Trafiek: geen enkele
pretendent heeft kans
Doven journaal technisch
een ingewikkeld karwei
Boeinde studie over Carlisme
Luisteraars in paniek
door KRO-klankbeeld
FEEST
7
MAANDAG 2 NOVEMBER 1964
IN 1956 W5 CARLOS HUGO
NOG „GFOON" HUGUES
(Van eonzer redacteuren)
Indien drs. J. varfjl. leraar aan het christelijk ly
ceum van Zwolle, \g jaar in de „roerige" dagen vol
overdadige publiciltrondom de verloving en het hu
welijk van prinses he en haar echtgenoot bereid zou
zijn geweest één fouit zijn collectie van 20.000 stuks
te verkopen aan (buitenlandse sensatie-pers, zou hij
zeker vele dollars, nden of francs rijker zyn gewor
den. De heer Van Dheeft dit nietg edaan: hij bewaarde
die prent van prii£harlcs Hugucs voor de illustratie
van zijn boek, da&ndaag verscheen by de Uitgeverij
J. H. Kok N.V. te frpen.
Die" ene foto hadl- op dat ogen
blik schijnbaar alleiysteries over de
naam van de echfcoot van prinses
Irene kunnen onthin. Met een ste
vige onderlijning telde de prins van
Bourbon-Parma eejdoor „professeur
Van Dijl" gemaaktfoto met Hugues
de Bourbon. Dat s reeds in 1956.
Door zijn studie he drs. Van Dijl het
verzamelen van poftten van vorstelij
ke personen als aby gekregen. Hij
bezit een collection 20 000 stuks. De
meeste gesigneerd") van een vrien
delijke opdracht vjzien. Dat de Zwol
se leraar een speiist geworden is op
het gebied van Europese vorsten
huizen. daarvan uigt ook de gede
gen studie, die hihans onder de titel
„Op en om de Spse troon De ge
schiedenis der jrlisten" het licht
heeft doen zien s paper-back.
Deze foto maakte
drs. Van Dijl in
1956 van prins
Charles Hugues de
Bourbon, die toen
nog „gewoon" Hu
gues heette. Pas in
1962 kwam Charles
er als eerste voor
naam officieel bij.
devaam
Nog even ovedie naam van prins
Hugues. Drs. 1 Dijl noemt hem
prins Carlos Hi, omdat (zoals
schrijft) „Xavieivoor zijn zoon de
naam gekozen 1 van de eerste ko
ning van Franbk uit het huis Capet;
in 1962 is lan; de wettelijk voorge
schreven weg paald. dat de jonge
man tevens de tam Charles zou dra
gen, en wel alferste naam. zodat hij
voortaan Charl- Hugues heette. In het
Spaans werd .Carlos Hugo', en zo
hadden de Caitcn weer een nieuwe
Don Carlos".
De heer Vari>ijl graaft in zijn stu
die heel diep ide historie. Om de ge
compliceerde ik. die de mogelijke
troonopvolging i Spanje en het Carlis
me nu eenmt" vormen, te verduide
lijken, zet hije stamboom van het
huis Bourbonuitvoerig uiteen. Die
stamboom is nder onderbreking te
rug te voereriot Lambert, een Fran
kisch edelmaidie omstreeks 630 leef
de. In 987 vd iemand uit dit ge
slacht (Hugo ipet) koning van Frank
rijk en naar ze Hugo heet de echtge
noot van prins Irene.
aaspraken
Hoe het Casmc gegroeid Is en wel
ke takken aknaal aan deze ene boom
zjjn ontsprot. wordt door de schrij
ver ook helf en op interessante wij
ze ulteengezien als hij bij de nieuw
ste geschiedis is beland, laat hij al
die takken, velke aanspraken op de
Spaanse tra menen te kunnen ma
ken, de revupasseren.
Prins Xaér (de vader van prins
Charles Htfes) is één der gegadig
den. Hij is sn van de 24 kinderen uit
de twee ht'elijken van hertog Robert
van Parma^n als zwager van de Oos
tenrijkse kzer Karl speelde hij (met
zijn broer Sctus) een bèlangrijke rol i
de zgn. Sius-affaire, waarbij Xavier
en zijn br<r in 1917 voor de Oosten
rijkse keizi bemiddelden met Frank
rijk om (li van Duitsland) een afzon
derlijke vrie te bewerkstelligen. Cle-
menceau lt die poging openbaar ma
ken en demdruk, die dit in Duitsland
Oostenrijk maakte was verplette
rend. De Sixtus-affaire droeg in niet
geringe mate by tot de val van het
huis Habsburg.
Prins Xavier wordt, in het boek ge
schilderd alé een zeer nuchter mens.
En met waardering memoreert de
schrijver, hoe de vader van Charles
Hugues in het concentratiekamp van
Dachau weigerde een „elite-behande
ling" te krijgen, omdat hij geen privi
leges van de Nazi's wenste. „Niet ten
onrechte", zegt drs. Van Dijl, „hebben
de Carlisten de naam, op gespannen
voet te leven met de beginselen van
de democratie; in Dachau zien wij hun
leider, die niet door fraaie woorden,
door een waardige houding, blijk
/an een instelling, die niet alleen
waarlijk vorstelijk, maar. zijns on
danks, in wezen ook waarlijk demo
cratisch genoemd mag worden".
Hoe Ingewikkeld dc leden van het
Huis Bourbon met alle Europese lan
den verbonden zijn, blijkt uit het feit,
dat in beide wereldoorlogen vertegen
woordigers van dit geslacht zowel aan
de zijde der geallieerden als aan die
der Duitsers vochten. Prins Xavier
diende bijvoorbeeld twee maal in het
Belgische leger. Eerst in 1914 en daar
in 1939
Bijbdse Inspiratie in
lijk!
ismuseum
Raad voor de Kunst
in openbare zitting
De Raad voor de Kunst heeft zater
dagochtend een plenaire openbare zit
ting gehouden, waarbij achtereenvolgens
het woord gevoerd werd door staats
secretaris drs. L. J. M. van de Laar.
de voorzitter van de Raad, mr. J. M.
L. Th Cals en prof. dr. J Pen te
Groningen.
De staatssecretaris sprak van het
.uitermate gecompliceerde en chaoti
sche beeld", dat de kunst in onze he
dendaagse maatschappij toont maar
•aohtige kunst zal er steeds toe
bijdragen, dat de verhouding van mens
wereld wordt verhelderd.
Oud-minister Cals zei, dat het inder
daad moeilijk is in deze tijd een ver
antwoord oordeel te geven over artis
tieke verschijnselen, maar de raad heeft
ook betrekking op het door de regering
voeren beleid.
Prof. Pen behandelde de wijze waar
op de kunst economisch in de maat
schappij is geïntegreerd. Subsidies voor
het ondersteunen van noodlijdende kun
stenaars noemde hij een van de minst
overtuigende vormen van kunstbeleid.
was van mening, dat te weinig
aandacht wordt besteed aan de moge
lijkheid tot het opbouwen van een con
sumptiecapaciteit.
Ter huldiging van mr. dr. P; J, Witte-
man, de in maart van dit jaar afgetreden
en door oud-minister Cals opgevolgde
voorzitter van de Raad voor de Kunst,
deelde staatssecretaris Van de Laar in de
Rolzaal van het Binnenhof in Den Haag
mede, dat het in opdracht van het depar
tement door Frits van Hall geboetseerde
portret in brons gegoten in het gebouw
van de Raad voor de Kunst geplaatst zal
worden.
Voorzitter Cals deelde mr. Witteman
mede, dat de Raad voor de Kunst hem
een tekening van het thans door hem
bewoonde huis als bewijs van erkente
lijkheid ten geschenke zal geven.
Minister Luns had vandaag een on
derhoud met de eerste minister van
Trinidad, dr. Erio Williams.
Minister Luns is zaterdag voor een
officieel bezoek op Trinidad aangeko-
men. Na zijn bezoek aan Trinidad reist
hij door naar de Verenigde Staten.
na 1956
Ter geleenheid van het 150-jarig be
staan van het Nederlandsch Bijbelge
nootschap zal in het Rijksmuseum te
Amsterdai van 19 november tot 7 fe
bruari ee: tentoonstelling worden ge
houden oder de titel „Bijbelse Inspi-
De expsitie zal zijn samengesteld
uit Bijbele prenten en tekeningen
Lucas va Leyden en Rembrandt.
Opklaringen
T\E voihtige lucht die dagenlang bo-
ven Nederland aanwezig was, is
vandaar, met noordwestelijke tot
noordelrjke winden verdreven en ver
vangen door aanzienlijk drogere
lucht, h deze lucht zijn het komende
etmaal opklaringen te verwachten en
slechts in de kustgebieden op enkele
plaatsen een bui. Samenhangend met
de opklaringen worden de minimum
temperaturen lager In de middag
blijft de temperatuur ongeveer gelijk
aan die van de afgelopen dagen De
weersverandering is veroorzaakt door
een kleine depressie, die via Scandina
vië naar het zuiden bewoog en een
krachtig hogedrukaebieddat van de
oceaan naar Schotland trok.
Daardoor wakkerde in het Noord
zeegebied de noordelijke wind aan en
kwam de drogere polaire lucht in be
weging.
ZON EN MAAN
Dinsdag 3 november: zon op 7.38, onder
17.09; maan op 6 19, onder 17.13.
4 november: nieuwe maan.
Drs. Van Dijl toont ook
vór 1936 slechts één Carlistische pre
tendent was naar de Spaanse troon.
Na dat jaar verschijnt er plotseling
aantal Carlistische pretendenten
ten tonele en prins Xavier en Charles
Hugues zijn er slechts twee
lange rij. De schrijver kan geen ant
woord geven op de vraag, hoeveel
Carlisten elk van de pretendenten ach
ter zich heeft. Wel wijst hij er op, dat
de Carlistische beginselen blind zijn
de ontwikkeling der laatste twee
•en. Hij twijfelt er aan,
Carlistisch Spanje plaats
een andere dan de r.k. gods
dienst, hij wijst er op, dat de traditio
nalisten vakbonden willen verbieden er
terug willen naar een op middeleeuwse
leest geschoeid gildewezen, een at
lute macht van de koning voorstaan
oude, verkregen rechten willen handha-
„Dat zij (de Carlisten) hun politieke
denkbeelden onlosmakelijk verbinden
hun aanspraken op de troon, die
zeker recht van bestaan hebben,
momenteel geen enkele kans
maken om door het Spaanse volk te
worden erkend dat Is de tragiek,
van een ietwat „gemoderniseerd"
Carlisme", zo besluit drs. Van DUI zijn
boeiende studie.
Sugestieve fictie over atoomoorlog
ter's nieuwe wereld", geschreven door
de aan een Amsterdamse krant verbon.
den journalist Jan Rogier, heeft de
KRO gisteravond een flink aantal luis
teraars boos en verontrust gemaakt.
Hoewel in het programmablad en
voor de uitzending duidelijk was ver
klaard dat het om een zogenaamd fic-
tion-verhaal ging, een soort „histori
sche vooruitblik", heeft lang niet
iedereen dat vernomen of wel goed in
zich opgenomen.
In het verhaal ging het nogal bont toe,
zo zelfs, dat men hoorde hoe Goldwater
een atoombom liet gebruiken. Hierover
zijn verscheidene luisteraars zeer boos
geworden; men achtte het niet reëel om
een dergelijke daad van Goldwater ook
zelfs maar veronderstellenderwija als
waarschuwing te noemen.
Maar vooral was men zeer veront
waardigd, dat regisseur Leon Povel zo
ver was gegaan, dat hij een bekende
lezer van de radio-nieuwsdienst de
schokkende berichten daarover liet uit.
spreken. Sommige luisteraars meenden
een ogenblik met realiteit te doen te
hebben, anderen hebben dit opgevat
als spotten met een afschuwelijke wer
kelijkheid.
Op zondagavond kan men de KRO
slechts summier telefonisch bereiken: er
zijn dan zo weinig mogelijk employés in
het gebouw en er wordt slechts één tele
foonlijn aangehouden. Daardoor stond
deze lijn van half tien tot half twaalf
..roodgloeiend", in totaal belden twintig
luisteraars op. Er kwam zelfs een
foongesprek uit Duitsland van een dame
die juist over de grens woont en voldoen
de Nederlands verstaat om goed begre
pen te hebben wat zij hoorde
Wie de KRO niet spoedig aan de lijn
kon krijgen, begon de grote kranten op
te bellen en zo kregen ook verscheidene
nachtredacties verontwaardigde luiste,
raars aan de lijn.
De auteur van het gewraakte klank
beeld is de zoon van de Nijmeegse hoog
leraar-historicus Rogier. Het was, naar
de KRO ons meedeelt, zijn eerste bijdra
ge aan de radio. De programmaleiding
heeft meer dan gewone aandacht aan dit
klankbeeld besteed omdat men wel voel
de. dat het in veronderstelling en in na
bootsing van realiteit zeer ver ging. maar
men besloot het uit te zenden als ern
stige waarschuwing voor wat zou kun
nen gebeuren, wanneer Goldwater het
presidentschap van de Verenigde Staten
zou verwerven.
De KRO betreurt het, dat niettegen
staande de zodgvuldige toelichting voor
en na de uitzending gegeven, toch ont
stemming Is gewekt. Van officiële zijde is
echter geen enkele op- of aanmerking ge.
maakt. De uitzending was expres op zon-
dagavond geplaatst omdat men dan
slechts een selectief publiek aan de radio
verwacht en de mogelijkheid, dat auto
mobilisten tijdens de rit onverwacht op
een alarmerend moment jn de uitzending
zouden vallen, dan gering is.
personalia
Op de in Den Haag gehouden jaar
vergadering van de orde van advocaten
bij de Hoge Raad is mr. Y. H M Nijgh
afgetreden als deken. In zijn plaats werd
gekozen mr. A. Mout. Mr. S. L. Buruma
is gekozen tot lid van de raad van toe-
Benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau H. Koster, te 's-Graven-
hage, administrateur bij het produkt-
schap voor margarine, vetten en oliën.
Benoemd tot directeur bij het Rijks
instituut voor de volksgezondheid dr. H.
H Cohen, voordien werkzaam op ar
beidsovereenkomst.
Bevorderd tot vice-admiraal de schou
ten-bij-nacht P. Cool en L. E. H. Reeser.
Tijdelijk benoemd en aangesteld bij
de dienstgroep van de officieren van de
Kon luchtmacht tot commodore de kolo
nel G. van der Wolf, commander van
sector Operations Centre Broek-zetel.
Eervol ontslag ui* de mil. dienst ver
leend aan de generaal-majoors: T. H.
Bakker (generale staf), C. J Vermeulen
(infanterie met dank voor de veeljarige
en belangrijke diensten, aan den lande
bewezen.
Dick Simons over
„de achtergrond'"
„O, dat is aardig!" hebt u wellicht
vluchtig gedacht, toen u het be
richt las dat met ingang van dins
dag 3 november a.s. de NTS een geworden
speciaal voor doven en slechtho
renden bewerkte samenvatting
van het journaalnieuws uit de afge
lopen week gaat uitzenden.
Maar waarschijnlijk is het niet
tot u doorgedrongen, welke zeer
subtiele aspecten zulk een televi
sieprogramma bezit en hoeveel
zorg er aan tepas komteer men
een doeltreffende uitzending voor stomme film gebruikt: het tussenvoe-
kunnen opvangen en doven dikwijls
geluidstrillingen kunnen voelen. Ten
slotte ook nog omdat men aanneemt,
dat wellicht andere kijkers de uitzen
ding zullen volgen.
Maar de twee overblijvende banden
moeten gelijk met de film in stukken
Maar er zijn ook heel veel jon- WOrden geknipt, opdat de tussenge-
geren en volwassenen, die nooit heb- voegde woordbeelden ruimte krijgen,
ben kunnen horen of het moeten Er zit dus montagewerk aan
doen met geringe gehoortesten. Die vast
op speciale scholen met grote moei
te hebben leren lezen en spreken Prrv> fffmnimi
en daardoor een beperkte woordkeus u'uul^11
hebben en vrij langzaam lezen, om elk
woord zoed in zich op to kunnon ne- "IviM van dn. Berkhout hee/t
tnen. Voor dezen is ondertilclinr len d« tourmaldienst dezer dagen eerst
enenmale onvoldoende. pmelgedraatd Daarvoor waren
„Daarom kozen wij een ander systeem leerlingen uit de hoogste ulo-klasse:i
namelijk dat. wat men vroeger bij de
elkaar heeft.
De heer Dick Simons, hoofdredacteur
van de NTS-journaaldienst. hebben wij terèn'
er eens naar gevraagd en hij had heel
wat te vertellen.
„Na maanden van voorbereiding zijn
wij nu al enkele weken bezig met
proefprogramma's te maken. Je hebt er
geen idee van, wat daarbij allemaal
komt kijken nr_
Om te beginnen is er veel overleg der (Het bleek dat
aan de uitvoering van het plan vooraf
gegaan. Daarbij heeft dr. P. R. Berk
hout, directeur van de Amsterdamse
Joh. C. Ammanschool voor doven en
slechthorenden tal van aanwijzingen en
adviezen gegeven.
„Zo oppervlakkig zou je denken,
dat het voldoende is, wanneer je
duidelijke onderschriften maakt: de
dove kan lezen wat er gezegd wordt
door de commentator Maar daarmee
kunnen wij lang niet volstaan", ver
telt Dick Simons.
korte toelichtingen met wit
te letters op een zwarte achtergrond.
Dat bleek veel meer effect te sor-
Eerst kiezen
bewerken voor deze speciale krijgen.
de Ammanschool r
hun directeur naar Hilversum ge-
De leerlingen waren verrukt over
wat zij te zien kregen. Driekwart
van het aantal had het weekjournaal
's zaterdagsmiddags al gezien, maar
meestal niet begrepen, waar het over
ging. Zij vonden het niet in 't minst
bezwaarlijk, dat zij later in de week
nog de nieuwssamenvatting voorgezet
ETHERGOLVEN
daarvoor geschikt is. Soms is iets te
ingewikkeld of niet aansprekend ge
noeg. Dus moeten wy zorgvuldig kie-
Maar de samenstellers leerden veel
van deze proefvoorstelling, Zo byv. ble
ven de tussen titels toch nog tekort
op het scherm: er moet mstig kunnen
worden gelezen. Ook besefte men. dat
er tijdens die woordbeelden voor enige
achtergrond moet worden gezorgd.
Voor slechthorenden krijgt de film an
ders teveel „dode plekken en het was
opmerkelijk, dat, hoewel er nu nog
geen achtergrond muziek was, verschei
dene leerlingen die nog over gehoor-
Oor steunt oog
Om te beginnen komt er van een ge
wone televisie-uitzending van het jour
naal veel minder tot de niet-horende
als de wel horende zou denken. Wij
horen zeer veel geluiden en vernemen
daaruit van alles, zonder het te be
seffen. Men zou dat de „begeleidings
geluiden" kunnen noemen, die gebeur
tenissen illustreren, ook al wordt er
niets gezegd.
Horen wij buiten bijv. gierende
men en een machtige klap, dan
wij al een concrete voorstelling van
een autobotsing. Horen wij voetstap
pen en het geluid van een kamerdeur,
plus het rinkelen
behoeven wij niet om te kijken
weten, dat de koffie wordt binnenge-
Voor een dove ontbreekt al deze
„Gaat een speciaal team deze uit- resten beschikken, meenden dat er wel
zendingen maken?" geluid was.
„Neen, daarvoor hebben wij reen Me" 2al 2<,5k®" na!r
mensen renner. Wij werken in ploe- v°7" om de bij de film behorende
ren en bet team dat teren het einde muz.eWragmenten te overbruggen ü,-
van de week het weekoverzicht sa- dens het projecteren van de woordbeel..
mcnsteld, gaat dat daarna ook be- .et? a w€er een arwei op
werken voor de uitzending op dins- Z1C
dagavond. Maar daar schuilt weer het Een andere ervaring was, dat men
gevaar in, dat men geneigd is om toch nog leveel moeilijke, althans
bepaalde onderwerpen wel of niet niet dagelijks voorkomende woorden
in het gewone overzicht mee te ne- gebruikt. Geheel doven, die
men, omdat men al denkt aan de woord voor woord hebben moeten
bewerking ervan- Dat mag in geen leren, kan men in geen geval met
geval gebeuren". „stadhuistaal" dienen.
De bewerking op zichzelf heeft ook ..En zo zullen wij nog veel ervaring
hebben heel wat voeten in d« Een moeten opdoen, eer wy de routine t
normale journaaluitzending bestaat uit de techniek te pakken hebben", zegt D.
een film en drie geluidsbanden, welke Simons, .maar wij houden de steun
alle tegelijk draaien. van dr Berkhout en zijn school, zy zul-
Op één band staan w. by de film len ons wel op de goede weg helped,
porselein dan behorCnde stemmen van prekers, waar. Trouwens, wij verwachten en hopen.
- b.. de journaaldienst de benodigde ge- dat alle gehoorgestoorden, die naar onze
luiden heeft gevoegd: gieren van rem- wekelijkse uitzending kijken, ons op- en
men knetteren van vuur, klappen e.d. aanmerkingen laten weten. Daar leren
Op de tweede staat het bij de film wy van en het is onze bedoeling, dit
geluidsillustratie. Zo gaat het hem ook ge8proken Nederlands commentaar, programma zo goed mogelyk te
bewust zijn, is weggevallen.
beelden. Wij zouden U willen aan
raden: neem eens een proef. Draai
het geluid van Uw televisietoes'H
uit en kijk alleen. Tot Uw verrassing
zult U veel minder begrijpen van
wat U ziet. dan U nu denkt.
Bovendien gaat het allemaal heel
vlug voorbij. Bezint U zich op het
ene beeld, dan komt het andere al
voor en U kunt ook niet weten, wan
neer er een nieuw onderwerp wordt
aangesneden. In korte tijd is de nieuws-
melding een chaos geworden.
i niet of nauwelijks mentaar wordt bij de speciale bewer
king, weggelaten, de andere blijven,
vanavgnë
Commentaar
Onvolwassen
pole-orkest: amus miuilit 19.55 Op de man
af, praatje 2000 Zigeunft-orkest (gr) 20.20
De man in de Palmboom, hoorspel 21.20
Weens Filharmonisch orkest: klass muziek
(gr) 21.50 Wergldpanorama 22 00 Oude Ne-
22.20 Boekbespre-
het geluid e
-landse kamermuziek
king 22 3o Nieuws 22 40 Avondoverdenking
22 55 Lichte gram 23.10 Moderne orkest-
^olana de samenstellers en presenta- werken 23 40 Het Evangelie in Esperanto
toren van het programma „Zo is het" w 00 Nieuws.
zelf nog zo moeten lachen om de grapjes Hilversum II. 298 m. 19 00 Wat zegt
en vooral om niet-groppltlheden welke bSÜÏÏÏ!
zij opdissen hun satirisch bedoeld oratorium 21.00 Vijf eilanden, lezing 21.15*
commentaar op actuele gebeurtenissen, Vervolg Belshazzar (deel 2) 22.l6__Nleuw»
blijft deze uitzending (voor de VARA- °"T
inplaats televisie) de indruk van onvolwassen-
de commentariërende heid maken. Wie harde en ongezouten
Meer tekst
stem eenvoudig bij alles ondertiteling kritiek wil geven moet getuigen
geeft. doordrongen zijn van geestelijk
„Neen," antwoordt de heer Simons, wicht en kritisch-vermogend ovei
„dat is het principe dat de BBC in Maar „Zo is het" blijft, ook n
zijn tweede programma volgt. Dat is onder „verantwoorde supervisie t
de enige andere omroep ter wereld programmaleiding" staat, teve<
die een journaal voor doven en slecht- allure van feestneuzenpret op familie- Televisie. k,i
horenden uitzendt. Met die ondertite- avondjes behouden. Daarom komen medy Caper (Hot hulpj.
ling is men een eind weg, maar in feite spitsvondigheden niet voldoende tot
voedoet het met" rech! „oorde„
brutale indruk van kijk eens wat ik macht
wel durf". De satirische toon, welke (Belde
V AR A-medewerkers in het voormalige documei
radioprogramma JVfarimba" jarenlang 22 50 Pr
wisten te treffen, missen de jongens
van „Zo is het" ten enemale.
Een stuk beter zou het zijn.
vanaventf
Men telt 1
gehoor hebben verloren, maar zich nog
allerlei bijgeluiden kunnen indenken
en snel kunnen lezen. Andere bejaar
den echter hebben ook last van de
ogen en kunnen het woordbeeld niet
meer zo vlug in zich opnemen. Dit
komt veel voor.
Men telt er jongere kinderen onder,
die door ziekte of ongeval doof zijn
19.è5 Openbaar Kunstbezit
weeroverzlcht 20 20 Po-
P.v.d-A 20.30 Geld la
(Les grandes families), speelfilm
ireportage van
57
„Ik zal helpen, zoveel ik kan, dat heb ik ook
aan Kitty beloofd. Ze kan nu nog bij me blij
ven, maar niet heel lang meer. Ik heb een
zoon en een dochter en veel aanloop. Kit ziet er
zo getekend uit."
„Ja", zegt Anna Appelaar weer.
„Ik kom dus nog wel eens aan, hoor. Ver
liest u maar niet de moed."
„We hebben 't al eens bij de hand gehad"
zegt Anna, ,,'t is de eerste keer niet. 't Was
met een Canadees. Maar dit is erger."
„Ik vrees 't ook."
Dan gaat de gast weg met 't gevoel, dat ze
een misdadigster is.
„Is er wat met Kit?" vraagt Anneke in span-
„Katrien verwacht een kleine," zegt Anne Ap-
„Als ik 't niet dacht! Ik was er al bang
voor. Jakkes bah, nou krijgen we dat weer. Of
't ook nooit ophoudt! Je begint je gewoonweg te
schamen voor je familie. En wat moet dat nou
moeder, kan ze trouwen?"
„Nee", zegt de moeder, „een vader is er
Corrie denkt: „Leeuwarden Gerben hoe moet
ik dat doen! Gerben kan hier niet komen als
dat kind hier zo rondloopt."
En Frans zegt: „Joke had 't er ook al over.
Ze vertrouwde Katrien al lang niet meer."
Opeens staat Anna Appelaar weer op de bres,
om ook dit laatste van haar kinderen in be
scherming te nemen.
„Maar 't blijft onder ons! Laat vader 't niet
weten, ik vertel 't hem wel. Op een geschikt
ogenblik. Hij heeft 't toen met Ger ook al zo
slecht gehad."
„O, nog lang zo slecht niet als u. moeder",
valt Frans bitter, uit. „Ik, meen me te herinne
ren, dat uiteindelijk alles op u neerkwam en op
u gewroken werd. Pak die man toch niet altijd
met handschoenen aan! Hij heeft 't nog lang
niet slecht genoeg gehad in zijn leven!" Er
slaat een vuist op de tafel dat de kopjes op
springen van hun schotels.
in de
Mussenstraat
door M. A. M. R«n«s-Bold1r>gh
„Ajakkes !Frans!" roept Anneke verontwaar
digd. „Ga niet zo te keer, zeg!"
„Precies, ajakkes! Dat is 't altijd geweest!
Dat is 't altijd geweest met allemaal! Hoewel
met jou 't minst. Langs jou gleed alles af, jij
kon alles naast je neerleggen. Maar wij! Denk
je dat Aart voor niets in de illegaliteit is ge
gaan? Dat was geen vaderlandsliefde, we heb
ben thuis nooit vaderlandsliefde geleerd. Aart
wou de terreur die hier altijd geheerst heeft
wreken. En hij deed dat op de Nazi's. En Toon,
die sluipen en kruipen geleerd had, werd een
Nazi-vriend. Gerdien zocht wat vertier en kwam
bedrogen uit. En nu Katrien in 't ongeluk. De
stakker. Als we haar eens bij ons namen, moe
der. Ik weet zeker, dat Joke 't goed vindt."
„Als dat kon", zegt Anna Appelaar moe.
„En Anjo, Frans? Durf je dat aan? Anjo is
nog zo'n kind, wat weet die van 't leven af. Ik
zie er met mijn eigen kinderen al tegenop,
dat Kitty hier zo zal rondlopen."
„Anjo moet 't natuurlijk weten. Dat wordt
haar verteld zonder schade. Laat dat maar aan
Joke over. Wie veel met bloemen omgaat,
weet meer dan je denkt. Maar die weet 't zui
ver. Ik kom wel eens, samen met Joke. Kit zou
dan ook uit 't geklets van de buurt weg zijn."
„Ja", zegt Anna Appelaar weer.
En dan bemerken ze opeens, dat er een sa
menscholing van kleine mussen voor 't houten
hekje is ontstaan.
„Fruit dan, jonges!" roept de bendeleider
schor. „Lang zei ze leven! Fruit dan!"
't Gezang barst los; niet helemaal onaanvecht
baar: maar geladen met spirit.
„In de gloria! In de gloria!"
,,'t Is waar ook, we hebben feest vandaag",
lacht Frans opeens. „Moeder, die lui hebben
wat verdiend, ik zou ze maar gauw wat geven."
Anna Appelaar neemt de grote zak met
snoepgoed en gaat ermee naar het mussen-
volkje toe. Pijlsnel komen er nog meer aange
fladderd. Opoe Ap trakteert! Eindelijk! Ik ook,
opoe Ap! Ik heb nog niet gehad! En Anna Ap
pelaar deelt uit, met bevende handen en een
lachende mond. Ze meent, dat de volheid van
deze dag haast niet te verwerken is. Maar de
kleine mussen zingen en joelen: „In de gloria, in
de gloria!"
XV
Frans kijkt eens op zijn horloge en rekt zich
demonstratief uit. Zijnbenen hebben lang tevoren
al de kriebel gekregen. Als Joke hier was ge
weest, zou ze de symptomen hebben herkend.
Hij houdt 't niet langer uit, hij moet in bewe
ging, naar buiten. De frisse lucht vermag mis
schien wat anders Jokes taak is: de opkomende
storm bedwingen. Hij staat op, een lang eind
mens naast de belachelijk kleine crapaudjes.
„Mensen, praten jullie nou samen verder over
al die vrouwenzaken. Zo meteen komt Ger thuis,
dan kun je weer van voren af aan beginnen.
Ik ga er nog even vandoor, tegen zessen ben ik
weer terug."
„Allemensen, wat ben jij een gentleman in dat
donkere pak", zegt Anneke bewonderend.
„Zal tijd worden, hè? Nou tot straks dan
maar Moeder u kunt op me rekenen, hoor."
„Dat weet ik immers wel. jongen."
Eenmaal buiten, ademt hij diep de zuivere
lucht in en laat zich dan bewust dryven naar
het doel, dat hem de hele middag reeds ge
trokken heeft.
(wordt vervolgd)
het 1
eens langdurig bestudeerde aleer er
over te gaan praten. Wie verstandig is,
erkent de onvolwassenheid van het
programma en laat de speelse hondjes
blaffen: zij bijten niet werkelijk, zij
happen maar wat, en dat kan niet echt
wonden.
Op deze zaterdagavond waren er ver
der, pal achter elkaar, op Ned. 1 en 2 7.i*o"hi
muzikale shows met tienerallures te
zien. De NCRV kwam zeer pover voor
den dag met een nogal stijf geval, dat
weer helemaal het „liedje met manie
ren" van Kitty Knappert was. Men
hoeft bij het kijken daarnaar het pro
grammablad niet op te slaan om te
weten, wie de regisseuse is, die altijd
op het zelfde stramien borduurt. Alleen
Supercar, nleu-
e aflevering, met marionetti
ur: Mr. Magoo, tekenfilm; pl
Vist u dat?", popu'
seks; pl.m. 19.19 uu
ir: 87TH Precinct.
Programma voor morgen
1 I, 402 m. KRO: 7.00 Nieuwe
rende Woord 7.15 Ouverture
vroege mensen (7.55 Overwe-
ruws 8 15 Voor de Jeugd 8.20
(verv) 8.50 Voor de huie
vooruit praatje 12.00 Angelus 12 04 Volks
la nden 12.30
Meded ten behoeve van land. en tuinbouw
123 Voor de boeren 12 45 Actualiteiten of
gram 12.55 Katholiek nieuw» 13 00 Nieuw»
'3 15 Lichte gramm et
Aart Brouwer bracht een klein stukje Voor de plattelandsvrouwen 14.10 Muadêeta
vakwerk teweeg in een zee van zoet J°Pn> 14 50
L-nLichtbaken, lezing 15 00 Rleleksen: amus
kabbelende golfjes. programma (herhaling van zaterdag Jl)
Stukken beter kwam de VARA op het
scherm met hddr showbijdrage. Iets ?odfP!e
heel nieuws en fris, met Rob de Nijs
als centrale figuur tusen meer tiener
idolen van het ogenblik. Goed geva-
ieerd, bijzonder aardige vondsten en
vlot gepresenteerd.
Intussen voerde de NCRV de kijkers
mee naar Ceylon in een weer prima
documentaire waarin vooral de geeste
lijke ontwikkeling van een zich opwer- t
kend jong land werd belicht en waarbij Llchtë"Vrajn 8.50* 'Óehten^-rn'^o'oo °De
het moeizame loskomen van oude waar- groenteman 9.05 Klass gram 9 40 Morgen-
den die zich u-onderlijjt vermengen met 11.00 Nlïïw, u lÏÏnï
nieuwe inzichten, duidelijk werd aan- ma voor de zieken 12 00 Licht lnstrumen-
getoond. Van fotografie was de doeU- 1381 ensemble met licht vocaal ensemble
mentaire -per anerl en 12.20 Uitzending voor de
mentatre zeer goed. landbouw 1230 Meded ten behoeve van
Op Ned. 1 was het sluitstuk van de land- en tuinbouw 12 33 Lichte gram 13.00
avond, de familie WaldenKievits in Nituws 13.15 Mededelingen, eventueel ac-
..Theme, ihtiU», iets beter dan de eerete '^SmSS'u.m'vooI'S
-40 Voor de kinderen 15 00 Radio-
jeugd 17.50 Regërlrigsuitzending: Colu
doop
I J.OO LlchI
18.20 Uitzending
Katholieke Volkspartij. Kaarten
Een uitzending over politieke
de aandacht verdienen 18.30 Radio-VÓlks-
Univereitelt: Schijnwerper op het toneel,
door drs G J de Voogd.
7.50^ Dagopening1 AVRÖTT
^euten 1
zangsolisten 12.20 uitzending
idbouw 1"*"
id- en tu
Nttuws 13.11
1 tafel.
aflevering
nog alt\jd geen toneel. Hoger dan ko
mieke voordracht voor één dame en
twee heren" komt het niet en dan ver
langt men wel eens zuchtend naar het
de.
phllhai
muziek 15.4s Van 1
16.00 Nieuws 18.02 Lichte gram voor de
jeugd 16 30 Voor de Jeugd 17 30 New Vork
calling 17.35 Voor de Jeugd 18 00 Nieuws
18.15 Eventueel actueel 182o Promenade-
