Bouw van kantoren in
Londen verboden
Concorde-project is en
blijft springlevend
Arizona vóór Goldwater
Verslagen senator geeft
nederlaag pas laat toe
AEG
Vijfjarenplan
in Frankrijk
Boliviaanse president
naar Peru gevlucht
jwn =3BS. ~a=
Jn een donte \xf
Haalde £nk& spons erover!
Volkskruistocht
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1964
Geen gevoel van
rancune jegens
Johnson
SENATOR BARRY GOLDWA
TER heeft niet willen gelo
ven dat hij als verliezer uit het
verkiezingsstrijdperk is getreden.
Pas laat in de avond toen het
al als een paal boven water
stond dat president Johnson op
glansrijke wijze de verkiezingen
had gewonnen, gaf Goldwater op
een persconferentie in Phoenix
(Arizona) zijn nederlaag toe.
Toen hij zijn nederlaag officieel
bekendmaakte kwam het bericht
dat Arizona waarvan hij senator
is, zich voor hem had uitgespro--
ken. Hierdoor behaalde de ver
slagen senator in totaal 52 stem
men, tegen president Johnson
Goldwater zond president Johnson een
telegram waarin hij zijn rivaal geluk
wenste. HU zei geen bitterheid of ran
cune te voelen en voegde daar aan toe
dat hU bereid was president Johnson te
helpen om een beter Amerika en een
veilige en waardige vrede tot stand te
brengen.
Er staat veel te doen met betrekking
tot Vietnam. Cuba en het vraagstuk van
recht en orde in eigen land. Het commu
nisme blijft de belangrijkste hinderpaal
voor de vrede en ik ben er zeker van
dat het gehele land U zal bijstaan in het
zoeken van een oprechte oplossing voor
deze kwesties, aldus Goldwater.
Op de persconferentie sprak de ver
slagen senator zijn aanhangers moed in
en zei dat de republikeinse partij nog
steeds oppositiepartij zou blijven. „Wij
hebben een taak te verrichtten", zei hij.
Senator af
Goldwater. die niet had meegedaan
aan de verkiezingen voor de Senaat,
waar hij voor Arizona zait, merkte op
dat hij in januari werkloos zou
Hij troostte zich echter met de
den dat hij wel veel werk zal hebben
voor de republikeinse partij.
De republikeinse senator maakte
de gelegenheid gebruik om een scherpe
aanval te lanceren op de commentato
ren van pers. tv en radio. „Die moes
ten zich schamen voor de vitrioolachtige
aanvallen waaraan zij zich tegenover mij
te buiten zijn gegaan", aldus de sena
tor op de persbijeenkomst in Phoenix.
Op een vraag of hij van plan was zich
in 1968 wederom kandidaat te stellen zei
redwater tenslotte: ..Ach dat duurt nog
'arrg. Ik geloof dat ze nu een andere
lidaat zouden nemen: wat mij be-
.t vind ik het best".
Huis v. Afgevaardigden
Het is wel duidelijk dat de republikei
nen in het Huis van Afgevaardigden door
de democraten van Johnson zijn versla
gen. In het aftredende Huis van 435 af
gevaardigden beschikten de democraten
reeds over 257 zetels, tegen 178 voor de
republikeinen. Toen echter de uitslagen
over 423 zetels bekend waren, hadden
de democratische kandidaten er al 293
van in de wacht gesleept, tegen 138 voor
de republikeinen.
Senaat
In de Senaat, die 100 leden telt. waar
van er 35 mensen moesten worden
vangen, zijn de verhoudingen vrijwel
veranderd gebleven. In de oude Senaat
had de democratische partij 66 vertegen
woordigers en de republikeinen 34. Toen
de uitslagen bekend waren, had de Demo
cratische partij 67 zetels behaald, terwijl
de Republikeinse partij er over 33 be
schikte.
Gouverneurs
Ook de verkiezingen van gouverneurs
van 25 van de 50 staten hebben geen wij
zigingen opgeleverd. Inde bestaande ver
houdingen van 34 democratische gouver
neurs en 16 republikeinse is geen ver
andering gekomen.
President Johnson heeft Goldwater een
telegram gezonden, waarin hij hem dankt
voor diens aanbod tot samenwerking.
Johnson spreekt in het telegram nog
maals de wens uit dat alle Amerikanen
hun meningsverschillen terzijde zullen
schuiven om te werken voor een beter
land en voor de vrijheid van de gehele
mensheid. „Ik zal al uw initiatieven en
pogingen op dit gebied op prijs stellen
en ik geloof dat al uw medeburgers dit
ook zullen doen", aldus Johnson.
Luchtvaartkringen van mening:
(Van een
redacteuren)
DIJ het station Acherès in Frank-
rijk zijn gisteren drie treinen in
hotsing gekomen. Vijf spoorwegman
nen kwamen om het leven. Zeven
personen zijn gewond. Het gecom
pliceerde ongeluk begon met het uit
de rails lopen van vier rijtuigen van
een posttrein. Even later reed de
sneltrein ParijsLe Havre op de rijtuigen in. De locomotief en ver
scheidene rijtuigen van deze trein ontspoorden. Voordat iemand de kans
kreeg verder onheil te voorkomen, naderde een andere sneltrein uit
tegengestelde richting. Weer volgden een botsing en een ontsporing.
De ravage was ontstellend. De wrakstukken lagen over drie
baanvakken verspreid.
Drie treinen
op elkaar
De gezamenlijke ontwikkeling
van een supersonisch verkeers
vliegtuig door Frankrijk en En
geland, het z.g. project-Concor
de, is ten dode opgeschreven, zo
meldden persberichten deze
week uit Londen. De Fransen
zouden reeds schadevergoeding
eisen, zo heette het verder, om
dat sprake zou zijn van contract
breuk. De kans dat er nog ooit
een Concorde zal vliegen ach
ten „bevoegde kringen" 1 op de
50, luidde weer een ander be
richt. Kortom, de
Het Frans-Britse project-Con
corde: de voorbereidingen cn
bouw van het eerste supersonische
verkeersvliegtuig ter wereld staat
op het spel. Althans als men de
berichten moet geloven die aan
het begin van deze week uit En
geland kwamen. (Inmiddels zijn
nadere berichten uit Londen
aanmerkelijk minder positief dan
jL maandag).
In tot oordelen bevoegde lucht
vaartkringen hebben wij nadere
informatie over genoemd project
op de nogal alarmerende bericht-
de geschiedenis immer heeft geleerd,
een technische ontwikkeling niet tot
staan brengen.
Voorts zal de Britse regering bepaald
wel in overweging hebben, dat bU
een harerzüds beëindigep van het
Concorde-project zU daarmee meteen de
vooraanstaande plaats op luchtvaartge
bied van het Britse Rijk op het spel
zet; het land zal onontkoombaar een
derderangs plaats moeten gaan Inne
men en deze ramp kan de Labourrege-
ring toch onmogelijk met de Britse
lrr'- '.vaartindustrie voor bebben.
Tenslotte kan zeker een Labourrege-
ring zich niet permitteren zeer vele
duizenden Engelse uiterst gespecialiseer
de en hoog gekwalificeerde werknemers
plotseling brodeloos te maken, want bij
zonder veel arbeidskrachten zijn be-
listische premier Wilson van lXre"Llh£d K™»Stelen!^ar°b°! Spreiding van lasten
nrnnf-Rri'fnr.nin T«., Ar.rrr.~r. „rokl r.rr. r.~
andersoortige problemen
Groot-Britannië, zou degene zijn «,-
die een streep onder de Engelse
Concorde-activiteiten, als zijnde stendige metalen,
te kostbaar, wil zetten,
AEG
type 25
CENTR I F U G E
U zult ervaren, dat Uw
was in een wip winddroog
is! De AEG centrifuge
staat bekend om zijn enor
me droogcapaciteit. Door
de juiste verhoudingen
tussen snelheid, breedte
en vorm van de droog-
trommel wordt een opti
male droogwerking be
reikt. Met veiligheidsdek
sel, dus beschermd tegen
grijpgrage kindervingers.
AMSTERDAM
met' de producten AEG
TELEFUNKEN OSRAM
t bijeenkomst van de
Na afloop
Franse ministerraad heeft de Franse
nister van voorlichting. Alain Peyrefitte,
een uiteenzetting gegeven van de doel
stellingen van het Franse vijfjarenplan
voor 1965'70, waarvan het ontwerp om
streeks eind november bij het Franse
parlement in behandeling zal komen.
Volgens het plan zal de gemiddelde
werktijd per week binnen vijf jaar zijn
gedaald met anderhalf uur.
Het plan voorziet verder in produktie-
ve investeringen van 5 pet. Volgens het
plan zal het groeicijfer van de particulie
re consumptie per jaar en per hoofd ca.
354 pet. bedragen. Verder zullen per jaar
10 pet meer woningen gereedkomen, zo
dat in 1970 470.000 woningen zullen wor
den gebouwd.
De komende vijf jaar zal voor militaire
doeleinden bijna 55 miljard frank (ƒ41
miljard) worden uitgetrokken, waarvan
voor de atoomwapens 15.915 miljoen
frank 11.500 miljoen).
Militaire opstand breekt huidig bewind
Macht in handen
worden als ze hier werd opgedïend
Voorts kan hij mede naar aanleiding
de boven geciteerde berichten, wel ke^_
-I Al die factoren behoeven een nader
die snelheden voldoende hittebe- ^oor Engeland gewenst overleg inzake
het kostbare Concorde-project niet uit te
sluiten. Eerder dan in een zuiver nega
tief standpunt t.o.v. het project geloven
luchtvaartkringen in het zoeken door de
wegen om de zwa-
wat te spreiden in
het Engelse verlangen om de
zaak te temporiseren, waardoor i
In Amerika heeft men deze zaak in
competitieverband geëntameerd: Boeing Engelse regering
en Lockheed hebben als „winnaars" re lasten zo mogelijk
thans een contract met de regering
supersone
keersmachines met hogere snelheden derdaad de gelegenheid zal ontstaan de
i meer) nader uit te
financiën zo breed mogelijk „uit te s
van militaire
junta
Tj^EN militaire opstand heeft gis-
L-J teren een einde gemaakt aan
het bewind van de Boliviaanse
president Estenssoro. De afgezet
te president is met zijn vrouw
en een aantal trouwe medewer
kers per vliegtuig naar de Peru
viaanse hoofdstad, Lima, ge
vlucht. Het land wordt op het
ogenblik bestuurd door een mili
taire junta onder leiding van ge
neraal Orvando Candia.
Vice-president generaal Barrientos,
de leider van de militaire opstand,
heeft in een boodschap die is uitge
zonden door radio-Cochabamba meege
deeld, dat hij afstand doet van het
vice-presidentschap. Hij weigerde ook
een functie te bekleden in de junta.
T"\E Britse Labour-regering is
plan de invoertoeslag van vijftien
procent tot ver in het komende i
jaar te handhaven. De fiscale tege
moetkoming aan de exporteurs is blij
vend, zo deelde de minister van eco
nomische zaken, George Brown, gis
teren in het Lagerhuis mee. De staal
industrie zal door de regering worden
overgenomen zodra het mogelijk
deze plannen uit te voeren.
Minister Brown kondigde verder
nieuwe maatregelen aan van de re
gering. Zo wordt er een wetsont
werp bij het parlement ingediend om
het bouwen van nieuwe kantoren in
Londen te verbieden. De maatregel
is zo drastisch, dat kantoren, die
aanbouw zijn, niet mogen worden
afgemaakt. De socialistische rege
ring meent, dat er te veel kantoren
in Londen worden gebouwd en te
weinig huizen voor de mensen, die
in deze kantoren werken. De bouw
middelen, die nu vrijkomen, zullen
worden gebruikt voor sociale ob-
Men zal er in Engeland ernstig
naar streven belangrijke kantoren
over te brengen naar minder dicht
bevolkte gebieden van het land.. Op
deze manier hoopt men de overbe
volking van Londen tegen te gaan.
De trein- en busverbindingen met
het centrum van de stad zijn nu al
overbelast en de woningnood in de
stad is nog steeds groot.
De wet. die wordt ingediend, zal
met terugwerkende kracht van van
daag af rechtsgeldig zijn.
Een andere maatregel van de
nieuwe regering is de uitvoering
van het plan tot modernisering van
de spoorwegen uit te stellen. Vol
gens dit plan wilde men de spoor
wegen weer rendabel maken door
een derde van de lijnen te laten
verdwijnen. Twaalf stations, die op
geheven zouden worden, blijven ni
in bedrijf.
In Straatsburg, waar de parle
mentsleden van de Europese Vrij
handels Associatie bijeen zijn, heeft
de economische secretaris van het
Britse ministerie van financiën,. An
thony Crosland, de wind van vorer
gekregen. Hy was ijlings naai
Straatsburg gereisd om de daar
ontstane storm van kritiek op de
Britse economische maatregelen wat
te luwen.
Hy stelde de afgevaardigden ge
rust, dat de invoerbeperkingen geen
kentering betekenden van de Brit
se politiek en bij verzekerde, dat de
maatregelen maar tijdelijk zijn.
Ondanks de geruststelling van de
Engelsman nam het parlement een
amendement aan op het jaarverslag
van de E.V.A., waarin men be
treurt, dat de Britse regering maat
regelen heeft getroffen, die ernstige
consequenties hebben voor de Euro
pese handel. Verder keurde men het
af, dat Engeland heeft nagelaten
tevoren overleg te plegen met de
partners van de vrijhandelszone.
Aanvankelijk werd vermoed dat Bar
rientos, die vanuit het garnizoen te Co-
chabamba de opstand leidde, zelf de
macht in handen zou nemen en dat hij
binnen de kortst mogelijke tijd naar de
Boliviaanse hoofdstad, La Paz. waar nog
in enkele wijken en rondom het presi
dentiële paleis strijd wordt geleverd tus
sen aanhangers van Estenssoro en militai
re rebellen, zou reizen.
Het hoofd van de militaire junta, Or
vando Candia, verklaarde eerder in een
radiorede dat hij zolang de macht in
handen zou nemen totdat er nieuwe ver
kiezingen zullen worden gehouden. Hij
beloofde in zijn rede dat hij rekening zou
houden met de wensen van de ontevre
den mijnwerkers in het binnenland, die
eigenlijk de oorzaak waren van de onge
regeldheden van de laatste dagen in het
land. Ook deelde hij mede dat de boeren
eigenaars zullen blijven van htm grond.
De val van Estenssoro heeft paniek
veroorzaakt bij de leden van de oude
regering. Talrijke politici hebben asiel
gevraagd bij buitenlandse ambassades.
Generaal Claudio Sanroman bijvoorbeeld,
de chef van de politieke politie, een zeer
belangrijke positie, heeft asiel gevraagd
op de Paraguese ambassade in La Paz.
De Zuidvietnamese premier, Tran Van
Hoeong, heeft een nieuwe regering ge
vormd, die geheel uit burgers bestaat,
hoofdzakelijk ervaren technici in plaats
van politici. Hoeong neemt zelf de porte
feuille van defensie op zich. Generaal
Khanh, de aftredende premier, wordt
opperbevelhebber van de strijdkrachten
en is niet in het kabinet opgenomen.
Minister van buitenlandse zaken wordt
Pham Dang Lam, secretaris-generaal
dit ministerie onder Ngo Dinh Diem,
eerste vice-premier dr. Ngoeyen Luu
omvang -
ject.
W'
O™™* dat iaatste te beginnen het taken zod ai irverd'eeld.'dat'de
roject-Concorde voorziet in het realise- tie voor rekening komt van Sud Avia-
eerste supersone verkeers- tion (die de Caravelle maakt) en van de u
liegtuig ter wereld, dat wil zeggen het British Aircraft Corporation, terwijl terd «S ue maai
verkeersvliegtuig dat sneller zal daarnaast Bristol Siddeley de motor kwalijke gevolgen
gaat ontwikkelen, daarbij geholpen door
Een kwestie die op zijn beurt allerlei
voetangels en klemmen oplevert omdat
juist op het gebied van luchtvaartont
wikkeling het niet de eerste keer zou
kunnen zijn dat een project, omdat het
de te traag werd werd uitgevoerd, als mos-
de maaltijd kwam met alle
.straalvliegtuigen
overeenkomstig, voorbereidingen bezig i^ag heeftbij«ond«
waren. Aanrez.en b., hl-, r d« technUkJ va„ ^a]aa„drlj. hel project
ving, waarbij komt dat de motoren
waren. Aangezien het hier bovendien
een project gold dat overheidsfinancie
ring wettigde van waarlijk grote om
vang besloten de twee landen zoveel
mogelijk op fifty-fifty-basis tot een ge
zamenlijke krachtsinspanning te komen.
Daarmee werd het project-Concorde een
uitsluitend als gebaar tegenover de i
sa binnenslands wat trammelant over
het project te maken. Tenslotte zit de
Laboorregering voor de ondankbare op-
schermen door kan „duiken") de TSR 2,
feit.
Over de kosten moet
denken. Ofschoon officieel nimmer cij- ontwikkelen
fers zijn genoemd, komen deskundige 4 gig J"
schattingen vrij unaniem tot een orde
van grootte ten bedrage van 354 miljard
gulden, dat is dus nog vijfhonderd mil
joen meer dan de volledige realisering
van al onze Deltawerken vraagt!
zekere zin als proefkonijnen dienst len
kunnen doen. na
De stuwkracht die elk der vi»r Con- q
niet gering corde-motoren per stuk moet kunnen me
dient te gaan met het strakker aanha-
i de baikriem. Ook bij de haar zo
het hart liggende arbeiders!
De c
Over het algemeen heeft die grota
..men" niet zoveel begrip voor de méri
tes van projecten als dat van de Con
corde. waarvan men nu eenmaal de
Ha mogelijkheden minder geneigd is te zien
eens dat Engeland de dan de kosterL Evenwel: ook het willen
gebaar tegenover de
"Wilson en de zijnen
is siechts een veronderstelling, evenals
het zoeven te berde gebrachte tempo
riseren van het project.
ongeveer tweemaal
groot als de grootste bestaande straal
motoren, die een DC 8 voortbewegen!
Aangenomen nu eens dat Engeland
samenwerking met Frankrijk eenzijdig maken van epn BPIjaar
bevoegde kringen gelooft men daar
overigens niet erg aan dan zou zi
technologisch geredeneerd. Frank-
zang van het project blijkt ook
uit het feit, dat enkele tienduizenden rijk zo goed als niet in staat zijn
werknemers bij de ontwikkeling van dit het motorproject volledig
vliegtuig-van-de-toekomst in Frankrijk
en Engeland zijn betrokken.
Officieel is al weer geruime tijd gele
den gezegd dat het prototype vai
Concorde in 1967 klaar zou zijn, wa
dan in 1971 de eerste aflevering aan
luchtvaartmaatschappijen zou kunnen
beginnen. In luchtvaartkringen is men
echter van mening, uitsluit /id op w oo
grond van technische overwegingen. Men zal zeggen: Frankrijk zal zijn staat in deskirnH'Vp kringen wpi-
lat deze termijnen bepaald aan de op- heil dan misschien bij Duitsland kunnen a' in a«Kunaige «ringen wei-
zoeken. Maar ook dit is een niet te DIS twijfel,
verwerkelijken mogelijkheid. daar
i zich bijzonder veel moeite die-
»n te getroosten om het verdere Brit-
aandeel in het project tot
de einde te brengen. En dan spraken
nog niet eens van de financiën.
Ten dode?
Veronderstellingen die de
waarheid echter éérder zullen
8°jed benaderen dan de geruchten-
stroom van het begin dezer week
die van een eenzijdig beëindigen
van de overeenkomst door En
geland gewagen. Daarover be-
timistische kant zijn.
reeds met de vervaardiging
(definitieve) onderdelen voor deze revo
lutionaire machines begonnen is, doch
dit wordt in genoemde kringen van
deskundigen_met de nodige korre* zou, gESa ttSSW?
dige ontwikkeling bepaald nog niet aan
creatieve projecten als dat van de Con
corde toe is. Ergo gaat het er flink op
lijken dat bij een wegvallen van Groot-
derdaad ten dode zal zijn opgeschre-
genomen. Want ten eerste moeten de
experimentele vliegtuigen die uitsluitend
op de grond worden beproefd (lees
„doorgezaagd") nog op stapel worden
gezet, waarna pas aan de eerste Concor- daar evenwel niet in. In de eei
"'.S ÏiÏT' Zal kU°" s'?a' Engeland niet bekend als
i worden gewerkt.
Dat
Zoals gezegd geloven deskund^en
die zich~bruut zal onttrekken
wèl vaststaat
Voorbereidingen voor de bouw van 20 procent zwaarder zal worden en 15
de Concorde, het gezamenlijke pro- procent meer vleugeloppervlak zal krij-
ject van Frankrijk en Engeland, gen. Immers, dergelijke ingrijpende
Hier ziet men hoe mannen op de anderingen kan
grote vleugel van het toestel da' TT,Ppr npr,T" n
al bestaat als model op ware groot- bezig
bekend).
In de tweede plaats kan een andere
politieke constellatie in een land, naar
In het proces te Warschau tegen de 72-
jarige Amerikaan van Poolse afkomst
Melchior Wankowicz is gisteren een mi
nimumstraf van drie jaar gevangenis ge-
eist. De schrijver wordt ervan beschul
digd Polen belasterd te hebben. De
openbare aanklager vroeg een straf in
overeenstemming met het Poolse wet
boek, dat deze minimumstraf eist, maar
wilde de strafmaat aan de rechter overla
ten. Drie advocaten bepleitten vrijspraak
of lichtere straf. Een getuige a charge
werd met gesloten deuren gehoord, vier
getuigen a décharge, Poolse schrijvers,
werden in het openbaar ondervraagd.
te, maar dan van hout
beste opstelling der verschillende
leidingen zoeken, een onderdeel van
het werk dat veel tijd in beslag
neemt. En zo vorderen de voorbe- Frankrijk'
reidingen, stap voor stap
zich bepaald niet
permitteren als men reeds met
(definitieve) onderdelenvervaardiging
Vooraan
Levenslang voor
moordenaar van
taxichauffeur
Een 25-jarige monteur is gisteren
Hamburg veroordeeld tot levenslange
gevangenisstraf en dwangarbeid we
gens het vermoorden van een taxi
chauffeur.
Vijftienduizend taxichauffeurs uit het
gehele land zijn onlangs naar Hamburg
gereden om bij de begrafenis van de
chauffeur aanwezig te zijn. Na de Twee
de Wereldoorlog zijn 180 taxichauffeurs
tengevolge van roofmoorden om het le
ven gekomen. Velen willen dat de in
1949 afgeschafte doodstraf weer wordt
ingevoerd. Het is echter onwaarschijnlijk
dat de hiervoor in het parlement noodza
kelijke meerderheid gevonden kan wor-
I Toen dezer dagen haken-
kruisvlaggen in de West-
duitse wijnstad Neckar-
steinach wapperden re
gende het bij de politie
telefoontjes van bezorg
de automobilisten, wie dit
vanaf de autoweg was
opgevallen en zich af
vroegen of het Derde
Rijk was herrezen. De
vlaggen waren echter ge
hesen voor een film van
de intocht van de Ame
rikaanse troepen in 1945.
I De Australische minister
van onderwijs heeft in
het parlement een wets
ontwerp ingediend dat
ten doel heeft de wrak
ken van Nederlandse en
Engelse schepen, die in
de zeventiende en acht
tiende eeuw voor de kust
van Australië zijn ver
gaan, als voorwerpen van
historische waarde te be
schermen. De minister
wilde voorkomen dat de
ze wrakken, zoals reeds
enkele malen het geval
was, worden misbruikt
voor persoonlijk winst
bejag. Voortaan moeten
vinders van een wrak dit
aangeven en er verder
met hun vingers afblij
ven.
Op de televisieschermen
van zestien landen wordt
thans de visuele taalcur
sus van de BBC, Walter
and Connie, vertoond. De
serie episoden uit het le
ven van het Engelse paar
is in totaal aan 28 landen
verkocht.
gemannen uit Mierlo aan
gehouden, die hebben be
kend een paar offerbus
sen te hebben gelicht in
de St. Augustinuskerk te
Utrecht. De jongelieden
waren de kerk binnen
gekomen door een kost
baar glas-in-lood-raam in
te slaan. Zij belandden
daarna in een kelder,
waarvan de deur was af
gesloten. Zij zagen kans
deze te forceren met een
crucifixZo wisten
zij de kerk en pastorie
binnen te koM*.
1658) We moeten de lieden die ge- weliswaar zich als ware Christenen
boor gaven aan de oproep tot de te gedragen, maar hij werd door de
eerste kruistocht beschouwen als bandeloze massa bespot en zijn
een dwarsdoorsnede van de feudale woorden werden in de wind gesla-
Europese samenleving van de 11de gen. Door hun gedrag leden de kruis-
eeuw. Dat wil dus zeggen, dat zich vaarders ontzettende verliezen. Meer
onder het geboor van Feter de Klui- dan één troep werd volkomen ver
zenaar op marktpleinen en in het nietigd. De bende van graaf Emicho
open veld boeren en knechten, ho- van Leiningen, die zich aan de Jo-
rigen en vrijen bevonden hebben, den-pogróms in de Rijnsteden had
die God's glorie gevoeld hebben bij bezondigd, werd door koning Kolo-
de aanblik van de profetisch drei- man van Hongarije vernietigd; een-
gend opgeheven wijsvinger van Peter zelfde lot trof de volgelingen van de
de Kluizenaar, maar er zullen ook priesters Voikmar en Godschalk. Ve
len sleepten zich.
boeven onder
samengepakte me- nadat zy vanuit
nlgte hebben geze- een hinderlaag door
ten, of mensen die I de woedende bur-
hun meester en hun Ji. gers waren aange-
bezittingen had- vallen, wannéeer
ilen verloren door WW17T hon bendgenoten in
de pest die door "lUEi M Mj\W m de pan waren ge-
Europa had ge- L—_J hak*. bü de wacbt-
woed en die meen- vuren in de slaap
den, dat een derge- waren overvallen en
lijke, God welgevallige en avontuur- vermoord, of wanneer de water-
li jke tocht óók buit en andere ple- bronnen langs de route vergiftigd
zierige zaken zou kunnen opleveren, bleken, naar het vaderland terug.
Zoals er ridders zijn geweest, die eeft spoor van geraamten achter
uitsluitend door edele motieven wer- latend, van de Balkan naar Frank-
den gedreven, maar óók edelen die rük en het Rijnland,
niets te verliezen hadden en krijgs- Volgens zeggen overleefde slechts 1/3
zuchtige rovers die in de kruistoch- deel van deze benden de eerste etap-
ten een mogelijkheid tot het uitle- pe van de tocht en bereikte Konstan-
ven van dierlijke instincten zagen en tinopel.
gewin aan bezittingen. Het verdere verloop van deze volks-
De volkskruistocht van 1096. door kruistocht kunnen we helaas niet ver-
Peter de Kluizenaar persoonlijk ge- melden, omdat de ruimte daarvoor
leid, geeft een weinig verheffende ontbreekt. We kunnen slechts mei-
indruk van het peil der deelnemers, den dat door wangedrag, achterdocht,
Het was een haveloze horde, die niet verraad (zowel van de krulsvaar-
wilde wachten tot er een leger uit ders onderling als van de Bvzantijn-
kon worden geformeerd, maar op se keizer) slechts héél weinigen het
eigen gelegenheid (en aangevoerd vaderland weer bereikten en dat ve-
door een handvol edelen, die de ben- len zelfs als slaven aan de Seldsjoe-
de niet in bedwang kon houden) de ken werden uitgeleverd. In hetzelf-
tocht door midden-Europa begon, de jaar vertrok een beter georgani-
Het eerste wapenfeit waaraan zij zich seerde macht, eveneens bestaande
met hartstocht wijdden, was het ver- uit lieden met totaal verschillende
moorden van alle Joden die zij ln doelstellingen, die in de geschiedenis-
Verdun, Trier, Mainz, Spiers en boekjes als het eerste kruisleger is
Worms konden vinden. Daarna trok- vermeld.
ken zij als een gesel door Hongarije, Hebben we uit het voorgaande ge-
geen enkele vrouw voor hen vei- zien, dat we de kruistochten niet in
as. Plunderend, brandend, moor- een al te idealistisch licht mogen I
dend en rovend trokken zij door mid- zien, hetzelfde kan worden gezegd
den-Europa, waar zij uiteraard slaags van de Tempeliers en de ridders van
raakten met dc vorsten en de bevol- de Johanniter Orde, die nu einde-
king van deze geteisterde landen, lijk aan dc beurt komen.
Peter de Kluizenaar bezwoer hen Nadruk verboden. H. Pétillon
