Nieuwzeelandse
L gerelormeerden
WETEN DAT HET GODS WERK IS
G£IIveT
I
EERSTE DANKDAG IN V.S.
175 JAAR GELEDEN
R.K'theoloog acht
integratie van Rome
en Reformatie mogelijk
Vrije wil
Sabbatsjaar voor Corry ten Boom
DUITSE RECHTER WIERP
PAPIEREN IN DE KACHEL
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 21 NOVEMBER 106
Prinses en bijbel
Geloven we eigenlijk nog wel
in directe bekeringen? We le
ven in een tijd waarin zo
sterk de nadruk gelegd wordt
op het voorzichtige gesprek,
het luisteren naar de ander,
een tijd waarin we zo sterk
doordrongen zijn van het feit
dat we niet het recht hebben
zo rechtlijnig te spreken als
we wel eens gedaan hebben,
dat we soms vergeten dat
God nog altijd mensenlevens
kan veranderen.
Dat gebeurt dagelijks, meestal
in de stilte. Maar soms is het
iemand die staat voor het
voetlicht van de wereldbe
langstelling.
Daar is bijvoorbeeld die Perzi
sche prinses Payande, af
stammelinge van Mohammed.
Ze kwam naar Duitsland om
te studeren. Via de Wereld
raad van Kerken had zij een
studiebeurs gekregen, maar
zeker niet omdat zij belang
stelling had voor het evange
lie. Het was veeleer bedoeld
als een kleine handreiking
aan een volk in moeilijkhe
den.
Maar juist het feit dat er geen
enkele druk op haar werd
uitgeoefend, deed haar naar
de bijbel grijpen. Zij wilde
wel eens weten wat deze
mensen dreef om haar zo be-
langenloos te helpen. Ze be
gon met het Nieuwe Testa
ment en las de Bergrede van
Christus. Daar vond ze woor
den die vreemd waren, heel
vreemd, maar die haar tege
lijkertijd diep raakten. De
oproep tot liefde voor de
naaste en zelfs voor de vijan
den riep het verlangen in
haar wakker naar een geloof
dat zo kon spreken.
Later, toen zij van haar geloof
belijdenis had afgelegd in een
lutherse kerk zei ze: „Ik ont
moette niemand die me pro
beerde te „bekeren. Het
christelijk geloof sprak voor
zichzelf'.
Prinses Payande is nu mevrouw
Ahlback. Zij trouwde een
theologische student üit Zwe
den en is nu predikantsvrouw
in dat noordelijke land, waar
haar verstootte.
Dit Orgel heeft
nje
wil."
(Van een medewerker)
J^EN kleine, maar bijzonder actieve kerken
groep aan de andere kant van de wereld
is die van de Reformed Churches in Nieuw-
Zeeland. Deze groep, die geïnstitueerd is door
Nederlandse emigranten, maar waar zich ook
reeds vele Nieuw-Zeelanders bij hebben aan
gesloten, onderhoudt nog nauwe banden met
de kerken in Nederland, in het bijzonder met
de Gereformeerde en de Christelijke Gerefor
meerde Kerken. De Nieuwzeelandse bevol
king, die meer dan twee miljoen zielen be
draagt, is voor negentig procent afkomstig
van de Britse eilanden. De overwegend
protestantse bevolking behoort voornamelijk
tot twee kerken, de anglikaanse en de presby
teriaanse.
Vele Nederlandse emigranten sloten zich bij be
staande Nieuwzeelandse kerken aan, vooral bij de
Presbyterian Church. Anderen waren echter bevreesd
voor het modernisme in die kerken. Zo ontstonden in
1953 en volgende jaren de Reformed Churches, waar
toe niet alleen gereformeerden uit Nederland toe
traden, maar ook zij, die in ons land lid geweest
waren van de Nederlandse Hervormde Kerk. de
Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt), de Christelijke
Gereformeerde Kerken enzovoort. Ook mensen, die
in Nederland tot geen enkele kerk hadden behoord
en in Nieuw-Zeeland door evangelisatie tot het doen
van belijdenis kwamen.
Op 1 juli jongstleden telden deze kerken 862 leden,
die verdeeld zijn over twaalf gemeenten. Daarnaast
zijn er dan nog enkele plaatsen, waar kleine groepen
in bijbelkring samenkomen. Eén van de kerken,
Bucklands Beach, bestaat geheel uit Nieuwzeelanders,
die zich in 1954 met hun predikant bij het nieuwe
kerkverband aansloten.
Deze kerken worden gediend door elf predikanten,
waarvan er maar vier van Nederlandse afkomst zijn.
Vijf kwamen er over uit zusterkerken in de Verenigde
Staten, te weten vier van de Orthodox Presbyterian
Church, terwijl de Christian Reformed Church één
predikant voor vijf jaar voor eigen rekening aan
Nieuw-Zeeland heeft afgestaan. Ten slotte zijn er dan
nog twee geboren Nieuwzeelanders, waarvan de een
speciaal belast is met het evangelisatiewerk.
De meeste kerken hebben een -
eigen gebouw. In Hutt bij-
voorbeeld hebben de gemeentele-
den hun kerk zelf gebouwd. Dit
kleine gebouw met 250 stoelen I
en een eenvoudig interieur kost
te toch nog bijna zeventigduizend
gulden. In de grote steden, waar
de meeste kerken staan, is de I
grondprijs nog veel hoger.
(Var
kerkredactie)
Nederlandse kerken kennen nog
altyd een dankdag voor liet gewas,
of voor gewas en arbeid. De Ver
enigde Staten hebben van die dag
evenwel een nationale feestdag ge-
nlitiegctroui
htige God te erkennen. Zijn voi
gehoorzamen, dankbaar te ge
nor Zijn goedertierenheden
lerig te smeken om Zijn be-
ting
beleefdci
en genadige
orzienigheid,
i geget
irdl i
lel- houdc
elhcdcn. Deze „Dank- ik di
dag" wordt gevierd op de laatste uit I
donderdag van- november. Dit jaar van c
komt het precies 7,0 uit dat de dag
valt op donderdag de 26ste, de
dag waarop in 1789 president Wash- tiei
ington de eerste dankdag als na- wai
tionale feestdag proclameerde. ver
Washington begon met de vol- en
gende opmerkelijke woorden: Aan- Zij
gezien bet de taak van alle naties srherming
is om de voorzienigheid van de land reedi
ook op gewezen te heb- voor de grote mate vi
t bet de wens van congres heid en overvloed, di
nat is 0111 een dankdag te dien genoten hebben
gaat hij verder:
derdag, dc 26ste nt
een dag waarop het volk grondwetten op lo stellen
ligde Staten zich wijdt
gesteld zyn
aan dn dien.'
heerlijke W
Schepper is van al wat goed
en zal zijn, opdat wc ons
ten 0111 Hem onze oprechte
derigc dank te bieden voor
riendelijke zorg voor en be-
r het
ze veiligheid en ons geluk, in het
bijzonder de nationale grondwet,
die de goeder- die zojuist werd opgesteld: voor1
le burgerlijke- en godsdienstvrjj-j
icdcn waarmee we gezegend sijn
n de vormen waarin we kennis j
.unncn vergaren en uitdelen; en
n het algemeen voor alle grote en 1
mdcrscheidene genaden die hij ge-
villig over ons heeft uitgestort."
Aspecten van de Kerk. door
prof. dr. H. Fries. Uitgave
Paul Brand, Hilversum.
De Rooms-Katholieke Kerk is op
zoek naar haar eigf wezen. Dat
blijkt uit het concilie, ook uit de
vele boeken en brochures over dit
f':' onderwerp. Nu verscheen, vertaald
uit het Duits, weer een werk waar
in een priester-hoogleraar zijn
eigen kerk confronteert met de de vers^iUen die nog^besteam De ^die ziet He^^tui_gt_van
protestantse. Hij erkent dat zijn ecclesiologische verschillen gaan grote openheid die een werkeliev
kerk sedert de zestiende eeuw nog altijd diep. Interessant is ech- gesprek mogelijk maakt, ook 1 Tv
veranderd is, mede dank zij de ter de oplossing die de schrijver wordt het voorlopig gevoerd 1 u-
evangelische (wij zouden zeggen:
protestantse) kerk. Volgens de
schrijver is een integratie denk
baar. De evangelische kerk zou
niet behoeven te verliezen, maar
alleen kunnen ontvangen wat zij
niet heeft.
Met dergelijke eenvoudige ker
ken moeten de Nieuwzeelandse
gereformeerden zich vaak behel
pen. Bovendien z\jn ze dikwijls
nog te klein.
1 de hand doet voor een integra
tie. Hij schrijft: „Een model van
deze integratie is principieel en
in kiem de unie van de ooster
se kerk."
De schrijver "elooft niet dat de
stelling omgekeerd kan worden t
zijn
schrijft hij, de reductie
dere." Hier blijkt, ook bij de jon
gere r.k. theologen, de onwil om
eigen kerk te zien als een kerk
naast de kerken.
Van protestantse zijde is er her
haaldelijk op gewezen dat een ech
te dialoog moeilijk tot stand zal
komen als deze „imperialistische"
houding niet wordt prijsgegeven.
Fries beschrijft slechts een aan-
tal „aspecten van de kerk" zoals
Voor U gelezen
op
Gods volk onderweg, t zjj
dachten van een bisschop, dash
mgr. W. M. Bekkers, gekoajü'
en ingeleid doc Michel
der Plas. U'tgave Ambob# ke
ken, samen met Paul Brat p
N.V., Hilversum. In de hand
gebracht door De Fontei
Utrecht. i ke
Er is 'o Nederland waarschijn!
geen r.k. bisschop, die zo het h
zijn kerkleden en velen buit
Toen in het begin van de 18e eeuw-
in veel Remonstrantse kerken orgel
spel de gemeentezang ging begelei
den deed zich in de schuilkerk op
de Amsterdamse Keizersgracht het
volgende voor: tijdens een kerk
dienst begon het orgel opeens „van
zelf" te spelen. De blijspel-srhrijver
Pieter Langedijk, met z'n zin voor
humor, maakte naar aanleiding daar
van dit puntdicht:
n't Nieuw Orgel, om 't gehoor te
strelen,
In de Arminiaansc kerk gezet.
Begon van zelf vrij luid te spelen.
En dat, in 't midden van 't gebed.
Hoe, wat is dit? vroeg één der
heren
Een ander antwoordde: boud u stil.
Het volgt het grondstuk dat wij
I
ZENDING 1
In 1962 hebben de Reformed
Churches besloten het zendings-
werk aan te vatten. Zij onder- I
houden een zendeling op Formo-
sa. Ook dragen zij bij in de kos
ten van de Reformed Theologi
cal College te Geelong in Austra
lië, waar onder andere ook de
toekomstige Nieuwzeelandse pre
dikanten zullen worden opgeleid.
eigen kring weet te raken als d
van 's Hertogenbosch. Daarom wj ze
uitstekend idee _yan H;
(Van onze kerkredactie)
sen naar haar luisteren dat de
politie ten einde raad het ver
keer omlegde, opdat de mensen,
de kerk geen plaats
Rechter
Voor het evangelisatiewerk in lang vrijwel onafgebroken ge-
eigen land heeft men behalve de reisd te hebben, wil zij zich een
arbt
liste Corry ten Boom breekt een den, op het plein er voor toch
sabbatsjaar aan. Na zes jaar de bijeenkomst konden volgen
via luidsprekers.
de evangelisatiepre- jaar terugtrekken voor rust
A. Scarrow nog persoonlijke bezinning. Haar
laatste grote campagne hield zij
In Oo.t-Duit.lnnd, waar zij in lei'd
dikant
eigen radiowerk, het „Back to
God hour". Doordat de Refor-
med Churches niet meedoen met tal van plaatsen zoveel mensen
j M'UIHIW «KI. luesuuw! >i«=t tal van plaatsen zoveel mensen uaar bezoek De bekende nrae-
dn_05cum.ni.ch..-taw.»»» «rf lrok_ dot dn grootste kerk- te^ van de zynode van de Kerk gen.
Een bijzonder aspect van haar
reis door Oost-Duitsland was de
ontmoeting met de rechter Hanns
Rahms, die haar in 1944 onder
vroeg. Tijdens de ondervraging
liet hij tot haar grote schrik pa-
Geen theologie pieren zien die in haar huis
varen gevonden. Daarop stonden
Vooraanstaande kerkelijke namen en adressen van talloze
vrienden die haar geholpen had
den om Joden onderdak te bren-
hen door de Nieuwzeelandse
ders geen zendtijd gegeven, zo
dat men is aangewezen op bui
tenlandse zenders.
gebouwen te klein bleken te
Hoe gering in getal en
kracht ook, de 862 Nieuwzee
landse gereformeerden we
ten, dat het Gods werk is,
door de Duitsers werd gevangen
genomen, bracht
ren in het kam
door. Na de oorlog trok zij de
wereld rond om te getuigen van
wat Christus voor haar beteken-
waartoe zij geroepen zijn, de en te spreken van de dage-
-ccTKiue una umunya imi «uuueie ri
Corry ten Boom, van nuts uit bezoek een diepe indruk heeft kachel en gooide de papieren in
horjogemaakster. die met haar Dt beroemd. Qrote het „„ur. £or ten £0£m heefl
- - - comets ,nnnrnm hi, lachend. ..Ja. dat was een
journalist Michel van der Plas 0 v.
zijn redevoeringen van de laati at
jaren te verzamelen en uit te g m
I ven. Wie deze toespraken nog eq ee
naleest, komt tot de ontdekkit w
hoe eigentijds-pastoraal deze b'
I schop weet te spreken. Het si
I van dit boek is een dialoog tuss
Vao der Pia» £VG bisschop OV I
I de actuele problemen waar 1
rooms-kahtolieke kerk ln deze tf
mee worstelt. Bisschop BekkyK
I spreekt zich uit voor een reè 2
vernieuwing, geen beeldenston y
maar „schoonmaken en opruim» y
Ien tegelijkertijd daardoor het w
zenlljke en het essentiële en h(
ware steeds meer leren 0
Achter een glimlach, do» y
I dr. O. Jager. Uitgave J. 11
I Kok N.V., Kampen.
IHet nieuwe bock van dr. Jag»
omvat prozastukken, die openha
tig weergeven wat in een mens
Izijn werk of vakantie kan omgas
achter de glimlach waarmee h
zijn medemensen In de regel te»
Imoettreedt. De schrijver gebrul!
een aforistische stijl, die hem h«
goed ligt, maar die voor een lea
wel eens vermoeiend zou kunne
Izijn. Een boek om telkens weer U
hand te nemen. Uiteraard verberj
de schrijver niet, dat hij domlnêl
j is. (142 blz 7.90).
vader t
om hen, die nog nooit van
Christus gehoord hebben, de
^rjndeoorlogrtijd Kruiskerk van Dresden wajfveel
gevangen £c ^7ei„ De Oostduitse gelovi-
aantal ja- gen waren diep ontroerd door sloot zij echter voor deze man
haar aetuigenis en werden be- te bidden. Zowel in het eoncen-
moedigd.
Een bijzonder aspect van haar
bijeenkomsten, zo vertelde dr.
Mager ons, was dat haar predi
king geen scheur ingbr eng endi
theologie heeft nagelaten. Haa
God voor Zijn
In Oost-Berlijn was de be- komst betekende een enorme
tratiekamp als vrijwel dagelijks
daarna heeft zij dat ook inder
daad gedaan.
Tijdens haar reis door Oost-
Duitsland kwam hij na afloop
van een bijeenkomst naar haar
toe en stelde zich voor. Het ge-
blijde tijding van genade en kende Marienkirche avond aan inspiratie voor de plaatselijke iprek kwam ook op dat ver
pieren die voor jou gevaarlijk
zijn. Daar staan jouw zonden op.
In het laatste oordeel zullen die
papieren op tafel komen en ik
ben bang dat dan de ganadetijd
Rahms was er van overtuigd voor jou verstreken zal zijn."
dat hij zijn hele leven goed had Maar Hanns Rahms was een
geleefd. Juist daarom had luj goed mcnSt en hij wist dat ,eIy
moeite met het evangelie dat maar al te goed: zo goed zelfs
/-« d 1,-j 1 hfj zich maar met moeite
één zonde kon herinneren in
zijn leven. Toen hij de noodzaak
mijn goede daden."
Goed geleefd
Corry ten Boom had verkon
digd. Hij meende dat hij geen
Heiland nodig had.
Weekblad) verlossing te doen horen. Marxstad kwamen zoveel men- Saksen.'
avond meer dan vol. In Karl gemeente en de gehele Kerk. van branden van de papieren. Hij Op de haar eigen wijze zei ze zag dat ook die ene zonde ver-
lerinnerde het zich goed en zei tegen hem. „Hanns er zijn pa- jeven moest worden en hij ging
beseffen dat hij Christus noi
had, gingen zijn ogen open ui
andere zonden. Het gespri
kreeg een zeer positieve wei
ding en deze rechter kwam tfli
persoonlijke belijdenis va<
schuld en
hristus Jezus.
Een jaar lang zal deze 72-ji
rige vrouw rusten. Dan hoopt
weer de wereld in te trekkenl
want voor haar is er geen pen
sioen en geen emeritaat.
Sowjetunie staat bij de Ver. Naties in het krijt - Wan
betaling reden om stemrecht te ontnemen? - Op
zoek naar compromis
HET is duidelijk, dat de kwestie
van de achterstallige bijdra
gen van de Sowjetunie en Frank
rijk en nog enkele andere lidsta
ten. niet mag leiden tot het uit-
eenvallen van dc organisatie der
Verenigde Naties. Wat er ook
van de kant van de Verenigde
Staten gezegd of gedaan wordt,
de bedoeling er van kan nooit
zijn, het einde van de volkeren
organisatie naderbij te brengen.
Het tegendeel dient eerder het
geval te zijn. En daarom Is de
actie van de regering te Was
hington slechts een element in de
zenuwoorlog tussen Oost en West
over een al geruime tijd durende
controverse.
Zoals men weet. heeft het
Amerikaanse Congres er eerder
dit jaar bij president Johnson op
te doen betalen, of dit land zijn
stém in de VN-Assemblee te
doen verliezen. Het Congres
heeft blijkbaar met instem
ming van de regering uitdruk
king willen geven aan zijn vast
beradenheid, naleving van het
Handvest van de Ver. Naties af
te dwingen. Maar aan de andert
kant is de achterstallige Russi
sche schuld van ongeveer 55 mil
joen dollar een duidelijk bewijs
voor het voornemen van de Sow-
letunie. voet bij stuk te houden
Zij wenst geen cent te betalen
-. oor de vredesacties van de Ver
Naties in het Middenoosten en
Kongo, die zij nooit heeft goed
gekeurd. En ook de nieuwe be
windhebbers in Moskou hebben
laten weten, dat dc Russische
vertegenwoordigers in december
de VN-Assemblee zullen verla
ten, als zij van hun stemrecht
worden beroofd.
Intern, hof?
tie niet teveel op de spits te
drijven. Doen zij dat niet, dan
kan het wel eens gebeuren, dat
de beste bondgenoten van de
Amerikanen (zoals bij Engeland
en Nederland) niet meer in staat
zullen zijn, de situatie en daarmee
de Ver. Naties, te redden. Nog
onlangs heeft de Sowjetunie een
nota aan secretaris-generaal Oe
Thant gezonden, waarin zij haar
standpunt herhaalt. Dat komt zo
als men weet hierop neer: alleen
de Veiligheidsraad is bevoegd de
bijdragen voor de vredebewaren
de operaties van de organisatie
der Ver. Naties vast te stellen
Aangezien de VN-Assemblee bui
ten de raad om tot actie is over
gegaan, weigeren de Russen (en
anderen met hen) een financiële
bijdrage te leveren. En zij be
schuldigen de Verenigde Staten
or van, deze kwestie aan te grij
pen om de Sowjetunie haar
stemrecht in dc VN-Assemblee te
ontnemen.
Oe Thant, die vrijwel machte
loos staat, kan slechts aansturen
op het vermijden van een bot
sing tussen beide standpunten.
Hij doet dat nog steeds door te
pleiten voor het inschakelen van
het Internationale gerechtshof te
Den Haag. Bij de uitspraak van
dit internationaal erkende college
zouden alle betrokken partijen
zich bij voorbaat moeten neer
leggen.
Dreigement
Intussen geeft men elkaar no:
geen duimbreed toe. Van de zij
de van de Ver. Staten heeft he'
de laatste tijd dreigementen ge
regend. Zo werd medegedeeld
dat Amerika niet zou deelnemen
aan de VN-confercntie, waarop
dc beloften betreffende bijdragen
voor technische hulpprogramma's-
worden gedaan tenzij een be
vredigende oplossing zou wordei
gevonden voor de achterstallig»
etalingen. Voorts werd gesugge
reerd, dat de Ver. Staten noi
verder zouden kunnen gaan er
niet alleen hun vrijwillige bij
dragen maar ook hun contribute
aan de VN zouden kunnen in
houden. Hoewel dit officieel
werd tegengesproken werd deze
Amerikaanse zet alom uitgelegd
als een poging, de Latijns-Ameri-
kaanse en Afrikaans-Aziatische
landen zodanig te intimideren,
dat zij achter de Verenigde Sta-
Het kan echter niet dc bedoe
ling van dc Amerikaanse rege
ring zijn, het in de VN-Assem
blee tot een stemming te laten
komen die wanneer zij een
meerderheid van tweederden op
levert de Sowjetunie het
stemrecht zou ontnemen. Enge
land heeft al laten weten, dat het
Amerika niet zal volgen, als dit
land het op een beslissende
stemming zou laten aankomen.
OE THANT:
hrt Internationale hof
En er zijn tekenen, dat ook vele
andere landen betreuren, dal
Washington een onverzoenlijk
standpunt inneemt.
Onderhandelen
Het is echter de vraag, of hier
van onverzoenlijkheid mag wor-
Jen gesproken tedeer daar
Dekend is dat president Johnson
oereid is tot een bepaalde at-
ipraak te komen. Dat de regering
e Washington blijft aandringen
>p een beslissing heeft dan ook
neer te maken met de onderhan-
lelingspositie, die de Verenigde
staten innemen en die zij zo
irachtig mogelijk willen maken.
Dat is heel begrijpelijk, als men
:iet, wat de Amerikanen betalen
on wat dc Sowjetunie bijdraagt
Volgens cijfers van enkele jaren
lar aan de organisatie der Ver
Naties, terwijl de Sowjetunie iets
meer dan 14 miljoen dollar gaf
De Amerikanen hebben aan dc
VN-operaties in het Middenoos
ten en Kongo ongeveer de helft
bijgedragen. Bovendien betalen
'.ij 40 pet. aan de technische
steun van de VN en 70 pet. van
Ie kosten van het door de VN
ngestelde bureau voor hulp aan
le Palestijnse vluchtelingen.
Al met al nam de regering te
Washington 51 pet. van de totale
kosten van de VN-organisatie
voor haar rekening. De Sowjet
unie volstond met het betalen
van slechts 7,5 pet. van het be
drag, dat de Amerikanen ter be
schikking hadden gesteld. Men
begrijpt dus, dat het niet alleen
dc bedoeling van president John
son is, de Russen de achterstand
te laten inhalen, maar ook en
vooral te bereiken, dat dc schuld
in dc toekomst niet nog groter
Dichterbij
Wat dit laatste betreft is men
onopgemerkt wellicht toch dich
ter bij elkaar gekomen, dan men
voor mogelijk had gehouden.
Rusland deed enkele maanden
geleden een voorstel, dat dc
waarde van een VN-vredesmacht
erkende. Het ging onder bepaal
de omstandigheden akkoord met
het bijdragen in de koslen van
operaties van een dergelijke vre
desmacht. Moskou hield zoals al
tijd weer vol. dat alleen de Vei
ligheidsraad. waarin de grote
mogendheden het vetorecht heb
ben. op dit terrein kon handelen.
Deze visie wordt echter nog al
tijd niet gedeeld door de weste
lijke mogendheden en talrijke
kleine landen. Uit het voorstel
bleek echter, dat de Sowjetunie
bereid was om te onderhandelen
over de hele materie. Door haar
meegaandheid met betrekking
tot de VN-machtop Cyprus heeft
Dit Russische optreden was een
reactie op Amerikaanse stappen,
die ten doel hadden de Veilig
heidsraad een belangrijker rol te
doen spelen. Dit alles gebeurde
echter voor de val van Chroesj-
tsjef. Wat de nieuwe bewindheb
bers zullen doen, is nog altijd
niet duidelijk geworden. Ook om
deze reden zal het goed zijn, als
de Amerikaanse regering volgen
de maand niet rechtstreeks op
een beslissing aanstuurt. Daar
heeft niemand belang bij.
