Nieuwe leidse Courant AMERIKA SLAAT TERUG Veiligheidsraad nog vandaag bijeengeroepen Geredde negen verdriet om maken het goed vijf ingeslotenen Rebellen omsingelen STANLEYSTAD Zeker twee „rode" schepen getroffen Alleen Martinet heeft enkel verstuikt Commentaren Belangrijke archieven slecht ondergebracht Woensdag 5 augustus 1964, 45ste jaargang Hogere temperaturen De Bilt verwacht tot morgenavond: Opklaringen en droog weer. Overwe gend zwakke veranderlijke wind, maar aan de kust later zwakke tot matige wind tussen zuid en west. Hogere tem peraturen overdag (Opgemaakt te 11.15 u) Directeur: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD „Stentvaitigh it gheblevea mijn hort in teghenjpoet" (Zie pagina 7) SteenstraM 37 p.m. 3,35, p.kw. 10,05 Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 AMERIKAANSE vliegtuigen hebben vandaag vergeldingsaanvallen uitge- .voerd op militaire doelen in Zuid-Victnam. Deze aanvallen zijn door president Johnson bevolen, nadat Noordvietnamese torpedoboten gisteren opnieuw aanvallen hadden gedaan op Amerikaanse torpedobootjagers, die zich in de Golf van Tonkin in internationale wateren ophielden. Van de aanvallende schepen werden er twee tot zinken gebracht en twee andere beschadigd. President Johnson heeft opdracht gegeven, de kwestie aan de Veiligheidsraad voor te leggen. De raad zou vanmiddag om half vier (Ned. tijd) bijeenkomen. Johnson heeft zich gisteravond laat (het was in ons land toen al half vijf vanochtend) in een itv-itoespraak tot het Amerikaanse volk gewend om het mede te delen, dat een Amerikaanse actie aan de gang was tegen Noord vietnamese militaire installaties, van waaruit aanvallen werden uitgevoerd tegen twee Amerikaanse torpedoboot jagers, de Maddox en de Turner Joy. Hij deed dit na overleg met de le den van zijn kabinet en de leiders van het congres. Odk had hij tevoren senator Goldwater geraadpleegd, de kandidaat van de republikeinse partij bij de komende presidentsverkiezin gen. De president zei voorts, dat het „verweer" van de Ver. Staten voor het ogenblik een beperkt karakter zal hebben, omdat zijn regering niet uit is op een grotere oorlog. Versterkingen Johnson zei, het Amerikaanse con gres te zullen verzoeken een resolutie goed te keuren, waarin duidelijk wordt gezegd dat de regering van de Ver. Staten eensgezind is en alle maatregelen zal nemen die nodig zijn om de vrijheid en de vrede in zuid oost-Azië te verdedigen. Van de con gresleiders heeft de president reeds de verzekering gekregen, dat een der gelijke resolutie snel en met een over weldigende meerderheid zal worden goedgekeurd. Intussen maakte minister van de fensie McNamara op een persconfe rentie bekend, dat geen doelen in of bij Hanoi de hoofdstad van Noord- Vietnam zullen worden aangevallen. Hij bevestigde, dat de Ver. Staten aanzienlijke militaire versterkingen naar zuidoost-Azië zenden en dat manschappen uit de Ver. Staten met grote spoed naar het westelijke deel van de Stille Oceaan worden gebracht. Over de omvang van de troepenver plaatsingen wilde hij zich niet uitlaten. Wel zei hij, dat het personeel van alle drie de wapens betreft. Voorlopig be staat nog niet het voornemen, troepen- versterkingen naar Zuid-Vietnam te zenden. De verdedigingsaanvallen op Noord-Vdetnam worden uitgevoerd door vliegtuigen van de vliegdekschepen Ticonderoga en Constellation. De aanvallen De aanvallen van gisteren waren ge richt tegen de torpedobootjagers Maddox en Turner Joy, die in de Golf van Tonkin patrouilleerden op een afstand va mijlen uit de Noordvietnamese kust. Het aantal torpedoboten, dat bij de aanvallen betrokken was, wordt tussen de zes en de tien geschat. Zij vuurden torpedo's af op de Amerikaanse schepen, maar die pro jectielen misten hun doel op 100 tot 200 m. Dat kwam niet alleen omdat het bij zonder slecht weer was, maar ook omdat zij slecht waren gericht De Amerikanen deden het beter: zij brachten als ge meld twee torpedoboten tot zinken en beschadigden twee andere. Van Ameri kaanse zijde werd echter ook door vlieg tuigen van de vliegdekschepen Ticonde roga en Constellation deelgenomen. Sinds zondag zijn nu drie torpedoboten In één oogopslag Vraag naar nieuwe gaven pag. 2 Beter ontvangen dan ge ven pag. 2 Het schip der kerk pag. 2 Protestanten in Latyns- Amerika pag. 2 Onderzoek naar onweer pag. 5 EEG: afkoeling pag. 5 Geen eerste viool in In donesië pag. 5 Onthulling over Cuba pag. 5 Ridder voor eeuwig pag. 5 Land- en tuinbouw op nieuwe wegen (begin van artikelenreeks) pag. 7 Weinig gevlagd pag. 7 Wegwijzer (o.a. Rijexa men en de borrel) pag. 9 Parijs: vrouw de broek aan pag. 9 Noord-Vletnam tot zinken gebracht neer dan twee beschadigd. Vermoed wordt, dat ook een vierde torpedoboot is gezonken. Opdracht Maandag had president Johnson reeds opdracht gegeven, dat de Turner Joy zich bij de Maddox zou voegen in de Golf Tonkin en dat de Amerikaanse ma rine bij een volgend incident de aanval- zou moeten vernietigen. De president liet Noord-Vietnam in een nota weten, een nieuwe aanval op de Ameri kaanse strijdkrachten ernstige gevolgen hebben. Dit heeft blijkbaar weinig indruk gemaakt op de Noordvietnamese communisten en hun Chinese opdracht gevers. Want gisteren werden nieuwe aanvallen gedaan, met de bekende af in Hanoi, de hoofdstad van Noord- Vietnam, doet men nu net alsof alle Ame rikaanse beweringen over aanvallen op schepen van de VS door torpedoboten Noord-Vietnam pure verzinsels zijn. Deze beweringen zouden er slechts op ge richt zijn, het onwettig optreden van de Amerikaanse „imperialisten" te verhul len. Deze korte verklaring werd door radio Hanoi uitgezonden met de mede deling dat zij met officiële goedkeuring in de autoriteiten werd afgelegd. Het Amerikaanse besluit, een bijeen komst van de Veiligheidsraad te vragen, n bewijs, aldus meent men. in krin- van de Ver. Naties, dat Washington zich bewust is van de grote bezorgdheid in de gehele wereld is gewekt door verergering zij het in beperkte mate, de oorlog in Zuidoost-Azië. Bij deze verslechtering, aldus merkt men op, is Noordvietnamees gebied betrokken en Noord-Vietnam is geen lid van de Ver. Naties, maar wordt wel erkend door de Sowjetunie, Peking-China en andere communistische lanuen. Wat de aan de Amer. afgevaardigde Stevenson toegeschreven bedoeling aan gaat, om de nadruk te leggen op de her haling van de Noordvietnamese aan vallen, brengen sommige diplomaten in herinnering, dat het steeds een stelregel van de Veiligheidsraad is geweest, te geren de wettigheid te erkennen var wapende vergeldingsmaatregelen, hoe de omstandigheden ook mogen zijn. In de afgelopen jaren is deze stelregel, met steun van de Ver. Staten, herhaaldelijk toegepast, bij voorbeeld in het Midden- Oosten en heel recentelijk bij de klacht van Cambodja tegèn de Ver. Staten Zuid-Vietnam, die van. agressie beschul digd werden. Peking Hoewel de gebeurtenissen in de Golf van Tonkin Peking het nauwste raken, zal bij de komende debatten in de Vei ligheidsraad de aandacht vooral uit gaan naar de houding van de Sowjet unie, te meer daar de onderhavige in cidenten in sommige kringen van de Ver. Naties worden beschouwd als aan wijzingen voor de bedoeling van Pe king de Ver. Staten tot daden te bren gen, die de door de Russische leidef Chroesjtsjef gepropageerde co-existen- tiepolitiek hoe langer hoe minder houdbaar zouden kunnen maken. Gistermiddag is de 9-jarige zoon var de familie H. A. Gunnewick te Lichten voorde (Gld.) in het plaatselijke zwem bad verdronken. Gisteravond is de 11-jarige Johan Kaas bij het spelen in de entrepothaven te Amsterdam gevallen en verdronken. Doodsangst week... De spanning van negen dagen is geweken en langzaam glijdt alle ellende van de gezichten der geredde mijnwerkers weg. In het ziekenhuis van Cham- pagnole liggen de broers Michel en René Jacques bij te komen. Nog gelukkiger dan zijzelf schijnen wel en is het won der? de twee jonge vrouwen te zijn. P In het ziekenhuis van Champagnole j uur lang hamerden om de aandacht ta De toestand in het gebied van Stan- leystad, de derde belangrijke stad in Kongo, is uiterst kritiek geworden. De eerste opstandelingen zijn in de stad verschenen en het schijnt dat een van de twee bases met steun van de plaatselijke bevolking, door de re bellen is bezet. Alle Europeanen die in deze stad wonen, zijn in allerijl naar veilige oorden overgebracht in vliegtuigen gecharterd door de V.N. Het allerlaatste contact met de door de rebellen belegerde stad kwam van de verkeerstoren van het vliegveld, Daarin werd gezegd, dat het schieten steeds naderbU klonk en dat het perso neel van de toren zich gereedmaakte om het vliegveld te sluiten. Of toen alle vliegtuigen met evacué's reeds wa ren vertrokken, werd niet gemeld. Volgens vluchtelingen uit Stanleystad as de plaats omsingeld „door enkele duizenden opstandelingen"- De inwoners enkele in de buurt gelegen dorpen zouden zich solidair hebben verklaard de opstandelingen van Soumaliot. Wanneer de rebellen erin slagen deze te veroveren, betekent dit een ramp het land. Stanleystad neemt in Kongo een centrale plaats in. Het vormt knooppunt van verbindingen, zowel land, over water als door de lucht, bezit een uiterst modern vliegveld waar op de zwaarste straalvliegtuigen kunnen landen en is tevens een landbouwcen trum. Na het bijzonder hartelijke wel kom dat premier Tsjombe acht dagen geleden in Stanley ten deel viel, is het merkwaardig, op te merken dat een dee! van de plaatselijke bevolking de rebel len schijnt te steunen. Het is niet bekend of het regerings leger weerstand biedt tegen de aanval- De laatste geredde mijnwerker, de geblinddoekte voorman André Martinet, steekt zijn rechterhand omhoog, terwijl hij door helpers wordt ondersteund. len van Soumaliots leger. Volgens gene raal Moboetoe zouden de regeringssolda ten in paniek zijn weggevlucht. De Ame rikaanse consul meldde echter dat er in de stad gcvcchton worden geleverd. Ge neraal Moboetoe heeft verklaard dat er versterkingen onderweg zijn naar Stanleystad. Een eenheid van het rege ringsleger zou volgens berichten erin ge slaagd zijn de hoofdmacht van de opstan delingenstrijdmacht bij Wanie Roekoela (50 km van Stanleystad) tot staan te brengen. Maar een kleine groep lichtge wapende opstandelingen met vrachtwa gens heeft kans gezien diit punt te pas seren en is nu op weg naar Stanleystad. Uit Noord-Katanga komen gunstiger berichten voor de centrale regering. Daar hebben regeringsgezinde troepen Boudewynstad omsingeld en wachten zij blykens een mededeling van de provin ciale minister van binnenlandse zaken slechts op nieuwe versterkingen stad te sliepen de negen geredde mijnwer kers vannacht voor het eerst in ne gen dagen in een bed, want gisteren had het uur van hun redding ge slagen. Toen drong de boor door in de galerij waar zij, als gevolg van de aardverschuiving, gevangen zaten. Enkele uren later, om kwart over vijf, bracht de Duitse „Dahlbusch- koker" de eerste overlevende van het ongeluk, Michel Jacques, aan de op pervlakte. Hij had precies 197 uur onder de grond doorgebracht. De laatste geredde, de voorman André Martinet, die hoewel met een ver stuikte enkel zich als een held heeft gedragen, zag om tien over half ze ven het lang verbeide daglicht weer. Toen Michel Jacques uit zijn raket achtige koker stapte, werd hem een don kere bril opgezet om zijn ogen tegen het scherpe licht te beschermen. Wankelend, doch ondersteund door helpers, daalde hij het trapje van het boorplatform af. Ter wijl de mannen die dagen en nachten in touw waren geweest om de negen opge- slotenen te bevrijden, met een mengeling van ontroering en trots toekeken, werd de mijnwerker op een brancard gelegd, waar een arts hem vluchtig onderzocht, alvorens hij naar het ziekenhuis van Champagnole zou worden vervoerd, waar vrouw en kind op hem wachtten. Met vaste regelmaat werden de andere mijnwerkers naar de oppervlakte ge bracht in de tweeënhalve meter lange stalen kogel die de Duitse ingenieur Dahl- busch in 1955 voor de redding van drie opgesloten mijnwerkers bouwde in november vorig jaar in Lengede elf kompels het leven redde. Verdriet De vreugde om de redding van negen wordt getemperd door verdriet vjjf van hun kameraden, die naar r vreest niet meer in leven zijn. Nog slecht* enkele dagen geleden hoorde men klop signalen uit de diepte. Technische tekort komingen veroorzaakten echter veel traging en zondag moest de boring deze vijf op een andere plaats wordeu voortgezet. Het was gisteren ook een grote dag mijningenieur Menardi. Dag en nacht hij in touw om „zijn" mijnwerkers te redden. Hij was ook de eerste die bood om naar beneden te gaan en hij was de laatste die de ondergrondse ruimte verliet. Boven gekomen vertelde hij dat hij daar de sporen gezien had die de vuisten van de mannen hadden achter gelaten op de wanden, waarop zij dertig Ziekenhuis De geredden zouden ongeveer een dag in het ziekenhuis blijven. Ondanks de ontberingen schijnt hun lichamelijke en geestelijke gesteldheid bijzonder goed te zijn. Alleen voorman Martinet heeft een niet-ernstige verwonding. Een geestelijke die de mannen een bezoek bracht vertelde dat hun grootste en voortdurende angst was geweest dat het plafond van de galerij zou instorten. Die angst werd nog groter toen de boor het dak naderde. Maar het saamhorigheidsgevoel van de negen was groot genoeg om troost uit te putten. Uit talrijke plaatsen zijn aanbiedingen voor een gratis vakantie ontvangen. Bondskanselier Erhard heeft president De Gaulle verzocht zijn gelukwensen aan de geredden en hun verwanten over te bren gen. Vooral in de Duitse mijnwerkers plaatsen Broistedt en Lengede zijn gebeurtenissen in Champagnole met bij zonder veel aandacht gevolgd. Bij velen riep de redding herinneringen op aa catastrofe van vorig jaar in de mijn Mathilde, die 29 slachtoffers vergde en aan de redding van de elf kompels in Lengede die na dertien dagen en nachter op dezelfde wijze als in Champagnole naar boven werden gebracht. Fietsers niet gratis >ver Haringvlietbrug Minister Van Aartsen is niet van plan in te gaan op een verzoek van het Tweede-Kamerlid mej. mr. A. P. Schilt- huis (soc. i om fietsers vrij te stellen van tolgeld voor de nieuwe Haringvliet brug Hij zegt datfietsers goedkoper over de brug kunnen dan via het veer Hellevoetsluis-Middelhamis. Na Lengede Champagnole.... twee plaatsnamen, die voorgoed een begrip zijn geworden. Een begrip van gevechten met de tijd cn met de dood, van nauwelijks te peilen menselijke wanhoop en van de hoop op een wonder, van een glorieuze overwinning ook. Hoeveel mannen zijn in de loop van de tijden niet gebleven in het binnenste der aarde, waar zij voor zichzelf en hun gezin nen een schamel stuk brood moesten verdienen. Het is een grote uitzondering, als zij worden gered nadat grondverschui vingen of ontploffingen zich hebben voorgedaan. Lengede en Champag nole zijn de weinige uitzonderingen op deze regel. Negen dagen, vol van verschrikking, hebben de negen mijn werkers tientallen meters onder de grond doorgebracht. Negen dagen lang zijn zij met hun gedachten al leen geweest steun zoekend bij el kaar, wetend, dat ^et zou uitlopen op een langzaam naderende dood of op het leven. Er zal zijn gebeden en er zal zijn gevloekt. Zo zijn wij mensen immers? De gebeden zijn verhoord, het leven werd niet afge sneden. En de wanhoop verdween, toen de reddende boor de schacht bereikte en de capsule omhoog werd getrokken. Wie het hoorde of zag. deze wonderbare redding, was intens blij met dit succes, met deze zegen. Is er terecht nu sprake van solidari teit in vreugde, zij moet er ook zijn in het verdriet: collega's van deze negen hebben in dezelfde mijn de dood gevonden en daarom is de vreugde niet volkomen. e ruzie tussen de ANWB en de Rijkspolitie over de wegeninfor matie is officieel uit de wereld. Uit het gezamenlijke communiqué van het ministerie van justitie en de ver- keersbond blijkt, dat men elkaar heeft gevonden. De uitgedokterde regeling lijkt ons in de gegeven om standigheden de beste. Er zal hoogst waarschijnlijk straks een verkeersin formatiecentrale van de rijkspolitie komen, maar die behoeft geen dou blure te zijn van de bestaande we geninformatiedienst van de KNAC- ANWB. Zo erg eenvoudig zal het overigens niet zijn een regeling te maken, die elke „overlapping" voor komt, maar als aan beide kanten goede wil en inschikkelijkheid wor den getoond, zal het kunnen mee vallen. De berichtgeving via de ra dio omtrent verkeersstremmingen en dergelijke zou dan voor rekening van de politie komen, terwijl de indivi duele informatie aan de bond wordt overgelaten. Van groot belang zal zijn, dat hoe men onderling deze zaak ook wil gaan regelen bij het pnbliek geen verwarring of onzekerheid kan ont staan. De regeling dient voor alles te voldoen aan deze voorwaarde: het reizend publiek moet over een cen traal adres beschikken voor het ver krijgen van de gewenste inlichtin gen. Zodra met meerdere adressen moet worden gewerkt ontstaan risi co's, die op de keper beschouwd in het geheel niet genomen behoeven te worden. Men kan uitgebreide beschouwingen houden over de vraag wie princi pieel verantwoordelijk dient te zijn voor de verkeersinformatie. Deze be zigheid moge op zichzelf interessant zijn, veel verder brengt zij niemand. In het hierboven aangeduide commu niqué wordt de wenselijkheid van een goede samenwerking en van wederzijdse informatie onderstreept. Daarmee kan ieder het eens zijn. Een feit is, dat particulier initiatief op het punt van de verkeersinformatie reeds een voortreffelijk werkende organisatie „op poten" had staan, voordat de overheid van enig initia tief had doen blijken. De reactie van de ANWB op de berichten over een verkeersinformatiecentrale van de rijkspolitie was dan ook te begrij pen. Dat men elkaar nu heeft ge vonden is een reden tot verheuge- Nieuwe Turkse ambassadeur De heer Resat Erhan zal worden be noemd tot ambassadeur van Turkije in Den Haag. Hij is ambassadeur ln Tehe ran geweest. De heer Erhan zal de heer Fuat Kepenek opvolgen, die sinds 15 juli 1961 Turkije in Nederland vertegen woordigt. Staatssecretaris Van de Laar (O., K. en W.) heeft in antwoord op schriftelijke vragen van het Eerstc-Kamerlid Van Pelt (PSP) toegegeven, dat de huisvesting van omvangrijke archieven in de grotere gemeenten vaak zeer veel te wensen over laat. terwijl liet achterwege blijven van de nodige rijksgoedSeuringcn de stlchtinf van nieuwe archiefgebouwen verhindert. HU deelt de opvatting van de heer Van Pelt, dat door deze situatie het voortbestaan van documenten met belangrijke cul turele waarde wordt bedreigd. De bewindsman is bereid zUn ambtgenoot van volkshuisvesting en bouwnUverheid in overweging te geven op ruimere schaal toe slemming tot het stichten van archiefgebouwen te verlenen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 1