Hoogleraar komt op voor auteurschap DE DOKTER aan 't woord Blanke sloeg Luther King op het hoofd „Steun gegeven aan verzet tegen PBO" Jong Mijdrecht start een landelijke actie Een woord voor vandaag Dorheid in ons volk, dal bij brood en spelen leeft; Mr. Toxopeus verspeelt vertrouwen KABO weer Uw Kunstgebit SLIK UW PIJN WEG MET EEN 'AKKERTJE' Tragedie in Zuid-Afrika niet meer te stuiten MALARIA fi 2 DINSDAG 19 JANUARI 196" SER tot staatssecretaris De Meijer: T TTRECHT «Het interview van staatssecretaris De Meijer in Ruim Zicht heeft aanleiding ge geven tot de gedachte dat de be windsman, die in het bijzonder be last is met de behartiging van de belangen van de pbo, twijfelt aan de nuttigheid en doelmatigheid van een aantal publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties. Daarin heeft het emotionele verzet tegen deze organisaties wederom steun ge vonden". Aldus een van de pittige opmer kingen van de Sociaal-economische raad aan het adres van staatssecre taris De Meijer, welke afgedrukt zijn in een brief aan de bewindsman, ge publiceerd in Ruim Zicht, het blad van het Nederlandse Katholiek Vak verbond. De SER meent dat boven dien twijfel is gewekt omtrent het regeringsstandpunt in deze zaak. omdat uitlatingen zijn gedaan die onzekerheid oproepen. De cijfers die staatssecretaris De Meijer in 'het interview noemde zijn volgens de SER geheel prematuur, omdat de rekeningen over 1963 nog niet vaststaan. De SER meent voorts, dat dr. De Meyer de suggestie heeft gewekt dat er door de bedrijfsorgani saties op weinig traditionele wijze met de middelen wordt omgesprongen, aangezien hij 'hun uitgaven in verband heeft gebracht met doelmatigheid en zelfs verdwijnen van schappen wegens gebrek aan nuttigheid. Hiertegen maakte de Raad bezwaar, omdat de SER daardoor, als orgaan dat is be last met het toezicht op de financiën van de bedrijfslichamen, rechtstreeks wordt getroffen. De SER verwijt de bewindsman, dat hij de Raad tot dus ver nooit van zijn in het interview i uitgesproken bezorgdheid over de fi nanciën heeft doen blijken. De SER betreurt tenslotte de onge- nuanceerdheid waarmee dr. De Meijer de cijfers op tafel heeft gelegd. Vol-I gens hem heeft de staatssecretaris daarmee voedsel gegeven aan beschou wingen over PBO's, die zich beper ken tot emotionele bezwaren tegen noodzakelijke heffingen. De Raad meent, dat het op de weg van dr De Meijer had gelegen, onderscheid te maken tussen huishoudelijke uitgaven en bestemmingsheffingen. DRS. COPPES In hetzelfde nummer van Ruim Zicht schrijft NKV-secretaris drs. Th. Coppes nog, dat het bekend is dat de staatssecretaris er van meet af aan geen twijfel over heeft laten bestaan, dat de PBO voor hem niet de enig denkbare vorm is. Daarom kan'men) volgens drs. Coppes hem moeilijk wyten, dat hij de twijfel aan de PBO in de hand werkt. Als hij openstaat voor andere, meer algemeen aanvaard bare vormen om hetzelfde doel te be reiken, is dat niet alleen zijn goed recht maar zelfs zijn opgave, aldus de NKV-secretaris, die zioh afvraagt of dr. De Meijer aan de schandpaal moet omdat hij de bedrijfsorganisatie eens in het licht van maatschappelijke doel matigheid stelt. De cijfers van de staatssecretaris! doen volgens drs. Coppes geen afbreuk aan dc essentie van het Interview, na melijk dat de PBO versterkt moetl worden daar waar ze goed kan wer- ken en moet stoppen daar waar dat niet het geval Is. Drie miljoen van Wereldraad voor literatuurwerk GENEVE De wereldraad van kerken heeft drie miljoen dollar uitgetrokken voor de bevordering van christelijke literatuur in Azië, Afrika en Latijns Amerika. Dit geld zal ter beschikking gesteld worden aan plaatselijke kerken i en aan organisaties, die al werken op het terrein van de literatuurvoorziening. Driekwart van het bedrag zal besteed projekten als opleidings- en bepaalde boekenseries. Zending op West- Irian krijgt nieuw vliegtuig (Van c e kerkredactic) WEST-IRIAN In maart hoopt de Missionary Aviation Fellowship (MAF) te kunnen beschikken over een nieuw tweemotorig vliegtuig. Vorig: jaar verloor deze organisatie, die de vliegverbindingen tussen de verschillende zendingsposten op het voormalig Nieuw-Guinea onderhoudt, twee van haar drie vliegtuigen. Voor het eerst zal nu voor het zendingswerk gebruik gemaakt worden van een tweemotorig vliegtuig, de Aero Commander, die ongeveer 350.000 gulden heeft gekost. Verwacht wordt dat dit ene vliegtuig, omdat het sneller is en meer mensen en lading kan vervoeren, het werk kan doen van de twee vliegtuigjes die zijn verongelukt. De MAF vond op deze wijze tevens een oplossing voor h£t feit dat deze organisatie ntf't kan beschikken over voldoencïe zendingspiloten. De organisatie klaagt er over dat de Indonesi sche regering te veel aanvragen voor visa's afwijst, waardoor het onmogelijk is toekomstige zendingspiloten naar het voor malige Nieuw-Guinea te zenden. Wij helpen Rudolphstichting Nieuw leven voor j.v. ..Vita Nova (Van onze kerkredactie) MIJDRECHT De gerefor- ze maar even tijd vrij kunnen maken, gaan ze zelf het antwoord ophalen. Ze stappen op de verenigingsavond zo maar binnen en vragen ..Hoe staat het er meeplannen klaar?" Over een ding zitten ze nog een beetje in, deze jonge Mijdrechters; ze hebben een gironummer voor deze actie aangevraagd. Als dat nu maar I meerde jeugdvereniaing „Vita W" J™"':- Z ï.,n '"i „T 3 ding zeker: de Ruoolphstichting moet Nova (Nieuw leven) wist niet. ujt de brand geholpen worden, en dot goed raad met de jaarvergadering, op korte termijn „AI weer dezelfde jaarverslagen al weer dezelfde stukjes, al weer dezelfde gedichten", zuchtten ze, „wie komt daar nog voor?" Toen brandde op tweede kerstdag het kinderpaviljoen van de Rudolph- stichting te Achterveld bij Amers- weekeinde heeft zich i foort af. Schade ruim een ton. En gescheiden Vita Nova wist ineens waarom er een jaarvergadering gehouden dl'heer'W.'THarmanny moest worden. Vijf gezinnen in Kampen Mogen we wel $amen bidden, is in kerkelijke kring wel een gevraagd. Dan ging het om gebedsdiensten of bidstonde samen met mensen uit andere kerken. Nu is het waar dat ft niet met iedereen kunnen bidden. Christus heeft eens gezegcj en dat heeft in het bijzonder betrekking op het gebed „Niemand komt tot de Vader dan door Mij." Buiten Christ om is het gebed "iet mogelijk. Daarom zullen we nimmer 'ei samen kunnen bidden met mensen die menen tot God kunnen gaan langs een andere weg, die om het kruis en om opstanding en om de hemelvaart van Christus heenloopt. Maar als het gaat om mensen die wel Christus als hun He«| en Heiland erkennen en belijden willen dan is de v „Mogen we wel samen bidden?" onjuist. Dan moeten we eigerl lijk vragen: „Mogen we wel gescheiden bidden?" Er wori soms gezegd: „Ik kan met hem of haar niet aan het Jieilij avondmaal deelnemen, want... En dan volgt een reden, wordt ook gezegd van het gebed: „Ik kan niet met hem of hen bidden, want zij hebben dit of dat gedaan." Christus Wi schuwt ons echter dat als wij niet om de een of andere rei met hen kunnen bidden, wij in het geheel niet kunnen bidd< Hij zegt: Indien gij de mensen niet vergeeft, zal ook uw Vade uw overtredingen niet vergeven." Waar de bereidheid breekt tot vergeving, kan ons gebed niet verhoord won Daarom moet ook het gebed om de eenheid beginnen met vergeving van de ander. We lezen vandaag: Genesis 12 10-20. doler en KAMPEN „Laten we dit ja afgelopen i vijftal ge de Gerefor meerde Kerk (vrijgemaakt). Tijdens een bijeenkomst zondagmogen heeft de heer W. J Harmanny een acte van afscheiding en doleantie voorgelezen, waar de aanwezigen hun handteke ning onder konden zetten. Er werden gaan doen voor een ander", zeiden deze jonge mensen tussen 18 jaar. En toen ze eenmaal zelf goed op j gang waren, begonnen ze zich af te fen yaij JJ|J J| JBClliaBRlc lvail,Me, ande- doninees. Tot op de generale synode zijn Deze afscheiding heeft niets te maken 23 met de moeilijkheden ter synode. De het al jaren niet eens en de kerkbladartlke- de vier vrijgemaakte Kamper i vragen: „En waarom zouden jeugdverenigingen ook niet stirau- hun klachten echter afgewezen. Zij wil- leren iets te gaan doen?" 'e.n nu een revisieonderzoek aanvragen Zo begon spontaan een jongerenac-1dc volgende synode. Naar wij verna- tic „Op de bres voor de Rudolplistich-™"L1™°,;dt de„ «"l" door feen enkele - to, v.vole kan Pr®dikant en hoogleraar gesteund De Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) f48,- I ting", die dit jaar tot gevolg kan hebben dat de traditionele en wat i__._ „.JU verlopen jaarvergadering plotseling gediend door de" predikanten tot nieuw leven komt. r hT *s r worden studiecentra, drukkerijen, technische en financiële bij stand voor publikaties en reclame, subsi-! bepaalde kranten en tijdschrif- SELMA, Alabama (V.S.) Dr. ten; Martin Luther King is gisteren door een blanke man aangevallen. De man, j die een uniform droeg van de „natio-i naie partij voor het recht der staten", een rechtse organisatie, sloeg de neger- j predikant op het hoofd en schopte hem in de lies. Het incident gebeurde toén King zich met een tiental andere negers wilde lateif inschrijven in een hotel, dat alleen voor blanken toegankelijk is. Het schijnt dat dr. King niet ge wond is geraakt, maar hij klaagde wel over een Lichte hoofdpijn. De aanvaller en George Lincoln Rockwell, de Amerikaanse nazileider, hadden de negerpredikant eerder aan gesproken en gevraagd of zij konden spreken op een bijeenkomst van negers die 's avonds zou worden ge houden. Zii wilden „de blanke supre matie" verdedigen. Dr. King stond hun ieder een kwartier toe. Na de aanval werd de dader door de andere negers gegrepen en aan de politie overgeleverd. Geen invochten geen natte persdoeken A cr stoom ALu strijkijzer King was in de loop van de dag in Selma aangekomen om deel te nemen aan een intensieve campagne tegen rassenscheiding in openbare gelegen heden. Zoals bekend heeft de neger leider de Nobelprijs voor de vrede gekregen. Boekenhoek Hoe verminder ik mijn autokosten?, door H. G. Labots Uitgave L. J. Veen NV. Amsterdam. (93 blz., ƒ2,75) Toeren door Utrecht en het Gooi. door Hans Krook. Uitgave L. J. Veen NV. Amsterdam. (110 blz.. 2,75) Tegenstroom. Literair tijdschrift, jam Gedichten, door Jiórgos Seféns. Uit gave De Bezige Bij. Amsterdam (102 blz., ƒ2,75) Groter Dat geldt in ieder geval voor Mij- drecht zelf. De avond is vastgelegd ori i 29 januari. Middelpunt zal zijn een Amerikaanse verkoping. De plaatse- \lijke middenstand heeft a' taarten beschikbaar gesteld, dozen sigaren en' I talrijke andere dingen om de verko rting tot een succes te maken. „ViJa Nova" heeft nti al met het eerste grote probleem te kampen. De be- j langstelling lijkt zo groot te worden dat de zaal van het gebouw Kontakt.i te klein zal zijn. Er moet al uitgeke-1 ken worden naar een andere za «-C. H. Lindeboom, G. Visee. O. W. Bouwsma en J. O. Mulder. Voorzitter ds. Abma voor SGP-leden (Van een medewerker) ROTTERDAM „Het voorbij gegleden jaar is in vele opzichten bewogen geweest. En ook in dat jaar is weer duidelijk naar voren gekomen, dat we te allen tijde moe ten leven naar de beginselen, die in Gods Woord gestalte hebben gekregen. Er was weer een duide lijke overeenkomst te zien tussen de tijd van de Richteren in net ou- De hulpactie werd actief aangepakt.n Ir werd een comiteetje gevormd jongens (D. „Onrecht aan ambtenaren" ARNHEM De voorzitter van i stellen, dat die compensatie in concre te anderhalf procent niet gegeven kan worden, aangezien overheidsper soneel geen premie betaalt. De heer van der. Haar. A. Outshoorn en Peereboom) en een meisje IBeb de derhalf procent meer aan hei ddellljk contact nnnam m :e\iP' van de stichting, drs. R. A. C. lieten zich voorlichten: een kijkje nemen en om er zeker i te zijn dat alle leden actief zouden DEN HAAG. Het gaat prof. dr. stellers J. F. Niermeyer van de universiteit an Amsterdam niet om geld maar om het auteurschap. Dit vertelde zijn gemachtigde, mr. J .C. de Vroom gis teren de president van de Haagse rechtbank, jhr. mr. G. Witsen Elias, voor wie een kort geding diende. Prof Niermeyer vindt, dat hij niet slechts cenccpten voor een paar hoofdstukken van het tweede deel van de serie „Welvaart in wording, de Nederland se economie in de middeleeuwen", heeft geleverd, maar dat hij die hoofd stukken ook heeft geschreven. Dit werd door de uitgeverij M. Nijhoff, voor wie prof. mr. W. L. Haardt op trad, niet ontkend. Prof. Niermeyer was volgens prof. Haardt voldoende recht gedaan in het voorwoord, waarin de Amsterdamse hoogleraar wordt vermeld. De samen- voelt U de gehele dag niet! Geen vrees meer, dot de gebitsplaat van hef gehemelte loslaat. Dentofix, het nieuwe, verbeterde, antiseptische poeder - 's morgens een weinig op de plaat ge strooid houdt het gebit de gehele dag onwrikbaar op zijn plaats. Geen onaan gename smaak. Dentofix verschoft U de rooms-katholieke bond overheidspersoneel A. C. M. Westerdijk, T. Weijters heeft vanmorgen ver- Weijterr voert daartegen aan"dat dé klaard dat het onthouden van an- ambtenaren 0jk recjit hebben op de derhalf procent meer aan het ru'mte van vb' prodent in loonpolitie- dc" Rudolph-overheidspersoneel en een -«k>or Mulder Ze de minister van binnenlandse za gingen er ken uitgedachte trendvermage- ring de obstakels waren die over- worden. werd er zelfs een afspraak eenstemming over een algemene nee!'geldt"sléchts het laatatêl Door'de j gemaakt dat ze beg.n volgende week salarisverhoging voor overheids- inkorting in verband met aow en aww het boek. prof dr W J met de hele vereniging op bezoek personeel wel moesten verhinde- m overheidssector, maximaal 80 de Israël en onze tijd: is ons voli ook nu niet verhard, waar iedt doet wat goed is in zijn ogen?" Met deze woorden begon de v zitter van de Staatkundig Gerefo meerde Partij, ds. H. G. Abma Gouda, zaterdag zijn bewogen rede c de jaarlijkse vergadering Zuidhollandse SGP-kiesvereniginge die gehouden werd in de grote keri 1 zaal van de geref, gemeente aan to Mijnsheerenplein in de Maasstad. Ds. Abma was van oordeel dat SGP in deze tijd de roeping heeft, getuigen tegen hetgeen pers, radio e televisie ons volk voorhouden. In a! l gebrek en zwakheid zal de blijven aandringen op de onderho-J ding van Gods geboden op alle terrt nen van het leven, aldus ds. Abir „Hebben onze voormannen ds. Kc 1 sten en ds. Zandt in hun redevoert 1 gen niet steeds gewezen op de vrej t des Heren, die vroeger ln ons lat nog zo rijkelijk werd gevonden i waar de zuivere prediking nog wet klank vond in veler harten? Moetij J wij mét de dochter van Kaleb 1 Richteren 1 niet klagen over dorheid die wij in ons land vindt niet alleen bij de overheid ma vooral ook bij het vólk, dat tevredi Alberts uit Utrecht en dr. H P. Jansen conrector van het Casimirly- ceum in Amstelveen, hebben de hoofd- komen gen. Hel duurde ook niet lani of andere PO"°n«l met ingang van 1 ja- Het «rechtvaardig stukken van de hand van prof. Nier- verenigingen v aren ook al geacti- nuari drie pet meyer bijgeschaafd. De veranderingen j veerd. In Rijnsburg kregen ze vijf waren overigens van ondergeschikt gereformeerde j.v.s' zo ver dat zij heer Weijters, belang. mee gaan doen. Negen andere vereni- weest gingen hebben ook al beloofd op de Arbeid Prof. Niermeyer beschouwt de twee actie in te haken en op het ogenblik ook vo hoofdstukken van hem als twee van zijn cr brieven onderweg naar alle seren. Redelijkerwijs kon niet xfent in loonpolitie- js met brood en spelen?" Voor het vrije bedrijf betekent die vijf procent z?w?l_verbt!tering v«Miemoeten "inkeren', wint "ook' ons wil ijver is vol dorheid. Et ieder die door genade werkzaam mi het heil van de ziel, zal w zeker bezig zijn met de onderhoudio van Gods Wet. Ook op staatkundi terrein zal hij er dan op toezien di deze Wet wordt geëerbiedigd". als compensa tie daarvan een loonsverhoging te H-, u-i.:,, geven die anderhalf procent uitgaat Het beleid van de KABO. aldus de boVen de drie procent van het vrije is er op gericht ge-'bedrijf, eest de in de Stichting van de ereengekomen vijf procent Nadat de heer Weijters het nog had erheidspersoncel te reall-.over de financiële vermageringskuur - I -Hjkerwijs kon niet wor- voor het overheidsperoneel (alle ex- bnrrffliSriS?hffïïï?ÏZ£nnï# t'r d,« ^K^oten bij den aangenomen dat de minister op tra-maatregelen moeten voortaan uit lansnjkste van het hele boek. Dat er de Bond van Gereformeerde Jengd- het standpunt rot, staan, dat het de trend), besloot hij met te zeggen werd veranderd mocht wel. het auteurschap diende te worden er- de bres. verenigingen, met de oproe;: Kom op gedeelte kend, meende mr. De Vroom. Hij vorderde hiertoe .naam van prof. Niermeyer als auteur deze" naast de namen van prof. Alberts en dr. Jansen op het titelblad van het boek wordt vermeld, daar een belang- rijke theorie van prof Niermeyer an ders op naam staat van de beide ande re auteurs. PrQf. Haardt merkte nog op, dat prof. Niermeyer haast niet als mede werker kan worden vermeld, omdat hij juist niet meewekte aan het tot stand komen van het boek, dan al leen door twee hoofdstukken te schrijven, terwijl hij aanvankelijk het gehele boek zqu schrijven. Maar de jonge Mijdrechters wach- hoogde moest ter compensatie dc ruimte dat dienen dat de minister in de afgelopen drie jaar aardig op weg WELKOM Tevoren had de voorzitter, de hei A. de Redelijkheid uit Ouderkerk de IJssel, de zeer vele aanwezige hartelijk verwelkomd. In zijn kor openingswoord wees de heer De delijkheid op de taak van de ambt' dragers in de kerk. Ook op staatku: dig gebied ligt hier een belangrijk e-premie, aan overheids- getaande vertrouwen terug te da) dP ten het antwoord °P de brieven niet personeel onthouden moest worden. I maar die periode aai ae af^ £ii kenneil de secretarissen van Vnlf»pn< Ho h»r Wpiitnrc Mfinnneri afu af. Zij kennen de secretarissen van Volgens de heer Weijters redeneert afgesloten met het conflict van rlexe v pen hppti». pn daarom, als de minister »- -> 1962:opdracht: men dient telkens weer oproep te laten weerklinken, dat ook weer I ieder met de zonde moet breken simplistisch door te december 1964. 1 j dat Gods Wet moet worden gëëerbii digd. Tenslotte deelde de heer B. van d» Graaf uit Ridderkerk nog mee, een Rijnmondkring van de SGP [worden opgericht, die zich zal voor bereiden op de in juni te houde I verkiezingen voor de Rijnmondraac gev. poppenkast en kfndertoneel, door Jo kunsfgebit heeft. Verkrijgbooi Kalmijn-Spierenburg. Tekeningen Jaap „.„„Si, ostk flacons, prij. Beekman. Tweede druk Ullgave J N 1 opo,hekenr drogi„erij,o. Voorhoeve, Den Haag. (123 blz., 2,75) kerheid bij het eten, lachen, welke poging op niets uitliep. Hij bc- Aartsbisschop van Durban DURBAN Het rassenvraag stuk in Zuid-Afrika kan alleen maar op een tragedie uitlopen. De situatie zoals deze op het ogenblik is, lijkt buiten menselijke controle en boven menselijke hoop." Deze woorden werden gesproken door de rooms-katholieke aartsbisschop van Durban, Hurley, op de jaar vergadering van de raad van het Zuid- afrikaanse instituut voor betrekkingen tussen de rassen. Zonder zelf een uitgesproken standpunt in te nemen gaf aarts bisschop Hurley een overzicht van wat er volgens hem in de harten van blanken en zwarten leeft. Ne gentig procent en misschien nog wel meer van de blanke Zuidafri kanen staan zonder meer voor de keuze tussen blanke overheersing en zwarte overheersing. De blan ke ergert zich aan de kritiek in het buitenland op de door zijn land gevoerde politiek. Hij wordt het meer dan beu door mensen, die hoogstwaarschijnlijk niet bereid zijn hun prediking door voorbeel den te staven, op vrome wijze te worden aangespoord tot het be gaan van wat hij ziet als sociale, economische en rassen-zelfmoord. ZINLOOS Hoezeer de blanke ook de aan de niet-blanken opgelegde onrechtvaar digheden en ontberingen betreurt, hij kan aan de situatie niets veranderen, die uiteindelijk zijn eigen bestaan kan verwoesten, aldus de aartsbisschop. Zo wordt dag na dag de kloof breder, de situatie ongeneeslijker. De haat groeit in de harten der zwarten, slechts ge ëvenaard door de koppige vastbeslo tenheid der blanken om geen duim breed te wijken. Volgens alle regels van het mense lijk gedrag, volgens alle lessen die uit de geschiedenis der mensheid kunnen worden getrokken, kan een situatie zo vol bitterheid alleen maar in een tra gedie eindigen, aldus aartsbisschop Hurley. Beroepin gswerk NED. HERV. KERK Aangenomen naar Nieuw-Stadskanaal: P. Post te Urk; naar Raalte (wijkgem. oost) (toez.): G. D. Harmsen te Zande- eer (Gr.) ca B?dank voor Vaassen (toez t: J. C. v. Hunnik te Renkum GEREF. KERKEN dam: te 's-Gravenmoer: kand. B. Borre- te Amsterdam; te Joure: C. A. Wie- lemaker (accl.) te Nieuw Loosdrecht. Bedankt voor de benoeming tot hulp- pred. te Montfoort: dr. E. Smilde te BI ij a Het bericht over het beroep te 's-Gra- venhage-O. dat wij gisteren plaatsten bleek niet juist te zijn. CHRIST. GEREF. KERKEN Tweetal te Amsterdam-W: C. Langbroek te Veenendaal en P. Op den Velde te Mijdrecht; te Ouderkerk, aan de Am- stel: W. Heerma te Nunspeet en P. v. Zonneveld te Bcnnekom. Beroepen te Hilversum-C: J. J. Rebel te Haarlem-N. GEREF. GEMEENTEN Koninklijke onderscheiding De heer C. A. A. Eggenhuizen is bij K B. benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau De heer Eggenhuizen is secretaris-penningmeester van de Heilige land stichting te Nijmegen. edlnrh gebied zendea aa Aalwoord op vrageo ras alge rwbrlek gegevea. vragea waar laaga deze weg goweaat la, neen belaag wardt la i raa do beaatwoordlag rhledt per brief. Naar schatting 200 miljoen mensen worden per jaar ztek en krijgen malaria. Tot voor kort stierven nog enige miljoenen mensen over de gehele wereld aan deze ziekte! De snelheid van hel moderne verkeer is er schuldig aan, dat verspreiding steeds een dreigend gevaar is. Naast deze importmalaria kennen we ook in Nederland malaria „van eigen bodem". Gelukkig verloopt deze betrekkelijk goedaardig en komt eigenlijk alleen voor in bepaalde gebieden van Friesland. Noord-Holland en Zeeland. Malaria betekent letterlijk „slechte lucht" en stamt nog uit de tijd dat men dacht dat malaria door onreine lucht werd veroorzaakt. Boven moerassen kan het soms zeer onaangenaam ruiken door het stilstaande ondiepe water met rottende planten. Ook sprak men wel van „moe raskoorts". Tegenwoordig weet men dat bij de malaria muggen horen, en deze leven nu eenmaal vooral in de moerassen. Deze muggen heten Ano pheles en zijn de dragers van de malariaparasie ten. De mannelijke Anopheles voedt zich voorna melijk met plantensappen en zijn dus niet ge vaarlijk, doch de vrouwelijke Anopheles zuigen bloed van de mens op, en besmetten de mens dan. In tegenstelling tot de gpwone mug komen de Anopheles zonder zoemen naderbij, terwijl de prik bijna ongevoelig is. Deze mug wordt daar om door het slachtoffer niet opgemerkt. De Ano pheles vliegen niet verder dan ongeveer 800 me ter van hun broedplaats. Aan de rusthouding kan men de Anopheles herkennen: Het houdt het ach terlijf omhoog, terwijl de gewone mug het ach- terliji horizontaal houdt. Wanneer de parasiet door de mug in het menselijk lichaam is gebracht, gaat het zich in de longen en lever vermenigvuldigen, waarvoor ongeveer 2 weken noc' zijn. In deze periode bemerkt de patiënt s«chts weinig van zijn opgedane „gasten". Zoals bij elke besmettelijke ziekte, spreken we ook hier van een incubatietijd, een tijd. die ligt tussen de besmetting en het uitbreken van de ziekte. Voor de malaria is deze ongeveer twee weken. Na deze periode zwermen de parasieten uit in het bloed en dringen de rode bloedlichaampjes binnen, waar zij zich ongeslachtelijk delen. De tijdsduur van deze deling is typisch voor het type parasiet. Er zijn er die 48 uur nodig hebben en indere die 72 uur nodig hebben, maar in ieder geval barsten de rode bloedlichaampjes open na die periode en een koude rilling gevolgd door een koortsaanval is het gevolg. De parasieten komen weer in de bloedbaan en vallen nieuwe rode bloedlichaampjes aan, en wederom na 48 of 72 uur barsten de bloedlichaampjes open gevolgd door een nieuwe koortsaanval. Dit kan zich 10 tot 15 maal herhalen, daarna komen er aan de ongeslachtelijke delingen een eind. De vrouwelijke Anopheles zuigen bloed op van de zieke en kunnen op deze manier nieuwe slachtoffers maken. De koude rilling, waarbij het bed van de patient neftig kan schudden, is het gevolg van de barstende rode bloedlichaampjes en duurt onge veer 30 tot 60 minuten en gaat gepaard met het gevoel van een zware „kou". De koorts kan snel tot 41 graden Celsius oplopen, een hoogte die wc slechts bij enkele ziekten kennen en wat dus vrij typisch is voor de malaria. De koorts duurt enige uren. Daarbij klagen de patiënten ook over hoofdpijn, misselijkheid, braken en maag- en buikklachten, terwijl zij zeer sterk zweten. Na de aanval voelt de patiënt zich weer tamelijk goed. alleen nog wat slap. totdat de volgende aanvi inzet. Wanneer de ziekte typisch verloopt, zijn d' (ussentijden van de aanvallen steeds gelijk, var 48 tot 72 uur. De milt van de patiënt wordi tijdens de ziekte groot en gevoelig. De onderzoe kende arts zal daarom direct een onderzoek naat dit orgaan instellen ter bevestiging van d' diagnose. Daarna zal hij een bloedonderzoek verrichten, waarbij hij onder de microscoop de aangetaste rode bloedlichaampjes kan vinden. D* behandeling is toevertrouwd aan kinine in hoge doses, terwijl tegenwoordig ook nieuwe medica menten uit de kininegroep worden toegediend. Uiteraard zijn veel belangrijker de voorzorg.' maatregelen die in de gevaarlijke streken moete worden toegepast. Deze maatregelen zijn tweeledil ln de eerste plaats de bestrijding van de muggen en in de tweede plaats de bescherming van d( inwoners tegen deze muggen. Men is er daaros reeds jaren geleden toe overgegaan om <3( broedplaatsen van de muggen en dat zijn ove het algemeen moerassen of ander stilstasni ondiep water op te ruimen. Ook past men veel bespuitingen, soms uit vliegtuigen, toe met insec ticide stoffen zoals DDT. Tegenwoordig beschikt men over nog sterkere middelen die geschikt voor bespuiting zijn en die dagen lang dodend op d' muggen werken. Wat de persoonlijke bescherming betreft is h<: uiteraard duidelijk dat afdekkende kleding van groot belang is, terwijl men 's nachts de slaap- ruimten muggenvrij maakt en zichzelf eventueel met een muggendodend middel insmeert. In de tropen maakt men in de besmette gebieden tevens

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 2