Preek
maar
was wel
dominee
goed
niet
DE EXTREMIST
Een kanttekening
'rwwwKi
Kritiek van bisschoppen
op missieschema
Financiering van kunst
houdt ook keuze in
AEGfT
Diakonaat van armenzorg
naar dienstgemeenschap
«1/
Een woord voor vandaag i
Oecumene heeft niets te
maken met overgang
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1964
Hoorcommissie zocht vergeefs
(V-
r redacteuren)
In twee Friese dorpen vond zon
dag een zeer opmerkelijke toenade
ring plaats tussen leden van twee
Gereformeerde Kerken, synodaal en
vrijgemaakt. Het was bovendien een
toenadering in de letterlijk
ER WORDT STEEDS MEER GELEEND
JJET aantal mensen dat iets duurzaams koopt, hoewel zij niet voldoende geld
hebben, is nog niet groot, maar stijgt wel. Het is ook Inderdaad verleide
lijk, al die etalages en al die advertenties vol gemak en plezier brengende
artikelen.
Dat aan aantal mensen dat geld leent of zonder meer rechtstreeks op afbe
taling koopt, toeneemt is niet zó verwonderlijk. Het ligt zelfs in een tijd van
hoogconjunctuur voor de hand.
Een gezin went aan een stijgend inkomen en het gaat er zelfs op rekenen
dat dit inkomen nog verder omhoog zal gaan. De neiging ontstaat daardoor
om op die stijging vooruit te lopen, om uit statusoverwegingen mee te doen,
om niet bij vrienden en buren achter te blijven en om daarom ook dure
artikelen te kopen. Heeft men het geld hiervoor niet, dan is het niet zo
moeilijk om het geld te lenen.
Veel jongelui willen trouwen, maar voor de inrichting is tegenwoordig enorm
veel geld nodig. Is er nog te weinig gespaard, dan kan een lening of koop
op afbetaling uitkomst brengen. En daar komt nog bij, dat de weerstand om
dit te doen thans veel kleiner is dan vóór de oorlog. De mentaliteit is ver
anderd.
Laten wij voorts de stijgende bevolking niet vergeten: meer mensen betekent
ook meer mensen die willen kopen. Die ontwikkeling wordt verder gestimu
leerd door de reclame, welke voor het lenen van geld wordt gemaakt en de
gemakkelijke wijze waarop die lening wordt verleend.
Tegen deze achtergrond moeten wij de cijfers zien die deze week bekend
worden gemaakt over de kredietverlening in de laatste jaren. De gemeente
lijke volkskredietbanken gaven in 1961 in totaal aan leningen ƒ63'; miljoen tOKnauKrinK m
terwijl dit in 1963 was opgelopen tot ƒ79 miljoen. Bij de particuliere eeld- u j j- u l l. i-
schletbanken li,t h« total. b.dr„ vo.I l.(or: in 1961 ƒ13*mS «n enin t"r ™°r..herhal'"*
1963 ƒ19 miljoen. Tossen belde Instelleen in staan de betaalaeielkassen:V" a n Pe"on-"
in 1961 37', miljoen en in 1963 ƒ41 miljoen. bestaande hoorcommissie vaneen
In 1964 is de Hjn verder doorgetrokken. In het eerste halfjaar is het totale gereformeerde synodalekerk uit
kredietbedrag bij de gemeentelijke volkskredietbanken ongeveer 4 hoger 1 Drenthe reisde zondagmorgen naar
geworden dan in 1963. Bij de particuliere geldschietbanken was de stijging dat deel van het Friese platteland
Z%, waartegenover de betaalzegelkassen een daling van 3- te zien gaven.
Het fraaiste cijfer leggen de handelsbanken en de financieringsmaatschappijen
met haar persoonlijke leningen op tafel. In de nieuwe statistiek van het
Centraal Bureau voor de Statistiek worden deze leningen niet genoemd. Maar
als wij weten dat er in 1962 54H miljoen in totaal werd verstrekt, dan
komen wij voor 1963 aan een bedrag dat ongeveer 26',hoger ligt, dus aan
68Yz miljoen. Maar in het eerste halfjaar van 1964 lag het bedrag van de
verstrekte persoonlijke leningen al weer 20 hoger dan in hetzelfde halfjaar
van 1963.
Van die persoonlijke leningen is ook geen actueel cijfer over het gemiddeld
geleende bedrag bekend. Van 1961 weten wij dat het gemiddeld 1250 was.
Thans zal dat zeker wat hoger liggen. Bij de particuliere geldschietbanken
komen wij voor 1963 op bijna ƒ800 en voor de gemeentelijke volkskrediet
banken op gemiddeld 640. Heel bescheiden is dit gemiddelde bij de betaal
zegelkassen: ƒ220.
Het rechtstreeks kopen op afbetaling laat maar een matige ontwikkeling zien.
Vermoedelijk is hieraan het feit niet vreemd, dat de klant een behoorlijk be
drag aan contanten moet mee brengen, wil de koop doorgaan. Er bestaan ook
diverse andere voorschriften waarvan de koper bij een persoonlijke lening
geen last heeft.
De afbetalingsomzet bij de postorderbedrijven liep in de jaren 1962 en 1963
stevig terug. Het waren de jaren dat de postorderbedrijven het moeilijk had
den en dat er verschillende faillissementen vielen. Zij die overgebleven zijn,
hebben de wind nu weer wat mee. In het eerste halfjaar steeg het. totale be
drag van de afbetalingsomzet ten opzichte van het eerste halfjaar van 1963
met 17V£%. Bij de grootwinkelbedrijven komt er een stijging van 6% tevoor
schijn en bij de detailzaken die op afbetaling verkopen een daling in de
zet van 4%.,
De bedragen die wij genoemd hebben, lopen in de miljoenen. Zij geven de
indruk dat die kredietverlening en dat kopen op afbetaling een enorme om
vang heeft aangenomen. De werkelijkheid is echter anders. En dat komt
voornamelijk doordat wij door al die bomen het bos niet meer kunnen zien.
In 1962 een later nauwkeurig bedrag is nog niet gepubliceerd bedroeg
Heel Tilburg helpt
kerk uit de brand
Snel optreden van de brandweer voor
kwam, dat onlangs de Gereformeerde
kerk van Tilburg geheel werd verwoest.
Toch beloopt de brandschade nog ruim
honderdduizend gulden. Spontaan gaf de
gemeente Tilburg toestemming tot het
houden van een huis-aan-huis collecte,
die 5500 opbracht!
De Rooms-katholieke Kerk zegde met
een na de brand, in beginsel, een belang
rijke gift toe aan de Gereformeerde
Kerk, die in deze stad van 145.000'inwo
ners nog geen negenhonderd leden telt.
Zelf brachten de gereformeerden hier in
een extra collecte reeds ƒ4167 bijeen
Verder hoopt men met hulp van andere
gereformeerde kerken in Brabant
En weer constateerde de commissie dat
ds. Meedendorp een beste preek hield.
In een stemming die nu eens een
glimlach op het gezicht bracht, maar
af en toe ook iets weg had van ge
voelens van kiespijnlijders is men
nI gereiuiineerue itemeu
weer naar het Drentse dorp gere- Limburg uit de brand te komen. Ook
den. Morgen gaan ze misschien naar Tilburgse bedrijven sturen bijdragen. De
ds. Jeurmg in Hoornsterzwaag luis- verzekering dekt niet veel meer dan de
teren.... I helft van de schade.
dat kerkelijk de classis Drachten
wordt genoemd. Reisdoel was Hoorn
sterzwaag, waar men de ochtend
dienst wilde bijwonen. Na enig in
formeren meende de commissie de
juiste weg naar de kerk te weten en
onder het orgelspel traden de broe
ders het gebouw binnen.
Tien minuten nadat zij gezeten waren,
kwam de predikant op, zoals dat nog
altijd genoemd wordt Toen na vo
tum en zegengroet de taxerende ogen
van de commissieleden over des pre
dikers gelaat gleden, waren de ge
dachten eensgezind: Deze dominee
die volgens de gegevens 35 jaar
zijn leek veel ouder.
De hoorcommissie ging niet, zoals he
den ten dage gebruikelijk is, met een
bandrecorder op stap, maar schreef
de hoofdpunten van de preek op
een schrift. Toen men echter de
leiding van de predikatie had geno
teerd en onder het voorspel van de
collectezang een der commissieleden
met een naast hem gezeten lid der
plaatselijke gemeente enkele woi
den wisselde, bleek dat men niet
de gereformeerde synodale )kerk
van Hoornsterzwaag zat,
(vrijgemaakt) gereformeerde kerk i'e
Paus woonde begin zitting bij
Gisteren zijn de concilievaders
begonnen aan de behandeling van
het conciliedocument over de
missietaak van de Rooms-Katho-
lieke Kerk. Bij uitzondering was de
paus bij het begin van de debatten
aanwezig. De paus, die de zittingen
op de televisie volgt, wilde bij deze
besprekingen zelf aanwezig zijn,
om daarmee te onderstrepen, welk
groot belang hij aan dit aspect van
de kerk hecht. Paus Paulus zei te
menen, dat het schema lof verdient
wegens zijn opbouw en zijn inhoud
en aangenomen behoort te worden,
hoewel het nog voor verbetering
vatbaar is.
Het conciliedocument is het resultaat
van vele en ingrijpende wijzigingen. In
1962 had de conciliecommissie voor di
t missie onder leiding van kardinaal Aga
Frie.cf.epalen en de voorganger wv Menstruatiepijn TOCH HELPT
uiteraard niet de 35-janae ds. J. Jeu- h£, ppn hppI etllk ^pVnrt Vppl nnHpr. „L
Het missievoorstel bevat 13 hoofdstuk
ken. Het ondervindt vooral van de zijde
van de missiebisschoppen veel kritiek.
Bij de behandeling zei de enige neger
kardinaal. Rugambwavan Bukobo in
Tanganjika, dat aanpassing van de mis
sionaire taak van de kerk niet om tac
tische redenen, maar volgens Gods plan
noodzakelijk is Missionarissen in arme
landen moeten afzien van elke overvloed.
Men moet zich aanpassen aan gewoonten
en zeden van het land. die niet zonder
meer veroordeeld mogen worden
De debatten werden geopend door kar
dinaal Léger, aartsbisschop van Mon
treal. Behalve bisschop Rugambwa spra
ken nog de aartsbisschop van Tokio,
bisschop Tatsuo Dio en kardinaal Bea,
hoofd van het secretariaat voor de een
heid. De eerste twee hoofdstukken van
het voorstel werden naar de commissie
terug verwezen. Omdat het voorstel nu
opnieuw bewerkt moet worden is het on
waarschijnlijk dat het missievoorstel nog
in d°7e zitting kan worden voltooid.
Reumatiek
Griep
Migraine
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
ring, doch de 63-jarige Th. Meeden
dorp uit Ureterp die deze zondagmor
gen in Frieschepalen de dienst leid-
Verkeerde weg
tisch niet is toegenomen. Dit geldt ook voor de grootwinkelbedrijven, terwijl
de postorderbedrijven zelfs een achteruitgang boekten. Gezien dc hiermee
gemoeid zijnde bedragen, zijn wij geneigd het totale consumptieve krediet
voor 1963 in de buurt van de 650 miljoen te plaatsen. Wellicht dat het dit
jaar de 700 miljoen zal overschrijden en in de buurt van de 725 miljoen
zal komen.
Maar laten wij dan niet vergeten, dat ook het bedrag van de totale consump
tie mee omhoog is gegaan. Voor 1963 werd het op ƒ30.110 miljoen gesteld en
voor dit jaar op ƒ34.300 miljoen getaxeerd. Daarom blijft het bedrag van de
totale consumptieve kredietverlening tussen de 2% en 2'/,% liggen. Een per
centage dat echt niet de verbeelding prikkelt.
het totale consumptieve krediet iets meer dan 600 miljoen. Hierin zat dan
ruwweg 400 miljoen aan krediet dat aan en door de detailhandelszaken
werd gegeven en 200 miljoen aan geldleningen.
Stellen wij die 600 miljoen tegenover de totale consumptie van alle gezin
nen ter grootte van ƒ27.400 miljoen, dan komen wij nog niet eens aan 2V«% De hoorcommissie kwam tot de ont
dekking dat de inlichtingen die in de
buurt van Drachten waren ingewon
nen over de te volgen weg naar de
kerk of onjuist waren of verkeerd be
grepen waren, maar men was het er
over eens: in de vrijgemaakt gere
formeerde kerk in Frieschepalen
werd zondagmorgen goed gepreekt.
De commissie had echter niet de op
dracht de vrijgemaaktepredikant
voor de Drentse gemeente aan te be
velen, doch een dominee uit de eigen
kerkgemeenschap te zoeken en daar
om toog men zondagmiddag welge
moed naar Ureterp, een in de buurt
gelegen dorpje, waar ds. Jeuring uit
Hoornsterzwaag in de dienst zou
voorgaan.
Het plaatsnaambord bij de ingang van
het dorp werd nauwkeurig geobser
veerd en na aan voorbijgangers het
kerkgebouw van de gereformeerde
kerk te hebben gevraagd, bevonden
de vijf Drentse broeders zich weldra
in het intieme kerkje.
Het ritueel van de commissie was ge
lijk aan dat van de ochtend. Het dic
taatcahier werd op de bank gelegd,
benevens het potlood met een scher
pe punt. Men zette zich tot kritisch
luisteren.
Toen beklom de dominee de kansel.
Twee hoorcommissieleden stootten
elkaar aan: het kon een tweeling
broer zijn van de vrijgemaakte, fluis
terde de een, dat dacht ik juist ook,
zei de ander. De prediker verhief op
dat ogenblik zijn stem en sprak vo
tum en zegengroet uit. „Krek zo'n
stem als de dominee van vanmorgen"
fluisterde een derdelid der commis-
Christelijk Cultureel Studiecentrum
(Van een onzer verslaggevers)
EEN overheid die kunst finan
ciert kiest. Hoe ziet zij dan
haar verantwoordelijkheid met
betrekking tot de moderne litera
tuur? Dat is de vraag geweest
die ik de regering heb voorge
legd, aldus gisteravond de heer
H. Algra, wiens betoog onlangs
in de Eerste Kamer de aandacht
had getrokken. Onzin is, ver
volgde hij, daaraan de gedachte
te verbinden dat ik brandstapels
zou willen oprichten; krenkend is
ook de veronderstelling dat deze
vraag iets te maken zou hebben
met fascisme of nationaal-socia-
lisme. Het was de simpele vraag
van een Kamerlid aan zijn rege
ring.
De heer Algra sprak gisteravond te
Scheveningen op het eerste congres van
het Christelijk Cultureel Studiecentrum.
Eigenlijk was dit congres georganiseerd
door studenten van de Vrije Universiteit
en vervolgens door het bestuur van de
Stichting Christelijk Cultureel Studiecen
trum .geadopteerd".
Congresvoorzitter prof. dr. H. R. Rook-
maaker heeft bij ae opening van hel
congres als doel van de stichting ge
noemd hoe, zich baserend op de bijbel, te
komen tot een beoordeling van kunst en
hoe te geraken tot -n eigen kunstpro-
duktie. Werk en Dezinning, zei hij, moe
ten daarbij samengaan. Hij kondigde eeo
academie aan voor opleidin. tot kunstre
censent. lekespelcr, beeldhouwer, ja in
dien mogelijk tot dichter. Het moet, be
toogde hij, geschieden uit liefde tot de
Simpele vraag
Zijn lezing anvangend constateerde de
heer Algra de laatste tijd nogal „in het
nieuws" te zijn geweest. Veel kritiek was
op hem uitgebracht. En toch heeft hij
niet meer dan een simpele vraag gesteld
over de betrekkingen van de overheid tot
de kunst van deze tijd.
In een belangrijk deel van de heden
daagse literatuur valt een verschrikkelij
ke verwording waar te nemen. Er is
weinig verwezenlijkt van hetgeen bij
voorbeeld de illegale pers aan verwach
tingen voor de kunst ha." gekoesterd, i
Iemand als Victor van Vriesland
moest erkennen dat het op de boeken
markt niet zelden vreemd toegaat. Er
wordt van alles uitgegeven waarbij de
uitgever hoopt dat er een bestseller
tussen zal zitten die tevens alle andere
uitgaven zal goedmaken. Het publiek
selecteert niet meer zelfstandig; de
tijdschriften zijn gesloten gemeen
schappen geworden. Aldus Victor van
Vriesland, op wiens situatietekening,
aldus spreker, b.v. de kerkbode van de
classis Leiden der Gereformeerde Ker
ken nog niet heeft gereageerd zoals ze
wel op mijn betoog in de Kamer heeft
gereageerd.
Veel van de moderne literatuur, ver
volgde spr., is gekenmerkt door de over-
sexualiteit en een verdwenen schaamte
gevoel. Niettemin is do schaamte een
wezenlijk element in het leven; waar
geen schaamte meer ls, komt de chaos.
De indruk wordt gewekt alsof homo-
sexualiteit even eerbaar en natuurlijk is
als die tussen man en vrouw.
Bewust
Aan een kabinet dat strev
_jn christelijk beleid mag de vraag ge
steld. of het zi-h het karakter van deze
literatuur bewust is d: het subsidieert
en financieel mogelijk maakt. De staats
secretaris die in het bijzonder met deze
materie is belast stelt als maatstaf dat
iets kunst moet zijn en verder geen
strafbaar feit mag -pleveren. Maar hij
komt niet toe aan ec.i nadere aanduiding
van hetgeen hij onder kunst verstaat.
De heer Algra zelf bleek van oordeel,
dat kunst altijd een boodschap brengt
omtrent iets en aan iemand. Ze betekent
dus een confrontatie. Christelijke kunst
za'. hierdoor zijn gekenmerkt dat
doorheen brandt de boodschap van
Evangelie. De moderne literatuur biedt
niet zelden een beeld van eenzaamheid
en verlatenheid, van een worstelen met
dc dood. Bij de beoordeling, ook ten
overstaan van de jongeren, zullen \v~
dit feit het oog moeten openen,
Spreker, die ook aandacht vroeg voor
de nood van de christelijke boekhande
laar. wie nog maar weinig om advii
wordt gevraagd, vroeg zich af, of
komen te staan voor het woord
Christus: „Indien u-. oog u ergert, werp
het van u". De moderne literatuur,
vreesde hfj, doet onze kinderen
dan we denken.
sic.
Het vierde lid keek met grote ogen naar
des pastors aangezicht en het vijfde
lid wisselde enkele woorden met een
Ureterps gemeentelid en toen, toen
wisten de Drentenaren het. Ze zaten
in de (vrijgemaakte) gereformeerde
kerk van Ureterp en de prediker was
ds. Th. Meedendorp, die men 's och
tends ook in Frieschepalen had ge
hoord en nu in Ureterp voorging.
heel stuk bekort. Veel onder- j Verkouden
delen werden overgeheveld naar sche
mata over de kerk en de bisschoppen
en naar de commissie voor de herziening
van het kerkelijk recht. Wat nu over
gebleven is. is een voorstel, dat een serie
beginselen aangeeft, waaraan de missio
nerende taak van de kerk moet voldoen.
In zijn toespraak zei de paus, dat het
de taak van het concilie is nieuwe voe
gen, middelen en krachten te vinden
voor een doelmatiger en sterker ver
breiding pan het evangelie. Vooral het.
feit dat in het voorstel de nadruk ge
legd wordt oo de eis, dat de gehele
kerk een missionerende kerk moet zijn,
had zijn instemming.
Doeltrefende missie-arbeid kan ech
ter alleen tot stand komen met de ge
nade van God. Om te symboliseren,
dat hij voorstander is van de opvatting
der gedeelde pauselijk-bisschoppelijke
macht nam Paus Paulus na ziin toe
spraak plaats tussen de twaalf kar
dinalen, die het concilie presideren,
inplaats van op zijn troon.
Dr. Visser 't Hoofl
krijgt eredoctoraat
Dr. W. A. Visser 't Hooft, de secre
taris-generaal van de Wereldraad van
Kerken, zal volgende week een bezoek
van drie dagen brengen aan Berlijn,
waar hij een eredoctoraat zal ontvangen.
Te zijner ere zal bisschop Dibelius een
diner geven, waarvoor ook aartsbisschop
Cyprianus is uitgenodigd. Deze is het
hoofd van de Russische Kerk in Midden-
Europa en heeft zijn zetel in Oost-Ber-
lijn. Dr. Visser 't Hooft is ook voorne
mens Oost-Berlijn te bezoeken.
Hoofdpijn
Spit
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
Wij lezen vandaag: Psalm 148.
Wij lezen morgen: Psalm 149 en 150.
(Van
kerkredactie)
binnen de Rooms-Katholieke
Kerk vandaag, dat weinig anders
is dan een nieuwe vorm van
bekeringsijver. Men heeft daarbij
niet zozeer op het oog persoon
lijke overgangen naar Rome, als
wel die van hele, liefst kerkelijke
groepen en poogt deze groepen op
Studierapport deputaten
Armenzorg IS in de toekomstmedische en sociale zorg, naar de bu-
reaus voor levens- en gezinsmoeilijkhe-
het maatschappelijk werk,
de plaatsen waar mensen,
niet meer de voornaamste functie j den?
van het kerkelijk diakonaat in ons kortom
land. Door de bijstandswet en de
sociale voorzieningen van de over
heid wordt veel financiële armen
zorg van kerkelijke zijde overbo
dig. Geheel andere zorgen en no
den vragen echter in de moderne
samenleving de aandacht. Wat
daarvan de gevolgen zijn voor het
kerkelijk diakonaat is thans voor
de Gereformeerde Kerken beschre
ven in een uitvoerig studierapport.
Kern van de conclusies is, dat het
diakonaat zich in de toekomst vooral zal
moeten richten op de ontwikkeling van
de kerkelijke gemeente tot dienstge
meenschap. Vaak is in de moderne sa
menleving niet zozeer geldgebrek de
oorzaak van nood en zorg. maar het ge
mis aan een helper. Dit geldt voor rijk
en arm. Concrete voorbeelden hiervan
vindt men overal onder de bejaarden,
de chronisch zieken, de invaliden. Als
voorbeelden van daadwerkelijk hulpbe
toon. met name in de nieuwe wijken,
worden vervoersdiensten, bezoeken aan
bejaarden en zieken, oppasdiensten en
firaktische vrijwillige hulp genoemd. Dit
aatste kan bestaan In het opknappen
van een karweitje, maar ook in assisten
tie van het maatschappelijk werk.
Verder wijst het rapport op vakantie
weken voor invaliden, bejaarden en ver
moeide huisvrouwen waarmee in ver
schillende plaatsen reeds een begin is
gemaakt. Diakenen zullen in de nieuwe
samenleving voorlichters moeten zijn.
die de weg weten te wijzen naar de tal
rijke gespecialiseerde instellingen voor
Geen grenzen
Diakonale hulp mag, aldus het rap
port, niet beperkt blijven tot de eigen
kerkelijke gemeenschap. Door de evan
gelisatie komt dc kerk overal mensen
tegen, die In de zorgen zitten. Zij moe
ten eveneens geholpen worden. Dit geldt
voor het eigen land. maar ook voor
hulp in de ontwikkelingsgebieden. On
der de naam werelddiakonaat heeft dit
in de gereformeerde kerken reeds tot
grote projecten In de onwlkkelingslan-
Vastgesteld wordt, dat diakonen in ver
schillende gevallen ook nog aanvullen
de financiële bijstand zullen moeten ge
ven. Bovendien zal de dlakonie steeds
verplicht zijn de steun te geven, die zij
zelf nodig oordeelt. Dit geldt ook wan
neer de overheid daardoor kortingen zou
gaan toepassen op de financiële uitke
ringen. die zij krachtens de algemene bij
standswet verleent Overigens verwacht
men dit niet. De diakonie mag echter
haar beleid niet laten bepalen door de
overheid, aldus het rapport. Bovendien
zijn er gevallen denkbaar, waarin het
beter en barmhartiger is de financiële
steunverlening geheel in handen te hou
den van de diakonie.
Het rapport is onder de titel „Het dia
konaat in deze tijd", door een speciaal
deputaatschap opgesteld op verzoek van
de generale synode van de Gereformeer
de Kerken. Op de volgende synode zullen
naar aanleiding hiervan beslissingen wor
den genomen. Inmiddels is het rapport
reeds te verkrijgen bij het Algemeen Dia-
konaal Bureau te Utrecht, giro 2211.
(De prijs is 1 per exemplaar).
Vo&tong.c£ó
avi I
gjn
JS C/"* AUTOMATIC
AVE. VI TOASTERf69.50
„Wat kan ik voor u doen, mefroi?"
„Dag mefroi, graag voor u gedaan, mefroi", zijn
kreten van de moderne, gladde verkoper met een
op efficiency gerichte lach om zijn mond. Ik ben
daar totaal ongevoelig voor. Al die goedkope
vriendelijkheid is een verkooptechniek, die met
gewone menselijke hartelijkheid niets te maken
heeft.
Van een totaal andere orde is de figuur, bij wie
ik mijn balpennen, schrijfpapier en boeken koop.
Hij maakt op mij de indruk van hd te zijn en hij
doet bovendien nogal nors. Twee nare eigenschap
pen. maar hij demonstreert ze zo van wie-doet-me-
wat, dat het soms gewoon koddig is. Voor een
zakenman van nu echter wel extreem.
Hij hangt of troont de hele dag op een
barkruk achter zijn toonbank, waar ansichtkaar
ten en kookboeken hem een bont dekor verschaf
fen Als iemand hem om een verjaarskalendei
vraagt, zegt hij ijzig „achteraan links", waarna de
klant achteraan links gaat rommelen en met di
buit naar de balie gaat om af te rekenen. Wil
iemand een tegenwoordig in de mode zijnd „vies'
boek hebben, inhaleert hij een diepe teug van zijl
eeuwige sigaret, citeert een pikant gedeelte van
dat boek uit zijn hoofd en merkt tenslotte op
Proost als het u nog verder interesseert, tweed(
rij van het derde vak middenin" Werkelijk een
aparte figuur.
Tegen kinderen is hij echter allerliefst. Zo zei
hij laatst tegen een klein meisje, dat men een
warm dubbeltje in haar hand een kaart van een
poes wilde kopen „Koop jij voor dat dubbeltje
maar drop, meid, die kaart kost een kwartje en
jij krijgt hem gratis".
Doordat hij zijn klanten links en rechts din
eert om de spullen te zoeken is zijn zaak altijd
■ommelig, gezellig rommelig.
Maar toen ik gisteren bij hem binnenstapte was
ie chaos onbeschrijfelijk. Grote bollende stukken
jakpapier vormden de eerste barrière en de twee-
ie werd gevormd door verwarde einden touw en
darden golfkarton. De laatste horde was een soort
xondsruq van pocketboeken Honderden glimmen-
le, plastic bandjes lagen kris kras op de grond.
Vlak voor mij stond een elegant dametje, dal
■ok probeerde de toonbank te bereiken. Zij deed
laartoe een sierlijke poging maar werd zeer
lehinderd door haar nauwe rukje en trillende
naaldhakken. Ze struikelde, herstelde zich en
haalde lacherig het stuk vloer, waar men gewoon
kon lopen. Ze keek triomfantelijk naar de boek
verkoper en zei koket „Hoe heb ik dat gefikst?"
Wat zij echter niet had gemerkt was, dat zij
met haai naaldhak nog net een flinke peut had
verkocht aan een pocket. Ik zag het en de man op
zijn kruk ook. Hij schoot achter, zijn toonbank
vandaan en stoof als een wilde beer op ons af. Ik
wachtte de gebeurtenissen sidderend van sensatie-
lust af. Het zou me niet verbaasd hebben als hij
was gaan schieten. De situatie was toch al te
onecht om waar te zijn. Hij schoot niet, maar
klom met zijn kousenvoeten op de berg
hoeken en begon in het wilde weg te schoppen. De
boeken schoten overal heen.
„Rommel maken kan ik ookbrulde hij. Eigen
lijk brulde hij wat ergers maar ik zal het maar
wat kuisen. Hij gaf nog een vrije schop in zijn
negotie „Rommel maken kan ik uitstekend, maar
met naaldhakken mijn boeken in het graf werken
'■s toch wel het toppunt"En hij gaf nog een flinke
lel in de boekentroep. Het elegante vrouwtje bleek
een goede partner in dit malle duel. „Wat ben je
ich weer heerlijk ongeremd, lelijke baviaan".
Ze schopte haar schoenen uit en begon hups de
rommel op te ruimen Met een grote stapel boeken
tefen zich aangeklemd zei ze en passant: „Mag ik
me even voorstellen? Ik ben de vrouw van die
••ooie schoppen-heer".
De man streek verlegen en jongensachtig over
rle wang van zijn vrouw en ik hoorde hem zeggen
„Ik verrek Wezr van de maagpijn, het is weer zo
"rg, wees maar niet boos"
Dat was het dusniet lui niet nors om nors te
zijn, maar een maagkwaal.
„Wat kan ik voor u doen, mefroi?"
Dag mefioi, graag voor u gedaan, mefroi"
allemaal kreten van een moderne gladde zaken
man zonder maagpijn. Gooi ze maai in mijn pet.
Mink van Rijsdijk.
Als Jezus geen krachten kan doen in Nazareth trekt Hij
naar de dorpen in de omgeving. Daar ziet Hij de nood en zo
komt Hij er toe Zijn discipelen twee aan twee uit te zenden
om de evangelieboodschap te verkondigen. In dat verband
lezen we bij Marcus een wonderlijk klein zinnetje: „En gaf
hun macht over de onreine geesten." Wat was dat voor macht? t
Was het iets bovennatuurlijks, iets miraculeus?
Het werkwoord dat Marcus in het Grieks gebruikt waar
schuwt ons reeds dat hier niet iets heel bijzonders, eenmaligs
aan de hand is. Dat er geen handen worden opgelegd en dat
de discipelen daarna plotseling in staat waren wonderbare
dingen te doen; een macht die ook weer verdween toen zij
van hun reis terug kwamen. i
Het werkwoord „gaf" spreekt van een voortdurende hande
ling. Hij bleef hun macht geven toen zij onderweg waren.
Macht is eigenlijk „gezag", autoriteit, misschien zelfs zouden
we ook mogen zeggen: overwicht. De discipelen ontvingen
niet een soort geestelijke batterij, waardoor zij allerlei dingen
zouden kunnen doen, tot de batterij leeg was. De macht die j
hun werd geschonken, steeds weer geschonken, was de macht i
van Christus zelf, die in de Geest met hen ging. Als de disci- I
pelen in de dorpen komen, kunnen zij spreken in de naam
van Jezus Christus. Zij komen niet tot de mensen als een
voudige vissers, maar zij komen op het gezag, gedragen door
het gezag, van Christus. En ivaar misschien mensen dat gezag
niet erkennen willen, de boze geesten voelen dat wel en zijn
hen onderworpen. En deze macht wil Christus Zijn dienst
knechten nog steeds verlenen, zolang wij beseffen dat we
ergens komen in Zijn naam, in opdracht van Hem.
Prof. v. d. Pol tegen proselitisme
lange termijn onder het gezag
van de Apostolische Stoel te bren
gen.
Dit tracht men te bevorderen door zo
ruim mogelijk oude grieven toe te geven
en te' erkennen, dat kerk en kerkelijke
overheden in het verleden gefaald heb
ben Men onderstreept daarbij, dat dit
alles het verleden gold. Men stelt daarbij,
dat de Rooms-Katholieke Kerk thans al
les wil herzien. Zo hoopt men dan. dat
de protestanten dank zij deze interne
vernieuwing zullen terugkomen.
De man, die dit streven in de Rooms-
Katholieke kerk signaleert, is prol dr.
W. H. van de Pol, hoogleraar in de
fenomenologie van het protestantisme te
Nijmegen, die onlangs een vraaggesprek
had met drs. G. Puchinger. Het maand
blad van de reünistenorganisatie der
S.S.R., Libertas ex Verltate, gaf een ver
sing van dit vraaggesprek ter voorberél-
dlng van het Rome-Reformatle-congres,
dat deze vereniging volgend jaar zal
houden.
Gewaad
De bekeringsijver, die uit bovenge
noemde manier van oecumene bedrijven
spreekt, wil prof. Van de pol niet afwij
zen. Wel wijst hij het af. dat deze
activiteit gepleegd wordt onder de naam
„oecumene". Want dit is alles niet meer
dan bekeringsijver in oecumenisch ge
waad. waarmee men beoogt: hereniging
door bekering oftewel overgang. Alleen,
men noemt het woord „bekering" niet
meer, omdat men dat In deze tijd een
vervelend woord vindt.
Prof. Van de Pol gelooft niet, dat één
kerk de ware ls. Alle kerken hebben
bepaalde dingen, die voor het hele chris
tendom van grote waarde zijn: de angli-
kanen hun liturgie, de gereformeerden en
hervormden hun preek, Rome de aposto
lische stoel als zichtbaar eenheidsteken.
Gemeenschappelijk
Echte oecumene heeft volgens prof.
Van de Pol niets te maken met bekering
of overgang, maar wil met de andere
kerken samen zoeken naar de eenheid,
die Christus heeft bedoeld. Het gaat er
om, gemeenschappelijk de vragen te le
ren zien, die deze tijd aan de christenen
stelt en zo te komen tot gemeenschappe
lijke antwoorden, opdat de wereld ge
looft, dat Christus de redding is voor ons
allen, aldus prof. Van de Pol, die zelf op
43-jarlge leeftijd naar de Rooms-Katho
lieke kerk is overgegaan.
„Oecumenisch zijn betekent vóór alles
naar elkaar luisteren, om elkaar te leren
kennen. Wc zullen daarbij van belde
zijden met dc Schrift in de hand veel
moeten vnarwcl zeggen, niet omdat de
tegenstander het eist. maar omdat eigen
inzicht door de Schrift wordt vernieuwd.
En daar kan do ontmoeting aan mede
werken". zo is de mening van de Nij
meegse hoogleraar.
Ds. v. d. Laar Krafft
overleden
Gisteravond is in zijn woning aan de
Kralingse Plaslaan de hervormde eme
ritus-predikant ds. A M van der Laar
Krafft levenloos aangetroffen, waar hij
waarschijnlijk al een paar dagen geleden
is overleden. Hij werd geboren in 1891. j
Ds Van der Laar was voor zijn hoge i
leeftijd nog zeer actief en preekte nog
regelmatig.
In 1918 werd hij kandidaat in Gronin-
gen en in december van hetzelfde jaar
kwam hli als t»ugdpredlkant naar Rot-
terdam. In 1933 werd hij bevestigd in
Heenvllet. In 1947 ging hij met emeritaat, j
Beroepingswerk
NED. IIERV. KERK
Beroepen te Ermelo: C A. Korevaar
te Rotterdam: door de generale synode
als pred. voor buitengew. werkzaamh.
(vlootpred.) (toez.): M. A. Westerbeek
van Eerten te Buurse lOv.L
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Rotterdam-Schiebroek
(vac. J Verlare)Jac Boonstra te i
Middelburg.
Benoemd lot geestel verz. milit Hospi
taal 's-Gravenhage: J. S. v. d. Weg, leger- i
pred. te Zevenaar en hulppred. te Over- j
schie. die deze benoeming ook aannam I
en zijn vverkzaamh. in Overschie doorzet.
