„Ik ben onschuldig
Dartel en gezond:
het mag in 1965
Waarom
vroeg Nederland
geen uitlevering?
EEN BRUTALE RAJAKOWITSCH:
Nooit met
Eichman
bevriend
KLM: meer ruimte voor
in Europa
passagiers
Kans op vrijspraak
niet uitgesloten
DINSDAG 16 FEBRUARI 1965
Boer Koekoek in
conflict niet
kleuterleidster
ARNHEM. Gisteren kon men de lei
der van de boerenpartij, de heer II. Koe
koek voor de balie aantreffen. Hij
In kort geding gedagvaard door een
lijn kamerhuursters, de kleuteronder
wijzeres mej. I. Wijbenga.
Boer Koekoek vond dat de dame in
kwestie zich niet stil genoeg in huis ge
draagt. Bovendien wil hij r.iet dat zij
jonge mensen op haar kamer toelaat.
Toen verhuurder en huurster niet tot
oplossing konden komen, probeerde de
heer Koekoek deze te forceren.
's Avonds vond mej. Wijbenga de
deur op de knip. Herhaaldelijk werden
gas, licht cn water afgesloten
die moeilijkheden vormden de aanleiding
tot het korte geding.
De heer Koekoek zeide o.m. ter zitting,
dat de juffrouw hem als een kleuter wil
de behandelen precies zoals zij dat op
haar school gewend is. Hij wil om el:
stilte in zijn huis, al is het alleen maar
terwille van zijn andere huurders.
Echtpaar kwam om
Zoon nam niet de
moeite het vuur
te blussen
ZAANDAM De politie heeft gisteren
wegens brand door schuld proces-ver
baal opgemaakt tegen de 22-jarige A.
H„ oudste zoon van het echtpaar, dat
zaterdagmorgen in zijn woning aan de
Reigerstraat bij brand om het leven
kwam. De jongeman had vrijdagavond
een aantal café's bezocht en vijftien gla
zen bier gedronken. Na thuiskomst wil
de hij patates frites gaan bakken. Daar
bij is de pan met olie en frituurvet van
het brandende gasstel gevallen. De jon
geman had dit gezien, naar hij de politie
heeft meegedeeld, maar hij ging deson-
dankt naar de kamer om een sigaret
roken. De olie het vet brandden toen
nog niet. Dat was pas later het geval,
toen. was het voor blussen te laat.
Japanse betonfabriek
met Ned. hulp
DEN HAAG De Obayashigumi Ltd.
te Osaka (Japan) zal binnenkort begin
nen met de bouw van een fabriek voor
vooraf gestort beton met technische bij
stand van een Nederlands bedrijf, de NV
Schokbeton.
Lichte vorst
DE BILT Het weer in Nederland
is geleidelijk meer onder invloed ge
komen van een gebied van hoge lucht
druk, dat zich uitstrekt van Ierland
war Scandinavië Samenhangend
daarmee nam de buiigheid sterk af.
Ook werd de wind veel zwakker. Het
komende etmaal zal het weer geheel
door het genoemde hogedrukgebied
worden beheerst. Dit hoiidt in dat het
de komende nacht in vrijwel het ge
hele land zal vriezen.
De vorst zal over het algemeen licht
zijn, maar op enkele plaatsen in het
binnenland kan matige vorst voorko
men. Morgen overdag stijgt de tempe
ratuur overal tot enkele graden boven
het vriespunt. De wind blijft uit noor
delijke richtingen waren, maar zal
slechts zwak of matig zijn. Buien wor
den er niet meer verwacht.
Zon cn maan
Woensdag 17 februari: Zon op 7.52, on
der 17.57; maan op 39.56, onder 9.01.
23 februari: laatste kwartier
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
h fSii
gh bew
niet ontv.
1. bew
mdstil 5 -3
il -6-6
(Van onze speciale verslaggever
Link van Bruggen)
WENEN De doden kunnen niet
meer spreken. Dr. Erich Raja,
de „schreibtischmörder" van zoveel
Nederlandse Joden, wel. In het mas
sieve kazerneachtig gebouw van het
Weense Landesgericht toonde hij
dit gisteren op verbluffende wijze.
Brutaal, koud, onbeschaamd, zich
zo klein mogelijk afschilderend, als
het om belastende verklaringen
ging, was de thans 59-jarige Oosten
rijker het evenbeeld van de Duitser,
die de na-oorlogse, niet-nationaal-
socialistische, Europese maatschap
pij nog steeds niet begrijpt.
Waarom op hem gehakt, hij het
slachtoffer van afdeling 4 B 4 van
Jodenvernietiger Eichmann, hij, die
altijd tegen de laatste had gezegd aan
het oostfront tegen de communisten
te willen strijden? Waarom uitgere
kend hem van uitlokking van moord
op Joden te beschuldigen, hij, de man,
die nooit geweten had bij een vervol
gingsapparaat te zijn ingeschakeld
juist alles wat mogelijk was had ge
daan om de Joden ongehinderd te
laten emigreren?
PARIJS Jarenlang is het mode ge
weest, dat de mannequins bij de
coutureshows spierwitte gezichten
hadden, tragische ogen en een lij
dend voorkomen. Daar gaat nu ver
andering in komen. De vrouw van
1965 mag niet alleen maar moét dar.
tel en gezond zijn.
Om dat te bereiken hebben de Parijse
Dronkeman slikte
autosleutels in
UTRECHT. Gisternacht hield de
Utrechtse politie op het ledig erf de 33-
jarige chauffeur H. uit Utrecht aan, die
beschonkén toestand achter het stuur
zat. ,,Ik sta er op de bloedproef te doen",
riep de chauffeur voortdurend uit.
De politie had daar geen bezwaar
tegen, een dokter werd gewaarschuwd.
Omstreeks half drie arriveerde de arts.
De dronken chauffeur liet de dokter
rustig zijn voorbereidingen treffen voor
de bloedproef om daarna lulde te ver
kondigen, dat hij weigerde de proef te
ondergaan „uit protest tegen de Neder
landse justitie". Aldus keerde de be
proefde arts onverrichterzake huiswaarts.
De chauffeur had echter nog een verras
sing in petto. Op het verzoek van de po
litie om zijn autosleuteltjes af te geven,
antwoordde hij lakoniek. dat hij ze had
ingeslikt
De politie heeft de olijke ijzervreter
toen maar ruimschoots gelegenheid ge
geven zijn roes uit te slapen
Zwakjes
Nog verbluffender dit kan overigens
i de loop van het veertien dagen duren
de proces nog veranderen was mis
schien wel dat de president van de recht
bank dr. Victor Strobl, de autoritair
schreeuwepde en gebarende nazi rustig
gang liet gaan. Hij greep zelfs niet
in, toen Raja hem tot vier keer toe in de
rede viel en hem tot vijf keer toe
afgebeten, hoge stem tot zwijgen
bracht. En toen verdachte hem s
werig vroeg, of er in de rechtszaal
in teken van misnoegen" sprake
dit omdat een Nederlandse journalist
nauwelijks hoorbaar hoongelach deed
horen, toen Raja de „Endlösung der
Judenfrage" als een soort vredeskruis-
tocht uitlegde haastte de president zich
te zeggen: „Nein, nein, nein. Bitte sehr,
gehen Sie doch weiter
Blufpoker
•t was voor Nederlandse ore
zachtmoedig begin dat men het gevoel
kreeg met een overtreder te doen te
hebben, die op z'n hoogst veertig gul
den boete zou kunnen krijgen. Het
..Bitte, Herr Doktor" en hel „Dankc,
Herr Staatsanwalt" waren niet van de
lucht. Er waren nette buiginkjes, vrien
delijke knikjes, begrijpende lachjes.
Alleen aan Raja's krampachtig samen
gebalde linkervuist was te zien dat hij
steeds opnieuw zijn spelletje blufpoker
probeerde.
Simon Wiesenthal. die Raja
jaren heeft opgespoord en met veel moeite
het gerecht heeft gebracht, wa
ergernis van het beweeglijke gezicht te
lezen. HU zat precies voor ons. Steeds
draaide hU zich om om stoom af te bla
zen. „Een brutale hond", siste hU. „Eer
leugenaar, die z'n spel doortrapt speelt".
Ook commissaris Y. Taconis van de Am
sterdamse rüksrecherche en de heer B
A. Sües van het Rijksinstituut voor Oor
logsdocumentatie zaten met een verbeten
gezicht te luisteren. Beiden kunnen als
officiële waarnemers van de Nederlandse
regering worden beschouwd. Beiden heb-
aa lang speurwerk honderden stuk
ken te voorschUn getoverd om de Oos-
tenrykse justitie in de gelegenheid te
stellen een zaak tegen Raja aai
spannen.
Jury
Een pijnlijk, maar misschien niet te
voorkomen incident deed zich voor, toen
het enige Joodse lid van de uit vijf
en zeven mannen bestaande jury de
zaal werd uitgestuurd. De man, die de
eed op de thora had afgelegd, zou volgens
de bezwaar makende verdediger, ex-naz:
dr. Karl Boeck, niet „helemaal onbevoor
oordeeld" zijn. Later vernamen we dat
om een Oostenrijker ging, wiens
ouders in het vernietigingskamp Maut
hausen 'waren omgekomen.
De andere juryleden, die overbleven,
jn voor 't merendeel eenvoudige lieden.
Er zijn kantoorbedienden bij, maar ook
handwerkslieden en huisvrouwen. Drie
hen hebben geen stem in het kapittel
omdat ze als reserve werden aangemerkt.
Visite
ia, die tussen twee zaalwachters bin
nenkwam, wendde herhaaldelijk het
hoofd af, omdat hij half verblind werd
door de lampen der televisie-camera's,
die, bijzonder genoeg, uren bleven opge-
Bloemenexport
(300 pet. hoger)
in het nauw
DEN HAAG De elf vliegtuigen van
het type Lockheed Electra on de negen
Vickers Viscounts, die de KLM op haar
Europese lijnen laat vliegen, zullen met
ingang van 1 april meer zitplaatsen heb
ben: de Lockheeds 86 in plaats van 76;
de Viscounts 65 in plaats van 59. Aanlei-
In V/enen is gisteren het pro-
ces-Rajakowitsch begonnen. De
foto toont hem inde beklaagden
bank. Achter Raja de verdedi
ger, dr. Boeck.
steld. Hij zag er uit als een zakenman,
die bij een belangrijke relatie op visite
kwam. Boven het magere gezicht met de
dunne lippen en felle ogen glansde vol.
achterover gekamd, grijs haar. Het goed
gesneden kostuum zat hem als gegoten.
De manchetten van z'n hagelwit over
hemd kwamen onder de mouwen van het
jasje te voorschijn en zelfs de pochette
was niet vergeten.
De president van de rechtbank, zomede
de bijzitters, dr. Franz Knersch e
Otto Sander, droegen met paars fluweel
afgezette toga's en ronde mutsen. De
officier van justitie, dr. Erich Kovacs, had
een zwarte mantel om de schouders han
gen die met rood fluweel was afgezet.
Unschuldig
Raja moest voorkomen. Hij stelde
zich voor de half-ronde tafel van de
rechters op, precies onder de dubbele,
Oostenrijkse adelaar, die met de La
tijnse zin: „fiat justitia" is gesierd
Rechts van hem stonden een crucifix
ook verdacht» is rooms-katholiek
en twee lege kaarshouders.
Scherp klonk zijn stem:
„Raja Erich, doktor. Erich Raja, ich
erkenne mich unschuldig".
Het voorlezen van het 57 pagina's
tellende „anklageschrift" vergde onge
veer twee uur. In de dagvaarding, die
welhaast niet uitvoeriger had kunnen
zijn. werd Raja slechts een zaak ten
laste gelegd: het bevel tot deportatie
van 83, in het kamp Drancv bij Parijs
verblijvende, Nederlandse Joden, van
wie er 82 niet meer zijn teruggekeerd.
Het betreffende stuk, dat de justitie
in handen heeft, is gedagtekend 12
augustus 1942, het is een telexbericht,
dat door Raja ondertekend is
waarnemend hoofd van ..Rèferat"
4 B 4 te Den Haag.
De personalia volgden, korte geschiede
nissen van het jodenvervolgingsbeleid ln
Berlijn en de administratieve verdel
gingsvoorbereidingen in Nederland,
n tientallen getuigenverklaringen
voorlopig buiten beschouwing gelaten
door beruchte jodenvervolgers onderte
kend. Onder de namen, die werden opge
dreund, hoorden we die van Novak,
Harster, Zoepf, Slottke, Krumey en
der Fuenten.
Oostenrijk
niet gelukkig met proces
kapperskoning Alexandre en de
schoonheidsdeskundige Harriet Hub.
bard Ayer een kleine samenzwering
op touw gezet. Alexandre ontwierp
dartele kapsels, Harriet een gezond
ititerlijk.
Voor de teenager een blond krulle-
kopje, waarbij ondeugende lokjes
onder een fluwelen haarband uit
springen. Een waasje poeder met spe
ciale werking waardoor er als het
ware blosjes op de wangen verschij
nen en een extra lipstick, die glans
brengt, helpen aan het gezonde
uiterlijk mee.
Voor iets bezadigder types maakte
Alexandre een kapsel met lichte gol-
IS
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
WENEN Oostenrijk, dat, onder druk van de wereldopinie, de verja
ring van oorlogsmisdaden heeft opgeschort, is niet gelukkig met het pro-
ces-Rajakowitsch. Achter de schermen kan men dit onverbloemd horen
uitspreken, terwijl het ook aan de dagvaarding is te merken.
Dochter
Raja's aandacht dwaalde herhaalde
lijk af. Hij keek dan in de (lang niet
volle) zaal en wisselde blikken van
verstandhouding met z'n tweede, Itali
aanse vrouw en z'n dochter Antje Ma
rie, die in 1941 in Den Haag is gebo
ren. in het flatgebouw, waar op het
ogenblik het ministerie van sociale za
ken zetelt.
Volgens Oostenrijks rechtspraakge-
bruik was aan het „anklageschrift" eer
soort requisitoir gehecht. Hierin werd
gesteld dat verdachte zo hoog op de nazi
ladder stond dat hij nooit zou kunnen vol
houden tot 1943 toe niets van de vernie
tigingskampen te hebben geweten. Uit
lokking van moord achtte de officier var
justitie bewezen. De straf zou de zelfde
moeten zijn als die, welke een moorde-
kreeg toebedeeld. Dit althans schreef
het Oostenrijkse strafrecht voor.
Raja, die geposeerd met z'n zwart-
hoornen bril had gespeeld, werd toen ln
de gelegenheid gesteld zijn verhaal te
vertellen. Hij deed dit op de maniei
bekwame strafpleiter, die er op "uit
ijn gehoor met detailzaken te i
donderen. Steeds boog hij zich nai
jury. die het „schuldig" of „niet schul
dig" over hem zal moeten uitspreken. Zo
n dan wendde hij zich zelfs tot de
zaal. Een zacht, nauwelijks verstaanbaar
protest het enige van de eerste zit
tingsdag klonk uit de mond van dc
president. Verdachte moest „bitte" tot de
rechtbank spreken.
ding tot deze maatregel is de toenemen
de vraag naar passagiersvervoer. Een
gevolg is. dat de vrachtruimte minder
wordt. Dat schept problemen voor de
bloemenexport naar Frankrijk. Volgens
de KLM is de moeilijkheid, dat door de
vrijmaking van de bloemenhandel het
vervoer naar Parijs in een jaar tijds met
300 procent is toegenomen. De KLM
denkt aan het inleggen van extra-vracht
vliegtuigen of het charteren van toestel
len. De vereniging van snijbloemenex
porteurs heeft getracht haar leden ertoe
te bewegen tot een oplossing te komen
door het gezamelijk charteren van vlieg
tuigen. Men is het echter niet eens kun
nen worden.
„Samenwerking"
Raja sprak over de joodse cliënten,
die hij in 1938 in Wenen in zijn advo
catenpraktijk had gehad. Ze wilden al
len het land uit en dat was ook moge
lijk geweest. Alleen omdat andere lan
den geen joden wilden opnemen, bleef
het derde rijk er mee zitten.
Hij had het ook over een Nederlandse
humanistische jood, een zekere Gilde-
meester, die al twintig jaar in Oosten
rijk woonde. De man was schatrijk en
hielp honderden van zijn rasgenoten
aan een uitreisvergunning. Toen hij in
dienst van Eichmann kwam, bij de
„zcntralstellen für die judenauswan-
derung", die in Wenen een filiaal had,
had hij alles in het werk gesteld om
met Gildemeester samen te werken.
Wat dit laatste betreft, is duidelijk dat
de officier van justitie er een zo haal
baar mogelijke zaak van heeft trachten
te maken. Vandaar dat Rajakowltsch -
Raja is overigens na de oorlog de offi
ciële naam van de arrogante „Schreib
tischmörder" geworden - „slechts" de
dood van 82, in het buitenland wonende
Nederlandse joden ten laste is gele n
En het is nog de vraag, of verdachte niet
wegens gebrek aan bewijs wordt vrijge
sproken, of misschien een straf krijgt,
Verleden moe
Oostenrijk, dat zoveel topfunctionaris
sen aan het derde rijk heeft geleverd,
Eichmann. de vriend van Raja, zomede
Seyss-Inquart en Rauter, om dicht bij
huis te blijven is, evenals Duitsland, het
verleden moe. In dit verband is misschien
wel typerend dat niet Raja, maar de twee,
Hij zorgde voor de emigratie van con
fessionele joden a raison van tien
pet van het betreffende vermogen
Gildemeester verzorgde de niet-con-
fessionele joden.
In 1939 had hij zich vrijwillig bij de
Duitse Wehrmacht gemeld. ,.Op het ogen
blik nauwelijks verstandig", voegde hij
er spijtig aan toe. Maar omdat er veel te
veel Oostenrijkers in het Duitse leger
wilden dienen, werd hij afgewezen. Op
advies van Eichmann een „zekere"
Eichmann, zo begon hij het gesprek over
zijn vriend en chef meldde hij zich
daarop bij de Waffen SS. Per slot van
rekening wenste hii naar het front te
Actie
Toen hij in 1940 dacht voor actie te
worden ingezet .werd hij naaf het Kampf
Nisko in Polen gebracht waar hij overi
gens slechts een militaire training had ge
had. De „driehonderd" joden, die daar
moesten voor ..lebensraum" voor
andere joden zorgen. Nisko en omgeving
het gebied worden, waar de bijeen
gedreven joden zouden moeten
telen. Dat hier niets van gekomen is,
door de tegenwerking van Frank,
de „grote baas" van het bezette Polen.
Later zou Madagaskar het eiland woi
den. waar de joden uit Duitsland en c
bezette gebieden naar toe zouden worden
gestuurd. Het Madagaskarplan kwam uit
Eichmanns koker. Zelf had hij er geen
leidende bemoeienis mee gehad. „Jam-
stelde hij. „dat aan de inhoud
van het Madagaskarplan nooit publiciteit
gegeven. Wel begrijpelijk overigens,
want als het grote publiek zou weten
at hier precies mee zou worden be
doeld, zou de deportatie der joden in
heel ander daglicht komen te staan
In Praag en Berlijn was hij ook. In
beide plaatsen was hij bij de ..judenaus-
wanderung" betrokken geweest. Pas later
hem uit „literatur" zijn gebleken
hier precies mee werd bedoeld.
Mannetje
De bijeenkomst met Heydrlch Hoof van
het Reichsicherheitshaiiptamt in Berlijn
op 30 januari 1940 zou hij slechts als on
dergeschikte hebben bijgewoond. „Eich-
nann was toen nog onzeker", zei hij,
.Iedereen van zijn diensttak, behalve de
chauffeurs, had hij er voor opgetrom
meld". Hij was zo'n klein mannetje in de
„Zentralstelle für die judenauswande-
rung" dat Heydrich z'n naam niet eens
had gekend.
„Ik begrijp het niet", zou hij na af
loop van de bijeenkomst gezegd heb
ben. „Waarom moeten alle Joden
zigeuners en Polen wit hun woonge
bied worden verdreven. Ik ben welis
waar geen rijksduitser, maar ik ben
ervan overtuigd dat al die mensen na
een, of twee generaties nette en goede
Duitsers zijn".
Op geen enkel punt liet Raja na zich
schoon te wassen. Toen de president de
zitting wilde sluiten verdachte was
toen met z'n verhaal tot april 1941 geko
men, de maand, waarin hij door Eich
mann naar Nederland was gestuurd
Kwam het eerste vuurwerk. Het werd
afgeschoten door de officier van justitie,
dr. Novacs.
„Waarom bent u in die eerste dagen
bij Eichmann gebleven, Herr Doktor?
Als nationaal-socialist had u in Wenen
genoeg andere dingen kunnen doen.
Bovendien had u een bloeiende advo
catenpraktijk, want u was een goede
strafpleiter".
„Wat is dat nou voor een vraag'
snerpte Raja. „Het is ongeveer hetzelfde
als u een soldaat vraagt warom hij niet
gedeserteerd is".
Vragen en antwoorden flitsten heen
weer. Raja verweet de officier dat hij iets
wilde construeren. Ten slotte zei hij dat
hij nooit het gevoel had gehad
vervolging deel te nemen.
Verdediger dr. Boeck was al die tijd
slechts een keer aan het woord geko
men. Hij vroeg Raja de rechtbank te ver
tellen hoe diens relaties met Eichmann
waren. „We zijn nooit met elkaar be
vriend geweest", antwoordde verdachte
rap. „In de verslagen van het Jeruzalem-
proces heb ik gelezen dat Eichmann ge
zegd heeft dat hij in 1940 vriendschap
sloot. Ik begrijp dat niet. We zijn
nooit by elkaar op bezoek, of met elkaar
uit geweest Onze verhoudingen waren
altijd volkomen „dienstlich". Toen ik in
Holland arriveerde, was ik zelfs hele
maal onder het bereik van Eichmann van-
Het proces tegen Raja werd vandaag
voortgezet In totaal moet met acht pro-
cesdagen worden gerekend, verdeeld over
Veertien dagen.
bijzittende rechters gistermorgen langdu
rige bezwaren maakten tegen de aanwe
zigheid van de televisie. Ze dolven wel
iswaar het onderspit - de president, dr.
Stobl, had toestemming verleend -, doch
van een vorig Nazi-proces in hetzelfde
rechtsgebouw is bekend dat de rechters
zich achter hun krant verborgen, zodra
de camera's begonnen te zqemen.
voelden er niets voor door het grote pu
bliek op de beeldbuis herkend te wor
den
In Oostenrijk keirt men geen bij
zondere rechtspraak meer. Deze werd
in 1957 afgeschaft, wat tot gevolg
heeft dat Raja volgens de maatstaven
van het gewone strafrecht wordt aan
gepakt Het is waarschijnlijk om deze
reden dpt de gedoctoreerde jurist zich
in maast 1963 bij de Oostenrijkse
justitie meldde. Zou hem in Wenen
iets ten laste worden gelegd, dan zou
hij er in ieder geval met een veel lich
tere straf afkomen dan in het buiten
land.
Overigens had Raja ev niet mee ge
rekend. in verzekerde bewaring te wor
den gesteld. Op aanraden van z'n eerste
advocaat de communistisch georiën
teerde dr. Dostal, die juridisch adviseur
was van de Oosteuropese bedrijven, die
zijn handelsfirma in Milaan vertegen
woordigt had hij, ondergedoken in
Oostenrijk, een „verantwoording" ge
schreven. De weg was intussen voor hem
geëffend om van alle blaam gezuiverd
te worden. Zijn naam zou. zoals hem
was beloofd, uit het opsporingsregister
verdwijnen. Wat betreft zijn misdaden
tegen de mensheid in de oorlog begaan,
zou hij vrijuit gaan.
Verbazing
Zeer tot verbazing van Raja en zijn
geslepen advocaat stelde de rechter
commissaris, bij wie hij te biecht ging,
hem onder arrest. De man durfde het
hem, gezuiverd van alle blaam,
vrij te laten. De achtergrond was niet
alleen het feit, dat er om de figuur van
Raja veel ongunstige publiciteit was
ontstaan. Ook ir. Simon Wicsenthal,
'olger van jodenvervolgers par ex
cellence. had op de hem bekende manier
de nodige dreigementen geuit
Hoewel men van Nederlandse zijde
heeft getracht Raja uitlokking van
moord op meer dan honderdduizend
Nederlandse joden in de schoenen te
schuiven uiteindelijk bereidde hij
de ambtelijke weg voor van de af
schuwelijke verdelging heeft het
Oostenrijks openbaar ministerie hier
niet aan gewild. Voldoende, bewijs
krachtige stukken hiervoor zijn niet
aanwezig. Ook de omstandigheid dat
de initiatiefnemer is geweest van
het SRJ: het „Sonderreferat Juden",
om deze reden buiten de dagvaar
ding gehouden (het SRJ, dat als ge
volg van een competitiestrijd tussen
de verschillende, bezettende dienst
takken is ontstaan, was de voorloper
van het beruchte. Haagse „filiaalbe
drijf" 4 b 4, het laatste, dat in op
dracht van de in Berlijn zetelende
Eichmann de deportatie van Neder
landse Joden uitvoerde stond onder
leiding van Willy Zoepf).
Merkwaardig, doch niettemin ken
merkend voor het schuldgevoel van ver
dachte is de aanklacht, die hij tegen een
redacteur van de Oostenrijkse Abeiters-
zeitung heeft kunnen indienen. Deze
had hem in een artikel ojn. „moorde
naar" genoemd en dat nam de moorde
naar-met-papier niet De zaak. die
hangig werd gemaakt en onafhankelijk
van het huidige proces zal worden be
handeld, is voorlopig uitgesteld. De man.
die deze „belediging" van de geweten
loze massa-verdelger op zijn geweten
heeft, zal onder de rechtsbedeling, die
Raja altijd veracht heeft, zijn stelling
waar dienen te maken
Waarom niet
Vast staat dat als Raja voor een Ne
derlandse rechtbank zou zijn gedaagd,
hij onder het nog steeds bestaande bij
zondere strafrecht ter dood veroordeeld
had kunnen worden en tenminste le-
ving, dat luchtig over het voor
hoofd valt, de oren vrij laat en in
de nek soepel ligt.
Zwaar aangezette ogen. waardoor een
somber dreigende blik ontstaat, zijn
ook verleden tijd. Een vleugje zil
ver bewerkt het tegenovergestelde:
de ogen stralen het leven tegemoet.
Topografische dienst
zuinig aan
DEN HAAG Op 18 februari zal de
Topografische Dienst in Delft ressorte
rende onder de chef van de generale staf,
150 jaar bestaan. Dat zal donderdag in
het gebouw van de dienst gevierd wor
den met een personeelsbijeenkomst en
een receptie.
Het voornemen om een gedenkboek uit
te geven is getorpedeerd door de be
zuiniging die onder de naam „operatie
chirurg" aan de gang is
Wallace D. Holman is benoemd tot
Deputy Managing Director van Du Pont
de Nemours (Nederland) (hoofdkantoor
Den Haag).
venslang zou hebben gekregen. Op grond
van deze omstandigheid maar ook van
wege het feit, dat de Nederlandse justi
tie zich 't meest voor het verzamelen
van bewijsstukken heeft uitgesloofd
het moet helaas gezegd worden: de
Oostenrijkse justitie heeft van het be
gin af nauwelijks in een zaak tegen
Raja willen geloven vragen belang
hebbenden in Wenen zich af, waarom
Den Haag niet om uitlevering heeft ge
vraagd. Het zou gekund hebben, zowel
ln Italië, waar verdachte in 1963 werd
ontdekt, als in Zwitserland en Duits
land, waar hij geruime tyd onderdook.
In Oostenrijk uiteraard niet, omdat Raja
Oostenrijks staatsburger is.
In Den Haag hebben we al eerder
?rnomen dat een verzoek om uitleve
ring wel degelijk in overweging is ge
weest. De feiten rond Raja hebben zich
echter in een te snel tempo afgespeeld.
Hoewel men in oude processtukken wel
eens de naam Rajakowitsch was tegen
gekomen en hij ook in het proces-Eich-
herhaaldelijk is genoemd, heeft
men, tot zijn ontdekking in 1962, geen
flauwe notie gehad wat de man precies
i Nederland heeft uitgespookt.
Stukjes en beetjes
Bij stukjes en beetjes is zijn zaak op
gediept en uitgediept. Toen men het hele
dossier compleet had voorzover dit
althans nog mogelijk was bevond
Raja zich al in Oostenrijk. Een verzoek
uitlevering zou dus altyd te laat zijn
gekomen.
Gevreesd wordt dat de verdediging,
die de miljonair Raja 150.000 gulden
kost, de sentimenten der juryleden
willekeurig uit het kiesregister geko
zen, doch wel op een eventueel nazi
verleden bekeken vrijelijk zal be
spelen. De mogelijkheden zijn helaas
aanwezig aan te tonen dat Willy Zoepf,
die de meerdere van Raja was, zich
nog op vrije voeten bevindt, en dat
de hoogste. Nederlandse chef van
erdachte, dr. Wilhelm Harster. voor
een Nederlands bijzonder gerechtshof
een gevangenisstraf van twaalf jaar
kreeg opgelegd, waarvan hij slechts
acht jaar heeft uitgezeten.
Inmiddels stelt de officier van Justitie
in München, de jonge, zich van niemand
en niets iets aantrekkende dr. Huber, nog
steeds alles in het werk Willy Zoepf,
maar ook dr. Wilhelm Harster, tegen
wie. na zijn veroordeling, nog veel meer
belastend materiaal is gevonden, alsnog
voor een Duitse rechtbank te laten boe
ten voor de misdaden aan de Nederland
se Joden begaan. Getrud Slottke, de as
sistente van Zoepf, die op ijzingwek
kende wijze over leven en dood besliste,
heeft hy ook op de korrel. Het is echter
de vraag, of hij ten aanzien van dit
vrouwelijke beest in Duitsland enige
kans maakt.
