Nieuwe Leidlse Courant
LYNDON JOHNSON: GEWELDIGE ZEGE
Goldwater gaf verlies
niet snel toe
.Bolwerken' veroverd
Rob Kennedy verslaat
senator Keating
Pierre Salinger mist
kans in Californië
Romney handhaaft zich
ondanks Goldwater
Opmars onweertaanbaar
Rond 4 uur: definitief
DE STAND
Ernst en overgave beheersten
de Amerikaanse verkiezingen
Baby moest
wachten
p»------
Commentaar
Motie van afkeuring
Harold Wilson
CHRISTEUJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvasfigh is gheblavan
mlin hart !n teghenspoet"
Woensdag 4 november 1964, 43ste jaargang
De Bilt verwacht tot donderdagavond:
Overwegend droog weer met lokale op
klaringen, maar vooral in de nacht en
ochtend ook plaatselijk mist. Iets kou
dere nacht met hier en daar nachtvorst.
Middagtemperaturen ongeveer dezelfde
SENATOR BARRY GOLDWATER wilde het nog niet toegeven,
maar president Johnson heeft bij de verkiezingen van gisteren
een overweldigende overwinning behaald. Lyndon Baines Johnson,
die elf maanden geleden door de tragische dood van John F. Ken
nedy automatisch president van de Verenigde Staten werd, ziet dit
presidentschap bevestigd en heeft nu zelf een duidelijk mandaat
voor de komende vier jaren gekregen.
Hij behaalde gisteren een overwinning; waarmee hij Goldwater in politiek opzicht verpletterde
en tevens de oudste en sterkste republikeinse bolwerken wist te veroveren. Het werd een over
winning gelijk een aardverschuiving, zoals Johnson die gewild had, waarvoor hij gevochten had
en die hij voorspeld had voor zichzelf en Hubert Humphrey, die tot yice-president is gekozen.
Johnson sleepte in zijn zegevierende opmars in New York ook zijn partijgenoot Robert Kennedy
mee, die zich in die staat kandidaat had gesteld voor een Senaatszetel, hoewel hij afkomstig is
uit Massachusetts. De republikein Keating, die zich tegen Goldwater had gekeerd, moest het
onderspit delven. Hij erkende ruiterlijk zijn nederlaag. In Michigan, dat de voorkeur gaf aan
president Johnson, prolongeerde de republikein George Romney zijn optreden als gouverneur.
Ook Romney had zich van Goldwater gedietan cieerd.
1 Lyndon Baines Johnson,
de John Fitzgerald Kenne-
X dy moest opvolgen als pré-
De opmars van Johnson begon in de tussenstaten, verslapte enigszins in ZZT!,Mannén
het zuiden (waarvan Goldwater gezegd had, dat het helemaal achter hem
zou staan), maar brak vervolgens onweerstaanbaar door in het noord-
oosten, het oosten, het midden-westen en tot in Californië - één van de
Staten die Goldwater moest hebben, wilde hij kunnen winnen. Zelfs ecn uitslag die verplet
Maine en Vermont braken met een lang verleden en stemden democratisch,
Het was de staat New York met het grootste aantal kiesmannen (43) van
alle staten, die de overwinning vannacht omstreeks vier uur Nederlandse tijd
(dinsdagavond tien uur in New York) reeds definitief maakte voor de man,
die geboren werd op een pachtboerderijtje in Texas en die eens meende, dat
iemand uit het zuiden nooit in het Witte Huis zou worden gekozen. Een prach
tige prestatie die aan de populariteit van Johnson mag worden toegeschreven,
is ook de uitbreiding van het aantal democratische zetels in Senaat en Huis
van Afgevaardigden.
Goldwater had alleen in het zuiden, Johnson republikeins hadden gestemd,
waar zijn extremisme en zjjn stem te- zoals Kentucky, Tenessee, Oklahoma,
gen de nieuwe wet op de burgerrech- Florida c- ■- >-«' on
hlikeinse rivaalGoldwater.
slecht verwerken. Nadat aanvanke
lijk was meegedeeld, dat de senator
geen waarde hechtte aan de bereke
ningen van de elektronische breinen
en dat hij na een grondige analyse
pas om zes uur vanavond Nederland
se tijd (tien uur 's ochtends New-
yorkse tijd) een verklaring zou af
leggen. is Goldwater naar bed ge
gaan. Hij verzette zich daarmee zo
lang mogelijk tegen de traditie, zijn
nederlaag toe te geven, zodra die
duidelijk aan de dag is getreden.
Om 12.33 uur Ned. tijd was de stand:
aantal op Johnson uitgebrachte stem
men 38 710.421; aantal op Goldwater
uitgebrachte stemmen 24.502.649.
Op dat ogenblik was 90 procent van
het aantal kiesdistricten geteld.
Het wachten is nog op de einduitslag
van de staat Arizona. Hier schijnt se
nator Goldwater een geringe voor
sprong te hebben. By een overwinning
zou Goldwater in zes staten met in
totaal 52 kiesmanstemmen hebben ge
wonnen terwyi de president dan in 44
staten en in het district Columbia, met
tezamen 486 kiesmanstemmen zou heb
ben gezegevierd.
Om 11.30 uur Ned. tyd was de stand
voor hat Huis van Afgevaardigden
democraten 261 zetels^ repulikernen 120
zetels. Nog te beslissen 54 zetels. Se
naat democraten 66 zetels, republi
keinen 33.
De democraten bezetten tot nu toe
257 zetels in het Huis van Afgevaar
digden en hebben dit getal dus over
schreden.
Y.S. blijven bij
tijdschema voor
Kemiedyroncle
AMERIKA heeft gisteren officieel
meegedeeld dat het zich wenst
te houden aan het tijdschema voor
de voorbereidingen van de zogenaam
de Kennedyronde, die een internatio
nale verlaging van douane-rechten
moet gaan inhouden.
John Tuthil, de ambassadeur van de
V.S. by de Europese gemeenschappen
te Brussel, heeft de Europese commis
sie, de organisatie der algemene over
eenkomst voor tarieven en handel
(GATT) en andere meegedeeld, dat de
lyst van Amerikaanse industriepro-
dukten. die niet onder de tariefon-
derharsdeliiïgen der Kennedy-ronde
zal vallen, op 16 november zal wor
den ingediend. Deze lijst omvat de
produkten die de Amerikanen we
uit te zonderen van een verlaging
50 procent der rechten
De burgers van de Verenigde Sta-
zyn medewerkers was een ten hebben met grote ernst gestemd.
i Virginia in het zuiden, Wis- minder slecht verliezer, namelijk Kitchell Men scheen te beseffen, dat er grote
w^Kf„^„hel ,?alif,°™ë'„d.ie O0**""*'! "BWtoe waarden op het spel stonden. De op-
n Washington in het verre wes- heeft geleid. Hy zei: „Het ziet er naar T
sippi en Zuid-CaroÜna, die in 1960 nog ten. Hij veroverde het gehele noordoos- uit dat wy deze eerste ronde niet zullen komst was groot, iedereen, me even
democratisch stemden of de voorkeur ten, ook de stadjes en dorpen, die nooit winnen. Wy moeten nog vier jaar wach- in de gelegenheid was, bracht zijn
i eigen (democratische) anders dan republikeins hadden gestemd, ten, maar wij zullen deze regering terug- stem uit. Om de president van het
J -_ r de plaats waar zij hoort.^Het ]antj aan te wijzen, de president, die
UT vOoThet "eerst "sinds de repübü- presidentsverkiezingen. Ook hier won was 'toen al kwart voor negen .Al meer leider
keinen in 1856 eer. kandidaat stelden, Johnson. Washington is de enige stad, dan vier uur was bekend, dat Johnson mende
een democratische kandidaat voor het waar de negens in de meerderheid zijn. meer dan het vereiste aantal stemmen T de stemlokalen hing een gespannen Ta' ----- k k bii h i d heuvels
nrpcidpntsehan Dp staat Maine (ook Gebleken is. dat de negers overal in de had behaald en dat zijn verkiezing dus T ~:emlOKaieJ} een ^.espannen de voortekenen waren duidelijk: de baby *aai v.,aK. oy zyn nuis in de heuvels
OTrra er ook, die lieten blijken, dot lij C wSning "niTnlZ f?£2jekM< hoe laat tol stemlokaal open was Om leek hij al verdagen te ,Un. H„
op Goldwater hadden gestemd. Johnsons
Het district Columbia, waarin de hoofd.
republikeins gestemd. In Ver- stad Washington is gelegen, mocht voor js nog niet achter de rug, maar er is geen
mont echter won Johnson en daarmee het eerst in 164 jaar deejlnemen aan^ de reden om al te optimistisch te zijn". Het
den verklaard om de domme reden dat
op de machine de namen van de kandi
daten verkeerd stonden vermeld. Pas
acht uur na de opening werd de fout
ontdekt
Alleen het opperste gerechtshof kon de
kiezers toestemming geven voor een
tweede keer te stemmen. Maar lok nu
te begrijpen. eens in een dag een uitspraak van het
hof uit. Het ging niet en de stemmen
de vrije wereld i
In de stemlokalen hing f
de ko- speï^Ld 'wilde ook mevrouw pïtt°r w"d Sestemd de Verenigde
uitde plaats Utica in de staat New York Staten, Met enm en overgave. De ver-
haar stem niot verloren doen gaan. Maar s'agen Barry Goldwater stond in het lo-
i de enige staten, die Frank- overwinning had ook een recordbrekend
Dit i
andere 46 staten veroverde. En Roose- jn Kentucky
velt is nog steeds houder van het record van onge
aantal kiesmanstemmen, 523 tegen in dat. genoegen
zelfde j'aar. De kracht en de omvang
de stemrnacihiines was te horen. half negen werd de baby geboren. Maar delyk vermoeid en het enige wat hij
Overigens die stemmachines bleken mevrouw Potter had toch nog eerst haar was: „De verkiezingscampagne is veel te
het een meerderheid
.000 (Roosevelt moest
net 200.000). In de staat
New York heeft Johnson een meerder-
G old water niet zou kunnen missen, zoals 1955 14 miljoen meerderheid).
Ohio, Illinois, Texas, New York, Penn
sylvania, New Jersey, Massachusetts, In
diana, Michigan en vervolgens Califor
nië als klap op de vuurpUl.
Stormenderhand
Goldwater kan dit alles
c soms moeilijkheden op te leveren. Een stem uitgebracht. lang geweest. Het
(Voor vervolg zie pag. fr) jonpe vrouw> die voor het eerst haar Het is duidelijk, in de Verenigde Staten moeiend''.
stem moest uitbrengen, wist niet goed is gisteren intens gestemd. Zelfs de mis-
raad met de bediening. Nerveus vroeg dadigers hadden in hun spannend bedryf
e haar man, wat ze allemaal moest doen. de belangen van het land niet vergeten.
dodelyk
yAN
nu voortaan is Lyndon B.
Johnson voor Amerika en voor
de wereld de gekozen president van
de Verenigde Staten. Als plaatsver
vanger, na de aangrijpende dood
van Kennedy, onder wie hij als vice
president had gediend, was hij dat
niet. Nu is hij het.
Met grote meerderheid is hij geko
zen. Voor het Amerikaanse volk is
de keuze geen moeilijke gebleken.
De voorkeur is gegeven aan de be
trouwbare vakman, de voorkeur in
een tijd die wijsheid en bezonnen
heid vereist.
De oude republikeinse partij is wel
zeer afgestraft voor het feit dat zij
geen andere kandidaat heeft kunnen
opbrengen. De man van haar keuze
is door het volk van Amerika on
dubbelzinnig afgewezen. Zeker kan
men zijn dat van de stemmen die
nog op haar lijst zijn uitgebracht
bovendien vele zijn ingegeven door
trouw aan de partij als zodanig. Wat
de republikeinse partij na deze ne
derlaag behoeft is zelfbezinning.
Afgezien van de kandidaat aan wiens
wankel succes zij haar lot verbonden
had is de mate waarin de republi
keinse partij de nederlaag geleden
heeft stellig te betreuren. Wat Ame
rika voor zijn politieke welzijn nodig
heeft zijn sinds lang geweest twee
partijen die elkaar vrijwel in even
wicht hielden. Dat evenwicht is nu
ernstig verstoord geworden-
Voor Amerika en de wereld echter
is het goed, dat deze verkiezingen
achter de rug zijn. De periode die
aan een stembus vooraf gaat pleegt
door onzekerheid te worden geken
merkt. In de politiek zelf treden
dan zekere verlammingsverschijnse
len op. Een kandidaat die tevens
regeringsverantwoordelijkheid draagt
voelt zich spoedig gebonden en ge
remd. Hoe zal hij kunnen beslissen
wanneer de beslissing over eigen lot
elders ligt 3ij de verkiezingen ech
ter wordt hem een mandaat ver-
verleend. Hij kan weer vooruit-
Dat geldt ook Johnson. Het Ameri
kaanse volk heeft hem voor vier
jaren de ruimte gegeven.
Het ambt dat hij, nu als gekozen
president, bekleden gaat is van on
gekende zwaarte. Gisteren hebben
wij herinnerd aan hetgeen Johnson
er zelf eens van heeft gezegd. Wij
herhalen het,.dit ambt is een moei
lijk ambt en ieder die tot deze func
tie geroepen wordt moet een nederig
man zijn. Het ambt is veel groter
dan de mens die het bekleedt, en
verleent hem een kracht die veel
groter is dan zijn eigen kracht".
Zulk ambt wordt gedragen in een
zaamheid. En toch kunnen wij hem
hierin wezenlijk ter zijde staan, zij
in Amerika en wij hier.
En wel door onze voorbede om wijs
heid en kracht. Er zijn wel mindere
dingen die men de nieuwe president
kan toewensen, echter geen betere.
Tien jaar voor
hoofdverdachte
moord in Nes
De rechtbank in Leeuwarden heeft
vanmorgen de hoofdverdachte in de
moordzaak Nes, de 28-jarige E. S.
veroordeeld to tien jaar. De eis was
vtertien jaar.
,Jk moest dat toch honderd keer
schrijven en op het bord is er geen
plaats meer voor."
President Johnson volgt met
zijn dochters Luci en Lynda de
verkiezingsuitslagen van drie
verschillende televisiestations.
(Telejoto)
Heel onzeker kwam ze weer achter het Zo overkwam het een buschauffeur In
gordyn van het stemhokje vandaan. In dc Washington dat hij werd beroofd van
stilte van het stemlokaal kon men haar tachtig dollar door een man, die hem
duideiyk horen fluisteren: „lieveling, lk met een revolver bedreigde. „En", beet
geloof dat ik het toch nog verkeerd heb de overvaller de chauffeur toe, nadat de-
In één
oogopslag
CNV voor vermogensaan-
wasdeling pag. 2
Luthers trouwring pag. 2
Verkiezingen: achtergron
den en reacties pag. 5
waar de grootste gezin
nen? pag. 7
Harmonie en fanfare: ver
zamelen geblazen pag. 7
Kamer: industrialisatie,
prijsbinding, Rijnmond
pag. 9
het gevraagde bedrag had overhan
digd, „stem op Johnson en niet op Gold-
Politie tPP*Pn
en de misdadigers, maar ook l-A
kse politie bedreven gisteren
Niet
de Newyor!
nog op het laatste ogenblik politiek. Het
afluisteren van de politie is ook in New
York afetiiaiaitiHliSBHBABi
Conservatief melaatsgenoemd
De conservatieve partij van Dou
glas Home, die nu in Engeland in de
oppositie is, heeft gisteren in
Lagerhuis een motie van afkeuring
ingediend naar aanleiding van
uitlating van premier Wilson, die
een conservatieve afgevaardigde
wegens diens verkiezingsleuzen over
- emigrerende kleurlingen had uitge-
maakt voor een „melaatse".
via 1
kookte propagandaikr
Goldwater. Twee uur lang duurde
merkwaardige uitzending en de leiding
van de Newyorikse politie is er nog niet
achter welke bemanning van een pa
trouillerende auto hei zo met Goldwater
op had.
In de zuidelijke staten, waar df
vechters voor de rassengelijkheid
den bezig zyn geweest de negers op te
wekken zich in het kiesregister te laten Wilsons opmerking veroorzaakte
inschrijven, werd met een zekere verbe- tumult in de conservatieve gelederen,
enheid gestemd. Twintig conservatieve Lagerhuisleden
Zieken en invaliden weiden van alle verlieten na de opmerking, die overi-
kanten aangevoerd. In een negerwyk van gens door de voorzitter werd betreurd
Indianapolis raakte een stemmachine de- doch die niet kon zeggen of dit een
fect. Een monteur, die het euvel moest onparlementair woord is aangezien het
p. - al te zonder preceent is. vol walging de
zaal. Wilson bleef onder dit alles
echter volmaakt rustig. Hij weigerde
het woord „melaatse" in te trekken en
verhelpen, was zo vrij de
tellen: 33 voor Johnson
Goldwater. Dat gaf de vrije burgers
het zuiden weer moed.
Nee. die stemmachines voldeden toch het gevolg was dat zes vroegere
niet helemaal. In de New Yoiikse Bronx- servatieve ministers de motie van af-
wyk moesten 350 stemmen ongeldig wor- keuring indienden.
Zoals te verwachten werd het politie
ke programma van de nieuwe regering
fel door de oppositie aangevallen. Voor
al het voornemen om de staalindustrie
te nationaliseren, werd fel aangevallen.
Ook keerde hy zich tegen de invoer
beperking. Oppositieleider Douglas Home
verdedigde krachtig het Concorde-project
waartegen de labour-regering zich heeft
uitgesproken. Douglas Home voerde aan
dat dank zy de samenwerking met
Frankrijk, Engeland nu 4 a 5 jaar voor
ligt op de Amerikaanse concurrenten op
het gebied van het supersone handels-
vliegverkeer.
ex-premier sprak ook ironisch
de uitbreiding van de regering die
meer dan honderd leden een hele
party in het Lagerhuis zou opleveren,
„en wy weten nog niet of er niet nog
meer by komen". Wilson repliceerde
hierop onder byval van de Labour-
afgevaardigden: „Zeker, er is iets
vreemds en nieuws, geen enkele van mijn
naaste famüüeleden, geen enkele van
myn vroegere schoolkameraden maakt
deel uit van de nieuwe regering, de tyd
11 de dynastieën en van het nepotisme
voorbij".
