-DE DOKTER aan 't woord
T. S. Eliot - vernieuwer
poëzie - overleden
Stichting Bijz. Leerstoelen
zit niet bij de pakken neer
Christenen en Arabieren
moeten elkaar vinden
Palestina
Arabisch
erfdeel
Kritiek op klompen en
molens „onredelijk
Ds. C. Kapteyn
overleden
Een woord voor vandaag
Bouwplannen van de VU
niet direct bedreigd
LUTHERSE JEUGD IN
NUNSPEET BIJEEN
BOTBREUKEN
Chefarine ,4'
DINSDAG 5 JANUARI 1965
(Van een onzer redacteuren) Igenover dat hij in dit zelf gekozen en
godsdienstig verdiepte isolement ook
LONDEN In zijn Londense zijn rijpste en fynzinnigste lyriek
woning is gisteravond op 76-iariee v.°°rtbracht. Zijn nieuwe prosodie en
M*doverleden de beroemde En- I
gelse dichter T. S. Eliot die uitzon- gelse en trouwens ook Europese
derlijk veel heeft gedaan voor eeti poëzie,
beter begrip van de moderne dicht- Uitgever
kunst. Eliot, van geboorte Ameri-
kaan, kreeg de Nobelprijs voor li
teratuur in 1948.
Eliot. die aanvankelijk sterk onder
invloed stond van het Franse symbolis
me. waarschuwde in 1925 op indruk
wekkende wijze tegen massificatie en
eultuurverval. Na een aantal jaren
nam zijn invloed echter af, omdat hij
zich zeer consequent afzijdig hield van
het actuele gebeuren. Daar staat te-
Prof. H. Theil in
Chicago benoemd
BOTTERDAM Met ingang van 1 sep
tember zal professor Henri Theil. hoogle
raar aan de Economische Hogeschool,
aan de economische faculteit van de uni
versiteit van Chicago econometrie en ho
gere bedrijfskunde gaan doceren. Tege
lijkertijd zal hij directeur worden van het
centrum voor mathematische studie in
financiën en economie in Chicago.
Tot zijn bekendste gedichten be
horen The waste land en Four Quar
tets. Voor het toneel schreef hij on
der meer Murder in the cathedral,
The cocktail party, The confidential
Clerk en The elder statesman. Eliot
genoot zijn opleiding aan de univer
siteiten van Havard. Oxford en aan
de Sorbonnc. Hij studeerde letter
kunde, wijsbegeerte, wiskunde en
Europese en Aziatische talen. Hij
heeft talrijke functies bekleed en
was onder meer leraar, bankbedien
de en directeur van de bekende uit
geverij Faber en Faber.
Vele internationale onderscheidin
gen vielen hem ten deel, waaronder
een groot aantal eredoctoraten. Hy is
lange tijd hoofdredacteur geweest van
het kleine, maar gevreesde tijdschrift
Criterion. Hij schuwde de publiciteit
zo sterk dat zijn tweede huwelijk, in
1957, om zes uur des morgens werd
gesloten.
Alg. vergadering
SGP 23 februari
Partij zal dit iaar plaatshebben op dins-
'ag 23 februari in Tivoli te Utrecht.
Op zaterdag 16 januari komen de Zuid
hollandse kiesverenigingen in Rotterdam
bijeen. Deze vergadering wordt gehou
den in het kerkgebouw aan het Mijns-
heerenplein en begint om half drie On
der andere zal de partijvoorzitter ds. H.
G. Abma te Gouda spreken.
W. der W.-ers vergaderen
(Van een onzer redacteuren)
De Stichting Bijzondere Leer-
7*1 1 -i ïi stoelen voor Calvinistische Wijs-
V luchtelingennulp begeerte is als een schip, dat op
1 een klip gestoten is en er met een
Professor Theil la in Rotterdam direc
teur van het internationaal centrum voor
hogere bedrijfsleiding. Hij heeft drie boe
ken geschreven op het gebied van eco
nomische voorspelling, plannen en econo
metrie en over de toepassing van metho
den bij economische problemen.
Van 1952 tot 1955 was professor Theil
verbonden aan het Centraal Planbureau.
geschil
Nederland niet in
Cuba-V.S.
betrekken
DEN HAAG Het Tweede-Kamerlid
Slotemaker de Bruine (pac. soc.) vreest,
dat bij een bezoek van het proefschip
voor de M.L.F.-vloot aan de Amerikaanse
basis Gu&ntanamo op Cuba ook ons land
schip' een gemengde bemanning, onder
wie Nederlanders, heeft. Hij heeft aan
zijn ongerustheid uiting gegeven in
schriftelijke vragen aan ae minister van
buitenlandse zaken. Hij vraagt ook of de
proef reeds is getreden dan wel binnen
kort zal treden in een nieuwe fase, moge
lijk de „operationele" en hij wil hier
over nader worden ingelicht. Het Kamer
lid wil weten of de Nederlandse regering
op de hoogte is van het bezoek aan
Guantanamo en wat haar oordeel hier
over is. Ten slotte informeert hij ir
hoeverre het strategisch en tactisch be
leid bij de proef wordt bepaald door de
belangen van de V.S., van de andere
deelnemers aan de proef, van
N.A.V.O. of van andere instanties,
Samenwerking tussen
landbouworganisaties
en bloemisten
DEN HAAG De Vereniging
Nederlandse Bloemisterij" en de drie
centrale landbouworganisaties hebben
overeenstemming bereikt over de
gangspunten voor samenwerking op het
___i efficiëntere belangenbehartiging
bereiken. De samenwerking zal onder
meer tot uitdrukking worden gebracht
door uitwisseling van bestuursleden en
vergaderstukken. De drie ^centrale ^land-
Ne
derlandse Bloemisterij". Zolang de cen
trale landbouworganisaties organer
handhaven op het gebied van de bloem
kwekerij (voor economisch-technische
werkzaamheden mag dit niet verwacht
worden) zal de vereniging „De Neder
landse bloemisterij" adviserende leden
aanwijzen in deze organen.
Wereldraad
In november is door de afdeling vluch
telingenhulp van de Wereldraad van Ker
ken voor 1.334 vluchtelingen weer een
plaats gevonden.
In totaal zijn in het afgelopen Jaar tot
en met november 12.900 personen door
de Wereldraad geholpen.
Het grootste aantal 7.192 is af
komstig uit Griekenland. Australië ont
ving de meeste vluchtelingen, namelijk
9.041, daar na volgt de Verenigde Staten
met 2.743.
Gronings congres
Christendom roept
ergernis op
GRONINGEN De Verenigde Studen
tenverenigingen van de theologische facul
teiten en andere theologische opleid ings-
instituten in het Nederlandse taalgebied
zullen op 12, 13 en 14 januari hun
jaarlijks congres in Groningen houden.
Het studie-onderwerp voor deze dagen
zal zijn het begrip „Skandalon": de er
gernis die het christendom vaak onge
wild oproept. De discussie zal zich voor
namelijk toespitsen op de vraag: Zijn de
factoren die het evangelie en de christe
lijke kerk voor de buitenstaander zo
ergerniswekkend maken werkelijk alle
onvermijdelijk of moet de kerk erken
nen, dat vele op zichzelf indifferente
zaken tot zwaarwichtige onderdelen van
de „leer" zijn geworden?
De sprekers op het congres zijn: dr. B.
van Iersel, verbonden aan de Nijmeegse
universiteit, die speciaal de nieuw-testa-
mentische gegevens zal bespreken, dr. H.
M. Kuitert, gereformeerd studenten pre
dikant te Amsterdam, die de dogmatische
vragen zal behandelen en prof. dr. J. van
Baal, hoogleraar te Utrecht over hoe
men op het zendingsveld op de christe
lijke prediking reageert.
Tot besluit zal een forum worden ge
houden onder voorzitterschap van dr. L.
W. Nauta, algemeen ambtenaar verbon
den aan de rijksuniversiteit te Gronin
gen, waarin naast de referenten prof. dr.
P. J. Roscam Abbing, hoogleraar te Gro
ningen zitting zal hebben.
schok overheen gegaan is. Maar nu
vaart ze weer de open zee tege
moet met volle zeilen, waarin ge
schreven staat de aloude spreuk
Vigilate Deo confidentes (waakt en
vertrouwt op God). Met dit beeld
karakteriseerde luitenant-generaal
b.d. M. R. H. Calmeyer de crisis
die deze stichting het afgelopen
jaar heeft doorgemaakt. Hij sprak
op de èerste dag van de jaarverga
dering van de vereniging voor cal
vinistische wijsbegeerte.
Gelijk wU reeds eerder berichtten, leid-
een conflict tussen het stichtingsbe
stuur en het bestuur van de vereniging
toe, dat het stichtingsbestuur in zijn
geheel aftrad en door een nieuw werd
vervangen.
Generaal Calmeyer wees er op, dat het
verschil van mening niet van wetenschap
pelijke aard was. Hij hoopte op een frisse
kijk en nieuwe initiatieven van het
nieuwe stichtingsbestuur. Het financiële
draagvlak van de stichting moet gezond
zijn. Daarom is de nieuwe propagandist
begonnen 1743 kerkeraden in een schrij-
;n opmerkzaam te maken op het werk
>n de stichting.
God heeft in de schepping bepaalde
>rmen gelegd, aldus de generaal, die de
ens moet positlveren en waarop hfj
wordt aangesproken. Thans beieven wij
echter een tfjd van normloosheid. Dat
bifjkt duidelijk uit de felle bestrijding
Paus schrijft patriarchen
Precies een jaar na zijn reis naar
Palestina heeft de primaat van de
Rooms-Katholieke Kerk, paus Pau-
lus, zich gericht tot de oosters-
orthodoxe en rooms-katholieke pa
triarchen van de Arabische landen.
Hij dringt op nauwere betrekkin
gen aan tussen christenen en Ara
bieren. De geschillen tussen Ara
bieren en christenen moeten onder
het oog gezien worden als een mid
del om tot verbetering van de be
trekkingen te komen.
In deze brief schrijft de paus onder
meer: „Is het overigens voor u, die dat
vaderland door de Heer uitgekozen als
erfdeel hebt ontvangen, niet nog een des
te groter vereiste dan voor de anderen
om geheel volgens Zijn gebod te 'even:
JTverondèrstefde' Ëen nabijgelegen het nieuwe gebod, de oproep
top is enkele duizenden meters hoger.
Souvenirs en lederwaren in Jaarbeurs
beledi-
onder vergeten en vergeven
gingen."
Paus Paulus vervolgt: Wij weten heel
goed dat de wederwaardigheden
geschiedenis dikwijls genoeg in 1
leden de Arabische volken tegenover die
van het westen hebben gesteld. De ge
schiedenis van alle volken is helaas door
dergelijke conflicten gemarkeerd. Even-
r weet iedereen dat het samen bestaan
de samenwerking in de schoot van de
Arabische wereld van de christelijke en
mohammedaanse gemeenschappen niet al
tijd zonder moeilijkheden ir geweest.
Deze werkelijkheid moet niet voorbij
gezien maar duidelijk beseft worden. Dat
noodzakelijke voorwaarde voor
verbetering van de huidige toestand. Het
verleden kan dienen om de toekomst op
te bouwen door de oude klippen te doen
:len en ons te helpen de resultaten
roeger verder uit te werken
te vullen.
Verschillen
UTRECHT De vooruitzichten
voor 1965 zijn zowel voor de Ne
derlandse lederwarenindustrie als
voor de souvenirfabrikanten gun
stig. Tot deze conclusie kwam de
algemeen directeur van de Konink
lijke Nederlandse Jaarbeurs, drs.
J. H. D. van der Kwast, gistermor
gen toen hij de souvenirbeurs en
de wintervakbeurs voor koffers en
lederwaren opende. Deze manifes
taties worden gelijktijdig van
4 tot 8 januari in de Jaarbeurs
gebouwen op het Vredenburg ge
houden.
Drs. Van der Kwast heeft de indruk,
dat de lederwarenindustrie de loonex
plosie van het afgelopen jaar over h-t
algemeen wel heeft kunnen opvangen.
Hij noemde dit. gezien het zeer arbeids
intensieve produktieproces in deze bran
che, een geweldige prestatie.
TOERISME
Gezien de welvaartsontwikkeling lijken
de vooruitzichten voor het souvenirarti-
kel alleen maar positief. Het aantal bui
tenlandse toeristen stijgt nog steeds
de verwachting is. dat zij in 1965 In o
land 960 miljoen gulden zullen uitgeven.
Ook nu weer ging de heer Van d«r
Kwast ln op de verwijten die nogal validen en Invaliden,
- de kwaliteit
v». het souvenirartikel. Hij vindt die ver
wijten onredelijk, omdat fabrikanten en
importeur zich nu eenmaal moeten in
stellen op de smaak van het publiek
Men verlangt toch ook niet, zo zei hij.
dat de zakenman zich distantieerd van
beatlejurken en beatledassen omdat hij
die persoonlijk niet mooi vindt? Men kan
van de producent niet verlangen dat hij
tegen de wensen van zijn afnemers in
gaat. Drs. Van der Kwast bepleitte wel
een geleidelijke en voorzichtige „opvoe
ding van het publiek. Overigens kan vol
gens hem in de souvenirsector al een
zeker- ontwikkeling naar kwaliteitsver
betering worden waargenomen.
BOERINNETJES
Ook de voorzitter van de vereniging
van souvenirfabrikanten, de heer B
Drost, zei dat de producenten zelf ook
niet zo gelukkig zijn met alles wat ze
maken. Maar, zo zei hij, de propaganda
voor Nederland is nu eenmaal helemaal
afg temd op klompen, molens en boe
rinnetjes. Andere karakteristieke Neder
landse zaken, zoals de bruggen- en we
genbouw, zijn bovendien moeilijk in sou
venirs te verwerken.
De omzetten van de souvenlrfahrikan-
t i zijn in de afgelopen tien jaar ge
stegen van 12 tot ongeveer 36 miljoen
gulden. Hiervan wordt 30 procent direkt
en 30 procent indlrekt geëxporteerd. De
«ouvenirlndustrle verschaft werk aan on
geveer 6000 arbeiders en 1600 minder
De paus zegt dat de Arabische
westerse cultuur elkaar nodig hebben
Hij dringt er bij deze patriarchen op
dat de verschillen tussen de ménsen
niet tegen elkaar opzetten. Zij moeten
dienen om elkaar aan te vullen. De
Rooms-Katholieke Kerk, schrijft hij. zal
alles doen om de verschillende culturen
te eerbiedigen en te doen ontplooien
Alle onvruchtbare tegenstellingen moeten
overwonnen worden, opdat men zich ge
heel kan wijden aan de reusachtige taak
van opbouw van een rechtvaardiger
vreedzamer en bewoonbaarde.- wereld.
De paus zegt oog te hebben voor de
problemen van hen die verantwoordeliik
zijn voor het lot van een zich steeds
uitbreidende bevolking zoals die van
I herverdeling en exploitatie der gronden
sanitaire hulp vooral aan de kinderen, de
I droevige omstandigheden van hen die
i huis en haard verloren hebben, van on-
l derwijs en verheffing van de levensstan-
daard van alle mensen opdat zij zich
geestelijk zullen kunnen ontwikkelen.
Allle Arabieren zonder onderschaid
roept de paus op zich aan die gemeen
schappelijke taak te wijden. Hij belooft
hun zijn gebed in de overtuiging dat „er
geen sprake kan zijn van werkelijke
vooruitgang en vrijheid dan slechts bij
eerbiediging van de door God gewilde
orde en het volgen van Zijn goddelijk
De brief van de paus is kennelijk
bedoeld om olie te gieten oi de door
emoties opgezweepte Arabische golven
sedert de laatste zitting van het concilie
In de afgelopen maanden hebben een
groot aantal Arabische rooms-katholie-
ken hun kerk de rug toegekeerd omdat
het concilie een uitspraak wilde over de
Joden waarin werd uitgesproken dat zij
niet alléén schuldig zijn aan de dood van
Christus.
Deze brief bevat evenwel écn bepaalde
zin die waarschijnlijk moeilijk verteerd
zal worden door de Israëliërs namelijk
de uitspraak dat de Arabieren het heilire
land als erfdeel hebben ontvanren.
Bijbels in Tiv-taal
In Nigeria worden op het ogenblik de
eerste bijbels verspreid in de Tiv-taal.
Er ia hier grote vraag naar het Woord
van God, hoewel slechts 12.000 ohrlstenen
kunnen lezen en schrijven in een gebied
van een miljoen Inwoners. Het aantal
niet-christenen, dat lezen en schrljvi
kan Is 120.000.
Toch is de oorspronkelijke opdracht
an vijfduizend exemplaren uitgebreid
tot twintig duizend, terwijl men bezig is
aan de herdruk voor nog eens twintig
duizend.
In het gebied van de Tivs, die
spronkelijk animist waren, heersen hevi
ge onlusten en wordt er een terreur van
de rebellen gevoerd. De kerk is echter
in die tijd verdubbeld.
De nieuwe bijbel is de zevende in
Nigeriaanse taal.
wel enige tijd in het ziekenhuis
zijn slechte gezondheid, De overledene
was sinds 1929 predikant voor de ver
kondiging van het Evangelie onder Israël.
Ds. Kapteyn werd 12 december 1895
geboren. Oorspronkelijk was hij werk
zaam bij het christelijk onderwijs. Hij
stond in Rijnsburg. Oegstgeest en Andijk.
In 1918 ging hij theologie studeren aan de
Vrije Universiteit van Amsterdam.
In 1925 werd hij bevestigd als pred.
kant te Moerdijk, hier heeft hij zich be
ziggehouden met de interkerkelijke evan
gelisatiearbeid onder schippers: ,.He
Anker". In 1929 vertrok hij naar Amster
dam voor de zending onder de Joden.
Ds. Kapteyn is een man van grote
verdienste voor de arbeid onder Israël
geweest. Hij werd gekarakteriseerd als
een man met groot geduld en taaie vol
harding, een predikant met grote liefde
en toewijding, wiens ongecompliceerde
geestdrift voor de zendingsarbeid onder
de Joden nooit is gedoofd.
TOKIO Uit statistieken is gebleken,
dat in 1964 in totaal vier miljoen bijbels
in Japan zijn verspreid. Een bijzonder
hoog cijfer voor een natie, waarvan min
der dan drie procent van de bevolking
christen is
Idle het Eerste-Kamerlid Algra ondervond,
toen hy normen voor de literatuur wilde
handhaven.
Prof. dr. D. H. Th. Vollenhoven refe-
reerdc voor een opvallend groot aantal
mensen over het onderwerp „Schriftuur-
lijke wijsbegeerte juist nu!" Calvinisten'
kwamen dertig jaar geleden tot het in-
zicht, dat zij het niet konden stellen
zonder eigen wijsbegeerte. Een christen-1
dom. dat dit onderdeel van zijn taak j
wil afschrijven, is volgens de Amsterdam- j
se hoogleraar een gevaar voor zichzelf
en voor zijn omgeving.
De calvinistische wijsbegeerte heeft
thans de -wind niet mee. Hier en daar
zijn in eigen kring sporen van ontmoe
diging te bespeuren. Prof. Vollenhoven
wees beslist de bewering af dat er bij
de oprichting van de vereniging in 1935
van overmoed sprake was, integendeel,
de oprichters voelden zich gedrukt door
het besef van de omvang van hun taak.
Wel moeten wij nu zeggen, dat wij eer
tijds de tegenstand onderschat hebben,
o zei hij.
Doorbraak in eigen kring
De referent doelde hierbij op tegen
stand in eigen kring, die vooral sinds het
begin van de vijftiger Jaren sterker is
geworden. Hy weet dit aan de doorbraak
„naar binnen". Deze deed nlet-chrlsteiyke
gedachten en themata in het leven en
de organisaties binnenkomen. Prof. Vol
lenhoven noemde met name het neutra-
llteltspostulaat en het pragmatisme.
Christelijke politici weten nog maar
moeilijk vulling te geven aan de tegen
stelling tot de niet-christelijke partijen.
Ook het inzicht tussen de verhoudingen
tussen de samenlevingsverbanden is gro
tendeels verdwenen. Men zegt: Met de
idee van de soevereiniteit in eigen kring
kan ik niet werken. Men bedoelt dan
meestal: Ik kan er niet mee aankomen
bij de groepen, waarmee ik samenwerk.
Ondanks het gewijzigde klimaat, was
prof. Vollenhoven niet zonder verwach
ting voor de toekomst.
Prof. dr. H. Dooijeweerd, die ook als
spreker zou optreden, moest wegens zijn
minder goede gezondheidstoestand
stek laten gaan, maar was wel ter
gadering aanwezig.
En tot wien van de engelen heeft Hij ooit gezegd: Zet u aan
Mijn rechterhand, totdat ik uw vijanden gemaakt heb tot een
voetbank voor uw voeten", vraagt de schrijver van de brief
aan de Hebreeën. Hij spreekt over de grootheid van Christus,
Die door God een plaats gegeven is ver boven de engelen in
macht en aanzien.
Dit zijn intrigerende woorden. Er zit een klank van dreiging
in. Vijanden worden onderworpen. Christus wordt hun Over-
ivinnaar. Meestal denken wij daarbij aan de eindtijd als alle
knie zich voor Hem zal buigen. Maar eigenlijk is God daar
nu reeds mee bezig.
Paulus zegt ergens van de gelovigen dat zij vijanden waren,
eer zij tot geloof kwamen. De bijbel leert ons dat allen staan
onder de toorn van God. En in het Johannesevangelie lezen
we: ..Wie in de Zoon gelooft, heeft eeuwig leven, doch wie
aan de Zoon ongehoorzaam is, zal het leven niet zien, maar
de toom Gods blijft op hem."
Reeds nu brengt God vijanden tot Christus. Maar Hij werkt
niet met de knoet, niet met Zijn oordelende hand, maar met
genade. Door Zijn Geest doet.Hij vijanden Gods wedergeboren
ioorden. Zij leren knielen voor Christus uit vrije overgave. En
ineens blijkt zelfs deze tekst, die zo vol dreiging zit, de
eeuwige genade van God te bevatten.
W(j lezen vandaag: Genesis 120-31 en 2 1-3.
Hoewel het Rijk minder voteert
Kosten stijgen
tot 300 milj.
(Van onze onderwysredactie)
AMSTERDAM Indien er geen
byzondere maatregelen genomen
worden, zal het bouwprogramma
van de Vrye Universiteit stagna
tie ondervinden tengevolge van
het feit dat het Ryk voor 1965
slechts 21,9 miljoen gulden zal vo
teren in plaats van de veertig mil
joen die de V.U. denkt nodig te
hebben voor de uitvoering van het
gigantische project in Buiten-
veldert.
(Van een onzer medewerkers)
NUNSPEET Het afgelopen
weekend waren zeel vele lutherse
jongeren uit alle delen van Neder
land bijeen, voor het jaarlijkse
„Midwinterweekend" van de Ne
derlandse Lutherse Jeugdbond.
Zaterdagavond voerde een spelgroep
een éénacter op. Het hoofdthema van dit
spel vormde ae vraag: mag men onder
alle omstandigheden de waarheid spre
ken, ofwel: moet men altijd oprecht zijn?
De hoofsohotel van de zondagmiddag
vormde de inleiding van de heer Piet
Reckman (secretaris van de Sjaloom-
groep) over ontstaan en doel van de
Sjaloomgroep. Deze groep is on'riaan uit
de samenwerking van een aantal bewe
gingen: Oecumenische Leergang, Jeugd
en Evangelie, universitaire Kapeldiensten,
Diepgang (België), SC. groep (afgestu
deerden van de Vrije Universiteit te
Amsterdam», rooms katholieke voortrek
kers, Oecumenische Jeugdraad in Neder
land en de r.k. Pleingroep.
Op 18 oktober 1963 besloten 24 perso
nen uit bovengenoemde kerkelijke groe
peringen tot de oprichting van de Sja
loomgroep. Deze mensen willen niet ir
de eerste plaats een gespreksgroep vor
men. maar een christelijke groep! De
Sjaloomgroep is een team een leefge
meenschap. dat wil zeggen een gemeen
te. Doel van deze groep: bijdragen tot de
sjaloom, in de zin van vrede, orde, heil.
welzijn, welvaart, gerechtigheid.
omdat de kerken te veel denomipationeel
denken. Voorts houdt men zich' te veel
vast aan de dogma's, die een onherroepe
lijke zaak zijn volgens de Rooms Katho
lieke kerk.
Een algemene discussie vormde de af
sluiting van dit betoog. Hierna werden
twee films vertoond, die» de aanwezigen
confronteerden met het geweldloze ver
zet van Dr. Martin Luther King in Ame
rika.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Raalte (vac. E. C. Poepjes)
(toez.): G. D. Harmsen te Zandeweer:
te Vaassen (toez.): J. C. v. Hunnik te
Renkum; te Raamsdonk: Jac. Smit te Ee.
Aangenomen naar Goor (toez.) A. Brill
te Klarenbeek; naar Sneek <4e p.p.): dr.
K. M. Witteveen te Hardegarijp.
Bedankt voor Maasdam en Cillaarshoek:
M. Jansen te Altforst c. a.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Leeuwarden (vac. H. v.
Rhijn): J. P. Kakes te Appingedam: te
Paksy,
Dogma's
loomgroep er? Dit punt vormde het laat
ste onderdeel van het referaat
heer Reckman. De Sjaloomgroep
De algemeen beheerder van de
Vrije Universiteit, dr. J. Vermeyden,
ziet de situatie evenwel niet als
hopeloos. Hij verklaarde ons, dat er
op het ogenblik intern beraad met
het ministerie plaats vindt om uit
de impasse te geraken. De eerste
zorgen betreffen de bouw van het
preklinisch laboratorium, waarmee
voor 1965 een bedrag van vier mil
joen gulden gemoeid is. Men is
hiermee zover gevorderd dat bestek
en tekeningen naar Den Haag zijn
verzonden, terwijl binnenkort een
gunstig advies tegemoet gezien
wordt. Indien men er nu in zou
slagen de kosten voor grondaanko
pen, tijdelijke voorzieningen en het
instrumentarium uit het toegestane
bedrag te lichten, zou het pro
gramma voor dit jaar geen gevaar
lopen.
Intussen zijn de bouwkosten van het ge.
hele universiteitscomplex in de loop van
enkele jaren gestegen van ongeveer 250
miljoen gulden tot ruim driehonderd mil
joen. Dat betekent dat waar het Rijk
voor 95 procent in de bouwkosten bij
draagt. uit eigen kring het restant bij
een gebracht zal moeten worden.
In voorgaande jaren was er ook wel
sprake van een financieel plafond voor
de nieuwbouwuitgaven, maar men kon
toen de situatie redden doordat de plan
nen geen gelijke tred hielden met de
schatting. Daardoor kwam er ruimte vrij
voor het doen van uitgaven boven de in
de rijksbegroting uitgetrokken gelden.
Nu er echter de laatste tijd overal
nieuwbouwplannen bestaan wordt het to
tale budget tot het uiterste belast.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Katwijk a. Zee: C. Smits
te Sliedrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Amsterdam-C. en vooi
Rhenen: P. Blok te Dirksland.
UNIE V. BAPTISTEN GEM.
Aangenomen naar Muntendam: K. Cor-
poraal te Scheveningen.
BOND V. VRIJE EVANG. GEM.
Aangenomen naar Oude Pekelai J. H.
Karelse, kand. te Goes.
P. Kenemans
overleden
(Van
medewerkers)
UTRECHT Op 82-jarige leeftijd
is overleden het gepensioneerde hoofd
van de christelijke school te Holten,
de heer P. Kenemans. Hij nam een
belangrijk aandeel in het weric van
de Vereniging van christelijke onder
wijzers en de Gereformeerde vereni
ging voor drankbestrijding. Tevens
was hij bekend door zijn werk in de
antirevolutionaire kiesverenigingen.
De heer Kenemans was tot 1942 ac
tief in het onderwijs werkzaam. De
begrafenis zal woensdagmiddag om
3 uur plaatsvinden op de Tweede Al
gemene Begraafplaats te Utrtcht.
Vragen p medisch gebied zenden aan de redactie van om
blad nel llakabaTea op de eavelept —Medische mbriek*'.
Antwoord op eragea ran algemeen belang wrardt la deze
rnbrlek gegeven, vragen waarvan de beantwoording niet
lang* deze weg gewenst la, geoehledt per brleC.
Waar de verkeersintensiteit en de snelheid van
de openbare en andere vervoersmiddelen steeds
toenemen, is bij alle leeftijdsgroepen de kans door
een ongeval botbreuken en dergelijke te krijgen
aanzienlijk groter geworden. Bij de behandeling
van ongevallen blijkt het eindresultaat belangrijk
te kunnen worden bëinvloed door adequate eerste
hulp na het ongeval. We willen daarom in dit arti
kel even stil staan bij de botbreuken en de nood
zakelijke adequate hulp direct na het ongeval.
Een fractuur kan wisselen van een eenvoudige bot
breuk zonder verplaatsing van de breukvlakken of
letsel van het omliggende weefsel tot een ernstige
breuk met ruime verwijdering van de breukvlakken
en beschadiging van de omgevende spieren, zenuwen
en bloedvaten. De uiteindelijke genezing en de terug
keer van de functie, hangen voor een groot gedeelte
af van het herstel van de skeletverbindingen, maar
een arm of been kan ernstig beschadigd worden en
volledig verloren gaan of verlama geraken als de
beschadiging van vaten of zenuwen aanvankelijk on
bemerkt blijft.
Het zou wenselijk zijn. dat de patiënt in de korte
tijd die er ligt tussen het ontstaan van de breuk
en de zwelling, onderzocht zou kunnen worden op
plaatselijke drukpijn. gevoelloosheid, of op het klop
pen der bloedvaten in dit gebied. Een ernstige bloe
ding in de directe omgeving van de breuk veroor
zaakt een zwelling, die achteraf de symptomen kan
verdoezelen Een leek moet niet eigener beweging
het getroffen gebied „onderzoeken omdat de kans
op ontstaan of verergering van een bloeding aan
merkelijk wordt vergroot. De patiënt moet dus liefst
niet worden vervoerd, zo lang dit niet op adequate
manier kan geschieden. Bovendien moet men er
steeds op bedacht zijn, dat bij een ernstige breuk
of meerdere breuken de patiënt in shock kan gera
ken.
de beschadiging. In het bloed zit kalk, dat, met
nog enkele stoffen, rond de breukplaats een verhar
ding doet ontstaan, wat in de geneeskunde ..callus"
wordt genoemd. Aanvankelijk is het callus nog zacht,
maar dit wordt na enige weken net zo hard als het
bot. Aanvankelijk wordt het callus in overmaat aan
gelegd, zodat ter plaatse van de breuk na enige tijd
een knobbel is te voelen. Wanneer de consolidatie
echter volkomen is, verdwijnt het overtollige callus
practisch geheel. Bij een goede consolidatie is ter
plaatse een tweede breuk zeer onwaarschijnlijk ge
worden. Over het algemeen is met dit proces vier
zes weken gemoeid. De genezing verloopt bij kin
deren en volwassenen sneller dan bij oudere perso
nen. Uitblijven of vertraging van de botverbinding
kan zich "voordien bij een slechte repositie van de
botsegmenten, wanneer er spiervezels of weefsel tus
sen de breukvlakken is blijven zitten, wanneer er
onvoldoende bloedcirculatie in het gebied is of wan
neer de immobilisatie (het onbeweeglijk tegen elkaar
houden van de botatukken gedurende enige tijd) te
kort heeft geduurd. Het zal begrijpelijk zijn dat hier
uit functionele stoornissen voortkomen, doch deze
kunnen ook het gevolg zijn wanneer zenuwen be
schadigd zijn door het ongeval, of beter gezegd door
de breuk zelf. Gelukkig kan men tegenwoordig met
allerlei hulpmiddelen toch nog veel goeds van een
..slechte" breuk maken, hoewel daarvoor in sommi
ge gevallen veel tijd nodig is, terwijl voor de immo
bilisatie in meerdere gevallen schroeven, spijkers en
plaatjes of metalen bandjes of soms roestvrije sta
len pennen, waarover in deze rubriek onlangs ge-
Gouden domineespaar
emeritus-predikant van de Christelijke
Gereformeerde Kerken, en zijn echtgeno
te mevrouw R. P. Holtrigter-Veeneman
hun gouden huwelijk te vieren.
Ds. Holtrlgter werd evenals zijn echt
genote in Apeldoorn geboren. Hij stu
deerde aan de theologisohe hogeschool
der Christelijk Gereformeerde Kerken,
thans gevestigd te Apeldoorn.
4 krachtige middelen
tegen pijnen griept
Een der middelen zorgt ervoor
dit de mag niet vtn streek rukt!
Chefarine „4" bevat vier beroemde
geneesmiddelen, die te zamen nog
krachtiger werken. Ook zij, die een
gevoelige maag hebben, kunnen het
zonder bezwaar gebruiken, want
één der bestanddelen beschermt de
maag.
schreven werd, nodig zijn. Vooral bij oudere patiën-
ten zal meerdere malen van deze hulpmiddelen ge
bruik gemaakt moeten worden.
Tot de meest voorkomende breuken bij kinderen,
meestal door een val veroorzaakt, behoren de breu
ken van het sleutelbeen (ook wel veroorzaakt door
een plotselinge ruk aan een arm, of het optillen van
een kind aan één arm), van de elleboog en van de
onderarm Soms bevindt er zich slechts een barstje
in het bot wat dan in verschillende gevallen onbe
merkt blijft
Bij volwassenen zien we nog wel eens polsfrac
turen, die meestal ontstaan door een val op de uit
gestrekte hand, of een breuk van de onderarm die
een typische „bajonetstand" van de onderarm ver
oorzaakt. Ook de enkelfractuur zien we vrij veel.
Helaas worden deze nogal eens verward met een
verstuiking. In beide gevallen treedt er zwelling van
de enkel op, doch de patiënten met een breuk van
de enkel, kunnen nooit op de voet staan, hetgeen bij
een verstuiking meestal wel mogelijk is. zij het dan
uiteraard wel met pijn.
Breuken van de schedel en wervelkolom zijn zeer
gevaarlijk omdat hierbij het hersen- en zenuwweefsel
direct betrokken kan zijn. Wanneer deze patiënten
geen directe rust na het ongeval en verantwoord
vervoer ontvangen, kan de dood snel intreden, veelal
zonder enige waarschuwing of voorspel.
Breuken van heup of bekken zien we meestal bij
oudere mensen vooral wanneer ook het bovenbeen er
bij betrokken is. Vooral de laatstgenoemde breuken
hebben vaak lange genezingstijden. Aangezien op al-
erlei bijkomende symptomen gelet moeten worden,
Is het ln al e gevallen zeer wenselijk zo min mogelijk
aan de patiënten te doen, en In eerste instantie een
arts naar de patiënt te laten kijken. En is er om
°'andere reden toch direct vervoer nood
zakelijk. aan moet er beslist naar gestreefd worden
ae gevonden stand op de één of andere
ntwnorH cQ stevig te immobiliseren.
