Nieuwe LeMse Courant
vrede ontslapen
Oorlogsleider is in
[flëxa]
Wereld bewijst
deelneming
krijgt heldenbegrafenis
Halve luchtmacht van
Laos verwoest
Winston Spencer Churchill
MILJOENEN ROUWEN OM
ENGELANDS GROTE ZOON
Vijf premiers als
slippedragers
Johnson al
Ten afscheid
Vlas; halfstok
DOE WAT MET KLEUR
KLEUREN DOEN VEEL
wat beter
fwr r. NEMER
Hoofdredacteur.- Or. E. DIEME*
CHRISTELIJK-NATtONAAt DAGBLAD
„Stantvastigh 'n ghebleven
mijn hart m teghenspoet"
Maandag 25 januari 1965, 45ste jaargang
Op meeste plaatsen droog
De Bilt verwacht tot zaterdagavond:
Vanavond In het noordoosten van het
land nog enige
Vannacht plaat
selijk vorming van mist. Morgen overdag
plaatsen droog weer met
i het vriespunt tot lichte
Abonnementsprijzen p.v/. 0,78,
3,35, p.kw. 10,05
Klachfendienst bezorging 13.0Q—19.00
FLEXA DEALER
Herenstraat 34
Nieuwe Rijn 49.
FLEXA-Dealer
Fa. H. Schutte Zn
LAGE RIJNDIJK 57—59
LEIDEN TELEFOON 23135
Het stoffelijk overschot zal drie staatshoofden en regeringsleiders de
dagen opgebaard liggen in Westmin- -patste eer bewijzen aan de overledene
tt 11 w v. t i,,en achter zijn stoffelijk overscnot r.aar
ster Hall bu het Lagerhuis, waaraan de kathtdraJal lopeIP
Churchill zo verknocht was. Mo
narchen en grote militairen hebben PRESIDENTEN
daar ook opgebaard gelegen. Tijdens Verwacht wordt, dat president Jolui-
deze drie dagen zal het volk dat door son door zijn ziekte verstek zal moe-
Sir Winston in oorlog en vrede werd»ten laten gaan. Oud-president Eisen-
geleid, zijn laatste droeve afscheid hower, met wie Churchill zo nauw
J samenwerkte, zal wel komen. Of ex-
nemen. president Truman kan komen, is nog
FCrrtPTFfi n'e* hekend. Rekening wordt gehou-
LStUKl to den met de komst van president De
Op de dag van de begrafenis wordt Gaulle van Frankrijk en die van de
de kist van de katafalk in Westmin- leiders van de Gemenebestlanden.
ster Hall geplaatst op een door twaalf
paarden getrokken affuit, voor de
tocht van twee en halve km. naar de
St. Pauls kathedraal: van de West
minster naar Trafalgar Square, langs
The Strand en Fleet Street en lichte
lijk stijgende Ludgate Hill op, naar de
kathedraal. Troepen van de beroemde
Britse regimenten, met inbegrip van
de Queens Household Cavalry, zullen
de affuit escorteren. Er is reeds een
detachement militairen bij Westmin
ster Hall aangekomen om daar -de
katafalk op te richten.
THEEMS
O
Nadat het droeve nieuws van
Churchills dood hekend werd,
werd op de Nederlandse ambassade
in Londende Nederlandse vlag
halfstok gehangen.
LONDEN Overstelpend veel voor mijzelf, is en blijft sir Winston
bewijzen van deelneming zijn giste- altijd degene die. door de bewonde-
ren binnengekomen bij lady Chur- ;«"wa«"U*e. Britse oorlogsinspanning
i i j t tot de overwinning te leiden, krachtig
chili en haar kinderen. In gevoel- bijdroeg tot het welzijn van het Franse
volle woorden gaven staatslieden, volk en tot de vrijheid van de wereld,
vorstinnen en andere groten dei-
aarde uiting aan hun gevoelens van Meer reacties op het overlijden
innige dankbaarheid over wat deze van Churchill, foto's en een
grote Britse oorlogsleider voor de
gehele wereld heeft betekend.
Bijna alle telegrammen spraken van 1
Churchills grote verdiensten. Alleen
lord Attlee, die na de val van Church
ill in 1946 premier van Engeland werd
noemde de overledene ..geen groot
staatsman ln vredestijd, maar wel een
groot oorlogsleider".
President Johnson, die wegens een
aandoening van de luchtwegen in een
ziekenhuis wordt behandeld, gaf kort
ha het verscheiden van Churchill een
verklaring uit, waarin hij onder meer
zei dat Churchills daden en woorden
onsterfelijk zullen blijven. ..Onze
di-oefheid is vermengd met dankbaar
heid over een leven dat zo voluit ge
leefd is". (Churchill was de eerste en
tot nu toe enige ereburger van de Ver
enigde Staten. In 1963 heeft wijlen
^resident Kennedy hem deze hoge on
derscheiding verleend 1
De dood van sir Winston heeft ko
ningin Elizabeth „onzegbaar leed" ge
daan, 'terwijl de huidige Britse pre
mier, Harold Wilson, voor de televisie
zei: ..Vandaag betreurt ons land de
°rote man die wij allen hebben gekend
Nu de wereld met ons rouwt en eer
bewiist aan het leven en werk van
sir Winston, ondergaan wij in Groot-
Brittannië datgene wat een familie er
vaart wanneer de oudste overlijdt; de
meest geëerbiedigde en beminde van
haar leden, een gevoel van persoonlijk
verlies en een leegte onder ons die
niet kan worden gevuld. Wij weten
tevens dat met zijn dood het einde van
een tijdperk is gekomen." aldus Wil
Van de zeer vele boodschappen noe
men we voorts nog die van president
De Gaulle: „Voor allen in mijn land,
levensschets op de pag. 4 en 5.
sten onder ons; het gold ook Chur
chill. Komende geslachten mogen
weten dat wij op zijn sterfdag de
overtuiging hadden te staan bij de
baar van een zeer grote, een die gans
een tijdperk had gestempeld. Men
heeft over zijn lange sterven gespro
ken en geschreven in termen van de
strijd; men heeft gewaagd van een
laatste gevecht, waarin hij allengs
terrein verloor. En een verbeten
vechter is hij geweest; hij streed in
het leven en leefde in de strijd. Wij
hebben er onze vrijheid aan te dan
ken.
Een man van duizelingwekkend for
maat en groot in schier alles. Groot
als staatsman en als krijgsman groot
als politicus cn parlementariër, groot
als redenaar, als schrijver en als
journalist. Maar wat hem geliefd
maakt, wat maakt dat wij hem zozeer
missen, i», dat hij een groot mens
was, van een rijk en bewogen gemoed
en een die tot op hoge leeftijd het
onbevangen jongensachtige wist te
paren aan de rijpe volwassenheid.
Wie denkt in deze dagen niet aan de
beslissende uren waarin Engeland
alleen stond? Hitiers legers golfden
aan, schijnbaar onoverwinnelijk.
Churchill en het Engelse volk zij
stonden tegen de muur. In die don
kere uren betoonde Sir Winston zich
de staatsman die Engeland en de
wereld, die ook wij, reeds onder de
voet gelopen, behoefden..
Wij mogen zeggen: toen beschikte
God een man, genaamd Churchill, op
wiens vastberadenheid en ontembare
wil de vloedgolf van satanische
machten zou te pletter lopen. En
daarmee kwam de beslissende wen
ding in het smartelijk lot dat de
mensheid bedreigde.
Of was het geen staatsman, die zijn
volk onder zulke omstandigheden tot
daden te wekken en te bezielen w ist,
die alles mobiel maakte wat het nog
restte, die ook de taal mobiliseerde,
en die zijn volk zelf zo maakte tot
een daad?
Anderen had hij naast zich. Van de
Nederlanders noemen wij koningin
Wilhelmina en Gerbrandy; in ver
wantschap des geestes waren zij met
hem verknocht: gezamenlijk onder
kenden zi j het duivelse in de macTïten
die zij als ridders te bekampen had
den. God heeft hen. heeft ook hem.
gehanteerd als een goed instrument.
Als van een die de strijd, ook met de
wapens, nimmer heeft geschuwd, had
zijn leven dikwijls gehangen als aan
een zijden draad. Hoe anders, naar
de mens gesproken, zou de kaart der
w ereld er vandaag hebben uitgezien,
ware Churchill er niet geweest om
het rijk van het nazisme, ons immers
als een duizendjarig aangekondigd,
te maken van een opmerkelijke kort
heid. Hoeveel danken wij, door Gods
genade, deze mens, die ons mensen
de leefbaarheid van het leven her
gaf.
Nu is ook deze mens de weg gegaan
van alle vlees. Wij kennen de tred-
gang van ons menselijk bestaan. In
de dagen onzer jaren zijn zeventig
jaar, indien Avij sterk zijn tachtig
jaar; Churchill, een der zeer sterken,
heeft de leeftijd van negentig jaar
mogen bereiken.
Had hij niet al afscheid genomen ran
het leven? De afstand Avas al ge
komen, we hadden hem reeds afge
staan. Nog echter hing hij aan het
leven en niet dan in zijn slaap kon
de dood, deze laatste van alle vijan
den die hij bevochten heeft, hem
besluipen. Tot zolang wisten wij hem
onder ons, konden Avij hem deelge
noot maken van onze genegenheid,
onze liefde; zij gaan nu te sterker uil
naar haar, die alle jaren door hem
tot zo grote steun is geAveest
Bij dit sterven is ontroering gevaren
door de mensheid, zoals ze ook. als
met ingehouden adem, dagenlang
eerbiedig ZAvijgend heeft getoefd in
die doodlopende straat in zijn eigen
Londen Avaar Churchill zijn laatste
strijd streed.
Nu beieren de bronzen klokken van
Brittannië's kathedralen, neigen de
vanen, zakken de vlaggen halfstok cn
buigen overal ter aarde miljoenen in
dankbare weemoed het hoofd. In
hem, kenner der historie bij uitstek,
had de geschiedenis gestalte gekre-
§en is hij ook zelf geschiedenis
geA\orden.
Had hij heel een tijdperk gestempeld,
met hem is dat tijdperk ook afgeslo
ten. Reeds is de mensheid een nieuAve
tijd ingegaan de tAveede helft van
deze eeuAv. Moeilijk laten zich de
lijnen trekken naar de toekomst.
Zouden we ons voor die toekomst
niet ook aan Hem genadig als Hij
de Avereld de man beschikte die zij
behoefde gehoorzaam toe\'ertrou-
VIENTIANE/SAIGON. Gister
ochtend is het militaire vliegveld van
de Laotiaanse hoofdstad door een
reeks van ontploffingen bijna geheel
vernield. Er zijn geen slachtoffers ge
vallen, maar bijna de helft van de
Laotiaanse luchtmacht is Avaarsehijn-
lijk verwoest. Het aantal vernielde
militaire toestellen van het type T-28
Avordt op minstens tien A'astgesteld.
Verder zijn verscheidene hangars uit
gebrand. De oorzaak van de ontplof
fing is nog niet bekend.
In Amerikaanse kringen zei men dat
voor dc explosies een machinegeweer,
waarschijnlijk per ongeluk, was afge
gaan. Het is echter niet uitgesloten dat
de linkse Pathet Lao er de hand in heb
ben gehad, want vanuit dit vliegveld
stijgen toestellen op die de zgn. Ho Tsji
Minh route hebben gebombardeerd.
Onrust
In Saigon dreigt weer onrust. De lei
ders van de boeddhisten hebben er bij
hun volgelingen op aangedrongen zelf
moord te plegen om het boeddhisme te
ïedden van de „wrede politiek" van de
Amerikaanse ambassadeur. Mexwell Tay-
Te Hué in midden-Vietnam Is de bi
bliotheek van de Amerikaanse voorlich
tingsdienst door scholieren in brand ge
stoken. Achtduizend boeken zijn vor-
leven. Hij stierf vredig en zonder pijn op
de gezegende leeftijd van ruim negentig
jaar. Zijn vrouw en kinderen en andere
naaste bloedverwanten waren aan zijn
sterfbed. De teraardebestelling is bepaald
op zaterdag a.s. Churchill krijgt een staats
begrafenis.
het ver-
LONDEN Met diepe ontroering heeft de
wereld gisteren kennis genomen van het
verscheiden van de grote staatsman sir
Winston Spencer Churchill. Na een doods
strijd van ongeveer negen dagen kwam
gisterochtend kort na negen uur (Ned.
tijd) het einde van een lang en welbesteed
Naast ontroering was er de dankbaarheid voor wat hij tijdens zijn leven naamd. kondigde
mor de wereld verrichtte. Koningin Juliana cn prms Bernfcard getuigien f™'* Gewoonlijk
daarvan in een telegram van deelneming, dat zij gisteren aan koningin word{ die k]ok siechts geluid bij de
Elizabeth van Engeland zonden en waarvan de inhoud luidt: „Voor altijd dood van een lid van het Britse vor-
zullen wij ons met dankbaarheid Churchills onsterfelijke naam herinne- stenhuis. van de Lord Mayor van Lon-
ren. Herbonden als de:e is met onze vrijheid. Nederland deelt met diepe 'a^'sT PauU"
ontroering en medeleven de gevoelens van de Britse natie in dit rijn laat- Koningi„ EHzabetll kreeg in het kas-
ste uur. Elk Nederlands huis en hart eert Churchill bij zijn overgang naar Sandringham telefonisch bericht
de uiteindelijke onsterflijkheid". De Koningin en Prins hebben eveneens van het overlijden. Zodra het verschei-
telegram van rouwbeklag gezonden aan lady Churchill. Ook prinses ^en van Winston bekend was- ge-
Christiria zond als petekind van Sir Winston een telegram aan lady kondigde' programma en gaf zij he'
Churchill. ..Muzikale V-teken", dat wordt aan
geduid door het begin van Beethovens
Op 15 januari werd Churchill dat sir Winston kor; na negenen in Vijfde symphonie
door een trombose in de hersenen
getroffen en sindsdien ging zijn paup
toestand achteruit. Gisterochtend om
acht uur arriveerde Randolph Chur
chill, de enige zoon van de grote
staatsman, op Hyde Park Gate 28.
Even later verscheen ook de 82-
jarige lijfarts Lord Moran. Ruim een
half uur later kwam Sarah Churchill,
de oudste in leven zijnde dochter bij
het huis van haar vader aan. De andere
dochter van Churchill. Mary, bevona
óch reeds in het huis. Zij heef, de
afgelopen weken bijna voortdurend
haar 79-jarige moeder terzijde gestaan.
Uit de aankomst van de familieleden
en die van Lord Moran werd afgeleid,
dat het einde van Churchill zeer nabij
En de grote bourdon van de Sint
Cathedral, de Grote Tom ge-
Vorsten tiaar begrafenis
Om vijf minuten over half tien gis- LONDEN Sir Winston Churchill krijgt zaterdag een staatsbegrafenis,
terochtend kwam er een j waarin alle delen worden gecombineerd \'an dc uit\-aartdiensten, die voor
spanning die ongeveer tien dagen had XT
geduurd. In een door Lord Moran on- tAvee andere grote Britten werden gehouden Lord Nelson en de hertog
dertekende verklaring werd gezegd, van Wellington. De laatste Britse staatsman, die een staatsbegrafenis kreeg,
was William Gladstone, nu 67 jaar geleden. Hel laatste eerbewijs van de
Britse natie aan Churchill zal alles overtreffen in de geschiedenis van
Groot-Britannië.
VERFHANDEL
Washington President Johnson,
die wegens een verkoudheid in het
Bethesda marine-ziekenhuis is opge
nomen, maakt het goed en er is geen
reden tot ongerustheid. Dit maakte
gisteren de perschef van hel Witte
Huis, Reedy, bekend. Johnson heeft
te kennen gegeven de uitvaart van
Churchill te Avillen bijAVonen, maar
rijn artsen hebben hiertegen bezwaar.
Perschef Reedy schat dat de president
ten dag of vijf in het ziekenhuis zal
moeten blijven.
Ook mevrouw Johnson en dochter
Lynda hebben kougevat. De echtgeno
te van de president is ook in het Be-
thesda-ziekenhuis opgenomen, maar
haar dochter houdt op het Wille Huis
haar kamer. De president staat onder
behandeling van dr. W. J. Gould, een
N'ewyorkse neus-, keel- en oorspecia-
list. Lucy, de tweede dochter van de
president, verpleegt haar vader. John
son zei hiero\'er: „Als Lucy een gedi
plomeerd verpleegster wil worden
waarover zij gesproken heeft dan
'leeft zij nu de kans om na te gaan of
'ij er Avel geschikt voor is". Later ver
teld* de president aan verslaggevers
die in zijn kamer werden uitgenodigd
voor een bezoek van dertien minuten:
Ik zou op dit ogenblik niet aarzelen
mijn broek aan te schieten en naar
mijn bureau te gaan indien er iets
was dai gedaan moest worden".
De uitvaartdienst In St. Pauls wordt
geleid door de aartsbisschop van Can
terbury, primaat a'an de Kerk van En
geland. Daarna zet de stoet zich op
nieuw in beweging door het hart van
Londen naar de Towersteiger, waar de
zwart gedrapeerde bark ligt te wach
ten, bemand door de Koninklijke ma
rine, waaraan sir Winston zo zijn hart
had verpand. Zoals bij Nelson wordt
het stoffelijk oA'crsehot over de Theems
gevaren. Anderhalve km verder bij
het Waterloostation wordt de kist van
boord gebracht.
Per speciale trein wordt het lichaam
van Churchill naar Handborough in
Oxfordshire gebracht, het spoorweg
station A'oor Blenheim f'alace. het ge
boortehuis van sir Winston. Hij wordt
te ruste gelegd bij de stenen muur A'an
de kleine St. Martins kerk in Blandon.
een dorp van 400 inwoners op het ter
rein van het paleis. De vader van sir
Winston en zyn moeder (die van Ame
rikaanse afkomst was) werden ojk op
St. Martins begraven.
OUD-PRF.MIERS
Verwacht wordt, dat premier Wil
son en vier oud-premiers als slippe -
dragers zullen fungeren. Er wordt re
kening mee gehouden, dat Rahdolph
Churchill de zesde zal zijn. De vijf
oud-premiers zijn sir Alec Douglas
Home. Ihe Earl of Avon (Anthony
Eden). Harold Macmillan en Earl Att
lee. Gelijk bij Wellington (in 1852)
zullen de leden van het Koninklijk
huis, de Britse regering, buitenlandse