Nieuwe Leidse Courant
TWINTIG MILJOEN AL
GETELD
China eerste 10 jaar
nog geen kernmacht
Nederland geeft „antwoord in klinkende munt
Vorige
ruim
acties zijn
geslagen
Wilson
om te
ziet kans
regeren
In één
oogopslag
VS: belang van
proef niet
overschatten
Commentaar
'tHóogeHuys
pjrKtoun F. DIEMER
1 H«oWf«d»cteur: Dr. E- DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvaitigh b ghtbbvH
mijn hert In toghenipoaf
Zaterdag l^oktober 1964, 45ste jaargang
Minder wind
De Bilt verwacht tot vanavond: Op
klaringen maar ook nog een enkele buL
Overwegend matige wind lussen noord
west en west. Dezelfde of iets hogere
temperaturen dan gisteren.
en
Steenstraat 37
Postbus 76 Tele
Foon 31441
Giro 58936
-
Abonnementsprijzen p.w. f 0
,78, p.m. 3
,35,x p.kw. 10,0.
5
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
(Van een onzer verslaggevers)
Nederland heeft zijn „Antwoord '64" gegeven. Vannacht om half
toen het tellen van die honderdduizenden antwoorden werd stopgezet, was
de stand f 19.728.000. De leden der negen samenwerkende kerken hebben
dus op wel zeer duidelijke wyze hun beurzen opengemaakt. Dit resultaat ii
klinkende munt bewyst hun inzicht in de noden der kerken, die de snelle
ontwikkeling van ons land op zijn minst moeten bijhouden.
Ada Kok heeft op de 100 meter
vlinderslag dames zilver gewonnen
en werd onder meer door prinses
Beatrix gelukgewenst. In het
Olympisch dorp werd over deze
prestatie nog eens nagepraat, waar
bij ook de chef d'equipe van de
zwemmers, Siep Bolman (midden)
aanwezig was.
Als deze actie een totaal van 18
miljoen bijeenbrengt, hadden leden
van het comité „Antwoord '64" elkaar
gezegd, dan is zij geslaagd. Welnu, er
is aanzienlijk meer uit de bus geko
men. En dus is de gedenkwaardige
campagne der negen kerken meer dan
geslaagd. Daarvan getuigden om
streeks middernacht de reacties van
enkele der comitéleden.
Met dit overweldigende cijfer werd
namelijk de totaalopbrengst van vori
ge (afzonderlijk gevoerde) acties ruim
overtroffen. Hervormden en gerefor
meerden brachten bij elkaar geduren-
Vijfdaagse voor predi
kanten pag- 2
Rondom het ontslag van
Chroesjtsjef pag. 5
Aan iemands neus te zien
wat zijn beroep is? pag. 5
Antwoordkerk dag eerder
klaar pag. 7
Olympische Spelen
pag. 8 en 9
Bovendien zes pagina's
ZONDAGSBLAD met o.a.
150 jaar Kon. Mare
chaussee
Christenen in Bolivia
Gezinsweek
Erica Terpstra op Blad
Zij
Proefballon
Muziek in Oost-Berlijn
Franse letteren.
Patiëntenkaarten
niet gelieim voor
de fiscus
Het Gerechtshof te Arnhem heeft
een beslist dat een ais nde met verwij
ing naar zijn beroepsgeheim mag wei
eren patiëntenkaarten aan de coraro
an de belastoingdiens over te leg
i heeft de heer J. K. P.. oogarts
ie dit geweigerd had, veroordeeld
boete, overeenkomstig de eis vai
rocureur-generaal.
Gistermiddag is de 61-jarige wiel-
Ijder O. Kempenaar uit Leeuwarden,
zijn woonplaats door een hem ach-
ftop komende tankauto overreden. De
kwam onder het achterwiel van
zware tankauto terecht en was op
lag dood.
Volgens Amerikaanse deskun-
gen zal het nog zeker tien Jaar duren
voordat China een volledig systeem
van kernwapens en raketten heeft
ontwikkeld. Zij verklaarden dit kort
nadat Peking melding had gemaakt
van de eerste Chinese atoomproef.
De proef zou zijn genomen met éen
tamelijk primitieve plutoniumbom
van geringe kracht, waarvan
splijtstof is vervaardigd in een nieuw
industriegebied in noordwest-China.
De bom is waarschijnlijk tot ontplof
fing gebracht in de Sinkiang-
woestijn.
Van Amerikaanse zijde wordt erop
gewezen, dat communistisch China
dat thans de vijfde is in de rij van
kernwapens bezittende mogendheden
in het huidige stadium slechts „ge
associeerd lid" is van de atoomclub.
Pas over een jaar of tien zal het zich
volledig lid kunnen noemen. Inlich
tingen uit verscheidene bronnen wij
zen er volgens deskundigen op,
dat de gisteren ontplofte bom (8 uur
's morgens Nederlandse tijd) geen
wapen is dat als bom of raketkop
kan dienen.
Waarschijnlijk werd hij vervaardigd
van de eerste voldoende grote
hoeveelheid plutonium, die in China
is gemaakt. Het zal zeker vier tot
tien jaar duren voordat de Chinezen
genoeg plutonium hebben om een
voorraad van 20 tot 30 bommen aan
te leggen. Evenveel tijd zal het
kosten de ingewikkelde en dure
technologie te ontwikkelen voor het
vervaardigen van bruikbare wapens.
Een voorraad intercontinentale ballis
tische raketten zal China eer°t over
nóg eens 15 jaar kunnen hebben.
Daar komt bij dat China zou het de
A-bom effectief willen gebruiken ook
zou moeten beschikken over een nieuwe
vloot van atoombommenwerpers. Thans
beschikt men slechts over een klein
aantal verouderde vliegtuigen, die on-
TfEN BESTE DAG voor de Nederlandse Olympische ploeg was het
vandaag beslist niet. Om echter met het beste nieuws te be
ginnen: de Nederlandse hockey-ers wonnen met 70 van Hong
kong en behielden een kleine kans in de finale-poul te komen.
Bij de wielrenners was het mis: Tiemen
Groen, goed geacht voor goud, behaalde zelfs
geen bronzen medaille, terwijl De Graaf en
v. d. Touw in de sprint werden uitgeschakeld.
De zwemmers deden het ook slecht.
Ineke Tigelaar en Bep Weeteling werden
op de 400 meter vrije slag in de series uitge
schakeld, terwijl de Nederlandse herenploeg
op de 4 x 200 meter vrije slag ook al niet
door de series kwam.
En ten slotte moest de Ned. waterpolo-
ploeg in het toernooi om de vijfde tot en met
de achtste plaats een grote 61 nederlaag
lijden tegen Roemenië.
De atleet Frans Luitjes ten slotte werd in de halve finale 200
meter heren door een zevende plaats voor de finale uitgeschakeld,
hoewel hij met zijn tijd van 21.1 sec het Ned. record evenaarde.
Tilly van der Zwaard werd in de finale 400 m zesde.
Olympisch nieuws op de pagina's 9 en 11.
geschikt zijn voor het
kernwapens.
Een probleem hierbij vormen, zo zeg
gen de deskundigen, de kosten. Tot
toe heeft de ontwikkeling van de
tot ontploffing gebrachte bom een 1
miljard dollar gekost. Nu de Chinezen
het zonder de Russische hulp moeten
doen, zal het zeer moeilijk zijn d»
voortzetting van het project te finan-
TOPCONFERENTIE
In de speciale mededeling via radio-
I'eking verklaarden de Chinese leiders
gisteren dat China nimmer de eerste zal
zijn. die op de kernwapenknop zal
drukken. Zy deden tevens een oproep
alle regeringen een topconferentie te
beleggen met het doel alle kernwapens
te verbieden en te vernietigen, een
voorstel dat in Washington koel is
ontvangen.
imperialisten".
UJU.N vekkassing
iug gei
vermaaroe dat de v.S. al enige tya
wisten nat de cnwese communisten op
nei puin stonden een KcrnDom tot
expiusie te orengen.
ty vond aat men net belang van deze
eerste proef niet moest overscnatten.
üir is geen entteie reaen te veronder
stellen, dat de ontploffing ouect
iogsgevaar mnoudi, aious oe presi
de expiosie in
zuilen hun
verschillende
geregistreerd. De
pogingen ae
houden, blijven voortzetten. De proel
zal geen weerslag heppen op de
Amerikaanse bereidheid de „vrienden
in Zuidoost-Aziè" op hun verzoek te
helpen bij het weerstaan van commu-
nisusch-Chinese agressie, aldus John-
Radio-Moskou en het persbureau Tass
maakten in slechts 26 woorden melding
van de proef. Een officiële woordvoer
der van de Sowjet-regering weigerde
commentaar te geven.
Het Britse ministerie van buitenlandse
zaken verklaarde, dat de kernproef
geen onmiddellijk verschil zal maken
in het strategische evenwicht tussen
Oost en West.
Een woordvoerder van de Westduitse
regering zei, dat Bonn de ontwikke
ling, die tot de ontploffing van de bom
heeft geleid alleen maar kan betreuren.
Hij memoreerde dat communistisch-
China heeft geweigerd zich aan te
sluiten bij het beperkte kernstopver-
drag.
De voormalige bondskanselier dr. Kon
rad Adenauer was van mening dat het
bezit van de bom China in geheel Azië
een buitengewone invloed zal geven.
De ontwikkeling van de bom door
China toont aan, dat steeds i
landen in het bezit komen van
wapen. Uit hoofde van dit feit zal de
toestand in Europa steeds ernstiger
worden, aldus Adenauer.
(Voor vervolg zie pag. 4)
de de laatste campagnes ruim 16 mil
joen op.
Dit zeiden „kopstukken" van het werk-
comité „Antwoord '64", dat zich met zeei
vele medewerkers geheel heeft gegeven
aan deze speciale arbeid:
DS. J. H. F WESSELDIJK, voorzitter
comité: „Het is geweldig en de mate,
waarin men heeft gegeven overtreft veel
stoute verwachtingen. We hadden w
waar de hoop meer te kunnen verwach
ten, omdat bijv. de vorige maal van
hervormden werd gevraagd en
van iedereen En we moeten ook
kening houden met de inkomenstijgingen
der afgelopen jaren en met de geringere
waarde van de gulden. Maar we mogen
bijzonder dankbaar zijn met het resultaat,
dat nog wel iets zal stijgen."
DS. T. D VAN SOEST, secretaris
mité: „Het is nu goed te merken dat
deze actie samenvoeren. Wat vandaag is
gebeurd, wat deze week is gebeurd, zal
vérstrekkende gevolgen hebben voor he
kerkelyk leven ln de toekomst. De Ker
ken zyn door deze actie dichter by el
kaar gekomen."
Omdat bij „Antwoord '64" Hoogvliet
zozeer in het centrum werd geplaatst
met de bouw van de „Antwoordkerk"
(niet in zes, maar in vijf dagen
zie ook elders) past een reactie uit deze
plaats als derde uitstekend in dit stra
DS. J E. HENDRIKS, een der plaatse
lijke predikanten, die zich mee hebben
beijverd hun stad te appelleren voor het
doel van „Antwoord '64", zei: Hoogvliet
dat zo profiteert van de bouw der Ant
woordkerk, doet bijzonder goed mee. Hij
doelde hierbij op de opbrengst van onge
veer f70.000, hoog cijfer, als men afweegt
tegen het inwonertal van ruim 30.000
Bezieling
Hoogvliet was ook vrijdagavond weer
de plaats, waarvan de bezieling uitstraal
de over het gehele land. Het gedurfde
staaltje kerkbouw, dat men op de barre
Zalmplaat vanaf maandag heeft laten
zien. werkte als een stimulans van groot
kaliber.
Uitzendingen van radio en televisie
werkten er toe mee dat ook de geestdrift
der Hoogvlieters tot uiting werd gebracht
als maatgevend voor tiet gehele land.
Luisteraars en kijkers konden van uur tot
uur meeleven met het gebeuren in en
rond de Antwoordkerk.
Hoogvliet was ook het officiële mid
delpunt der actie, zoals de Rotterdamsche
Bank in Den Haag het zenuwcentrum
was, waar de zo belangrijke cijfers kon
den worden geproduceerd. Omstreeks
half acht verzamelden zich op het kers
verse plein der Antwoordkerk ongeveer
anderhalfduizend medewerkers en be
langstellenden. De vijf Hoogvlietse mu
ziekkorpsen, zorgden mede voor het en
thousiasme. En dat was nodig, want de
omstandigheden, waaronder deze „dappe
ren" naar de Zalmplaat waren getrokken,
bleven voortdurend uitermate herfstach-
Zo maar: van
3 cent tot
700 gulden
(Van een onzer verslaggevers)
De actie Antwoord '64" heeft
Nederland in beweging gebracht.
Dat hebben de tienduizenden, die
die gisteravond de ingevulde
formulieren gingen halen, ge
merkt. Natuurlijk was er wel
eens een afwijzing en werd men
niet overal met open armen ont
vangen. Maar over het algemeen
bleek het juiste begrip te be
staan en leefde men mee met de
vijwilliges, die belangeloos de af
en toe bare weersomstandighe
den trotseerden.
In een aantal gevallen, lang
niet alle bekend, ondervonden
de werkers van de actie, meele
ven van een dergelijke sponta
neïteit dat het bepaald hartver
warmend werkte. In Schevenin-
gen ontving een ophaler" zeven
honderd gulden, zomaar van een
man op straat. En in Hoogvliet
werd een veel kleiner bedrag
overhandigd met het volgende
briefe j.Van Riekje drie ceni en
van haar beer dertig cent"
tig. Regen en wind striemde de in passen
de kledij gestoken massa. Maar er werd
gezongen en het laatste appèl van ds.
Wesseld k op Nederland om mild te ge
ven kreeg een aandachtig gehoor.
Bus
De voorzitter van het actiecomité sprak
vanuit de kerk, waarin men nog steeds
druk aan het werk was. Even later zagen
ds. Wesseldijk en de andere comitéleden
hoe Hoogvliet letterlijk zijn antwoord in
de bus stopte op het Antwoordplein.
Daarop werden de medewerkers per bus
naar de bewoonde wereld gereden oir
de antwoorden te gaan halen.
Zo is het in geheel he: land gegaan
de vrouwen en mannen, die de formu
lieren moesten halen, verzamelden zich
in wijkgebouwen, consistories of
dere lokaliteiten en trokken van daar
op pad om zo snel mogelijk terug te
keren met de oogst. Dan gingen de tel
lers (met of zonder machines, maai
zeer vaak met!) om op hun beurt met
een voldaan egvoel cijfers door te
adres.
spuien naar een opvolgend centraal
Tevoren was nog een belangrijk ge
tal bekend gemaakt. Vanuit de Ant
woordkerk deelde ds Wesseldijk mee
dat de stand bij het afsluiten van de
telling der z.g. vóórgiften fin Den
Haag) ruim zes miljoen bedroeg. Zoals
gisteren bericht, had men hoop op deze
basis vóórdat de „grote ronde" zou be
ginnen. En die hoop bleek niet ijdel.
Een stevig fundament was er dus om
uur. In Ho' gvliet en overal in het land
begon het wachten. Het werk aan de kerk
ging door en inmiddels kwam er een be
drag op geheel andere wijze binnen. In de
Antwoordkerk bood de heer J. te Pas.
voorzitter van de Nederlandse Aannemers
Patroonsbond f 9.000 aan. Voor elke
kerk duizend gulden. Die schenking ge
schiedde dus namens aannemers, van wie
delegatie deze dag de bouw van de
kerk had gadegeslagen en zeker niet zon
der bewondering.
De weinigen die ln en om de Ant
woordkerk bleven vernamc dat Hekelin
gen als eerste zün opbrengst had gemeld:
f 550. geleldeiyk begon het toen getallen
te regenen, overeenkomstig helaas met
weer. Onder gunstige omstandigheden
zeker een flinke menigte het fel ver
lichte kerkplein hebben bevolkt.
Spanning
Nederland gaf zijn „Antwoord". Om
kwart over tien werd tien miljoen ge
meld. Een gunstige tendens kon wor
den geconcludeerd. Hoog werd het
tempo der meldingen, soms een ton
per minuut! Kwart voor elf dertienen-
eenhalf miljoen, elf uur 14,6 min,
kwart over elf 16 min, twaalf uur
18 min, kwart over twaalf 19 min
en men weet het uiteindelijk
bij sluiting 19.728.000.
JJET IS, kan men zeggen, wel weer
een week geweest. Veel ls ge
beurd. Veel ook waardoor de mens
van vandaag, toch wel aan een en
ander gewend, onthutst moest raken.
Of moet dat niet gelden bijvoorbeeld
voor die plotselinge persoonsverwis
seling ln Rusland? Een man wiens
beeld ons bijna vertrouwd was ge
worden en in wiens handen wij een
enorme macht geconcentreerd wisten,
is, waarschHnlijk tegen zijn wil. on
verhoeds onttroond en ln de verge
telheid geraakt.
Wat deden daartegenover op diezelf
de dag de verkiezingen, zoals deze
in Engeland werden gehouden,
ouderwets gemoedelijk aan. Daar
ging het ook om een wisseling in
personen, maar daar had het niet die
erjmmivheid van de machtsstaat,
daar had het meer van een snel, een
ernstig spel weliswaar, maar met
st'nte inachtneming van de spelre
gels der democratie,
Fn dan de dag daarop het door
sijpelen van nienws over de atoom
bom in China dat onmeteliike riik
dat daar als een anoniem geval ver
weg. In Azië, liet. maar dat zirh
allengs meer gelden laat. Het heeft
zich nu geschaard In de al langer
wordende ril der ctaten die over de
atoombom beschikken. Deze ontwik
keling ware te verwachten: toch is
7Ü beklemmend. Misschien bepaalt
dit ceheuren het karakter van dere
week nog wel sterker dan die toch
niet eeheel gehru'keliike wisseling
in nprsonen ln Rusland en dan die
Immers wel volon gebrulkeHWp
verkiezingen aan de andere zijde
van de Noordzee.
Er valt over al dit gebeuren noe
veel meer te schrHven. maar de ge
legenheid daartoe doet zich nog wel
voor. Maar ze waren wel genoeg
voor een week. En daarnaast Is er
dan nog zoveel mepr voorgevallen
aan groot en aan klein, fn de we.
reld der mensen en in het wereldje
van de mens.
Laat ons iets heel belangrijks niet
vergeten deze zelfde week was
ook die waarin in ons land velen
zirh onmaakten voor de kerkbouw.
Ook daarvan beeft onze krant me
ren vertellen. En het is best moeeHik
dat dit nieuws is van nog meer be
slissende waarde dan dat waaroo wil
veneigd ziin ons blind te staren
Want. alle onthutsende berichten ten
snijt. de mens behoeft zich niet bHn*1
te staren. Er valt voor hem veel
goeds te zien.
Onedc ©ok ln dat houwen van ker
ken, Want daar ligt een geti'i»ei-i -
Dit getuigenis namelijk: in deze zelf
de wereld, on deze zelfde aarde,
waarop wij mensen opgeschrikt wor
den. waar de bangheid en onzeker
heid schijnen rond te waren, waar
de onzekerheid en onvolkomenheid
lijken te overheersen, daar wordt
een Woord gehoord, een boodschap
verkondigd, van de hoogste waarde.
Een woord van redding en verlos
sing, dat uittilt en levenskracht
geeft en moed.
Dit alles in één week. Wat wij, bij
alles dat ons, ook door de krant,
soms onverhoeds onder de aandacht
wordt gebracht, hebben te doen, is:
te zien in de juiste verhoudingen en
de juiste pronorties. Het leven, voor
al in de volste en rijkste zin, zal
erbij winnen.
LEVENSVERZEKERING
SCHADEVERZEKERING
De Labour-partij van Harold Wilson heeft, zoals we gisteren reeds meld
den, de Britse verkiezingen gewonnen. Hoe de zetelverdeling in het Lager
huis precies zal zijn, is bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet be
kend. Zeker is echter, dat Wilson slechtse en meerderheid van enkele zetels
hebben.
Zo verliet de Engelse premier Aler
Douglas-Home gistermiddag de
ambtswoning van de Britse pre
mier in Downingstreet 10, Londen,
om zijn ontslag aan koningin Eliza
beth in het Buckingham Palace aan
te bieden, nadat zijn partij de ver
kiezingen voor het Lagerhuis had
verloren.
Premier Douglas-Home heeft
Koningin Elizabeth het ontslag
zijn kabinet aangeboden. De Britse
vorstin heeft daarop de nieuwe pre
mier Wilson belast met de vorming
van een nieuwe regering. Wilson
heeft reeds de volgende benoemin
gen in zijn kabinet bekendgemaakt:
minister van buitenlandse zaken,
Patrick Gordon Walker: minister
van defensie; Deis Healey; minister
van financiën, James Callaghan:
eerste staatssecretaris en minister
van economische zaken, George
Brown: Lord president of the coun
cil en tevens leider van het Lager
huis, Herbert Bowden: Lord Chan
cellor Gardiner: Chief Whip, Ed
ward Short.
Commentatoren van zowel socialisti
sche als conservatieve zijde zijn vrijwel
eenstemmig van mening dat premier
Wilson het moeilijk zal krijgen. De
meerderheid van Labour in het parle-
lememt ls zo krap. dat zij by het ont
breken van slechts enkele van haar
afgevaardigden door ziekte of om an
dere reden al een nederlaag kan lijden.
Bovendien zal dit labiele parlementaire
evenwicht de nieuwe premier nite de
vrijheid en de rust geven, die hij zo
zeer nodig heeft om de buitenlandse
politiek van zijn land te leiden en te
herzien. Naar de mening van veel
waarnemers zijn nieuwe verkiezingen
op korte termijn dan ook niet uitge
sloten.
De reacties over de uitslag van de
Britse verkiezingen zijn nogal uit
eenlopend.
In gezaghebbende kringen in Wash
ington toonde men zich bezorgd en
teleurgesteld over het resultaat.
Men is van mening dat de nieuwe
Britse regering wel eens niet in
staat zal zijn om met voldoende ge
zag de besluiten te nemen, die zich
op internationaal niveau opdringen
op diverse terreinen, zoals de multi
laterale kernmacht van de NAVO,
de betrekkingen tussen Oost en West,
de gemeenschappelijke markt en de
ontwapening-
Spanning in Z.-Rhodesië
Reserve-troepen
onder wapenen
geroepen
In Zuid-Rhodeslë zijn gisteren mili
taire eenheden naar plattelandsgebieden
gezonden en territoriale reservetroepen
onder de wapenen geroepen in het be
lang van de openbare veiligheid, zo
deelde een regeringswoordvoerder ln Sa
lisbury mee.
Deze bekendmamg werd uitgegeven
terwijl de Zkiidrhodiesisbhe premier Tan
SmdiUh het parlement meedeelde dat het
oordeel van de Afrikaanse bevolking
over de kwestie van onafhankelijkheid
onder de huidige grondwet (met de
blanke minderheid aa nhet bewind) zal
worden vastgesteld via raadpleging van
de ongeveer achthonderd stam/hoofden in
het land Dit zal volgen op de op 5 no
vember te houden voliksstemmingwaar-
n slechts 100.000 mensen onder wie
000 blanken zullen kunnen deel-
