Nieuwe leidse Courant
V.S. wijzen Russen op
kernstopverdrag
Toch Brits
aandeel
Vandaag de grote
dag voor Johnson
Ondergrondse proef met
radioactieve wolk
Couve en Schroder
blijken eensgezind
Pier-architect kreeg
de bal terug
Toestand van
Churchill niet
veranderd
Commentaren
Succesrijke lancering
van ruimtevaartuig
Gevangenen leveren
slag in rechtszaal
Woensdag 20 januari 1*963. 4ostë jaargang
Zelfde temperaturen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met aanvan
kelijk voornamelijk In het ruiden van
het land plaatselijk enige sneeuw Krach
tige tot matige oostelijke wind! Lichte
vorst tot temperaturen om het vriespunt.
Krtcttvr: DltME*
HooMfed.door 0. E. DIEME*
CHRISTElIJK-NATfONAAt DAGBLAD
SfarOvAMigh 'n ghablrv
3,35, p.kw. 10,05
(Opgemaakt te 11.15 uur).
Klachtendienst bezorging 18.00—19 00 uur
Technische fout of wijziging politiek
WASHINGTON Bij de grootste ondergrondse kernproeven, die tot-
dusver in de Sowjetunie zyn gehouden, zyn radioactieve stoffen vrijge-
komen. Naar aanleiding hiervan heeft de regering van de Verenigde Staten
j onmiddellijk de regering te Moskou om nadere inlichtingen gevraagd, om
dat volgens het kernstopverdrag van Moskou proeven in de dampkring
I verboden zyn.
van buitenlandse zaken te Washington
hebben vliegtuigen, die luchtmonsters
dinsdag boven de zee van
President en mevrouw Lyndon
Johnson werden op een grootse
ontvangst aan de vooravond van
de inwijding van vandaag door
democraten toegejuicht. Lachend
beantwoordden zij deze ovatie.
Er zijn twee mogelijkheden: de Rus
sen kunnen besloten hebben, zich niet
langer aan het kernstopverdrag ge
bonden te achten, of de proef is de
geleerden uit de hand gelopen, als
gevolg ,waarvan radioactieve stoffen
konden ontsnappen. De Amerikaanse
atoomenergie-commissie heeft naar
aanleiding van dit incident verklaard,
dat bij de Russische ontploffing een
kracht van 20.000 tot mógelijk een mil
joen ton TNT Is vrijgekomen.
De commissie schrijft het vrijkomen
van radioa'ctieve stoffen toe aan he'
ontsnappen van deze stoffen bij een
ondergrondse ontploffing De proef
heeft plaatsgevonden in het gebied van
Semipalatinsk in het zuiden van cen
traal Azië. Volgens het departement
WASHINGTON De met een
sneeuwtapijt bedekte Amerikaanse
hoofdstad krioelde gisteren reeds
van de talrijke bezoekers, die getui
gen wilden zijn van een schouwspel,
dat de plechtigheid van een kroning
paart aan de uitgelatenheid van een
carnaval. Geld noch moeite zijn ge
spaard. Én zo is de installatieplecli-
ligheid van vandaag (omstreeks zes
vanavond Ned. tijd) een der
grootste en kostbaarste in de geschie
denis van de Vereiiigde Staten. Ook
de veiligheidsmaatregelen zijn scher
per dan ooit.
De feestelijkheden begonnen gister
avond reeds met een gala-ontvangst
op het Witte Huis. die werd opgeluis
terd door het optreden van een groot
aantal Amerikaanse en buitenlandse
artiesten van internationale'faam. Het
hoogtepunt van het geheel vormt
uiteraard de eedsaflegging door de
president op de treden van het Capitol,
de zetel van het Amerikaanse Congres
•'ohnson zal de 36ste president van de
Verenigde Staten zijn. Na de inaugu
ratie volgt een militaire parade langs
het Witte Huis. die door de Johnsons
de Humphreys (vice-president en
echtgenote) van een met kogelvrij
glas beschermd paviljoen uit .zal wor
den gadegeslagen.
Veiligheid
Elke meter van de door de defileren
de strijdkrachten te volgen route is
door mannen van de geheime dienst
geïnspecteerd. De bewoners van de aan
de route gelegen gebouwen is ver
docht. hun vensters gesloten te hou
den en aangifte te doen. zodra ver
dachte figuren mochten trachten bin
nen te dringen. Bovendien zal het ge
hele politiekorps van de hoofdstad op
de been zijn om de mensenmenigte
voortdurend in het oog te houden. Be
halve vele familieleden en vriendpn
heeft Johnson ook tienduizenden van
dijn aanhangers uitgenodigd.
De Gaulle
I Generaal De Gaulle heeft Johnson
reeds gelukgewenst met zijn instal
latie. Hij zeide er zeker van te zijn
-Getrouwelijk de gevoelens van liet
franse volk weer te geven door u te
Inéén
oogopslag
zeren honden geen ho
gere belasting? pag. 2
Huifkarfamilie terug pag. 6
Zware eisen in rechtzaken
pag. 6
Bonn laat nazi's niet zo
maar lopen pag. 7
Kastekort VN: één duik
boot pag. 7
Hakenkruis-kladderaars
gegrepen pag. 7
verzekeren van het vertrouwen, waar
mee u het lot van de grote Amerikaan
se natie, altijd zijn vriend, in handen
ziet nemen. Ik doe u mijn zeer harte
lijke wensen voor het succes van uw
taak en voor de voorspoed van de
Verenigde Staten toekomen", aldus he'
telegram.
Japan sporen van radioactieve
slag geconstateerd. De hoeveelheid,
die tot dusver gemeten is. zal geen ge
vaar opleveren voor de mensheid.
Rusk, de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, heeft de Russische
ambassadeur. Dobrynin, gisteren vol
ledige inlichtingen gevraagd over de
explosie. De Verenigde Staten zeggen
dat het vrijkomen van radioactieve
stoffen niet in de bedoeling kan heb
ben gelegen en dat zij een dergelijke
verklaring van de Russen zullen aan
vaarden. mi's daaraan de verzekering
wordt gekoppeld, dat een herhaling
zich niet zal voordoen.
Het beperkte kernstopakkoord van
Moskou verbiedt geen ondergrondse
proeven, mits er geen radioactieve
neerslag ontstaat, die buiten het grond
gebied van het proefnemende land te
recht komt. De Amerikaanse regering
beschikt echter over geen enkele aan
wijzing. dat de Sowjetunie bedoeld
akkoord wenst te beëindigen, ook al
zijn er in Moskou stemmen opgegaan
om het verdrag op te zeggen.
Mr. H. L. de Vries
gouverneur
DEN HAAG De benoeming van mr.
H. L de Vries tot gouverneur van Suri
name is bij Koninklijk besluit van 18
januari afgekomen. Hij zal als zodanig
optreden met ingang van de dag van
ambtsaanvaarding in Suriname.
Stilte rondom Rambouillet
RAMBOUILLET De Westduitse
bondskanselier Ludwig Erhard is gis
termorgen in Parijs aangekomen
besprekingen'met president De Gaul
le over de Frans-Duitse
king en de Europese eenheid.
Tegen verslaggevers zei Erhard te
hopen dat de voortgang die op Euro
pees economisch gebied is bereikt ei
vooral het Duitse standpunt inzake de
graanprijzen, een gopd begin voor de
besprekingen opleverei
Bij het eerste onderhoud waren alleen
tolken aanwezig. Dit gesprek duurde tot
aan het diner, waaraan tien gasten
zaten, onder wie de Westduitse minister
r speciale aangelegenheden. Westrick
de Franse minister van staat Louis
Joxe. Na het diner werd de film
wereld zonder zon" van de Franse duiker
Jacques Cousteau vertoond.
Franse waarnemers menen dat Erhard
als voornaamste punt de Europese
heid ter tafel zal brengen, waarbij hij
„Tekenkamer kan bouinterk
100 pet. duurder maken"
„Ir. Maaskant
schuift schuld
oj) bouwvakkers
ZUIDLARFN Veel wat in het
bouwvak mis gaat vindt zijn oor
sprong in foute beslissingen van de
opdrachtgever cn in de tekenkamer.
In de tekenkamer kan daardoor een
bouwwerk 100 proeent te duur wor
den. Dit zei gisteren Ir- J. van Ettin-
ger. directeur van het Bouwcentrum
in Rotterdam, bij de opening van dc
vijfde Nederlandse bouwvakbeurs in
Zuidlarcn (Dr.).
Ir. Ettinger deed bij zijn uiteen
zetting een uitval naar de Rotterdam
se architect Maaskant, die tijdens
het recente proces over de Pierprijs
sprak over een zeer lage produktivi-
teit van de bouwvakarbeiders.
Hij steunde hierbij, aldus Van Ettinger.
op geheel onjuiste cijfers, althans lande
lijk gezien Als deze architect zijn lage
produktiviteitscijfer heeft waargenomen
bij zijn eigen projecten, dan dien: hij
de oorzaak daar te zoeken, in de opzet
en wijze van uitvoering
Volgens ir. Van Ettinger kan de bouw
vakker op de bouwplaats door meer of
minder hard te werken de kostprijs ten
hoogste tien procent beïnvloeden. Het
bouwvak kan zich slechts ontplooien als
er een goede samenwerking bestaat tus
sen overheid en bedrijfsleven en tussen
alle bij hef bouw.vak betrokkenen
Een dergelijke samenwerking wordt
niet gediend door opmerkingen als die
van ir. Maaskant bij het proces om de
pierprijs, aldus ir. Van Ettinger.
Hij bracht voorts een compliment aan
minister Bogaers omdat het afgelopen
jaar voor het eerst een produktie van
100.000 woningen per jaar is bereikt.
Ir. Van Ettinger deelde voorts mee
dat de Stichting Bouwcentrum Rotter
dam van plan is in samenwerking met
het gemeentebestuur volgend jaar een
voorlichtingscentrum te vestigen in Gro
ningen. In dit centrum zullen ook cur
sussen kunnen worden gegeven.
Den luchtfoto toont de Fra,
kusttanker Port Manech7
brandend voor de haven van Le
Havre na een botsing met
Amerikaans vrachtschip.
Port Manech had 2600 ton olie
aan boord, die na de botsing i
brand vloog.
LONDEN. In dc toestand van
Sir Winston Churchill is geen ver
andering gekomen. De lijfarts van dc
oude staatsman, Lord Moran. zei gis
teravond laat „Sir Winston heeft de
gehele nacht geslapen."
Aan het lange wachten van de hon
derden mensen voor het huis aan
Hyde Park Gate is gisteravond op ver
zoek van Lady Churchill een eind
gemaakt. De toestand voor de woning
van Churchill dreigde uit de hand te
lopen. Er was zelfs een Indiër, die uit
de menigte naar voren trad cn luid
keels uit de bijbel begon te lezen. De
politeit leidde hem snel weg.
Lord Moran was reeds om vier uür
's middags naar de deur gekomen en
vroeg de menigte minder lawaai te ma
ken Hij zei, dat Lady Churchill in een
voorkamer van het huis trachtte te sla
pen.
Ondanks het feit. dat de politie het
publiek had verwijderd, stond een groot
aantal mensen te waohten om gisteravond
om negen uur de komst van Lord Moran
meer inlichtingen wil hebben ov<
vraag of de Franse atoomstrijdmacht de
gehele E.E.G. zal beschermen wanneei
er een politieke gemeenschap komt. Er
hard wil vaststellen of alle zes E.E.G.
landen gelijke zeggenschap over het ge
bruik van deze strijdmacht zullen krijgen
Erhard zou ook graag een positief
woord krijgen op zijn voorstel voor her
vatting van de onderhandelingen over
politieke eenheid in de E.E.G.
Terwijl Erhard en De Gaulle in Ram
bouillet waren begonnen de ministers van
buitenlandse zaken Couve de Mgrville en
3chröder met besprekingen in het minis
terie van buitenlandse zaken te Parijs.
Een Westduitse woordvoerder zei, dat
de ministers van gedachten hadden ge
wisseld over verdere stappen tot een poli
tieke unie en dat een grote mate var
overeenstemming was bereikt over dc
toekomstige ontwikkeling van de ge-
meenschappelijke markt. De woordvoer
der zei, dat alles met betrekking tot
Europese politieke unie in nauw overleg
met de andere vier E.E.G.-partners zal
worden gedaan. Over de ontwikkeling
van de markt zelf zouden de ministers het
met elkaar eens zijn geworden dat de
voltooiing van de agrarische sector
gezeld moet gaan van een progra
vooi- een coördinerende politiek inzake
financiële problemen, vervoer, handels
politiek. douanerechten e.d.
Oost-Europa
De beide ministers hadden de betrek
kingen met de Oosteuropese landen be
sproken en een hoge mate van overeen
stemming bereikt over het beleid dat
diende te worden gevolgd ten opzichte
in deze landen.
Dc ministers hadden gelijkluidende
denkbeelden geopperd over de wenselijk
heid van het bijeenroepen van een vier-
landen lichaam Frankrijk, de Verenig
de Sïaten Engeland en de Sowjetunie
stappen gericht op de hereniging van
Duitsland te bestuderen,
Keukenfabriek in
R'dam uitgebrand
«Van onze Rotterdamse redactie)
ROTTERDAM Naar schatting hon
derd brandweerlieden hebben met liefst
19 stralen de strijd aangebonden met de
eerste grote fabrieksbrand in Rotterdam
van djaar. De produktieafdeling van
de N V. Everest meuoelfabriek is uit
gebrand De hal, die voor een groot deel
uit stalen binten was opgetrokken, is
ingestort. De schade beloopt, volgens een
vluchtige schatting van de directie vele
tonnen. De oorzaak van de brand is on
bekend. De Everest-fabrieken in Rotter
dam dochteronderneming van de Em-
ba leverde hoofdzakelijk i-nbouwkeu-
kens.
Gistermiddag voor het kasteel
Rambouillet: generaal De Gaulle
begroet de Westduitse Bonds
kanselier Ludwig Erhard
LONDEN/PARIJS Het is niet
uitgesloten dat Engeland toch zal mee
werken aan het Franse Concorde pro
ject, zo menen welingelichte zegslie
den in de Britse hoofdstad. Zij base
ren hun mening op wat zij noemen
een progressief schrijven van premier
Wilson gericht aan zijn Franse collega
Pompidou over het project, dat be
staat uit de bouw van een superso
nisch verkeersvliegtuig door Engeland
en Frankrijk.
Wilson zou in zijn brief die een
antwoord is op het Franse memoran
dum van 18 december, hebben gezegd,
dat hij eerst nog de gedachtenwisseling
met de Franse regering wil voortzet
ten. alvorens er definitieve beslis
singen over -de toekomst van de Con
corde worden genomen.
In Londen verwacht men dat de La-
bourregering na lang aarzelen besloten
heeft in de eerste fase mee te werken
de bouw van twee of drie proto
typen van het supersonische verkeers
vliegtuig. Als deze modellen blijken te
voldoen en als er voldoende afzetmoge
lijkheden zouden bestaan, zou Engeland
bereid zijn. in de tweede fase de serie-
bouw van Concordes te. beginnen.
jVTET gemakkelijk heeft Erhard het
bij zijn bezoek aan De Gaulle-
Telkens weer blijkt, hoe moeilijk het
nieuwe Europa tot stand komt
indien het al tot stand komt-
De Gaulle voert een eigen, boven
dien eigenzinnig aandoende poitiek.
waarmee hij echter voor zichzelf
succes heeft; concessies hebben we
hem nog niet zien doen.
Daartegenover is Erhard, met verkie
zingen in eigen land in het verschiet,
meer en meer in een moeilijke posi
tie geraakt.
Misschien kan het verschil als volgt
kort worden omschreven: Erhard
wi voorhands het beperkte EuroPa
van de EEG, maar met een sterke
integratie tussen de leden, integratie
vervolgens ook met Amerika. De
Gaulle staat voor ogen een groter
Europa, maar minder geïntegreerd
en in elk geval zonder integratie
met Amerika. Kom maar eens uit
deze tegenstelling.
T\E positie van Erhard is nog moei
lijker geworden doordat de
Amerikaan Johnson niet geheel de
politiek van zijn voorganger Ken
nedy volgt.
Kennedy was de grote idealist, zij
het met een scherpe kijk op de
werkelijkheid. Johnson is meer de
realist, al nemen wij gaarne aan dat
ook daaraan idealisme niet ont
breekt.
Welnu. Johnson heeft bemerkt dat
EuroPa nog niet voldoende gediend
is van de denkbeelden, voortreffe
lijke denkbeelden, die Kennedy dre
ven. Graag of niet, denkt hij, zodat
hij het verder uitdragen van deze
denkbeelden opschort.
Daarmee komt hij aan De Gaulle
tegemoet, maar wordt de situatie
voor Erhard. die zich immers van
de steun van Amerika verzekerd
wist. pijnlijk.
A AN te nemen valt. dat onder deze
omstandigheden De Gaulle het
bezoek van de jongere Duitse poli
ticus benut om deze de les te lezen
Hij zal hem de schoonheid van Euro
pa voor ogen toveren, zal Amerika
afschilderen als een land in de verte,
en zal bepleiten voor een Duits-
Franse top in Europa, waarbij voor
De Gaulle bovenaan de top Frankrijk
staat.
Hij zal al zijn woordenrijkdom aan
wenden om zijn Duitse bezoeker over
diens remmingen heen te helpen.
Dat de andere Europese landen, ook
Nederland, dit alles met zeker arg
waan volgen, ligt in de rede.
RITA
..Kijk ik heb al vier hoefijzers. Al
les wat ik nu nog nodij heb. is een
A oorbereiding bemande vlucht
KAAP KENNEDY Een onbe
mand Gemini-vaartuig voor twee
personen, gedeeltelijk bestuurd door
elektronische robots, heeft gisteren
een negentien minuten durende
proefvlucht over een afstand van
3.400 km gemaakt waarna het
terecht kwam in de Caribische Zee
aar het binnen twee uur geborgen
erd door het vliegdekschip Lake
ChampI;
Ruimtedeskundigen zeiden dat op
het eerste gezicht van een groot succes
kan worden gesproken, want nu is de
weg vrij voor een vlucht van de as-
DUBLIN. In de rechtszaal van het Ierse graafschap Leix te Maryborough
5 gisteren een bloedig gevecht geleverd tussen gevangenen, toeschouwers en
politiemannen. Alle ruiten werden verbrijzeld, de aanwezige dames wierpen
zich ook in de strijd, de beklaagden braken uit hun bank en sloegen met stuk
ken hout op de ordebewaarders in.
Zonder dat iemand het merkte, glipte de rechter weg, terwijl de politie zich
onder de% stokslagen moest terugtrekken.
Het gevecht ontstond kort na de opening van een proces tegen tien leden
m het geheime Ierse leger (IRA), die onlangs moeilijkheden hadden ver
oorzaakt bij het bezoek van prinses Margaret en lord Snowdon aan het kasteel
Abeeleix. De tien beklaagden hadden juist in de beklaagdenbank plaats
genomen toen een groep mannen met zwarte baretten op binnenkwam
zwaaiend met de nationale vlag. De politie wilde deze mannen verwijdaren
waarop binnen enige seconden een ware veldslag ontstond.
Pas nadat 250 politiemannen ter versterking aankwamen, werd de orde her
steld. Maar na afloop van de zitting moest de politie weer de klappen opvangen
Dit geoeurde toen zij de gevangenen naar de gevangenis moesten overbrengen
Onderweg werden zij door de vijandige menigte met een Molotof-cocktai'l
bestookt, waarby twee gewonden vielen.
ironauten Virgil Grissom en John
Young, die in de komende lente samen
in de ruimte zullen worden gebracht.
Er deden zich slechts twee tekortko
mingen voor. De experimentele brand
stofcellen. die de elektronische uitrus
ting op een langdurige vlucht moeten
voeden, werkten niet. Voorts verkreeg
men door het uitvallen van de stroom in
het controlecentrum een minuut lang geen
gegevens van het ruimtevaartuig. Inge
val van een bemande vlucht zou men
dan aangewezen zijn op mondeling can-
tact met de ruimtevaarders. Bij een
voorlopige inspectie bleek dat de cabi-
ne, die met behulp van èen Titan-2 ra
ket werd gelanceerd, de geweldige hitte,
ondervonden bij de terugkeer naar de
aarde goed had doorstaan en niet was
beschadigd. De cabine met een gewicht
van 3.175 kg. vloog met een maximum
hoogte van 168 km.
Deze proefvlucht zou aanvankelijk op
2 december zijn gehouden. Zij werd
echter op het allerlaatste ogenblik we
gens technische storing afgelast. Hier
door is het Geminiproject 16 maanden
op het schema achtergeraakt.
KAAP KENNEDY Het Bureau
voor ruimtevaart heeft vandaag plan
nen bekendgemaakt om op 2 februari
een zonne-observatorium (OSO-2) te
lanceren voor een zeer grondige stu
die van de zon en hoe deze de omstan
digheden op aarde beïnvloedt.
De 247 kg. zware satelliet zal voort-
gaan met het zonneonderzoek waarmee
de OSO-1. die in maart 1962 gelanceerd
werd. zo'n geslaagd begin gemaakt heeft
De OSO—2 heeft instrumenten aan boord
een grondiger wetenschappelijke
studie.
Dc OSO 2 zal door oen drietrapj
Delta-raket in een 563 km. hoge baaa
gebracht worden.
