ZENDELING KUIJT LEGT EEN
NIEUW VLIEGVELD AAN
VIJF JAAR ICCC - JEUGDC0NTACT
GEESTELIJK
LEVEN
^Verbond
Is de „Ufalu" boos?, hij bromt zo, vroegen de mensen
Plannen
voor de
toekomst
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 12 DECEMBER 1961
Een van de vragen die tegen
woordig telkens weer opdoe
men in de kerkelijke gesprek
ken is: Hoe moet de kerk in de
wereld staan? Het concilie
heeft zich bezig gehóuden met
de „kerk en de moderne" we
reld; de Hervormde Kerk heeft
een instituut „Kerk en Wereld
en ook andere kerken zijn be
zig met dit probleem.
En toch is het allerminst
nieuw. We zouden al tot de
oudste kerkvaders terug kunnen
gaan om citaten te geven uit
preken die over dit onderwerp
handelen. Maar een van de
mooiste uitspraken is toch wel
te vinden in een verbond dat
zendeling William Carey met
een aantal vrienden sloot.
Meestal wordt gezegd dat met
Carey de moderne zendingsge
schiedenis begon. Hij en zijn
vrienden bezonnen zich op hun
houding tegenover de mensen
In wier midden zij woonden.
Zij spraken met elkaar het vol
gende af:
1. Het is absoluut noodzakelijk
dat wij ons de oneindige
waarde van onsterfelijke zie
len diep bewust zijn.
2. Wij zullen ons volkomen op
de hoogte moeten stellen
van de misleidingen waarin
de heidenen verstrikt zijn.
3. Wij zullen alles moeten nala
ten wat het verzet tegen het
•vangelie zou kunnen ver-
stersen.
4. Het is noodzakelijk dat wij
iedere kans aangrijpen om
te helpen.
5. Het is absoluut noodzakelijk
dat wij het voorbeeld van
Paulus volgen en Christus,
de Gekruisigde, de kern la
ten zijn van onze prediking.
6. Het is absoluut noodzakelijk
dat wij volharden in gebed
en ons eigen geestelijk leven
opbouwen.
7.; Het. is absoluut noodzakelijk
dat wij ons zonder reserves
wijden aan pnze taak. .Laten
we nimmer denken dat onze
tijd, onze gaven, onze
kracht, onze gezinnen en of
zelfs maar onze kleren van
ons zelf zijn. Wij moeten dat
alles Gode en zijn zaak hei
ligen.
GEEN GELOOF
Het verhaal gaat dat er eens in
Belfast een voetbalwedstrijd te be
kijken was tussen een zuiver katholiek
en een zuiver protestants elftal.
de tribune volgde, applaudisseerde
heftig wanneer de katholieken een
mooie pass afgaven, maar joelde even
enthousiast mee b\j een protestant
doelpunt. Het moet toen gebeurd
zjjn dat een Ier deze man bij z'n
kraag pakte en hem toebeet: Zeg,
ijeb JÜ helemaal geen geloof?
TE KOOP
Uit de Bestse krant: „Te koop:
prachtige kerstboom. Slechts twee
maal bij gezongen."
FARAGO -
Wanneer men op de kaart
van Irian Barat (vroeger Ne
derlands Nieuw-Guinea) zou
gaan zoeken naar de naam
Abènero, zou men die niet
vinden. Dit komt, omdat tot
voor een jaar deze naam, be
halve aan de oorspronkelijke
bewoners van dit gebied, de
„Jali's", aan geen ander mens
bekend was. U begrijpt het al,
Abènero is een pioniers-
zendingsveld, dat betekent,
dat het werk pan de zending
hier van de grond af aan op
gebouwd moet worden.
Het begon al met de tocht naar
deze streek. Omdat nog niemand
hier vóór ons geweest was, konden
wij ook niemand vragen wat voor
mensen we zouden ontmoeten, of
hoe de weg was, redelijk begaan
baar of niet. Vanuit de lucht had
den wij dit gebied wel verkend,
dank zij de hulp van de Missiona
ry Aviation Fellowship, de zen-
dingsluchtvaartvereniging, maar
uit de lucht ziet het er altijd
anders uit dan op de begane
grond. In ieder geval zouden wij
twee drie dagen moeten lopen
om Abènero te toereiken.
De eerste dag zouden we trek
ken door een vrij open vallei. Uit
de lucht gezien leek de „weg"
nogal gemakkelijk. Maar de twee
de dag zou aanmerkelijk zwaarder
worden, omdat dicht oerwoud en
gebergte gepasseerd moesten wor-
AVONTUUR
Op 22 oktober 1963 begon het
avontuur. Wij startten uit Wolo,
aan zendingspost, die verlaten
moest worden vanwege binnen
dringende vijandige stammen.
Mijn vrouw en ik verbleven daar
ongeveer drie weken om kennis te
maken met de mensen en om wat
van de taal te leren. Gelukkig
konden wij voldoende dragers krij
gen, dank zij de hulp van Austra
lische zendelingen, die werken ip
Bokondini en Kelila.
Verschillende dragers wer
den uit Bokondini «Q .Kelila inge
vlogen, maar vamtft Wolo moest
het te voet verder. Het-viel-ons
mee, dat ook uit Wolo enige men
sen ons volgden, want Wolo en he*
gebied waar we door moesten
trekken, met name Uugwa, stonden
op voet van oorlog
De eerste nacht brachten wij
door te Ilugwa, waar de inwoners
van een dorp gezorgd hadden voor
een zoete-aardappel maaltijd met
aardappelblad en ook hun inheem
se hutten afstonden voor ons en
onze dragers.
Zoals gezegd was het eerste deel
van de tocht het gemakkelijkste,
de tweede dag was bepaald zwaar,
in het bijzonder voor mijn vrouw.
Het bleek al spoedig, dat wij onze
bestemming niet zouden kunnen
bereiken en de nacht zouden moe
ten doorbrengen in het oerwoud.
Gelukkig ontdekten onze dragers
een hut, die echter niet allen zou
kunnen herbergen. Mijn vrouw en
lk kregen de beste plaats, vervol
gens degenen, die het meest in
nacht in de openlucht doorbren
gen. Toen ik 's nachts wakker
werd en naar buiten keek, bleken
degenen die buiten moesten slapen,
een groot vuur gemaakt te hebben,
zodat zij tegen de kou beschermt!
waren. De nachten kunnen koud
zijn in het centrale bergland van
Irian Barat.
TE VER
De volgende dag kwamen wij op
onze bestemming, alleen liepen wij
te ver door en we moesten de dag
daarop terugkeren op aanwijzing
van een M.A.F.-vliegtuigje.
Ons bleek al spoedig, dat vele
Jali's voor ons op de vlucht ge
gaan waren. Slechts een enkele
man, zijn gezicht beschilderd met
varkensvet en roet en met haar
RUIM TWEE JAAR geleden brak voor de Gereformeerde
Gemeenten van ons land een nieuwe zendingsperiode aan. Op
één dag werden vier zendelingen uitgezonden. Een van hen,
ds. G. Kufjt, vertrok naar Nieuw-Guinea om daar een geheel
nieuwe streek te gaan betreden. Toen dit gebied by Indonesië
werd gevoegd en de naam Irian Barat kreeg, kon hü er biyven.
Hy is het binnenland ingetrokken en samen met zyn vrouw
het zware pionierswerk begonnen. Voor onze krant schreef ds.
Kuyt een artikel over zyn belevenissen en werk. Het werd door
een vliegtuigje van de Missionary Aviation Fellowship naar de
kust van Irian Barat gebracht en bereikte ons vandaag via de
normale postverbindingen.
in, waag-
>men.
Wij „bezetten" een leegstaand
dorp en mijn vrouw en ik gin
gen wonen in een hut, die be
paald aan het hoofd moest heb
ben toebehoord, gezien de grote
rij varkenskaken, die achter in
de hut hing. Stelt u zich zo'n
hut niet als veel bijzonders
voor, want niet alleen hebben de
inheemse huizen maar één ope
ning om binnen te komen, maar
die is ook nog zó klein, dat men
kruipend naar binnen moet.
Veel licht is er ook niet in. Deze
hutten zijn echter wel water
dicht en dat is ook wat waard.
Ons eerste werk bestond uit
het onderzoek naar een geschikt
terrein om later een vliegveld te
kunnen aanleggen. Direct na
aankomst begonnen wij met het
opmeten van een veldje en het
bleek dat zeker 600 meter grond
geschikt was.
VLIEGVELD
dat wij alleen wat gras moesten
maaien om het terrein geschikt te
maken voor de eerste landing. Nee,
er zou heel erg hard gewerkt moe
ten worden alvorens het zo ver
was, dat het eerste vliegtuigje kon
landen. Het wegkappen van het
struikgewas en het manshoge gras
was slechts een heel klein onder
deeltje van het werk dat wachtte.
Het bleek al spoedig, dat het
veld bezaaid lag met rotsen en
grote stenen, die vanuit de lucht
moeilijk te zien waren, omdat ze
verborgen waren onder gras en
geboomte.. Er waren rotsen bij zo
§root als vrachtwagens en dat niet
eén of twee, maar honderden,
klein en groot. Later zou blijken,
dat die rotsen en stenen niet alleen
boven, maar ook onder de grond
lagen. Door de ongelijkheid van
het terrein moesten wij soms
grond verplaatsen, waardoor wij
menigmaal op rotsen stootten.
Soms waren wij bang om te gra
ven, benauwd als wij waren, op
nieuwe rotsen te zullen stuiten.
lengte van 400 meter voldoende
voor de eerste landing. De laatste
200 meter hebben wij steenvrij
gemaakt met behulp van dynamiet,
dat wij van de Indonesische auto
riteiten verkregen. Soms zonk ons
de moed in de schoenen bij het
zien van zoveel rotsen. Voordat
wij ons dynamiet hadden, werkten
wij met grote vuren, om op die
manier de rotsen te laten splijten.
Maar enorm veel hout was nodig
en de bewoners, die tijdens het
werk terug; kwamen, waren niet
altijd bereid bomen aan ons te
verkopen. Soms wilden zij ook
geen grond meer afstaan. Eenmaal
waren zij bepaald vijandig en
kwam een groep, tot de tanden
met pijl en boog en lange speren
gewapende mannen, ons vertellen,
dat wij weg moesten gaan. Op
eenvoudige wijze mochten wij hen
toen vertellen, dat onze grote
Meester ons naar hier gezonden
had en wij daarom zouden blijven
en niet weggaan.
Nu na bijna een jaar kunnen wij
zeggen, dat wij met de Jali's
schap niet uitgesloten zijn.
HUIS
door middel van droppings. Voor
dat wij naar het binnenland ver
trokken, maakten wij in Sentani,
aan de kust waar ook de M.A.F.
zijn basis heeft, de pakketten
klaar. Voedsel, pikhouwelen,
voorhamers, petroleum, benzine,
enz. enz. stonden klaar om hier
gedropped te worden. Vaak bleef
van de verpakking niet veel heel,
maar dat gaf niet, als wij de in
houd maar ontvingen. Veel dank
zijn wij aan de M.A.F. verschul
digd. De piloten van deze vereni
ging staan dag en nacht klaar om
te hulp te komen als het nodig
de urulu vaak boos was, omdat hij
zo'n grommend geluid maakte. Wij
probeerden zo goed mogelijk ant
woord te geven en zeiden, dat de
urulu helemaal niet boos was en
het fijn vond, dat de Jali's zo goed
gewerkt hadden en dat de strip
reeds zo hard was.
Deze mensen zijn zeer primitief.
Ons eerste werk was niet het pre
diken van het evangelie, hun taal
LANDING
EEN JAAR
Het werk begon en het heeft ons
bijna een jaar gekost, voordat het
eerste vliegtuigje landde. Omdat
het vliegveldje afloopt, was een
nodig, dat wij een beter huis
den. Daarom begonnen wij met de
bouw van een huis van plaatselijk
materiaal. Dat betekende dus in de
praktijk een grashuis met open
vensters en een open vuur om te
koken. Water is een belangrijk
ding en daarom bouwden wij ons
grashuis aan een beekje.
Onze bevoorrading in de tijd,
dat de vliegtuigjes nog niet konden
landen, geschiedde uit de lucht
De 31ste augustus was
een feestdag. Op die dag werd de
eerste landing uitgevoerd. En Gode
zij dank, die landing was zeer
geslaagd. Het vliegtuig had maar
150 meter nodig om te landen en
zakte nauwelijks in de grond weg.
De mensen hier hadden wij van te
voren ingelicht, dat het grote mo
ment zou aanbreken en schuchter
hadden zij zich langs de kant van
de strip opgesteld. Alleen mannen
waren tegenwoordig, de vrouwen
stonden op grote afstand het
„wonder" aan te kijken.
Toen het vliegtuig stilstond en
de chef-piloot Hank Worthington
uitstapte, hieven de mannen een
groot krijgsgeschrei aan wat be
paald een uiting was van hun ver
bazing, omdat nu de „Urulu" die
ze tot nu toe alleen nog maar in
de lucht gezien hadden, werkelijk
op de grond stond.
Het vliegtuig werd van alle kan
ten betast en allerlei vragen wer
den gesteld zoals: „Wat eet de
urulu en waar zit zijn hart". En of
TAALSTUDIE
Nu kunnen wij een behoorlijk
huis opzetten en ons intensief met
de taalstudie bezighouden, zodat
wij straks in staat zullen zijn deze
mensen te kunnen vertellen van
Hem die zondaars riep tot Hem
te komen. Deze mensen zijn net
zulke zondaars als wij en alles wat
u opgetekend vindt in Rom 3, is
voor ons en voor hen waar. Echter
nu is de tijd voor hen gekomen,
dat zij mogen horen van Jezus, tot
Wie ze mogen gaan om zich van
alle ongerechtigheden te laten
wassen door Zijn dierbaar bloed.
Pionierswerk is zwaar
werk, maar toch ook weer
mooi werk. Het voornaamste
is, dat dit werk rust op de
belofte van Christus: En ziet,
Ik ben met ulieden alle de
dagen, tot aan de voleinding
der wereld.
Voor de direkte toekomst heb
ben wij de volgende plannen:
De strip vereist voortdurend
onderhoud; hij moet boven
dien nog een vijftig meter
verlengd worden. Het weer
werkt niet erg mee, er is veel I
regenval en de Jali's voelen er j
niet veel voor om in de regen I
te werken.
Hoewel wij droog zitten, willen
wij begin volgend jaar een
goed houten huis opzetten. Dit
betekent dus, dat niet alleen
al het hout nodig voor de j
bouio gehakt moet worden,
maar van dat hout moeten ook
nog planken gezaagd worden
wat veel tijd vergt. Ons staan
geen machines ter beschikking
zodat die planken geheel met
de hand gezaagd moeten wor
den.
We willen graag zo gauw moge- j
lijk een schooltje beginnen. Er
zijn kinderen, die graag wat
willen leren. Echter is me
juist gebleken, dat het grote I
stamhoofd Liok de kinderen
verboden heeft om naar school i
te komen. Wij zullen Liok j
moeten bewegen de kinderen
alsnog naar school te sturen.
Een beproefde methode is, om
deze Liok bijv. eerst zelf een
paar letters te leren schrijven.
Hij blijft op deze wijze zelf j
ook „up-tö-date" en geeft
misschien daarna toestemming
aan de kinderen naar school te
komen.
Natuurlijk is taalstudie een
doorgaand werk en het
spreekt vanzelf, dat wij zo
gauw mogelijk tot evangelie
verkondiging hopen over te
gaan. Maar eer we dat goed en
doeltreffend kunnen doen, zal
er nog heel wat tijd overheen
gaan.
A 4
(Van onze kerkredactie)
WIJ ZIJN ZOIETS als de
Sjaloomgroep, alleen net de
andere kant op. De man, die
dit zegt is de heer Dick Boo
gaard. „Wij" is het ICCC-jeugd-
contact, waarvan hij de ak-
tieve voorzitter is en dat dezer
dagen vijf jaar bestaat. De
heer Boogaard was bereid ons
het een en ander van het werk
van deze jongerengroep te ver
tellen.
De Europese ICCC-conferentie
te Oslo werd door vele jongeren
bezocht, ook uit Nederland. De
sfeer was zo goed, dat de Neder
landse deelnemers zeiden: Wij
moeten de band vasthouden. Met
ds. J. C. Maris, secretaris van de
ICCC, als adviseur werd vijf jaar
geleden besloten tot de oprich
ting van het jeugdcontact. Hoe
wel de zaak eerst wat langzaam
op gang kwam telt het ICCC-
jeugdcontact nu een kleine 400
Getuigen
Wat zijn dit nu voor jonge
ren en wat doen zij met el
kaar? Alle jongeren zijn wel
kom, die de leerstellige grond
slag van de ICCC onderschrij
ven. Middelbare scholieren,
studenten, maar ook arbeiders,
verpleegsters, apothekers-assis
tenten komen over de kerkmu
ren heen met elkaar in contact,
leren van elkaar en onderne
men gezamenlijke activiteiten.
In de doelstelling staat: getui
gen voor de waarheid Gods en
valse leer weerstaan.
In de prakrijk is een derde
deel van de leden christelijk ge
reformeerd, een derde deel be
hoort tot de Gereformeerde Ge
meenten, terwijl de rest her
vormd, gereformeerd of gerefor
meerd (vrijgemaakt) is. Deze
verdeling zal wel samenhangen
met het feit, dat de verhouding
met de jeugdbonden van de
Christelijke Gereformeerde Ker
ken en de Gereformeerde Ge
meenten prima is. Geen wonder,
want de voorzitters van beide
bonden, de predikanten J. H.
Velema en H. Rijksen zijn bei
den bestuurslid van de Neder
landse ICCC-organisatie.
Allereerst participeren de le
den in de studie. In weekendcon
ferenties en in plaatselijke afde
lingen (er zijn er vier: 's-Gra-
venhage, Rotterdam, Utrecht en
Vlaardingen) buigt men zich ge
zamenlijk over de bijbel. In het
gesprek, dat dan volgt, wrijven
de jongeren zich dan vaak de
ogen uit. Hoe is het mogelijk,
denkt de vrijgemaakt-gerefor-
JONGEREN
ZIEN OVER
KERKMUREN
HEEN
meerde, dat die ..gereformeerde-
gemeenteman" zó spreekt? Ik
had van die mensen een heel
andere voorstelling. En omge
keerd heeft men deze ervaring
natuurlijk ook.
Toenadering
Hoewel men in ICCC-kringen
de noodzaak tot eenwording der
kerken niet zo'n zwaar accent
geeft, komt de gezamenlijke bij
belstudie in het jeugdcontact ae
toenadering der kerken toch ten
goede. Heel wat emotionele kre
ten over elkaar gaan de deur uit.
Men leert elkaar kennen en
waarderen.
Maar het ICCC-jeugdcontact
wil niet alleen studeren. Evenals
elders krijgt ook hier het prak
tisch dienstbetoon een toenemen
de nadruk. In het verleden wer
den al enkele acties gevoerd om
geld bijeen te zamelen, bijvoor
beeld voor een weeshuis in Ko
rea, voor de slachtoffers van een
:nsoozq %sm*-
aardbeving in Chili of voor een
Hongaarse vluchtelingenpredi-
kant in Munchen, die dringend
«en auto nodig had.
Halle
Dif jaar was echter een
hoogtepunt. Vele leden hebben
een deel van hun zomervakan
tie gegeven voor het evangeli
satiewerk in België. Zij werk
ten mee aan de campagne in
Halle onder leiding van ds. J.
Gravendeel en ds. H. J. Heg-
ger. Anderen hielpen ds. Lu-
kasse in Genk. Uit de versla
gen, die van dit werk in het
orgaan van het jeugdcontact
verschenen, blijkt, dat het voor
velen een grote ervaring is ge
weest.
Uiteraard is het ICCC-jeugd
contact internationaal georiën
teerd. Het Nederlandse initiatief
sloeg zo aan, dat er een interna
tionale jeugdorganisatie van de
ICCC ontstond, de International
Christian Youth, die volgend jaar
Genève hun tweede wereldas-
Opmerkelijk is de belangstel
ling in de jonge kerken voor het
werk van de I.C.Y. Dit jaar zijn
er kantoren geopend in Nairobi
en in Singapore. Ara Euredjian.
een 25-jarige Armeense christen
uit Libanon, die na theologie te
hebben gestudeerd in de Vere
nigde Staten het ICY-werk in
Afrika organiseert, was van het
voorjaar een week in Nederland
om de leden van het jeugdcontact
voorzover het nog nodig was.
warm te maken voor de arbeid
in de jonge kerken.
Laars
Het ICCC-jeugdcontact is niet
aangesloten bij de Oecumenische
Jeugdraad. De heer Boogaard
licht dit toe met het volgende:
Toen prof. Dankbaar eens op een
vergadering de suggestie deed
aan de ICCC-kerken „Kom nu
eens met zijn allen in de Wereld
raad. Wij zullen u voor uw in
breng, voor uw visie op de open
baring van Jezus Christus, dank
baar zijn." antwoordde prof.
Zuidema: „Ik lap al de visies op
de openbaring van Jezus Christus
aan mijn laars. Er is maar één
goede visie. Dat is de visie, zoals
die in de ICCC gevonden
wordt."
Maar het is wel zo, dat er
geen conferentie van de Oecu
menische Jeugdraad voorbij
gaat, of de leden van het ICCC-
jeugdcontact proberen door
persoonlijk aanwezig te zijn
invloed uit te oefenen.
actie „moeder en kind" nog
geen kans van slagen heeft.
We zien vaak kinderen die
aan grote ondervoeding lijden,
maar zij sterven liever dan
dat zij van ons vitaminen aan
nemen of melk. Er zou vol
gens onze begrippen veel te
doen zijn, als ,de bevolking
meewerkte, maar dat is helaas
nog lang niet zo ver.
Boekbespreking
De Kerk is anders, door Ro
bert Adolfs, O.S.A. Uitgave Am-
boboeken. Utrecht.
Rooms-katholieke schrijvers blij
ven zich bezig houden met het
wezen van de Kerk. Een van le
opmerkelijkste boeken is dit werk
van de magister van het Philoso-
phicum Augustinianum te Eind
hoven. en medewerker aan De Ba
zuin. Hij schrijft vanuit het besef
dat kerk en christendom zich in
een crisis bevinden. Adolfs ziet
eenheid niet als bezit maar als
opdracht. Dat men in het verleden
de eenheid zocht in een eenheid
van-vormen en in centralisatie vin
het gezag, noemt hij surrogaat.
Deze gedachte opent perspectieven
waarover reformatorische lezers
zich kunnen verheugen. (168 blz.,
ƒ7.90).
Serpentines en serafynen, on
der redactie van ds. A. G. Barkey
Wolf. Uitgaven A. W. Sythoff,
Verkwikkend boek over kerke
lijke en wereldlijke feestdagen,
waarbij de seizoen ook als feesten
worden beschouwd. Ds. Barkey
Wolf heeft zestien medewerkers
gevonden, die een taal schrijven
die de tegenwoordige mens aan
spreekt, en die bovendien zaken
waarover al veel gezegd en ge
schreven is, in een nieuw daglicht
weten te stellen. Het lezen van
deze kostelijke "bijdrage is een feest
op zichzelf. (196 blz., 9.90).
Gesprek over toekomst van Novo op gang gekomen.
Wilson met zijn suggesties de Europese boer op.
Initiatief op Navo-conferentie
HET gesprek tussen de westelij
ke bondgenoten over de toe
komst van de Navo is op gang
gekomen. Premier Wilson van
Engeland heeft een bezoek ge
bracht aan president Johnson. In
het Witte Huls heeft de Britse
Sremier geluisterd naar de voor-
elen, die volgens Johnson ver
bonden zijn aan het MLF-project
Vervolgens heeft hij de Ameri
kaanse president mededelingen
gedaan van de opvattingen, die
Engeland er met betrekking tot
een Navo-kernmacht op na
houdt. En uit het communiqué
dat na de besprekingen werd uit
gegeven, mag worden opgemaak
dat men openstaat voor eikaars
argumenten.
Of dit straks ook zal betekenen
dat er een compromis uit de bus
komt, dient te worden afgewacht.
Want de totstandkoming daarvan
hangt niet alleen af van de Ver
enigde §taten en Engeland. West-
Duitsland heeft een heel belang
rijke stem in het kapittel, omdai
president Johnson er ernstig re
kening mee wil houden. En als
ook Frankrijk er zijn medewer
king niet aan wil verlenen, dan
heeft het uitwerken van een
compromis-oplossing op korte
termijn bijzonder weinig zin.
Vandaar dan ook. dat Wilson en
Johnson begin volgend jaar op
nieuw naar Washington zullen
reizen om het gesprek voort le
zetten. Voor die tijd heeft hij
gelegenheid de reactie op zijn
suggesties te vernemen bij de
belanghebbende Europese bond
genoten.
Duitsland
Die reacties zullen heel ver
schillend zijn. In West-Duitsland
men elke „ver
watering" van het MLF-project
betreuren. Zoals men weet, zou
deze MLF moeten bestaan uit
een vloot van 25 oppervlakte-
jchepen, die met Polaris-raketten
(met kernkoppen) uitgerust moe
ten zijn. Deze schepen zouden
een internationale bemanning
moeten hebben. Hieruit zou het
multilaterale karakter van de
strijdmacht moeten blijken. De
Duitse belangstelling voor de
MLF bestond reeds in de tijd,
dat dr. Konrad Adenauer nog
bondskanselier was. Het voorste1
werd destijds al toegejuicht om
dat het een aanvaardbare oplos
sing bood voor het feit, dat dr
meeste Navolanden zelf niet ovr
kernwapens beschikten en wal
hun verdediging betreft geheel
afhankelijk waren van de be
reidheid van de kernmogendhe-
den onder de bondgenoten.
De MLF bood West-Duits!:.:-1
de gelegenheid te blijven afzien
van de vervaardiging van eigen
kernwapens en tegelijkertijd in
beperkte mate medezeggenschap
te krijgen over het al of niet
gebruiken van kernwapens. Bo
vendien bood de MLF Bonn de
garantie, dat de Ver. Staten ook
Frankrijk
De houding van generaal De
Gaulle, die ten slotte neerkwam
op een scherpe afwijzing van de
MLF leidde er echter toe, dat
het project meer politieke dan
militaire betekenis kreeg. Het is
een heel oud verhaal, dat De
Gaulle alleen maar belangstelling
heeft voor zijn eigen „force de
frappe". Dit Franse kernwapen-
in-opkomst zou naar zijn mening
omgesmeed moeten worden to"
een Europees kernzwaard. Er
deze Europese kernmacht zoi
volkomen onafhankelijk optredei
van die van de Verenigde Statej
en Engeland. Aanvankelijk har
de Franse president de Westduit
sers vrijgelaten in hun keus voo:
of tegen de MLF. Dat was in d<
tijd, dat hij nog voornamelijl
met Adenauer te maken had. D(
vervanging van Adenauer dooi
Erhard veranderde de situath
volkomen. Want de nieuwe kan
seller, die weigerde op het pij
oen van de Franse president t£
dansen, maakte zoveel ernst met
de MLF. dat men zich in Par\;
zorgen ging maken.
Toen Erhard liet weten, even
tueel met de Ver. Staten samen
een begin te willen maken met
de MLF, kwam de Franse aap uit
de mouw. En sinds De Gaulle de
zaak op scherp heeft gezet, is de
MLF meer dan ooit een politiek
wapen geworden om te verhin
deren, dat de Franse president
zou slagen in zijn pogingen.
Europa cn de, Ver. Staten van
elkaar te vervreemden.
Engeland
Bij Engeland zelf spelen hepl
verschillende factoren een rol.
De regering van Wilson wil
voornamelijk om economische
redenen meedoen aan de vor
ming van een Navo-kernmacht
Engeland wilde iets dergelijks,
toen premier Macmillan in Nas
sau op de Bahama-eilanden met
Kennedy confereerde. Totdat dr
verkiezingen van 15 oktobc
werden gehouden, heeft men zich
in Engeland onthouden van het
bepalen van een definitief stand
punt met betrekking tot deelne-
meing aan de MLF. Alleen de
socialisten keerden zich er fel
tegen, omdat een dergelijke Na
vo-kernmacht een Duitse-vinger-
aan-de-trekker van hét kernwa
pen zou geven. Nu de socialisten
zelf verantwoordelijk zijn voor de
veiligheid van Engeland, denken
en spreken zij meer genuanceerd
over de MLF.
In Washington verklaarde pre
mier Wilson nog maar enkele
dagen geleden: „Er is gezegd, dat
ik mij volslagen heb gekant te
gen het denkbeeld van gemengde
bemanningen voor de schepen,
die deel zouden uitmaken van
een gezamenlijke Navo-kern
macht. Maar dat is niet zo. Ik
heb mij toen een uitgesproken
tegenstander verklaard van elk
voorstel wat het gebruik van
kernwapens in Navoverband be
treft." Wat hij met dit laatste
precies bedoelde werd niet dui
delijk. Wel bleek uit zijn opmer
king, dat hij het principe van de
MLF niet langer afwijst.
Huwelijk
De gedachten van de Verenig
de Staten en wellicht ook van
Engeland, gaan thans uit naar
een huwelijk tussen het MLF-
orincipe en de grotere Britse
conceptie van een Navo-kern
macht die ook uit andere elemen
ten zou moeten bestaan, zoals
bommenwerpers, onderzeeërs ep
raketbases op het vasteland. Pre
sident Johnson heeft met belang
stelling kennis genomen van de
ideeën van premier Wilson. Hij
maakt dankbaar gebruik van het
feit, dat er in Engeland een be
langrijke regeringswisseling heeft
plaatsgevonden, waaruit een
nieuwe aanpak van oude proble
men kan resulteren. Voordat zij
zich zouden verliezen in een dis
cussie over de voor- en nadelen
van de verschillende opvattingen,
besloten Johnson en Wilson dat
eerst maar een geprobeerd moest
worden, de reacties te peilen van
de belanghebbende Eurooese re
geringen. Het ligt voor de hand,
dat hiermede voornamelijk Duits
land en Frankrijk worden be-
En al is het niet moeilijk it
raden, hoe op de suggesties van
Wilson gereageerd zal worden,
het is goed dat men in Washing
ton niet gepoogd heeft, een be
paalde koers aan te geven. Het
gesprek, dat beide staatslieden
eind januari weer zullen hebben,
zal veel zinvoller zijn, als zij met
zekerheid weten, welke de poli
tieke mogelijkheden zijn.
Navotop
Geruchten doen de ronde, als
zou Wilson van plan zijn, een
topconferentie van de Navolan
den bijeen te roepen om te spre
ken over zaken die een Navo-
kernmacht betreffen. Het is niet
uitgesloten, dat tot dit Britse ini
tiatief werd besloten tijdens hel
overleg in Washington. Opgeval
len is namelijk, dat presideni
Johnson in het publiek grote lof
heeft toegezwaaid aan de vin
dingrljkheid, waarom de Britst
diplomatie niet zo lang geleder
nog in de wereld bekend stond
Wat die topconferentie betreft.
JOHNSON
volgende "week begint in Parijs
weer de najaarsconferentie van
de Navo.'Daar zullen behalve de
ministers van buitenlandse zaken
ook de meeste ministers van de
fensie eu enkele ministers van
financiën aanwezig zijn.
Het moet niet uitgesloten wor
den geacht, dat van Britse zijde
op deze van 15 tot en met 17
december (en eventueel nog tot
de 18de) durende conferentie po
gingen gedaan zullen worden, het
gesprek op gang te brengen.
Meer dan dat zal ook niet moge
lijk zijn. Want zelf al komt er
een topconferentie van de Navo
landen, dan zal het voorberei
dende werk toch via de normale
diplomatieke kanalen gevoerd
moeten worden.
