BIO-TEX
Probleem „uitlaatgassen"
vraagt om maatregelen
Britse industrie beschermen
tegen concurrentie V.S.
l'anstruita
Zo snel mogelijk orgaan
nucleaire rechtspraak
Pelgrimsoord
in Siberië
vernietigd
Goed
gekookt
is half
gewassen.
Diepzeevissen
5
DONDERDAG 10 SEPTEMBER 1964
bezit wérkelijk bijzondere
eigenschappen
zegt het keuringsinqtituut
van de Ned. Vereniging van Huisvrouwen
(zie onderstaand artikel uit DENKEN en DOEN ran juni 1964, pagina 16)
„Na een veelomvattend onderzoek,
verricht door het Wasserij-instituut
T.N.O. en een serie praktijkproeven
van I.V.H.A. kon ons goedkeurings-
merk verleend worden aan het was
middel Bio-tex, dat een. geheel eigen
plaats inneemt tussen de vele was- en
reinigingsmiddelen op de Nederlandse
markt. Bio-tex bezit werkelijk bijzon
dere eigenschappen, die de toepassing
ervan dubbel en dwars de moeite
waard maken. Dit produkt, op zich
zelf een goed synthetisch wasmiddel,
zonder bleekmiddel en zonder op
tische blauwmiddelen, bevat nl. en
zymen, die de eigenschap hebben
eiwitten af te breken en zodoende
gemakkelijk uitwasbaar te maken.
Iedere huisvrouw weet, dat juist de
eiwithoudende vlekken: bloed, melk,
ei, jus enz. de meeste moeilijkheden
veroorzaken bij de wasbehandeling.
Wasgoed dat dergelijke vlekken heeft,
mag vooral nooit direct in heet sop
gedaan worden, daar de vlekken dan
zg. „inbranden" en niet meer te ver
wijderen zijn. Langdurig weken was
meestal nodig en oude vlekken waren
dikwijls in bet geheel niet meer te
verwijderen. Met behulp van Bio-tex
is het nu veel eenvoudiger geworden
deze vlekken spoorloos te doen ver
dwijnen. Gedurende 20 minuten voor-
weken met dit middel bij een tempe
ratuur van ca. 50°C. is dikwijls reeds
voldoende. Past men een lagere tem
peratuur toe, dan moet een langere
inweektijd aangehouden worden, tot
maximaal twee uur. Het is niet raad
zaam een veel langere weektijd toe
te passen, daar de kans bestaat, dat
het vuil dan weer op het goed neer
slaat. In ieder geval mag nooit een
hogere temperatuur dan 60°C. toe
gepast worden, daar hierdoor de en
zymen onwerkzaam gemaakt worden.
Bio-tex kan ook als voorwasmiddel
toegepast worden bij automatische
wasmachines, mits de voorwastijd lang
genoeg is. Bij sterk met eiwithoudende
vlekken bevuild goed is het aan te
bevelen (als dit bij de machine mogelijk
is) inplaats van de voorwas de machine
in te stellen op „bonte was" en dit als
voorwas te beschouwen, waarbij Bio-
tex als wasmiddel gebruikt wordt.
Daarna dus inschakelen op witte was,
waarbij de voorwas wordt overgesla
gen, en het normale wasmiddel ge
bruiken, waarvan dan echter een
kleine dosis genomen kan worden.
Bio-tex is ook een ideaal middel om
vuile overhemden in te weken. Dik
wijls zal dit weken al voldoende zijn
om niet al te vuil gedragen over
hemden te reinigen.
Een pakje Bio-tex, produkt van Kort
man Schulte N.V., Rotterdam, kost
f0,47. De prijs van dit weekmiddel
wordt voor een deel goed gemaakt
doordat men bij het wassen met min
der wasmiddel kan volstaan dan nor
maal. Daar het produkt geen bleek
middel bevat en niet sterk alkalisch
is, kan het voor alle stoffen, die wit
of wasecht geverfd zijn. toegepast
worden. Voor wol en zijde bij niet
hogere temperatuur dan 40 °C."
Nieuw apparaat maakt het mogelijk
(Van een onzer redacteuren)
Het Eerste Kamerlid de heer
Polak heeft de ministers Van
Aartsen (Verkeer en Waterstaat)
en Veldkamp (Sociale Zaken en
Volksgezondheid) om maatrege
len gevraagd tegen uitlaatgassen
van auto's. Temeer, nu het ver
keer met zulke enorme sprongen
toeneemt dient daar acuut wat
aan gedaan te worden, zo meent
hij. Want de middelen zijn er in
middels voor en ze zijn niet eens
zo verschrikkelijk duur ook.
Aldus de heer Polak die de zaak
blijkbaar veel ernstiger inziet dan bij
voorbeeld minister Van Aartsen.
Laatstgenoemde liet immers aan het
begin van dit jaar nog officieel weten
Enkele belangwekkende vragen
van het Eerste- Kamerlid Polak
aan de betrokken ministers over
aruut te nemen maatregelen tegen
giftige uitlaatgassen van auto's
vormden de aanleiding voor bij
gaand artikel.
Er blijkt zich namelijk in
Amerika een recente ontwikkeling
te hebben voorgedaan waardoor
maatregelen kunnen worden ge
nomen, hetgeen voordien niet het
Over een en ander hebben wij
een onderhoud gehad met de ad
junct-directeur van de ANWB. ir.
J. van Rosevelt, wiens specialis
me voertuigtechniek is.
keer Europa's voorland. Voor deskun
digen staat het derhalve vast dat ook
hier in de (nabije?) toekomst soortge
lijke maatregelen tegen giftige uitlaai
en andere motorische gassen genomen
moeten worden.
In ons land bestaat, zoals men weet,
de Raad voor d: Luchtverontreiniging,
die op zijn beurt weer in een aantal
werkgroepen uiteenvalt. Welnu, één
van die werkgroepen houdt zich uit
sluitend bezig met uitlaatgassen van
auto's, een werkgroep die dan weer
braaf verder gesplitst is in personen-
en vrachtwagens.
Er IS dus al een instantie die zich
met de materie bezighoudt en dat is al
heel wat. Zeer binnenkort hoopt de be
wuste werkgroep voor de eerste oriën-
de kwestie
door
luel
<g ofl
ïhtverontreiniging
land nog niet zo
Doch dit i
i schadelijks in uitlaatgassen aanwe
zig is komt tot een respectabel lijstje
giftige stoffen. De belangrijkste aaar-
i zijn: in de eerste plaats het kool
gen wordt in d©ze kring algemeen
vaard. Het is gebleken dat de ene n
er weer gevoeliger voor ls dan de
dere. In elk geval ls ook in ons land
het gevaar bepaald niet theoretisch,
daar een ferme wind hier
niet altijd waait.
terende besprekingen bijeen te komen
en ongetwijfeld zal ze in de verdere
toekomst uitgebreid gaan adviseren
over wat er op dit gebied in ons land
gedaan zal moeten -orden.
Overigens moge het duidelijk zijn dat
soortgelijke maatregelen als die in
schade toebren- Amerika nooit door een land als het
onze i n d i v i d u e el genomen kun
nen worden: ook hier zal het principe
van het internationaal overleg moeten
faan gelden. Zijn we goed ingelicht,
an bestaat zo'n overlegorgaan nog
niet. zodat het erop korte termijn zal
dienen te komen.
i eenmaal
Met r
op drukke kruispunten met
monoxyde dat ontstaat door onvoiledi- stoplichten is het gevaar
verbranding speciaal in benzinemo- lijk
voortdurend gro-
de motor). Voorts zijn er de z.-g.
nitreuze dampen, st'l stofverbindingen,
'die een prikkelende werking op de afgebroken stroom
slijmvliezen uitoefenen.
Dan is er he1 benzpyreen. dat een
I kankerverwekkende werking kan heb-
ben en zijn er de aldehyden, die ma-
'ken dat e'en bus of vrachtwagen zo
stinkt"(overigens zijn laatstgenoemde
stoffen in tegenstelling met wat de
leek meent eerder prikkelend dan ge- stig
vaarlijk).
Maar goed. dit alles vormt toch
onvolledige verbranaing) zodat
-•--broken stroom van schadelijke gas-
„w. opstijgt in concentraties die zeer
zeker de grens van toelaatbaarheid
overschrijden 1
Trouwens, niet voor niets heeft de
Amerikaanse wetgever reeds in I960
merkwaardige regeling van kracht
tegenstelling met wat de doen worden, die er op wijst hoe
Want nogmaals: voorzieningen
aan automotoren om schadelijke
gassen ONschadelijk te maken
zullen in toenemende mate nodig
blijken te zijn. Ze worden straks
even vanzelfsprekend als de thans
verplichte richtingaanwijzers,
remlichten, koplampen en achter
uitkijkspiegels.
weinig opwekkende opsomming.
Hoe gevaarlijk?
daar toen reeds het gevaar
luchtverontreiniging door giftige
gassen van auto's inzag. In deze wet.
geldig in de staat Californië, stond, dat
zodra er maar deugdelijke apparaten
aan de markt zouden komen die de
giftige gassen te lijf gingen deze on
middellijk voor alle auto's VERPLICHT
zouden worden gesteld.
Veiligheid tijdens kerntijdperk
De voornaamste conclusie van
de gisteren beëindigde kernener
gieconferentie die in Genève werd
gehouden, is dat het kernvermogen
een steeds groter kracht gaat wor
den en dat het daarom nodig zal
zijn dat er zo snel mogelijk een
wereldorgaan komt, dat nucleaire
jurisdictie tot stand moet brengen.
Volgens de leider van de Ameri
kaanse commissie voor kernener
gie, dr. Seaborg, is het aantal kern
reactors nog beperkt, maar de toe-
Sowjetautor iteiteri hebben
plaatsje Oetsj-Koergan een broeiplaats
van religieus bijgeloof opgeruimd, zo
bericht het orgaan van de communisti
sche partij in de Kirgiezen-Republiek
(Midden-Azië).
Oetsj-Koergan genoot wijd en zijd be
kendheid om het Hodsja-Biljal-mauso-
leum, dat zich daar bevond. Onder lui
de toejuichingen van de bevolking, al
dus het partijblad, is' het gebouw on
langs in opdracht van de autoriteiten
opengebroken. Een officiële commissie
heeft vervolgens vastgesteld, dat in het
mausoleum niemand begraven is.
Volgens islamitische overlevering is
in Oetsj-Koergan. een plaats ten zuid
oosten van Tasjkent, niet ver van de
grens met Afghanistan, de laatste rust
plaats van .Hodsja Biljal. een leerling
en vriend van Mohammed. Het mauso
leum trok jaarlijks duizenden pelgrims, i
mede omdat men wonderkracht toe-|
re-'
kemstige internationale groei van
het atoom moet tot stand komen
evenwijdig aan een stelsel van
doeltreffende veiligheid.
De conferentie heeft volgens Seaborg
duidelijk aangetoond dat het doel van
alle landen is overvloedig kernenergie
op economische wijze te produceren.
„Wij benaderen dit doel met uiteenlo
pende middelen en het ziet er naar uit
dat gedurende een zeekre tijd dit resul
taat bereikt zal worden met verschil
lende reactortypes. Op dit moment kan
nog niet gezegd worden welke reactor
nutteloos zal worden".
In 1964 bedroeg het geïnstalleerde
kernvermogen (d.w.z. het vermogen van
reactors die elektriciteit voortbrengen)
5.000 m.w. (5 miljoen k.w.). In 1970 zal
dit 25.000 m.w. zijn en tegen 1980 150.000
tot 250.000 m.w. De einge- zinspeling die
door dr. Seaborg gemaakt werd np de
nu en dan agressieve concurrentie welke
onvermijdelijk met economische ont
wikkeling gepaard gaat. was zijn op
merking dat „deze een belangrijke rol
speelde in de verlaging van de prijzen".
Tenslotte noemde dr. Seaborg nog een
aantal technische overwegingen die op
de conferentie ter sprake waren geko
men. Vaststelling van de kosten van een
kilowattuur elektriciteit van nucleare
het oorsprong stuit op talrijke moeilijkheden.
i het
Op de plaats
i nabijge-!
.ooral doordat de berekeningen niet
standaardiseerd zijn. De investeringen
variëren van 140 tot 280 dollar per kilo
watt. maar het is moeilijk daaruit tc
concluderen wat nu werkelijk de pro-
duktiekosten van de geproduceerde elek
triciteit zijn. Het belangrijkste was dat
deze conferentie heeft aangetoond dat
internationale samenwerking moet wor
den versterkt, vooral op het gebied van
vrije uitwisseling van inlichtingen.
Turkse nozems
houden huis in
Engelse kerk
Anne-Marie nam
afscheid in de
stromende regen
Een menigte van naar schatting
honderdduizend mensen heeft prinses
Anne-Marie gisteren in Kopenhagen
toegewuifd, toen zij niet haar toe
komstige echtgenoot koning Konstan-
tijn van Griekenland in een open rij
tuig door de natte straten reed.
In een miezerige regen stonden de
Denen een beetje weemoedig te kijken
naar hun prinses. Een groep bereden
gardetroeperi in scharlaken uniformen
op schimmels escorteerde de stoet
door de beroemde Stroget, die normaal
voor het verkeer gesloten is. Anne-Ma
rie droeg een bontmantel over eer
se en groen mantelpakje, Konstantijn
was gekleed in admiraalsuniform met
een marine-blauwe cape over de schou
ders. Beiden zaten kaarsrecht te wui
ven of het niet regende en op beider
gezicht was de spanning af te lezen.
In het stadhuis voegden de ouders
van de bruid zich bij het paar. Daar
bood het stadsbestuur ook een geschenk
aan. een prachtige vleugel. Diep onder
de indruk dankte Anne-Marie voor het
instrument.
Het lijk van een 14-jarige neger
jongen. die deel uitmaakte van de be
weging voor rasgelijkheid, is woensdag
in een rivier bij de plaats Pickens in
Mississippi (V.S.) gevonden. De jongen,
die werd geïdentificeerd als Henry
Orsby uit New Orleans, werd sinds
zondag vermist.
De wetenschap is het er nog niet
E,,„n uil uuto', schadelijk »U« voor de"j"eh'jkb«pplrüt wès'
te neutraliseren. Het
Veiligheidsraad
besprak klacht
Maleisië
De veiligheidsraad is gisteren bij
eengekomen om de klacht van Ma
leisië. dat Indonesië van agressie be
schuldigt, te bespreken. De afgevaar
digde van Maleisië vroeg de raad In
donesië schuldig te verklaren. Hij leg
de wapens die buit waren gemaakt op
Indonesische parachutisten op de tafel
voor hem. De voorzitter van Veilig
heidsraad Morozof uit de Sowjetunie
onderbrak hem op dat moment en
vroeg hem de wapens weg te nemen.
Terwijl de helpers van de Maleisische
afgevaardigde, Rachman, de wapens in
pakten. ging deze door met Indonesië te
beschuldigen. Tjondronegoro van Indo
nesië antwoordde echter met een tegen-
beschuldiging. Maleisië zou dertig sa
boteurs op de Riouw-eilanden aan land
hebben gezet. Overigens ontkende Tjon
dronegoro dat Indonesië niet bereid was
het geschil op vreedzame wijze te rege
len. Engeland vroeg de Indonesische
agressie te veroordelen. China heeft on
voorwaardelijke steun toegezegd aan In
donesië ..mocht dit land aangevallen
worden door de V.S." Het Chinese Volks
dagblad spreekt niet over Indonesische
landingen, maar stelt het voor dat Indo
nesië gevaar loopt.
nemen).
Amerika is en daarop heeft het Ka
merlid Polak onmiddellijk ingehaakt
dat er pas vier deugdelijke apparaten
op de markt gekomen zijn. die de scha
delijke gassen voor het grootste deel
neutraliseren, hetzij door onmiddellijke
naverbranding. hetzij door katalyse
(een katalysator noemt men in de
scheikunde een stof die een andere
chemische verbinding bewerkstelligt
zonder daar zelf an deel v
Twee soorten
De situatie voor wat betreft de be
strijdingsmogelijkheden van giftige
autogassen is thans in het kort als
volgt. Onderscheid moet worden ge
maakt tussen gassen die uit de uitlaat
èn gassen, die van onder de motorkap
vandaan komen, de zg. cartergessen.
Voor het gevaarloos maken van
laatstgenoemde gassen waren in de
Verenigde Staten al geruime tijd voor
zieningen voorhanden; de meeste auto's
in Oe States hébben dan ook zg. car-
terventilatie. Zeer eenvoudig gezegd
behelst deze voorziening enkele buisjes
r in de motor, die de gassen op
vangen en terugvoeren in de earbura-
waarna ze verbrand de uitlaat
1 BAMI
3e Rode R
reebakken
Kritiek op Engelse regering:
Een Brilse functionaris heeft kri-1 levering
het mausoleum
ontspanningsoord voor li
ril 1 11 1 j oude Smyrna)
I sjombe akkoord
met regeling
van OAS
Een menigte jonge Turken heeft, naar
eerst thans bekend geworden is. verle
den week zondag grote verwoestingen
aangericht in de anghkaanse Sint-Jo-
hanneskerk in de havenstad Izmir (het
Zij drongen het pas ge-
kerkgebouw binnen en ver
altaar. het orgel, de kansel
andere voorwerpen. Op het laatste
I nippertje kon nog voorkomen worden.
1 dat zij de kerk in brand staken.
De Sini-Johanneskerk is in 1899 ge
bouwd op het terrein van het vroegere
I Britse consulaat.
elektronische instrumenten
tiek" geleverd "op het feit dat bij het toegeschoven krijgt
Concorde-projecl gebruik tvordt ge- hoewe, op dit ?cbied op een hoog peli
maakt van Amerikaanse elektroni- #taand j,et al moeilijk genoeg zonder
sche instrumenten. regeringsopdrachten. En als die rege-
Volgens luchtcommodore C. A. Bell. ring dan ook indirect en zelfs direct toe-
het hoofd van de afdeling luchtvaart i staat dat Amerikaanse industrieën in
van de Britse vereniging van elektroni-1 Engeland elektronische instrumenten
sche ingenieurs bij de luchtvaart, is ten
onrechte in het contract voor de bouw
van de Concorde aan de Franse indus
trie toegestaan de elektronische instru
menten voor het toestel te lev
dit laatste wil hij desnoods nog
koord gaan. omdat dit
el ak-
de Franse
technici van onschatbare waarde is voor
latere projecten. Bell protesteert echter
ten sterkste tegen het feit. dat Amerika
via de Franse vlieguigmaatschappij,
Sud Aviation, infiltreert en daarmee de
leveren, dan is dat te laken.
Een ander voorbeeld is de kwestie
van de computers. De regering heeft
computers op zo goed als elk departe
ment nodig. De universiteiten hebben ze
dringend nodig. Maar er komen geen
regeringsorders los. Amerika heeft
voorlopig het rijk alleen. De raad van
Bell is: „Bestel Britse computers en het
commerciële succes van de Britse in
dustrie zal verzekerd zijn".
De ministers van buitenlandse zaken
van de landen die tot de organisatie van
Afrikaanse eenheid behoren hebben gis
teren in Addis Abeba/ een resolutie goed
gekeurd die een regeling van de crisis
in Kongo beoogt.
''zegsman, dat betekent niet dat
die steun achterwege blijft. Tsjombe
zou ermee akkoord zijn gegaan dat een
beroep van de conferentie aan de Kon
golese rebellen om him wapens neer te
leggen vergezeld gaat van de verzeke
ring dat de centrale regering geen ver
geldingsmaatregelen zal nemen. Een
uit zeven leden bestaande missie zal
voorts de centrale regering van advies
gaan dienen voor het bereiken van een
nationale verzoening.
De Kongolese regering zal 35 huursol
daten naar het door de rebellen be-
dreigde Coquilhatstad overbrengen in
verband met een paniek die onder de'
Europese bevolking is uitgebroken.!
De ongeveer 500 Europeanen willen tot
elke prijs geëvacueerd worden. Vierj
vliegtuigen zullen daartoe uit Leopold-
stad vertrekken. Ook naar het noord
westen van Kongo zijn huursoldaten ver
kokken. 1
J* (ML H &OJUU K#
I De filmster Kim No-
vak is gisteren op het
nippertje ontkomen aan
de vlammen, toen er
brand uitbrak tijdens op
namen voor de film The
amorous adventures of
Moll Flanders. De brand
brak uit in een oud kas
teel en kon spoedig wor
den bedwongen.
I Het Franse kabinet
heeft gisteren besloten,
dat er voortaan één exa
men zal worden afgeno
men voor de toelating
tot de universiteit. Tot
dusverre bestond het
examen uit twee delen
die met een tussenruim
te van een jaar konden
worden afgelegd. De
eisen voor het eindexa
men zullen tevens wor
den verzwaard, maar er
zal rekening worden ge
houden met de resulta
ten die de leerling in hel
laatste jaar heeft be
haald.
Een Amerikaan van
Duitse oorsprong, de 71-
jarige William Willis, is
gisteren met een vlot
voor de kust van N'oord-
Queensland aangekomen
na een tocht over de Stil
le Oceaan. Op 4 juni van
het vorige jaar is hij nit
Peru vertrokken. 128 da
gen later kwam hij in
Samoa aan. Op zijn reis
is hij tussen neus en lip
pen in de V.S. aan een
breuk geopeteerd.
I In de hoofdstad van
Tanganjika, Dar-es-Sa-
laam, zijn zeven Chi
nees-communistische mi
litaire instructeurs en
vier tolken aangekomen.
Zij zullen helpen bij de
opleiding van militairen.
Voorlopig blijven de he
ren een half jaar.
Vijf gemaskerde en
met machinepistolen ge
wapende mannen reden
deze week met hun auto
door het gesloten hek
van een nabij de Corsi-
caanse hoofdstad gele
gen weelderige villa,
waar gravin Janine
Bernstein een aantal
gasten een overvloedig
diner aanbood. Zij ont
rukten de gravin een
kostbaar halssnoer
wisten haar onder be
dreiging met een ijzeren
staaf te bewegen de
sleutels van de kluis te
overhandigen. Na de
gastvrouw en haar gas
ten in een klein kamer
tje te hebben opgesloten
doorzochten zij op hun
gemak het huis. Met een
klein half miljoen ver
dwenen de dieven.
Deze voorziening kan ook in Europa
al geruime tijd onmiddellijk door ie
dere fabriek van benzine (viertakt)
motoren worden aangebracht. Het
wordt echter nog steeds niet gedaan,
waarschijnlijk, omdat er geen officiële
dwang achter zit en autofabrikanten nu
gaan „dat elk stangetje meer een nieu-
eenmaal van het beginsel uit plegen te
we kans op an mogelijk defect kan
betekenen". Dit dus voor wat betreft
de cartergassen.
Belangrijker zijn evenwel de uitlaat
gassen met het zo beruchte koolmono-
de. Mede onder invloed van de in het
vooruitzicht gestelde wettelijke ver
plichting van zg. naverbranders, mits
ze maar deugdelijk zouden blijken te
werken, gingen in Amerika honderden
fabrikanten aan de slag.
Een officiële commissie van deskun
digen heeft ten slotte vier apparaten
aangewezen als zijnde geschikt voor
onmiddellijke produktie. Een van de
vier is een echte naverbrander. doet
de schadelijke gassen dus voor het
grootste deel verbranden; de overige
drie werken volgens het katalytisch
principe, (zie boven).
Vierhonderd
De kosten van de apparaten worden
op zo'n 300 tot 400 gulden per stuk ge
raamd; stuk voor stuk verminderen
ze de hoeveelheid schadelijke uitlaat
gassen met ongeveer tachtig procent.
Enig onderhoud is echter wel nodig.
De apparaten behoeven een 10.000 km-
inspectie en -beurt.
Mogen uf vrij prijzige kosten en het;
onderhoud dan al enige nadelen van
deze voorziening zijn, het ernstigste na-;
deel althans op dit ogenblik wordt
gevormd door de nogal rigoureuze af-l
metingen van zo'n „smogger show-
down set", zoals de Amerikanen hem
heel beeldend noemen. Een lengte van
45 cm. een breedte van 20 cm en eenj
hoogte van 10 cm werkt men nu een-i
maal niet in één handomdraai ouder
een automobiel In de buurt van een
knalpot weg! Zelfs niet onder een Ame
rikaan....
Daarbij komt dan nog dat elke inde-
re benzinemotor toch weer een ei- op
passend enigszins gewijzigd apparaat
vraagt, hetgeen de zaak er dus al even
min eenvoudiger op maakt. En dan te
bedenken dat alleen al een autocon
cern als General Motors ruim tachtig
verschillende automotoren brengt....
Dit alles heeft in Amerika felle dis
cussies tussen de betrokkenen doen op
laaien over de datum van invoering.
De wetgever ze?t over twee jaar. zo
als in de wet reeds is gesteld, maar
de automobielfabrikanten roepen in
koor, 4at die tijd veel te kort is en
dat pas de wagens van het bouwjaar
1967 met zo'n „anti gifgas-set" kunnen
zijn uitgerust.
Hoe dan ook, over enkele jaren zal
ongetwijfeld in heel Amerika de ver
plichting tot het aan boord hebben van
autogaszuiveringsinstallaties bestaan.
De praktijk zal ook hier wel weer uit
wijzen, dat naarmate de tijd vordert
steeds doeltreffender systemen hun in
trede zullen doen. Waarmede Europa
dan op zijn beurt zal zijn gediend.
Zelfs de honden
niet gediend van
Ulbricht
De vreemdste deserteur uit Oost-
Duitsland sinds 3 jaar geleden de Ber-
lijnse muur werd gebouwd, genoot gis
teren van het leven in het Westen.
Hij werd geidentificeerd als „Hasso".
een politiehond die een patrouille ver
gezelde in een sectie, waar de grens
wordt gevormd door een kanaal.
Westberlijnse politiemannen zagen de
hond in het water springen en met een
vaart naar de westelijke oever zwem-
Vijf opgewonden .Oostduitse grens
wachten schreeuwden: „Hasso. Hasso.
kom terug". Maar Hasso keerde zelfs
zijn kop niet om en ging kwispelstaar
tend naar de Westduitse grensbewakers,
die hem meenamen naar hun posthuis,
waar hij met veel smaak de hem aan
geboden broodjes verorberde.
P assenregeling
begint 2 nov.
De Oostduitse ministerraad heeft
rsteren besloten dat met ingang van
november pensioengerechtigden
jaarlijks een bezoek van vier weken
aan verwanten in West-Duitsland en
West-Berlijn mogen brengen.
Een dag eerder heeft de evangelische
bisschop van Thuringen, dr. Mintzen-
heim, al melding gemaakt van deze
maatregel. Intussen heeft bondskanselier
Erhard burgemeester Brandt van West-
Berlijn laten weten dat hij de passen-
kwestie vrijdag met vertegenwoordigers
van alle fracties in het parlement zal
bespreken. De Christen-democraten
staan gereserveerd tegenover de kansen
op een akkoord. Zij betreuren het dat op
de passan, die al zijn gedrukt, de woor
den Duitse Democratische Republiek
voorkomen en dat deze passen weer zou
den worden uitgereikt door Oostduitse
PTT-ambtenaren die daarvoor naar Wes
Berlijn zouden komen. De liberalen en
de socialisten achten daarentegen het
nieuwe ontwerpakkoord beter.
President Novotny van Tsjechoslowa-
kije zal. op uitnodiging van president
Tito, van 21 tot 26 september een offi
cieel bezoek aan Joegoslavië brengen.
De Constructa 100 Volauto-
maat kóókt witte was - maar dan
ook werkelijk op 100 graden
Celsius, tien minuten lang. Ver
dere sterke punten van da
Constructa 100: extra droog-
effect, geheel automatisch, élle
wasprogramma's (ook voor wol)
en een sterk hart voor een lang
leven. Vraag nadere informatie
of demonstratie bij uw Con
structa handelaar of bij Con
structa Nederland Voorlichtings
centrum, Middenweg 233, Am
sterdam, tel. 020-947484*
KAN KOOKWAS KOKEN
De Franse politie heeft woensdag
in Noord-Frankrijk twee Franse jonge
mannen aangehouden, verdacht van
moord op en beroving van de 33-jarige
Belg Willy Castelein. Zij hadden de
Belg in een dansgelegenheid in België
ontmoet. Na het dansen zouden zij de
man hebben beroofd en om het leven
hebben gebracht. De verloofdes van de
daders, die het slachtoffer naar een
afgelegen plek hadden gebracht, zijn
eveneens gearresteerd.
Bij ons óók
Want het k een illusie te veronder
stellen dat op ons continent overeen
komstige maatregelen als thans in
A.nerlka op het punt staan genomen
te worden onnodig zouden blijken te
zijn. Niet voor niets is Amerika im
mers op het gebied van motorisch ver-I
1614. In brede kring heerst de op* Diepzeevissen die In de regel
vatting, dat dieren die uit grote geen zwemblazen hebben, worden
diepten van de oceaan worden opge- dus niet opgeblazen als ze aan de
haald, onvermijdelijk uit elkaar oppervlakte komen, maar verkeren
spatten, doordat de grote drukver- In dit opzicht In een veel gunstiger
mindering nad«lig op hun organkme positie dan hun met zwemblazen
inwerkt. uitgeruste soortgenoten uit ondiepe
De redenering die aan het mis- gedeelten,
verstand ten grondslag ligt, is lo-- Een ander punt dat de aandacht
gisch en duidelijk. Op grote diepten verdient, ls de Inwendige druk waar-
heerst immers een geweldige druk, aan het organisme van de dlepzee-
waaraan het organisme van de diep- dieren onderhevig Is. Ook hier is
zeedieren is aangepast. Binnen in het een voor hen gunstige factor in het
TOCH IS
HET ZO!
drukbaar is.
grotendeels uit
ter bestaande weef
sels van dicpzec-
dlcrcn, zetten daar-
neer de die
dc oppervlakte ko
nten. maar bl(jven
gewoon op hun plaats. Dit geldt
niel alleen voor vissen, maar ook
voor de ongewervelde dieren.
In werkelijkheid bereiken veel
i veel diepzeevissen de oppervlakte
dier heerst
eenzelfde druk als
in het hem omrin
gende zeewater.
Komt de diopzee-
vls naar boven,
dan is de inwendi
ge druk te groot en
apat het dier uit
elkaar als een
handgranaat.
Zoals gezegd, de
wegen die tot deze konklusie voe
ren zijn klaar en dnidelijk. Deson
danks is onze uitspraak in algeme
ne zin fout, want veel diepzeevis
sen bereiken de oppervlakte
betere conditie dan veie vissen uit ook in vrij goede staat. Dat des-
ondiepe kustwateren. ondanks veel dieren die van grote
De oorzaak hiervan moeten we in diepten worden opgehaald en aan
de eerste plaats zoeken in de aan- dek gebracht ten dele gekneusd en
wezigheid van een zwemblaas bij samengedrongen zijn, moet niet ge-
laatstgenoemde soort. Deze met gas weten worden aan het drukverschil
gevulde blaas stelt de vis In staat dat n.b. nooit tot samenpersen
om op bepaalde diepte te blijven, te zou kunnen leiden! maar aan let-
zinken of tc dalen, voor welke ca- seis die tijdens het ophalen zijn ver-
prlolen de hoeveelheid gas In de oorzaakt. Het schadelijkst voor de
zwemblaas geregeld dient te wor- diepzeedieren is de hoge tempera-
den. Wordt de vis nu plotseling naar tuur aan de oppervlakte, vergeleken
de oppervlakte gebracht, dan is de met de eeuwige kou van de diepte,
druk in de zwemblaas verhoudings
gewijs veel te groot ten opzichte van Over diepte gesproken, weet u v
de druk in de omgeving, zodat het gas er zou gebeuren als de zee eens n
snel uitzet en niet tijdig kan worden alle land ter aarde zou worden ge-
geabsorbeerd. De vis zwelt dus op dempt? Het is verbazingwekkend!
cn sterft, waarbij zelfs de maag
door de bek naar buiten kan wor- (Nadruk verboden).
den geperst. h. Pétillon.
