Nieuwe Leidse Courant
HET WOORD IS AAN DE REGERING
Het gaat steeds beter
met de KLM
Stichting kwam vandaag
niet met oplossing
Amerikaans schot
op Mars mislukt
Loonstop te radicaal - loonronde onbillijk - vrijheid te gevaarlijk
Loonronde van
3 procent
minimaal
Parijs bezorgd over
5as Bonn-Washington
T oor feestdagen:
Brood inslaan
voor 4 dagen
IEMCONV
Veel liefs uit Peking
Malvestiti (65)
overleden
CADEAU
ƒ1.450-
CALEX Autobedrijf N.V.
Commentaren
Directeur: F. DIEMER
Dr. E DIEMER
CHRISTELUK-NATIONAAL DAGBLAD
mijn hert in teghenspoet"
Vrijdag 6 november 1964, 45ste jaargang
s
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot zaterdagavond:
Overwegend droog weer met plaatselijk
mist of bewolking. Overdag enkele ver
spreid voorkomende opklaringen. Zwak
ke wind en weinig verandering in tem
peratuur. (Opgemaakt om 11.15)..
V..
Waarom het gaat
(Van onze soc.-econ. redactie)
Hoewel officieel geen percentages
(Van onze sociaal-economische redactie)
van de Arbeid vandaag besluit met de bijzondere moeilijke loonpro-
genoemd worden, waarmee de lonen blematick dit jaar maar meteen naar de regering te stappen. De afgelopen
volgend jaar omhoog zouden moeten, dagen zijn de geluiden steeds talrijker geworden, die met nadruk wijzen
worden hier en daar toch wel vrij- op de verantwoordelijkheid van de regering voor de thans ontstane econo-
blijvende berekeningen opgezet. mische situatie. Door het financiële en economische regeringsbeleid zou
In de eerste plaats is er de drie pro- een situatie geschapen zijn. die het bijna onmogelijk maakt met het huidige
cent. waarmee de loonsom automatisch loonpolitieke systeem nog te werken,
al omhoog gaat tengevolge van de over
loop van loonsverhogingen van 1964 naar Met name de werkgeversverte-
1965 (c.a.o.'s, die niet per 1 januari 1965 genwoordigers binnen het bestuur
1 de Stichting van de Arbeid had-
den er behoefte aan de regering haar
Voorts stijgt de A O.W;prentie voor verantw00rdelijkheid in dit opzicht
de werknemers met circa twee procent, T
waarvan een procent wordt gecompen- luidelijk onder de aandacht te bren-
seerd en het andere procent voor reke- gen. Het ging er vandaag om, of de
ning van de werknemers zelf komt Voorts werknemersvertegenwoordigers be
is er in het rapport van het Nationaal reid zouden zijn hetv erzoek tot een
Planbureau sprake van een prijsstijging gcspl.ek me, de regering te steunen
dUS a>v°-ns in eigen kring diepgaand ,e
spreken over een oplossing van de
Willen de lonen op het reele niveau
van "1964 blijven, zoals dc werkgevers moeilijkheden.
hebben gesteld, dan zal de A.O.W.-premie- Het leek vanmorgen niet omvaarschljn-
stijging geheel moeten worden opgevan- lijk, dat de vakbeweging met het verzoek
gen, evenals de prijsstijging van 4 pro- akkoord zou gaan, omdat in het tweede
cent, wat tezamen in de gedachtengang punt van dc richtlijnen voor het loonbe-
van de werkgevers reeds een loonstijging ^e'd dc bepaling is opgenomen, dat
van 6 procent zou betekenen. Eventueel ^et uitbrengen
zou de automatische loonstijging
procent afgetrokken kunnen worden.
'zal plaats hebben over de aanduidingen
-"TB Hl HÉ jUg m HiH de S.E.R. voor hel loonbeleid.
het halfjaarlijkse
-apport door de S.E.R. een gesprek tus-
regerlng en Stichting van de Arbeid
Drie
IB dan zal toch altijd nog
loonstijging van 3 procent moeten plaats
vinden. Met een inflatoire loonontwikke
ling in het buitenland is dan bovendien
nog geen rekening gehouden. Er bestaan drie theoretische mogelijk-
De 3 procent zou als een minimum be- heden voor de loonontwikkeling in de
schouwd kunnen worden, waarboven dan toekomst. Het zijn echter alle drie moge-
mei name de bedrijfstakken, die In 1964 "jkheden, waarvoor geen eenstemmig-
rijn achtergebleven, uil .ouden moeien held bcstaa' buMen de Stichting,
gaan. Vr(j algemeen wordt dit aangeno- 1 De eerste mogelijkheid, die ,wel bij-
men voor de metaalindustrie. zonder theoretisch geacht wordt, is
Voorts moet er rekening mee ioor- do loonstop. De vakbeweging meent zeei
den gehouden dat vandaag van vak- beslist, dat hiervoor de economische si-
beweqingszijde ook aandacht gevraagd tuatie niet ernstig genoeg is en ook de
zal zijn voor
verbeteringen zoals verhoging van de
vakantietoeslag tot zes procent en
verdere beperkingen of afschaffing
van de gemcenteklasse-indeling. Ook
de gelijke beloning voor mannen en
vrouwen zal in overeenstemming met
de E.E G.-bepalingen verder doorge
voerd dienen te worden en zoals reeds
aangekondigdzal de vakbeweging de
mogelijkheid van vermogensaanwas-
deling bij de onderhandelingen aan de
orde willen stellen.
Verschillende van deze punten zijn
door de werknemers in de textielindus
trie reeds genoemd bij de voorbereiding
van het gesprek in deze bedrijfstak. De
textiel wenst ook de ondernemingsgewij
ze differentiatie meer mogelijkheden te
geven en deze niet alleen te beperken
tot het witten" van zwarte lonen.
Voorts zal de vakbeweging de werk
gevers te verstaan gegeven hebben dat
de verbeteringen die tot stand komen,
gevolgen zullen hebben voor het mini
mum-inkomen van de werknemers, dat
thans nog honderd gulden per week be
draagt
secundaire werkgevers geven toe. dai
de bedrijfstakken die dit jaar achter
gebleven zijn (metaalindustrie! wel iets
zou moeten gebeuren.
2 De tweede mogelijkheid is een loon-
ronde. Dus het fixeren van een per
centage, waarmee alle lonen in Neder
land omhoog zouden moeten gaan. Hier
van moet gezegd worden, dat het in lijn
rechte strijd is met de koers die de loon
politiek de afgelopen jaren heeft geva
ren. Men is immers van gedifferentieerde
tot vrijere en vrije loonpolitiek gekomen
met een toenemende verantwoordelijk
heid van het bedrijfsleven voor loons
verhogingen. Bovendien betekent een
loonronde, dat bedrijfstakken die in 1964
te royaal voor de dag gekomen zijn vol
gend jaar een te grote loonsverhoging
moeten betalen en bedrijfstakken, die te
kariig uit de bus gekomen zijn. zoals de
..metaal" toch nog blijven zitten met hun
achterstand.
De derde mogelijkheid is het vrijheid
geven aan de bedrijfstakken tot on-
deihandelen. daarbij in aanmerking ne
mend de nationaal-economische situatie,
die om beperking vraagt. Daarbij zou er
scherp gewaakt moeten worden tegen
het noemen van een algemeen gemid
deld percentage, waarmee de lonen ver
hoogd zouden mogen worden in 1965
Een gemiddelde functioneert in de prak
tijk immers altijd als een minimum,
zodat dan de lonen wiskundig zeker te-
ver uitlopen. De vakbeweging voelt we!
voor deze vrijheid, maar de werkgevers
vrezen het ergste. De spanning op de
arbeidsmarkt duurt namelijk nog onver
minderd voort en in vele bedrijven be
staat nog een onderbezetting. Vele werk
gevers zullen pogen door het aanbieden
van royale loonsverhogingen zoveel mo
gelijk arbeidere voor eigen bedrijfstak
aan te trekken. De heer H. H. Wemmers.
voorzitter van het Verbond van Prot
Het ziet er naar uit, dat in de dagen
van kerst en nieuwjaar in vele gezin
nen oud brood gegeten zal moeten
worden.
Op oudejaarsdag zullen de huisvrou
wen voor vier dagen tegelijk brood moe
ten nemeni omdat de bakker pas weer
op maandag 4 januari komt. De bakkers-
bonden hebben hun leden namelijk voor
gesteld voor hun personeel van zaterdag
2 januari een vrije dag te maken. Ook
op de donderdag voor kerst moet voor
vier dagen brood ingeslagen worden.
Frankrijk maakt zich grote zorgen
over het feit, dat het plan voor
multilaterale kernmacht zal leiden
tot een Duits-Amerikaans verdrag.
Deze ontwikkeling zou niet verenig
baar zijn met het Frans-Duitse
vriendschapsverdrag, aangezien het
min of meer tegen Frankrijk is ge
richt. Dit werd gisteren medege
deeld door de Franse premier Pom
pidou, die ontkende, dat zyn land
overweegt, zich uit het Atlantische
bondgenootschap terug te trekken.
Aanvankelijk nam 1 'rankrijk een af
wachtende houding aan ten aanzien
van de M.L.F Het zou zelf niet deel
nemen, maar zich niet verzetten tegen
deelname van andere landen. De laat
ste tijd is er echter ee:i wijziging in de
Franse houding gekomen Enkele da
gen geleden gaf het bij monde van mi
nister Couve de P'urville te kennen,
dat het graag meer bijzonderheden
t Advertentie)
IHlHHBliilillliilMlMlillllüll
VOLAUTOMATISCHE
over het plan zou hebben. Gisteren
verklaarde Pompidou tegenover jour
nalisten, dat het pian aanvankelijk
vaag en verward was en op een proef
ballon leek. De laatst-' tijd ontwikkelt
het plan zich echter tot een Duits-
Amerikaanse zaak, v tgeen in Parijs
grote onrust heeft veroorzaakt.
Frankrijk acht dus de M.L.F. r
cnigbaar met de noodzaak va- e<
pees defensiebeleid. Het w'l dat
lossing voor de huidige moeilijkheden
wordt gezocht in een volkomen reorgani
satie van de NAVO. Wat de M L F. be
treft, verklaarde Pompidou nog. dat geen
enkel bondgenootschap iets waard i:
der gelijkheid. Het kan alleen bestaan
wanneer een Verenigd Europa bestaat
wanneer dit Verenigde Europa zijn eigen
politiek volgt, die niet door anderen
bijvoorbeeld de An.erikanen is opge
legd. Deze felle verklaring va:i Pompidou
valt te meer op. nu het Franse ultimatum
aan het adres van kanselier Erhard niet
heeft geleid tot de door Do Gaulle
wenste capitulatie van de Westduitse
geringsleider.
Door
o:a(in
Een Westduitse woordvoerder ver
klaarde naar aanleiding van de opmer
kingen van Pompidou, daarin geen reden
te zien voor een wi'ziging van het West
duitse standpunt. Dit is dat de M L.F
geen schending van het Frans-Duitse ver
drag betekent, maar wel de Atlantische
eenheid ten goede zal komen. Intussen is
bekend gemaakt, dat de in Bonn fel om
streden minister van buitenlandse zaken,
(Voor vervolg zie pag. 7)
GORDIJNSTOFFEN
voor elk interieur
Velours:
effen of streep dessins
Damast:
zeer fraaie klassieke stoffen
Draion:
een geheel nieuwe gordijn
stof in talloze kleuren
Cretonne:
import stoffen met bloem- en
takdessins.
Wanneer U een goed en persoonlijk
advies op prijs stelt, bereikt U een
gezellig en stijlvol interieur.
BULTHUIS
INTERIEURVERZORGING
Botermarkt 23, tel. 20854.
Chr Werkgevers in Nederland, zei het
zo: De laatste paar werknemers waarom
het een bedrijf gaat, kunnen nooit te veel
kosten, want ze zijn in grote mate be
slissend voor de onwang van het be
drijfsresultaat.
(Voor
volg 1
i pag. 7|
Ruteck's aan het
Rembranr I tplein
nu van Caransa
De Exploitatiemaatschappij Caransa
heeft het café-restaurant Ruteck's aan
het Rembrandtplein in Amsterdam
overgenomen van Zwolsmans E.M.S.
Vannacht heeft de heer M. Caransa
room van het restaurant was
geroepen, meegedeeld. Het pand is
eigendom van Heineken's brouwerij.
De heer Caransa heeft het huurcon
tract van de E.M.S. overgenomen. Het
ligt in de bedoeling het bedrijf de
eerstkomende tijd op dezelfde voet
voort te zetten.
Het ruimteschip Mariner 3 is van
de Amerikaanse basis Kaap Kenne
dy gelanceerd voor een vlucht naar
Mars. Maar enkele uren na de spec
taculaire start, bleek er nog al wat
aan het experiment te mankeren.
De tweede raket werkte onvoldoende
en bovendien raakten de batterijen
van het ruimtevaartuig uitgeput om
dat de zonnecellen niet functioneer-
De Mariner 3 zweeft nu zinloos in ae
ruimte en niemand weet, waar ze zich
ergens bevindt. Want elk radiocontact is
onmogelijk. Het schot op Mars is»nu de
stand van de planeet ten opziohte van dé
aarde gunstig is, volkomen mislukt.
Maar de Nasa. de Amerikaanse natio
nale diicnst voor ruimte- en luchtvaart,
houdt inmiddels een tweede ruimtevaar
tuig gereed. Aan het eind van deze maand
doet zich nog een keer een gunstige
Naar In Brussel wordt vernomcr
Piero Malvestiti voormalig president
de Hoge Autoriteit van de Europese ge
meenschap voor kolen en staal
Luxemburg, gisteren op 60-jarige leeftijd
onverwachts overleden.
Malvestiti was voorzitter van het
voerende college van 1959 tot 1963. Daar
voor bekleedde hij in Italië verscheidene
ministeriële functies. Hij werd het vorige
jaar opgevolgd door zijn landgenoot Del
Bo.
Japanse professoren van de univer
siteit van Nigala en van Tokio hebben
gisteren gezegd, dat uit een analyse
van de radio-actieve neerslag na dc
explosie van de Chinese kernbom
blijkt, dat de bom meer weg heeft van
de waterstofbom van Bikini, die in
1954 werd beproefd, dan van dc kern
bom van Hirosjima.
Van de basis Cape Kennedy in
Florida is liet ruimtevaartuig
Mariner 3 in de richting van Mars
gezonden. D<. lancering, waarvan
de foto een beeld geeft, geschiedde
met behulp van een Atlas-Agena-
raket.
Mocht ook deze poging mislukken dan
zal men weer jaren moeten wachter,
voor de afstand tussen de aarde en dc
planeet, waarvan men vermoedt, dat er
een of andere vorm van leven pp aanwe
zig is. Aangenomen wordt, dat men ook
in Rusland pogingen zal doen om een
ruimtevaartuig in de richting van Mars
te lanceren.
Voorlopig alleen
in Zandvoort
Saturnespel
Hoewel de rechtbank te Haarlem het
Saturnespel als een behendigheidsspel
beschouwt, dat in ons land is geoor
loofd. zal men het spel voorlopig al
leen in Zandvoort blijven spelen.
De Chinese premier Tsjoe En-lai
(links) werd gisteren op het vlieg
veld van Moskou verwelkomd door
de nieuwe Russische premier
Kosygin. Tsjoe En-lai staat aan het
hoofd van een Chinese delegatie,
die naar de Russische hoofdstad is
gekomen om de viering van de
Oktoberrevolutie bij te wonen. Be
paald hartelijk lijkt de verwelko
ming niet. zelfs de Chinese glim
lach mislukte eer. beetje
(Zie pag. 11.)
Zie advertentie bladzijde 16
KORT GALGEWATER 14-16
LEIDEN TEL. 33355
£JET WORDT vandaag geen gemak
kelijke dag voor het bestuur van
de Stichting van de Arbeid. Misschien
echter toch ook weer niet al te moei
lijk. Men moet er gaan praten «ver
de lonen. In de S.E.R. is men het al
niet eens gebleken. In de Stichting
zien veelal dezelfde gezichten elkaar
terug. Niet aan te nemen valt, dat
men het nu plotseling eens zal zijn.
Het zit er niet in. Wat er wel in zit
is. dat men zich gezamenlijk gaat
wenden tot de regering. En daarop
doelden we toen we schreven dat het
misschien toch ook niet te moeilijk is.
Het is in deze als met de drie zijden
van een driehoek. De werkgevers
vormen een zijde, de werknemers
ook, maar de regering niet minder.
Afgezien van het feit dat ze zelf ook
werkgeefster is en geen kleine
is ze niet vreemd aan het ontstaan
van de situatie van het ogenblik die
de oplossing van het loonvraagstuk
zo uitermate Ingewikkeld maakt.
Temeer nu het zich laat aanzien dat
de (eigenlijke) werkgevers en de
werknemers er op eieen kracht niet
uit kunnen komen, lijkt het aange
wezen dat de regering er bij wordt
gehaald, desnoods voor een beslis
send woord. Voorkomen wordt dan
wellicht bovendien, dat de Stichting
zelf onder al te zware spanningen
wordt gezet. Zij is als waardevolle
instelling Immers wel iets waarop
alle betrokkenen zuinig behoren te
"jyjET DEERNIS zal allerwege in ons
koninkrijk kennis worden gen»
men van het overlijden op nog be
trekkelijk jeugdige leeftijd van de
heer Pos. Vele jaren is hij in ons
land gevolmachtigd minister geweest
voor Suriname en hij heeft aan dit
hoge ambt op alleszins verdienste
lijke wijze inhoud weten te geven.
Dat laatste was trouwens een ver
eiste voor heel het samengaan in
nieuwe vormen tussen Nederland en
de landen in de west. Op papier was
een voortreffelijke rechtsorde ont
worpen die alle kansen behelsde
voor een welslagen van de nienwe
verhoudingen. Nu kwam het erop
aan, hoe in de menselijke sfeer de
opzet te doen slagen; aan dat wel
slagen heeft de heer Post een bijzon
der gunstige bijdrage geleverd en
aan de versteviging van de band
tussen dc landen van ons koninkrijk
heeft hij het zijne willen doen.
Een verkiezing tot gouverneur van
Suriname leek in het naaste ver
schiet te liggen. Het bleek anders be
schikt. Heel velen zullen hem in eer*
bied gedenken.
Over 1964 maar 15-20 miljoen verlies
(Van onze parleinentsredactie)
/~\P GROND VAN DE bedrijfsresultaten van de eerste negen maanden
A-T wordt het verlies van de KLM over 1964 geschat op 15 a 20 miljoen
gulden. Dat is 35 a 40 miljoen gulden minder dan het verlies over 1963
(f 55,3 miljoen). „De KLM bevindt zich dus in een belangrijk gunstiger
positie dan bijv. in 1962, toen nog een verlies van f 75 miljoen werd ge
boekt". Dit zei minister Van Aartscn gisteren in de Tweede-Kamercom
missie voor verkeer en waterstaat, die het openbare begrotingsoverleg
voortzette.
In antwoord op de vele vragen
van de commissie gewaagde de mi
nister uitvoerig van de bevredigende
resultaten die het ingrijpen in de des
tijds precaire situatie van de KLM
heeft gehad. Sedert de wijzigingen
aan de top is de samenwerking tps-
sen hen en de regering uitstekend.
Dit heeft een gunstige invloed op de
gehele personeelssituatie, want er
wordt nu weer met arbeidslust en
-vreugde gewerkt. Dit alles weer
spiegelt zich in de betere bedrijfs
resultaten, al moet natuurlijk wor
den betreurd dat nog steeds met
verlies wordt gewerkt.
De grote hoeveelheid ontslagen bij de
KLM is nu, volgens dc minister, achter
de rug. Drieduizend personeelsleden zijn
de laatste jaren afgevoerd. ,Ze hebben
overal wel een plaatsje kunnen krijgen".
Het is niet uitgesloten dat ook in de
toekomst nog mensen zullen worden ont.
slagen, maar dat zal dan op meer be
perkte schaal gebeuren, als gevolg van
de toenemende mechanisering e.d. De
KLM heeft 670 vliegers in dienst eerst
850), terwifl er behoefte is aan 500.
De regering moet vóór maart van
het volgend jaar een beslissing nemen
over de vernieuwing van de KLM-
vloot in 1966. Dc KLM dient het nieu
we materieel tijdig in bezit te hebben
Weliswaar is er al een optie op zes
DC-9's genomen, maar de keuze tussen
dit Amerikaanse toestel en de Franse
Caravelle liet de minister nog open.
De definitieve beslissing zal worden
genomen los van de kwestie van de
landingsrechten. Wel belangrijk is de
vraag welke toestellen in Air ünion-
verband zullen worden gekozen, maar
bij de besprekingen over dc Air Union
is nog niet ten gunste van de DC-9 be
sloten. Voor het overige zullen econo
mische overwegingen hier de door
slag moeten geven.
Behalve op de uitslag van het overleg
over de oprichting van de A.U. moet een
definitieve uitspraak over het meerja
renplan van de KLM ook wachten op
een overzicht van de bedrijfsresultaten
over 1964. Intussen heeft de regering
besloten aan de Kamer voor te stellen
de tydelyke financiële steun aan de
KLM met één Jaar te verlengen.
Twijfel
De staatssecretaris van verkeer en
waterstaat, de heer Keijzer, deed na
dere medelingen over de Air Union-
besprekingen. die nu al zes jaar aan
de &.an.g ?Ün. Hij toonde zich bepaald
pessimistisch over de mogelijkheid om
de gewenste samenwerking op korte
termijn tot stand te brengen ..Bij alle
betrokken landen is de politieke wil
tot samenwerking aanwezig, maar of
dc zakelijke wil ook aanwezig is, meen
ik te moeten betwijfelen", zei de
staatssecretaris.
Het overleg stagneert op twee punten:
de verdeling van de quota over de deel-
nemende luchtvaartmaatschappijen, en
de bevoegdheden van de betrokken re-
geringen. Op korte termijn zullen nu de
ministers van buitenlandse zaken en van
verkeer bijeenkomen om op basis van
een voorstel-Spaak te spreken over mo
gelijke oplossingen.
Nederland zal echter geen quotum ac
cepteren dat niet in overeenstemming is
met de belangen van de KLM in de toe.
komst. Bij vorige gelegenheden zijn de
KLM quota aangeboden, die onaanvaard-
baar laag moesten worden geacht. Ne.
derland wil een quotum, dat gebasseerd
is op de toekomstige groeicapaciteit van
onze maatschappij. Met het oog op het
supersonische tijdperk staan wij nog
steeds een sterke Iuchtvaartsamenwer.
king voor, maar niet tot elke prijs. Ver.
der meent Nederland, dat de Air Union
open zal moeten staan voor de buiten-
wereld.
(Voor vervolg zie pag. 7)