Steele bo uwk u ndige visie voor het westen nodig Koningin zwaaide hartelijk naar Zeeuwse gondeliers 1 Vorstin vond de projecten belangrijker dan tijdschema Aardgas voor fabricage van grondstoffen Suriname geeft overeenkomst ri™. met Ormet op Voorzitter GKV overleden Vele bloemen zijn thans bitter weinig waard Oranjefeesten en paardenmarkt in VALKENBURG Jaarverslag Nationale plan Grond enorm veel duurder IpShssaiv, r wwt-—- "sssü«f NIEUWE LEIDSE COURANT WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1964 Kabelbaan een blijvertje? (V* Rijkswaterstaai heeft gisteren i dens het bezoek van koningin Juliana bekendgemaakt dat het „operationele stadium" is ingegaan van de proefnemii met geleidelijke sluiting door middel vj een kabelbaan in de Grevelingen. Ov drie maanden zal kunnen worden beslist of de methode met de kabelbaan „een blijvertje" zal zijn. „Nu Rijkswaterstaat," aldus de verkla ring. ..langzamerhand terugkomt op ge leidelijke sluiting, omdat de methode van het sluiten met caissons als een mooi- weer-manier wordt beschouwd, wordt nc gezocht naar alle mogelijke andere me thoden". Benadrukt wordt da) bij de sluiting van het Veerse Gat slechts 7 werden gebruikt, maar dat. door de gro tere stroomsnelheid, bij het afsluiten de Oostersehelde meer dan 100 ca nodig zullen zijn. Een pluspunt v geleidelijke sluiting per kabelbaan verwaCh) wordt bij windkracht 8 of 7 hiermee door te kunnen gaan. Overigens is het lang niet zeker dat de methode van de kabelbaan zal worden gekozen. Op het ogenblik ziet het er ech ter wel naar uit dat de „kinderziekten' overwonnen zijn. De kabelbreuk vai vorig jaar moet als een „technische stom- miteit" worden beschouwd Er start thans om de zes minuten een gondel. Het is de bedoeling zover te komen dat elke vier minuten acht gondels zullen kunnen J starten. India schreeuwt om voedsel: hongersnood voorspeld in 1980 India heeft verscheidene landen, waar ender Pakistan, gevraagd schepen met graan, die op het ogenblik op zee zijn, onmiddelijk naar Indiase havens te di rigeren in verband met een nijpend voedseltekort. Overstromingen en ver tragingen in de aanvoer door stakingen in Amerika zijn daarvan de oorzaak. Bovendien is september een kritieke maand. In oktober wordt geoogst. De verzoeken op hulp zijn gericht tot de V.S., Engeland, Pakistan en Australië. Los van dit verzoek om hulp hield de Anjerikaanse econoom Ewell gisteren een rede, waarin hij waarschuwde dat de wereld omstreeks 1930 op ernstige voedselschaarste moet rekenen die „ca tastrofaal zal zijn". Kort na 1970 zal de «chaarste ernstig zijn in India, Pakistan en China, gevolgd door Indonesië, Per- zië, Tuhkije, Egypte en de meeste andere landen in Afnika, Azië en Latijns-Ame- rika. De bevolking in deze delen zal in 20 jaar met een miljard toenemen, waartegenover geen groei van de voed selopbrengst staat. De Amerikaanse ge leerde was van mening dat rijke landen kunstmest of kunstmestfabrieken aan arme landen dienen te schenken omdat deze er niet voor kunnen betalen. Eerste dag van bezoek aan Deltawerken T GEN ir. J. Volkers, hoofd van de Deltadienst van Rijkswaterstaat gistermiddag zijn inleiding over de problematiek van de Deltawerken wilde besluiten vroeg de Koningin: „En wat is de bedoeling van die te kening?" Ir. Volkers vertelde ons la ter dat zij hem erop attent had ge maakt dat hij bijna een onderdeel van zijn causerie was vergeten Vlakbij een wat eenzame eerste driekleur is de vorstin gistermorgen door mr. J. Klaasesz, commissaris der Koningin in de provincie Zuid-Hol land, bij de Barendrechtse Brug (over de Oude Maas) gistermorgen omstreeks half elf verwelkomd. Hierna volgden de zwarte glanzende auto's de weg naar Numansdorp. Een weg met een krans van vlaggen en nieuwsgierige bewoners van de Hoek- sche Waard. Zo begon gisteren de eer ste dag van het'driedaagse bezoek van de Koningin aan de Deltawerken. Nadat de Koningin voor het gemeente huis van Numansdorp (en aanschouwe van een enthousiast juichende menigte schoolkinderen bloemen in ontvangst had genomen van een wat verlegen Marry van der Velden (17) werd zij begroet- door de heer S. W. Henry, burgemeester van Numansdorp. de minister van ver keer en waterstaat, mr. J. van Aartsen en diens echtgenote, ir. J. van de Kerk, di recteur-generaal van rijkswaterstaat, de burgemeesters van Bruinisse, Middelhar- nis-Sommelsdijk, Zierikzee en Ooltgens- plaat, Oude Tonge en Den Bommel. In de raadszaal werden naast tal van andere genodigden ook aan de Koningin voorgesteld de heren P. D. Sieling, pre sident-commissaris van de N.V. Brugver- binding Haringvlietbrug en J Knape Mzn. directeur. Haringvlietbrug Tussen twaalf en écn uur maakte het gezelschap een wandeling over de Ha ringvlietbrug. H. M. de Koningin liet zich hier uitvoerig voorlichten over de con- Bij het afscheid- van het bestuur van de N.V. Brugverbinding Haringvlietbrug viel op hoe zij geruime tijd sprak met president-commissaris P. D. Sieling. De heer Sieling vertelde de vorstin onder andere dat de veerdienst in januari van dit jaar 2000 auto's had overgezet en dat thans 2000 auto's per dag de brug passeren Go gin Staatsmijnen krijgen f 15 miljoen (Van een onzer verslaggevers) (als kind met haar moeder, koningin Wilhelmina, als regentes in 1947 en als Koningin bij de watersnoodramp in 1953) was gisteren in een feesttooi gestoken. In alle dorpen die de stoet auto's pas seerde stonden met oranjesjerpen en feestmutsen getooide schoolkinderen cn volwassenen die even het werk hadden neergelegd. Op weg naar het sluizeneomplex in hel Haringvliet stopten de auto's bij de grens van de gemeente Stellendam waar de burgemeester van Stellendam. Goede reede en Ouddorp, de heer J. A. Kley- nenberg koningin Juliana verwelkomde. „De Koningin heeft buitengewoon veel interesse getoond voor het wel en wee van de vissers van Stellendam", zei de burgemeester later. „Zij maakte verge lijkingen met 1953 en merkte op hoe veel de omstandigheden zijn veranderd Spuisluizen In het bedieningsgebouw op de bouw put gebruikte het gezelschap dat nog was uitgebreid met leden van Gedepu teerde Staten, ingenieurs van Rijkswa terstaat en uitvoerders van het werk de lunch. Ir. J. van de Kerk, directeur-generaal van Rijkswaterstaat en ir. J. Volkers, hoofd van de Deltadienst vertelden hier iets over doel en noodzaak van de Delta werken, terwijl de functie van de spui sluizen in de dam in het Haringvliet werd uiteengezet. De Koningin liet de gelegenheid niet ken, prof. mr. J. E. Andriessen, wil de Staatsmijnen nog dit jaar bedrag van 15 miljoen gulden ter beschikking stellen voor de bouw van een kraakinstallatie, die aardgas grondstoffen zal fabriceren voor de chemische bedrijven. Het to taal van de investeringen bij Staatsmijnen zal daardoor dit jaar stijgen van 115 tot 130 miljoen gul den. In de toelichting bij een wetsvoorstel tot wijziging van de begroting van de Staatsmijnen zegt minister Andriessen, dat de Staatsmijnen door de bouw een tweede en een derde kraakinstalla tie al in de loop van 1965 aardgas zul len gebruiken voor het malden van grond stoffen. Het doel van de wetswijziging k de Staatsmijnen in staat te stellen al in 1964 te beginnen. De bouw zal onge veer een Jaar duren. De Staastmijnen zien zich voor de nood zaak geplaatst de produktie van gas op te voeren. Zij zullen in de komende ja ren in toenemende mate cokesovengas moeten blijven produceren ten behoeve van de openbare gasvoorziening in Zuid- Nederland, waarvoor contractuele ver plichtingen zijn aangegaan, maar de verdere uitbouw van dé chemische sec tor van de Staatsmijnen brengt mede dan de behoefte aan stikstof voor d( bereiding van kunstmeststoffen en ca- prolactam een sterke stijging vertoont. Deze grotere hoeveelheden stikstof zou den, indien geen bijzondere voorzieningen worden getroffen, nagenoeg geheel uit cokesovengas moeten worden geprodu ceerd. Dc cokesfabrlekcn van de Staatsmij nen, kunnen niet volledig in deze toene mende gasbehoefte voorzien, ook niet by een maximale belasting. Een aanmer kelijke vergroting van dc produktie van cokesovengas is ook minder wenseiyk, (laar dit de bcdr(jfsultkomstcn van de staatsmijnen ongunstig zou beïnvloeden. De levering van cokesovengas voor de bpenbare gasvoorziening moet voorlopig tvorden voortgezet, daar het aardgas als jevolg van de noodzakelijke aanpassing Van distributienetten en apparaten slechts geleidelijk aan in de loop van enkele ja ren aan industrieën en gemeenten in het Verzorgingsgebied van de Staatsmijnen tan worden geleverd. Nagegaan is nog of binnen het in de °helo viel JL De Surinaamse regering heeft in een krief aan de voorzitter van de Staten de intwerp-landsverc-deningen tot het tangaan van een overeenkomst met de Surinam Minerals Corporation (Ormet) lemd getrokken, heeft begroting voor het dienstjaar 1964 uitge trokken bedrag ad f 115 min voor inves teringen in vaste activa ruimte voor de bouw van deze krakers zou kunnen wor den gevonden. Het bleek echter, dat dit alleen reali seerbaar zou zijn ten koste van ernstige vertragingen bij andere projecten van de chemische bedrijven. Een dergelijke vertraging acht minister Andriessen niet verantwoord. Op grond hiervan wordt voorgesteld het voor in vesteringen reeds gevoteerde bedrag voor 1964 met f 15 min. te verhogen. voorbij gaan om enkele vragen te stel len. De theorie werd vervolgens aan de praktijk getoetst door het maken van een wandeling over het terrein en een rondrit door de bouwput. Het was al ruim half vijf in de namid dag toen de Koningin haar bezoek aan Goeree-Overflakkee, na een snelle rit dwars over het eiland, beëindigde bij de Hoek van Sint Jacob tegenover Bruinisse. Met op de achtergrond het silhouet van de kabelbaan over de Grevelingen nam zij hier afscheid van mr. Klaasesz. Het juichen van de Zuidhollandse schoolkin deren die hun Koningin uitgeleide deden, weerkaatste nog over hèt water van de Oostersehelde toen het gezelschap in de vlet Ventjager koers zette naar Bruinisse. Om tien minuten over vijf plonsden de stortstenen uit dc gondels aan de ka belbaan boven de Grevelingen terwijl koningin Juliana toekeek. Het duurde niet lang of zij zwaaide vanaf het mo- torvlet Ventjager, bestuurd door schipper J. A. Dane uit Willemstad, hartelijk naar de gondeliers. Joubert Het bezoek aan Zeeland begon gisteren met de overtocht van de Hoek van Sint Jacob naar de Oostkop in Bruinisse. De Koningin werd bij de steiger verwel komd door de Commissaris der Koningin in de provincie Zeeland, mr. A. F. C. de Casembroot en de burgemeester van Bruinisse. de heer C. H. van de Linde. Ir. N. Biezeveld van de Del-tadienst gaf hierna op het werkterrein een toelich ting op de werkzaamheden waarna ko ningin Juliana te voet de kabelbaan Zuidzijde bezichtigde. Hier maakte zij ook kennis met Henri Joubert. de Franse uitvoerder, die als eerste gondelier op vrijdag 19 juni met een motorgondel de oversteek maakte. Om ongeveer zeven uur. men was ruim een uur op het tijdschema achter, scheepte de vorstin zich in aan boord van de Piet Hein. Voordat zij aan boord ging werd haar fruit aange boden door Ineke van der Have (9) en bloemen door Elsa de Koning (9). beiden uit Bruinisse. Kamerlid over dure flats in Amsterdam Het communistische lid van de Twee de Kamer, de heer Jager, heeft de minister van volkshuisvesting en bouw nijverheid schriftelijk gevraagd of deze kan aantonen, dat de bouw van dure flats aan de Noordzijde van de Sloter- plas in Amsterdam, die per maand f250 a f350 huur zullen gaan doen, het woonprobleem en met name de sanering van krotbuurten in Amster dam nader tot een oplossing heeft ge bracht. Het Kamerlid vraagt de minister voorts hem inzicht te geven, waar de gezinnen vandaan komen, die deze (nog in aanbouw zijnde) woningen gaan be trekken en welke woonruimten deze be woners dan zullen vrijmaken. Computer van 11 miljoen gulden voor Philips Het grootste electronisehe rekensy steem, ooit van Amerika naar Europa verscheept. wordt vandaag met een KLM-wrachtivliegtuig van New York naar Amsterdam overgevlogen. Deze computer werd vervaardigd door Control Data Corporation te Minneapo lis VS. en is 'bestemd voor Philips' electronisch rekencentrum te Eindho ven. De waarde van deze electronisehe reus, met een gewicht van meer dan 15000 kg. bedraagt omstreeks 11 mil joen gulden. Ongeveer twee weken later zal de KLM ook nog een kleinere uitgave van deze Control Data 3600. de 3200, naar Nederland overvliegen. De twee com puters zullen door Philips in gebruik worden genomen voor het centraal ver werken van de massale hoeveelheden bedrijfsgegevens en wetenschappelijk rekenwerk van dit concern. Op de Heerenduinweg te IJmuiden is gisteren de 78-ijarige heer B. M. L. Gjertzen uit IJmuiden aangereden door een personen-auto- Nog dezelfde dag is hij overleden. Hij kwam met zijn fiets van het duinterrein en stak plotse ling de rijweg over. 1 ei ling Flora Ri jnsburg RIJNSBURG De vele bloemen die op veiling Flora worden aange voerd, zijn voor het merendeel bitter weinig waard. Enkele produkten zijn behoorlijk aan de prijs (bv. witte fresia), maar dat komt alleen doordat er weinig van is. Chrysanten van buiten zijn er al in tal en last. En voor dat woordje „last" geldt dan de dubbele betekenis. Want het is een last als men van 't voorjaar af aan het ploeteren is geweest in een veldje chrysanten en men moet ze dan wegsnijden voor 20-50 ct per bos. En de middenprijs voor dit produkt ligt dichter bij de laagste dan de hoogste noteringen. We schreven het al eerder de chry santen zijn veel te vroeg. Tot februar- toe blijven de mensen chrysanten zien Bovendien zijn er kwalitatieve nadelen Een chrysant vraagt nu eeymaal zo af en toe wat ruwer weer dan het de afge lopen maanden is geweest. Gladiolen En zijn nog wel wat gladiolen, maar het zijn de laatste soorten. Ze gaan van de hand voor 2-5 ct p. st. Grote chrysan ten van buiten, voornamelijk in de va riëteit Migoli, brengen 8-.6 ct per stuk op. Asters kosten 150-260 ct. per 100 stuks of 40-52 ct. als ze per 600 worden ver kocht. Grote dahlia's ontmoeten belang stelling voor 3-4Vj ct. voor de grootfcloe- mige en 2-3 ct per stuk voor de pom pomsoorten. Grote helianten veranderèn van eigenaar voor 220-420 ct per 100 stuks en de kleine helianten kosten 150-220 ct per 100. De prijs ornithogalum bleef met opbrengsten van 120-300 ct per 100 stuks aan de zeer lage kant. Fresia's van buiten doen van 50-75 c' per bosje en annemonen worden afge drukt voor 100-180 vt per 100 stuks. De laatste partijen zaaibloemetjes brengei 10-25 ct per bos op. De anjerkwekers maakten een scherpe prijsdaling mee voor hun produkt. gewas komt nog tot een prijs van 10-19 Tweede dag De Koningin wuift i sen die voor het bordes van het stadhuis van Numansdorp zijn sa mengestroomd om HM. toe te juichen. Op de tweede dag van haar bezoek aan de Deltawerken heeft koningin Juliana vanmorgen een bezoek gebracht aa in aanbouw zijnde brug over de Ooster sehelde. Deze brug, die ruim vUf kilo meter lang wordt en daarmee de groot ste overspanning van Westeuropa zal worden, zal de eilanden Schouwen-Dul- veland en Noord-Beveland met elkaar verbinden. Om tien uur vanmorgen arriveerde di Koningin, in haar gezelschap bevonden zich o.m. minister en mevrouw mr. J van Aartsen, met de Piet Hein in de vis sershaven te Colijnsplaat. In het exposi tiegebouw aldaar kreeg de vorstin, mede aan de hand van maquettes gebouwd door leerlingen van de zeevaartschool te Vlis- singen en door middel van foto^s,- teke ningen en kaarten-, toelichting op de in uitvoering zijnde werken. Informaties hierover werden verstrekt door ir. W. de Beijl. hoofdingenieur-directeur van de provinciale waterstaat in Zeeland. Later op de morgen bezocht konin gin Juliana het werkterrein en de op rit van de nieuw te bouwen brug, aan besteed voor ruim 64 miljoen gulden en die begin 1966 gereed moet zijn Een korte wandeling over het brugdek besloot dit gedeelte van het driedaags werkbezoek van de vorstin aan de Deltawerken. Bij de vissershaven had den zich velen verzameld om de in tocht van de vorstin van nabij te kun nen meemaken. Toen de Koningin zich aan de wal begaf werd zij met luid gejuich, muziek en kindergezang ont vangen. VALKENBURG, De gemeente Val kenburg staat volgende week weer in teken van de jaarlijkse paardenmarkt de Oranjefeesten. De actieve Oranjever eniging „Wilhelmina" heeft een aantrek- kclijk programma samengesteld. De festiviteiten beginnen a.s. zaterdag met een puzzelrit voor fietsen. Start de Marinus Poststraat: aanvang 2 uur. Dinsdagavond volgt een lampionoptocht voor alle kinderen met medewerking verenigingen uit Valkenburg. Opstelling van de stoet om 19.30 uur op het terrein van de heer Spiering. Muzikale mede werking verlenen de drumband ..Amici- tia" uit Katwijk, drumband ..D.W.S." uit Rijnsburg en natuurlijk „Valkenburgs Harmonie". Naafloop van de lampion optocht is er een demonstratie van de .drumbands, op liet Dorpshuisplein.- De hoofdschotel va de feesten valt op oensdag 9 en donderdag 10 september. Woensdagmorgen is het reeds om zes uur isliefhebbers, die in de Rijn, aan de overkant van de veerpont, hun geluk kunnen beproeven in een hen- gelwedstrijd voor iedereen. Om tien uur volgt de opening van de paardenmarkt. Middags is er om 14.30 uur ringrijden ?t bromfietsen voor twee personen op de Castelweg, om 16 uur boegsprietlopen dames en heren van 15 jaar en ou- h'et 17 prijs schieten voor heren va der. op de speelplaats van de kleuter school. Ten slotte volgt 's avonds nog een concert door ..Valkenburgs Harmonie". Aanvang 20 uur. Donderdag staat geheel "in het teken van de Oranjefeesten Om negen uur is er een optocht door het dorp: hieraan wordt deelgenomen door de jeugd van Valkenburg onder het motto: „Beroepen en vrije tijd". Na de rondgang opening van het feest door burgemeester M. A. van der Have. Daarna traktatie school jeugd en kinderspelen op het schoolplein van de L.O.-school aan de Broekweg. Om elf uur ringrijden op fietsen voor dames en heren, "s Middags om 14 uur kuipje steken met wagen op rails, voor dames cn. heren. Om 16 uur Stoelendans voor dames van 15 jaar en ouder en om 17 uur eveneens een stoelendans, maar nu voor de heren. De Oranjefeesten worden zaterdag avond besloten met een concert door het fanfarekorps ..Wilhelmina" uit Rijnsburg. VALKENBURG, De S.A.K.O.R., de Samenwerkende Kinderbeschermings Or ganisatie. heeft vorige v eek een lijst- collecte gehouden in Valkenburg, die ƒ303,80 opbracht. Voor dit prachtige re sultaat zijn de organisatoren bijzonder erkentelijk. VALKENBURG, In augustus werd in Valkenburg bij de Rijkspostspaarbank 13.820.54 ingelegd en ƒ12.461,81 terug betaald. VALKENBURG. - Ds. L. Vroeginde- wey uit Delft zal donderdagavond om acht uur in zaal De Vries spreken voor de Hervormde Evangelisatie, afdeling Valkenburg. ct. per stuk. maar 2- en 3-jarige anjers komen niet hoger dan 7-12 per stuk. Ge plakte anjers gaan weg voor 5-10 ct per stuk en tweede soort voor 3-5 ct, per stuk. Rozen worden afgedrukt voor 12-32 ct per stuk en 120-150 ct per bos. Witte lelies kosten 12-23 ct p?. kelk. Witte fresia is duur: 140-175 par bosje, terwijl golden yellow niet hoger komt dan 85- 115 per bosje. Authurium is met opbrengsten van 45-90 ct per bloem nog goed in trek maar de gerberaprijs moest een veer laten en kwam op 11-24 ct per stuk. Troschrysanten uit de kas brengen 70- 110 ct per bos op en grote chrysanten uit de kas doen van 22-35 ct per stuk De dagomzetten varieerden van f 34.000 tot f 57.000. Naar Duitsland. Engeland en België gingen wat anjers, gerbera's en rozen. Bloem hiii dcu rs u s RIJNSBURG Het comité Bloem- bindcursus heeft bekendgemaakt, dat de nieuwe bindcursus op maandag 21 sep tember om kwart voor acfht zal begin nen in een der hallen van de veiling Flora. Men kan zich nog opgeven bij J. B. van Iterson, Javastraat 7. Oegsi- geest. of bij S. Star, Rijnsburgerweg 102 te Rijnsburg. Emigra iitenecl 11 paar om hel leven gekomen de omgeving van Brisbane 'Australië) ten gevolge van gasverstikking om het leven gekomen Het echtpaar dat in Brisbane woonde, was met een pas aan geschafte caravan op vakantie. De 49- jarige man en zijn 47-jarige vrouw wer den In hun slaap verrast door het gas dat uit een defecte toevoerleiding van de zich in de caravan bevindende koel kast ontsnapte. Het echtpaar emigreerde in 1956 met vier kinderen naar Austra lië. De kinderen zijn inmiddels allen ge trouwd. Fiesta-fiasco noopt de overheid niet tot ingrijpen Slechts indien het reisbemiddelingsbe- drijf in het algemeen in ernstige mate in strijd met het algemeen belang zou handelen, is optreden van de overheid gerechtvaardigd. Dit antwoordt staats secretaris Bakker 'economische zaken), mede namens zijn ambtgenoot van o. k en w., de heer Van de Laar. op schrif telijke vragen van het Tweede-Kamer lid Wilmans (soc.) n.a.v. de ge beurtenissen bij het reisbureau Fiesta. Hoewel de staatssecretarissen alleszins gevoel hebben voor de onaangename verrassingen waarvoor een aantal va kantiegangers door de gang van zaken bij het reisbureau Fiesta zijn komen te staan, is niet gebleken, dat dergelijke praktijken in het reisbemiddelingsbe- drijf in het algemeen voorkomen. De heer D. Harms, voorzitter van de Centrale van zeevarenden ter Koop vaardij en Visserij (CKV) is vrijdag na een ziekte van enkele maanden op 60-jarige leeftijd overleden. De overledene, die zijn loopbaan be gon als scheepswerktuigkundige ter grote vaart, trad in 1937 in dienst van de toenmalige vereniging van scheeps- werktuigkundigen te Rotterdam en dien de de vakbeweging ten behoeve van de zeevarenden in verschillende func ties. zo meldt de C.K.V. In 1956 werd hy verkozen tot 2e voor zitter en op 1 maart 1963 tot voorzitter an de C.K.V. Hy had zitting in vele organen, zoals het College van commissarissen van de vereniging Zee-Risico, de bedryfsver- eniging en het pensioenfonds voor de koopvaardy en het Algemeen Zieken fonds voor zeelieden. Zijn vele verdiensten vonden officieel erkenning bij de uitreiking van de De Ruytcr-medaille in zilver op 1 april 1963, welke onderscheiding werd verleend op grond van zyn büzondere verdiensten op het terrein van de belangenbeharti ging der Nederlandse zeevarenden. begrafenis heeft gistermiddag plaatsgevonden. Contract Oost-Borneo met Indonesië over goudmijn De directeur van de Oost-Borneo My. de heer J. O. van Gruisen. bevestigd, dat hij een contract van samenwerking getekend heeft betreffende de exploita tie van een goudmijn in Meulaboh (Wes telijk Atjeh) met het Indonesische minis terie van basisindustrieën en mijnen Indien het onderzoek aantoont dat groot scheeps mijnbouwwerken gerechtvaar digd zijn, kan men de exploitatie op grondslag van produktiedeling ter hand en. Oost-Borneo met haar ervaring tientallen jaren in Indonesië beschikt over gegevens die het werk sterk kun nen vergemakkelijken. Voorts voert Oost-Borneo besprekingen over exploi tatie van nikkel en kobalt in Waigeo en van koper in het Carstenzgebergte in Nieuw-Guinea. De moeilijkheden bij de financiering zijn nog niet geheel opge lost doch men is daarmee bezig. In het jaarverslag 1963 van de Rijksdienst voor liet nationale plan wordt weer gepleit voor een stede- bouwkundige visie in het bijzonder op de verdere groei van het westen van het land. Niet alleen de ontwik keling sedert 1947 toont de noodzaak van deze visie aan, maar vooral dc verwachte groei tot aan het eind van deze eeuw pleit voor een dergelijke i. Temeer, omdat dc verstedelij king een extra zwaar accent krygt (de zogenaamde sociaal-economi sche verstedelijking) door de mas sale groei van het forensisme. Óndanks de voortgaande landaan winning, zo zegt men verder, wordt de grond in ons dichtbevolkte land in toe nemende mate een schaars artikel. Dit heeft gedurende de laatste jaren een duidelijke invloed op de prijzen gehad, met name voor de hoogst gekwalifi ceerde landbouwgrond tuinbouw grond), voor bouwterreinen in aan trekkelijke omgeving en voor recrea- tiegrond (veelal woeste grond). Dien tengevolge doet zich thans het merk waardige verschijnsel voor. dat erhouding de beste en dc slechtste gronden liet sterkst in waarde stijgen Voor Nederland als geheel zijn de koopprijzen voor boerderijen het laat ste jaar gestegen met plm. 30 pet, voor los bouwland met plm. 80 pet en voor los grasland met plm. 70 pet. Nergens is de prijs zo snel gestegen als bij het' los grasland in de tuinbouwgebieden; het stijgingspercentage bedraagt hier rond 140. Op basis van de gegevens van de volks telling 1960 geeft het jaarverslag verder het :sten. (Va redacteun een interessant overzicht van de vc delijking sedert 1947. Het blykt, dat de uitbreiding va steden in liet westen zich vooral op twee manieren heeft voltrokken: eerst trad verdikking naar binnen op van de Rand stad en verder was er de expansie buiten. Het t Spreiding 'erzicht van de Rijksdienst krijgt nog meer reliëf, wanneer in het jaarver- slag wordt herinnerd aan de cijfers van de te verwachten groei van de bevolking. Geconstateerd wordt, dat nu Nederland 12 miljoen inwoners telt. de volgende miljoen zich beter kan spreiden dan de vorige miljoenen. De decentralisatie, mede gestimuleerd door het regeringsbeleid, blijkt haar uit werking op de bevolk ingsspreiding niet te hebben gemist. Het vertrekoverschot van het westen des lands was in 1963 meer dan dubbel zo groot als in het voorafgaande jaar. vooral als gevolg van een sterke stijging van het Noordhollandse vertreksaldo. Voor het eerst is het westen het landsdeel met in absolute zin het grootste ve rtrekoverschot. In economisch opzicht moeten de toene mende binnenlandse vertreksaldi van het westen des lands niet worden toegeschre ven aan verminderende bedrijvigheid in toenemende acti viteit in de overige landsdelen, terwijl ook het uitgroeien van de Randstad Hol land buiten de grenzen van de drie weste lijke provincies van invloed zal zyn. De dertienmiljoenste inwoner kan wor den verwacht in 1969, de veertienmiljoen ste in 1975 cn de twintigmiljoenste in 2001. Dit is echter een maximumraming. Tijdens dit groeiproces zal zich een verdere verschuiving van bevolking vol trekken uit de landbouw naar de in dustrie en de dienstensector. Terwijl thans ifog 10.9 pet van de beroepsbevol king arbeid vindt in de agrarische sector, zal dil percentage bij het begin van de 21ste eeuw vermoedelijk zijn gedaald tot 3 a 4. Bii een bevolkingsomvang 20 min zal dan ook de „landelijke" bevol kingsgroep (agrarische en daarbij beho rende verzorgende bevolking) naar v wachting slechts 1 a 2 min uitmaken. De overige bevolking van 16 a 19 min moet men zich dan denken in een mee ..stedelijke" sfeer. Dit is een proces da zich zij het met grote fase-verschillen over de hele wereld voordoet. In de rest van deze eeuw zal er dan ook stedelijke bouw nodig zijn dan in de ge hele voorafgegane geschiedenis der hcid. Min of meer ter geruststelling wordt nog meegedeeld, dat vergeleken me bevolkingsontwikkeling in de wereld de groei in Nederland nog op een betrek kelijk matig niveau ligt. Volgens de laatst bekende cijfers van de Verenigde Naties het gemiddelde groeipercentage van de wereldbevolking 1,8. Europa neemt met groeicijfer van 0.8 pet een bijzonder lage plaats in. Binnen Europa ligt Neder land met een jaarlijkse toeneming van 1.3—1.4 pet zeer hoog. maar toch nog on der het wereldgemiddelde. r ri o VUxSSoiVr 91 KW Oporto Tweede lijst na Onrlstto» I W.ooN Bres. V Kp Vecdiéebe o TMJTXTSO'Ui PMUIU i W3W Troodh«*n TTororenburch Do*, sing WCKOftATD l wvw v.'», OTobotd BoHmer l p rtnlaurrc r.miiEUt-WKN i vvov",n

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 9