Makarios weigert aflossing Turken Nieuwe leidse Conraint 2545 Bos- en heidebrand verwoest 100 ha Horecatop van E.M.S. treedt af „Ernstigste crisis om Cyprus Aardgas op Ameland gevonden ,Cleo' richt in Miami grote schade aan LANCIA KLASSE AUTO f 9950.- MAREL Sportbijlage Met man en macht aan het werk Caransa neemt zaken over van E.M.S. Chr. Metaalbedrijfsbond Zwarte DAF-lonen - sociale maatregel Commentaren Feest in de Mussenstraat Vrijdag 28 augustus 1964, 45ste jaargang Directeur: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD .Suntvastigk le gheblevea mijn hart in teghenjpoet" Veranderlijke bewolking Veranderlijke bewolking met plaatse- Hik een bul. Zwakke tot matige wind draaiend naar westelijke richtingen. Enige verdere daling van temperatuur. (Opgemaakt te 11-15 uur). (Zie voorts pagina 7) 58936 Abonnementsprijzt (Van een onzer redacteuren) Er is toch aardgas op Ameland. De Nederlandse Aardolie Maatschappij heeft op haar lokatie in de buurt van Hollum gisteravond een gasvlam kun nen ontsteken. De NAM-experts ble ven bescheiden. ..Het is voorlopig nog een klein vlammetje", verklaarden zij. Hoe groot het „gasvoorkomen" op Ameland is, kan men natuurlijk nog op geen stukken na bekijken. In ieder geval was de vlam gisteravond op het hele eiland te zien. De NAM boorde al sinds eind vorig jaar op dezelf de plaats en op ongeveer drieduizend meter diepte werd nu de gasvondst ge daan, op de westelijke punt van het Waddeneiland. In het oosten boort Mobil Oil en ook deze maatschappij verwacht binnenkort op de Amelander Hon gas aan te boren. Dat de deskundigen van de NAM op Ameland uiterst voorzichtig zijn in hun uitlatingen over de recente gasvondst is begrijpelijk. Immers men heeft in de maanden, dat door vele maatschappijen op het eiland werd geboord, reeds tal van teleurstellingen ondervonden. Zoals men zich zal herinneren, kondigde de Caltex enkele maanden geleden ook een vondst aan, maar later bleek, dat niet meer dan zoutwater uit de bodem omhoog kwam. Caltex heeft toen de hele boorlokatie van het eiland verhuisd naar elders in het Waddengebied. BP en Gulf beproef den vergeefs hun geluk en zijn inmiddels ook van het eiland verdwenen. NAM en Mobil Oil bleven dus over als enige concurrenten in de strijd om het aardgas, die heel Ameland nu al bijna een Jaar in zijn ban houdt. Overigens heeft de NAM-vondst het hele eiland verrast De technici van Mobil Oil verwachtten zelf. dat zij de eersten zouden worden. Zij hebben nu verklaard in de komende nacht hun gasvlam te kunnen ontsteken. Op beide boorlokaties heerst een koorts achtige activiteit en de komende dagen zullen leren, of de eilandbodem nu in derdaad zijn geheimen zal gaan prijs geven. Volgens westerse diplomaten is de „ernstigste ontwikkeling om Cyprus op komst". President Makarios heeft namelijk geweigerd in te stemmen'met de halfjaarlijkse aflossing van 250 militairen van het 650 sterke Turkse garnizoen op Cyprus. Deze aflossing zou normaal maandag moeten gebeuren. Diplomaten beschikten over inlichtingen dat Turkije vastbesloten is, desnoods met geweld zijn militairen af te lossen. Makarios daarentegen wil geweld met geweld beantwoorden. Amerikaanse, Rus sische en Britse diplomaten ontwikkelen een koortsachtige activiteit. In Turkije is de stemming, als gevolg van recente druk op Inönü om gema tigdheid te betrachten, duidelijk anti-Amerikaans geworden. Makario; baseert zijn weigering op de eenzijdige opzegging van de geslo ten vendragen. Turkije houdt vast aan deze verdragen. Zoals de toestand zich nu ontwikkelt kan de crisis weer uit groeien tot .gevaarlijk en kwetsbaar". Amerika zou in Ankara „geweldige druk" uitoefenen om te voorkomen dat Turkije de aflossing met geweld doorzet. Maar Inönü verkeert ln een lastig par ket. Het leger is oorlogszuchtig en de stemming onder het volk is duidelijk anti-Amerikaans. Dit bleek wel uit een gisteravond gehouden demonstratie, waarbü anti-Amerikaanse leuzen werden geroepen. Bovendien zijn de af te lossen soldaten dienstplichtigen, die, indien zij langer onder de wapenen blijven, alleen bij een speciale wet daartoe verplicht kunnen worden.- De grootste Turkse oppositiepartij dringt er verder bij Inönii op aam een hardere Cyprische politiek te gaan voe ren. Deze partij stelt ook pogingen in het werk om een speciale bijeenkomst van de Nationale Vergadering te be werkstelligen. De regering wordt verder geadviseerd de betrekkingen met Ame rika te herzien en de Amerikanen in Turkije minder voorrechten te geven. In Istanboel heeft het studentenverbond meegedeeld op orders te wachten „om zich de lendenen te omgorden". De ernst van de toestand komt duide lijk naar voren nu dit de eerste keer ii dat Makarios de Turks-Cyprische ge meenschap n'iet te lijf gaat, maar zich rechtstreeks waagt aan een krachtme ting met Turkije. Het lijkt oniwaarschijn. lijik dat Inönii hierop een antwoord schul- De orkaan „Cleo", die me,t snelheden van meer dan 170 kilometer per uur over het Caraïbisch gebied jaagt, heeft gisteren grote schade aangericht in Miami n Florida. Vooral de dure hotels langs de kust hadden het zwaar te verduren. Veel mensen moesten naar een ziekenhuis om hun wonden te laten verzorgen. Van doden is geen melding gemaakt. Door het breken van elektriciteitskabels waren delen van Miami in duisternis ge huld en ontstonden branden die moeilijk te blussen waren. De schade wordt ge raamd op 1,8 miljoen gulden. Ruim vijf honderd reizigers brachten de nacht door op het vliegveld, omdat alle vluchten wa- reeds vanaf Bel voor proefrit WASSENAAR Op zijn verdere tocht langs de kust van Florida heeft de orkaan de raket- installaties op Cape Kennedy gespaard. In allerijl werden gisteren zes raketten stevig vastgezet, terwijl de raket Titan-2, bestemd om aan het eind van bet jaar de Amerikaanse ruimtevaarders Virgil Grissom en John Coung in het kader van liet Gemini-project gezamenlijk een proefvlucht te doen maken, van ztjn tweede trap werd ontdaan. Men neemt aan dat door deze montage een vertraging zal ontstaan in deze proefvlucht. dig blijft. Marine en luchtmacht verkla ren zich tenminste klaar voor de strijd. Er is een rapport over de jongste ont wikkelingen aan Oe Thant overgelegd die onmiddellijk begonnen is aan een bemid delingspoging. Er wordt al gesproken van een speciale bijeenkomst van de Veiligheidsraad, die volgende week zou plaats hebben. Uit de havenstad Iskanderoen werd gis termiddag al vernomen dat de troepen die het garnizoen op Cyprus moeten aflossen zich al hebben ingescheept. Bij de krant van vandaag ls een I speciale bijlage gevoegd, die gewijd i ls aan de sport. Met deze sport- j bijlage, die wordt uitgegeven ter j gelegenheid van het begin van l nieuwe sportseizoen, wordt i traditie voortgezet. WIJ houden er van overtuigd, dat wij hier- mede velen van onze lezers een i dienst bewijzen Een treffende foto uit Thanh Bo in de provincie Da Nang in Zuid- Vietnam, waar het tot religieuze relletjes is gekomen tussen rooms- katholieke en boeddhisten. En jonge demonstrant, met bebloed hoofd, draagt een portret van de vermoorde president Ngo Dinh Diem, dat hij uit het huis van een r.-k., heeft weggenomen. Naar schatting 100 ha bos en heide zijn gistermiddag verloren gegaan, toen aan de rand van de gemeene Oister wijk brand ontstond op de uitgestrekte Campinaheide en het vuur zicli met razende snelheid over een brede haan in de richting Boxtel verspreide. Aan gewakkerd door de stevige zuidoosten- ■ind vond het vuur gretig voedsel in het droge hout en de gloeiende hei. Het vrat zich eerst een weg door het den nenbos, waarna de vlammen een open vlakte bereikten met hier en daar slechts kleine plukjes hei, die dank zij een speelse windvlaag aan vernieling ontkwamen. Het zonovergoten landschap werd als :n uitgestrekt slagveld. Overal zwart geblakerd gewas met aan de Oisterwijkse kant nasmeulend bos en, ver vooruit een geweldige hitte uitstralend, een donker rookgordijn met daartussen door fel gele vlammen, die telkens hoog opschoten Honderden brandweerlieden en militairen zijn gisteren de gehele middag bezig geweest met het bestrijden van een felle bos- en heidebrand. Deze lucht opname toont een overzicht i een der brandhaarden vloog regelmatig over de heide om hier en daar weer oplaaiende vlammen ter stond te kunnen melden. Ondanks de in spanningen van zeer velen ls opnieuw een prachtig stuk natuurschoon verloren gegaan. Omtrent de oorzaak tast me het duister Gisteren is definitief bekend ge worden dat de raad van bestuur van E.M.S.-Continental zijn mandaat ter beschikking heeft gesteld. Het neer leggen van de functies van het be stuur van E.M.S.-Continental knan nadat op 20 augustus de horeca-be- drijven van de E.M.S. rechtstreeks onder de raad van bestuur van de E.M.S. waren geplaatst. De raad van bestuur van E M S -Con tinental N.V. wend gevormd door de heren S. O. Kuneroan, voorzitter van de raad en oud-KLM-employé, dr. J. F. Saarloos, voordien bedrijfsecono misch adviseur van de Exploitatie Maatschappij Scheveningen vóór deze N.V. in de Zwolsmangnoep wend opge nomen. en F. W. van der Wolk, ex-di recteur van Ru teek's. De Zwolsman gnoep heeft gisteren in Den Haag een groot pand met gmote winst ver kocht. De panden werden verkocht te gen de gezamenlijke prijs van f. 24 mil joen. Het is normale verkoop geweest, die niets te maken heeft met de „uit verkoop" van panden, zo verklaarde de heer Zwolsman. Het betreft hier pan den die normaal waren verhuurd, doch die in het bestel van de verkooppolitiek van de E.M.S. voor verkoop in aanmer king kwamen De verkoopprijs ligt be langrijk boven de taxatieprijs van de panden per 31 december 1963. Men is met de verkoop zeer tevreden, aldus i heer Zwolsman. De verkoop van d'e panden heeft de aandtelen van de Exploitatie Maat schappij Scheveningen acht punten boven de koe re van woensdag doen noteren. Beurskrdngen zijn van mening dat dc verkoop een belangrijke bijdrage levert tot de liquiditeit van het concern. Met ingang van vandaag heeft de ex ploitatiemaatschappij Caransa twee Ru- tecks cafetaria's in Amsterdam (Kalver- straat en Nieuwendyk) overgenomen van de E.M.S. Dit is meegedeeld in een ver gadering met het personeel van de belde zaken in het Doelenhotel. De voorzitter, de heer J. A. Wagencr, van de Nederlandse bond van hotelper soneel (NW) deelde na afloop der bij eenkomst mede dat hy met de heer Ca ransa is overeengekomen dat het per soneel van de twee zaken (ongeveer 70 personen) vandaag op normale wijze in dienst komt bij de heer Caransa, waar bij deze heeft gezegd alle rechten het personeel te zullen garanderen. f Luchtfoto ANP) plukje bos ten offer viel. Voor de vele toeristen uit Oisterwijk was het een spectaculair schouwspel. Velen stonden in luchtige kleding met de op de vlammen, anderen trokken zich van het onheilspellend gebeuren niets en bleven rustig zwemmen ln de veni die schuil gingen achter een rookgewaad van smeulend naaldhout De brandweren van Oisterwijk. Haa- ren en Boxtel waren spoedig na het uit breken van de brand, omstreeks twaalf uur ter plaatse. Zij werden geassisteerd door de bedrijfsbrandweer van de leer fabriek Oisterwijk. Later op de middag rukten honderden manschappen aan uit de kazernes in Den Bosch en Tilburg. Tegen vijf uur werd ook de Tilburgse brandweer te hulp geroepen, die met twee tankauto's op het terrein van de brand verscheen. De Tilburgers hadden even te vc een bosbrandje. waarbij een hectare loren ging in Moergestel, geblust in menwerking met de brandweer uit die plaats en uit Hilvarenbeek. Na vele uren had de brand nog niet aan kracht ingeboet. Een sportvlieger (Van onze sociaal-economische redactie) TJET bestuur van de Christelijke Metaal Bedrijfsbond is verbaasd over het rumoer, dat is ontstaan ov het beleid van de DAF te Eindhoven, waarbij ten aanzien van de prem betaling voor uitkering bij ziekte een voor de werknemers gunstige zin van de cao wordt afgeweken. Het lief fen van slechts 1 pet inplaats van 3.65 pet van het loon als bijdrage in de kos ten van deze verzekering is volgens de CMB een sociale maatregel, die niet onder betaling van zwart loon mag worden gerangschikt. Het bestuur van de CMB verklaart dil in een communiqué, dat gisteravond is uitgegeven naar aanleiding van de pers- publikaties over uitlatingen als zou bjj de DAF een vorm van zwart loon worder betaald. Zoals wij gisteren hebben ge meld. heeft de voorzitter van de werkne- sdelegatie in de Vakraad voor de Me taalindustrie. de heer R. Baarda, ver klaard. dat het door de DAF afwyken var het in de cao neergelegde pariteitsbegin sel ta.v. de premiebetaling voor de ziek teverzekering der werknemers beschouwd worden als een vorm van zwart loon, standpunt, dat werd onderschreven door de voorzitter der werkgeversdele gatie in de vakraad, ir. K. van der Pols. Werkgever vrij Evenals de directie van de DAF is bestuur van de Chr. Metaal Bedrijfsbond het hiermee niet eens. De bepaling in de ao, dat de kosten voor de uitkering bij iekte gelijkelijk zullen worden gedra gen. is vooral bedoeld als een recht van de werkgever en het staat hem vrij van dit recht geen of slechts gedeeltelijk ge bruik te maken, aldus de CMB. In het communiqué wordt dan verder verklaard: „Een verplichting tot inhou ding van de premie uit de desbetreffende bepaling af te leiden zou dan ook onjuist zijn. In vele gevallen wordt van de be ambten in het geheel geen premie inge houden. Voorts moet de cao als een minimum regeling worden beschouwd. Duidelijk blijkt dat uit de vaststelling van maxi mumlonen door buiten de partijen staande instanties, maar ook m verschil lende regelingen voor vakantie, kort zuim, betaling bij overwerk, die in gun stige zin van de cao-bepalingen afwijken, wijzen daarop. Deze en andere gunstige regelingen geven in de praktijk geen leiding tot moeilijkheden De stelling, dat een gunstiger premiebetaling voor werknemers dan in de cao is bepaald als betaling van zwart loon moet worden be schouwd. wordt door het bestuur van dc CMB derhalve met klem van de hand gewezen. (Tüta) T-TET vertrek van de heer Rengelink als programmacommissaris van de N.T.S. duidt op meningsverschil Het gaat om het karakter van de N.T.S. Is zij een zelfstandig lichaam of is zij een vorm van samenwerking tussen de omroepverenigingen? Wij hebben er ons altijd over ver baasd. waarom aan de N.T.S. zoveel zendtijd moet worden afgestaan thans veertig procent. Het kwam er op neer, dat de omroepverenigingen inbrachten van zichzelf. Maar waar om deze figuur? Waarom zouden ze het niet mogen doen op eigen naam? Het is ons nooit erg duidelijk ge weest. Een N.T.S. als orgaan van coördina tie tussen de omroepen zou nuttig kunnen zijn, ter voorkoming van doublures en ter verzekering van de nodige verscheidenheid in de uitzen dingen. Maar waarom meer? Geble ken is wel, dat de heer Rengelink voor de N.T.S. meer wil dan zij thans reeds doet! Hij wenst haar een zelf standig lichaam met een eigen staf van medewerkers. Wellicht werkt daarin door de verscheidenheid van opvattingen zoals deze onder de so cialisten leven. De heer Rengelink zelf is socialist. Onder hen immers voelt men zowel voor een algemene omroep als voor een bestel van om roepverenigingen. Een zelfstandige N.T.S. naast de om roepverenigingen komt aan deze ver scheidenheid in socialistische opvat tingen tegemoet. Het verbaast ons echter niet, dat de andere omroepen met zijn zienswijze niet instemmen. Men kan de N.T.S. ook teveel inhoud geven. 'TOEN onlangs uit een opinie-onder- A zoek bleek, dat een grote meer derheid geporteerd was voor een christelijke politieke partij, is daar tegen door politici aangevoerd, dat het onderzoek niet voldoende gezag hebbend zou zijn. Zelf hebben wij gewaarschuwd, zowel tegen over. als tegen onderschatting van de geble ken resultaten. Wij hebben er nog iets aan toege voegd, en wel dat de beslissing hier ligt bij de partijen zelf, een beslis sing die te allen tijde zal moeten worden geëerbiedigd. Andere licha men, kranten inbegrepen, moeten dan niet de schijn wekken van te willen dringen in een bepaalde rich ting. Wat niet wegneemt dat ook kranten haar wenselijkheden mogen hebben en daarvan nu en dan ook mogen doen blijken. De opinie-onderzoekers zelf hebben de kritiek van de politici niet op zich laten zitten en hebben nu op nog aanmerkelijke bredere schaal een nieuw onderzoek ingesteld. Dat nieuwe onderzoek bevestigt vrijwel geheel de uitslag van het eerder ge- houdene. De grote meerderheid, ook binnen dc partijen van thans, is voor een partijformatie. Ook ditmaal volstaan we met onze waarschuwing. Het risico van moge lijke overschatting is nu wat minder geworden, dat van onderschatting echter toegenomen. Men mag belangstellend zijn, welke waardering dit jongste, breder opge zette opinie-onderzoek toevalt. JVA enkele dagen waarin de span ningen leken afgenomen is nu op Cyprus de spanning helaas weer toegenomen. En opnieuw ligt de oor zaak voornamelijk bij de onhandel bare aartsbisschop Makarios, die dit maal gekant blijkt tegen de aflos sing van de Turkse militairen. Zijn halsstarrigheid is toch wel op merkelijk En deswege dreigt op nieuw gevaar, dat de conflicten niet tot het eiland zelf beperkt kunnen blijven, hoezeer op dit punt een ieder zich huiverachtig betoont. Kieskeurig is de aartsbisschop niet in het aantrekken van hulp. Reeds zagen we dat Chroesjtsjef, in wie de oude Adam weer even ontwaakte, hier mogelijkheden bespeurde tot een enkel vispartijtje in troebel wa ter. Maar de Rus hield zich gereser veerd; na Cuba wetend dat hij het politieke evenwicht in de wereld niet mag verstoren. Nu Ls de aarts bisschop bovendien naar Egvpte ge trokken. Wat beoogt hij met deze reis? Niet anders dan Chroesjtsjef. kan ook Nasser hem uitsluitend in woorden steun toezeggen. Wat aartsbisschop Makarios echter kennelijk bedoelt, is een ieder zodanig onder druk te zet ten dat hij wel winst moet behalen. Men zou intussen, de man aan de gang ziende, gemakkelijk kunnen vergeten, met een kerkvorst van doen te hebben. Intussen en daaraan mogen wij toch ook wel eens denken duurt voor de bevolking zelf op het eiland. Grieks, zowel als Turksgezinden, het nauwelijks meer te dragen lijden voort. Hoe pijnlijk geborneerd kun nen wij mensen zijn. Benoemd tot president-plaatsvervan ger van de krijgsraad in het commande- ment der zeemacht in Nederland mr. A. BerNiout. griffier van de kantongerech ten te Middelburg, Zierikzee. Terneuzen en Oostburg. tevens kantonrechter plaatsvervanger in genoemde kantons Ons nieuwe feuilleton; In de rumoerige Mussenstraat, waar de hele dag kinderstemmen kw-etteren, viert het «-htpaar Appelaar zijp veertigjarig huwelijksfeest dat wil zeggen dat de oude Anna Appelaar haar moeilijk leven aan zteh voorbij ziet trekken naast een man die haar in niets ter ztide staat. Een troost heeft zij echter, zij weet haar kinderen aan haar zijde De schrijfster M. A. M. Renes-Boldingh beschrijft met gevoelige pen de dagelijkse zorgen van het gezin-Appelaar, dat soms wel zwirr ge- havend. maar toch heelhuids door alle levensstormen komt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 1