Alles goed en u/el
wat is wijsheid?
Bisschoppen moeten zwijgen
over geboortenregeling
UILTJE
alles 03) kan met CBtahES/ei
Een woord mor vandaal
W. Nieuweboer (Pro Rege)
Ridder Oranje Nassau
h
Aangezicht van wereld
kan worden veranderd
Offergedachte nog altij|
grootste struikelblok
Helft der lutheranen
gaf CHU voorkeur
Zendingsarts in Kongo
voor rechtbank rebellen
DONDERDAG 29 OKTOBER %r
Pans bezorgd over Nederland?
De leiding van het concilie heeft
gisteren de bisschoppen gezegd dat
zij niet zullen mogen spreken over
de problemen van huwelijk en ge
zin en in het bijzonder over ge
boortebeperking. Wat zij in te
brengen hebben, moet schriftelijk
gebeuren en dan zal er door de
commissie aandacht aan besteed
worden. Deze mededeling kwam
zo onverwacht dat er nog maar
nauwelijks op gereageerd is. Wel
hebben enkele bisschoppen reeds
protest tegen de maatregel aange
tekend.
In ieder geval betekent deze maatregel,
die door kardinaal Agagianian werd be-
Boekenhoek
De bijbel over ascese, dootr H. Wen-
nink. Uitgave J. J. Romen Zonen.
Roermond en Maaseik.
De bijbel over de uittocht, door drs. F.
A. Lenssen. Uitgave J. J. Romen
Zonen, Roermond en Maaseik.
Proeven van angst, daar Sara Woods.
Vertaling H. Tromp. Accoladereeks. Uit
gave A. W. Sijthoff, Leiden.
De hoofdzaak
techismus, door i
J. H. Kok N.V., Kampen.
Raad voor de zaken van kerk en school
vanwege de Nederlandse Hervormde
Kerk. verslag over 1963. Uitgave Her
vormde Synode, Carnegielaan 9. Den
Haag.
Provinciale Kerkvergadering van Noord-
Brabant en Limburg, jaarverslag 1963.
Uitgave Provinciaal Kerkelijk Bureau.
Smalle Haven la, Eindhoven.
Olivier, door Simon
Legendarische speurders, door Leonard
Gribble. Vertaling T. Buytenhuys. Uitga
ve Het Wereldvenster, Baarn.
De zwarte tulp, door Alexandre Du
mas. Vertaling Margot Bakker. Amstel-
boek. Uitgave L. J. Veen N-V„ Amster-
De ridder van Maison Rouge, door
Alexandre Dumas. Vertaling Margot
Bakker. Omslag Karei Thole. Amstel-
boek. Uitgave L. J. Veen N.V., Amster
dam.
i de koffer, door Joan
Methodisten vragen
hulp voor Angola
Driehonderddertig methodistische
kend gemaakt, dat niets over dit onder
werp in de pers zal verschijnen. Het was
een aantal journalisten reeds opgevallen
dat in de officiële verslagen van de BMBB!
persdienst van het concilie, met geen delingen uit de gehele wereld hebben
woord gerept werd over deze onderwer- een boodschap gezonden aan de Ameri-
pen, hoewel bisschopppen zelf mededeel- j kaanse president, waarin zij vragen om
Jen ze wel aangeroerd te hebben, j steun van de Verenigde Staten voor de
Agagianian kwam met deze mededeling onafhankelijkheidsstrijd van het Angolese
toen het debat zou beginnen over de j volk. De Portugese regering moet zo
specifieke punten in het rapport over de spoedig mogelijk een einde maken aan
kerk en de moderne wereld, waari.n ge- het koloniale bewind, dat het volk van
handeld wordt over wereldvrede, ontwa- Angola onderdrukt, zo stellen zij. De
pening. gezinsvraagstukken, en de ver-1 methodisten zijn 24 jaar geleden begon-
houding tussen de volkeren. Volgens de nen met zendingswerk in Angola. Thans
telt Angola twintigduizend methodisten.
Verder hebben de 330 zendelingen een
boodschap gezonden aan de methodisten
in Angola, waarin zij hun diepe dank
baarheid jegens God uitspreken, wegens
de moed, die de Angolese methodisten de
laatste jaren betoond hebben in de grote I
moeilijkheden, tijdens de vervolgingen en
de dood van velen van hun beste predi
kanten en leden.
Men schat, dat sinds het begin van de
opstand tegen het Portugese gezag in
maart 1961 een kwart van de methodisten
in Angola is gedood, gewond of gevangen
genomen. In dezelfde periode is het
kardinaal zouden de debatten
kele delicate onderwerpen" kunnen lei
den „tot foutieve interpretaties, vergis
singen en het trekken van conclus es
buiten het concilie door het publiek."
Een tweede opmerkelijk feit was giste
ren dat de Nederlandse bisschoppen bij
de paus op audiëntie zijn geweest. In zijn
toespraak ging de paus in op de ontwik
keling binnen de Rooms Katholieke Kerk
land. Hij sprak zijn hoge achting
r Nederland in het bijzonder voor
wat op missionair gebied was bereikt Hij
vertelde dat president Soekarno van In
donesië zijn grote tevredenheid had uit- „C11UUC J llcl In
gesproken over het werk dat Nedenand- tal buitenlandse zendelingen door maat-
miss onarissen in Indonesië doen. regelen van de Portugese autoriteiten
Nederland is maar klein, zo zei de paus gedaald van 25 tot 5.
de wereld heeft hoge achting
Waardering voor vele werk
(Van een onzer redacteuren) daarvan, namens de minister, medede-
De algemeen-secretaris van de Ko. ""C o.P de algemene ledenvergadering,
ninklijke Nederlandse Militaire Bond die gisteren te Utrecht werd gehou-
Pro Rege de heer W. Nieuweboer is den.
benoemd tot Ridder in de Orde van De onderscheiding is de heer Nieuwt-
Oranie Nassau. De heer J. H. Wieffe- j boer verleend_als blijk van waardering
ring, secretaris-generaal van het de
partement
defensie, deed hem
Studenten-actie
tegen verhoging
collegegeld
De studenten in Nederland gaan in
"tpsi
De paus zei dat hij de gebeurtenissen
ons land volgt. Hij voegde aan die woor
den toe: „En u kunt zich voorstellen dat
Ik met bijzondere bezorgdheid alles wat
er in uw land voorvalt volgt."
De Bredase bisschop Bekkers heeft la-1
ter in een persgesprek verklaart dat „de
zorg waarmee de paus alles wat in Ne
derland voorvalt gadeslaat, een liefdevol- 1
le is". Door reacties uit Nederlandse
rooms-katholieke kr ngen, had hij de in- gezamenlijk overleg protestacties
druk gekregen dat de woorden van de voeren tegen de door minister Bot
paus waren geïnterpreteerd als zorg in voorgestelde verhoging van het colie-
de zin van onrust. Volgens bisschop Bek- eeeeld met 100 nrocent Twee weken
kers had de paus slechts duidelijk willen u
maker dat hij een grote bewondering fe,fden»? daar*?eu landelijk pro-
heelt VOOr Nederland testenmite nnvpHrht Han Tii>h »a1 hs.
Kinderzorg
Tijdens het debat over de practische
punten in het schema over kerk en
wereld g ng de Franse bisschop De la
Chanonis in op bijzondere problemen in
zijn land. In Frankrijk, zei hij, gaf al één
op de vier kinderen moeilijkheden, hetzij
wegens de gezondheidstoestand, hetzij
wegens psychische onevenwichtigheid als
gevolg van de slechte verstandhouding
tussen vader en moeder.
Er zijn vele organisaties die zich om
het kinde bekommeren, maar hun aantal
was niet groot genoeg. Volgens deze
Franse bisschop moeten de christenen
Chanonis in op bijzondere problemen in
opdat zij het zich bewust worden en zich
er toe zullen zetten om deze kinderen het
normale leven te geven, waarop zij recht
hebben.
Verschillende bisschoppen schonken
nog aandacht aan de rassenongelijkheid
Volgens de praeses van de Algemene
Studenten Vereniging Amsterdam
(ASVA) is inmiddels in de hoofdstad
een plaatselijk comité opgericht dat is
samengesteld uit vertegenwoordigers
van alle studentengroeperingen. De ac
ties zullen worden gevoerd onder auspi-
cien van de Nederlandse Studenten Raad
(NSR). die zich daarmee in deze kwes-j
tie achter het standpunt van de initia-
fiefneemster, de Studenten Vakbeweging
<SYB) heeft geschaard.
Het Amsterdams Studenten comité
stelt zich aldus de ASVA-praeses j
tan doel duidelijk te maken dat de stu
denten geen genoegen nemen met de j
voor velen hunner onwelkome lastenver
zwaring. Het voorlopig actieschema van
het comité vermeldt o.m. een demon
stratieve mars door de hoofdstad en de
verspreiding van een affiche met tekst:
Bot-weg 100 procent hoger entreegeld
voor elke student.
i Heidi, door A. Wink-
Ploegsma, Amsterdam.
Paulus en het draakje, vierde druk, en
Paulus en schipper Makreel, door Jean
Dulieu. Uitgaven Ploegsma, Amsterdam
Kapitein Kitty, door Barthold Stratling.
Vertaling J. Kalmijn-Spierenburg. Illus
traties Felicitas Etz. Uitgave G. F. Cal-
lenbach N.V., Nijkerk.
Alleen maar dochters, door Marta Bec
ker. Vertaling William Plover. Illustraties
Felicitas Etz. Uitgave G. F. Callenbach
N.V., Utrecht
De kleine krantenman, door Truus
Sparla. Tekeningen Addie Horn. Uitgave
De Spaarnestad, Haarlem.
dieren en dingen,
Rasmus en de landloper, door Astrid
Lindgren. Vertaling Rita Verschuur. Illu
straties Eric Palmquist. Tweede druk
Uitgave Ploegsma, Amsterdam.
Wij uit Bolderburen, door Astrid Lind
gren. Vertaling Sydia Clark. Tekeningen
Ilon Wikland. Tweede druk. Uitgave
Ploegsma, Amsterdam.
Vertaling Lisbeth Borgesius-Wildschut. Il
lustraties Carl Hollander. Derde druk
Uitgave Ploegsma, Amsterdam.
Koning Ko en hofnar Dollehaas, door
Julia Boumans. Tekeningen Corstinan de
Vries. Uitgave N.V. A. Roelofs van Goor,
Amersfoort.
Mijnheer Sterrenplukker bedoelt het 3
Aak, de jonge uit de steentijd, door H.
Arends. Tekeningen Gerke de Vries. Uit
gave N.V. A. Roelofs van Goor, Amers
foort
Taak voor de Ver. Naties
arbeid, verricht
de iwederlopbouw van'de bond en zijn
bemoeienissen met de tot standkoming
van nieuwe en de restauratie van zovele
bestaande militaire tehuizen, zowel in
Nederland als in Duitsland.
Op verzoek van de heer Wieffering
speldde de voorzitter van de bond kolo
nel b. d. G. Wielinea de heer Nieuwe
boer de versierselen, behorende bij de
onderscheiding, op de borst. In zijn ge
lukwens zei hij o.m „Als ér een is dit
weet, dat u deze onderscheiding ten volle
hebt verdiend, dan ben ik het" Een
langdurig applaus van de zeer vele aan
wezigen volgde op deze woorden.
HOOGTEPUNTEN
De uitreiking van de koninklijke on-
I derscheiding was een van de drie hoog-
i tepunten op deze bijeenkomst, waarin
Pro Rege het negentigjarig bestaan her-
i dacht. Het tweede hoogtepunt was de
aanbieding van een bondsvlag door de
afdeling Rotterdam, een plechtigheid,
waaraan militairen van de drie krijgs
machtonderdelen en een marinier hun
medewerking verleenden. De heer J.
tenslotte het derde hoogtepunt. Het
de mededeling, dat sinds 1 januari
van dit jaar, als resultaat van een in alle
stilte gevoerde actie in heel Nederland,
6598 nieuwe leden tot de bond zijn toege
treden.
De jubilerende bond had vele geluk
wensen in ontvangst te nemen. Woorden
van waardering voor de arbeid in negen
tig jaar verricht, werden gesproken niet
alleen door de heer Wieffering. maar ook
door de hoofdvlootpredikant namens de
hoofden van de drie diensten, de voorzit
ter van de Commissie Interkerkelijk
Overleg Militairen en door een vertegen
woordiger van de Duitse organisatie, die
bemoeiingen heeft met de geestelijke
verzorging van (Duitse) militairen.
De bijeenkomst werd gesloten met een
kort woord van ds. C. M. Graafstal.
Aan het eind van de middag hield het
hoofdbestuur een receptie, die druk was
bezocht.
Als Jezus Christus zo druk is dat Hij geen tijd krijgt om
eten, zeggen Zijn naastbestaanden: ,.Hij is niet bij Zijn zinnet
Wie zijn die naastbestaanden? Marcus vertelt het
(3 :31-35). Het zijn Zijn moeder, broeders en zusters, j
concilie van de Rooms-Katholieke Kerk heeft op deze zitt
weer over Maria gesproken. Hoge en verheven woorden
gebruikt. Er is veel moois in haar maar hier zien wij de an<
kant van haar toch zo echt menselijk leven. Maria
is een van degenen die zeggen: ..Hij is niet bij Zijn zinm
En als zij zelf dat zegt moet Christus antwqorden: ..Al wit
wil Gods doet, die is mijn broeder en zuster en moeder."
Heiland laat als het ware zien. dat er een belangrijker b
is dan die van het bloed. Dat is de band van het geloof,
de gehoorzaamheid aan God. Waar-Maria faalt in haar gel
verbreekt zij zelf de band met Christus. Vanaf dat viomen
zij niet meer de Moeder des Heren". En aan het kruis sprt jjp
Christus dan ook niet van „moeder", maar zegt: „Vrouw,
liw zoon." Maria is een vrouw onder de vrouwen gewon
De broers van Jezus zijn mannen onder de mannen geworq
Zij kuniien en mogen zichzelf niet langer op de borst shi
en zeggen: „Wij behoren bij Hem." Van hen wordt gevrac\
wat van ons gevraagd wordt: overgave aan Hem, geloof-
Hem. De aardse familieband faalt op een gegeven ogenb\
En zo is het ook met onze kinderen, die God ons heeft gegei)
Wij mogen weten dat God hen er bij rekent. Maar op
gegeven ogenblik moet die familieband een geloofsband vi
den.Op een gegeven ogenblik kunnen zij niet meer volsty,ide
met de benaming: kinderen van gelovige ouders", „kindt
van Gods kinderen". Iemand heeft eens gezegd: „God hl
geen kleinkinderen". Onze kinderen zullen, net als mot
Maria, net als Zijn broers en zusters, zichzelf persoonlijk
Hem moeten overgeven.
Wij lezen vandaag: Romeinen 14 vers 13 tot 32.
Gesprek over avondmaal en mis m
Ook op het gebied van de ere
dienst trachten rooms-katholie-
ken en protestanten meer en
meer een gemeenschappelijke
weg te vinden tot meer eenheid
in de verschillende religieuze
richtingen. In „De Pinkster
bloem" te Geertruidenberg. waar
al enige jaren oecumenische bij
eenkomsten worden gehouden,
heeft nien onlangs zo'n vorm van
eredienst met elkaar besproken.
(Van een onzer redacteuren)
Er is voor de organisatie der
Ver. Naties in de gecompliceerde
wereld van vandaag een heel be
langrijke taak weggelegd. Dit
maakte dr. C. van Rijsinge, direc
teur van het Gem. museum voor
onderwijs te Den Haag gister
avond duidelijk in een voordracht
ter gelegenheid van de herden
king van de 19e stichtingsdag
van de organisatie in de grote
aula van het Kon. Inst. voor de
Tropen te Amsterdam.
moeten worden in streken, die thans nog
liet in cultuur gebracht zijn. Het grootste
irobleem hierbij is het gebrek aan voor
levloeiing van landbouwgronden geschikt
water. Dr. Van Rijsinge meent, dat voor
al hier de Ver. Naties een belangrijke rol
kunnen spelen. De projecten, die hier-
'oor uitgevoerd moeten worden zullen
ele honderden miljarden guldens kosten.
Die moeten er komen wil men voorko-
dat de wereld binnen niet al te
lange tijd in een chaos wordt veranderd.
A
ie
De bijeenkomst werd georganiseerd
door het Unesco Centrum Nederland, ir
samenwerking met de Novib en de Viro
Na het welkomstwoord van mr. F. H
Tunnissen, directeur van het Unesco Cen
trum Nederland, sprak dr. Van Rijsinge
over „Voedsel, vooruitgang en Ver. Na
ties". Spr. toonde de noodzaak van inter
nationale samenwerking op het gebied
van de produktie en verdeling van voed
sel aan door tc wijzen op het feit, dat
Azië naar verwachting in 1984 een bevol
king van twee en een half miljard
sen zal hebben. Dat zal dan ongeve
procent van de totale wereldbevolking
zijn. Afrika zal dan circa een half miljard
mensen bergen. Er moet dus drastisch
naar nieuwe middelen worden gezocht
om snel meer voedsel te produceren. Dat
kan slechts ten dele worden verwezen
lijkt in de reeds in cultuur gebrachte
gebieden. Aan het verhogen van de op
brengst per hectare zijn grenzen gesteld.
Bovendien zal er een verlies aan land
bouwgronden optreden als gevolg van dt
bevolkingsaanwas in de betrokken gebie-
Een verhoging van de wereldproduktie
van voedsel zal dus vooral nagestreefd
HET
(Van onze
kerkredactie)
Evangelisch-
Luthers Weekblad
maakt melding van
een enquête, die on
langs is gehouden on
der de deelnemers
van een lutherse ka
derconferentie. Aan
deze enquête namen
66 lutheranen deel,
waaronder zeven pre
dikanten. De resulta
ten kunnen represen
tatief genoemd wor
den voor een bepaal
de bovenlaag in de
Evangelisch-Lutherse
Kerk.
Haast de helft van de
ondervraagden bleek bij
de laatste verkiezingen op
de C.H.U. gestemd te heb
ben, namelijk 31. De ver
dere verdeling was V.V.D.
13, P.v.d.A. 6. A.R.P. 4,
P.S.P. 3. B P. 1. Op de
vraag welke krant men
jas antwoordden de mees
ten: het Algemeen Han
delsblad. Trouw kreeg een
goede tweede plaats, ge
volgd door het Parool.
Oecumene
De enquête hield zich
ook bezig met de oecu
mene. Op de vraag, wel
ke eenheid op kortere
termijn nagestreefd moet
worden, spraken vijftien
zich uit voor vereniging
op korte termijn met de
hervormden. Twaalf pre
fereerden een samengaan
met een andere kerk
doopsgezindremon-
strart of oud-katholiek)
De "corkeur van 27 lu
theranen pin? echter uit
j senoritas van 12V2 t/m 18 ct
sigaren van 20 t/m 33 ct
De Rijn
Hoe moeilijk dit zal zijn schetste spr.
in de hand van de problemen die ver
bonden zijn aan de voortdurende toene
mende vervuiling van de Rijn. De hoe-
•eelheid Rijnwater wordt regelmatig ge-
inger, omdat zowel Frankrijk als Duits-
and water aan de rivier onttrekken, dat
:r niet meer in terugvloeit Om de Rijn
:oveel als mogelijk is te zuiveren, voor
dat hij Nederland binnenstroomt, zouden
de Duitsers ongeveer vijftien miljard
marken moeten uitgeven. Voorlopig zal
de Rijn dus nog wel vuil blijven. De
technische vooruitgang, hoe belangrijk op
zichzelf, zal de internationale samenle
ving voor steeds groter problemen plaat-
Dat kan het geval zijn als bepaalde
n klimatologische wijzigingen ver
oorzaken bijv. door het „afdammen" van
de warme golfstroom die van de Caribi
sche Zee naar West-Europa stroomt.
Krachten
Beroepingsiverk
NF.D. HERV. KERK
Beroepen te Etten-Leur: B J. Blaau-
wendraad, kand. te Utrecht; te Peize
oez.V H. L. A. de Wijk te Harkstede
Aangenomen naar Blokzijl: C. Nieboer
Oudkerk en Roodkerk, die bedankte
aor Peize.
Bedankt voor Rotterdam-C. (vac. F.
Oberman': dr. G. Hartdorff te Amster
dam; voor Zuilichem-Nieuwaal: J. den
Hoed te Wijk bij Heusden
GEREF. KERK
Beroepen te Amersfoort: M. v. Harme-
n te Wons.
Bedankt voor Drachten (6de p.p.)- H.
R. Zijlstra te Buitenpost: voor Boechout
(België): P. Riemersma te Leeuwar
den-W.
GEREF. GEM.
Tweetal te Axel-Terneuzen: H. Ligten-
berg te Oudemirdum en A. F. Honkoop
te Goes.
Beroepen te Bodegraven: H. Ligtenberg
te Oudemirdum: te Nieuw-Beijerland: A.
Hofman te Zeist, die bedankte voor
Kampen.
Bedankt voor Rotterdam (Zuidwijk,
Pendrecht en Lombardijen): H. Rijksen
te Gouda.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Urk: M. Baan te Zeist.
Twee sprekers gaven respect
velijk een rooms-katiholieke diks
reformatorische zienswijze op?,^
onderwerp „Eucharistisch o\nb
en avondmaalsviering". en
Het bleek, dat er naast punten
wezenlijk verschil in de avondmaal
ring toch ook punten van overeenki
zijn. De discussie, die na de inlet5"1'
gen werd gehouden, droeg dan ook'"?
levendig, maar niet minder nuttig keheii
ter.
Kanunnik G. van der Velden, i
jn van de abdij van Berne, beto^.,,.
dat bij de eucharistie niet de vita]
de maaltijd het belangrijks
de rituele handelingen voor
de maaltijd (het breken van het
de zegening en de dankzegging). Hijf
innerde aan de rituele handelingen?
de Joden in het Oude Testament,
de Rooms-Katholieke Kerk in m
heven vorm worden voortgezet.
De Rooms-Katholieke Kerk
Een Amerikaanse zendings
arts, volgens itongolese rebellen
een majoor van het Amerikaanse
leger, zal in Stanleystad dat
door de opstandelingen is uitge
roepen tot hoofdstad van de
„Kongolese volksrepubliek"
terecht moeten staan, op welke
aanklacht is niet bekend. In een
door radio-Stanleystad omgeroe
pen communiqué wordt gezegd,
dat de Amerikaan, dr. Paul Carl
son, op 20 september bij gevech
ten in Jakoma in het noorden van
Kongo gevangen werd genomen.
Hij zal zo spoedig mogelijk door
een militair tribunaal worden be
recht, aldus het communiqué.
De Amerikaanse ambassade in Leopold-
stad heeft meegedeeld, dat de 36-jarige
dr. Carlson niet tot het Amerikaanse
leger behoort. Zij heeft dit ook laten
weten aan een afdeling van het interna
tionale Rode Kruis in Boeroendi, die ir
contact staat met de rebellen. Carlson
maakt deel uit van de evangelische zen
ding van Loebangi, die aangesloten is bij
het wereldzendingsgenootschap dat zetelt
in Chicago.
Carlson had verkozen in het gebied
van Jakoma te blijven, toen de Ameri
kaanse zendelingen daar werd geadvi
seerd naar de nabijgelegen Centraalafri
kaanse Republiek te vertrekken voor d<
rebellen er zouden komen. In radiobood
schappen die hij in september naar Ban
gui, de hoofdstad van de Centraalafri-
kaanse Republiek, zond, deelde de zen
dingsarts mee, dat hij gewonde opstande
lingen en anderen verzorgde. Hij mocht
de rebellen het gebied niet verlaten,
r hij en zijn Kongolese helpers geno
ten bewegingsvrijheid en hadden Rode
Kruis-armbanden gekregen..
Portugese censuur
op reis van paus
naar India
De Portugese censuur heeft gisteren
_ile in Lissabon verschijnende bladen het
verbod opgelegd een verklaring van het
episcopaat over het bezoek van de paus
aan India op te nemen. Het bezoek van
de paus aan het eucharistisch congres in
India is, zoals wij reeds eerder schreven,
in de ogen van de Portugese regering
ongewenst. De minister van buitenlandse
zaken, Alberto Franco Noqueira, heeft de
reis van de paus veroordeeld als „een
nodeloze en onrechtvaardige" belediging
voor Portugal.
De verklaring van het episcopaat kan
ieder ogenblik worden verwacht en zal
gebaseerd zijn op „principes van hoge
rooms-katholieke ideologie, maar zal in
voldoende duidelijke taal geschreven
zijn", aldus hooggeplaatste rooms-katho-
lieken. De censuur heeft ook voorkomen,
dat andere opvattingen over de pauselij
ke reis dan die van de regering gepubli
ceerd worden. Vernomen wordt, dat de
censuur de vorige week vrijwel een ge
heel hoofdartikel van het kerkelijk dag
blad „Novidades" verboden heeft.
Uit welingelichte rooms-katholieke krin
gen wordt vernomen, dat de Portugese
ambassadeur tevergeefs verscheidene ma
len geprobeerd heeft de paus te doen
afzien van zijn reis naar Bombay. Ook
schijnt de Portugese primaat, kardinaal
Cerejaiera pogingen gedaan te hebben.
Het aangezicht van de wereld kan I
worden veranderd. Niet in de eerste I
plaats door de atoombom, aldus spr. maar
door de mogelijkheid, dat men gaat spe
len met krachten, die men wel ontkete
nen, maar niet beheersen kan".
duidt de Nieuw-Testamentische euclkeli
tie op offeren (de daad). Omdat hel M
offerhandeling is, wordt hier een jbadi
ter gevraagd. ie
Uit het betoog van ds C. Stam, rler
formeerd predikant ie Fijnaart, »ód
dat hij een ander uitgangspunt hadjyei
melijk de communicatie. In weerwilj
de moderne communicatiemiddelen»]^'-
radio en televisie kiest de mensLve
steeds de samenkomst in de kerjL
de ontmoeting met God. Maar wij
nen alleen God ontmoeten, als wij
daarbij om hulp vragen. Wij komen (F16
bij niet in de kerk als individuen, flan
als vertegenwoordigers van de g*nt
schepping. God wil Zijn schepselenfctei
moeten in het Woord. frti:
In het protestantisme neemt de'118
diening des Woords de voornaa,rel
plaats in, zo betoogde ds. Stam. Hetl O
rament komt na het Woord. Het A\tgst
maal is ook een dienst des Woords. von
Bij de protestanten gaat het in de
Avondmaal om de maaltijd, niet onu
offer maar om de resultaten van
offer. Wij geloven wel, aldus ds. Sn
dat Christus werkelijk tegenwoordfK
en ontmoeten in Zijn eredienst Goc'
het eten van het brood en het drii
van de wijn vanuit dé verkondiging,
grootste verschil tussen de rooms-k|th<
lieke en de protestantse eredienst nthe
de hij de afwezigheid bij de protehoi
ten van de offergedachte. rte
am
Hervormde gemeeifi
helpt r.k. parochi»d
kerkvoogdij te Steenderen in Gelderu
hebben het spontane aanbod geLt.
aan de rooms-katholieken van i
plaats om in de tijd, dat hun kerk
restaureerd wordt, gebruik te mE"
van de hervormde kerk. VB
Begin november zal namelijk een fri,
vang worden gemaakt met de reée
ratie en inwendige vernieuwing valist
rooms-katholieke kerk van Steend^t,
KERNEN VAN INGEZONDEN STUKKEN
jdl?
Bijdragen voor deze lngezondcn-stukkenrubriek kunnen door alle lezers
(en lezeressen!) worden geleverd en worden geplaatst buiten verantwoorde- v.
lijkheid der hoofdredactie. De redactie behoudt zich het recht voor stukken^
te weigeren en in te korten schrijft u dus zéér kort! Er kan alleen^
worden gepubliceerd met volledige vermelding van naam en woonplaats.^
naar een eenheid van alle
protestantse kerken. Ze
ven waren er, die voor
lopig nog niet van (or
ganisatorische) eenheid
wilden weten.
Op de vraag, wat de
eenheid der kerken in de
weg staat, noemden de
meesten (48) de sterke
band met het verleden
van vele kerken. Ook de
financiële en organisato
rische problemen, die
zich bij een werkelijke
vereniging gaan voor
doen, werden door veer
tien een belemmering
genoemd.
Ongeveer een derde
van de ondervraagden
had bezwaar tegen de
actie „Antwoord '64",
omdat men meende, dat
er eerder geld nodig Is
voor auto's, opleiding
van lekenkader en der-
gelijke.
Blank en bruin XIV
Als de heer Ruitenberg het een waan
idee mocht vinden dat de negers uit de
Zuidafrikaanse economie verwijderd
zouden worden, dan heeft hij mijns
inziens gelijk. Geen van de beide partij
en wenst dit namelijk. De niet-blanken
kunnen nergens zoveel verdienen als in
de Zuidafrikaanse industrie en de blan
ken weten heel goed dat zij de arbeid
der niet-blanken behoeven.
Dat er in de Bantoegebieden geen
industrie mag komen is nog nimmer
gezegd. Dat er nu nog in hoofdzaak
landbouw en veeteelt is spreekt vanzelf:
de industriële ontwikkeling komt gelei
delijk. En aangezien er een werkelijke
scheiding van blanken en niet-blanken
bestaat mag een blanke in de Bantoege
bieden geen eigendommen bezitten. Het
is dus volkomen logisch dat fabrieken
van blanke eigenaars even buiten de
grenzen van de Bantoegebieden worden
gebouwd. De blanken blijven niet de
De negers wensen zelf dit stelsel. De
Amerikaanse proefneming om Liberia te
verwestersen was een totale mislukking.
Ds verhoudingen tussen blank en zwart
in Eelgisch Kongo waren zeer goed.
ofschoon, ondanks scherpe kritiek, de
Belgen een besliste scheiding der rassen
volhielden. Om de integratie in de
Amerikaanse scholen door te zetten wa-
i ren militairen en tanks nodig. Tot dus
ver heeft geen land in de wereld aange
toond dat integratie een oplossing van
hot rassenvraagstuk geeft.
Den Haag Dr. F. C. Dominicus
Blank en bruin XV
Vroeger dacht men wel dat God de
werkgever als een vader over zijn
werknemers had gesteld. Zij mochten
niet tegen dit Goddelijk gezag in op
stand komen. Gezien de zondigheid des
mensen had dit zeer ernstige misbruiken
tot gevolg. Nu werkgever en werknemer
wettelijk op gelijke voet zijn gesteld is
heel wat onrecht verdwenen. De heer
Geldof stelt dat het onrecht niet van
deze aarde zal verdwijnen. Zeker, maar
verminderd worden kan het wel. Hitier
is tenslotte verslagen.
De werkgelegenheid van miljoenen
negers in Zuid-Afrika te slopen zou een
misdaad tegen de zwarte mensheid zijn.
aldus de heer G. Akkoord. Met mij stelt
de heer G. derhalve dat de Zuid-Afri
kaanse regering niet naar volkomen so
ciale en economische apartheid mag
streven. (Wat in feite ook niet gebeurt.)
Dit houdt tevens in dat onwikjceling
van de negers naar hun eigen aard, zo
die mocht bestaan, onmogelijk is. Ze
zijn nu voor een groot deel ingeschakeld
in een typisch Westers economisch sys
teem. dat de stamverhoudingen door
breekt en eisen van stiptheid en regel
matig werken stelt, die aan hun tradi
ties vreemd zijn. Ook de turfstekers
bij de Enkalon in Emmen hebben re
gelmaat moeten leren. Ik mopper daar
niet over. Wat mij tegenstaat is de
voosheid van de apartheidstheorieën.
En de politiek van de regering de ne
gers alleen toe te staan naar die Wes
terse waarden te leven die in de blanke
kraam te pas komen.
Den Haag H. E. Ruitenberg.
Blank en bruin XVI
Met grote verbazing las ik het bericht
in Uw blad van 16 oktober over de
voorgenomen reis van Piet Kee door
Zuid-Afrika om aldaar concerten te ge
ven en als jurylid op te treden, hetgeen
door de Nederlandse Toonkunstenaars-
bona zo hoog wordt opgenomen dat bij
uitvoering van deze reis door de NTB
aan het stadsbestuur van Haarlem ont
slag van Piet Kee als stadsorganist
wordt geadviseerd.
Getuigt dit niet van een vergaande
kortzichtigheid om een reis als deze af
te keuren op grond van de binnenlandse
uolitiek welke in het bezoekende land
w ordt gevoerd?
Hoe denkt de NTB over de bezoeken
/an predikanten aan Zuid-Afrika en
over de bezoeken die door steeds meer
personen van allerlei gezindten worden
gebracht aan de communistische en
atheïstische landen achter het ijzeren
gordijn? Landen om welker politiek wij
veel beduchter moeten zijn?
Zonder nader in te gaan op de apart
heidspolitiek van Zuid-Afrika zou ik
toch de NTB. als zij meent politiek te
moeten voeren, in overweging willen
gever, om het rassenvraagstuk als een
probleem voor Zuid-Afrika te beschou
wen. Een probleem dat door ons, als
Nederlanders die er niet mee geconfron
teerd worden, misschien wel niet naar
onze smaak door de Z A.-regering wordt
opgelost, maar toch als probleem niet
valt te ontkennen.
Den Haag J. C. v. d. Kooy
7Aerikzee—Bolsward
Met stijgende verbazing heb ik mij
het nut afgevraagd van een T.V. uit
zending als deze op woensdag, 21 dz.
Voor de kijker was het maar een he
terogene, chaotische beweging, zonder
kop of staart, een nieuwe vorm van
massa-dilettantisme, dat, hoe langer het
duurde, des te vermoeiender en verve
lender het werd om naar te kijken.
De spitsvondige theoretische vragen
interesseren geen mens en van de prak
tische vragen is niet veel terecht geko-
Dat een dergelijke manifestatie van
onmacht nog 50.000.- moet kosten is,
zelfs in een welvaartstaat, een schan
daal. Voor dit geld hadden de leden van
de NCRV iets beters kunnen hebben.
Ik kan dan ook slechts hopen, dat wij
in de toekomst voor dgl. nonsensikale
opvoeringen gespaard blijven.
Den Haag H. Leijger jr.
ill eer thin vijf
oktober jl.) wordt gesproken overh
Nederlandse kolonies: Holambra Ib
II, Carambei, Castrolanda en Araf;
Naast deze vijf zijn er nog enkelffift
de staat Parana bevindt zich de Qie:
formeerde kolonie Monte Alegre wieb
bestaat uit leden afkomstig uit de'
ref. Kerken (vrijg.). Verder verm
het boekje „Zuid-Amerika, opnihp
ontdekt" nog de kolonies Naome T(fe,
en Tronco. L
Den Haag D. Vtlet
Schande èr<
Met verontwaardiging las ik hetlg'
richt over de ambulanceauto die L
spoedgeval moest transporteren r
een ziekenhuis en vrij lange tijd ra|
wachten voor een brug. Genoemde
gen zou ook nog de drietonige hw
gevoerd hebben, volgens het bers0
Welnu, deze hoorn is op grote afs|0
tehoren; de brugwachter zal hem L.
gehoord hebben. Waarom dan niet l.'
gewacht met het opendraaien vaiu
brug tot hij wist of de wagen al P
niet over de brug moest?
Ik vraag me af of het niet mogé1^
is dat in voorkomende gevallen'®'
wachters van eventueel in de route®"
gende bruggen en spoorwegovergang
gewaarschuwd worden, zodat de anlai
lance de meeste zekerheid voor ofr
hinderde doorgang heeft. Is het niet
langrijker een mensenleven te red
dan een schip in staat te stellen ep
minuten eerder af te meren? |nj
Leiden G. R. Burggr
