E.M.S.
Boito's Mefistofele in een
grandioze enscenering
Surinamers vragen j
om maatregelen
PLAATJES KIJKEN IN VERONA
Rustig weer
Entourage van
voetbalmatch
Discriminatie
dce/
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1964
EEN forse plensbuidie de gehele
morgen duurde, maakte dat de
voorstelling van Boito's „Mefistofele"
aan een jijden draad kwam te han
gen. Maar de zon won het uiteinde
lijk dan toch en 's avonds waren er
alweer een kleine 12000 bezoekers
voor de arena van Verona.
„Mefistofele" werd in Verona reeds
in verschillende seizoenen opgevoerd
en dat het werk deze zomer weer op
het programma figureerde mag men
voornamelijk toeschrijven aan het
feit dat de regie en enscenering vol
op kansen biedt tot imposante ef
fecten. Want dat de muzikale meri
tes van Boito's opera-eenling dit
zouden hebben bewerkstelligd, zal
geen zinnig mens kunnen beweren.
Na een weinig succesvolle première
in 1868 in de Milanese Scala moest
Boito het werk grondig reviseren en in
1876 ging het stuk weer. in Bologna
dit keer. Sedertdien behoort „Mefisto
fele" tot de tweede lijn van het Ita
liaanse operareperotire Boito was nog
maar net 20 jaar toen hij de Faust-
stof ging bewerken voor het operato
neel. Hij had beter moeten weten! Doch
de jonge dichter-musicus was vervuld
van literaire idealen en bovendien fas
cineerde Wagners Gesamtkunstwerk
hem. In zuiver muzikaal opzicht was
Beethoven zijn grote voorbeeld. Dit al
les mag voorwaar een curieuze instel
ling voor een Italiaan heten, doch het
stempelt hem in ieder geval tot een
unieke figuur in het toenmalige
Italiaanse operaleven, dat geheel werd
beheerst door Verdi. In de jaren dat
Boito aan „Mefistofele" werkte was
zijn afkeer van Verdi's kunst bijna
spreekwoordelijk, een houding die hij
overigens uit eigen overtuiging heeft
opgegeven, hetgeen hij duidelijk heeft
bewezen in zijn congeniale samenwer
king met de grijze Maestro. Want wie
anders dan Boito heeft de tekstboeken
geschreven voor Verdi's „Otelli" en
.Falstaff'. tekstboeken die uitmunten
door hun concieze vormgeving en hun
volmaakte harmonie met Verdis' mu-
Literair
Van zuiver literair standpunt bezien
is het libretto van ..Mefistofele" lang
niet slecht en de wijze waarop hij de
Faust-mythe heeft bewerkt verraadt de
erudiet in Boito. Doch symboliek en
epera verdragen elkaar slecht, dat is
wind is in ons land oostelijk als
gevolg van een lagedrukgebied
dat zich over zuid-Frankrijk, Spanje
en het westelijk deel van de Middel
landse Zee uitbreidde.
De bewolking hiervan reikte vrij
dagochtend tot boven Nederland, maar
deze verdween in de ochtend voor het
grootste gedeelte. Het weer zal het
komende etmaal gunstig blijven, om
dat zich een rug van hoge luchtdruk
uitstrekt van de Azoren over Enge
land naar noord-Duitsland. Wel is bij
IJsland een depressie aanwezig, die
snel uitdiept, maar van deze wordt
verwacht dat zijn invloed zich niet
verder dan tot Schotland en het noor
delijk deel van de Noordzee uitbreidt.
In verband hiermee verwachten we
morgen weinig wind en flinke perio
den met zonneschijn. In de tempera
turen komt niet veel verandering
Zon en maan
Zaterdag 22 augustus: zon op 5.35. on
der 19.50; maan op: 20.03. onder 4.10.
Zondag 23 augustus: volle maan
HOOGWATER SCHEVENINGEN
Straiwlverwachting
Rustig strandweer met zonnige perio
den en morgen een langzaam toenemende
zuidwesten wirtd. In de middag 19 a 20
graden, zeewater 18 graden.
Vooruitzichten: ten noordwesten van
Schotland ontwikkelt zich een depressie,
die tijdens het weekeinde in het Noord
zeegebied weer buien en een toenemen
de wind met minder aangenaam strand
weer zal brengen.
door de jaren heen wel bewezen en het
mag een wonder heten dat in „Mefis
tofele" nog zoveel is gered van Goe-
thes' geweldige drama. Het probleem
„Mefistofele" ligt dan ook doodge-
i in de vraag hoe Boito zich te
vreden heeft kunnen stellen zijn tekst
jorzien van zulke in de grond van
de zaak machteloze muziek. Men om
schrijft deze wellicht het best als een
slap mengsel van Beethoven. Wagner
Verdi. Want de Verdi-hater Boi-
bezondigt" zich in „Mefistofele"
herhaaldelijk aan duetten, trio's en
tetten die men zonder aarzelen
Verdi zou toeschrijven'
Fantastisch
en, van de muziek moest men
het bepaald niet hebben in de Verone-
.Mefistofele". Maar het oog kwam
niets te kort. Want Attilio Colonncllo,
die de costuums en de scène ontwierp
egisseur Herbert Graf hebben in
het toneelbeeld een meesterwerk van de
eerste grootte geleverd. De proloog in
de hemel speelde zich in de hoogste
hoogten van de arena af en toonde
groot aantal engelen, van beneden
af verlicht, terwijl een machtig koor
onzichtbaar voor een majesteitelijke om
lijsting zorgde. Een magnifiek schouw
spel van kleuren en beweging bood de
Paaszondag in Frankfurt waarin voor
al dc zinvolle bewegingen van koor en
figuranten (honderden in totaal!) op
vielen. Van een overweldigende kracht
de klassieke heksensabbath, die
met ballet koren en figuranten van
bijna huiveringwekkende schoonheid
Regie en enscenering bereikten
hun hoogtepunt in de epiloog, qua
beeld een variant op de proloog doch
nog grootser van opzet. Kortom, het
een fantastisch en eigenlijk niet te
beschrijven schouwspel. De verslagge-
»r noemt het bij gebrek aan woorden
laar .plagtjes kijken".
Ghiaurof
Denk echter niet dat" dit alles ont-
irdde in grof effectbejag: alles werd
door Colonnello en (vooral!' Graf be
heerst en met een grandioos meester
schap gerealiseerd. Trouwens, de vak-
Herbért Graf had de vocalisten
aangezet tot bijna over de gehele linie
•treffelijk spel. De enige uitzonde
ring geldt de fantasieloze en stijve
Faust van Carlo Bergonzi die. hoewel
vocaliter van de allerhoogste klasse
met zijn prachtige stem en artistie-
voordracht. toch allerminst de drauf-
gangerische jonge levensgenieter ->
wist te maken. Maar daar stond naast
hem de magistrale Mefisto van Niko
lai Ghiaurof. Deze jonge Bulgaarse bas,
lu reeds voor de derde keer in
Verona zong, is gezegend met een ge
luid als van een bronzer klok en met
acteertalent als men maar zelden
ontmoet op de operabühne. Deze ver
slaggever maakte enkele maanden ge
leden voor het eerst kennis met hem
een grammofoonplaat. Sedert die
opname voor Decca is gemaakt wordt
de stem echter aanmerkelijk soepeler
gehanteerd en de voordracht heeft zich
geïntensiveerd. Een zanger die op zo
jeugdige leeftijd hij is nauwelijks
- een zo obsederende creatie weet
te leveren is een zeldzaamheid en we
'oorspelen hem dan ook een grote toe
komst. De twee vrouwelijke hoofdrollen
■erden vertolkt door Gabriella Tucci
(Margherita) en Marmando Bonato
(Marta) van wie vooral Gabriella Tuc-
opviel als een zangeres met stemcul-
tuur en artistieke smaak. Een dirigent
een groot uitvoeringsapparaat als
hier werd gebruikt alleen al in de hand
eet te houden is een goed -vakman,
laar de wijze waarop Franco Capua-
a het deed verdient slechts de groot
ste lof: hij leidde koor en .orkest met
breed en autoritair gebaar en wistBoi-
muziek ver boven zijn niveau te
Cav en Pag
IHET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
Ypenburg
Vlissingen
De Bilt
Twcnthe
Eindhoven
Frankfort
München
Zürich
21 13 0.3
windstil 22 10
windstil
windstil
ling „Cavalleria Rustieana" van Mas-
cagnl met na de grote pauze het bal
let „Zwanenmeer" van Tsjaikofski-
„Cav. Pag." schijnen dus niet meer
zo heel onafscheidelijk meer te zijn!
Van de drie produkties die deze zomer
werden gegeven, bleek deze
dan de meest commerciële te zijn. Wat
.Cavalleria" betreft mag dit geen
'ondering verwekken want Mascag-
felle en vol theaterzin geschreven
ia vermag nog immer. 74 jaar na
boeien. Maar „Zwa-
Italië is bepaald niet ballet-
minded, zegt men. De verslaggever ge
looft daar niet meer aan. Het voor 90
procent Italiaanse publiek in de arena
heeft de lange, zeer lange voorstel
ling bejubeld en wist niet van schei
den! En de arena was vol en dat be
tekent ruim 20.000 toeschouwers
Voor de „Cavalleria" had Attilio Co
lonnello een heel Siciliaans dorp op het
gezet, met de voorgeschreven
attributen als kerk. herberg en Santuz-
als pièces de milieu. De re-
Sandro Bolchi was een toon-
n soberheid en hij had zich
duidelijk op het standpunt gesteld dat
Mascagni's muziek zelf reeds voldoende
achtergrond bood om de handeling dra
matisch gestalte te geven. Men had
voor een sterke bezetting gezorgd die.
moge zij dan niet over de gehele linie
blijk hebben gegeven van een hoog
staand artistiek besef, in ieder geval
wel raad wist met het theatrale veris-
Mascagni. En dat is waar het
publiek voor komt De rol van San-
tuzza werd gezongen door Antonietta
Stella, een van Italië's meest gevierde
operadiva's en specialiste in verislische
rollen.
Aan dramatiek en pathetiek man
keert het haar niet. docht de stem
wordt uitsluitend daardoor geregeerd.
Het timbre wordt in de hogere regio
nen scherp en het borstregister ver
toont bedenkelijke hiaten, die moeten
worden opgevuld door het optrekken
van de stem en wie dit wil expliceren
als een uiting van morbidezza is er
naast.
Neen dan weten een Scotto en een Tuc
ci toch beter hoe men kan zingen' Re-
nato Cioni was naast haar een fraai
zingende Turiddu, maar zijn stem was
toch te licht en te lyrisch van karak
ter dat hij de zware partij de baas
kon. De Lola van de mezzo Luciana
Rezzadore was prachtig van opvatting
en vocaal zeer beheerst. Jammer ge
noeg is de stem van Giangia
Guelfi wat versleten, maar toch
zijn Alfio er een van formaat, ook qua
uitbeelding. De alt Maria del Fante
leverde eeh fijn afgewogen creatie alS
Mamma Lucia. Aan de lessenaar gal
Maestro Oliviero de Fabritiis een ty
pisch voorbeeld van middelmatig-Ita-
liaans-opera-dirigeren en hij kon niet
voorkomen dat koor en orkest enkele
malen in een hachelijke situatie kwa-
Zwanenmeer
Na de pauze dan: het London Festi
val Ballet met Tsjaikofski's knappe
ZwanenmeerRegisseur en choreo
graaf Waclaw Orlikovsky zal het
gemakkelijk hebben gehad zijn ballet te
doen wennen aan de enorme afmetin
gen van het arena-podium. Hij vond de
oplossing door de voor het dansen be
stemde ruimten tot min of meer „nor
maal" te beperken en de rest op te vul
len met figuranten, gekozen uit het
Corps de Ballet van de Arena. En de
eerde vakman Attilio Colonnel-
ouwd met dc Arena, ontwierp
anderzijds een toneelbeeld waarin de
dansers zich konden uitdansen. De cho
reografie van Orlikovsky was geba
seerd op een traditioneel schema van
het klassieke ballet. Ook hier was uiter
aard gelegenheid de nodige kleurrijke
tonelen te scheppen, waartoe de dik
werf schitterende costuums (alweer van
Colonnello) het hunne bijdroegen. Het
lijdt geen twijfel: dit London Festival
Ballet is een groep van formaat. Het
-work verloopt voortreffelijk en de
wankelende dames waaraan ons Natio
nale Ballet zo rijk is ként men hier
eenvoudig niet.
Een fraai staal van veelzijdigheid le
verde het ballet in de balnacht, het
hoffeest.
I Een grandioos kijkspel werd
in Verona opgebouwd voor de
Mefistofele van Boito.
Daar zag men een uitnemende
mazurka van Joan Potter en Vassili
Trunoff. een dito ungharese van Angela
Bishopp en William Perrie. terwijl Car-
Mathe en Barry McGrath de Na-
politaanse dans verzorgden, alles gevat
traditionele doch zinvolle choreogra
fieën. In de dubbelrol van Odile en
Odette zag men Irina Borowska, terzij
de gestaan door Desmond Kelly als de
Prins. De prestaties van dit tweetal
kan men gerust als volmaakt kenschet
sen: alle bewegingen waren volstrekt
uitgebalanceerd en beheerst. Doch de
erepalm gaat toch onvoorwaardelijk
naar. de creatie van Jean Pierre Alban
als de tovenaar. Alleen al het techni
sche raffinement waarmede Alban zijn
rol danste dwong bewondering af doch
buitendien wist hij de sinistere tovenaar
op grootse wijze uit te beelden. Hij had
bovendien het onmiskenbaar voordeel
dat zijn costuums waarlijk meesterlijk
waren ontworpen. Aubrey Bowman diri
geerde het orkest als een goed vakman
die het ballet-métier kent, doch gaarne
zou men hem wat meer gevoel
kleur en pathetiek toewensen.
Dat waren dan de indrukken die
nuchter Nederlands commentator in
rona heeft opgedaan. Hoe men ook c
openluchtmanifestaties als die in Vi
na moge denken, het bijwonen van
voorstelling in de karakteristiek Vi
nese atmosfeer is en blijft een beh
nis. Menige Hollander zal zo hij be
hept is met een degelijk artistiek ge
voel en keurig netjes muzikaal is op
gevoed, zijn neus optrekken voor een
operaopvocring met dc entourage van
een voetbalwedstrijd. Maar wat doet het
er toe dat in de pauzes met alles wordt
gevent? Zelfs deze commerciële bedoe
ning als geheel „brengt" de Italiaan
met een zekere stijl, met grandezza. En
als de voorstelling eenmaal aan de
gang is. is het mufcstil in de giganti
sche arena. Dan spreken alleen de mu
ziek en het toneel. Dat op zichzelf is
eigenlijk uniek. En hartverwarmend.
Joop Schrier.
Onenigheid onder
erven Herman
Heijermans
Onder de erven van Hermèn Heijer
mans heerst onenigheid over een nieu
we uitgave van het werk van de toneel
schrijver- Drie erven de tweede echt
genote van de auteur, mevrouw A. E. H.
Heijermans-Jurgens en haar kinderen
dr. H. S. F. Heijermans en Marjolein
de Vos-Heijermans hadden het plan
opgevat om ter ere van de 100ste ge
boortedag van de schrijver tien van zijn
24 toneelstukken uit te geven. Daartoe
benaderden zij de Amsterdamse uitge
ver G. A van Oorschot, met wie zij
hierover in principe overeenstemming
bereikten Mevrouw de weduwe Heijer
mans deelde mede: „Toen met de uit
gever overeenstemming was bereikt,
schreef mijn zoon een brief aan de vier
de erfgename, mevrouw Hermine Heijer
mans. de dochter van de schrijver, en
hij vroeg daarin of zij haar toestemming
voor een dergelijke uitgave wilde geven
Ieder van ons heeft een vierde van de
auteursrechten. Antwoord werd echter
niet ontvangen, tot wij ontdekten dat zy
op eigen houtje tot uitgave van het ge
hele oeuvre wilde overgaan. Als zij toe
stemming blijft weigeren, zullen wij des
noods ons plan zonder haar uitvoeren"
aildus de weduwe van de schrijver.
Commentaar
(Vervolg van pagina 1)
VfET prijzenswaardige progressiviteit
5 heeft de redactie van Memo een
televisiebezoek gebracht aan de dub-
erk- J bele Amsterdamse nachtclub, waarvan
nemersorganisaties in de textielindustrie j de eigenaar door journalisten is be-
In Amsterda
hebben de drie
(St. Lambertus. L'nitas en De Eendracht)
verklaard dat van werkelijk overleg bij
de liquidatie van de N-V. Van Wijk en
Heringa te Leiden geen sprake is ge
weest. „Tot op dit moment ontbreken
alle gegevens waaruit
ken dat de
schuld igd kleurlingei
etablissement en dus rassendiscrimina
tie toe te passen.
Verslaggever Gerard van den Berg
kunnen blij- stelde allerlei aanwezigen
~:i~ 'ijl de
Zes dagen
making dat de EMS de N.V. wilde afsto- j
ten werd de vakbonden meegedeeld dat
tot liquidatie van de garenfabriek
besloten en dat de dekenfabriek zou t
den overgedaan. Vrijdag werd de vak-
bonden meegedeeld dat ook voor de ga
renfabriek een serieuze kandidaat was
gevonden, met wie men op dat moment
onderhandelde over de overname", aldul
is van de zijde van de vakbonden mee-
liet zien. dat verschei
dene Surinamers en negers er zich
even goed met drank en dans ver
maakten als blanke bezoekers. Men
ontmoette er zelfs (toevallig!) enkele
artiesten, onder wie Donald Jones en
Jan Cremer. „Ik heb hier zowat ge
woond", verklaarde Donald, die „jij
criminatie kan leiden. Dat is in strijd
met Gods wet, zoals dr. King pas nog
heeft verklaard. Daarom nodigde hij
iedereen uit, eventuele gevallen van
discriminatie te signaleren bij de
NCRV. Over enige tijd wil de NCRV
dan Op deze problemen in eigen land
uitvoeriger terugkomen.
Later op de avond konden wij een
half uur lang genieten van uitstekende
voordracht van Piet Romer die het
Braziliaanse verhaal „de piano" ver
telde en uitbeeldde. Er was een bij
zonder aardig en goed getroffen decor
gebouwd, waarin hij zich met grote
gemakkelijkheid bewoog. Het verhaal
op zichzelf mag wat lang en misschien
niet zo bijzonder boeiend zijn geweest,
wat Piet Romer ervan maakte, ver
dient alle lof. Het was prettig hem
nu eens in een totaal andere rol voor
de eigenaar
wie herrie maakt gaat
Jan Cremer, „misschien z
f 4.568.000
In een toelichting op het overzicht der
resultaten over het eerste jaar van
deelt EMS mee dat de opbrengst
verkoop van onroerende goederen en
winst op werken f 10.815 000 bedroeg
De exploitatie onroerende goederen liet
een voordelig saldo zien van f 4.188.000
De gezamenlijke baten waren f 13.134.000 S
en de lasten bedroegen f 6.063.000. zodat
f 7 071 000 resteerde Voor vennootschaps
belasting werd f 2.503.000 voorzien. Het 5
saldo winst bedroeg f 4 568 000 (in geheel
1963 f 10.500 0001.
Voorts wordt in <fe toelichting opge
merkt dat in het resultaat van de ver
koop van onroerende goederen en winst 2
op werken de winst wegens verkoop is
behaald met een omzet van f 40 miljoen
Tegenover deze verkopen staan in het
eerste halfjaar 1964 investeringen we-
gens aankopen van onroerend goed
tot een totaal van f 21 miljoen en we- c
gens bouw van projecten van f 28 min
Horecasector
Het verlies op de exploitatie van ho-
recabedrijven over het eerste halfjaar J
1964 bedraagt, zoals gezegd, f 2.243.000. 5
Rekening houdende met de afschrijving
op de inventaris bedraagt het verlies
van de horecabedrijven in totaal rond
f 2.600.000. De algemene kosten zijn be-
langrijk toegenomen door de uitbreiding J
van de organisatie. Opgemerkt wordt dat
in het geconsolideerde resultaat zijn be-
grepen de uitkomsten van alle deelne- I
mitogen in de onroerend-goed- en in de
horecasector in Nederland en derhalve
niet de resultaten van de deelnemingen
in de handel- en industriesector en van
buitenlandse deelnemingen, waarvan de J
resultaten in het eerste halfjaar 1964 per 5
saldo niet van doorslaggevende betekenis
zijn voor het concernresultaat. De cijfers J
dragen een voorlopig karakter en zijn J
niet door de accountants gecontroleerd.
gedeeld.
ETHERCOLVEN
gcr ook wel uitgegooid zijn, mi
had ik het verdiend en zoiets i
kroegbaas doen.''
De eigenaar vertelde dat het woord
rassendiscriminatie niet in zijn woor
denboek staat, maar dat hij op verzoek
van het personeel slechts selectie toe
past onder de bezoekers, en dat via
de potige portier, die ook dienst doet
als uitsmijter. „Omdat wij hier geen
figuren willen hebben die zich slecht
gedragen, dat schaadt de naam van dt
zaak."
..IVie ik niet toelaat, dat zijn mensen
die zich hier niet goed gedragen en
daarbij let ik niet op de huisdkleur'',
was de herhalende verklaring van de
portier. Maar een neger riep, de han
den voor het gezicht om niet herkend
te worden: „De rassenhaat is hier er
ger dan in Amerika, als de portier je
7iiet mag lijden kom je niet binnen.''
„Neen, hier bestaat geen rassendiscri
minatie", was het oordeel van een
Amerikaans student. ,,Ik ben ook in
Denemarken geweest en daar zowel
als hier accepteert men de neger als
individu, zo goed als een blanke."
Er was echter ook een jongeman die
zei: „Surinamers die goed zijn, laai
men binnen, de kleurlingen die men
niet kent blijven buiten. Blanken die
niet goed zijn, komen er niet in, blan
ken die men niet kent, wel. Dat is dis-
Ja en nee bleef alzo een lange strijd
en na de reportage concludeerde de
heer Houwaart dat er dus wel degelijk
kleurlingen in de beide nachtclubs bin
nenkomen, maar dat een selectie zoals
die hier wordt toegepast, toch tot dis-
r\E IDEE van de NCRV een „ballet,
reportage", een ballet dus met ge-
„alleen sproken commentaar, voor de televisie
zit'" zei te brengen is goed; een dergelijke uit-
r vroe- zending is een prachtige manier om
in ruime kring belangstelling voor de
danskunst te wekken.
Maar het is zeer de vraag of het
goed is, dat daarvoor gisteravond
Vlaclav Kasliks Don Juan" van Het
Nationale Ballet is gekozenook al
heeft Kaslik het voor de televisie he
lemaal opnieuw gezet.
Décor, kostuums en muziek zijn wel
licht modern, dans en choreografie zijn
academisch met charactère en veel me
lodrc
sche i
Als ballet is „Don Juan"', dat ran
de zomer in de voorstelling van hel
Holland-Festival erenmin als nu heeft
voldaan, noch klaarnoch sterk. De
dans zelf en de figuren waarlangs deze
zich beweegtwaren op de televisie
weinig zichtbaar, terwijl die factoren
in een ballet hoofdzaak zijn. Ook de
aankleding bleek moeilijk in het film
beeld te vangen.
Bleef voor de kijker over de ouder
wets-Russische, zwaar geladen mime,
maar daarvoor behoeft hij echt niet
naar ballet te gaan zien.
Met deze voorstelling heeft de NCRV
echt wel iets gedaan, dat kan worden
vervolgd.Mits in dat vervolg een hel
derder, minder melodramatisch rn
vooral sterker ballet wordt gebracht.
En er dan óók iets is te zien van de
dans en de choreografie.
vanavond
De 150 leden tellende vereniging «bestrijding van dc volgens de t
- 20 05 Een geloof
Vrijz Christendom en Geloofsvrijheid 20 20
Korkorgelconcert: klass muziek 20.30
Boekbespreking VARA: 21.00 Metropol e
23 00 Balans: actuele kroniek 23 15 Licbte
gram 23 45 Socialistisch nieuws in Espe
ranto 23 55—W00 Nieuws
Hilversum II. 298 m. 19 00 Nieuws en
weerpraatje 19.10 Literiaire kritieken 19.15
Licht instrumentaal sextet 19 30 Radio
krant IS 50 Strijkkwsrta klass muzak
20 10 Herengrach. klankbeeld 20 50 Gees
telijke liederen 21.20 Zigeunermuziek (gr)
2130 Eurolight: lie"
Lichte gr—
SOS-I
Surinaamse studenten te Am
sterdam heeft in een brief
college van B. en W. van Amsterdam
aangedrongen op maatregelen tel
68
Daarom: Dum licet, obducta solvatur fronte
senectus (Dat de grijsheid vrolijk weze zolang
zij het nog vermag.), ook al telt het. Dum spi-
ro, spero (Zolang er adem is, is er hoop) niet
voor mij. Mijn hoop heeft zich uitsluitend naar
de ziel verlegd een niet te onderschatten ver
andering. Ik zegde: uitsluitend. Een gezond
immers is een gebondene aan de aarde,
min of meer! Denk aan u zelf. Niet dat ik
u gispen wil maar gij zijt met de refter
uitnemend op de hoogte. En hier hebt ge met
een mijn grief tegen u-liên dominicanen. Gij be
tracht geen mate. Neen. laat mij het woord.
Ik kreeg onderwijl van u al een gunstiger ge
dacht daar uw ziel bloot uitschouwt door uw
pupillen. Gij zoudt een franciscaan hebben kun
nen zijn. Fellere lof kan ik u, dunkt het mij,
niet toebedelen. Hier hebt ge mijn hand. mijn
vriend. Zij is bijkans doorschijnend, mjjn hand
Neen, ge bezeert mij niet.
Er ontstond een stilte.
Pastoor Poncke staarde voor zich uit.
Pater Medardus vingerde aan zijn lendenkoord
en hij pufte even. alsof hij het zwaar heet had.
Al starend zegde pastoor Poncke als tot zich
zelve:
Men kan zich geen prachtigere dagen dro
men dan deze van de advent dagen van
fijnzinnige meditatie grootse dagen
Hij wendde het aangezicht naar pater Medar
dus:
Gij zijt dit met mij eens?
Ja. zegde pater Medardui gedempt.
Ja, nam pastoor Poncke van hem over en
zijn ogen gingen glanzen. De Geboorte is iets
ontzaglijks de Heer-God herschept de aar
de als het ware èn de mens, vooral de méns,
mijn vriend! De erfschuld verijlt gelijk rook
de witte gloed van het Kind wil onze zielen
rein branden. de heilige kans is gekomen
hosanna! „Laas, het menselijk schepsel heeft
de klok horen luiden, maar wist niet waar de
klepel hing. Goed, zegt de Heer-God, dan
red Ik u willens nillens! Wederom: 'laas, mijn
vriend, de mens wenste niet gered te worden.
de zonde lokt zo schoon zij fleemt zo zoet
lAch, het kuddeke kerstenen zal altooa gering
LEVEN EN DADEN
van
PASTOOR PONCKE
ran Dammt to Vlaanderen
door JAN H. EEKHOUT
in getal zijn idealisten zijn zeldzaam, niet
waar? Maar ik ben een idealist, mijn waarde.
En gij eveneens. Meen niet. dat ik mij thans
vlekkeloos noem héé, ge hebt Katrijne maar
naar mijn beide togen te vragen er zitten
daar rijkelijke smetten op van binnen bij
mij is het echter niet zo netelig. Nochtans, roet
is roet. Ik was een strop van een jongen in
mijn jeugd; in bomen kleuteren vanwege de vo
gelnesten en de eikes kapen, bogaards pionde
ren tot schrik van de boeren onrijpe appels
zijn lekkerder dan rijpe, mijn vriend! vol
wassenen plagen, terwijl zij noest aan hel zwoe
gen waren Och, mogelijk hebt ook gij zulke
streken uitgehaald en God deed het u su
biet verkopen: met buikkramp, een gescheurde
hoze, een vlammende oorklikker Neen, daar
in steekt de zonde niet. Maar ge wordt ouder,
mondiger Ge gaat zelfstandig aan het den
ken. Ge rebelleert alleen tegen de hemel. En
ge wordt priester en vermeet u nóg zelfstan
dig te denken en, ho, dan hangt het gevaar aan
uw hals! Tja, ik heb mijne vlekskes. Ik heb
er grondig over nagepeinsd. Ik zou heel zuiver
willen zijn op de dag van de Geboorte. En
daarom wil ik Ons-Heer ontvangen. Ik ben nu
eenmaal in extremis. Neen, geen tegenspraak.
Vanavond, tegen de schemer, verwacht ik u.
En ik wil nu proberen een uurke te sluimeren.
En op de gestelde tijd ontving pastoor Pon
cke Ons-Heer en prees pater Medardus nadien:
Mijn vriend, gij kent uw stiel. Eh. kom
eens met uw oor bij mij
En pastoor Poncke, als vreesde hij, dat een
buitenstaander hem beluisteren mocht, fluister
de hem de raad in, zijn sermoenen niet op
fluwelen voeten te doen tiegen. Mijn kinde
ren, mijn vriend, zijn ruig van aard, ik ben
bang. dat gij ze te zachtzinnig aanpakt
schudt ze bij de kraag, raad ik u en gij
schudt ze Godwaarts. Verstaan?
Met schier bovenmenselijke wil hield pastoor
Poncke zijn hartslag in gang, teerde op dage
lijks een paar lepels meelspijs en een luttel
wijn en schertste in dit verband wijsgerig:
Juist te veel om te sterven en juist te weinig
om te leven. Katrijne. Dies bied ik het leven
en de dood elk het zijne, is er balancement
Sterven acht ik een kunst het sterven puur
harmonisch te bedrijven, bedoel ik. In mij rei
ken leven en dood elkaar als kompanen ae
hand en ik ben hun dientengevolge geen slag
veld. En Ons-Heer glimlacht over mij, Katrij
ne. Stervers gelijk ik liggen niet te grijp. Ik
heers als het ware een aasje over dood en le
ven voor zover het mijn persoon betreft dan.
Ik verkondig zulks niet uit verwatenheid. Ik
ben deemoedig. Ik betwijfel het niét of de Heer-
God is bekwaam met een pinkbeweging aan
mijn spel slot te maken Zijn genade echter
laat mij betijen. Ik was Hem nimmer een mok
kende knecht. Met overgave diende ik Hem
Katrijne. Ik beschouw het als een beloning, dal
Hij mij toestaat de lente te verbeiden. Mijn be
geerte wortelt niet in zelfzucht. Afreizen als de
vogelkens van het geluk gearriveerd zyn, als
de grassen zich vernieuwen en schuchter alle
bloeiingen aanvangen het is symbolisch af
reizen, dochter Katrijne. Doodgaan zoals ik het
verrichten wil het heeft warm deel aan de
lente. Want ik zal zó sterven, dat men het
méde een ontbloeien benamen moet. Zegdet ge
mij gister niet, dat buiten de grote dooi aan
het gebeuren is? Ik hoor de goten lopen en het
geluid is mij muziek. Ik bevind mij behaaglijker
dan ooit. Ik haak naar de komst der zwaluws.
Ik tel als het ware de stonden af gelijk
kinderen het plegen in de weken voor Sint-Ni-
colaas. maar niet ongeduldig. De wijsheid weet
te wachten. Ge peinst toch niet. dat ik ijl-klap
uitsla. Katrijne? Ik hoorde een stonde geleden
de Onze-Lieve-Vrouwen luiden. Wie ligt er over
aarde, Katrijne?
eniging in Nederland steeds meer
openlijke vormen aannemende dis
criminatie op grond van de huids
kleur.
De tekst van de brief luidt: „Discrimi
natie in Nederland gaat steeds meer
openlijke vormen aannemen. Kleurlin
gen in het algemeen en Surinamers
in het bijzonder worden hier aan be
ledigingen in het openbaar bloot ge
steld. Dat er in meer of minder be
dekte vorm dicriminatie tegenover
(donker gekleurde) buitenlanders voor
komt, b.v. bij kamerverhuur en der
gelijke. is al voldoende bekend, maar
discriminatie m openbare gelegenhe
den is een nieuw verschijnsel. De zo
genaamde feiten die men naar voren
brengt, waaruit zou moeten blijken hoe
Surinamers zijn, zijn niets anders dan
een doorzichtige poging de houding te
genover de gekleurde mensen te recht
vaardigen. Het recente voorval in dan
cings op het Lèidseplein is hier een
duidelijk symptoom van. De houding
de hoofdinspecteur van politie.
Vrijburg) chef van het bureau
Leidseplein. is zeer bedenkelijk. Blijk
baar zal worden toegestaan dat onder
het mom van verkooppolitiek. of met
welke naam men deze openlijke dis
criminatie wil aanduiden. Surinamers
andere kleurlingen minder bescher
ming kunnen verwachten. Hiermee is
precedent geschapen dat wfj zeer
ernstig opnemen. Het is ons bekend
de raad van Amsterdam vra
gen hierover gesteld zijn. Wij hopen
dat uwerzijds maatregelen zullen wor
den genomen die de Surinamers en an
dere n iet-blanken in Amsterdam die
rechten garanderen waar zij ingevolge
de wet reoht op hebben.
De VVV In Beverwijk zal hoogstwaar
schijnlijk een adres op de Berkenlaan
aldaar van de ledenlijst schrappen, nu
daar twee negerstudentcn het verblUf Is
geweigerd. Het tweetal is In een hotel
ondergebracht. De VW is intussen door
'vele particulieren benaderd, die er geen
bezwaar tegen hebben in voorkomende
gevallen kleurlingen onder te brengen.
Het PSP-raadslid Bolte heeft B. en \V
deze kwestie schrlf-
(Wordt vervolgd) lelijke vragen gesteld.
VARA 19 30 De dans van de futen, do
cumentaire film 19.50 De voetbalenthou-
siasl, een Weense fiilmimpressle NTS:
20.00 Journaal VARA: 20 20 Achter bet
nieuws NTS 20 45 Lichte muziek VARA
21.10 Dick Powell - Het klokkenmysterie.
TV-film 22 00 Mr J A W Burger zestig
jaar oud. gesprek NTS 22 33—<22 40 Jour-
Programma voor morgen
lehte gram 8 00 3
cn snipperdagen, afgewisseld
n 8 40 Lichte gram 9.35 Water-
VPRO: 9 40 Alle vijf. overden-
Voordrachl VARA: 10 00 Bui-
ivcekoverzlcht 10 15 Z O. i35. ge
lui venberich ter
plaats van de volkstuin
recreatie, lezing 15 20 Licht instrumentaal
trio '5 45 Lichte orkestmuziek (gr) 16 00
7.25 Pianoduo: lie
17.45 Licht
lichte gram 18 20 Lichte gram
Hilversum II, 298 m. KRO: 7.00 Nieuws
7.10 Morgengebed 7.15 Klass gram 7 43
Geestelijke liederen (opn) 7 55 Overwe-
8 15 Djinn. govar pro-
12.00 Angelus 12.04 Katholiek nw*
Lichte gram (om 12.30-1233 Meded
e hoeve van land. en tuinbouw) 13 00
VS 13 15 Marktberichten 13 18 MuaL
'anf a re-orkest 13 45
ing 8 00 I
Dwa
rs door
de jeu
6 00 Klass gra
In de
00 Vooi
opera-aria'p (gf) 17^0
cn solisten (om 17.30—
■king) 18.00 Populaire
17.40 Boekbi
gram 18 30 Italiaanse volksliedjes'
18 50 Lichtbaken, lezing
TELEVISIE
KRO: 1500 De avonturen van
land 16 15 Hui
