Denken van
computers
beperkt
ETHERGOLVEN
Mistig
Onderscheid arbeider
-beambte afschaffen
Agenten krijgen zelfs
fooien aangeboden
Fanny Hill in
Tweede Kamer
Vijftig jaren
Voor onderhandelaars
meer vrijheid nodig
FEEST
VRIJDAG 30 OKTOBER 19-
JN de luchtdrukverdeling komen nog
steeds geen veranderingen van be
tekenis voor. In West-Rusland hand
haaft zich het hogedrukgebied, dat
in geheel Europa rustig herfstweer
veroorzaakt. Het gesloten wolkendek
is nog omvangrijker geworden en be
dekt nu irrijwel geheel West-Eurpa. In
ons land reikt de bewolking tot onge
veer 1400 meter. Door de afschermen
de werking is de dagelijkse gang in de
temperatuur zeer klein. Het verschil
tussen de temperaturen 's nachts en de
temperaturen overdag bedraagt hoog
stens drie graden. De mist is de afge
lopen nacht toegenomen. Het komen
de etmaal zal er opnieuw weinig wind
zijn en zal zich op de meeste plaat
sen mist handhaven. Er kan ook wat
motregen voorkomen.
ZON EN MAAN
Zaterdag 31 oktober: zon op 7.33, onder
17.14; maan op: 02.36. onder 16.24.
4 november: nieuwe maan.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven tmr
1. bew.
l.bew
onbew.
windstil
windstil
windstil
w 2 7
windstil 9
windstil 12
Wetenschappelijk onderzoek:
Maar één vakbond
met één c.a.o.
(Van onze soc.-econ. redactie)
HET onderscheid tussen beambten
en arbeiders dient te worden af
geschaft. Wel zal hierbfj grote be
hoedzaamheid betracht moeten wor
den met het oog op de historische
groei en de eigen structuur van de
ondernemingen. Een uniforme richt
lijn kan dan ook niet gegeven wor
den.
Tot deze conclusie komt een werk
groep, ingesteld door de Stuurgroep
Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek,
een autonome organisatie, samenge
steld uit personen uit het bedrijfsleven,
die zich ten doel stelt sociale vraag
stukken te doen bestuderen.
De werkgroep stond ditmaal onder lei.
ding van drs. S. Buijs, chef Dienst Per
soneelszaken van de Nederlandse Spoor-
wegen. Voorts hadden functionarissen in
de werkgroep zitting van Unilever N.V.,
de Verenigde Machinefabrieken N.V.,
Philips, Staatsmijnen, Werkspoor en en
kele psychologen.
Evenals de beambtetigroep binnen
de Chr. Bedrijfsbond voor Metaal-
en Elektrotechnische Industrie in
het verleden reeds stelde, meent ook
deze werkgroep, dat de verschillen,
die in het bedrijfsleven nog gemaakt
worden tussen beambten en arbei
ders veelal door de ontwikkeling
reeds achterhaald zijn.
Als verschillen worden o.m. ge
noemd de indeling in uur- en maand-
loners, hand- en hoofdarbeiders,
werklieden en employés, fabrieks-
en kantoorpersoneel. Elke groep kent
dan ook nog een eigen vakbond en
een aparte c.a.o.
Behalve dit verschil in sociale status is
er ook verschil in behandeling. Zo zijn
de arbeidstijden voor de arbeiders veelal
langer, ook moeten de arbeiders bij ziek-
n aantal-wachtdagen „uitliggen" al-
is ziekengeld wordt betaald, de ziek
tecontrole is veel strenger, de begin-
aflooptijden van het werk worden viz
Bij contante boetes:
(Van onze parlementsredactie)
Moet er strenger tegen pornografie
/orden opgetreden? Deze vraag kwam
Ssteren aan de orde tijdens het open-
are begrotingsdebat in de Tweede-
[amercommissie voor justitie. De
t.V.P.-er Van Rijokvorsel gaf een be-
estigend antwoord: hij zag geen enke-
reden om producenten en versprei-
Brs van zinneprikkelende lectuur met
juwelen handschoenen aan te pakken.
Ie justitie hoeft naar zijn mening niet
oorzichtig om te springen met schrij-
ers, die veel geld willen verdienen
let produkten, die schadelijk zijn voor
iet name onze jeugd. „We glijden
feeds meer af. De verschijnselen wor-
en hoe langer hoe ernstiger", vond de
LvP.-er.
Mr. Berkhouwer (lib.) en mevr. Sin-
èr-Dekker (soc.) meenden, dat bij de
omografiebestrijding de voorzichtig-
eid niet uit het oog mag worden
èrloren. De moeilijkheid is waar de
rens tussen lectuur en literatuur ligt.
heer Berkhouwer wees er op, dat
n justitieel optreden tegen een be-
boek meestal een averechts ef-
rt heeft. Iedereen wordt erop geat-
ideerd en wil het gaan lezen. Me-
ouw Singer vind het onjuist, dat het
gelse origineel van het veelbespro-
boek „Fanny Hil" wél in ons
id wordt toegelaten, maar de Neder-
idse vertaling niet. Dr. Meulink
bepleitte een wijziging van de
ictsomschrijving van pornografie om
meer effectieve vervolging te
men.
Minister Scholten (justitie) zag in dit
tste op zichzelf geen oplossing. Hij
vestigde nog eens, dat hij het scher-
vervolgdngsbeleid van zijn voor-
ïr mr. Beerman wil voortzetten,
daarmee worden nog niet de
eilijkheden opgelost, die men op dit
steeds zal tegekomen en die te
ken hebben met de vrijheid van het
ord, de vraag wat literatuur is en
■t e.d. Met een andere de-
tsomschrijving doet men daar weinig
niets aan. Wat „Fanny Hill" be
lt: er zijn twee Nederlandse verta-
[en, een „realistische" en een ge-
iste. De laatste is nog steeds ver-
jgbaar. De bewindsman verklaarde
islotte zich niet te zullen laten leiden
de vrees, dat een vervolging we-
pornografieverspreiding gratis pu-
citeit voor het betrokken boek bete-
ït Hij was het eens met de heer
ulink die zei, dat de justitie dan
enkele vervolging kan instellen.
)e bewindsman kon de Kamercom-
ssie meedelen, dat binnen enkele we-
het rapport van de commissie-
•ffels over de bestraffing van zeden-
lieten zal worden gepubliceerd. Afge-
cfat zal worden hoe de reacties op
fe publicatie zullen zijn. De om-
«ijving van de delicten zal niet ge-
(zigd worden, behalve t.a.v. het sou-
leursschap. Over dit laatste zal een
tswijziging worden ingediend om een
engere bestraffing mogelijk te ma-
Hogere boetes
Dr. Meulink bracht tijdens dit debat
contant te betalen verkeersboetes
sprake. Hy vond die te laag en
ag aan op verhoging. „Het komt
voor, dat een agent een gulden fooi
ngeboden krijgt". Minister Scholten
kan worden.
Traditiegetrouw kwam bij dit begro
tingshoofdstuk ook weer het gebruik
van vuurwapenen door de politie aan
de orde. Minister Scholten wees in
antwoord op kritische opmerkingen van
vele kanten op de moeilijke situa
tie, waarvoor de „mannen in het veld"
vaak komen te staan. Binnen zekere
grenzen moet de politie de mogelijk
heid hebben om te schieten, uiteraard
in geval van noodweer, maar ook wan
neer een agent kan verwachten dat hij
de volgende seconde in gevaar zal ko-
Spijtoptanten
Over het spijtoptantenbeleid van mi
nister Scholten was de Kamercommis
sie over het algemeen zeer wel te
spreken. Wel vond men. dat de slui-
tin-gstermijn (1 april 1964) voor toela-
tingsverzoeken niet te stringent moet
worden gehanteerd, maar de bewinds
man meende op dit punt hard te moe
ten zijn. Naar zijn inzicht zou het zelfs
gevaarlijk zijn de deur op een kier te
laten. „De sluitingstermijn is één van
de essentialia van de definitieve oplos
sing van het spijtoptantenprobleem".
Ook het oordeel over de inhoud van
de (deze zomer verschenen) gevange
nisnota was over het algemeen zeer
gunstig. Alleen bleek de socialist
Daams niet tevreden over de humanis
tische geestelijke verzorging in de ge
stichten. Die zou nog steeds materieel
worden achtergesteld. Minister Scholten
echter vond de gang van zaken heel
redelijk en bleek niet bereid wijzigin
gen te gaan aanbrengen.
de prikklok veel nauwkeuriger gecontro
leerd, aan de fabriekspoort heeft dikwijls
visitatie of fouillering plaats en het tu
toyeren van arbeiders is gebruikelijk.
KRITIEK
Zowel by de beambten als onder de
arbeiders wordt deze situatie veroordeeld.
Een van de geënqueteerde arbeiders ver
klaarde: „Beambten krijgen helemaal
geen controle, of alleen dokterscontrole.
Arbeiders krijgen een uur na de melding
al iemand thuis, alsof zij alleen de zaak
voor de gek zouden willen houden. Er
mag geen verschil gemaakt worden. Een
beambte is ook niet onfeilbaar."
Een beambte merkte hierover
vind het een morele klap in het gezicht
van de arbeiders. Ze worden behandeld
als onderkruipers of bedriegers."
Uit de arbeiderskring werd het geluid
gehoord, dat het korter werken op kan
toor onbillijk is, omdat de arbeiders net
zo goed met hun hoofd werken. Van be-
ambtenzijde werd erkend, dat handenar
beid evenveel hersenwerk kan betekenen
als het werk, dat op kantoor gebeurt.
(Dus gelijke vakanties!)
VEEL VERANDERD
Van de beambten acht driekwart de
verschillen in secundaire arbeidsovor-
waarden tussen handarbeiders en beamb
ten onjuist.
Arbeiders, en beambtenfuncties
mengen zich steeds meer onder elkaar
Het onderscheid wordt steeds moeilijker
te hanteren.
De hogere plaats die de beambte be
kleedt in de hiërarchie van het bedrijf is
nog slechts historisch te verklaren uit het
feit, dat zijn functie is afgeleid van de
taak van de ondernemer. De beambte gaf
leiding hield toezicht en oefende controle
uit. „Wandelde met de handen op de
door de fabriek." In die tyd stond
tegenover een minderheid, die een betere
schoolopleiding had genoten, een enorme
reserve aan handarbeiders.
De arbeider heeft zich echter ontwik
keld tot een bekwaam vakman met een
behoorlijke opleiding. Vele arbeiders
nebben thans functies, die het gewicht en
de verantwoordelijkheid van de beamb-
tenfunctie overtreffen.
De economische betekenis van de be
ambten is zelfs achteruitgegaan. Velen
geven geen leiding meer en oefenen geen
controle meer, zij verrichten in vele ge
vallen slechts eenvoudige arbeid. Het be-
ambtenwerk is een deeltaak geworden op
een betrekkelijk laag niveau, ten gevolge
van de grote investeringen in apparatuur.
Behalve de achteruitgang van het kwa
liteitswerk in de administratieve sector is
ook het aanbod van administratief perso-
neel sterk toegenomen. De welvaart is
toegenomen en meer kinderen gaan naar
ULO of HBS. Was in 1900 slechts 3 pro-
cent van de werkende bevolking beamb
te, thans bedraagt dit percentage 25. Het
aantal arbeiders steeg met 10 procent
maar het aantal beambten nam met 60
procent toe.
De werkgroep is dan ook van mening
eun?CI0l°glSch gezien geen wezenlijke
verschillen bestaan tussen de beambte en
de arbeider, waarom het onderscheid in
worded «ehandhaafd zou moeten
ÉÉN VAKBOND
Voor een afzonderlijke regeling
van de arbeidsvoorwaarden bestaat
ook geen reden meer. De veelal nog
bestaande afzonderlijke c.a.o.'s kun
nen samengesmolten worden tot één
Ook afzonderlijke vakbonden vom
beambten en handarbeiders zouden
zich moeten samenvoegen. Boven
dien zou dan de vraag uit de wereld
zijn, of de vakbeweging ivel repre
sentatief is voor de beambten. Voor
de totaliteit van de werknemers is
de vakbeweging immers zonder twij
fel representatief te achten. Veron
dersteld wordt, dat dit voor vele
handarbeiders- en beambtenbonden
geen eenvoudige zaak zal zijn.
Aan het rapport van de werkgroep is
een samenvatting toegevoegd van een
rapport, dat het. Sociologisch Instituut
i2S» Rijksuniversiteit te Utrecht in
1963 over dit onderwerp aan de Stuur
groep heeft uitgebracht. In dit rapport
wordt gesteld, dat vele beambten me
nen ten onrechte met meer onderschei
ding te worden behandeld dan de ar
beiders. Overigens maken de arbeiders
geen bezwaar tegen verschil in behan
deling. wanneer dit ook logisch voort
vloeit uit de aard van het werk of de
eisen van het produktieproces Fel is
echter het verzet tegen onderscheid
louter op formele gronden.
Prof. M. Euwe:
Prof. dr. M. Euwe heeft gisteren in
zijn inaugurale rede bij de aanvaar
ding van zijn ambt van buitengewoon
hoogleraar in de methodologie van de
automatische informatieverwerking
aan de Katholieke hogeschool te Til
burg, de vraag opgeworpen of compu
ters kunnen denken. Deze kwestie
wordt in vele boeken over automati
sering behandeld en wordt door ver
schillende auteurs op uiteenlopende
wijze benaderd.
Men is het er over eens, dat de ma
chine doorgaans wel in staat zal zijn de
resultaten van het menselijk denken op
te leveren en dan zeer snel en zonder
fouten. Een andere vraag is echter of
de computer daarbft de weg van 'het
menselijk denkproces kan volgen, an
ders gezegd, dat denkproces zal kunnen
stimuleren.
Deze vraag grijpt diep in. Wy weten
lang niet alles van het menselijk denken.
Toch hebben psychologische proefnemin
gen geleid tot de ontwikkeling van een
programma, dat het menselijk denkpro
ces stimuleert, zij het op een wyze die
wel even doet denken aan de opvulling
van een circel door een aantal vierkan
ten.
Er zijn twee stromingen, diediametraal
tegenover elkaar staan. De ene huldigt
de opvatting dat het menselijk brein
biologisch en niet fysisch gezien mag
Het antwoord van Velasques
op de vraag naar een betere kleine sigaar
Samengesteld uit 27 geselecteer
de overzeese tabakken. Heer
lijk licht van trek. 10,3 cta> dus:
niet te lang, niet te kort, nèt
goed.De enige senoritas die zo'n kwaliteit voor
Da nkbaarheid sga ve
NCRV-fonds voor
chr. omroepwerk
De NCRV stelt haar luisteraars in de
gelegenheid, ter ere van haar 40-jarig
jubileum een „dankbaarheidsgave" te
storten in het fonds voor internationaal
chr. omroepwerk, dat zij met een eigen
gift groot f 40.000 (duizend gulden voor
elk verenigingsjaar) heeft gesticht.
Deze gelegenheid wordt niet alleen
leden, maar ook niet-leden, die instem
men met het principe van de christe
lijke omroep geboden. Men kan ten
name van het fonds, NCRV Hilversum,
storten op gironummer 600.000.
Inde week van 8 tm. 14 november,
als de NCRV haar jubileum viert, zul-
worden gewijd.
internationale christelijke omroepwerk
len verscheidene uitzendingen aan het
Op zondag 8 november kan men tus
sen 19.30 en 20 uur op Hilversum I
luisteren naar een klankbeeld van Her
man Felderhof over het werk in Zuid-
Amerika. Dit wordt herhaald op don
derdag 12 november tussen 15 en 15.30
Commentaar»
van ds. C. M. de Vries te Genève over
de WACB.
De rubriek „Wijd als de wereld" op
vrijdag (22.40—23 uur) Is voor een deel
gewijd aan eer
Visser 't Hooft en verder hoort i
dan impressies over The Christian
Broadcasting in Engeland door i
H. Kaan uit Plymouth en uit Australië
door wika L. van Ginkel uit Sydney.
Op dinsdag 10 november kan men i-
het televisieprogramma 1
'oldeden
de bedoeling: eer te brengen aan de
nagedachtenis van een befaamde
Nederlandse toneelschrijvermaar daar
mee was het vrijwel op, want al blij
ven natuurlijk de waarden van de
religie door de eeuwen heen hetzeljde
luister- de onderwerPen en de situering datlr-
van maken wij ons niet meer eigen.
Het ts alsof wij een blik werpen in
een ons vreemde wereld, die geen
werkelijkheid tuil worden.
T>IJ het kijken naar stukken van
*-* Heijermans vragen wij ons altijd
~eer met verbazing af: is dat alles
I vraagstuk met dr. pas een haive eeuw geleden? Zo ook
bij de twee eenacters, die Ank ran
der Moer en Hans Bentz van den Berg
onbetwiste bekwaamheid voor de
NCRV-televisie speelden, en waarnaar
wij gisteravond konden kijken.
Zij lieten de zeggenschap van de
- - de NCRV destijds zo opzienbarende teksten geheel
kuken naar een documentaire van Jan hun „cht komen
van Hiuo over de christelijke
pen in Oosterse landen.
Het fonds dat de NCRV heeft gesticht
is bedoeld om bij de ontwikkeling van
dit werk in andere landen te helpen.
Er is veel geldelijke steun nodig voor
het geven van trainingscursussen
omroepmedewerkers, kijk
onderzoek, het houden van conferen
ties over de achtergronden en beteke
nis van de uitzendingen, het geven van
voorlichting aan elkander en de uitwis
seling van programma'!
Het z
i deze twee grote tonelis-
Op woensdag 11 november is in het
programma „Onder de hoogtezon" een
klankbeeld van ds. Y. Schaaf opgeno
men over de christelijke omroep in Ka
meroen en in Spectrum een klankbeeld actie deel te
Daarom is het nodig, dat alle bij het ten op het schcrm Oeeft op zichzelf
werk betrokken landen hun aandeel echteT al 9rote voldoening.
daarvan betalen. De NCRV, als oudste Nico van Vliet 2e"e 2Ün informatieve
christelijke omroep ter wereld, de enige reeks Ooggetuigevoort met het aan-
ook welke een volledig dagprogramma van Fidel Castro's commurtls-
kan verzorgen (al is dat dan niet iedere tische invloed in Brits-Guyana en
dag!) rekent het zich tot een eer, een Suriname. Opnieuw een gedegen stuk
krachtige steun te wezen voor de jonge werkf dat in beeld en woord boeit en
collega-omroepen in de diverse wereld- goede voorlichting geeft.
delen. Op Nederland 2 discussieerde een
Daarom zal zijn in dit jubileumjaar nieuw VARA-team voor het eerst in
iedereen opwekken, aan deze financiële de rubriek Mijns inziens". Er werd
worden. De andere richting meent, dat
evenals het principiële verschil tussen
organisahe en anorganische chemie ruim
eenw geleden is overwonnen, de
ogenschijnlijk nog veel diepere kloof
tussen het gebeuren in liohaam en
geest eerlang evenzeer zal worden over-
Prof. Euwe betrekt bij zijn beschou
wingen ook de ervaringen, die zijn op
gedaan in het kader van een over
dracht, die enkele jaren geleden door
Euratom werd verleend aan de stich
ting Studiecentrum voor administratieve
automatisering en die het machinale
schaak betrof.
Het schaak-denken als middel van
simulatie van het algemene menselijk-
denken heeft verschillende voordelen,
omdat het schaakspel is gebonden, aan
aste wetten. Het biedt daardoor de
mogelijkheid, theorieën over het denken
te ontwikkelen, te concreticeren en te
Prof. Euwe's conclusie is tweedelig:
het rationale denken is inderdaad vat
baar v°or simulatie, zij het ook dat
deze simulatie op den duur belangrijk
verbeterd zal kunnen worden. Het inte
grale denkproces, dat naast rationele
elementen zoveel gevoelsoverwegingen
inhoudt, valt geheel buiten het bereik
de machine.
Voorzitter Chr. bedrijfsgroepencentrale:
(Van onze soc.-econ. redactie)
„Het zou met betrekking tot het
nieuwe loonbeleid aanbeveling
dienen dat de onderhandelende par
tyen meer bevoegdheden kregen de
zaken voor eigen bedrijfstak of on
derneming te regelen. Veel ontspo
ring is daarvan niet te vrezen. Een
garantie hiervoor is wel dat by de
komende onderhandelingen vai
werkgeverszijde veel meer tegen
stand zal worden ondervonden dan
de laatste jaren wel het geval is ge
weest".
Deze mening bracht de voorzitter van
de Christelijke Bedrijfsgroepen Centrale,
de heer J. Schotman, hedenmorgen naar
voren in zyn openingsrede voor de ver
gadering van de verenigingsraad der
C.B.C., vandaag in Driebergen gehouden.
Hij verklaarde, dat een herhaling
de loonexplosie in 1964 niet gewenst is,
maar dat het anderzijds duidelijk moet
zijn dat de vakbeweging geen genoegen
kan nemen met een volledige uitsluiting
van mogelijkheden tot inkomensverbete
ring. Er is ln Nederland nog altijd vraag
naar ca. 150 000 werknemers en hier
werken tienduizenden buitenlanders.
„Wil men voorkomen, dat allerlei extre
mistische groepen door hun agitatie
heft in handen nemen, dan zal men
55
Bij Frans gaat 't niet helemaal van harte,
evenmin als iets deze middag en avond nog van
harte zal gaan. Hij hoopt dat ze 't niet mer
ken. Hij hoopt, dat vader er niet over valt,
straks. Enfin, ze zijn van hem wel gewend, dat
hij niet veel enthousiasme kan opbrengen voor
dergelijke samenkomsten. Vader. Hij zal vader
moeten blijven zeggen. Niemand mag ooit iets
weten van 't geheim, dat deze middag uitge
sproken is. Behalve Joke. Joke! Waarom kan
hij nu niet naar huis gaan en het haar vertel-
„Ik ben dertig", zegt Corrie, „ik hoef nie
mand meer om toestemming te vragen. Dat
staat in de wet."
„Vertel eens van hem, Cor".
En dan vertelt Cor van Gerben Brouwer en
de groothandel in kippevoer. Van 't aardige bo-
venhuisje, dat ze betrekken gaat, omdat vader
Brouwer zich uit de zaak wil terugtrekken, wan
neer zijn zoon getrouwd is.
„Wanneer trouwen jullie, Cor?"
En Corrie, met een kleur: „Volgende zomer
misschien, in mei of juni."
„Dus dan hebben we weer feest in de Mussen-
straat."
„Stel je daar niets van voor", zegt Cor, mis
schien een tikje onnodig hard. „We trouwen in
Leeuwarden, ik trouw bij mevrouw Molenaar
uit huis. We trouwen ook kerkelijk, Gerben wil
dat zo en ik ook. Met Pasen doe ik belijdenis.
En och, hoe kan dat nou hier gebeuren! Ze
zouden je aankijken, of ik een vreemd soort
dier was! Een Appelaar, die in de kerk trouwt.
En naar de kerk hebben ze nooit omgekeken."
„De kerk ook nooit naar ons", zegt Anneke,
„dat wil zeggen, naar Joost en mij natuurlijk
wel, nu. Maar vroeger toch niet."
„Dominee Fijnaert is vanmorgen wezen felici
teren", zegt Anna Appelaar.
„Nou, moeder, dat valt me dan zat mee, dat
vind ik aardig van hem. Nou moest u eigenlijk
ook eens bij hem naar de kerk gaan, moeder,
't Zal u best bevallen."
Daarover geeft Anna Appelaar geen uitsluit-
sluitsel. Ze laat de beide zusjes verder babbe-
in de
Mussenstraat
door M. A. M. Renes-Botdingh
len en beziet haar dochters met gelukkige ogen.
Haar handen liggen gevouwen in haar school.
Zo haalt ze de oogst binnen van vele lange ja
ren waken en gebed.
Frans, weggedoken in zijn fauteuiltje, waarin
hij met zijn lange benen geen raad weet, kijkt
het hele tafereeltje in stilte aan. Over zijn
moeder verwondert hij zich steeds meer. Hoe
veel levens moet dit kleine vrouwtje in zich
herbergen, dat ze nu zó kan zitten na alles,
wat ze deze middag samen hebben doorleefd!
En 't is niet helemaal camouflage, o neen!
Omtrent dit uur trekt mevrouw Brouwer er
met haar fiets op uit. Evelien is thuisgekomen
uit school en Kitty heeft ze nog even met wat
koperpoetsen aan 't werk gehouden.
Heet van de naald was de bedoeling. In de
afgelopen uren is die naald echter zo ver afge
koeld, dat ze nu machtig tegen het voorgeno
men bezoek opziet. Ze heeft een fleurig japon
netje aan, maar draagt een loodzwaar hart met
zich mee. Wat ze van plan is, lijkt haar een
van de meest penibele karweitjes, die ze ooit
heeft moeten opknappen. Onophoudelijk zweeft
haar de totaal gebroken Kitty voor ogen; 't ge
raffineerde, spitse snuitje, de dikke behuilde
ogen vol levensangst en de namaaklippen, die
misschien wel kissproof, maar in ieder geval
niet tranenproof zijn geweest. Er is niets aan
te doen. Kitty zweeft mee op dit fietstochtje.
Mevrouw Brouwer rijdt een eindje om, door een
van de breedste en drukste winkelstraten. Ze
hoopt Kitty hier kwijt te raken. Ze hoopt dat
de aanblik van de fleurige etalages haar eigen
stemming ook wat zal opmonteren. Ze onder
vindt het tegendeel. In iedere uitstalling van
onbereikbaar dure dingen ziet ze de vangar
men, de zuignappen van een tot ondergang ge
doemde cultuur. Met hoeveel weeën zal ze on
dergaan en hoeveel duizenden zial ze meeslepen
in haar ondergang? Kitty Appelaar, Katrien die
Kitty wilde heten, is er één van. „Film, rum
bonen, sigaretten, ze hielden ons met alles vrij",
zei Kitty. We hoefden nooit wat te betalen.
Neen, maar het „voor wat hoor wat", was er,
die wet uit de afgrond, en dat, waarmee be
taald werd, was al lang tevoren als waardeloos
goed beschouwd.
„Ben ik hieraan schuldig?" vraagt Dingen;
Brouwer zich af, „had ik 't anders moeten
doen? Ik heb mijn eigen kind ook geholpen on
een gaaf mens te worden. Heb ik tegenover Kit
ty de afstand te groot gehouden, haar te veel
als een werkdiertje beschouwd?"
De vraag pijnigt, maar lost zich niet op
een antwoord. Nu gaat ook de vraag met haar
mee, de winkelstraten door; daar buigt de weg
af door een nieuw aangelegd villaparkje, daar
na langs een klein plantsoen, waar ter ere van
de mooie septemberdag nog eens de fonteinen
spuiten. Dahlia's en chrysanten staan in volle
bloei, de rozestrui'ken prijken met bijna openge
gane knoppen, duiven maken hun sierlijke lan-
dingsvluehten op het pad waar kinderen krui
mels hebben uitgestrooid. En de fonteinen spui
ten uit opengesperde reigerbekken en 't is een
pracht om te zien. Maar Kitty Appelaar zweeft
erboven en voor Dingena Brouwer wordt al dit
schoon een wankele brug over een donkere af
grond.
Ze komt een troepje door vakantiespreiding
verlate trekkers tegen. Jonge mannen en meis
jes. Hun fietsen zijn zwaar beladen met tent
uitrusting, dekens en kookgerei. Hun gezichten
zijn verhit van het fietsen, de volkomen vrijheid
nen te begrijpen, dat ook voor 1965 een
reële inkomensverbetering voor de werk
nemer dwingende noodzaak is", aldus de
voorzitter van de C.B.C.
Ieder het zii,
yne
straalt van hen uit.
(wordt vervolgd)
De heer Schotman zei in verband hier
mee van oordeel te zijn, dat per bedrijfs
tak en ook per onderneming de moge
lijkheid tot het uitlopen der loonsver
beteringen aanwezig zal dienen te zijn.
„Wij zien nog steeds niet in, dat de werk
nemer in een goed geleide onderneming,
waar ruimere mogelijkheid tot verbete
ring van het inkomen aanwezig is, die
niet zou mogen ontvangen, omdat in an
dere ondernemingen die mogelijkheid nu
eenmaal niet aanwezig is. Niet allemaal
hetzelfde is rechtvaardig, maar ieder het
zijne. Niemand beter dan het bedrijfs
leven zelf kan bepalen wat in bepaalde
omstandigheden en voor de betrokken
ondernemingen juist en rechtvaardig is;
dit impliceert evenwel, dat zowel de
werkgevers als de werknemers bereid
moeten zijn de meerdere verantwoorde-
lykheid, die hiermee gepaard gaat. daad
werkelijk te beleven", zo zei de heer
Schotman, die er voorts o.m. op wees dat
het in het overleg tussen de partijen wel
licht ook dienstig zou zijn om de moge-
lijkheid te bezien of en in hoeverre weer
contracten kunnen worden ingevoerd, die
langer duren dan een jaar, bijv. 15 maan-
den of Vh jaar.
Naar eigen inzicht
De voorzitter van de Chr. Bedrijfsgroe
pen Centrale, verklaarde voorts, dat bij
de komende onderhandelingen 'z.i. niet
bij voorbaat behoeft vast te staan, dat de
besteding van de te verkrijgen „ruimte"
geheel dient te worden besteed aan ver
betering van de basisuurlonen. Op dit
terrein liggen nog velerlei mogelijkheden,
mits de toetsende instantie niet bij voor
baat stringent gaat voorschrijven hoe deze
ruimte moet worden besteed.
Is eenmaal de mogelijkheid tot inkom-
stenverbetering bepaald, dan dient het
volgens de heer Schotman mogelijk te
zijn, dat de ruimte wordt besteed naar
het inzicht van de onderhandelende par
tijen. Hij dacht aan bijv. verhoging van
de vakantietoeslag van 4 tot 6 procent,
verbetering van bedrijfs- en onderne
mingspensioenfondsen enz.
Niet overijld
Sprekende over het vraagstuk van de
vermogensaanwasdeling gaf de heer
Schotman als zyn mening te kennen, dat
de dTang naar een overijlde invoering
daarvan (gesteld dat dit mogelijk zou
zijn) de vakbeweging meer kwaad dan
goed zou doen. Wellicht zouden de werk
nemers dan het tegengestelde bereiken
van hetgeen wordt beoogd. De vermo
gensaanwasdeling zou er volgens de
C.B.C.-voorzitter in ruime mate toe kun
nen meewerken dat de gemiddelde werk
nemer een meer posiieve instelling to.v
de verantwoordelijkheid zal gaan ver
krijgen; de materiële uitkomst mag daar
om niet primair zyn.
De heer Schotman sprak voorts zyn
ongerustheid uit over de recente mas
sale ontslagen en over het relatief ge
ringe aantal jeugdleden, dat tot de vak
bonden toetreedt.
door dr. F. Dekking, Hans Gomperts
en Harry Mulisch op stevig niveau
gesproken over de „huns inziens
zwakke reactie van het Nederlandse
volk op cultuurmanifestaties. Merk
waardig, dat het onuitroeibare calvi
nisme dat als een essence onze volks
aard heeft doortrokken, toch ook bij
deze gesprekspartners onaantastbaar het
laatste woord had. ,<Zelfs het Neder
landse communisme is calvinistisch
was een van de conclusies van Ilarry
Mulisch.
«•navon#
horen zeggen en zingen 19.35 Stereofoni-
sche uit/zending: Nederlandse folklorl».
tische muziek 19.50 Gram 20 05 Prisma, go-
var programma 20.50 Geestelijke liederen
21-20 Alledaags geloven - zeggen waar het
op staat, lezing 21.35 Toonkamer: veertien
daags muziektijdschrift in klank 22 30 Nwa
22.40 Wijd als de wereld: internationale
Prïëntatie in kerk. zending en oekumen»
23.00 Klass liederen met commentaar 23 4*
Kerkorgelmuziek 23.55—24.00 Nieuws
Hilversum II, 298 m. 19.00 Kiosk: be
spreking van actuele arUkelen 19 10 Piano
recital: moderne muziek 19.30 Wat mensen
scheidt en bindt, lezing 19.50 Klass gram
19.55 Eerste kolom, praatje 20.00 Nieuws
20.05 Moderne |d
nieuws in Esperanto 23 55—24.00 Nieuw».
vmnmvond
Televisie. Nederland I. AVRO: 1930 Roos-
programma voor de tieners. NTS;
U)00 Journaal. AVRO: 2030 AVRO's Telo-
nzier 20.40 Danuy Kaye show 21.30 Voor
le vuist weg. NTS: 22.40 Journaal 22.43—
2.50 Socutera.
Nederland H. NTS: 20.00 Nieuws ln *t
tort. VPRO: 20.0j Medische kroniek. NTS:
ind kind, film-documentaire. VPRO: 22^00
nen: ..Opa pakt zijn biezen"; plm. 18.58
uur: Mr. Magoo. tekenfilm; pijn. 19.06 uur:
La Grande Aventure. film over godsdien
sten in Azië: pl.m. 19.29 uur: Hollywood
Star Playhouse: „Buren"; 22.00 uur
L-Amant de Paille.
Programma voor morgen
I, 402 m. KRO: 7.00 Nieuws
8-15 Voor de jeugd 830 DjTni
gevar programma (11.00 Nieuws) 12.00 An
gelus 12 04 Katholiek nieuws 12.10 Country
and Western Express (gr) 12.30 Meded ten
behoeve van land- en tuinbouw 12.33 Licht»
?.Tii^,r13'00JNieuws 13,5 Marktberichten
13 18 Voor de jeugd 14.10 Musicerende di
lettanten 1430 Voor de kleuters 14.40
Franse les 15.00 Lichte orkestmuziek en
zangsqlisten 1530 Grensland; uitzending
voor jonge mensen 15.45 Lichte gram 1630
?„pi^g<!'beeW (*r> ".00 Gevar muziek (opn)
17.30 Kunstkroniek 18 00 Dansorkest 1830
Lichte grap- T
7.10 Ochtendgym
lied 7.23 Lichte gram (7.30 Vnn ~de
pagina, praatje) 8.00 Nieuws en socialis
tisch strijdlied 8.18 Balletmuziek (gram)
8.40 Elektronisch orgelspel 9 00 Loon naar
werken, praatje 9.10 Pianoduo: klass en
semi-klass muziek (gr). VPRO: 9.40 Rlcht-
hjnen. lezing over De Tien Geboden tn
'elvaart, lezing
Socialistisch stryd-
11.00 Nieuws) 12 33 Actueel sport-
ws 12 55 VARA-Varla 13.00 Niéuw,
Stereo fonische uitzending: Licht»
solisten 13.40 Uitlaat:
klass
Boekbespreking 1630 Amateursprogramma
16.45 Stereo fonische uitzending: Tango
rumba orkest en zangsolistcw 17.10 Ste-
reofonlsche uitzendlnf: Instrumentaal sep
tet 1(30 Weekjournaal 18.00 Nieuws en
commentaar 18 20 Tijd voor teenagers.
Televisie. Nederland I; NTS: 15.00 Week-
journaal. VARA: 15 25 Avontuur Do
grotten van Gautry, fllmreportage 15.50
fr.vH?6 *,De wellen, TV-Illm. NTS:
16.40 Bespied Zeehonden, filmreportage
VARA: 17 00-17 45 Voor de kSdérén™
