Nieuwe Lekke Courant
Dansende geleerden
om geslaagde foto's
ANWB en justitie eens
In 1965 RANGER 8 EN 9
Russen: „aardig succes
maar wij baanden weg5
Reddingsacties hebben
thans vlot verloop
Gesprek met Indonesië
kreeg een goed begin
Weer een druk weekeinde
Bouwvakkers terug,
Duitsers op weg
Commentaren
Zaterdag 1 augustus 1964, 45ste jaargang
hogedrukgebied ten zuid-
Directeur: F. D1EMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigti ie ghebleve*
mijn hart in teghenspoef
gebied boven Scandinavië t
tige noorwestelüke winden koele polaire
lucht over de Britse eilanden en de
Noordzee naar het zuidoosten- De aan
voer van deze lucht, waarin naast op
klaringen ook lokale buien voorkomen
zal gedurende het weekeinde blijven
voortduren.
(Zie ook pag. 7)
p.w. 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10.05--
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00
OPGETOGEN geleerden in Pasadena (Californië) hebben gisteren in de
vorm van radiosignalen ongeveer vierduizend foto's ontvangen van
het maanoppervlak, genomen door de zes camera's aan boord van de Ran
ger 7 in de 16 minuten en 40 seconden voor het toestel met een snelheid
van 9500 km per uur op de maan te pletter sloeg. En daarmee was de met
zoveel spanning gevolgde vlucht van het ruimtevoertuig een volledig suc
ces geworden.
Deze verwelkoming in Nijme
gen maakte alles weer goed voor
de moede soldaat, die de laatste
dagen bijna tweehonderd kilo
meter onder zijn kisten had weg
gelopen je zou er bijna toe
komen om alleen hiervoor al de
vierdaagse te gaan lopen!
Met ingang van 1 oktober is mr J. ir
't Veld benoemd tot lid van de Raad var
State. De heer In 't Veld, lid van de Eer
ste Kamer der Sta ten-Generaal voor d(
P.v.d.A. en van 1948 tot 1952 minister
van wederopbouw en volkshuisvesting,
vervult hiermede de vacature, ontstaan
door de pensionering van de heer M. A.
Reinalda.
Project-leider Harris M. Schur-
meier en zijn 4000 medewerkers kon
den tevreden zijn: de Ranger 7 was
op een afstand van slechts 16 km
van zijn doel terecht gekomen. In
een vlakte in de noordwestelijke hoek
van de Mare Nubium (de zee der
wolken), even links van een heuvel
achtig gebied, dat Procellarum wordt
genoemd.
Tot fracties van seconden voordat
het ruimtevoertuig te pletter sloeg
werden radiosignalen uitgezonden en
opgevangen door de twee reusachtige
parabolische antennes van het opspo
ringsstation van Goldstone in de Moja-
vewoestijn, 270 km van Pasadena.
Uitstekende kivaiiteil
Al direct kon een woordvoerder van
het Amerikaanse bureau voor lucht
en ruimtevaart (NASA) meedelen, dat
de kwaliteit van de radiosignalen uit
stekend was. Ze zijn vastgelegd op een
magnetische band en vervolgens om
gezet in beelden op 35 mm-film.'Deze
film is later met grote zorgvuldigheid
ontwikkeld.
Het Is de eerste maal dat de mensheid
een blik gegund wordt op het maanop
pervlak, van gro'.e zowel als van zeer
geringe hoogte. Twee camera's bestreken
gebieden van 200.000 tot 50.000 vierkante
kilometer, vier camera's gebieden van
32.000 tot 3000 vierkante kilometer, ter
wijl kort voor de aankomst een van de
camera's met wijde hoek met een 25 mm
lens een gebied In beeld bracht van 8
vierkante kilometer.
De camera's met nauwe hoek konden
vlak voor de landing voorwerpen foto
graferen zo groot als een auto (de te
lescopen op aarde kunnen geen kleinere
voorwerpen onderscheiden dan van
meter breed). Deze foto's zijn van
groot belang voor de uitvoering van het
Apollo-project, dat zoals bekend
over enkele jaren de eerste mens op de
maan wil brengen. Door middel van het
nu verzamelde materiaal wil men vast
stellen of de grond in dit maan-gebied
geschikt is voor een eventuele landing.
Wit vlekje
Een groep waarnemers op Kaap Ken
nedy, die door een reusachtige televisie
telescoop de maan in het oog hield, heeft
meegedeeld dat zij ongeveer twintig se-
De reddingsacties voor de negen
opgesloten mijnwerkers in Cham-
pagnole, maakten vancfhtend vroeg
snelle voortgang. De .«e boor, die
wordt aangedreven door samenge
perste lucht vorderde meer dan een
meter per uur. Na een diepte van
71/2 meter was het nog niet nodig de
tachtig centimeter brede schacht met
stalen pijpen te versterken, hetgeen
een tijdbesparing van kostbare uren
betekent.
Gisteren is de kaars d *S'op de vloer
van de gang baar de ne/^n overleven
den zich 1 prden is-geplaatst als con-
trolemidde,, plö^eling uitgegaan. Dit zou
kunnen wijzen op een gebrek aan zuur
stof.
De redders hebben meteen een zuur-
stofcilinder naar het uiteinde van de pijp
gebracht en tevens de ingesloten man
nen geadviseerd een tijdlang niet te ro-
Maar na een aantal proefnemingen bleek
dat het slechts een loos alarm betrof en
dat de aanvoer van verse lucht voldoende
beider uit Hasselt zijn nog niet bevrijd
en over hun lot verkeerd mén nog in
zekerheid.
Steeds meer scheuren in de om
trek van de mijn in Champag-
nole. De spanning stijgt tot het
ondragelijke
conden 11a het tijdstip van bet neerstor
ten van de Ranger (14.30 uur Nederland-
tijd) een klein wit vlekje in de Mare
Nubium zag verschijnen. Even daarna
dacht men een zwart stipje te zien.
Het einde van de Ranger kon in het
hele land worden gehoord in een spe
ciale uitzending vanuit het operationeel
centrum in Pasadena, waar ongeveer
250 technici en geleerden bijeen waren.
Er viel een stilte toen het beslis
sende moment naderde. Het enige
wat men toen nog hoorde was het
klonk een gestage stroom
richten: de signalen blijven krach
tig wij hebben uitstekende tele
visiebeelden wij ontvangen beel
den tot het laatst
Toen hielden de signalen plotse
ling op. De spanning was gebroken.
De aanwezigen sprongen op, dansten,
schreeuwden en sloegen elkaar op de
schouders.
De Ranger 7 is het vierde ruimtevoer
tuig dat op de maan te pletter is gesla
gen. De voorganger van het toestel, de
Ranger 6 had de 392.140 km van de aarde
naar de maan even vlot afgelegd als de
Ranger 7 (67 uur en 35 minuten), maar
haar camera's weigerden op het kritieke
moment. Ook de Ranger 4 slaagde er niet
in foto's naar de aarde over te brengen.
Een Russisch ruimtevoertuig, de Lcemk
3 nam in 1959 foto's van de achterzijde
van de maan. maar deze waren niet bij
zonder verhelderend, daar ze van een af
stand van ongeveer 60.000 km werden ge-
Joh
n son
In Washington sprak president John
son van „een prachtig succes", dat een
belangrijke stap voorwaarts betekende in
het programma ter verzameling van de
wetenschappelijke kennis, die noodzake
lijk i
r de r
,.Ik ben me er van bewust dat dit grote
succes pas is bereikt na een aantal mis
lukkingen en gedeeltelijke mislukkingen
(twaalf in totaal), maar het moet ons
opwekken tot nog grotere inspanningen
in de toekomst.
Het feit dat onze Russische mededin
gers veel onvermelde mislukkingen b(j
schoten naar de maan en de planeten
hebben gekend, bevestigt eveneens de
volledigheid van het succes van van
daag", aldus de president.
Het Russische persbureau Tass meldde
het Amerikaanse succes in zijn Russische
dienst met als commentaar, dat het Rus
land was dat de weg baande voor het
fotograferen van het maanoppervlak van
uit raketten Overigens waren de Rus
sische geleerden verheugd over het Ame
rikaanse succes dat ,.een waardevolle
bijdrage vormt tot het onderzoek van de
kosmische ruimte".
De directeur van het laboratorium voor
straalaandrijving (waar de Ranger werd
gemaakt), dr. William Pickering, heeft
meegedeeld dat begin volgend jaar nog
twee Rangers zullen worden gelanceerd.
De bestudering van de gisteren gemaakte
foto's zal uitmaken of hetzelfde doel zaJ
worden gekozen.
Bij een autobotsing te Groningen
is gisteravond de inzittende van een
bestelauto, de 21-jarige apothekers-assis
tent K. Hoeksema uit Groningen, omge
komen. De beide bestuurders kregen
hoofdwonden.
Een maanfoto van Ranger 7: de
foto is niet compleet. Tijdens de
transmissie naar de Aiarde sloeg
het ruimtevaartuig op de maan
te pletter. De foto werd gemaakt
van een hoogte van 300 meter en
toont een stukje maan van der
tig bij achttien meter.
Geen vakantiepret voor
50 tentenhuurders
Voor ruim vijftig gezinnen, die een
kampeertent hebben gehuurd bij de
koopman C. J- M. van Dam in trecht,
begint de vakantie vandaag niet vreug
devol. Ze zullen het zonder de tent
moeten doen. want de verhuurinrichting
van kampeerartikelen van de heer Van
Dam aan de Zonstraat in de domstad
is gisteravond helemaal uitgebrand. Van
de ruim vijftig tenten, die voor afhalen
gereed stonden, restte slechts een troos
teloze zwarte stapel verkoold linnen toen
de brandweer tegen tien uur het sein
brand meester gaf.
COMMUNIQUÉ VERTELT
De Nederlandse en Indonesische
onderhandelaars hebben vandaag een
reeks besprekingen, die ten doel
hadden de betrekkingen tussen beide
landen te verbeteren, beëindigd en
een communiqué uitgegeven, waar
in wordt medegedeeld, dat nog na
dere besprekingen zullen plaats
vinden.
Het communiqué bevatte weinig
cifieke of gedetailleerde gegevens over de
besproken onderwegpen maar was veel
meer een algemene verklaring, waarin
er de nadruk op werd gelegd, dat de be-
Voor de derde maal deze zomer
krijgt Nederland een zeer druk week
end. De wegen zijn vandaag overvol
geweest en zullen dat waarschijnlijk
ook morgen zijn. Twee enorme stro
men toeristen zijn aan „de grote
trek" begonnen: de na twee weken
vakantievieren thuiskerende bouw
vakkers en de tienduizenden Duitsers
uit Westfalen, voor wie dit week-
Examen voor jagers?
Minister Biesheuvel (landbouw en
visserij) en staatssecretaris Van de Laar
(o. k. en w.) zien de betekenis in van
een verplicht examen voor allen, die
voor een jachtacte in aanmerking wen
sen te komen. Zij willen echter gaarne
de voorstellen afwachten van de Jacht-
raad omtrent dit vraagstuk, dat door
dit college op het ogenblik wordt be
studeerd, alvorens antwoord te geven
op de vraag van het kamerlid Brugge-
man (psp) of de tijd nog niet rijp is
een verplicht examen in fe stellen.
Er zijn reeds maatregelen genomen
teneinde tc voorkomen, dat onkundige
n onweidelijke jagers op staatsgronden
n het algemeen en in de natuurreser-
aten in het bijzonder de jacht uit
oefenen.
einde de vakanties juist zijn begon-
Evenals de vorige drukke weekeinden
zal de trek zich met name richten op
het westen, waardoor vertragingen op
treden bij de bekende knelpunten het
verkeersplein Oudenrijn bij Utrecht, de
weg Amersfoort-Zwolle, die de even
drukke weg Hilversum-Apeldoorn bij
Hoevelaken kruist. Daarnaast krijgt ech
ter ook de weg van het zuiden
Zeeland (Roermond-Tilburg-Breda)
enorme drukte te verwerken, met
me van de Duitsers, die hun vakantie
doorbrengen aan de Zeeuwse kust.
Om het verkeer zo soepel mogelijkte
doen verlopen houden ANWB en Rijks
politie elkaar op de hoogte van
tuele stagnaties en ongelukken. De We
geninformatiedienst van de bond draait
op volle toeren en geeft telefonisch ad
viezen voor te volgen routes. Algemeen
advies aan automobilisten: pak de auto-
kaart en zoek de de secundaire wegen.
België
In een steenkolenmijn te Zolder in
Belgisch Limburg is gisteren op de 800
m verdieping een mijngang over een
lengte van tien meter ingestort. Vier
mijnwerkers die aan het werk waren op
deze verdieping werden ingesloten. Een
29-jarige arbeider uit Heusden wist zich
op eigen kracht te bevrijden en alarm 'te
staan. De man nam zelf aan de eerste red
dingswerkzaamheden deel. Een 25-jarige
mijnwerker uit Koerscl kon ln de loop
van de middag, weliswaar ernstig ge
wond, bevrijd worden en in het zieken
huis worden opgenomen. De man ver
keert niet in levensgevaar.
De twee overigen, een 23-jarige mijn
werker uit Zolder en een 43-jarige ar-
Onderhandelingen
over verkoop van
Gronings gas
De N.V. Nederlandse Aardolie Maat
schappij (gas export) en Thyssensche
Gas- und Wasserwerke G.m.b.H. zijn in
onderhandeling getreden over de ver
koop van Gronings aardgas. Op grond
van marktonderzoekingen wordt ver
wacht dat de afleveringen van dit gas
aan Thyssengas geleidelijk zullen oplo
pen tot 4 miljard m3 tegen 1975.
Gehoopt wordt aldus de donderdag-
ond door de betrokken maatschap
pijen in Den Haag en in Duisburg-
Hamborn afgelegde verklaring dat
de onderhandelingen over het contract
tegen het einde van dit jaar met suc-
zullen zijn beëindigd.
heid".
De leiders der heide delegaties, minis
ter Luns en zijn Indonesische collega,
Soebandrio. verklaarden op een vanmor
gen gehouden persconferentie met na
druk. dat bij beide landen „wederzijds
begrip" had geheerst. Zij nomden dit het
belangrijkste resultaat van het bezoek
van mr. Luns aan Idonesië. dat een week
heeft geduurd.
In een communiqué werd medegedeeld,
it de beide function»-!«——
aren met „de discuss
financiële porblemen".
Besloten is, dot de uitwisseling van op
vattingen binnenkot zal worden voortge
zet in een gemengde commissie", aldus
het communiqué. „De taak van deze com
missie zal zijn, de ter zake dienende fei
ten en gegevens te bestuderen en eer.
definitieve regeling voor te bereiden. Be
vestigd is. dat aan nog bestaande discri
minaties in de financiële en economische
betrekkingen tussen beide landen door
beide partijen zo spoedig mogelijk een
eide zal wonden gemaakt. Rit zal ook de
mogelijkheid openen, de economische sa
menwerking te bevorderen.
Verdere besprekingen op technisch ni
veau zullen door vertegenwoordigers van
de beide regeringen worden gevoerd in
september.
„De ministers achten het wenselijk, ln
de loop van het volgend jaar opnieuw
bijeen te komen om de ontwikkeling,
de betrekkingen onder de loupe te
men en onderwerpen von gemeenschap
pelijk belang te bespreken", aldus het
communiqué nog.
Oprapen wandelstok
kost man het leven
Het oprapen van zijn wandelstok, die
onder een stilstaande vrachtwagen was
geraakt, heeft gisteren het leven gekost
aan de 77-jarige A van Minne. De
vrachtwagen stond in de Zeilstraat te
Amsterdam voor de geopende brug te
wachten. Op het moment dat de brug
weer ging zakken, stak de man de weg
over- Daarbij verloor hij zijn wandel
stok. die onder de wagen terechtkwam.
Hij kroop eronder om zijn stok te pak
ken. Intussen kwam het verkeer weei
op gang. Ook de vrachtwagen ging weer
rijden en sleurde de man tientallen
- HU
praktisch op slag
HIT A
ET ministerie van justitie en de ANWB hebben een gezamenlUk communiqué
uitgegeven als resultaat van een bespreking over taak en werkzaamheden
rt de Wegeninformatiedienst KNAC—ANW'B en die van de politie. Zowel de
politie als de ANW'B heeft tot taak verkeersmaatregelen te treffen ingeval van
stremmingen en dergelijke, zo zegt het communiqué. De centrale politieverkeers-
commissie zal nagaan of het mogelijk is een politieverkeersinformatieccntraie te
itichten, die dan de politic-Instanties en het publiek (via de radio) zal inlichten
(ver de getroffen maatregelen. De politieccnlrale zal geen individuele voorlichting
>p dit punt aan het publiek verstrekken; dit wordt aan de informatiecentralc van
de bond overgelaten. Het ministerie en de ANWB waren het er over eens, dat dc
politic berichten over de verkeersmaatregelen onverwqld aan de ANWB moet
doorgeven. Anderzyds stelt de KNACANWB zUn inlichtingen over de wegen- en
verkeerssituatie ter beschikking van dc politie. Verder Is afgesproken, dat mede
delingen van de KNACANWB via de radio over verkeerssituaties in verband
met het treffen van verkeersmaatregelen na overleg met de politie zullen worden
j gedaan. Het communiqué onderstreept ten slotte „de wenselükhcld van een goede
jg samenwerking en van de wederzUdse informatie van rükspolitie en ANWB."
lyrET AL degenen, die aan de voor
bereiding van de lancering van
de Ranger 7 hebben medegewerkt,
verheugen wij ons over het volledige
succes, waarmede nu alle inspannin
gen zijn bekroond. Wat het niet zo.
dat zeer velen op dit succes al niet
meer durfden rekenen, na de misluk
kingen bij vorige „schoten op de
maan"? De vreugde is er nu des te
groter om. Eerlijk gezegd gunden wij
de Russen niet zo erg hun eerdere
successen, die dan nu door de Ameri
kanen ruimschoots in de schaduw
zijn gesteld.
Wij zijn tegenwoordi teyel wat ge-
wend cn het moet st n dit mode
woord te gebruikenige» spectaculair
zijn, wil het nog ind. ©k op ons ma
ken. Hier is dan zo'n uitzondering:
gave foto's van de maan, genomen
van een hoogte van zeshonderd me
ter. Een overwinning van de tech
niek, een zege van het menselijk in
tellect. Maar toch slechts een fase
in de ontdekkingstocht van de mens
heid. die de geheimen van het heelal
wil doorgronden, die wil weten wat
zich bevindt achter.-ns a.^orizon en
ook de uiterste grcr»ng o.vil verken
nen. Uiteindelijk worden de mens
daartoe de middelen gegeven: hij
heeft niets van zichzelf en zijn eigen
tijd is beperkt
De geleerden en de technici in Ame
rika kunnen 1111 hun programma gaan
afwerken. Met dit ene „schot" zijn
gegevens verkregen, die het mogelijk
maken een mens naar de maan te
brengen. Wat nog maar zo kort ge
leden een hersenschim leek, komt
straks in de sfeer der verwezen
lijking.
TJET HEEFT zijn redenen, dat pre
sident Johnson geen enkel lid
van het kabinet en van de bij liet
dagelijkse beleid betrokken groep
van gezagsdragers in aanmerking wil
doen komen voor de functie van vice-
president. Het lijkt ons wat ver ge
zocht een reden voor het presiden
tiële besluit te zoeken in de onder
linge persoonlijke verhoudingen.
Veel meer is het besluit ingegeven
door politieke overwegingen. Het
blijkt, dat president Johnson in staat
is een zelfstandig beleid te voeren
en dat hij zelf naar eer en geweten,
zonder het oor te lenen aan wensen
en mogelijke eisen van partijgenoten,
zijn koers wil uitstippelen.
Er behoeft geen opzet te hebben be
staan bij het utschakelen van Robert
Kennedy, de minister van justitie,
voor de functie van vice-president.
De bewering, dat Johnson geen man
naast zich zou willen hebben, die
hem het risico van verlies der zuide
lijke staten oplevert, is uiteraard
moeilijk met bewijzen te staven. En
als het zo zou zijn, wat dan nog?
Johnson heeft het genoegen mogen
smaken van aanvaarding van de wet
op de burgerrechten en iedere Ame
rikaan weet dat hij op het punt van
de doorvoering dezer wet op de pre
sident staat kan maken.
De vice-president, die Johnson wil
aanwijzen, zal menselijkerwijze ge
sproken ook vice-president worden
in de komende parlementaire perio
de, na de verkiezingen in november.
Johnson kijkt vooruit en hij weet uit
ervaring tot welke verantwoordelijk
heden een vice-president in de Ver
enigde Staten kan worden geroepen.
Het lijkt er op, dat straks geen en
kele Amerikaan meer in de gelegen
heid zal zijn zich laatdunkend uit te
laten over het „familieregime" der
Kennedy's.
JTONDERDEN DODEN in Kongo,
meer dan honderd doden in
Noord-Rhodesië, ziedaar de „balans"
van enkele dagen. En waarom? In
Kongo blijven de opstanden aan de
orde van de dag, in Noord-Rhodesië
worden dorpen geteisterd door een
religieuze secte. W*1 ren de berich
ten en zijn ze vijf nP.n'uten later ver
geten, druk als wij het hebben met
de besteding van onze welvaart
Natuurlijk: men kan er vanuit een
beveiligd bestaan als het onze toch
niets aan veranderen en er is de laat
ste jaren in Afrika al zoveel bloed
gevloeid, dat die enkele honderden
doden van deze week maar een frac
tie zijn van het totaal. Een mensen
leven is niet erg iri"_;I en als de be
volking van de mir cr ontwikkelde
landen niet wat verstandiger wordt
zal het uitmoordeu van elkaar nog
wel een tijdje doorgaan.
Het zijn stuk voor stuk rationele
waarheden, waartegen weinig valt in
te brengen. Op de rekening van de
meer ontwikkelde landen blijven ten
slotte als nimmer te delgen schuld
prijken de miljoenen doden van twee
wereldoorlogen. Een mogelijk verwijt
in de geest van „zij zijn daar nog niet
wijzer" gaat beslist niet op. Wat dan
wel van ons wordt gevraagd? Op zijn
minst wat meer mededogen met men
sen, die zijn van gelijke beweging als
wij. Als wij belijden, dat God uit
enen bloede het ganse menselijke ge
slacht heeft gemaakt, dan zullen wij
er niet zonder meer voorbij aan kun
nen gaan, dat mensen als beesten
worden afgemaakt. Wij zullen de
hemel aanroepen om een keer in deze
toestand, voor vervolgden en vervol
gers.
Op voordracht van de minister van
verkeer en waterstaat is ir. J. B. G. M.
Ridder de van der Schueren, oud-com
missaris der Koningin in Overijssel te
Nijmegen, benoemd tot lid en aange
wezen als voorzitter van de Raad van
de waterstaat.
