Herinnering is
gaaf gebleven
Players
In Vietnam geen
drastische stap
id
Verschil
tussen hem
en Adenauer
P.
Compromis in
V.N. over schuld
van Sowjetunie?
1\TI1SUW
Komplot ontdekt in
Braziliaanse staat
GOLD LEAF
De filter-sigaret
speciaal gemaakt
voor echte rokers.
Air Union als deel
de E.E.G.
van
Nieuwe rechtse
Duitse partij
opgericht
Erhard en de
boeren zijn 't
nog niet eens
Actie zwarte zes werd
goede verkeersles
Doelbewuste
surveillance
verkeerspolitie
Aardschokken in
Johannesburg
Italiaans plan voor
Europese eenheid
Th een. &on£e Kij,
HAMER EN STEEL
MAANDAG 30 NOVEMBER 1964
Winston Churchill negentig jaar
(Van een onzer redacteuren)
CHURCHILL staat vandaa,
weer eens in het centrum
van de belangstelling. Vestigde
hij eens alle aandacht op zich
als de man, die een keer wist te
brengen in het verloop van de
Tweede Wereldoorlog, nu is het
zijn negentigste verjaardag die
de gedachten van zeer velen
weer naar hem doen uitgaan.
Het is een zeer hoge leeftijd,
vooral voor een staatsman als
Churchill, die vele jaren achter
een onder bijzonder zware druk
heeft geleefd. Meer dan 20 jaar
geleden werd hij in Afrika door
een beroerte getroffen. Hij was
toen bijna geheel verlamd en
zijn medewerkers vreesden het
ergste. Deze wonderlijke man
herstelde echter spoedig. Nog
maar tien jaar geleden trad hij
af als premier en vorige maand
nam hij pas afscheid als lid van
het Lagerhuis. En nu is hij dan
90 jaar geworden, tien jaar bo
ven de leeftijd, waarop men al
tot de zeer sterken gaat behoren.
De laatste jaren heeft Winston Spen-
Churchill- nauwelijks meer een rol
1 enige betekenis gespeeld op het
ritse politieke toneel. Hij maakte geen
eel meer uit van de conservatieve ka-
lnetten. die tot vorige maand in Enge-
aan het bewind zijn geweest En
i het Lagerhuis hoorde of zag mer
•ijwel nooit meer iets van hem. Ach-
de schermen waren zijn activiteiten
geringe omvang. Wellicht
>eft de vervanging van Macmillan door
louglas Home nog wel iets te maken
de opvattingen, die Churc-
acht jaar geleden op aandringen
'*Van Churchill werd gepasseerd, toen
'V/veen opvolger voor Eden moest worden
jjbenoemd, ook nu niet in aanmerking
„Cicwam. En al met al is het de vraag
Bstff Churchill, die nooit heeft kunnen
i (ihebben, dat Butler als verkiezingsstra-
eeg de Conservatieve partij na
winningen leidde, er verstandig
fljofaan heeft, hem tot tweemaal toe „bui-
spel" te laten zetten.
Adenauer
'U1 Dit is echter verleden tijd. De Conser-
atieve partij is onder leiding van Eden
Macmillan van jaar tot jaar achter-
it getippeld, ondanks het feit, dat zij
D economisch opzicht op enkele
gm« inkingen na toch de wind heeft i
„Yjehad. De Britse kiezers hebben hieruit
un conclusie getrokken, vooral toen
leek, dat de nieuwe premier, Douglas
niet de man was, die tot hun
erbeelding kan spreken. Dit neemt niet
eg, dat Churchill een wijzer houding
eeft aangenomen dan dr. Konrad Ade-
l, auer, de vroegere Westduitse bonds-
j_). anselier. Deze is niet alleen tot zijn
ijni 'ste jaar „blijven zitten" omdat hij de
Tian niet mocht, die hem zou moeten
pvolgen Hij heeft ook alles in het werk
t p esteld om dr. Ludwig Erhard politiek
(1 elachelijk te maken. En zelfs nu kar
sp»' ij het op 88-jarige leeftijd niet nala-
JJPTtn, zijn opvolger vo< A
ie .in de hoop, dat
lezingen van september volgend jaar
its °g
„s aat gaat uitkijken.
andere kanseliers-kandi
Beperking
Churchill is zo verstandig geweest, er
elf op tijd mee op te houden. Zo jong
'as hij toen ook niet meer. Maar hij
oonde begrip te hebben voor de be-
•erkingen, die een hoge leeftijd nu een
maal iedereen oplegt. Adenauer heeft
dat tot zijn schade moeten ervaren.
Voordat hij gedwongen werd, het kanse
lierschap aan Erhard over te dragen,
waren vele zaken in het politieke moe
ras terecht gekomen, omdat Adenauer
ze op hun beloop liet. Ook zijn eenza
me avontuur met generaal ^e Gaulle,
met de gevolgen waarvan Erhard thans
zit opgescheept, is er om te laten
zien hoe het niet moest. Deze grote fout
heeft Churchill gelukkig niet gemaakt.
Dat tekent zijn ware grootheid. Adenau-
daan. Maar hij
tijd, die niet besefte wanneer het zijn
tijd was geweest. Churchill was echter
een staatsman, die ver boven de
reld van zijn tijd uitgroeide, een
met visie, zoals er in onze menselijke
samenleving maar zelden een
komt
Churchill, heeft gisteren lachend
het venster van zijn Londense woning
geposeerd voor fotografen, terwijl
menigte mensen hem juichend en
gend hulde bracht. Hij beantwoordde de
hulde door te zwaaien door het open
venster van zijn woning in Hyde Park
Gate naar de verscheidene honderden
ensen die zich daar verzameld hadden.
Lady Churchill en een verpleegster
hielpen de oude staatsman naar het ven
ster. Ondanks de koude motregen stond
hij daar ongeveer drie minuten voor het
nemen van de foto's. Terwijl hij daar
stond kwam het oude vuur weer plotse
ling boven. Wat ongeduldig duwde hij de
VAN DEN BRINK
HOEDENNIEUWS
■nhhmnmmi
Vandaag bij v. d. Brink
Verrassend teenager model in
modern im. bont /-v r-
in vele kleuren IT"y O
Amsterdam Rotterdam Den Haag
Kalvers tr. 23 - K. Hoogstr. 7- Spuistr. 42
armen van zijn vrouw weg. Glimlachend
zwaaide hij naar de mensen. Toen wer
den de gordijnen weer op hun plaats
feschoven en iedereen dacht dat hij ver
wenen was. Maar als een oude acteur
kwam hij terug het venster werd
opnieuw geopend en Churchill leunde
naar buiten terwijl het applaus aanzwol.
Het viel de mensen op dat hij niet de
traditionele sigaar in de mond had.
Sommige van de mensen hadden wel
twee uur gewacht op dit moment. Zater
dag begonnen reeds honderden geluk
wensen uit de hele wereld binnen te
komen. Postboden zeiden dat dit de
§rootste hoeveelheid post is geweest die
e oorlogsleider ooit op een verjaardag
ontvangen heeft.
De 54 kg zware verjaardagstaart welke
door Lady Churchill besteld was. werd
pas vanochtend bezorgd. De in Boeda
pest geboren mevr. Maria Floris bakt
reeds 23 jaar de verjaardagstaarten voor
Churchill Ook de koninklijke familie
behoort tot haar klanten. In de
bijna 15 kg fruit
verwerkt. De taart is 20 cm hoog
NEW YORK Bp de Verenig
de Naties geaccrediteerde diplo
maten verwachten, dat de Sowjet
unie en de Verenigde Staten tot
overeenstemming over het Sow-
jetstemrecht zullen komen om
een twist bg de opening van de
zitting der Algemene vergadering
te vermjjden.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Dean Rusk en zijn Russi
sche ambtsgenoot Andrei A. Gromyko
zijn reeds in New York gearriveerd. Zij
zullen in verband met de 13 weken du
rende zitting van de algemene Vergade
ring enkele weken in New York ver
blijven. Vandaag zouden zij tezamen de
lunch gebruiker. ->mmige diplomaten ge
loven, dat zij dan een plan van secretaris
generaal Oe Thant zullen aanvaarden om
botsing te vermijden over de Russi-
veigering om de kosten van de V.N.
operaties in Kongo en het Middenoos-
;n te betalen.
De Verenigde Staten stellen zich op
het standpunt, dat de Sowjet-unie niet in
de gelegenheid gesteld mag worden te
stemmen tenzij zij betaalt Volgens de
zegslieden wil Thant dat de vergadering
alle belangrijke zaken zonder hoofdelijke
stemming bij algemeen akkoord afdoet
om vervolgens voor Kerstmis tot begin fe
bruari uiteen te gaan terwijl een com-
;e en de ecretaris-generaal bespre-
i ter beëindiging v
1 het g
Tweehonderd a rres ta ties
BRASILIA In de staat Rio
Grande do Sul is de noodtoestand
afgekondigd na ontdekking van
een complot tegen de veiligheid
van de staat. Rio Grande do Sul
grenst aan Uruguay, waar sinds
de revolutie verscheidene leden
van de vorige regering, leiders
van de Arbeiderspartij, een toe
vlucht hebben gevonden. Tot hen
behoren met name de afgezette
president Joao Goulart en diens
zwager, Brizzola, die doorgaat voor
een pro-Castro-figuur.
een communiqué wordt geen mel
ding gemaakt van arrestaties, maai
volgens berichten uit Porto Allegro
hoofdstad van de staat, zouden twee
honderd verdachte personen zijn aange
houden, en zouden alle wegen onder
controle van het leger staan. Volgens
dezelfde bronnen zouden de organisa
toren van het komplot, dat ontdekt werd
door de militaire veiligheidsdienst op
:rond van inlichtingen uit Montevideo,
iet doel hebben gehad onlusten te ver
wekken in Rio ae Janeiro en in Sao
Pa ulo.
In politieke kringen hebben de be-
SCHIPHOL Italië en Neder
land zijn het er over eens, dat zo
men ooit er al in zal slagen een
Air Union op te richten deze onder
aegis" (bescherming) van de
E.E.G. moet worden gebracht en
naar de staatssecretaris van ver
keer en waterstaat zaterdagmiddag
op Schiphol bevestigde dan dus
als een onderdeel van de E.E.G.
kan worden beschouwd. Staats
secretaris Keyzer keerde terug van
een tweedaags bezoek aan Rome.
Hij was daartoe door de Italiaanse
regering uitgenodigd
Ook de algemene Europese vervt
problematiek was in Rome onderwerp
van gesprek geweest. De discussies met
zijn Italiaanse ambtgenoot waren voor
de heer Keyzer kennelijk goed verlopen.
Ik kan met vreugde constateren, zo zei
hij althans op Schiphol, dat Nederland
meer zoals tot dusverre jarenlang
Verklaring van Johnson
38,t AUSTIN (Texas) Preside»l
^'Johnson heeft zaterdag op zijn
cjferste persconferentie na de ver-
fkiezingen verklaard geen „drama-
2>tische mededelingen" te verwach
tten na het huidige overleg in de
^Amerikaanse hoofdstad over de
toekomstige politiek ten opzichte
I ''Van Vietnam.
Hij keerde zich ook tegen speculaties
ion dat de oorlog in Zuid-Vietnam tot Noord-
m«Vietnam of Laos zou kunnen worden uit
gebreid. Hij noemde dergelijke specula-
"ïs voorbarig.
i De president noemde het Amerikaanse
optreden in Kongo noodzakelijk. Wij den
ken dat wij honderden en duizenden men
senlevens hebb gered. Hij sprak de
uit dat degenen die zich aan gru-
nofweldaden hebben schuldig gemaakt voor
de rechter kunnen worden gebracht.
Johnson zei nog dat hij geen plannen
heeft voor samenkomsten met de nieuwe
Sowjet-leiders of president De Gaulle,
zei dat geen land aan beide kanten
de Atlantische oceaan meer dan de
VS heeft gedaan .n het streven naar
Europese eenheid te steunen Hij beloof
de dat deze steun za' voortduren Ik ge
loof dat de At'ai ische alliantie pas aan
not begin staat an de periode
ningsverschillen zijn meningsverschillen
tussen volken die in de verschrikking
van de oorlog geleerd hebben dat de
vrijheid van elk de vrijheid van alle
vereist.
Ik zie met rtrouwen uit naar de op
lossing van de huidige meningsverschillen
en de nieuwe bevestiging van de eenheid
welke zo zeer in ons aller belang is, aldus
de
het geval is geweest een geïsoleerde po
sitie in het Europese vervoer inneemt.
En daarmee doelde hij niet op het ver
voer in de lucht, doch op de internatio
nale binnenvaart, op het wegvervoer en
dat per spoor. Er is een streven geweest
om bindende maximum en minimum ta
rieven vast te stellen, maar in zo'n maat
regel heeft onze staatssecretaris nooit
heil gezien. Het effect ervan zou in de
diverse landen totaal verschillend zijn,
zo zei hij, zonder meer tarieven toepas
sen is ondoenlijk.
Niet alleen bij zijn gesprek in Italië,
doch ook in andere landen meent de heer
Keyzer een groeiend begrip op te mer
ken voor de Nederlandse positie. Ver
voer is voor Nederland iets ander- dan
voor de overige Europese landen, nl. een
export produkt. Het is een uitzonderlijk
moeilijke zaak voor een land indien men
in dat opzicht alleen staat. Ik vind het
zeer verheugend, dat Nederland nu in
Europa beslist geen geïsoleerde positie
meer inneemt.
HANNOVER In Hannover Is zater
dag een nieuwe rechtse partij opgericht
onder de naam „Duitse Nationale Demo
cratische Partij". Tot de oprichters be
hoort Adolf von Thadden, leider van de
rechtse „Duitse Rijkspartij". De oprich-
tingsvergadernig werd dooro ngeveer 700
rechtse politici bijgewoond.
De partij, bedoeld om West-Duitsland's
„nationale krachten" te verenigen, wenst
dat er een einde komt aan „de leugen
dat Duitsland alleen schuldig is (aan de
tweede wereldoorlog*". Voorts wordt ge-
eist dat men ophoudt met de „eenzijdige
processen" tegen oorlogsmisdadigers.
KOEALA LOEMPOER West-Dults-
land en Maleisië hebben een overeen
komst getekend op grond waarvan de
Lufthansa Koeala Loempoer en Singapo
re mag aandoen en de ..Malaysian Air
ways" op Duitsland mag vliegen.
richten over het „komplot" geen ver
bazing gewekt. Het is namelijk bekend
dat Brizzola de revolutie, die Joao Gou
lart ten val heeft gebracht, nooit als vol
dongen feit heeft willen aanvaar<fen.
Waarnemers wijzen er op dat de aan
eenschakeling van crises en „komplot-
ten" een permanente opwinding in
stand houdt, terwijl de regering in Bra
silia meer dan ooit behoefte heeft aan
rust en stabiliteit om haar politiek van
financiële sanering tot een goed eind te
brengen.
Afgezet
President Humberto Castello Branco
zei in een boodschap aan het Congres
dat de militaire autoriteiten bij hun on
derzoek naar de gebeurtenissen in de
staat Goias „parallelle subversieve be
wegingen" hadden ontdekt in de staat
Rio Grande do Sul in het zuiden van
Brazilië. Het congres was bijeengeko
men om de vraag te bespreken of het de
afzetting van de gouverneur van de
staat Goias, Mauro Borges, zou goed
keuren. De president had eerder in de
week federale interventie in de staat
Goias gelast en de gouverneur ervan
beschuldigd communistische subversie
ve actie toe te laten.
Player's Gold Leaf is een van de meest verkochte filter-
sigaretten. U kunt nu ook in Nederland het voile aroma
genieten van superieure tabakken. Als U een echte roker
bent, probeer dan vandaag nog Player's Gold Leaf.
Enquête onder automobilisten
VOORTHUIZEN Als afslui
ting van de actie Zwarte Zes, die
de afgelopen maanden door rijks
politie en het Verbond voor veilig
verkeer werd georganiseerd ter
BONN Na een vergadering van bestrijding van de zes veelvuldig
twee-en-een-half uur zijn bondskanselier j voorkomende fouten op de auto-
ikele van zijn ministers pn a» I - 1 r
Erhard.
afgevaardigden van het Westduitse Boi
renverbond uiteen gegaan zonder dat zij
het eens waren geworden over een kom-
promisvoorstel voor een Europese graan
prijs.
Volgens goedingelichte kringen bleven
de boeren staan op een graanprijs van
450 mark per metrieke ton. De regering
had een verlaging voorgesteld van de
huidige 475 mark (de hoogste op de
Europese markt) tot 440 mark. In het
plan-Mansholt is sprake van 425 mark.
De boeren liggen volgens deze kringen
et de regering voorts overhoop over de
subsidies, die zij met elfhonderd miljoen
mark jaarlijks verhoogd willen zien. De
huidige landbouwsubsidies bedragen
reeds 2,5 miljard mark. De regering wil
niet verder gaan dan achthonderd mil
joen. Zij wil de boeren een volledige
compensatie voor hun inkomstenverlies
garanderen wanneer deze bereid zijn
hun graanprijs tot 440 mark per ton te
laten zakken
Vandaag zou de zaak opnieuw worden
besproken.
lokomotieven ter waarde van 27.7 mil
joen mark leveren. Indonesië krijgt ge-
makkeljke betalingsvoorwaarden voor
deze bestelling, welke eind 1966 geleverd
moet worden.
snelwegen, zijn ruim 1500 automo
bilisten geënquêteerd over hun
JOHANNESBURG Johannesburg
heeft gisteravond twee scherpe aard
schokken gevoeld. Het grootste deel van
de woonwijken in het zuiden van de stad
werd in duisternis gehuld. Het verkeer
raakte volkomen in de war, muren
scheurden en ruiten vielen in scherven.
Volgens de directeur van het observa
torium in deze stad zijn de schokken
vermoedelijk een bijprodukt van mijn-
bouwoperaties geweest. Een onbekende
belde de politie echter op en vroeg:
„Wat hebben de saboteurs nu weer opge-
ROME Italië heeft zaterdag
een aantal stappen voorgesteld om
in drie jaar tijd tot Europese poli
tieke eenheid te komen. Het voor
stel was vervat in een nota welke
de minister van buitenlandse za
ken, Giuseppe Saragat, overhan
digd heeft aan de ambassadeurs
van de overige vijf E.E.G.-landen
en die van Groot-Britannië. In het
I Giovanni Iandolo heeft
een slimme manier ge
vonden om zijn zonen te
helpen met het stelen van
auto's. Giovanni, die op
een elektriciteitscentrale
werkt in Palermo, Sicilië,
laat op een bepaald uur
van de avond de electri-
citeit in een bepaalde
wijk uitvallen, zodat zijn
zonen, bijgestaan door en
kele vrienden de auto's
konden stelen. Het ging
een tijdje goed, totdat de
politie het in de gaten
kreeg. Giovanni en zijn
zonen werden gisteren
gearresteerd.
I De 25-jarige Schotse
weduwe, Cathie Conolly,
heeft zaterdagavond het
wereldrecord „twisten"
dat met 100 uur op naam
van de Fransman Pierre
Gaston stond, op 101 uur
gebracht. Cathie Conolly,
die moeder is van drie
kinderen, was dinsdag
middag begonnen.
I De douane te Haelsing-
borg, in het zuiden van
Zweden, heeft gisteren
een grote hoeveelheid
routine-onderzoek
een Belgische vrachtauto
vonden d e Zweedse
douaniers dertig kisten
waarin een grote hoe
veelheid flessen rum en
cognac zat. De bestuur
der van de vrachtauto,
een Belgische motorcou
reur, die op weg was
naar Finland, is gearres
teerd.
I De 78-jarige in Chicago
(VS) wonende verzeki-
ringsbeambte, Lawrence
Goddard, heeft van de
rechtbank toestemming
gekregen zijn vermogen
van 6 miljoen dollar aan
25 vrienden te schenken.
Zijn familieleden krijgen
geen cent van het geld,
omdat zij niet zo harte
lijk voor hem zijn ge
weest. Zijn vrienden wa
ren dat wel en daarom
wordt zijn vermogen on
der hen verdeeld. Dit ge
beurt nog tijdens zijn le
ven zodat hij kan zien
hoe zijn vrienden van h
geld kunnen genieten.
voorstel wordt gezegd dat Groot-
Britannië via de Westeuropese
Unie volledig op de hoogte gehou
den dient te worden van de stap
pen naar Europese politieke een
heid.
Voorgesteld wordt een reeks topconfe-
ïnties van regeringschefs en van minis-
-rs te houden, zodat een verdrag voor
?n Europese politieke unie voor 1 janu-
_-i 1968 opgesteld kan worden. Volgens
Italiaanse zegslieden gaat het voorstel
uit van een volledige democratische ge
meenschap van de zes, welke zal open
staan voor Groot-Brittannië en alle
Europese landen, die de regels daarvoor
aanvaarden en in staat zijn de verplich
tingen na te komen.
Volgens de opvatting van de Italiaan
se regering moet een Europese politieke
integratie bijdragen „tot vermindering
van de internationale spanning, tot het
totstandkomen van een practischc soli
dariteit met de ontwikkelingslanden
tot versteviging van de betrekkingen i
sen Europa en de V S."
Voorgesteld wordt dat in de komende
drie jaar de E.E.G. regeringsleiders op
zijn minst eenmaal per jaar zullen bij
eenkomen en hun ministers van buiten
landse zaken elke dri maanden. Ver
der zouden ook de minister van O.K.W.
conferenties moeten houden. Deze ver
gaderingen zouden voorbereid worden
door een speciale „politieke commissie"
teneinde tot een gezamenlijk politiek
programma te komen. In Rome zegt
dat het Italiaanse voorstel soepele:
eenvoudiger van opzet is dan dat
de Westduitse kanselier Erhard.
ook die
mening dat hun rijstijl,
van de andere weggebruikers, gunstig
werd beinvloed door de actie. Onjuist
invoegen op de snelwegen werd door
78 pet. van de automobilisten genoemd
als een van de zwarte zes fouten; zes
van de tien ondervraagden noemden
daarna links uitwijken bij ingehaald
worden. Als minst belangrijke fout
werd te langzaam rijden beschouwd
(9 pet); onjuist invoegen daarentegen
als de belangrijkste (39 pet.), gevolgd
den (34 pet.).
door links uitwijken bij ingehaald wor-
Het verbond voor veilig verkeer trekt als
voorlopige conclusie uit de gehouden
enquêtten dat voortzetting van de op
een groep weggebruikers gerichte pe
riodieke acties van belang is. Het Ver
bond zal de eerste maanden van het
komende jaar bijzondere aandacht be
steden aan de bromfietsen.
De rijkspolitie is versterkt in haar me
ning dat een doelbewuste surveillance,
die gericht is op het menselijke falen
en de feiten inzake de nakoming van
de gedragsregels, de verkeersveiligheid
zal bevorderen. Het belangrijke gege
ven dat bjj de automobilisten een ze
kere mate van onbekendheid kan be
staan ten aanzien van het invoegen on
de autosnelwegen, is voor het Verbond
voor veilig verkeer aanleidin te onder
zoeken of dit ook het geval is bij an
dere verkeersfouten. die door verschil
lende groepen weggebruikers worden
gemaakt.
Vier maanden
„de grond itW
NICE De ^-jarige roedvrouw
Josiane Laures of de 35-jarige winkelier
Antoine Sennie zou vandaag bij Nice „de
grond ingaan" om daar vier maanden
lang in volstrekte eenzaamheid te leven.
De vroedvrouw en de winkelier het is
nog niet bekend wie het eerst zal gaan,
een van beiden gaat in elk geval een
paar dagen later naar beneden willen
hiermee toekomstige ruimtevaarders hel
pen hun eenzaamheid in de ruimte te
Senni neemt een blok hout mee waar
van hij iets moois wil maken. Mej. Lau
res is van plan te gaan schilderen en
naar haar lievelingsmuziek te luisteren.
Zij zullen geen contact met de buitenwe
reld hebben. Voor noodgevallen is echter
een telefoonverbinding aangelegd.
Britse interesse
voor Nederlands
aardgas?
In Londense zakenkringen werd giste
ren vernomen dat de Britse Gasraad
zich beraadt over een Nederlands aan
bod dat twee alternatieven bevat voor
de levering van aardgas.
De Nederlandse aardoliemaatschap
pij zou de Britse Gasraad aangeboden
hebben het gas ln vloeibare vorm in
tankers te leveren of via een pijpleiding
onder de Noordzee.
1678) „Wat is een werktuig?" dier met behulp van een steentje de
vroeg een etnoloog zich in een diep «luiting van haar broedhol aan-
zinnige bui af. Hij meende het dichtst stampt, zal moeten erkennen, dat de
bij de waarheid te kunnen komen hamer in principe ook door sommige
door de werktuigen als projekties dieren uitgevonden en gebruikt kan
van menselijke organen te kenschet- worden.
sen, projekties die de mens in staat Nu is een losse steen op zichzelf
stellen iets te doen. wat anders on- niet de meest doeltreffende vorm die
mogelijk of moeilijker gedaan zou een hamer kan hebben. Ter wille van
kunnen worden. Dienovereenkomstig de slag dient het werktnig aan een
-is_ de hamer de steel te zijn bevestigd, en dan staan
net als de
zag de etnoloog in
projektie van de ge
balde vuist, in een
lepel die van de
holle hand.
We znllen deze ge
noeglijke filosofi
sche beschouwing
niet storen door de
vervelende vraag,
van welk orgaan de
boor, zaag, vijl of
TOCH IS
«ET ZO!
schaaf dan wel projekties zijn, noch tijd bekend
zullen we de hinderlijke opmerking methoden v
lanceren dat volgens deze zienswij- staan die
ze geen enkel werktuig een nieuwe
bewerking zon mogelijk maken, want
in principe zou die bewerking al past als destijds,
door ons kunnen worden verricht, zij
het dan met meer moeite. Deze ver
onderstelling is, zo niet onjuist, dan
toch in ieder geval
bestrijding vatbaar.
vorige maal de bijl
opnienw voor het
probleem, waar in
de vroegste tijden
van onze beschaving
toch de steel aan
het stnk steen kan
hebben vastgezeten.
Er zijn wat hamer-
stelen uit de Steen-
het blijkt, dat er twee
bevestiging hebben be-
e raken er al aan ge
wend ook thans nog door primitie-
volken precies zo worden toege
in het ene geval heeft de hamer-
steel een vrij groot grondvlak, waar
op de steen komt te rosten, dit hand-
gefundeerde vat kan met een touw of leren rie
men vrij stevig tegen een steen wor
den bevestigd, mits in de steen gleu
ven worden gemaakt om het touw
houvast te geven. Een andere, des
tijds gangbare bevestiging, die mo-
tenteel ook nog in gebrnik
Nu ligt de zaak met de hamer
wel erg eenvoudig. Ieder mens die
een niet te massaal voorwerp aan
gedrukt wil hebben, zal daar met hei
lichaam tegen aan duwen, of met de indianen in Chili ontstaat door
vuist er op slaan (misschien ook wel taaie tak. die in een groef
met de vlakke hand, als hij zijn steel past.
knokkels wil sparen). Helpt het slaan buigen
met de hand niet, dan kan ee
voorwerp hier hulp bieden, zodat op droog is. ontstaat op deze
hetzelfde moment de hamer is ge- dubbele steel, die uitermate vast om
boren. Overmatig veel vernuft is de hamerkop sluit, zodat daarmee
de hamerkop heen te
de uiteinden aan elkaar
te binden Vooral wanneer het hout
zich in sommige gevallen van stenen blijkens de proeven die
of stokken als slagwerktuig
zich herinnert, wat we enige jaren dat geweldig mee.
geleden over de graafwesp Amophi-
la urnaria geschreven hebben, welk Nadruk verboden
zijn genomen, valt
