Nieuwe Leidse Courant
Nieuw wapen
roeit alles uit
Bannelingen beschieten
Spaans schip bij Cuba
Blokkade Cyprus
thans opgeheven
JMAO LIJKT OP HITLER"
CCO: wachten
met kopen tot
1 december
1
Toch schot
in overleg
over Laos?
MET MACHINEGEWEREN EN KANONNEN
Ook andere
schepen in
gevaar?
Commentaar
Drie grote steden zien
eikaars problemen
Dr. E. OIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh is ghablavan
miln hert in teghenspoef
Woensdag 16 september 1964, 45ste jaargang
Tijdelijk veel wind
De Bilt verwacht tot donderdagavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met re
gen en krachtige tot stormachtige wind
tussen zuid en zuidwest, later wisselend
bewolkt met plaatselijk enkele buien en
tot krachtig of matig afnemende zuidwes
telijke wind. Iets lagere middagtempera-
turen. (Opgemaakt om 11.15 uur).
(Zie ook pag. 7)
V,
p.w. 0,78, p.m. I 3,35.
Chroesjtsjef waarschuwt China
DE SOWJETUNIE bezit een nieuw kernwapen, dat een onbeperkt ver
nietigingsvermogen heeft. Het mensdom kan ermee worden uitge
roeid. Het is een verschrikkelijke vernietigingsmachine. Ik heb nog nooit
zo iets gezien. Deze woorden sprak Chroesjtsjef gisteren tot Japanse socia
listen, die hij in het Kremlin ontving. Hij zei dit, nadat hy de Chinese com
munistische leider Mao Tse toeng met Hitler had vergeleken.
„Zijn aanspraken op Russische ge
bieden in midden-Azië zijn uitda-
jgend, oorlogszuchtig, anti-communis
tisch en tegen de Sowjetuniie gericht.
lOnze gretazen zijn heilig en onschend
baar. Oorlog zal 'het fintwoord zijn
op elke poging deze met geweld te
veranderen", aldus de Russische pre
mier.
Hij vertelde zijn Japanse gasten maan
dag een centrum voor militair weten
schappelijk speurwerk te hebben be
zocht, waar men hem het nieuwe ver
schrikkelijke kernwapen had laten zien.
Doelend op de Chinese communisten zei
hij daarover: „Zjj, die geloven, dat een
kernwapen een „papieren tijger" is, zyn
gek. Wij willen geen oorlog, doch wij
De kopers kunnen beter wachten tot
I december als ze de artikelen willen
^open die dan niet meer verticaal prijs-
febonden mogen zijn, aldus de direc
teur-secretaris van het Consumenten-
contactorgaan, mr. P. H. van Rij, gis-
eravond in een vraaggesprek voor de
tRO-radio. Hij verwacht van de maat
regel van de staatssecretaris van eco-
lomische zaken een prijsdaling „Mis-
chien zal ook de service iets teruglo-
lar dat vindt het C.C.O. niet
:g. Een kopersstaking kan ik niet ad-
maar het komt in feite wel op
ïa kopersstaking neer", aldus mr. Van
Maastricht geteisterd
door noodweer
E
i
Gisteren is Maastricht geteisterd
door een zwaar onweer, dat op talloze
plaatsen grote schade veroorzaakte,
erwijl de regen met bakken uit de
iemei viel, sloeg de bliksem in de
de hoeve Zonnenberg, op de Sint
1ietersbergwaar een schuur in
'lammen opging. Deze schuur bevatte
opbrengst stro van tien hectare.
'Iders in de stad werden in parken en
men bomen ontworteld en afgebro
ken. Een gedeelte van de nieuwbouw
Van een kerk werd volkomen ver
woest. Talloze kelders lieven onder
water, terwiil dozijnen televisiemas-
jen van de daken gerukt werden.
I De 46-jarige landbouwer E. van
Dampen uit Graauw Zeeuws-Vlaande-
ren) is gisteren bij het verladen van
fikken stro in zijn schuur verongelukt,
ij gleed uit, toen hij van een stapel stro-
iakken naar beneden wilde gaan. Hij
nel op de dorsvloer en kreeg drie pak
ten stro, die ongeveer 50 kilo wegen,
)D zich. Het slachtoffer was op slag
jood.
cftaiet Fabrieken Zevenbergen
In één
(IE
oogopslag
V.U.-rectoraatsoverdracht
Pag. 2
Akkoord Vaticaan-Hongarije
pag. 2
Prijsvraag over monarchie
pag. 2
Geens mens in de bossen: is
er wel zo'n tekort aan re
creatiegebieden
pag. 5
•Kamerleden branden los
pag. 7
•Gaudeamus pag. 7
Kritiek van vakbonden op
i regeringsprogram pag. 7
beschikken over verschrikkelijke midde
len om ons te verdedigen".
Opvallend was, dat Chroesjtsjef
het Westen niet noemde in verband
met bedoelde kernwapens, zoals hij
in het verleden deed, als hij mede
deelde, dat zijn land mieuwe vernie
tigingswapens had. Van Amerikaan
se zijde is men eveneens van mening
dat Chroesjtsjef met de sabel ram
melt tegen China, zoals hij vroeger
tegen het Westen deed.
Een bezoeker van het Kremlin, die
enkele dagen geleden lang met Chroesj
tsjef sprak, bevestigde dat de premier
zich zeer bezorgd maat bijna geobse
deerd wordt door het Chinese probleem.
Chroesjtsjef bood zijn Japanse gasten
aan, twee kleine eilanden, die sedert
de tweede wereldoorlog door de Sow-
jetunie bezet worden gehouden, aan
Japan terug te geven. Hy stelde echter
de voorwaarde, dat dan eerst de Ame
rikanen hun bases op het Japanse eiland
Okinawa moeten verlaten.
De bedoeling van de Russische pre
mier schijnt te zijn, eventuele conces
sies aan Japan te koppelen aan het ver
trek van de Amerikaanse strijdkrachten
van Japans grondgebied.
De besprekingen in Parijs tussen de
leiders van de drie groeperingen in Laos
zijn in een beslissend stadium gekomen.
Naar verluidt heeft de linkse prins Soe-
phanoevong een staken van het vuren
voorgesteld en terugkeer tot de toestand
van 24 juni 1962. Dat betekent dat hjj
bereid is de posities die zijn troepen
hebben veroverd op de neutralistische
generaal Kong Le. terug te geven. Als
voorwaarden stelt hU echter, dat de neu
tralistische kolonel Deuane, die zich na
een meningsverschil met zijn troepen
heeft afgescheiden van generaal Kon
Le, met deze tot een vergelijk koml en
dat de bestandscommissie, die in 1962
in het leven is geroepen, weer actief
wordt.
Prins Soevanna Phoema heeft zich be
reid verklaard generaal Kong Le op be
dragen zich met kolonel Deuane in ver
heeft tegen een en ander geen bezwaar,
binding te stellen. De rechtse groepering
Mogelijk is de weg nu spoedig vrij 1
een bijeenroeping van de Geneefse
ferentie van veertien.
Nog een laatste groet na de rij
toer, die gistermiddag naar tra
ditie Prinsjesdag in Den Haag
afsloot: op het bordes van Huis
ten Bosch van links naar rechts:
prins Bernhard, prinses Mar
griet, prinses Christine, de Ko
ningin en prinses Beatrix.
Boltini geen kans
in Antwerpen
Het gemeentebestuur van Antwer
pen heeft gisteren geweigerd toe
stemming te verlenen aan het Neder
landse circus Boltini om daar op te
treden.
Op het terrein aan de Oostluinlaan
in Den Haag, waar het nieuwe ge
bouw van de BPM zal verrijzen,
zijn een aantal bomen letterlijk
„ingezwachteld". Jarenlang heb
ben deze beuken, goed beschut
te midden van andere bomen ge
staan, doch nu de werkzaamhe
den op het bouwterrein zijn be
gonnen, worden ze opeens bloot
gesteld aan de invloeden van
wind en zon. In samenwerking
met de Gemeentelijke Plantsoe
nendienst werd toen besloten de
beuken in te zwachtelen met jute.
Om de bescherming nog effectie
ver te makenwerd de jutelaag
aan die zijde, waar de zon het
langst schijnt, in de witkalk ge
zet. Ondanks deze laag kunnen
de bomen goed blijven „ademen".
Eind 1966 te veel
dienstplichtigen
Pas aan het einde van 1966 zal vooi
het eerst een situatie ontstaan dat eer
aantal dienstplichtigen van dat lick
tingsjaar (degenen die geboren zijn ir
1946) niet in militaire dienst zal behoe
ven te worden opgeroepen. Dat lich
tingsjaar zal namelijk (tengevolge van
de ..geboortegolf') zoveel dienstplichti
gen kunnen opleveren, dat niet alleen
de „vooruitgreep" op jongere lichtingen
ongedaan kan worden gemaakt, maar
dat bovendien het „aanbod" de „vraag"
zal overtreffen. Dit zegt de minister
van defensie, de heer P. J. S. de Jong
in zijn memorie van Toelichting op de
begroting van Defensie voor 1965.
Makarios wil „ontspanning
President Makarios van Cyprus
heeft secretaris-generaal Oe Thant
in een telegram beloofd de vrede te
willen bewerkstelligen op Cyprus.
Daartoe heeft hy als eerste maatre
gel genomen het opheffen van de
economische blokkade van de Turk
se gemeenschappen.
In het vervolg zullen alle levens
middelen uit Turkije voor de Turks-
Cyprische bevolking normaal r.aar de
plaatsen van bestemming worden ge
bracht. mits deze levensmiddeien Cy
prus langs de normale weg bereiken.
Galo Plaza, de V.N.-vertegenwoordi-
ger, heeft de wereld op een perscon
ferentie kond gedaan van de vredeswil
van de Cyprische president Om dui
delijk blijk te geven van haar goede
wil, aldus Plaza. heeft de regering Ma
karios negen ton levensmiddelen ter
beschikking van de V.N. gesteld. Deze
levensmiddelen zijn gisteren nog naar
Kokkir.a gebracht waar de nood groot
was. Plaza was voldaan: „Wij gaan
de goede kant op".
In zijn telegram aan Oe Thant heeft
Makarios verder nog gezegd, dal
voelt voor een algemene amnestie,
dat geen enkele Turkse „rebel", zoals
hy zyn landgenoten noemt, nog vrees
zou hoeven te koesteren voor arrestatie
of bestraffing.
Maar eerst moeten alle Turks-Cypri
sche stellingen op het eiland verdwijnen.
De Grieks-Cyprioten zullen dan dat
voorbeeld volgen. De Cyprische rege
ring was tevens bereid, aldus Maka
rios. financiële steun en bescherming te
verlenen aan Turkse Cyprioten die „door
hun leiders waren gedwongen, hun wo
ningen in de steek te laten en
weer terug wilden keren" De aarts
bisschop vergat erbij te vertellen dat de
Turken wel gedwongen waren zich te
veirenigen door de voortdurende aan
vallen van de volgelingen van de aarts
bisschop.
De Spaanse vrachtboot Sierra
Aranzazu, die zondagavond bij Cuba
wegens brand door de bemanning
werd verlaten, blykt in brand ge
schoten te zyn door kanon- en ma
chinegeweervuur van twee niet-ge-
identificeerde schepen, zo hebben
overlevenden verklaard.
Deze (17) overlevenden zijn naar San
Juan op Porto Rico gebracht, nadat zij
waren ondervraagd op de Amerikaanse
basis Guantanamo op Cuba en door de
Britse autoriteiten op de Bahama-eilan-
den.
een bericht uit Panama werd giste-
gezegd, dat volgens Cubaanse ballin-
anti-Castro-commando's zondagavond
een Cubaans schip hadden aangevallen,
dat suiker naar een communistisch land
vervoerde.
De Sierra Aranzazu was op weg naar
Cuba met een lading knoflook, cognac,
speelgoed en textiel. Volgens de beman
ning werd hun schip zondagavond door
een onbekende boot verkend. Later scho
ten twee snelle boten de Sierra Aran-
zonder waarschuwing met machine
geweren en kanonnen in brand.
De bemanning is op een reddingvlot
gegaan. Zij werd opgepikt door een Ne
derlands schip, dat haar op de Bahama,
eilanden aan land zette. Onderweg he
Nederlands schip, de Thulin, aangehou
den door drie Cubaanse torpedoboten.
Een Cubaanse officier stelde voor de be
manning van het Spaanse schip over te
nemen. De gezagvoerder van de Thulin
ging daar niet op in en zette de reis naar
de Bahama-eilanden voort.
Ontkenning
Een Amerikaans vliegtuig heeft van
daar acht gewonde bemannningsleden
voor medische behandeling naar de Ame
rikaanse basis Guantanamo op Cuba ge
bracht. Ook de drie doden werden daar
heen vervoerd.
De uitgebrandde Sierra Aranzazu is
door een Cubaanse sleepboot naar Cuba
gebracht
Wat ook de nationaliteit van de aanval
ler is, aldus het Amerikaanse departe
ment van buitenlandse zaken, wij kunnen
de aanval op een koopvaarder in volle
zee slechts betreuren. De Cubaanse bal
lingeleider Manuel Artime heeft ontkend,
DWS-Fenerbahce
op tweede net
Voor de wedstrijd vanavond in het
Olympisch stadion in Amsterdam in de
eerste ronde van het toernooi om de
Europese beker voor landskampioenen
tussen DWS en de Turkse kampioens-
ploeg Fenerbahce zijn 'n Deense scheids
rechter en grensrechters aangewezen.
Scheidsrechter Tage Sörensen zal wor
den geassisteerd door zijn landgenoten
Bjarne Redlich en Kay Bergsler.
Vanavond zendt de NTS op het tweede
net van 20.10 tot 22 uur een rechtstreekse
reportage uit van de wedstrijd die DWS
in het kader van het toernooi om de
Europacup in het Olympisch Stadion te
Amsterdam tegen de Turkse kampioens
club Fenerbahce speelt. Commentator is
Aad van Leeuwen.
dat de aanvallers Cubaanse ballingen zou
den zijn geweest.
In kringen van Cubaanse ballingen te
Miami (V.S.) wordt echter gezegd dat
de aanval wel degelijk het werk is van
een commando van de „Revolutionaire
bevrijdingsbeweging", die onder leiding
staat van Manuel Artime. Officieel heeft
een groep ballingen in Miami verklaard,
dat elk schip dat handel drijft met Cuba,
gevaar loopt door commando's te worden
aangevallen.
Koningin, Prins en
prinses Beatrix
naar Athene
Koningin Juliana, prins Bernhard en
prinses Beatrix zijn vanmorgen om half
tien per vliegtuig naar Athene vertrok
ken om het huwelijk van koning Con-
stantijn II van Griekenland met prinses
Anne-Marie van Denemarken bij te wo
nen. De Koninklijke familie wordt vrij
dag in de loop van de dag in Nederland
terugverwacht.
Nieuwe Kamerleden
gisteren beëdigd
(Van onze parlementsredactie)
In de Tweede-Kamervergadering van
gistermiddag zijn drie nieuwe Kamer
leden beëdigd, t.w. de heren M W.
Schakel (a.r.), drs. J. Boersma (a.r)
en C. A. A. van Beek (kath. v.). De
heer Schakel neemt de plaats in van
wijlen de heer H van Eijsden, de heer
Boersma volgt C.N.V.-voorzitter J. van
Eibergen op en de heer Van Beek komt
in de plaats van oud-staatssecretaris
drs. F. J. W. Gijzels.
JJET typisch Nederlandse feest van
'de opening der Staten-Generaal'
mag ons een dag bezighouden, het
kan toch niet lang de aandacht af
trekken van wat ook elders gebeurt
Daarvoor zijn we als wereldburgers
tezeer op elkaar betrokken.
Gisteren ook is in Engeland dan de
datum voor de volgende parlements
verkiezingen bekendgemaakt; het zal
15 oktober zijn. Verrassing zat hier
nauwelijks meer in. al bleef het tot
het eind onzeker. De leider van de
regering mag er de datum kiezen en
het ligt voor de hand dat hii een
tijdstip kiest dat voor zijn partij het
gunstigste lijkt. Welnu, na vele tus
sentijdse nederlagen gaat het met de
conservatieven weer iets beter er
wordt zelfs een (kleine) overwinning
voorspeld en de regering wil het
er nu maar op wagen.
Dat het een spannende strijd gaat
worden, is wel zeker. De conserva
tieven zijn sinds 1951 aan het bewind,
op zichzelf lang genoeg om de spor
tieve Britten het gevoel bij te bren
gen dat nu de anderen weer eens een
kans moeten hebben. Echter, Home
is nor slechts kort nremler en niet
uitgesloten is dat dezelfde sportieve
Britten het wat sneu zullen vinden
hem nu al van ziin post te beroven.
Zoals bekend heeft men in Engeland
voor de verkiezingen nog het distric
tenstelsel. Het is een stelsel dat aan
de verkiezingsstrijd een grote leven
digheid verleent. Ook ten onzent
kunnen vooral de ouderen nog wel
eens met heimwee terugdenken aan
de gelding van dat stelsel bij ons.
Geheel billijk is het stelsel niet, zo
als in Engeland de liberalen plegen
te ondervinden. Die behalen heel wat
minder zetels dan hun totale stem-
mental zou doen verwachten. Ze ra
ken in de regel tussen de conserva
tieve en de socialistische kandidaten
in de verdrukking.
Tegenover de opnositie kunnen de
conservatieven zich erop beroemen
dat het in Engeland onder hun be
wind redelijk goed gaat; waarom dan
dit alles in de waagschaal gegooid?
Waarbij komt. dat de socialisten, een
nittlge jonge leiding ten spijt ^'~«n-
lijk geen alternatief hebben Me
den en als in andere landen ma
laise tonen van de socialistische be
wegingen in een welvaartsstaat.
Enkele weken van felle strijd zijn
dus in het verschiet. De strijd zal
spoedig zjjn beslist: de uitslag, hoe
ook, lijkt nu nog een dubbeltje op
z'n kant. De kandidaten zelf wacht
nog veel insnanning die zich echter
wel weer minder zal openbaren in
principiële diepgang dan in het af
tuigen van tegenstanders, afgewis
seld met het knuffelen van baby's.
Die mogen weliswaar nog niet stem
men, maar de moeders wel.
Voor de internationale politiek heeft
de nadering van verkiezingen in de
regel iets verlammends. De politici
moeten gespannen het oog gericht
houden op elkaar, het kiezersvolk
moet voor alle paniekgevoelens wor
den bewaard, en aan daadkracht
valt niet veel te verwachten. Dat
geldt Engeland met zijn verkiezin
gen op 15 oktober, maar het is wel
licht nog meer van invloed op de si
tuatie in Amerika, waar men immers
spoedig daarna, op 3 november, naar
de stembus gaat.
Wie in het verschijnsel van verkie
zingen geïnteresseerd zijn, komen,
al blijven we er zelf van verstoken,
in dit najaar dus wel aan hun trek
ken.
De Nederlandse professor P. Ph. Jan-
en is gisteren door de Japanse regering
onderscheiden tjjdens een plechtigheid
by de inwijding van een groot landaan
winningsproject in noordeiyk Japan.
Professor Jansen van de Technische
Hogeschool in Delft heeft advies gege
ven by de drooglegging van de grote
Hachirogata lagune in de prefectuur
Akita.
Sinds 1956 hebben Nederlandse des
kundigen de Japanners by het projekt
geholpen.
Bestuurders van de drie grootste
steden van ons land hebben de hoof
den bij elkaar gestoken. Zy vrezen,
dat hun gemeenten niet meer in staat
zijn voorzieningen te treffen die aan
gepast zijn aan de ontwikkeling van
het lokale en interlokale verkeer, de
huidige financiële begrenzingen heb
ben daartoe geleid.
Overeengekomen is, dat op korte ter-
mijn de financiële gegevens over de ver-
keers- en vervoersproblemen worden
verzameld en uitgewisseld.
Dit besluit namen de burgemeesters
van Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag, vergezeld van hun webhouders
van financiën en van openbare werken
en van hun financiële deskundigen, op
de eerste bespreking, die zy in Den
Haag hebben gehouden. Dit eerste ge
leidt het overleg in over de zorgelijke
financiële toestand van de gemeenten
Het overleg bedoelt gezamenlijk de be
grotingsposities van de gemeenten te on
derzoeken en wegen te vinden om deze
posities te verhelderen en te versterken
Besproken werd de vraag of de ge
meenten hun taken en voorzieningen
wel kunnen vervullen in overeenstem
ming met de algemene welvaartssitua
tie De bestuurderen achtten het van
grote betekenis, dat minister Witteveen
een onderzoek heeft toegezegd naar het
structurele patroon van de uitgaven van
het rijk en dat van de gemeenten. De
minister wil weten of de uitgaven in die
beide sectoren inderdaad in dezelfde
mate (moeten) stijgen of niet.
De bestuurders van de drie grootste
gemeenten verwachten dait dan ook
wordt uitgemaakt of wat voor de ge
meenten in totaliteit geldt, bij de groot
ste gemeenten niet een wezenlyk an
dere schaal en groter formaat vertoont.
Die schaal en dat formaat zouden dan
tot een aangepaste financiële regeling
In dit verband spraken de stadsbe
stuurders over de verkeers- en vervoers
problemen ln hun gemeenten. Die pro
blemen vorderen niet alleen een nieuwe
structurele opbouw, maar ook een geld
verslindende correctie van wat histo
risch is gegroeid, bijzonder In de gTote
stedelijke agglomeraties.
R£LD
„Ik ben benieuwd wie van jullie
me met mijn huiswerk gaat
helpen."
I
