Nieuwe Leidse Courant
MILITAIRE CRISIS IS VOORBIJ
ZIN IN
CASSIS VAN
Russen zoeken nog naar een houding in Z.O. Azië
Peking: „Provocaties
onmiddellijk staken5'
Stanleystad toch in
handen der rebellen?
Daders van
moord bij
FBI bekend
CALEX
Hoop op redding van
vijf man opgegeven
(TütF)
Vader en kind gedood
bij frontale botsing
Commentaren
Het knerpt op de maan
Dr. E. DIEME*
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
«StantvMtigb ia ghtbUva*
mijn hart in tagh«n»po«*"
Donderdag 6 augustus 1964, 45ste jaargang
r~
Koeler
De Bilt verwacht tot vrijdagavond:
Toenemende bewolking met tijdelijk
regen of enkele buien, hier en daar met
onweer- Overwegen matige wind uit zuj
delijke richtingen. Koeler.
(Zie voorts pagina 7)
DE
\E MILITAIRE crisis in de Golf van Tonkin is voorbij, uit Peking zijn
geen oorlogszuchtige verklaringen gekomen, de Sowjetunie denkt nog
steeds na over de houding, die zij moet aannemen en de Veiligheidsraad
maakt helemaal geen haast met de behandeling van het Noord-Vietnamees-
Amerikaanse conflict.
Omtrent het l°t van Stanleystad,
dat door het rebellenleger van Gaston
Soumaliot wordt bedreigd, verkeert
men nog in onzekerheid. Volgens aan
vankelijke berichten zou het regerings
leger de opstandelingen uit de stad
hebben verdreven. Later werd echter
vernomen dat de stad gisteravond
handen is gevallen van de rebellen. De
Gevonden lijken van
rassenbetogers
Volgens een In het zuiden van de VS
verschijnend blad heeft de federale
cherche de namen van zeven personen
gekregen, die betrokken zijn bij de moord
op de drie propagandisten voor ras
gelijkheid van wie de stoffelijke resten
gisteren bij Philadelphia in de staat Mis
sissippi zijn gevonden.
Men heeft twee lijken kunnen indenti-
ficeren als de 20-jarige Andrew Goodman
en de 24-jarige Michael Schwerner, twee
blanken uit New York. Aangenomen
wordt dat het derde stoffelijke overschot
dat van de 22-jarige neger James Cha-
ney is. De drie mannen werden sinds 21
juni vermist.
De lijken werden gevonden in een pas
opgeworpen aarden dam van zes meter
hoog. Deze dam was aangebracht op het
land van een boer, waar de FBI huiszoe
king heeft verricht De dam had geen
verdere functie.
Volgens het eerder genoemde blad zou
de vondst te danken zijn aan het feit dat
de FBI 30.000 dollar beloning had uitge
loofd voor aanwijzingen.
De voorzitter van het Congres voor
rassengelijkheid James Farmer, heeft ver
klaard dat geen nieuwe demonstraties
naar aanleiding van de gruwelijke vondst
op touw gezet zullen worden, omdat het
huidige klimaat in de negerwijken te ex
plosief is. Farmer zei van de FBI gehoord
te hebben dat de lijken schotwonden en
sporen van mishandeling droegen.
-GLRS
Officia-1 dealer Leiden e.o.
verkeerstoren van het vliegveld van
Stanleystad gaf 's middags de volgen
de boodschap door: „Alles wel hier.
Wij werken van nu af onder toezicht
van het volksleger". In hoeverre deze
boodschap onder dwang werd verzon
den, was niet duidelijk.
Een Amerikaanse piloot die het laat
ste Amerikaanse vliegtuig bestuurde dat
gisteravond uit Stanleystad is vertrok
ken: zei dat het vliegveld door 300 man
schappen van het regeringsleger was be
zet. Wat er van deze soldaten terecht
gekomen is, weet men niet. De opper
bevelhebber van het Kongolese leger,
generaal Moboetoe, deelde gisteren mee,
dat alle verbindingen tussen de generale
staf in Leopoldstad en de militaire lei
ders in Stanleystad is uitgevallen.
Een Amerikaans toestel dat op het
vliegveld van Stanleystad wilde landen,
werd beschoten. Ondanks de massale
evacuatie van de Europeanen uit Stan
leystad bevinden zich volgens de laatste
berichten nog ongeveer 450 blanken
het gebied.
p Deze gisteren door het Ameri
kaanse Pentagon vrijgegeven foto
toont een Russische torpedoboot
van het type „P-4". Zoals bekend,
hebben twee bootjes van dit type
dinsdag weer een aanval gedaan
op twee Amerikaanse torpedo-
bootjagers in de Golf van Tonkin.
Het kaartje geeft enkele plaat
sen aan de Golf van Tonkin aan,
waar de Amerikanen Noordviet-
namese marinebases hebben ge
bombardeerd, zoals Mon Cay en
Vinh.
Dat de militaire crisis voorbij is,
bleek uit de woorden van minister
McNamara tijdens een vraaggesprek
voor de Amerikaanse televisie. Er
wordt in het betrokken gebied alleen
nog maar gepatrouilleerd door de
beide torpedoboot jagers (Maddox en
Turner Joy), die dat voor de ver-
geldingsaanval op Noord-Vietnam
ook al deden.
De minister deelde mede, dat deze
aanval zo goed geslaagd is, dat Ame
rikaanse verkenningsvliegtuigen giste
ren niet eens beschoten werden, toen
zij boven de gebombardeerde militaire
doelen vlogen om foto's te nemen.
Op de vraag, wat er zou gebeuren als
China of Rusland zich met het conflict
zouden bemoeien antwoordde McNamara,
dat Amerika op elke actie voorbereid is.
Niettemin is de toestand in Zuidoost-
Azie nog geenszins geruststellend. Dit
vertelde Rusk, de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken. De crisis mag
echter niet worden vergeleken met die
rondom Cuba in oktober 1962. Toen
stonden twee kernmogendheden tegen-
over elkaar, nu niet. Het hangt van de
communistische leiders in Peking en
Hanoi af, of het conflict van de afge
lopen dagen in een grotere oorlog zal
ontaarden.
Rusk meent dat de communisten bij
het uitblijven van een Amerikaanse
reactie wellicht een fundamentele mis
rekening zouden hebben gemaakt met be
trekking tot de vastberadenheid van de
Ver. Staten, de vrede en veiligheid ook
in Zuidoost-Azië te handhaven.
China
Van officiële zijde in Peking werd
klaard, dat China niet zal aarzelen, het
volk van Vietnam de helpende hand te
bieden. Amerika zou zijn gewapende pro
vocaties tegen Vietnam onmiddellijk moe.
ten staken. Anders moet het verantwoor
delijk worden gesteld voor alle ernstige
gevolgen, die er uit voort kunnen
vloeien", zo werd gezegd.
Wellicht zal men in Peking het feit,
dat de Amerikaanse militaire actie tot de
vergeldingsaanval van dinsdagnacht be
perkt is gebleven, aangrijpen om het te
doen voorkomen, alsof deze actie gestaakt
werd. nadat bedoelde waarschuwing werd
gegeven. Men beweert voorts in Peking,
er geen tweede incident in de Golf
Tonkin is geweest en dat de Ame
rikaanse bewering alleen maar een voor
wendsel is geweest om de luchtaanvallen
op Noord-Vietnam te kunnen rechtvaar
digen. Het optreden van president John-
zou bedoeld zijn geweest om zijn
positie bij het naderen van de verkiezin
gen te versterken. Voorlopig meent men
uit de Chinese reactie te mogen opmaken.
cnina niet gaarne betrokken wil
raken bij een rechtstreekse confrontatie
met de Ver. Staten, zeker niet nu het
niet zeker kan zijn van Russische mili-
Sowjetunie
Van Russische zijde is slechts bekend
geworden dat .gezaghebbende kringen
Moskou de agressieve actie va:
Ver. Staten in de Golf van Tonkin
oordelen, omdat zij de gespannen toe
stand in zuidoost-Azië slechts verder kan
vergiftigen". Het Amerikaanse optreden
tot een uitgebreid militair conflict
kunnen leiden met alle gevaarlijke ge
volgen van dien. De verantwoordelijk
heid hiervoor zou bij de Ver. Staten
berusten. De aanwezigheid van Ameri
kaanse strijdkrachten in de Golf van
Tonkin wordt gevaarlijk genoemd. In de
Veiligheidsraad heeft de Russische
tegenwoordiger gisteren tweemaal
uitstel van de openingsbijeenkomst ge
vraagd. Slechts eenmaal werd op het
Russische verzoek ingegaan
Toen gisteravond om acht uur (Ned.
tijd) nog geen instructies uit Moskou
waren binnengekomen werd een tweede
verzoek om uitstel van' de hand gew
Het enige wat de Russische gedelegeerde
toen kan doen was de Ver. Staten te
vragen, de acties tegen Noord-Vietnam
te staken of de volle verantwoordelijk
heid te dragen. Nietszeggende woorden,
ook al omdat de Amerikaanse acties te
gen militaire doelen in Noord-Vietnam
al achter de rug waren en een verder
optreden geheel zou afhangen van
dere agressieve daden van de com
nistcn
Na een debat, dat nauwelijks drie
heeft geduurd en waarin de Amerikaanse
klacht tegen Noord-Vietnam aan de orde
was, heeft de Veiligheidsraad gisteren
nog' geen uitspraak gedaan. Het is
eens bekend wanneer het debat zal
den voortgezet. De (Noorse) voorzitter
van de raad kreeg de taak toegewezen,
informeel overleg te plegen over he
voorstel van de Sowjetunie Noord-Viet
nam te vragen een afgezant te zenden
die tot de bijeenkomst van de raad
worden toegelaten. Frankrijk voelde daar
wel voor en Amerika zou er zich
tegen verzetten, als ook een afgezant
van Zuid-Vietnam zou worden toegela
ten. De leden van de raad gingen uiteen
de mededeling dat de voorzitter hen
spoedig mogelijk het resultaat
zijn onderzoek zal laten weten.
Tot dusver heeft Noord-Vietnam slechts
;n protest gericht aan het adres
de Ver. Staten, Zuid-Vietnam en Laos
egens schending van de souvereiniteit
»n z(jn grondgebied. Meegedeeld werd,
dat maatregelen worden genomen om d<
Ver. Staten en hun „knechten" te dwin
gen. de akkoorden van Genève te eer
biedigen.
Aanvallen
Van Laos wordt geëist dat dit land
de Ver. Staten niet langer toestaat, zijn
grondgebied als springplank te laten ge
bruiken voor aanvallen en provocaties-
tegen Noord-Vietnam. Voorts werd
klaard, dat niet twee, maar vijf Ameri
kaanse vliegtuigen werden neergehaald
en dat bij de luchtaanvallen vijf menser
werden gewond en vele huizen en ande
re bezittingen werden vernield. Eer
Amerikaanse piloot werd gevangen ge-
Minister McNamara zei in een tv-
vraaggesprek dat inderdaad de moge
lijkheid bestaat, dat een Amerikaanse
piloot in Noord-Vietnam in gevangen
schap is geraakt. Een van de twee vlieg
tuigen. die sinds de vergeldingsactie
worden vermist, moest namelijk
noodlanding maken op vijandelijk ge
bied. Het andere toestel kwam in
terecht. De piloot er van moet zijn ver
dronken.
(Voor vervolg zie pag. 7)
Verdere boringen mislukt
De leiders van de reddingswerk
zaamheden bij de kalkgroeve van
Champagnole hebben vandaag alle
hoop opgegeven nog een van de vyf
vermiste mijnwerkers levend aa:
treffen. Burgemeester André Socie
zei bü het aanbreken van de och
tend, uitgeput en grimmig, tegen
journalisten: „Voor ons is de Rivel-
berg nu een berg van rampen".
Drie ofzonderlijkc pogingen om de
berg van de top af en van de zijkant
binnen te dringen zyn mislukt of
werden opgegeven.
Twee kleine boren worden nog ge
bruikt bij verdere pogingen om in de
berg sporen aan te treffen van de
vrachtauto waarin zich een van de ver
miste mannen bevindt maar functio
narissen bij het reddingswerk zeiden dat
zelfs als de vrachtauto zou worden aan
getroffen, het te laat zou zijn om de
man te redden omdat het boringswerk
dat dan vereist zou zijn, veel te veel tijd
zou vergein.
De lange horizontale tunnel die in de
zijde van dc berg in acht dagen van on
afgebroken enorm hard werk, vrijwillig
door mijnwerkers van het steenkolen-
gebied in Lotarlngen was vervaardigd,
werd vanochtend om 03.00 uur ten slot
te opgegeven.
De mijnwerkers hadden een ruimte be
reikt bij het kruispunt van de gangen
no- 26 cn 102 waar men had veronder
steld dat twee van de vermiste mannen
klopsignalen hadden gegeven De ruim
te was echter leeg en geweldige hoe
veelheden gevallen gesteente verhinder-
andere de-
Een grotere boor waarmee getracht
werd de mannen vanaf de top van de
berg te bereiken, kwam niet op een lege
ruimte en het boren hiermee werd daar-
Het plan van burgemeester Socie om
een laatste poging te ondernemen door
de groeve in zijn geheel open te leggen
door een grootscheepse graafactie werd
ten slotte eveneens opgegeven. Socie zei
dat de technici het plan zorgvuldig had
den bestudeerd en ondanks de aangebo
den hulp van aannemersmaatschappijen
en de dienst van openbare werken tot
de conclusie waren gekomen dat het
plan niet uitvoerbaar was.
Veertien mannen werden op 27 juli
ingesloten in de kalksteengroeve toen
een deel van de gangen in de groeve
instortten. Negen overlevenden werden
dinsdag bevrijd via een diepe verticale
schacht.
GEZOND
De negen geredden verkeren in uit
stekende gezondheid. Op de persconfe
rentie waren zij allen aanwezig, maar
Martinet deed het woord. Hij verklaar
de, dat het feit dat zij allen wisten dal
de mijnwerkers van Lengede ook pas
dagen zoeken gevonden waren, ge
weldig stimulerend was. Slechts een en
kele maal kwam het voor tijdens de
eerste 32 uur dat een van hen de
moed even verloor, „maar dat was gauw
De Amerikaanse minister van
defensie. MacNamara. gefotogra
feerd tijdens zijn persconferentie,
waarin hij bekendmaakte, dat
Amerikaanse vliegtuigen aanval
len hebben gedaan op bases in
Noord-Vietnam, waarbij grote
hoeveelheden benzine alsmede 25
patrouilleboten vernietigd loer
den. De minister wijst de plaat
sen op de kaart aan.
De dappere voorman André Mar
tinetdie zo'n grote rol heeft ge
speeld in de duistere diepte van
de ingestorte mijn in Champag
nole, is hier gefotografeerd met
zijn echtgenote, die er niet ge
noeg van kan krijgen haar man
te knuffelen.
Op prov. weg te Leimuiden
Vier
personen
zwaar gewond
LEIMUIDEN Een bijzonder ern
stig ongeluk op de provinciale weg te
Leimuiden heeft vannacht het leven
gekost aan de 45-jarige J. E. Nisters uit
de Van Lennepstraat te Alphen a.d.
Rijn, en zijn vijfjarig zoontje Pim. Het
ongeluk gebeurde omstreeks midder
nacht in een flauwe bocht van de weg.
net over de Drechtbrug.
Vermoedelijk heeft de heer Nisten. die
(Voor vervolg zie pag. 7)
pas onlangs zijn rijbewijs haalde, In de
bocht de macht over het stuur van zijn
motor-met-zijspan verloren. Hij botste
met volle snelheid frontaal tegen een
personenauto uit Alphen aan den Rijn.
De heer Nisters, werkmeester by de
Alphense motorenfabriek „De Industrie"
werd op slag gedood. Zijn zoontje Pim
kwam in de naast de weg gelegen sloot
terecht, waarin het door verdrinking
m het leven kwam.
De echtgenote van de heer Nisters
twee andere kinderen werden op het
wegdek geslingerd. Samen met de be
stuurder van de personenauto zijn zij
naar het Academisch Ziekenhuis te Lei
den overgebracht. Hoewel allen ernstig
zijn gewond, verkeert geen van hen meer
in levensgevaar. Het gezin telde tien kin
deren.
Vader overrijdt
elfjarige zoon
De elfjarige Anko Katoen is gisteren
door een vrachtauto overreden, waarin
vader achter het stuur zat. Het onge
luk gebeurde op het terrein van de
luchthaven Schiphol, waar de heer Ka
toen, die in 's-Gravendeel woont met
het laden van vlas bezig was. Toen hij
zijn wagen naar een volgende opper
reed bukte Anko zich om een bosje vlas
voor een voorwiel weg te halen. Hij
i borst onder
was op slag
gleed uit, kwam met
achterwiel terecht
dood.
PRESIDENT JOHNSON heeft snel
en radicaal ingegrepen. De klap,
die de Amerikaanse luchtmacht het
Noordvietnamese oorlogspotentieel
heeft toegebracht, is ongetwijfeld
hard aangekomen Het heeft betrek
kelijk lang geduurd voordat let
terlijk en figuurlijk de bom barst
te, maar nu is het dan zo ver. Heeft
het communistische Noord-Vietnam
het bewust hierop laten aankomen?
Of heeft het gemeend, dat het niet
zo'n vaart zou lopen en dat de Ame
rikanen zouden volstaan met papie
ren protesten? Het heeft dan wel een
ernstige beoordelingsfout gemaakt.
Met dit treffen wordt het probleem
natuurlijk niet opgelost. Evenmin
als de Cubaanse kwestie in oktober
1962 uit de wereld was doordat
Chroesjtsief eieren voor zijn geld
had gekozen. Achten Noord-Vietnam
ligt China en dat is het grote pro
bleem. Zal Peking voorshands bereid
zijn deze harde les te leren? Het
moet nu in ieder geval hebben be
grepen, dat er zelfs aan het geduld
van de Amerikanen een eind komt.
Als het niet zo ernstig was zouden
wij ons kunnen vermaken met de
Russische verwarring van de eerste
momenten. Moskou kan nog net niet
de rol van bemiddelaar spelen in dit
deel van zuidoost Azië: Voor Peking
is deze bemiddelaar moeilijk te aan
vaarden. Het wat moeizame kleur be
kennen had het verwachte resultaat
Chroesjtsjef kan zich tenslotte (nog)
niet laten uitmaken voor agent van
het Amerikaanse imperialisme.
Zal, als Noord-Vietnam van de schrik
is bekomen, een serieuze poging
worden ondernomen tot neutralise
ring van Vietnam? Het is altijd te
proberen, maar de kans op succes
lijkt niet bijster groot. Neutralisering
past namelijk niet in het beleid van
Peking.
T?R zijn in Nederland te weinig
woningen. Dat is na de oorlog
nog niet anders geweest en zo nu
en dan dreigen we eraan te wen
nen. Het is echter een hoogst ern
stige zaak, want zij betekent dat
een kleine 200.000 gezinnen of aan
staande gezinnen verstoken zijn van
een van de meest elementaire le
vensbehoeften: een eigen huis.
Jaarlijks komen er 60.000 tot 65.000
nieuwe aanvragen binnen, terwijl
de woningproduktie het de afgelo
pen jaren niet veel verder bracht
dan 80.000 huizen per jaar. Het te
kort wordt dus maar uiterst lang
zaam ingelopen.
Evenals zijn voorgangers stelt ook
de huidige minister van volkshuis
vesting en bouwnijverheid alles in
het werk om de bouwproduktie zo
veel mogelijk te stimuleren. Het zou
kunnen zijn, dat dit jaar 90.000 of
meer woningen gereed komen. Dit
zal dan te danken zijn in de eerste
plaats aan de honderdduizenden
werkers in de bouwnijverheid, maar
ook aan het actieve beleid van mi
nister Bogaers en het beleid van
zijn voorganger, minister Van Aart-
Recds een aantal jaren blijkt na
melijk het in uitvoering zijnde aan
tal woningen in december om
streeks 130.000 te bedragen, terwijl
het aantal gereed komende wo
ningen in het volgende jaar toch
XL "f? ,meer draagt dan
80.000. De kans, dat deze zo
genaamde prop in de woning
bouw, die nog dateert van het
aanvankelijk royale vergunningen
beleid van minister Van Aartsen, er
uitkomt, is niet onwaar
schijnlijk. Enig optimisme lijkt daar
om gerechtvaardigd.
■B-
gEN ander belangrijk aspect van
de huidige woningbouw is
het nog steeds ontbreken van
duidelijke gegevens omtrent de be
hoefte aan woningen, verdeeld naar
womngwetbouw, premiebouw en
particuliere bouw. Jaarlijks wordt
ongeveer de helft van het aantal te
bouwen woningen toegewezen aan
de sector woningwetbouw en nog
geen kwart aan de vrije sector in
de bouw. De juistheid van deze
verdeling is nog nooit bewezen. De
praktijk bewijst eerder het tegen
deel. Jaarlijks worden namelijk een
groot aantal door het Rijk gesub
sidieerde woningwetwoningen toege
wezen aan gegadigden, die gemak
kelijk een huur kunnen betalen in
overeenstemming met de kostprijs.
Op dit punt heeft minister Bogaers
echter een initiatief genomen. Hij
heeft het Centraal bureau voor de
statistiek opdracht gegeven tot een
onderzoek naar de woningbehoefte.
Dit onderzoek is een jaar geleden
aangekondigd en het verlenen van
de opdracht heeft dus een jaar ge
duurd. Hopelijk zal nu het Centraal
bureau dit onderzoek fors aanpak
ken, zodat het niet al te veel tijd
meer bchoelt te vergen, voordat de
regering bij het uitstippelen van
haar bouwbeleid van duidelijker ge
gevens kan uitgaan. Een bouwbe
leid dat duidelijker is afgestemd op
de behoefte, zal aan de bouwpro
duktie een groter nuttig effect ge-
Mevrouw Jacqueline Kennedy is gis
teravond in Londen aangekomen voor
naar vakantie in Europa. Vandaag ver-
Ho LZIJ ,natr Venetië om eentocht op
de Adnatische Zee te maken
-1 is de eerste reis. die de voorma-
first lady buiten de Verenigde
Staten maakt, sedert de moord op haar
man. John FKennedy, in november ver-
I leden Jaar.
edr°£ LTkneïr ""T 0P T ,aae
heef! dc Uit Nederland afkomstige astronoom nrof d^ r i Dil
Hlf ^o'èmde^he,"maften*1 va^de 'dpL'men^eo'werkeU^ongelimf^k^mert^^
