Stedenspiegel:
Houtsneden van Groninger Jan v. d. Zee
EEN MIDDAG IN BHUAY
TENTOONSTELLING
OVER DE
li BURGERLIJKE
BESCHAVING
I IN ONS LAND
yVluseum C'A fMjiier
DE GROTE TREK
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1964
Nederland heeft een
'bij uitstek burgerlijke be
schaving. Een vorstelijk hof
met een grote culturele uit
straling heeft het nooit be
zeten, een hoge adel heeft
het evenmin gekend. Waar
de beschaving zich concen
treerde, dat waren de steden.
En ons land heeft een onge
looflijk rijke verscheiden
heid aan steden opgeleverd.
Nederland kan men met
Italië, dat een totaal andere
ontwikkeling heeft gehad
een typisch stedenland noe
men. Daarom draagt onze
beschaving het kenmerk van
de stad en van haar bewo
ners, de burgerij.
Dit thema nu vormt de
grondslag van de tentoon
stelling ,,Stedenspiegel'\ die
tot 7 december in het Haag
se Gemeentemuseum wordt
gehouden ter gelegenheid
van het vijftigjarig bestaan
van de Bank voor Neder
landse Gemeenten. De Bank
wilde hiermee zijn stichtster,
de Vereniging van Neder
landse Gemeenten, eer be
wijzen. En hierin is de Bank
ten volle geslaagd.
UTRECHT
post uitgaven, in .volgorde onder le heelmeesters op de voorgrond
elkaar geschreven op stroken per- voor de wezen en voor het onder-
kament. Wat een verschil met de wijs ag I
hedendaagse ingewikkelde gemeen
tebegrotingen.
_Jkant maar dat ook
ooorstelbaar wreed kon zijn. En
0landsheren dan begrijpt men ook waaroni de
schonken ook wel eens kostbaar- opstand tegen Spanje moest gebeu-
heden aan hun steden, die immers ren: geen stad. geen burger, wilde
zo'n rijke bron van inkomsten de vrijheden prijsgeven, en wat
vormden: Veere kreeg van Maxi- eenmaal door deze zelfbewuste
miliaan van Bourgondië een ver- burgerij als het juiste geloof aan-
guld zilveren kelk. (de z.g. Beker vaard was, daarvan week zij niet burgerlijke beschaving: n.l. de gro-
Maximiliaan
*St. Beieren schonk ee
i bekijken, op schutters
GOUDEN EEUW
ROMEINSE TIJD
Aan Utrecht is een hele afdeling
gewijd: als bisschopsstad, handels
stad. knooppunt van wegen, heeft
ze een grote rol gespeeld in onze
middeleeuwse beschavingsgeschie
denis. St. Maarten. Utrechts be
schermheilige, staat ten toon in
gevelsteen, de relieken
Willibrord kan men bek.
een drieluik, waarop de Kruisiging
staat afgebeeld, ziet
Dom er zo ongeveer
en er is een kostelijk gezicht op de de stedelijke vrijheden.
Want da,a tantoon.«llinS ia aan {jf» kverken' ab""1
vondst. Wie onze vaderlandse va- JJ» haatomwalling. Voor voor-
schiedenis aanschouwelijk wil le- gelden van ieen grafelijkestad
ren kennen, wie de zeer eigen
ontwikkeling van de Nederlandse 5erkreien de hfwhnn ^en rlit yruemtni ue Leuen
beschaving in haar karakteristieke werd later door de ke - bieden zij vele onderlinge ver- Ganzenmarkt in utreen
iramurenS teVnMt,"zoïld ^SSitSS? dï moai 5X billen, zij hebben neg meer Jurop "tdektan vt
fs er te zto aS Vo vala'dinaan van Holland. Zeeland. Brabant en overeenkomsten in organisatie tS de ki
Gelre kregen hun stadsrecht van m.hti.Ir» -oro Fn 2WW*e ",n K'
In aflas - Efd, 3 'mn l«ndsheer. de graaf
naar deze „Stedenspiegel" In deze f taJdsr-CC-h.te° <1« handel
„kleine geschiedenis" zal de grote
geschiedenis beginnen te leven en
„De Ziehen bezoeken" 'detail uil de i
i Barmhartigheid"ca. 1510
I daarv
Jacóba
miskelk van de
Gouda ten behoeve
o...o hun altaar In de St. Janskerk.
en höe° de De schutterijen en de gilden waren
1450 uitzag burgerlijke organisaties binnen De ?u, J1. Ecuw
de stedelijke vrijheden, en zij heb- 'ee3^ 13 hier, tussi
ben menig fleurig beeld geleverd! derijen, voorwerpen
te rol. die daarin de godsdienst
gespeeld heeft. Hierover is niets te
vinden. En dat ln het land van de
80-jarige oorlog, van de geloofs-
- wat een strijd, het land. waarvan de cul-
deze schil- tuur doortrokken is van het Calvi-
n de soms nisme.
Ik citeer hier graag Huizinga's
Nederland's beschaving in de 17e
„Hoewel overal in bijzon-
wonderlijkste aard, rond te lopen.
CCMLJCnCM Men proeft als 't ware de tijd van
thNHLDbN Vondel, van Hooft en Bredero. van
Huygens. Bekijk eens het heel derheden onnaspeurlijk, is de in-
Zo groeiden de steden en al niet mooie schilderij van de vloed van Calvijn's leer en geest
- ,cr_ Ganzenmarkt in Utrecht: wat ongetwijfeld
gewone
bestuur en publieke zorg. En «Jgjg dan ook Mns dc vl), bee,.
werden door de scheepvaart, dengroepen van de Leidse Vier-
beslissend L0|
de opkomst en het behoud
de nieuwe, vrije Staat der
kostuums. Verenigde Provinciën, desgelijks
aanzienlijk voor het winnen
verkregen waren, begon
sutie van het stedelijk
p:gen rechtspraak.
de organi-
eigen be
stuur, een eigen regeling van de
financiën, een omwalling, en ver
dere privileges. „Stadslucht"
maakte immers vrij en op deze
vrijheden waren de burgers
begrijpelijk worden.
Dwars door een grote foto van
het Kanaleneiland, het nieuwe
moderne woon centrum in
Utrecht, stappen we regelrecht poorters) bijzonder gesteld!
de tentoonstelling binnen: hoe Hoe dit leven in een
zag de stedelijke cultuur in de ecuwse grafelijke stad toeging? Al-
Romeinse tijd eruit» Daori-on weer de tentoonstelling vertelt
tutu in on, land natuurlijk toei- het. Daar ligt het trotse Keurboek
li?nak?..f!!!u;'u"f JÏ* bcuek". opgemaakt in plm. 1413 en
ae rtYt voortgezet in de 15de en 16de burgerij, die de durf had op
THORBECKE
bestond natuurlijk niet. Het was
een drie-zeeën- (Waddenzee, eeuw: alle vrijheden, alle verplich
Zuiderzee, Noordzee) en drie- tingen van de Haarlemse burger'
rivierenland (Rijn, Maas, Schel- staan erin opgetekend.
de), bestaande uit wat hoge
gronden, wat duinen, wat aan- STADSREKENING
nijverheid machti- schaar: de Schout 'een machtig Calvinistisch stempel droeg het
ge eenheden, waarmee de vorst man'i, de schrijver, die met het volksleven zeer zeker.
terdege rekening had te houden, nodige scepticisme noteert, de ge-
„Op eigen kracht naar macht" tuigen, de winnende en de verlie-
heeft men dit beeld Mn de 16e «"he P"")' 'ls0J «hij
eeuwse stad senoefnd: Wilhelm ^Saïk ko.fzlllk'te'^mrkz';®
van Muylwijck, burgemeester Preci„ ertegenover hangen de wt
van Rotterdam, die m 1574 penen van de schutterij
stierf, moet te oordelen naar zijn verderop hangt een pracht
ne' Al schilderij, èen deftig en zelfbe- van het chirurgijnsgilde
wust man geweest zijn en de Haag. waarin twaalf chirurgische
zeventien geharnaste schutters instrumenten uit de 17e en 18e
van Amsterdam (1531) bezitten eeuvv
de harde, ronde koppen van een GODSDIENST
Terecht hangt bij de ingang tot
de afdeling die de 19e eeuw be-
1UUC1 C11 handelt, het portret van Thorbec-
prachtige kost
handel uit te gaan.
«libsel en heel veel water.
de Romeinen stadsrekeningen
vooral strategische betekenis en zij
verhoogden de oevers tot dijken,
zij legden wegen en een reek»
legerplaatsen aan, te Valkenburg,
te Utrecht b.v. De- Rijn- wordt -de
rijksgrens. In en om deze „caétel-
la" begint een schuchtere stede
lijke cultuur, die meer naar het
zuiden duidelijker vorm aanneemt.
Heerlen had werkelijk stedelijke
allures: en daar ziet men de „ther
men", de inrichting van het Ro-
„ruggekrabber", munten, aar
dewerk. de z.g. „terra sigillata".
Ten Noorden van de rijksgrens
drong via de handel de Romeinse
beschaving wel door. Maar met 't
jaar 400 is het hier met de Romei
nen afgelopen en trekken _de Ger-
Maar we zouden aan het opnoe
men blijven en daarom moeten wij
Bekijkt men deze personages, overslaan wat er aan stadsgezlch-
dan begrijpt men meteen iets van ten. aan oude schoolboeken,
dit burgerlijke stadsleven, dat zorg porcelein, a
droeg voor zieken en armen (zie en nog veel
Uit Dordrecht kwamen de oudste het kostelijke schilderij van het
Holland Catharijnegasthuis te Utrecht met Maar aan één ding is niet ge-
de zieken in de bedsteden en enke- dacht bij deze expositie
geschapen van de moderne ste
den? De stad wordt gemeente. En
deze gemeenten ontwikkelen zich
tot moderne gemeenschappen,
waarbij de grote industriële revo
lutie en de sociale veranderingen
bepalend optreden. En dan komt
onze tijd met zijn geweldige stads
uitbreidingen en zo zijn we dan
.ckci» aai. weer beland bij het Utrechtse Ka-
maten en gewichten neleneiland. Een enonae tocht op
er te vinden ls. zevenmijlslaarzen, interessant
(1284/85): een post inkomsten,
leerzaam.
DRA. H. E. KOKEE-VAN DEN
de BERGEN
ëJ||IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIL= schilderingen etc. en aan de an- maakt ook de grootste charme van
Niimeaen dat Romeins i r Lil dere kant een onovenienhare dit werk uit. Zijn gezonde werk-
bezal enMaastrtchf, dat I ExpOSltie in het raaks houtsneden an klaurhout-
sneden. overigens Fransman zijnde, klas-
Van de laatste categorie getuigt sieker gericht was. Zoals dr. W.
de huidige tentoonstelling. Het is Jos de Gruyter bij het werk aan-
kernachtig, en rondborstig werk, tekent, moet men bij Van der Zee
geheel vrij gebleven van welke eerder Vlaamse dan Franse affini-
compi'catie dan ook Die zuiver- teiten zoeken en hij noemt in dit
heid, die onomwonden eerlijkheid verband Brusselmans.
barbaren binnen. En „ste
den" als Nijmegen, dat Romeins
stadsrecht bezat, en Maastricht, dat
nog eens militair extra versterkt
werd. gaan bijna ten onder. Klei
nere nederzettingen verdwijnen to-
1 zijn pas door de opgravin-
lijke cultuur zakt in de bodem.
FRIESE ZEERIJK
Het duurt dan nog wel even
een stedelijke beschaving kan
spreken. Maastricht blijft
Haags Gemeente-1
museum
fiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^'
J^OT medio december loopt
er in het Haags Gemeente
museum een betrekkelijk
kleine expositie gewijd aan
de houtsneden van de Gro-
lichtje uitstralen mnger Jan van der Zee. 1
D«e kunstenaar ia altijd
Noorden groeide het „Friese zee- een aparte figuur geweest in
ÏÏSVKÏÏh, w"to*a; k "r'oïT ('et oude Groninger milieu.
gisehe tijd. Men moet over deze Met dit „oude' milieu WOrdt
handel niet gering denken Deze de VOOrOOrlogse .Ploeg" be-
strekte zich over geheel F.uropa r.
Uit. tot In Rusland. En ook tijdens doeld die in de jaren twintig
de Noormannen-tochten ging de en dertiq volop bloeide.
handel, zij het nog moeilijker, toch
door. Dat bewijzen de Friese mun- De huidige exposant VOrm-
ten. de munten uit Dorestad, die de met Wobbe Alkema en
lot ver buiten on, Uni^evonien Hpnirik de Vries een soort
zijn. Doi
triumviraat als tegenwicht
tegenover de expressionis
tisch gerichte trits van
WiegersDijkstraAltink.
Van der Zee schilderde toen in
bruinen en grijzen, eigenlijk uit
pure contramine tegen de kleurige
Kirschner navolging. Met Alkema
behoorde hij tot de eerste abstrac-
ten in het Noorden.
Pas na de oorlog wordt zijn
Knight bezit. „Het hute met 'de "««J ™h?'x!
553; ^a.'SEXVS
Dertigjarige Oorlog samenvallen
In dit werk heeft zij historische
feiten en uit haar fahtasie ont
sproten beelden verweven tot een
boeiend verhaal. Overtuigend
't Huis met de zwaan
Het huis met de zwaan, door
Brigid Knight. Uitgave N.V. Zo
mer en Keuning. Wageningen.
Ook in dit boek blijkt welk een
kennis van de Nederlanden de in
Zuid-Afrika geboren en van En
gels-Ierse afkomst zijnde Brigid
ibstrahenng hoog.
Kernachtig
Uit beide stromingen ontston
den zijn talrijke monumentale
werken als mozaïeken, wand-
Wie zei dat wezo schoon zijn
Wie zei dat we zo schoon
zijn?, door Miep Diekmann.
Uitgave H. P. Leopold N. V„
Den Haag.
Het oude thema dat de Neder
lander z'n stoep beter poetst dan
z'n lichaam is door deze schrijfster
van kinderboeken en lectuur voor
„tieners" op een originele wijze bevordering vt
van het heden naar het verleden
Hieruit blijkt o.m. dat de hygiëni
sche gewoonten bij vele volkerei
verschillen, en dat men op he
punt van de lichaamsreinheid in di
oudheid vaak strenge opvattinger
die
de uitgave
lamenwerking met de Stichting 1
evordering van hygiënische ge
-- -- woonten het licht zag. 't mees
lichaamshygiëne. Ook waarderen, is de openhartigheid
uitgewerkt. Het gaat niet uitslui
tend „.!P-
onderwerpen als bijvoorbeeld
ken en drinken worden aan de heden
orde gesteld.
De aantrekkelijkheid van he» naai, aangesneden, in de taal v;
koek is de steeds herhaalde sprong de moderne, wat rijpere jeugd.
de schrijfster haar
stelt. Tere onderwerper
worden frank, doch nergens ba
Van der -Zee niettemin, past
het beste in het land waar hij
woont en werkt; het nuchtere en
ernstige Groningen: Van een
ernst echter die voldoende spe
ling laat tot echt volkse humor.
Zijn motieven herleidt hij vaak
tot rudimentaire beeldtekens,
waardoor alle nadruk op de com
positorische ritmering komt te lig
gen.
Zijn meesterschap in het compo
neren uit zich in het decoratief
expressief vullen van het vlak,
waartoe hij doorgaans lange hori
zontale of wel zeer smalle hoge
formaten kiest: Sommige zijner
esam Kunstgeschiedenis,
Renaissance en Barok. Uitgave
Bosch Keuning N.V., Baarn.
derkunst met nog geen vier pagi
na's zijn afgedaan, is eenvoudig
ridicuul.
Meulenhoff - Kunstgeschie
denis (delen zeven en elf). Uit-
Indonesië en Zuidooit-Artë, oove J. M. Meulenhoff, Am-
- -- sterdam.
In het elfde deel van de Se-
samreeks behandelt prof. dr. M.
Wackernagel uit München binnen
nog geen tweehonderd pocketpa-
sina's het gigantisch domein van
Renaissance en Barok in de be
langrijkste cultuurlanden van die
tijd. Het moest dus wel een zeer
globaal overzicht worden met
slechts nu en dan een summiere
aanduiding van geestelijke en
maatschappelijke achtergronden, heim uit Mexico
Men mag zich afvragen of dit men uit Connecticut is de werkje: het behelst, veelkleurig
veeleer rangschikken van onvol- veertiende aflevering informatief, en in zwart-wit, 176 reproducties
- -.-.1.1- - -- prof.
oud-Mexicaanse kunst, overige
oud-Amerikaanse kunst en
Ibero-Amerikaanse kunst (Se- serie T^de'
sam 14). Uitgave M
Keuning N.V., Baarn.
Voor wat betreft de Amerikaan-
bijdrage van prof. West-
"1 prof. Kele-
In tegenstelling met de Unesco-
•rie is de eveneens twaalfdelige
kunstgeschiedenis van Meulen
hoff uitsluitend gericht op de
Europese schilderkunst
van de Grieken tot
Deel
met die
kostelijk
ledig feitenmateriaal nog wel als Hetgeen echter de Wee
kunstgeschiedenis is aan te mer- Wolfel schrijft over Indonesië
ken. - *-*"
met de rijkdom aan kennis
Rococo en de kunst
negentiende eeuw (Sesaml2). dó'UmentXe^waarop
Uitgave Bosch Ketaung. iand omtrent déze cultuurgebie-
N.V., Baarn. den-kan bogen. Aan^de kleuren
reproducties voor deze vier Se-
Merkwaardigerwijs werd een samdelen is druktechnisch meer
gelijk aantal pagina s toegewezen zorg besteed. Zoals gebruikelijk,
de behandeling van een bevat elke aflevering ook
aanzienlijk korter tijdvak, nl. die groot aantal zwart-wit illustra- elfc
brengt ons mens en tijd naderbij,
eigen Gabriël Mandel schreef een klare
toelichting; een buiten het boekje
uitvouwbare index biedt gelegen
heid, verband te leggeti tussen
woord en beeld.
Van gelijke opzet en even
Rococo en de kunst
negentiende eeuw. Ook
door prof. Wackernagel en prof.
H. Tintelnot verzorgde deeltje
wreekt zich evenwel de beper
king. met gevolg dat te weinig
wordt gepeild naar de onderstro
mingen van tijd en kunstenaars.
de ties.
Unesco-kunstpockets. Uitga
ve J. M. Meulenhoff, Amster
dam.
lex de schilderkunst
ge eeuw onder de loupe neemt.
Frankrijk levert uiteraard de
hoofdmoot voor dit overzicht en
vanzelsprekend ontbreken niet de
Met het verschijnen van de Nederlandse kunstenaars die in
met twaalf is deze belangwekkende en zo con
trastrijke periode aan de top
kwamen: Vincent van Gogh, Jo-
han Jongkind en George Hen
delen negen tot
deze miniatuur-schatkamer
i-roege kunst compleet. Aan de kwamen:
Van der Zee's persoonlijke i_ ranarta «-m-Hon
caliitraHe komt hot host tot gul- b°drtTgd dooï het uiteterv
ding in „Pannekoekbakster rendieren en muskusossen, hun
„Compositie Haven": „Composi
tie in rood en groen", alsmede 111
het markante zelfportret.
Deze betekenisvolle tentoon
stelling is een bezoek meer dan
waard
GIJS KORDING stemd
Kunst van de twintigste hand van achtentwintig repro's w
eeuw (Sesam 13). Uitgave zeskleurendruk en enige zwart- drik Breitner.
Bosch Keuning N.V., Baarn. wit afbeeldingen belichten vier
deskundigen in kort bestek resp. Honderd Kostbaarheden
Prof. Tintelnot uit Göttingen is miniaturen in Tsjecho-Slowakije, jn_r r r srhiilt>r en rlr t'
eveneens de schrijver van het tempelschilderingen op Ceylon. °°°r en
deel over de kunst van deze Grieks-Byzantijnse mozaïeken en ült9aüc ADonker,
eeuw. Wederom komen bouw- de inheemse Australische schil- Kotteraam.
kunst, beeldhouwkunst en schil- derkunst. Door de goede verzor- Er is toenemende belangstelling
derkunst aan bod, doch opnieuw ging van de illustraties geeft de voor de lang niet goedkope
bezorgde prachtband overrom
pelt het kleurbeluste oog met het
hoogste raffinement waarover
„verborgen verleiders" typogra
fisch thans beschikken. In hun
coloristische pronkzucht verwij
deren de honderd platen zich
echter van de gefotografeerde
kunstwerken. Zij raken zelfs ha
chelijk dicht in de buurt van
overromantische kleurenillustra
ties in damesbladen.
Op het slappe koord van de
kitsch schommelen ook de heidp
samenstellers. In hun korte op
stellen ontpoppen zij zich als
amateur-schoonheidszoekers, nog
ten diepste geworteld in de ty
pisch Duitse ideaal-filosofie, die.
eenzijdig als zij was, vele waar
den buiten haar cultuurbeschou
wing heeft gelaten.
Alzo niet meer dan een kost
baar geschenk dat visuele genot-
De Grote Trek, door AUen steeds wisselend aantal Eskimo's
Roy Evans. Uitgave Servire, Den leggen de afstand in viereneenhal-
Haag. ve winter af. De vlijmende koude.
de woeste sneeuwstormen een
De Eskimo's binnen de poolcirkel aardbeving, aanvallende wolven,
hun bestaan de zwarte bergen, zwak ijs op een
rivier, angst voor de berggeesten
en het enkele malen in paniek
geraken van de kudde, veroorza
ken oponthoud en vergen van de
Alaska, aan de Buckland taaie mannen bovenmenselijke in-
öaai. een enorme kudde gezonde, spanningen. En toch wordt het
stevige rendieren samengebracht, doel bereikt: de hongerende Esk:
de noodgebieden in het
oosten (1800 mijl verderop) be- selbron.
Vier Laplanders
hun natuurlijke voed-
boeiend epos van een
hoogst belangrijke onderneming.
cees nooteBoom
PEES NOOTEBOOM heeft een schrijverscongressen. Kamerde- lijkheid. Voortdure
aantal stukjes, die hij de batten, autoraces, gokspelen, be- der de bovenlaag
laatste jaren als columnist in l)e Ji
Volkskrant schreef, gebundeld.
naam van ha. «rato rtukje
als titel voor het geheel uitgeko-
zen en aan De Bezige Bij te
Amsterdam de bijbezigheid van schrijft,
de uitgave verschaft. Men heeft
hier te doen met 150 bladzijden
ïoede journalistiek in de heden- rut
daagse zin van het woord: inter-
nationaal georiënteerd, afviie- auteur in~hem mee.'Zo bijvoor-
massaal manifesteert be- blijft. Natuurlijk kan
oom het mee, laat receptieve en rapporterende hou-
op de stroom, neemt ding niet onbeperkt volhouden: ue
'elt vragen, praat, vluchtigheid en het vragen stellen
nemen dan de overhand en wor-
Vrppmrfheirl den doel in zichzelf. De vraag is
V reemaneia 2elfs of al dit impressicmateriaal
gend op al wat spectaculair is.
zulke vragen opwerpend waar
een ogenblik kan den
beeld als hij de uitgave T e
po D oei o e bekijkt, foto's van
70, 80 jaar geleden. Hoe langer
Functie
lóu ÏJfSL'ÏS óo'on «ySSüroSïï*'
kunnen komen, maar geen
enkele vraag beantwoordend
omdat elders opzienbarende din
?en gebeuren die
vragen.
te preciezer kan de nakomeling „Alle steden zijn hetzelfde", dichtl
zijn voorgeslacht zien en horen, te Lodeizen. Maar de rondtollende
Een internationale vragensteller
dus. met bepaalde positieve kwali
teiten die ik in de jongere genera
tie bewonder: het camera-oog. óc
zin voor groepering en montage,
de afwezigheid van pose en een
realiteitszin die geen verfraaiing of
vervalsing verdraagt. Men is in bruikt,
Juist door de levensechtheid
vragen de vreemdheid nog nadrukkelij- ^e9d leven
ker dan wanneer men het verle- cc* 1
den via schilderijen en tekenin
gen ziet.
misschien is deze journalistiek de
literatuur die daarbij past. jour
naalliteratuur. Zeker heeft ze een
functie. Maar de opgeworpen vra-
t-, TT worden onder de tafel ge-
De rede van Wilhelm II gehou- werkt, omdat andere ae verdrin-
»n in 1914, kan men nog beluiste- ?en. Het is de grote literatuur.
een fragment eruit die onder bepaalde vragen niet
rmüo-uitzendmg gc- uitkomt. Dat is het verschil en
hft ,bbJft vreemd, daarom is dit broodwerk
ik heb
Frankrijk, in Spanje Den Haag of Nooteboom wordt bevangen door Nooteboom niet representatief
Amsterdam: in Schotland of Oost- het raadsel van de tijd en door de
Duitsland. Er zijn mijnstakingen, gedachte aan de eigen verganke
zoekers intens zal plezieren.
Burma. Korea. Tibet, door A.
B. Grismold, Chewon Kim en
dr. P. H. Pott. Uitgave Else
vier, Amsterdam.
De waardevolle, veertien ban
den omvattende, reeks stan
daardwerken over de „Kunst der
Wereld" maakt in het twaalfde
deel de exotische culturen van
Burma, Korea en Tibet toeganke
lijk voor de leek. Het Boeddhis
me waaraan in een afzonder
lijk boek reeds aandacht werd
besteed was, en is nog ten
dele. de stuwende kracht in deze
landen: een voedingsbodem zon
der welke autochtone kunstuitin
gen zullen verdorren.
•ernietij
togende Tibet waarsch::,,1'ik
reeds in een funest stadium. Het
is om deze reden, maar niet min
der vanwege de diepgaande ken
nis die er aan ten grondslag ligt,
dat het essay van dr. P. H. Pott,
directeur van het Rijksmuseum
voor Land- en Volkenkunde te
Leiden, over land en volk van de
Dalai Lama ons in het bijzonder
heeft gefascineerd.
Tibet wordt ertoe geprest, zich.
met loslating van vele oude
waarden, op te lossen in de com
munistische doctrine en weldra
zal zelfs geen Tibetaan meer in
staat zijn, ons de cultuur van zijn
-ior ogen te stellen als
heeft gedaan.
1 zijn prachtige
en tekenin
gen zijn kaarten, tijdtafels, be
gripsverklaringen, literatuurlijs-
ten en index, is een suggestieve
caleidoscoop ^van culturen die
icïd worden.
land
dr. Pott
Dit boek
C. RIJNSDORP
