Wereldbeeld
WANKELT
MIS
BROM
Jeugd tastend
tussen verleden
en toekomst
zegt sportleraar van den Brink
KADER 2 x (2V2
mysterie
R
E
A
C
T
I
E
S
ZATERDAG 13 FEBRUARI 196S
Persoonlijk
K. DE l., BOSKOOP: Bedankt voor je gezellige brief. De
dichters die je daarin opnoemde, zeiden ons werkelijk niets.
Je zult nu dus wel begrijpen dat we je zending niet pu
bliceren. Tussen haakjes, als je een citaat van Leo Vroman
gebruikt als titel van een verhaal, moet je dat er bij zetten.
K. v. d. S., GRONINGEN: Je twee zendingen cartoons
ontvangen. Het visitekaartje zag er smakelijk uit, een kaartje
met stijl. Wat de cartoons betreft; we konden er geen ge-
J. H., VROUWENPOLDER: Er
dichten. Ze waren anders dan vi
krijgen. Je rijmen zitten echter
is monotoon. Probeer de humor
beeld te vatten. Graag horen
orgaans hier binnen
geroest en je ritme
een luchtiger klank-
J. N. P., LEIDEN: Dank voor de suggesties-, puzzels-, brei-
satronen-, liefdesproblemen en kritiekrubriek. We begrij-
>en dat je graag de laatste voor je rekening wilt nemen,
fierbij ons leedwezen voor het feit dat de begrafenisonder-
ïemer, de mug en de vogel zijn gestorven. De „vogels"
ronden we het best. Een mooi beeld was: „kriebeltakjes,
ïaarscheuren in het wit van de hemel". Schrap het een en
inder, de vriendschap aan het eind b.v., en stuur het nog
een hoofdletter. Sterkte met je onver-
estbaa
C. N., DEN HAAG: Je acht gedichten gelezen. De beelden
rammelen en het klopt allemaal niet zo best, b.v. „te laat
bemerkte men/dat het wel waar was"?? Wat was wel
waar? Schrijf eens wat lichtere stuff en houd je niet teveel
bezig met fin de siide-verschijnselen. Je kunt tenslotte geen
duizend kilo aan een speld ophangen. We hopen dat je
geen indigestie van de blikgroenten krijgt.
„Zonder geboden die ons verplichten op een
bepaalde wijze te leven, komt ons leven op
losse schroeven te staan. Dit niet meer weten
van herwaarts noch derwaarts te gaan, is
de vreselijke toestand waarin de beste
jongeren der wereld zich bevinden."
In 1926 schreef de Spaanse filosoof José Ortega Y
Gasset bovenstaande regels. Ze zijn te vinden in zijn
boek „De Opstand der Horden". De jaren daarna
is er meer gebeurd dat de juistheid van zijn profetie
bevestigde, dan de schrijver ooit had kunnen be
vroeden. Na de eerste wereldoorlog kwam men tot
de ontdekking dat de negentiende-eeuwse beschaving
waarin alles een door God toegewezen plaats leek
te hebben was ineengestort. Zochten toen velen
heil bij de valse geboden van nationaal-socialisme en
communisme, in onze tijd lijkt het dat zelfs het
zoeken naar geboden is opgegeven.
Tj^EN groot deel van de jongeren geldt echter ook het
-*-J Westeuropeanen vindt „niet meer weten van her
een toevlucht tussen vier waarts noch derwaarts". Is
wielen, of by het tv-toestel. het eerlijk zoals sommige
Voor een toenemend aantal ouderen doen de jongeren
gevoelens van leegte en rade
loosheid kwalijk te nemen?
Een vraag met twee ant
woorden: Neen en ja.
Het neen. Juist de jeugd, zoe
kend naar ontplooiing wordt oog
in oog geplaatst met de verwarring
van deze tijd. De vroegere stutten
kerk, staat en maatschappij
zijn voor veler gevoel weggeval
len.
DE KERK. Aan alle kanten
wordt gerukt aan principes en
gedachtengangen, die voor de
eeuwen leken te zijn opgebouwd.
Bij de protestanten: de interpreta
tie van de Bijbel, kunst en amu
sement. de zondagsheiliging. Bij de
rooms-katholie-
ken: de traditie,
de plaats \a" n
de geestelijkheid,
leek en paus.
ontgaan. Het boek werd verfilmd.
De film maakte een onvergetelijke
indruk op tallozen. Een receni
„En dat wij er allen sterker 3
doordrongen raken: Wat
dienstbas
worder
hun gelijk als zij de jongeren
verwijten radeloos bij de pakken
neer te zitten en weg te kruipen in
een vloedgolf van amusement. Dit
is dan het tweede antwoord op de
vraag, die bij het begin van het
artikel werd gesteld: het ja.
Sommige jonge mensen verheer-
een andere film vertoond, met lijken een rauw, alles kapotma- 11CV U1J110
hetzelfde thema: „Hoe ik de bom kend, oneerlijk soort eerlijkheid, wachte uitreddingen en "oplossin-
leerde liefhebben en mijn twijfèl Als zij dwepen met boeken van gen aan degenen die willen
lezen en schrijven moeten
DE STAAT.
West-Europa,
nauwelijks bijge
komen van de
loren machtsposi
tie in de wereld,
wordt na de
koude oorlog met
Rusland, gecon
fronteerd met de
macabere schim
doem vap <le mogelijkheid
allesvernietigende kernoorlog. Vele
jongeren hebben het gevoel te
Wij moeten
uitdaging
aanvaarden
door Huib
Goudriaan
Deze film toont duide- Jan Wolkers en Gerard van het Bovendien dat de aarde niet
lijk, ondanks de hekelende onder- Reve, die overigens veel onthullen tot avonturen lokt, als in de tijd
toon dat de verontrusting van On van hetgeen geen taboe had mogen van ridders en ontdekkers is niet
the beach begint plaats^te makeji zijn, dienen zij zich iets te realise- waar. Integendeel. Er is voldoende
1-1 H| ~i. Namelijk dat liefde en respect fascinerend en inspannend werk.
>r mens en natuur het cement Nooit tevoren lagen er zulke kan-
1 de samenleving is. De moder- sen, de aarde bewoonbaar te ma-
literatuur suggereert in veel ken. In deze tijd wordt duidelijk
illen een volkomen uitzicht- door de ontwikkeling der we-
loosheid. Werd dit inderdaad door tenschap dat God de mens'bijna
haar belijders in praktijk gebracht goddelijk heeft gemaakt, zoals
een gewaagde veronderstelling psalm 8 dat zegt.
dan zou hen zelfs de lust tot Maar de mensheid moet volwas-
machteloos, berustend,
afwachten.
De houding van de filmmakers
tegenover de bom is symptoma-
tisch. Een deel van de jeugd glijdt gevallen
af van een aanvankelijke opstan
digheid naar een
de berustig en
leegte. In sterke
mate wordt hier
toe bijgedragen
door de publici
teitsmedia. Het
dagelijks uit
storten van nieu-
daden en rampen,
stompt af en
leidt tot versuf
fing. Het ligt voor
de hand: als
ouderen al duizelig worden, mag
„Tegenwoordig is het spelelement in de spoilt niet meer
belangrijk. Er moet gewonnen worden. Hoe, dat doet er
vaak niet toe. 't Gaat er om, de eerste, de uitblinker, de
winnaar te zijn. Dat is fout. Daar moeten we van af.
Deze uitspraken zjjn van de heer G. van den Brink, 31
jaar, vader van twee kinderen, gymnastiekleraar aan de
Stichting 's-Heeren-Loo. Over zijn ideeën, die, als zjj in
praktijk zouden worden gebracht, een omwenteling in de
sportbeoefening moeten veroorzaken, heb ik met hem ge
sproken in zijn modern-zakeljjk ingerichte woning te Er-
melo.
TTpi 7;f de heer Van den Brink meesterschap bewijzen. Dit is een
hoog, dat, bijv. na de Olympische negatieve drang omdat de agre:ssie
Spelen, het thuisfront, vooral de er opgericht is de medemens
gymnastiekleraren, is verweten, vernietigen
°P de scholen^wejn^ wordt Wflar schrijft u dit aan
moeten stemmen op partijen die,
door verouderde gedachtensche-
krampachtig
vorm geven
Lachspiegel
rDe oudere generaties moeten ook
het staatkundig beseffen dat hun wereldbeeld in
de ogen van talloze jongeren geen
..aarde heeft. Déze jeugd
moedt dat achter woorden als
de naaste.
ikkelingshulp en kerkelijke
•ernleuwing geen daden staan. Zij
-S niet blind voor machinaties van
de grootindustriëlen in Kongo, oecu-
het menisch handelen dat niet verder
de geboortebeper- gaat dan tevreden plaatsnemen in
zede bieden geen één kerkgebouw, of het prefereren
DE MAATSCHAPPIJ.
menleving komt gecompliceerder democratie, dienst
dan ooit op ons af. Zelfs deskundi- ■^^v-Ur.-sb.ar»
gen weten nauwelijks raad met de
woningbouw, het verkeer, de
bevolking, het verdelen va
weinige ruimte in dit land
probleem van
king. Gezag en
„veilig onderdak" meer. Onder
wijzer, dominee, minister
0ok dat\^
Onder 't grijze stoppen van de sokken
eenvoudig poëzie bedrijven,
de muze tot een lied verlokken
en dat als 't ware op de voetzool schrijvep,
zodat elke stap in 't grijze
eentonige der dagen
een voetnoot wordt, naar nieuwe wijzen,
die 't leven lichter maken om te dragen.
NEL HOOGERWERF
Biggekerke
sen worden. Willen wij niet tenon-
der gaan. geen stuk natuur worden
in de greep van staat en industrie,
dan zullen wij onze eigen krachten
moeten leren beheersen. Ons we
reldbeeld wankelt omdat oude be
grippen en gereedschappen tekort
schieten het nieuwe materiaal te
bewerken. De wereld is als
pant waarvan de bloempot scheurt,
omdat de wortels te snel groeien.
Het is een uitdaging die de jeugd
moet aanvaarden. Er zijn c
zettelijken nodig, om de n
krachten te leren beheersen t
de oude strijd tegen het kwaad
voort te zetten.
Teilhard de Chardin, de Franse
§eleerde en geestelijke, meent dat
e ontwikkeling van de laatste
twee eeuwen aantoont dat 1
top bereiken van de bewustwor
ding van de mensheid. Hij ziet in
de machtige ontplooiing op elk
gebied de hand van Christus die
zijn mondig geworden mensheid
met zich begint te verenigen.
Teilhard ziet ook een nieuw
menstype verschijnen: hij of
voor wie de toekomst belangrijker
is dan het verleden. Een bijbelse
visie, een kosmische visie. De na-
tuurgeleerde Teilhard, die eerder
1 profeet mag worden genoemd,
vorm dan ook.
Een kernoorlog, of het spook
beeld dat de schrijver Orwell i
zijn boek „1984" oproept?
1984 niet ver
In dit boek is de mensheid een
willoze prooi van machthebbers,
die haar van elke geestelijke
weerstand hebben beroofd. Wie
weet hoever de wetenschap is
gevorderd op dit gebied de
reclamepsychologie vormt een
dankbaar proefterrein en Goeh-
bels' experiment in Hitier-Duits-
land heeft veel bewezen hui
vert. De volkomen slavernij is
mogelijk. Het jaar 1984 is niet ver
meer, in letterlijke zowel als fi
guurlijke z'
(Reacties op dit arti
kel zijn van harte wel
kom red.).
Hoe bedoelt u dit?
„Dat is heel duidelijk (veert de
heer Van den Brink op), ik acht
het ten enen male fout (dit zegt
hij met klem) dat, wanneer er bij
volleyballen is gesmasht, het spel
opnieuw moet beginnen. Diezelfde
situatie doet zich voor bij een time
out, een doelpunt etc."
U bent dus tegen competi
ties?
„Ach, om het spel te verbeteren
is het competitieverband zoals ik
dit graag '"■ÉMiBd
de autoriteit zich nu laat gelden,
de werkelijkheid. Voorbeel-
wekt hij. op z'n minst, gevoelens Gen. Zij verlangt dat kerkelijke
Het teken
Van boeken en films, schilderij-
i, kranteverslagen en toneelstuk-
duidelijk af te lezen
als
grafiek kerk ziet
de stijgende spanning van tussen maar in e
èn na de twee wereldoorlogen. levensbeslissingen."
Een enkel voorbeeld. Het einde De jeugd houdt
de tweede wereldoorlog kwam vakbondsleiders
fessor J. C. Hoekendijk: „Van
buitenaf ziet men in de kerk (de
buitenkerkelijke) een vreemdsoor
tig stel mensen met een wat
lachwekkende levensstijl van
genaardige plechtstatigheid. De Paus Paulus VI krijgt van Britten
fijjj n kostbaar gewaad. Had hy dan
vallen geen
ian te trekken?
vraagteken
gedaan aan de training
wedstrijdsport. Dit heeft hem er- toe.
toe gebracht, van het onderwerp De sportbeoefening is sterk
„spelen" een diepgaande studie te beïnvloed door de juristiek, regels
maken, reden waarom hij thans die zijn opgesteld door juristen,
ook paedagogie studeert aan de waardoor je vaak de vreemdste
Vrije Universiteit in Amsterdam. situaties krijgt. Moet u opletten; de
Gezeten in een rode kuipstoel, voordeelregel wordt erbij gehaald
steekt hij een sigaret op; het €n dan opeeI1s is wangedrag geen
gesprek kan beginnen. wangedrag meer! Echter: het spel
geen kwestie van recht
sie van drie, geen bezwaar...
verenigingen kunnen rustig blijven inleiding tot
reizen en trekken als zij dit 1
niet doen met het idee van:
gaan wij eens laten zien wie
zijn. Maar met dc gedachte v
Weer een mooie gelegenheid
spel te verbeteren".
•r niet van dat
j 1 "ui j ..»u»u.o,uu«o en politici bij het
e »ucht: de uiteenzetten van hun beleid abaca-
Hiroshima. ue dabra gebruiken dat de gewone
begrijpt (bij het bespre-
de loononderhandelingen
op de televisie een woord als:
„ondernemingsgewijze loon-diffe-
rentiatie", waarvan als vanzelf
sprekend wordt aangenomen dat
iedereen de betekenis kent). De
1 tijdperk dat nog ken
Meneer Van den Brink, onrecbt
wat mankeert er naar uw me- langrijke,
ning aan de sportbeoefening in Geen juristiek r
ons land?
het be-
ed en kwaad.
r ethiek. Ieder-
vindt het vanzelfsprekend dat
er in de sport spelregels zijn
Hij zegt: „Als christenen zijn we omdat het in de maatschappij ook
tegenwoordig zo wereldgelijkvor- zo geordend is. Maar dat is niet
mig door mee te doen aan de belangrijk. Het wezenlijke van de
prijzenslag in de sport. Dit is in sportbeoefening is dat het dient tot
strijd met de christelijke levensge- versiering van groens. Of ik nu
dachte want een christen mag goed of slecht speel is niet interes
spelen, maar moet daarin ook sant, als ik maar speel,
liefhebben, waardoor het is uitge
sloten, zijn naaste te kwetsen". Hoe wilt u dit bereiken?
Waar zoekt u de oorzaak? „Wij moeten het spel even on
derverdelen in twee aspecten. 1.
„Bij de Renaissance, want toen respect voor het spelkader en 2.
werd veel van de Grieken overge- respect voor de medespeler. Met
nomen, ook het wedstrijdelement spelkader bedoel ik de regels die
in de sport. Toen verscheen de gelden binnen een bepaalde tak
scheidsrechter, een figuur die van sport. Ik moet dus. om een
overbodig zou moeten zijn. Bren- voorbeeld te geven, eerbied krij
gen wij namelijk het liefdegebod gen voor het voetbalkader. Maar
in praktijk, dan betekent dit dat ook voor mijn medespeler, die het
wij anderen in de sport niet mij mogelijk maakt te spelen. En
mogen beledigen noch kwetsen, juist hier komt dan de naastenlief-
Wij moeten onze speelgenoten spa- de
Zal delM
Nu heid de krachten van de splitsing
van het atoom kunnen beheersen?
In 1957 verscheen Ne vil Shute's
„On the beach" (Nederlandse ver
taling: „Hun laatste oever"),
boek vertelt hoe de mensheid ten
Ik geloof niet dat dat te onder gaat in een oorlog met
verwezenlijken is! kernwapens. Schrijnend is het te
lezen hoe de Australiërs, aan de
„Ja dat is nu juist het punt. Men direkte gevolgen ontsnapt, berus-
zegt zo gauw: Het is nu eenmaal tend tabletten slikken om de pijn- Deze medaille heeft echter een
zo en er kan niets aan veranderd lijke dood door radio-activiteit te keerzijde. De ouderen hebben ook
worden. Maar als wij
dan al die tyd in de PvdA?
Dc Ruosen beschikken over anti-
raket-raketten. Amerika maakt he
kend: „Wij hebben nu anti-anti-
raket-raketten." Maar Amerikanen
toch, wy zyn anti tot in het on-
Keerzijde
verande-
begonnen met
ring van sport
tijdens schoolwedstrijden het sys
teem van een winnaar via punten
laten vallen, zouden wij dan niet
op de goede weg zijn?"
De heer Van den
Brink antwoordt
heel ernstig „Ik
heb het conflict ge
kozen en ik voel
mij inderdaad soms
een kluizenaar,
maar ik geloof dat
het mogelijk is de
zaken te verande
ren. Wij zullen be
reid moeten zijn
- Hebt u bewijzen?
practisch voorbeeld
voren, want het gevolg is dat de
scheidsrechter overbodig wordt."
Waarom overbodig?
„O ja die heb ik. Er
EnXdrtlSt vr«£dSte IttJiïS? omdïTetn
sks^-SKS? "sa
correct gebeurt. Mis! Primas moet voorbeeld. Rechtsbuiten IJ is er
rijn dat ik hem niet rntdrel. Wi] V00f zichzel( van overtuigd dal hij
moeten de speelgenoot de kans tegenover x ee„ fout hee(t hcgaan
geven te spelen en hem n en stopt De scheidsrechter komt
uitschakelen. Dit betekent voor naar hem tQe en zegt; Doorspelen,
mij tevens, dat ik bij het volley- .fc heb toch niet gefloten. jj wiide
ballin„n smash en bu het dus etbjek de praktijk brengen
voetballen geen doelpunt maak maar werd er doQr de scheidsrech.
f..h ter van weerhouden. Spelregels
zijn er tevens de oorzaak van dat
tieel.de continuïteit uit het spel wordt
Jemand die scoort wil daarmee gehaald, wat weer tot gevolg heeft
hét spelen beletten. Hij wil zijn dat het spel geen spel meer is
een nieuwe ge
stalte aan te
nemen want het is
onze christenplicht
onze naasten, licha
melijk en geestelijk
te sparen en ze bij
de sport niet te
killen. Spelen is
een blijde ernst en
het is onmisbaar
omdat wij er in het
gewone leven te
weinig toe komen."
KEES DE HAAN
1111111111111111
J. VAN DER MEIJDE,
JAN NIEUWSTRATEN,
Chr. Voetbalverenigingen, is het zien dat er op dc velden geen
1 der bekendste zaterdagvoetbal- directeur van het Christelijk Na-
i_ 1 -» njet graag tionaal Sportfonds, is het
De kelders van grote handelaars
staan stampvol gloednieuwe brom
mers"onverkoopbaar! Stuk voor
stuk zijn het prima karretjes, sterk
motortje, soepel van lijn, alles
erop en eraan, produkten van
- - - gerenommeerde fabrieken. Maar
'dige. Als we 7,0 doorgaan zyn niemand die ze wiL Omdat ze niet
we op een kwade dag in één klap „in" zijn!
van alles af. Wanneer is een brommer „in"
en waarom? Beroemde construc-
Prinses Irene droomt van een huis teurs hebben hun hoofd suf gepie-
met een tuin en hoge bomen Zij kerd en ze weten het nog niet En
m„ei nu tn. li v,-„i 1' de bromfietsers zelf. in het bijzon-
moetnutochwrf weten, dat hoge der de (mannelijke) jeugd vaJn 16
bomen te veel wind vangen? tot 20 jaar? Die hebben er nog
nooit bij stilgestaan. Als een
brommer „in" is, dan is 'ie- „in".
Punt uit!
Strikt logisch gedacht is het een
fluitje van een cent. Een brommer
op de markt brengen waar ze op
afvliegen, dan moet je zorgen voor
een sterk produkt, dat weinig
onderhoud vraagt en dat er spor
tief uitziet en dat niet te duur is
en dat... Tientallen fabrikanten
hebben zo geredeneerd en hun
brommers staan nu dik onder het
stof in voorraadkelders. Enkele
fabrieken zijn er van over de kop
gegaan! Zij hebben tonnen geïn
vesteerd en er geen cent van
teruggezien, zij hebben de fout
gemaakt, die ook andere onderne
mingen begingen: zij hebben naar
beste inzicht alleen maar logisch
geredeneerd.
Mis, helemaal mis! Logica komt
er niet aan te pas. Jongens, die
geld voor een bromfiets bij elkaar
W .F. H .GRASHOFF.
5 met de opvattin- scheidsrechter
5 dat de huidige spelregels
1 nader onder de loep moeten
worden genomen. De spelregels
mentaliteit waarmee een speler het
veld inkomt, maar dat wij een
schouderduw moeten gaan verbie
den is klinklare nonsens. Voetbal
is geen jongejuffrouwensport. Het
vordt beoefend door
spelen, maar daar komt
praktijk toch vaak ook niet veel
van terecht. Lichamelijk contact
steJ niet nodig
jonge knapen. De heer Van den
Brink wil van de schouderduw af '°ch «honderduwe,
omdat hij unfair zou zijn, maar
aan de KNVB-cegel, waarin een en
ander is opgenomen, is toegevoegd,
schakelen dat handelen volkomen
it. Dat een smash, een doelpunt,
:c. agressief zou zijn, daarmee
wedstrijd helemaal echter is ook hij het oneens.
goede- vanuit deze agressiviteit bezien,
vindt de heer Van den Brink dat
het spel thans onmogelijk wordt
reglementen beschermen je als het dat na b'et maken
1 punt het
dat,
zonder meer dwaas
maken tegen het feit dat de
partij wil bewijzen sterker tc zijn
de ander. Het is zo gemakke-
speelbereik moet rijn. Het
meer dwars herwaren te ^„Hir c'.^.ftievoet-
bal omdat je jezelf een doel voor
gemanne- h«bt ®e®(e,dV J.e 8P""' hlH! j' bewisStfi "g~i|oMn
komen dragen met b«f.LSÏ om recrcatiemiddel
spel volledig dood is omdat t.
1 ejn4 -??ar vanuit het midden of ergens an-
wedstnjden ders vandaan opnieuw moet wor-
r nno- ip al den begonnen. „Laten wij echter
0 niet trachten het huidige spel tc
ontledigen want dit i
650.000 leden het anders moeten Alles kan echter op de meest
doen? Kom nu." prettige manier gebeuren."
En hoe denken Ruimte-
lezers over dit pro
bleem?
brommer rijdt, die niet
telt niet mee. En daarom is er (op
het ogenblik) maar een brommer,
die regelrecht van de lopende
band wordt verkocht. Dat is dat
ding met een stuur als een küim-
rek. Juist, die! Hoelang nog? Niet
zolang meer, voelen de handelaars
aan. De vraag naar een andere
brommer, een wat gewonere, komt
langzaam op.
Om de gunst van de bromficts-
jeugd te winnen, spelen de fabri
kanten een keihard kansspel. Hon
derdduizenden guldens zetten ze
in. Monaco en Las Vegas zijn er
niets bij. Wie wint, die heeft
geluk. Want daar komt het, zoals
bij elk hazardspel, op aan: geluk!
Of ze willen of niet, de hande
laars zitten ook rond de „speelta
fel". Ze kunnen het wat voorzich
tiger doen. Mondjesmaat inkopen,
afwachten wat de jeugd wil en
dan zien een grote partij in huis te
krijgen! Ze zitten er ook wel 's
naast. Waarom anders die volle
kelders?
Een van de groten onder de
bromfietshandelaars vertelde: „De
prijs doet er niet toe, de kwaliteit
ook niet. Je moet vechten om ze
iets goeds aan te praten. Lukt niet
Zejcopen de rotzooi!"
het allemaal eenvoudig
/at „in
den. Maar die
daarom blijven bromfietsfabrikan
ten beroepsgokkers. Speculerend
op de dag, dat hun merk „in"
wordt.
REIN WILLEMS
