In heidens Ghana
Jeugdzondag als begin van jeugdweek
j wordt gebouwd
aan kerk
I van Christus
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
meerde jeugdwerk, dat jongeren
wil helpen samen te leren leven
als christenen In woord en daad.
Enkele wervingsacties zijn het
houden van jeugdbijeenkomsten
en het bezoeken van niet-aange-
slotenen.
Jeugdwerk, wat wordt er onder
verstaan? Doet het 't nog wel in
deze tijd? Vragen, die bij menig
jongere wel op zullen komen. Wat
heb je er aan, war moet je er
voor doen? Oh, dat zeker... Nou
mij niet... Dit zijn misschien de
reacties van hen. die de speciale
jeugdkrant, een uitgave van het
Gereformeerde jeugdcentrum ..De
Witte Hei", de Bond van gerefor
meerde jeugdverenigingen en de
Bond van gereformeerde jeugdor
ganisaties in handen krijgen. Wie
de krant en ook de moderne fol-
.ders van de jeugdorganisaties be
studeert, komt wel tot de conclu
sie te maken te hebben met iets
waar vaart in zit. Hij wordt ervan
doordrongen hoe boeiend dit werk
kan zijn.
Start
Start van de jeugdweek betekent
ook weer start van de clubs.
Ruim 2500 G. J. O. clubs met
meer dan 43.000 jongens en meis
jes. waarvan in Zuid-Holland al
10.000, beginnen weer een nieuw
clubseizoen. Het zijn jongens- en
meisjesclubs voor verschillende
leeftijden. Reeds op achtjarige
leeftijd kan men er naar toe.
Wat wordt er op de club ge
daan? In het ..Nou van alles" is
een hele reeks bezigheden gevat
Allereerst is er het hoofdthema,
dat ontleend is aan de Bijbel. Op
eenvoudige wijze, door middel
van vertellingen, filmstrips, spel-
mogelijkheden en gesprekken ma
ken de kinderen kennis met de
gedachten van het Evangelie.
Maar daar blijft het niet bij. Men
is practisch bezig met groeps
werk. met knutselen en met ..klei
en", dat zelfs voor zeventienjari
gen nog een feest blijkt te zijn.
Er wordt muziek gemaakt, Ge
volksdanst en buiten gespeeld.
Kortom het kind kan een paar
uur ongedwongen bezig zijn. Het
club programma is afgestemd
op het kind zelf en natuurlijk aan
gepast aan zijn leeftijd.
Nieuw clubseizoen
gaat van start
Diploma
Hoe leid je zo'n club? De mo
derne tijd en de uitbreiding van de
clubs hebben de jeugdleiders en
-leidsters niet voor een al te ge
makkelijke taak gesteld. In de ho
gere regionen heeft men dit
wel onderkend en een soort oplei
ding is dan ook wel gewenst naast
de onderlinge contacten. Men wil
zelfs zover komen, dat er een soort
diploma overgelegd kan worden.
Immers de scholen hebben ook
bevoegde leerkrachten Men kan
hiervoor enkele basiscursussen
volgen, waar onderricht gegeven
wordt over het doel van het club
werk. Er wordt meer geleerd over
het kind zelf in zijn verschillen
de leeftijdsfasen. Verder komen
aan de orde de mogelijkheden van
het groepsverband, de plaats en
het werk worden gesteld om het
land op hoger peil te brengen.
Tegenstellingen
Hoewel Ghana dus in staat is
zichzelf te regeren, is het nog een
land van grote tegenstellingen. Er
zijn intellectuelen, die gestudeerd
hebben aan een universiteit of een
middelbare school. Maar er zijn
ook nog talloze analfabeten. Nu
heeft ieder dorp een school maar
dat is pas van de laatste jaren en
het zijn in vele dorpen dan ook
practisch alleen de kinderen, die
kunnen lezen en schrijven.
Dit alles vertelt mrs. Addo aan
haar gehoor in Nederland om hun
een idee te geven van de situatie,
waarin Ghana verkeert en tevens
van de omstandigheden, waar
onder de nog jonge kerk zich ziet
geplaatst voor haar taak: ook
broeders en zusters te brengen tot
Christur.
Het is nu ongeveer 135 jaar ge
leden. dat de eerste zendingsar
beiders werden uitgezonden naar
dit land. Het was de Bazelse zen
ding, die met zendelingen uit
Duitsland en Zwitserland hier in
Afrika onmenselijk veel trotseer
de om de blijde boodschap uit te
dragen. Nog staan de neger-chris
tenen met een hart vol dank om
de gaven van de eerste zendelin
gen en hun gezinnen, die zijn be
zweken aan ernstige ziekten, waar
aan ze in de tropen ten slachtof
fer werden.
Later ging het beter en al spoe
dig werd de eerste gemeente ge
sticht. Het aantal christelijke ge
meenten groeide uit tot 800. De
Ghanese christenen hebben zelf
verder de zending op zich geno
men en ze maken daar een zeer
ernstige zaak van. Ze stuiten op
één groot probleem: het analfa
betisme, dat nog op vele plaatsen
heerst. Iedere christen, die lezen
en schrijven kan. bestudeert de
bijbel, maar lang niet iedereen
Regina
Addo
reist riaar
alle hoeken
van haar
vaderland
kan dat. Zij moeten dus op ande
re wijze God leren kennen. Chris
tenen en vooral ook vrouwen
van de christelijke vrouwenorgani
satie trekken naar nog geheel on
bekeerde dorpen m brengen door
middel van zingen, dansen en pre
diken het evangelie.
Heidenen
Onder de bevolking van 7 mil
joen zijn nog miljoenen heidenen.
Twee miljoen Ghanezen zijn Mo
hammedaan, slechts een klein deel
van de overige 5 miljoen zijn
christen. De anderen leven nog in
duister heidendom. Velen van hen
leven ook nog in omstandigheden
van het steentijdperk, zodat de
kerk meteen een tweede taak
heeft: de mensen leren hoe ze on
der betere omstandigheden kunnen
leven. Mrs. Addo zei het kortom
zo: we leren ze alles, wat het le
ven waardevol maakt. En steeds
weer zijn er mensen, die zich he
keren. soms een heel dorp tege
lijk. Dan is het feest. Er wordt
voorgoed afgedaan met de af
godsbeelden van het heidense ani-
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1964
Koreaanse
brief
Niet als ons schip zachtjes voor
de wind zeilt, komt het op ons ge
loof aan, maar als de storm
raast, de grimmige golven ons
bespringen, als de masten zwie
pen en het casco steunt in al zijn
geledingen. Het geloof, dat zich
dan in rustig vertrouwen kan
uiten, laat een diepe indruk na
en ontkiemt in de levens van an-
De Amerikaanse rassenrelletjes
herinnerden mij deze week weer
aan de zinloze moord op een Ko
reaanse student in Philadelphia,
enkele jaren geleden. Tien neger
nozems vielen hem bij avond aan
en sloegen en schopten hem tot
leder levensteken was geweken.
Aan zijn graf las de burgemees
ter van de stad een brief voor van
de ouders van de jonge Koreaan.
Zij schreven: „Wij zijn bedroefd,
niet alleen omdat het onze jon
gen onmogelijk gemaakt werd zijn
toekomst te vervullen, maar ook
om de verloren zielen en de mo
rele verlamming van de moorde
naars.
Wij zijn dankbaar, dat God
ons een plan getoond heeft waar
door ons verdriet christelijk zin
vol worden kan. Onze familie is
bij elkaar gekomen en heeft be
sloten u te verzoeken de uiterste
clementie te betrachten voor de
misdadigers, die onder uw wetten
mogelijk is.
Met de brief kwam een cheque
van bijna tweeduizend gulden, be
stemd voor het jeugdzorgwerk in
de stad Philadelphia. Dat bedrag
is vijfmaal zo groot als het gemid
delde jaarlijks inkomen van de
Aoreanen.
Die brief, gepubliceerd in alle
kranten van de stad, heeft een ge
weldige indruk nagelaten en de ge
wetens van velen wakker geschud.
Toen reeds, lang voor er sprake
was van burgerrechten voor de
neger, kwamen velen tot het in-
ticht. dat er iets moest gebeuren,
om de verhoudingen tussen de
rassen te verbeteren.
De Presbyterianen brachten zes
miljoen gulden bijeen voor jeugd
zorgwerk. Het stadsbestuur voteer
de geld voor beurzen voor Ko
reaanse studenten. Een film ,,An
epistle from Koreans" (Brief van
Koreanen) maakte diepe indruk.
Een kleine steen van vergeving
viel in het stormachtige water van
een stad. waar rassen vijandig te
genover elkaar stonden En nog
trekken rimpels over het water
oppervlak verder. Ze leren men-
len bidden: ..Vergeef ons onze
schulden, gelijk ook wij vergeven
onze schuldenaren."
Hoe staat het met mijn geloof?
Is het een mooi-weergeloof? Of
zal het in dagen van strijd en
Tpanning, van moeite en ma-
aise, van zorgen en ziekten, kun
nen uitbotten en zal uit de krui
sing van geloof en gekwetst
heid, liefde geboren worden?
misme door ze op één grote hoop
te gooien en te verbranden.
Sommigen willen dan niet an
ders meer dan staan in de dienst
van de Heer. Zij willen evange
list worden. Zo worden hand
werkslieden of boeren evange
list. Dat kan, omdat de kerk zorgt
voor een goede opleiding voor de
ze mensen. En niet alleen de man.
die evangelist wil worden, wordt
daarop goed voorbereid, ook zijn
vrouw volgt een speciale cursus
voor het nieuwe leven, dat haar
wacht. De cursussen voor de
evangelist en zijn vrouw zijn niet
de enige, die de kerk en de vrou-
wenorgenisatie geven. Elke week
bijvoorbeeld vergaderen de vrou
wen en dan wordt haar geleerd,
wat eigenlijk hun geloof is. Mrs.
Addo is algemeen secretaresse
van de organisatie, wat onder
meer betekent, dat zij met twee
assistentes programma's maakt
voor de bijeenkomsten en verder
net land doorreist om bezoeken
af te leggen. Haar functie heeft
haar ook in het buitenland ge
bracht. Mrs. Addo nu 47 jaar
was in haar jeugd één van de
bevoorrechten, die toen het onder
wijs aan een ulo konden volgen
en later werd zij zelfs lerares.
Cursus
In Engeland volgde ze een cur
sus voor de zending alvorens ze
haar tegenwoordige functie ging
vervullen. Haar verdienste werd
veel minder, maar „God zegt:
z'ock eerst Mijn Koninkrijk en al
het andere zal u gegeven wor
den," aldus mrs. Addo, „en Hij
heeft mij meer gegeven dan ik
ooit gehoopt had."
Zij is nu in Amerika geweest,
in Duitsland en in Nederland.
En. vertelde zij, overal bijzonder
vriendelijk ontvangen. En toch is
dat met andere Ghanezen niet al-
lieke en gereformeerde jongeren
vanaf 16 jaar.
Een greep
Een ander weekend heeft als
thema ..Mensen in de knel" voor
jonge mensen van 18 tot 25 jaar
Ook zullen jongeren van diverse
gereformeerde pluimage een week
end de gast zijn op^ ..De Witte
Hei", terwijl het centrum met
Kerstmis vier dagen lang de deu
ren wijd geopend heeft voor al
len. die er kerstfeest willen vie
ren. Er is hier op deze plaats
maar een greep 'gedaan Het is
alles teveel om op te noemen.
En tot slot de verschillende uit
gaven. zoals Jong Gereformeerd,
het orgaan van de G.J.V.. het
Lcidersblad, waarin richtlijnen
gegeven worden aan de leiders en
leidsters, Jeugd en Bloesem voor
de leden van de jongens en meis
jesclubs en Van knop tot bloem
voor de kleinere jongens en meis
jes. Zij zijn een niet onbelang
rijk onderdeel van dit werk, waar
in de jeugd een weg wordt gewe
zen om te komen tot een per
soonlijke verantwoordelijkheid.
tijd zo. Jonge negerchristenen, die
vol verwachting naar Europa of
Amerika gaan om te studeren ko
men soms als atheïsten terug.
Het is hun in de wereld van de
blanken gebleken, zeggen ze, dat
God alleen de God van de blan
ken is. De houding van blanke
medechristenen heeft hen voor
hun leven ongelukkig gemaakt!
Het was voor hen zo volkomen
onbegrijpelijk, dat het mogelijk
was uit een kerk geweerd te wor
den. omdat die „alleen voor blan
ken" was. Ook in Nederland doet
mrs. Addo nu een beroep op de
mensen, dat dit toch tot hen door
dringt. Want voor de kerk in Gha
na is zoiets een enorme slag.
Problemen
Er zijn meer problemen. Eén
daarvan is het reeds genoemde
analfabetisme. Dan is er de enor
me werkloosheid. Hoewel Ghana
een snelle ontwikkeling doormaakt
is er nog veel werkloosheid. En
werkloosheid maakt geen gelukki
ge mensen. Vooral veel jongeren,
die van het platteland naar do
stad trekken om er werk te zoe
ken, moeten dikwijls worden te
leurgesteld. De gevolgen zijn
treurig: drank en slecht gezel
schap brengen de jongeren tot
misdaden. Ook hiertegen pro
beert de kerk het hare te doen.
Mrs. Addo ambassadrice van
de jonge .kerk in Ghana ziet
de toekomst van haar land én
kerk niet somber in. Zij is een
blijmoedige christip, die enthou
siast straks haar taak in Ghana
weer opneemt. Maar ze gaat niet
heen zonder op haar broeders eb
zusters een dringend beroep te
hebben gedaan te bidden voor
Ghana. Want de jonge kerk van
Ghana heeft het gebed van haar
oudere broers en zusters nodig.
Lichten
het in de toekomst wel eens be
langrijk kon zijn. dat ze hier ge
regeld aan wal konden gaan. wil
den de Portugezen vriendschap
sluiten met de negerbevolking. De
negers waren echter bang voor de
blanke zeelui en lieten zich niet
zien. Toen werd er wat op gevon
den. De Portugezen zetten allerlei
goederen op het strand en verdwe
nen weer in hun zeilschepen. En
wat ze verwacht hadden gebeurde.
Door nieuwsgierigheid gedreven
kwamen de negers en waren en
thousiast over de geschenken. Ze
vonden op hun beurt, dat ze dit
niet allemaal' zo konden aanne
men. Ze namen alles mee. maar
in ruil daarvoor lieten ze goud
stukken achter op het strand voor
de zeelieden. Dezen noemden toen
dit stukje kust. waar ze voortaan
meer zouden komen „Goudkust"
en die naam heeft het land gehou
den tot 1957.
Somber
De geschiedenis van „Goudkust"
werd al spoedig somber. Toen er
handel was ontstaan door de komst
van de Portugezen, kwamen er
ook andere blanken: Skandina-
viërs, Duitsers, Nederlanders. De
negers werden de dupe van deze
handelslieden. Zij zagen namelijk
in de neger zelf een goede handel
en zo begon de smadelijke handel
in mensen, waardoor miljoenen
negers als slaaf in Amerika te
recht kwamen.
Toen in 1863 de slavernij werd
afgeschaft en de handel dus geen
zin meer had. hebben de bewoners
van Goudkust de meeste blanken
Alleen de Engelsen bleven en
Goudkust heeft nog bijna een eeuw
onder Engels bestuur gestaan, tot
dat in 1957 de zelfstandige repu
bliek Ghana werd uitgeroepen. De
Engelsen vertrokken toen. maar
Ghana en Engeland zijn als vrien
den in grote vrede uit elkaar ge
gaan. In tegenstelling tot andere
Afrikaanse staten, die de laatste
jaren hun zelfstandigheid hebben
verkregen, blijkt Ghana onder
presidentschap van Nkroema
goed in staat zichzelf te regeren.
Heel goed zelfs. Toen Engeland
het bestuur overdroeg, was ge
zorgd. dat het land zelf voldoende
intellectuelen had om dat bestuur
over te nemen. Vandaar dat het
lukte. Ghana heeft nog nooit zo'n
grote vooruitgang beleefd dan
juist in de jaren na 1957. Het is
er vrede en zodoende kan alles in
Een kleine groep vrouwen loopt over het nogal slecht
begaanbare pad in de richting van het dorp in de verte.
Ze zijn vrolijk; ze zingen tenminste. En ze hebben reden
om vrolijk te zijn: ze zingen van de verlossing door hun
Heer. Weldra hebben ze het dorp bereikt. Er zijn lopers
uitgelegd en de straten zijn wel driemaal zo schoon ge
veegd als gewoon. Door de dorpelingen worden ze enthou
siast ingehaald. Het moeten wel belangrijke én geliefde
gasten zijn. Wie zijn het en wat komen ze doen? Dat blijkt
al spoedig.
Het hele dorp is uitge
lopen naar het dorpsplein,
waar de mensen worden
toegesproken door de leid
ster van de groep. Het is
Mrs. Regina Addo, die met
medeleden van de christe
lijke vrouwenorganisatie
van de kerk in Ghana het
Evangelie komt brengen
aan landgenoten, die de
Heer nog niet hebben ge
vonden. De vrouwen heb
ben er een grote reis voor
over gehad, maar de blijd
schap van de bewoners
van het dorp dat ze er zijn
is zo groot, dat dat al een
beloning is. Het dorp is
nog niet bekeerd, maar...
de velden zijn wit om te
oogsten. Als God het werk
zegent zullen de bekeer
lingen komen. Ook de hei
dense priester. Misschien
wordt hij Evangelist en
mag hij voortaan zelf de
blijde boodschap in zijn
dorpje verkondigen.
Zo wordt tn het thans
nog grotendeels heidense
Ghana gebouwd aan de
kerk van Christus.
Goudkust
Misschien kent u de geschiede
nis van Ghana, of liever van de
Goudkust. Want het land draagt
nog slechts zeven jaar zijn tegen
woordige naam en Ghana heeft
dus nog geen geschiedenis ge
maakt. Goudkust de vroegere
naam wel. Het kreeg zijn naam
van Portugese zeelieden, die in de
zestiende eeuw een zeeweg zochten
Mejuffrouw dr. JT. Timmermans,
algemeen secretaresse van de Her
vormde Vrouwendienst, met wie Mrs.
Regina Addo door Nederland reist.
naar Indië. Op een of andere wij
ze kwamen ze aan de westkust
van Afrika aan land. juist in de
bocht, waar Ghana ligt. Omdat
de taak van de clubleider, het
werkmateriaal en de mogelijkhe
den voor clubactiviteiten.
Het kamperen vormt een be
langrijk onderdeel van het gere
formeerde jeugdwerk. Er zijn kam
pen voor verschillende leeftijds
groepen, waar de club in zijn ge
heel. maar waar men ook indivi
dueel aan deel kan nemen. De we
kelijkse clubbijcenkomst draa»* bij
tot groepsvorming. Men Is echter
beperkt in de tijd. Een week lang
kamperen met elkaar en optrek
ken met elkaar, maakt dat de
clubleden elkaar beter leren ken
nen. Daarom zou een kampweek
eigenlijk een onderdeel van het
hele clubwerk moeten zijn. Dan
wordt zo'n weck eigenlijk een uit
vloeisel van het gewone werk.
Zomerkampen
Het gereformeerde jeugdcen
trum „De Witte Hei" in Huis ter
Heide bij Zeist organiseert de zo
merkampen. Reeds nu is men al
weer begonnen met het program
van het volgend jaar. Er wordt
gekampeerd op eigen terreinen:
Wildwald" te Beekbergen. ..De
.Ons Boshuis" te Driebergen. ..De
Marke" te Dwingelo en op ver
schillende gehuurde terreinen. In
sommige kampen legt men zich
vooral toe op het aanleren van de
kampeertechniek. Een overzicht
van kampen voor jongens ei
meisjes boven zestien jaar van
dc afgelopen zomer geeft een in
druk van de grote verscheidenheid
die er is. Er waren 24 zeilkam
pen. drie bijbelkampen, twee tent-
kampeerkampen. tien binnenland
kampen in Doornspijk. Epen.
Heemse en Terschelling. 39 bui
tenlandkampen in België. Dene
marken. Duitsland. Frankrijk.
Oostenrijk en Zwitserland en twee
internationale kampen: één in
Duitsland en één in Nederland. -
Voor 1964-1965 staat een groot
aantal ..Witte Hei"-weekends op
stapel. Er is een bonte verzame
ling van weekends rond verschil
lende thema's. Zo wordt begon
nen op 26-27 september met een
weekend over het leren kijken naar
de film. Een ander weekend is ge
wijd aan de verhouding Rome-Re
formatie. Dit zal een ontmoetings
weekend worden van rooms-katho-
Zondag 13 september jeugd
zondag het begin van de jeugd
week. Deze zondag zullen de
diensten in alle gereformeerde
kerken in ons land in het teken
staan van de jeugd. Dan zal de
start gemaakt worden van de
jaarlijkse jeugdweek, die tot 19
september duurt. In preek en ge
bed wordt op die dag bijzondere
aandacht besteed aan de jeugd
van ons volk, aan de gereformeer
de jeugd en aan de jeugdorganisa
ties. In dc weck daarop zal door
verschillende activiteiten in het
gehele land meer bekendheid ge
geven worden aan het gerefor-
Hoe lost men de Duitse kwestie op? - Offensieve
ontspanning een mogelijkheid?
OOK IN ons land gaan stem
men op om nu eindelijk
eens de Duitse kwestie met een
groots gebaar op te lossen. Ilct
is niet voor het eerst, dat dit
gebeurt. De laatste tijd komt
men echter met wat meer argu
menten aandragen, die interes
sant zijn om ze eens de revue
te laten passeren. Dezer dagen
werd verwezen naar het bock
van de Westduiste publicist Pe
ter Bender. getiteld ..Offensive
Entspannung. Möglichkeit fü?
Deutsc-hland". De schrijver gaal
er van uit, dat de Westduitse
politiek zich niet behoort te rich
ten op een spoedige hereniging
van West- cn Oost-Duitsland
omdat een dergelijk streven
voor dc Sow jetunie onaanvaard
baar zou zijn. Men behoort in
Bonn „praktisch" te denken en
«Un politiek te baseren op de
niet te veranderen „status quo".
Van een hereniging door middel
van vrije verkiezingen kan geen
sprake zijn. Wel zou dc rege
ring van de Bondsrepubliek
kunnen bijdragen tot verzachting
van de communistische dicta
tuur van Walter Ulbricht.
Voor hot zo ver kan komen
zou er echter een minimum aan
stabiliteit in de Sowjetzone moe
ten bestaan om te voorkomen
dat er een nieuwe opstand zou
uitbreken 'egen het communis
tische regime. Want aldus
Bender zolang de Duitsers
het gevoel hebben, dat dit be
wind slechts van voorbijgaande
aard is, kan Ulbricht het zich
niet veroorloven, de teugels
te laten vieren. En zo con
cludeert hij dan kunnen dc
Russen dc stalinistische Ulbricht
>ok niet laten schieten. Volgens
de schrijver moet de Bondsre
publiek bijdragen tot stabilise
ring van het communistische rc
gime in Oost-Duitsland. ter wi
le van de humanisering er v3n
Het zou dit moeten doen door
op grote schaal kredieten te ver
strekken aan de rode macht
hebbers om de zeer noodzake
lijke import van machinerieën
uit West-Duitsland mogelijk te
maken. Maar het zou ook de
zgn. Deutsche Demokratische
Republik als staat moeten er
kennen. Tot zover Peter Ben
der.
Verschil
Nu behoort tot bet „prakti
sche denken", dat Bender dc
Westduitse regering zo sterk
aanbeveelt niet alleen het over
wegen van mogelijkheden om
liet leven van de mensen
in de Sowjetzone van Duitsland
wat draaglijker te maken. Ben
der heeft een op zichzelf knap
pe constructie bedacht om dc
Sowjetzone los te weken uit het
communistische kamp. zij het
dan als onafhankelijke staat.
Het gevaar is echter niet denk-
heeldig. dat Bender zich als zo-
vclen door wensdromen laat lei
den.
Hij meent, dat al veel bereikt
zou zijn. als in de Sowjetzone
van Duitsland een toestand zou
-.ntstaaa die vergelijkbaar is
met die in Polen en Hongarije
Afgezien nog van het feit. dat
de situatie in die landen alles
behalve rooskleurig is en dat
er van werkelijke onafhankelijk
heid ten opzichte van Moskou
geen sprake is. dient onmiddel
lijk te worden vastgesteld, dat
de Sowjetzone van Duitsland
voor de Sowjetunie van veel
groter betekenis is dan met Po
len en Hongarije het geval is.
De Sowjetunie zoekt in verband
met de ernstige dreiging, die
van het militante Chinese com
munisme uitgaat, in Oost-Euro
pa dekking in de rug. Zij heef*
heel veel belang bij een rege
ling van het Duitse probleem
Maar van een opgeven van het
gebied van de Sowjetunie zal
nooit sprake kunnen zijn, laat
staan van hereniging in vrij
heid. De Russen hebben het
grootste belang bij handhaving
van de status quo in Oost-Euro
pa. Een herenigd Duitsland is
voor de Russen een onverdraag
lijke gedachte. Hetgeen na de
gebeurtenissen in de tweede we
reldoorlog waarlijk niet te ver
wonderen valt
Bender heeft dus gelijk, wan
neer hij de regering te Bonn
aanraadt, haar politiek niet te
richten op spoedige hereniging
van Duitsland. Zodra hij echte?
over handhaving van de status
quo begint, staat hij niet lan
ger met heide benen op de
Onmogelijk
Van kanselier Erhard map
worden aangenomen, dat hij be
ter dan wie ook er van door
drongen is. dat van een spoe
dige hereniging van Duitsland
niets kan komen. Het praktische
denken van Bender heeft er
echter toe geleid, dat een op
lossing voor het Duitse probleem
wordt aanbevolen, die de her
eniging van Duitsland ook op
langere termijn uitsluit. Hij kan
daar dan bij opmerken, dat een
dergelijke hereniging onder al
le onstandigheden uitgesloten is.
Ulbricht. de ..sterke man" in de
Sowjetzone van Duitsland, die
tlleen maar naar erkemvng van
-ijn DDR streeft.
Niettemin blijft hij dan cén be
langrijk ding over het hoofd
zien. nl. dat een aanvaarding
van de §tatus quo, inclusief de
erkenning van de zgn. Deutsche
Demokratische Republik in
West-Duitsland eenvoudig niet
tot de politieke mogelijkheden
behoort. Gesteld al dat hij het
zou willen, dan nog zou kanse
lier Erhard geen kans zien, de
meerderheid van de Bondsdag
achter zich te krijgen. Geen
enkele politieke partij in West-
Duitsland kan zich veroorloven
op -zo demonstratieve wijze een
streep te zetten onder het stre
ven naar hereniging van Duits
land. Daar komt nog bij. da.
tenminste een vierde gedeelte
van de bevolking van de Bonds
republiek gerekend kan worden
tot de grote groep, die afkom
stig is uit de vroegere Duitse
gebieden en uit de Sowjetzone
van Duitsland. Deze mensen
hebben de laatste tijd luid de
eis gesteld, dat de regering te
Bonn op teruggave van die
„verloren gebieden" moet blij
ven aandringen
De verdrevenen en de vluchte
lingen zijn heel krachtig geor
ganiseerd cn oefenen in alle
grote partijen invloed uit. Zij
zijn echter niet de enigen, die
tegen het volledig loslaten van
de Sowjetzone zijn. En de par
tij, die zich hiervoor zou uit
spreken, zou bij de verkiezin
gen van volgend jaar een klin
kende nederlaag lijden.
Praktisch
Men hoort ook wel de me
ning verkondigen, dat het ge
praat over hereniging nu maar
afgelopen moet zijn. omdat de
Duitsers het ten slotte aan zien
zelf te danken hebben, dat hun
land in twee staten uiteen is ge
vallen. De zaken moeten nu
maar blijven zoals ze zijn. Hel
bestaan van de zgn. Deutsche
Demokratische Republik is nu
eenmaal een voldongen feit en
dat moet men in Bonn maai
aanvaarden. De landen, die hel
meest van de Duitsers te lijden
hebben gehad, denken er zo
over. Engeland en Frankrijk
steunen formeel de Westduitsc-
eis met betrekking tot vrije ver
kiezingen die tot hereniging van
Duitsland moeten leiden. Maar
zij vinden het bepaald geen
ramp, dat het land verdeeld
blijft en niet meer in de ver
leiding kan kom er. zich de al
lure van een grote mogendheid
aan te meten. Beoordeelt men
de Duitse kwestie tegen de ach
tergrond van de internationale
situatie en van de ontwikkelin
gen, die in de komende jaren
verwacht kunnen worden, dan
zou het inderdaad een gerustel-
lende gedachte zijn. als de in
het boek van Bender ontwikkel
de „oplossing" verwezenlijkt zou
kunnen worden. De internationa
le situatie wordt echter mede
bepaald door de binnenlandse
verhoudingen in de landen, die
rechtstreeks bij bepaalde pro
blemen betrokken zijn
Zo goed als dt Sowjetunie
zich om redcnei- van veiligheid
niet meent te kunnen veroorlo
ven, met dc hereniging van
Duitsland in te stemmen. zo
goed kan dc regering te Bonn
om zeer praktische politieke re-
Chrqesitsjaj. die dit jaar nog
met de Westduitse kanselier
gaat praten over de betrekkin
nen lussen Moskou en Bonn
(lenen de hcrenigingsgedachte
niet overboord zetten door het
regime in de Sowjetzone te er-
«ennen. Dit is een kwestie van
praktisch denken. Politiek is
nog steeds dc kunst van het mo
gelijke. Hereniging op korte ter
mijn behoort niet tot die moge
lijkheden. Erkenning van dc
zgn. DDR evenmin Wellicht dat
het komende gesprek tussen Er
hard en Chroesjtsjef nieuwe ge-
eezichtspnnten zal opleveren.
