WERELD WACHT PERIODE
VAN ONZEKERHEID
Juiste analyse
nog moeilijk
„Politiek van Sowjetunie
zal niet veranderen"
Uit geruchten
werd waarheid
gedistilleerd
Men ging
omzichtig
te werk
Haagse
reacties
4
VRIJDAG 16 OKTOBER 1964
K.'
Mo:
(Van een onzer redacteuren)
J^E WERELD is een nieuwe periode van onzekerheid binnengegaan, nu Nikita
Chroesjtsjef onverwacht en onder mysterieuze omstandigheden van het Russi-
gche politieke toneel is verdwenen. Reden tot ernstige bezorgdheid is er niet,
althans voorzover dat op dit ogenblik kan worden beoordeeld aan de hand van
de veranderingen, die in Moskou hebben plaatsgevonden. Wel kunnen met name
wat betreft de verhoudingen binnen het communistische kamp communistisch
China inbegrepen bepaalde veranderingen mogelijk worden. En daarbij rijst
de vraag, of deze wijzigingen van grote invloed zullen zijn op de betrekkingen
tussen de Sowjetunie en de westelijke mogendheden.
Het is intussen nog bijzonder moeilijk, een ook maar enigszins
iste analyse te geven van hetgeen zich in de afgelopen dagen in
[oskou moet hebben afgespeeld. Slechts enkele feiten staan vast,
loals de volledige verwijdering van Chroesjtsjef uit alle regerings-
eo partijfuncties, de benoeming van Leonid Brezjnef tot leider van
le communistische partij en die van Alexei Kosygin tot premier
Fan do Sowjetunie. Als reden voor het aftreden van Chroesjtsjef
werd opgegeven: een slechte gezondheid en zijn hoge leeftijd (70
01 aar). Maar de berichten van de afgelopen weken laten er geen
twijfel over bestaan, dat hij een uitstekende gezondheid genoot.
Voorts is opgevallen, dat zijn portretten zijn verdwenen van open-
bare gebouwen en dat met geen woord wordt gesproken over de
enorme prestaties, die hij voor zijn land heeft verzet als premier
in partijleider. Zijn gezondheidstoestand en zijn hoge leeftijd moe-
te ten dus dienen om de werkelijke reden van zijn ontslag te verhullen.
Het is niet uitgesloten, dat degenen,
Moskou de macht hebben overge-
met de nodige voorzichtigheid te
rerk gaan. Chroesjtsjef was in de Sow-
etunie bijzonder populair, ook al had hy
nder vooraanstaande partijleiders en in
i strijdkrachten nogal wat vijanden,
lijkbaar wil men wachten friet liet doen
van verdere mededelingen, totdat het
flussische volk hetnieuws van de ver-
lijdering van Chroesjtsjef volledig heeft
i verwerken. De omzichtigheid,
ee men te werk gaat en de nadruk
n legt op het feit, dat de buiten-
indse politiek van de Sowjetunie on-
'eranderd zal blijven, dienen om de wes-
elijke mogendheden en in het bijzonder
e Verenigde Starten, gerust te stellen,
len heeft tot elke prijs willen voorko-
ïen, dat men in de Sowjetunie of daar-
miten in paniek zou geraken.
Vandaar wellicht, dat men uren van
evoren liet aankondigen, dat een belang-
Öke mededeling zou worden gedaan. De-
f methode leidde er toe, dat een enorme
trnchtenstroom ontstond, die het ergste
fed vermoeden. Toen echter bekend
lerd gemaakt, wat er precies aar
land was, leek alles achteraf nog mi
allen. Men was er op voorbereid.
China
Brandt erelid
Maastreechter
Staar
Met een daverend applaus reageerden
listeravond de leden van de Kon.
nngvereniging Maastreechter Staar toen
Ion president Jacques Chappin tijdens
kii vergadering voorstelde om de
((gerende burgemeester van West-Ber-
Ijin. Willy Brandt, tot erelid te benoe-
i Het koor wil in de persoon van Willy
Brandt de standvastigheid van de gehele
Festberlijnse bevolking en de betekenis
jaarvan voor de ontwikkeling van West-
furopa, zo niet de gehele westelijke
[In een brief schreef het nieuwe erelid
|an de Maastreechter Staar dat het hem
Biet onbekend was dat het koor de
[ulturele betrekkingen tussen Duitsland
(n Nederland reeds in 1949 herstelde en
taarmee de hand uitstak om mee te
jouwen aan een nieuw Europa, waarin
fien elkaar weet te waarderen en te
respecteren. „De belangrijkheid van de
Maastreechter Staar zowel op het gebied
jan de kunst alsook bij het streven naar
Vriendschap en begrip onder de volken
jan Europa is mij goed bekend en ik ben
{lij mij erelid van deze gemeenschap te
pogen noemen", aldus de regerende
Burgemeester van West-Berlijn in een
Brief aan het bestuur.
Terug van bezoek
aan Letland
Een Amerikaans predikant, die on-
Jigs een bezoek heeft gebracht aan zijn
eboorteland Letland, heeft bij zijn
(rugkeer gezegd, dat hij zich schaamde,
at hij vroeger de Wereldraad van Ker
en heeft aangevallen, omdat deze uit-
"sselingsbezoeken bevordert tussen de
erken aan weerszijden van het ijzeren
.Ds. Rudolf Krafts, die nu luthers pre-
Jkant is in Minnesota, zei, dat hij nu
(merkt heeft, dat zulke bezoeken
bistenen in landen als Letland nieuwe
'oed geven en dat zij er dan ook met
Erlangen naar uitzien.
••Ik heb onder de predikanten vele
«Me kinderen van God ontmoet en ik
dan ook veel geleerd, zowel van hen
k van gemeenteleden', zo zei ds. Krafts,
o? om de Russische machtsovername in
"4 uit Letland gevlucht is.
stand en de hoge leeftijd van Chroesjtsjef
voor wat ze zijn," dan springen bij het
zoeken van andere verklaringen onmid
dellijk enkele belangrijke zaken naar
voren. In de eerste plaats is er het ideo
logische conflict tussen de Sowjetunie en
communistisch China. Dit meningsver
schil tussen de twee communistische reu
zen was met name de laatste maanden
hard op weg het karakter van een mili
tair conflict te worden, omdat China
grote stukken grondgebied van de Sow
jetunie opeist. Men zal Zich herinneren,
dat Chroesjtsjef zijn Chinese schepen
achter zich had verbrand, toen hij in het
voorjaar besloot, een wereldconferentie
van communistische partijen te organise
ren, met het doel, rood China uit de com
munistische wereldbeweging te stoten.
Vóórdat hü dit deed was al bekend,
dat er in het Kremlin sterk verzet be
stond tegen de wU®e( waarop Chroesjtsjef
had geprobeerd, de Chinese communisti
sche leiders in een hoek te drijven. De
achterdocht, waarmee de nu ontslagen
premier werd bejegend, werd nog ver
sterkt door de politiek van toenadering,
welke hij volgde met betrekking tot de
westelijke landen.
Kwaad bloed
Langzaam maar zeker bleek, dat
Chroesjtsjefs plan om China uit de com
munistische wereldbeweging te wippen
slechts weinig bijval oogstte. Daar kwam
nog bij, dat de meeste Oosteuropese satel
lietstaten van het Russisch-Chinese con
flict gebruik maakten om zich wat meer
onafhankelijkheid ten opzichte van Mos
kou aan te matigen. Roemenië liet zich
in de afgelopen maanden al bijzonder
weinig gelegen liggen aan wat men in
het Kremlin van de rode leiders in dit
den in staat had gesteld, zich wat vrijer
te voelen en te gedragen. De legerlei
ding dwong hem hiertoe, omdat zij de
westelijke grens van de Sowjetunie al
leen maar beveiligd weten, wanneer hun
land ook in militair opzicht in de door
communisten geregeerde Oosteuropese
landen de baas blijft.
Daar komen nog bij de moeilijkheden
in de landbouw en de beslissing van
Chroesjtsjef (vorige maand pas geno
men) de produktie van verbruiksgoede-
ren te verhogen. De zware industrie, die
steeds op aandringen van de leiding van
de strijdkrachten alle mogelijke voor
rang had gekregen, kwam op het twee
de plan te staan. Chroesjtsjef hield geen
rekening meer met een oorlog met het
Westen, maar wilde alles doen wat in
zijn vermogen lag om het ,,met ec
mische middelen" te verslaan.
Gevaar
De verontrusting in het leger moet
nog belangrijk zijn versterkt doar de
toenemende verslechtering van de be
trekkingen met communistisch China.
De militairen kijken blijkbaar verder
dan hun neus leng is. De Chinezen staan
ongeveer op het punt, hun eerste kern
wapen tot ontploffing te brengen. In de
eerstkomende vijf of tien jaren zullen
zij wellicht nog geen kernmacht van
betekenis hebben (ook hier valt weinig
over te zeggen maar de tijd gaat
snel en op een bepaald ogenblik zal
ook communistisch China een atoom
macht van betekenis zijn. Vanzelfspre
kend is het mogelijk, dat zich in de top
leiding in Peking belangrijke verande
ringen voltrekken, die een matiging in
de buitenlandse politiek van rood China
tot gevolg kunnen hebben. Maar daar
ziet het voorlopig nog niet naar uit.
En zo zijn er wellicht nog meer ont
wikkelingen, die de legerleiding er toe
gebracht kunnen hebben, steun te ver
lenen aan hen, die het niet eens zijn met
de keiharde politiek, welke Chroesjtsjef
met betrekking tot China voerde en met
de politiek van toenadering, welke hy
ten aanzien van de westelijke mogend
heden trachtte te volgen.
Soeslof
Veelbetekenend is in dit verband het
feit, -dat niemand minder' dan Michael
Soeslof, de'theoreticus van de party, het
rapport heeft voorgelezen dat leidde tot
het ontslag van Chroesjtsjef. Van Soes
lof was al jarenlang bekend, dat hij in
ideologische zaken met de premier op
gespannen voet leefde. Toen van Chine
se zijde gepoogd werd, het conflict uit
te praten en er in Moskou ten slotte be
sprekingen werden gehouden, kreeg Soes
lof opdracht, het standpunt van de Rus
sische communistische partij te verde
digen. Dat was het standpunt van
Chroesjtsjef en men kan zich voorstellen,
dat Soeslof zich niet erg prettig heeft
gevoeld. Temeer daar de conferentie elk
verder gesprek onmogelijk maakte. In de
afgelopen weken is men het blijkbaar
beu geworden. Langzaam maar zeker
zouden kunnen worden, als Chroesjtsjef
van het toneel zou zijn verdwenen. 1
Men zal zich herinneren, dat Mao
Tse Toeng, de leider van de Chinese
communisten met steeds luider stem
heeft aangedrongen op de verwijdering
van Chroesjtsjef. Nn is het dan
Naar alle waarschijnlijkheid zal i
den begonnen, de scherpe kantjes
Tijdelijk?
Er behoeft thans nog geen sprake
_jn van een Russische capitulatie vi
China op het ideologische front. Wel ligt
het in de lijn der verwachtingen, dat
niet langer zal worden aangedrongen
op uitstoting van Peking uit de commu
nistische wereldbeweging, maar dat ge
poogd zal worden, een redelijk gesprek
op gang te brengen. Pas wanneer dit
laatste het geval is, kan blijken of men
in Moskou tot belangrijke concessies be
reid is. Dat zal dan afhangen van de
jen, die in het Kremlin de lakens
uitdelen. Brezjnef en Kosygin hebben
nu de plaats van Chroesjtsjef ingenomen.
De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat
zij hun posten zullen blijven bezetten.
Op dit ogenblik valt daar weinig of
niets over te zeggen. Toch bestaat er een
kans, dat zij slechts overgangsfiguren
zijn, die straks plaats moeten maken voor
de werkelijke leiders. Ook dan zal pas
blijken, hoe de nieuwe verhouding tus-
:n Moskou en het Westen zal zijn.
Tekenend in de nieuwe situatie is ook,
dat Adzjoebei, de schoonzoon van
Chroesjtsjef, die hoofdredacteur van het
regeringsblad Izwestia was van zijn
functie zal worden ontheven. Het ls de
vraag of de nieuwe Russische premier
het door Chroesjtsjef voorgenomen be
zoek aan Bonn zal brengen, dat door
Adzjoebei werd voorbereid.
Kosygin
zo zijn er nog meer vragen. Hoe
zal het nieuwe bewind handelen met be
trekking tot Cuba? Welke invloed zullen
de veranderingen in, Moskou hebben op
de relaties met het Joegoslavië van Ti
to? Wat zal er gebeuren met het ge
deeltelijke kernstopverdrag, dat vorig
jaar in Moskou werd gesloten? Hoe zal
de Sowjetunie in de toekomst handelen
met betrekking tot de zaken in Zuidoost-
Azië (Zuid-Vietnam en Laos) en Afrika
(Kongo etc.)? We zullen het moeten af
wachten. De persoon van de nieuwe pre
mier zegt in dit verband niet veel. Ko
sygin, die op 20 februari 1904 in Petro-
grad werd geboren als zoon van een ar
beider, is een van de grote technocraten
onder de Sowjetleiders. Hij was een van
de zeven mannen, die sleutelposten be
zetten na de grote zuivering onder Sta
lin in 1937 en 1938. Na de oorlog werd
hij door Stalin benoemd tot vice-premier
zonder portefeuille. Tevens werd hij lid
van het Politburo van Stalin. Na de dood
van de dictator ging zijn politieke loop
baan op en neer. Pas na de val van de
anti-partijgroep van Molotof en Malen
kof ging hij weer meetellen.
Hü ls zeer populair bü de arbeiders,
voor wie hü jarenlang in dienst van ver
schillende technische ministeries heeft
gewerkt. En hü is buitengewoon goed
op de hoogte van veel economische en
technische vraagstukken en met de bü-
zonderheden van veel technologische
processen. De laatste tüd vertegenwoor
digde hü zün land nogal eens in het bui
tenland.
Opgaan, blinken en verzinken is
voor vrijwel alle groten der
aarde weggelegd. Nu is Chroesj
tsjef aan de beurt. En het is
tekenend voor de veranderde
situatie in de Sowjetunie, dat hij
het heeft overleefd. Dit mogen
we althans opmaken uit de uit
Moskou afkomstige berichten
Brezjnef
Van veel groter belang is de persoon
van de partyleider, nu dus Leonid Brezj
nef. In alle communistische landen i:
de partijleider de man, die de werke-
lyke macht heeft. Althans zo is het altyd
geweest, zowel onder Stalin als onder
Chroesjtsjef. Uiteraard dienen we af te
wachten, of het thans ook weer mei
Brezjnef het geval is. De nieuwe partij
leider, die op 18 december 1906 werd ge
boren, komt evenals Chroesjtsjef uit de
Oekraine. Hij werd ingenieur maar be
sloot later aan partijwerk te gaan deel
nemen. In die periode leerden Chroesj
tsjef en Brezjnef elkaar kennen. Toen
Chroesjtsjef in Moskou aan de macht
was gekomen, haalde hij na verloop
tijd ook Brezjnef naar de Russische
hoofdstad, waar hij vooral na de v
wydering van Malenkof en Molotof
anderen een steeds belangrijker plaats
innam. Hij werd lid van het party-se
cretariaat, voorzitter van het presidium
van de Opperste Sowjet (als opvolger
van maarschalk Worosjilof), ging
belangrijke rol spelen in de buitenlai
politiek.
Hü bracht als president bezoeken
Finland. Marokko, Ghana, Guinee
Joegoslavië. Enkele maanden geleden
werd hy als president opgevolgd door
Anastas Mlkoyan, om zich geheel (onder
Chroestsjef) aan het partü-apparaat te
kunnen wüden. Meer dan ooit werd hü
als de belangrükste man na Chroesjtsjef
beschouwd.
Chroesjtsjef
Zo is de periode Chroesjtsjef abrupt
geëindigd. In 1935 begon voor deze man,
die op 17 ?pril 1894 in Kalinovka (Oekrai
ne) werd geboren, het werk in Moskou.
In 1939 benoemde Stalin hem in het Po
litburo, toen het hoogste orgaan van de
partij. In de oorlog was hij lid van de
militaire raad en zou hy een belangrijke
rol hebben gespeeld bij de slag om Sta
lingrad (nu Wolgagrad). Na de dood
Stalin werd hy partijleider en moet hij
samenwerken met Georgi Malenkof, die
premier was geworden. In februari 1955
moet Malenkof plaats maken voor maar
schalk Boelganin. Vervolgens reisde
Chroesjtsjef naar Belgrado om zich met
Tito te verzoenen. Begin 1956 gaf hy op
het 20ste partijcongres de stoot voor dt
verguizing van Stalin en begon de pe
riode van het vreedzaam naast elkaar
bestaan van Oost en West. Deze koers
wijziging legde de basis voor het Rus-
sisch-Chinesc conflict.
Enkele maanden later slaagde hü ei
in, zich van zün tegenstanders te ont
doen. Maarschalk Zjoekof, die hem daar-
bü terzüde stond, werd een jaar later
verwüderd. In 1958 is het zover, dat hü
Boelganin als premier ontslaat
behalve de leiding van de partü ook die
van de regering op zich nam. Zo kon
hü als regeringsleider In oktober 1959
een bezoek aan president Elsenhowei
brengen. In 1961 ontmoette hü wülen pre
sident Kennedy in Wenen. Gisteren wa!
hü zelf aan de beurt om „vervangen te
Hier ziet men Brezjnef, toen hij
als president een bezoek bracht
aan Joegoslavië, waar hij werd
verwelkomd door president Tito.
Oosteuropese land verwachtte. Intussen
spitste de verhouding tussen Moskou en
Peking zich toe, trad er verwijdering op
tussen de Sowjetunie en de leiders van
de communistische partijen in niet-com-
munistische landen en dreigde (in de
ogen van zijn tegenstanders) de politiek
Chroesjtsjef uit te lopen op het ma-
van „gemene zaak" met het Westen
om zich op een kwade dag de Chinese
communisten van het lyf te kunnen
houden.
Bü de leiding van de Russische strüd-
krachten moet dit de laatste tüd veel
kwaad bloed hebben gezet. Men kan
eigenlijk wel zeggen, dat Chroesjtsjefs
lositie voortdurend In gevaar is geweest,
sinds hü in het najaar van 1962 na het
ultimatum van president Kennedy de
aftocht blies op Cuba
Veiligheid
Het leger moet de ontwikkelingen, die
zich sindsdien hebben voorgedaan, met
grote bezorgdheid hebben gadegeslagen.
De pogingen van de Oosteuropese com
munistische leiders, van het conflict
tussen Moskou en Peking gebruik te
maken om hun landen los te weken van
de Sowjetunie. zijn op zichzelf voor
de legerleiding al verontrustend. Men
zal zich herinneren, dat Chroesjtsjef in
1956 de opstand in Boedapest moest la
ten neerslaan, nadat hij eerst een beleid
had gevolgd, dat de Oosteuropese lan-
Reacties op aflossen van de ivacht
T~\E REACTIES op het aflossen van de wacht in de Sowjetunie zjjn
U zeer verschillend. Vooral in westeljjke kringen is men verrast
door deze ontwikkeling, twee landen, West-Duitsland en Zuid-Slavië,
toonden zich enigermate ongerust over de vervanging van Chroesj
tsjef. Het bezoek van de Russische leider aan Bonn kan nu niet
doorgaan. De Zuidslaven weten de verbetering in de betrekkingen
tussen Rusland en hun land voornamelijk aan Chroesjtsjef per
soonlijk. De reactie van Peking was typerend: 40 minuten na het
bekend worden van het nieuws publiceerde Nieuw-China het com
muniqué van het centrale comité zonder verder commentaar. Over
het algemeen heeft men in het Westen toch wel de indruk dat de
politiek van de Sowjetunie niet noemenswaardig gewijzigd zal
worden.
Washington was verrast, maar al
dus het State Department. Brezjn
en Kosygin zijn volgelingen van
Chroesjtsjef en wij menen dat het pre
sidium achter Chroesjtsjef staat w'-
wat betreft diens grote politieke ric'
lijnen. Men gelooft dan ook niet d'
het geschil met China iets te maken
heeft met zijn aftreden.
De Westduitse leiders nemen een af-'
wachtende houding aan. Men acht het
waarschijnlijk dat bondskanselier Er-
hard ook de nieuwe leiders van de Sow
jetunie voor een bezoek aan Bonn zal
uitnodigen. Premier Douglas-Home, die
■usteren vermoeid van een verkiezings-
-impagne terugkeerde, had geen com
mentaar. Evenals trouwens president
Tohnson. die het druk heeft met de ko
mende verkiezingen. Johnson zegde toe
..later op deze zaak te zullen terugko-
Gezondheid
Frankryk had geen officieel
taar. Men was verrast en president de
Gaulle zou vandaag pas uit Zuid-Ameri-
ka terugkomen. „Hoogst verontrustend"
noemden Italiaanse socialistische func
tionarissen de mutaties in de Russische
leiding. Volgens hen moet de wijziging
zich onder noogst dramatische omstan
digheden hebben afgespeeld, want het
argument dat de premier een slechte
gezondheid zou hebben, kan niet worden
staande gehouden. Nog geen twee weken
geleden vertrok Chroesjtsjef naar de
Kaukasus en gaf blijk in een blakende
conditie te verkeren.
Verzet
Volgons het Franse persbureau AFP
zou de jongste in september gehouden
rede over de beslissing ten gunste van
een verhoogde produktie van verbrnlks-
goederen en een industriële en commer
ciële liberalisatie wel eens de oorzaak
kunnen zijn van het verzet tegen
Chroesjtsjef. De volledige tekst van deze
rede is namelijk nooit gepubliceerd. Op
1 oktober werd slechts een korte samen
vatting in de Russische pers gegeven. I
CHROESJTSJEFS PORTRET
BIJ KREMLIN VERDWENEN
TJRENLANG heeft de wereld
gisteren in spanning geleefd.
Het hegon al vroeg met een be
richtje uit Moskou dat de Izwestia,
het regeringsblad, niet zou ver
schijnen. De Izwestia zou vanmor
gen gelijk met de Prawda uitko
men. Meestal is dat een aanwijzing
dat er belangrijke gebeurtenissen
op handen zijn. En dat was ook nu
het geval.
Onmiddellijk bestormden de buiten
landse correspondenten de Russische
functionarissen met vragen. Maar de
zen verklaarden van niets te weten.
Zij gaven de journalisten de raad bij
hun radiotoestellen te blijven, want er
zou wel eens heel belangrijk nieuws
kunnen komen.
GERUCHTEN
Dat was het startschot voor de ge
ruchten, geruchten die overigens in de
meeste gevallen op waarheid bleken te
berusten. En Chroesjtsjef was het mid
delpunt van de vermoedens. Plotseling
viel het velen op dat zijn naam in twee
dagen niet genoemd was bij de lijst
van belangrijke leiders in de Sowjetunie.
Een ander merkte op dat de Franse
minister Palewski die Chroesjtsjef in
zijn buitenverblijf aan de Zwarte Zee
bezocht had, vrij onverwacht naar huis
teruggekeerd kas.
De geruchten werden zekerheid toen
bekend werd dat Chroesjtsjef niet aan
wezig was bij het diner dat de presi
dent van Cuba, Dorticos, in het Krem
lin werd aangeboden: alle andere leiders
waren er wel. In de voor het normale
verkeer afgesloten straat voor het Krem
lin werden glanzend zwarte auto's ge
signaleerd. Kennelijk was er een ver
gadering van het centrale comité van
de partij.
PORTRET
Ook de Moscovieten hadden gemerkt
dat er iets aan de hand was. In de
straten van de hoofdstad werd druk ge
patrouilleerd. Overigens bleef het rustig.
Maar het meest verbaasd was wel een
groep toeristen op het Rode Plein. Het
levensgrote portret van de premier,
symbool van macht en van aanzien in
de bakermat van het communisme, werd
door enkele arbeiders verwijderd. Daar
mee was de cirkel rond. Een Frans
persbericht maakte het eerst melding
van het aftreden van Chroesjtsjef en
het oyernefnen van de macht door
Brezjnef en Kosygin. De Finse televi
sie gaf nog een bloedig tintje aan de
machtsovername door te melden dat
Brezjnef was vermoord en Chroesjtjsef
ontheven van al zijn functies.
.KONING"
Het ging er nu alleen nog om te
ten te komen of de premier vrijwillig
heen was gegaan. Vrij algemeen wordt
aangenomen dat Chroesjtsjef inderdaad
aanwezig is geweest bij de vergadering
China
tsjefs verdwyning bekendgemaakt,
onmiddellijk daarop aandacht besteed
aan een Albanese aanval op de opvol
gers Brezjnef en Kosygin. Blijkbaar ziet
men in Peking niet veel heil in deze
wijziging.
Uit Wenen melden ervaren waar
nemers, dat door het aftreden van
Chroesjtsjef de liberale politiek, die de
laatste tijd in het communistische
Oost-Europa te constateren valt, althans
tijdelijk een halt zal worden toegeroepen,
De machtige Italiaanse communistische
partij heeft de nieuwe machthebbers in
Moskou laten weten, dat zij geen steun
zal verlenen aan een eventuele terug
keer naar de harde lijn van Stalin.
Amerika
President Johnson heeft verklaard, dat
de vervanging van Chroesjtsjef mis
schien wel en misschien niet een teken
grote onrust of van komende wij
zigingen, maar dat het Amerikaanse
volk standvastig zal blyven.
De New York Herald Tribune schrijft,
dat niemand zich voldaan kan voelen.
Het blad verwacht, dat het Kremlin de
teugels van het internationale commu
nisme steviger in handen zal nemen en
naar een regeling met Peking zal gaan
streven. Er bestaat echter kans dat het
op beide fronten zal falen, aldus het
blad.
De Londensc Times verwacht, dat het
verdwenen.
Moskou
En in Moskou merkte een Rus langs
jn neus op: „We zyn ze weer voor ge-
eest". En met ze bedoelde hij de En
gelsen en de Amerikanen. „Wij hebben
onze regering veranderd voordat de Brit
ten en Amerikanen klaar zijn met hun
verkiezingen".
van leiders van de Sowjetunie. Maar
betwijfeld wordt of er geen druk op
hem is uitgeoefend om zijn ontslag aan
te bieden.
Geen enkele Russische mededeling
maakte namelijk melding van de grote
verdiensten die Chroesjtsjef voor zijn
vaderland gehad heeft, tenminste als
men de communlqué's van de afgelo
pen jaren mag geloven. Wat dat laat
ste betreft, in Rusland geldt wel heel
sterk: de koning is dood, leve de ko
ning.
woord op een desbetreffende vraag als
eerste reactie op de gebeurtenissen in
de Sowjetunie gezegd dat gezien uit
latingen van de heer Chroesjtsjef in de
afgelopen tüd het bericht over diens
aftreden niet helemaal een verrassing
kan zijn. De namen van degenen die
genoemd worden als opvolgers van de
heer Chroestsjef als minister-president
en als eerste partüsecretarls en de
functies die dezen tot dusver bekleed
den, geven geen -inleiding voorshands
wüzlglng te verwachten in de koer*.
Geen der leidende politici in Neder
land verwacht na het aftreden van
Chroesjtsjef een politieke aardver
schuiving. De KVP-fractieleider in de
Tweede Kamer de heer Schmelzer
zei, dat verschuiving niet in het belang
van de Sowjetunie zou zyn. Dit land
moet extern de vrede handhaven en
kan een positieve verhouding tot het
Westen niet ontberen, zowel militair
als economisch. Hetzelfde geldt voor
China. Intern wordt de mens in de
Sowjetunie langzamerhand herontdekt.
Dit betekent, dat geen bruikbaar alter
natief op lange termyn aanwezig is,
juist om pure beleidsoverwegingen.
Voor het Westen betekent dit, dat het
militaire evenwicht bewaard moet wor
den en, waar mogelijk, constructieve
contacten moeten worden gelegd. Ook
betekent dat het bewaren van de
grootst mogelijke eenheid binnen de
NAVO en de EEG, aldus de heer
Schmelzer.
De socialistische fractieleider, de
heer Vondeling zag ook geen
maanden moeten wachten voordat 1
weten of in de Sowjetunie een nieu
we politieke lijn zal worden gevolgd
of niet Indien sprake is geweest van
een ordinaire stryd om persoonlüke
politieke macht, dan zal die niet van
invloed zijn op de politieke Hjn.
De heer Geertsema, fractieleider
van de WD- vond het aftreden van
Chroesjtsjef bepaald geen aangename
verrassing. Hij heeft er nooit aange-
twijfeld, dat deze de doelstelling van
wereldoverheersing heeft laten varen.
De Russische leider vond het op dit
moment nuttig een politiek van vreed
zame coëxistentie te voeren, waarover
we slechts blij konden zijn. Het is on-
mogelyk te gissen, hoe zyn opvolgers
tegenover de gevoerde politieke lyn
zullen staan. We kunnen slechts hopen,
dat die, ook ten aanzien van China,
hetzelfde zal blyven. Anders wordt het
een byzonder griezelige zaak, aldus de
heer Geertsema.
Voor de CHU-fractieleider de heer
Beernink was het aftreden als een
volslagen verrassing gekomen. Ook hij
hoopt, dat de mutaties in Moskou niet
tot vergroting van de spanningen tus
sen Oost en West zullen leiden. Afge
wacht moet worden of de nieuwe lei
ders de band met Peking al of niet
zullen verstevigen.
Ook de AR-fractieleider de heer
Smallenbroek leek de vraag of de mu
taties in Moskou van invloed zullen
zyn op de Amerikaanse presidentsver
kiezing belangwekkend. Twee andere
belangrijke kwesties vond de heer
Smallenbroek de verhouding tussen
Ost en West inclusief West- en Oost-
Duitsland en de verbondenheid van
Rusland en aanhang ten opzichte van
China. Hij had de indruk dat Chroesj
tsjef in de laatste jaren verscherping
van de verhoudingen niet in bet be
lang van de Sowjetunie achtte. Het
gaat er nu maar om of die verhoudin
gen al of niet zullen verscherpen, al
dus de heer Smallenbroek.
Prof. dr. Bianchi
kreeg subsidie
Prof. dr. H. Bianchi, hoogleraar in de
criminologie aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam en directeur van het crimi
nologisch instituut van deze universiteit
heeft een subsidie gekregen van de Ne
derlandse organisatie voor zuiver we
tenschappelijk onderzoek Deze subsi-
che is bestemd voor een onderzoek be
treffende de factoren, die van invloed
zijn op het resultaat van een door de
rechter opgelegd reclasseringscontact.
Het betreft een exploratief onderzoek,
waarbij men na de beëindiging van het
reclasseringscontact, dat drie jaar duurt,
twee groepen van gewezen reclassenten
met elkaar wil vergelijken, namelijk de
groep bij wie het bewuste contact suc
cesvol is geweest en de groep, waarbij
het geen bevredigende resultaten heeft
opgeleverd.
Opleidingsinstituut
ontwikkelingshulp
Morgen wordt in Maarn een oplei
dingscentrum geopend van de (rooms-
katholieke) Unie van vrijwilligers voor
medische en sociale hulp en onderwijs
in ontwikkelingslanden. Het is het eer
ste permanente opleidingscentrum op dit
gebied in ons land. Deze unie zendt sinds
1950 leken naar Pakistan. In de toe
komst zullen ook activiteiten ontplooid
worden in Brazilië, Ethiopië en Austra
lisch Nieuw-Guinea.
In Pakistan beschikt de unie over drie
ziekenhuizen, twee sociale centra.
