k)P ZES NA 31.300
IJsselstein vinden vele
flevenden hun gestorvenen
- Tienduizenden doden uit twee wereldoorlogen
LUIGI FERDINANDO
riep vragen op
Drukte viel
erg mee
H
ZATERDAG 18 JULI 196
t)ER STAP passeren we nu 200 doden,
100 links en 100 rechts van dit mid-
Honderd kleine betonnen kruisen
delinks en een zelfde aantal rechts. Aan de
>Quj£t«voet van verscheidene kruisen bloemen,
kransen, kunstbloemen, planten in potten,
boeketten. Het middenpad, verscheidene
honderden meters lang, mondt uit bij een
op een kleine verhoging geplaatst groter
kruis. Daarachter gaat het middenpad nog
veel verder
ONBEKEND
Er zijn van die rond 31.300 nog tus-
i de 5.000 en 6.000 „onbekend". In
loop van de 16 jaren dat deze
ri31.300 op deze begraagplaats zijn samen
gebracht uit alle delen van ons land.
het aantal „onbekenden" gestadig
verminderd. Op een totaal van
[verscheidene miljoenen vermisten van
r veldslagen, loopgravengevechten, be
schietingen, bombardementen, hinderla
gen, overvallen, liquidatie etc. uit twee
-ereldoorlogen is een getal van tussen
5.000 en 6.000 „onbekenden"
ichijntje.
Er liggen op dit kerkhof van Duit-
te IJsselstein in de gemeente
•ay jongens en jonge vrouwen, sol
daten en generaals, hospitaalsoldaten en
Z1 officieren van gezondheid, Duitsers var
-allerlei wapens en dienstvakken, staat-
m 23iloos gewordenen, door het treden in
yra vreemde krijgsdienst, jongens en man
era tien die van Nederland en andere be-
1 'zette gebieden uit in dienst traden var
livid«de Duitse weermacht.
ord(
NEKSCHOT
in i Er liggen op dit kerkhof Duitsers die
Duitsers met het in alle voorma-
injige bezette gebieden beruchte nekschot
niumfojn afgemaakt, of „op de vlucht neer
geschoten", omdat zij weigerden als le-
tien van een vuurpeloton gevangenen
fusilleren.
Er liggen jongens en mannen, meis-
^x^djes en jonge vrouwen die niets hebben
f jhagelaten om het de burgerbevolking in
de bezette gebieden zo zuur mogelijk te
jjH -maken. Meisjes ook die wilden door-
-gaan voor verloofdes.
Er ligt een „hospik" die door een
[gehot werd gedood omdat hij het niet
zich kon verkrijgen de injectie
spuit te hanteren in een geval
dat medisch in het geheel niet
[Verantwoord voorkwam.
Er liggen een officier en zijn vrouw
ie er midden in de Tweede Wereld-
Er
i het leven
GEZIN
in de
Een vader en 13 zonen ware
tweede Wereldoorlog in dienst
puitse leger, marinp of luchtmacht. Het
graf van slechts een van die zonen is
ïan de moeder bekend: Het ligt op
pit kerkhof te' IJsselstein het stoffe
lijk overschot van de vader is ook nog
Iteeds vermist.
Er komt elke dag bezoek op dit kerk
hof, daarvan getuigen ook de verse
bloemen, de graftakken en kransen.
Bezoek uit de bondsrepubliek, van ou
de vaders en moeders, van weduwen,
Van kinderen.
I Er komen verzoeken om inlichtingen,
pr worden van IJsselstein uit lijsten
met een 40-tal vragen gestuurd. Aan de
hand van die beantwoorde vragen, aar
Öe hand ook van gesprekken met ver
wanten, is het mogelijk een „onbeken
de" alsnog te identificeren.
Uit ervaringen opgedaan, nog zeer.
400 langs naar aanleiding van een wellicht
bnzekere identificatie van geallieerde
"■"yliegers. blijkt dat het niet bekend zijn
(ran de laatste rustplaats van een ge
sneuvelde. het leven van verscheidene
(perwanten verwoest. Velen worden
Voortgedreven om koste wat het kost te
trachten het grote geheim op te lossen
fee rusten nooit.
i dertien „onbekenden." De i
inmiddels voor een wandeling
uur weggezonden.
NUMMER 9
n Ne* Op zes na 31.300 doden liggen .dracht te geven de stoffelijke resten op
vandaag, vorige week waren het||® van het negende graf in
r(*r op zeven na zoveel, want er is er
c"nog een bijgekomen sindsdien. Over
R<iaaenige tijd rusten er weer op zeven
na 31.300, want dan zal er weer een
F^JmiVninder zijn.
1 T Er liggen er uit de Eerste Wereld-
KLpsi oorlog, nu een halve eeuw geleden, er
enco Uggen er uit de Tweede Wereldoorlog,
een kwart eeuw geleden. Er rusten de
stoffelijke overschotten van twee prin-
Er kwamen, nu alweer een aan-
ia tal jaren geleden, twee kisten van
te duur hout, met veel rijk beslag, van
«Stoa binnen gevoerd met zijde. „Nog twee
lopig, in afwachting van een nader
a 15 onderzoek, bij de kisten met de andere
!m prinsen gezet.
naS™ Het waren echter geen prinsen, maar
itnv-jslervelingen zonder stamboom die, om-
nwftQtfflat er gebrek was aan lijkkisten van
de gebruikelijke soorten, waren ge-
Yort^ist in ..showroom"-exemplaren, die
o uit een fabriek waren gestolen.
Toen ze terugkeerde kon men haar
mededelen dat haar man inderdaad op
IJsselstein was begraven als „onbe
kend". Er was geen twijfel mogelijk.
Het kwam de vrouw aanvankelijk on
gelooflijk voor. Terloops vertelde ze
ze in haar dromen had „gezien"
dat het graf van haar man zich be
vond in een rij van dertien en het
zijne was nummer negen in die rij
Toen het kerkhof te IJsselstein zou
worden aangelegd moest dat gebeuren
heide. Met behulp van Amerikaanse
bulldozers en Duitse krijgsgevangenen
is het ongeveer 30 hectare grote terrein
opgehoogd, enigszins geëgaliseerd. Vrij
wel meteen al kwamen stoffelijke over
schotten van Duitse militairen die eerst
door de Amerikanen op Margraten wa-
begraven. Bij het transport daar-
waren ook Duitse krijgsgevange-
ingeschakeld. Zij leverden de kis
ten op IJsselstein af, de inhoud werd
zakken gedaan en met de lege kis
ten gingen ze terug naar Margraten. In
die tijd is £en van de krijgsgevangenen
als Hugo de Groot aan zijn bewakers
ontsnapt
DESERTEURS
Berging en identificatie leverden ook
hier verrassingen: kisten gevuld met
stenen of met zand, maar zonder stof
felijk overschot. De Duitsers „begroe-
eok landgenoten waarvan met
zekerheid grenzende waarschijn
lijkheid kon worden aangenomen dat z<
n omgekomen. In die gevallen
werd ook opgegeven wie ze hadden
begraven. Zo bleek na de oorlog dat
volgens de officiële verlieslysten per
sonen waren „gesneuveld" die hun
eigen gesneuveld zijn konden ontzenu-
omdat ze zich aan de dienst
hadden onttrokken.
Weer anderen, die ook als gesneuveld
aren vermeld, hielden zich de eerste
jaren maar van de domme, omdat hun
•erleden in militaire dienst kennelijk
niet al te best was en ze gerechtelijke
gevolgen konden vrezen. Enkele hun
ner deelden veel later aan IJsselstein
dat hun graf weliswaar daar werd
onderhouden, maar dat ze desondanks
nog leefden.
Op verzoek van familieleden kunnen
stoffelijke resten van verwanten vooi
Herbegrafenis in de Bondsrepubliek er
elders worden vrijgegeven. Dat ge
schiedt alleen als vaststaat dat het in
derdaad de stoffelijke resten van de ge
zochte zijn. Zo zal dezer dagen
Duitse dienst in 1944 op Walcheren
gesneuvelde Italiaan naar Italië
den overgebracht.'
NOG EEN
Sporadisch komt er nog een g
velde bij op IJsselstein zoals onlangs
Duitser die op 20 januari 1945 te
Maasbracht was gevallen en daar bij
boerderij was begraven. Niemand
heeft in al die jaren de aandacht op
anwezigheid van dat graf daar ge
vestigd.
In juni kwam er te IJsselstein een
brief van Duitse kant over deze gesneu-
elde. Een onderzoek ter plaatse bracht
licht in deze zaak.
De kleine staf van dit onder de inten
dance van het ministerie van defensie
ressorterende onderdeel, werkt met een
kleine groep dienstplichtige studenten.
De staf heeft in de loop van de jaren
zich een specialistische kennis
die de identificatie een heel eind
bij de oplossing kan brengen. In ver
scheidene gevallen kon deze waarschijn
lijkheid In zekerheid worden omgezet,
omdat verwanten van de vermisten eni
ge specifieke kentekenen noemden die
geheel pasten in de gegevens.
vorige week te Lobith gevonden
resten van een Duitse vlieger
Messerschmitt-110 nachtjager konden
sindsdien al op IJsselstein worden ge
ïdentificeerd op basis van gegevens
over stoffelijke resten van een vlieger
die'op 23 mei 1944 te Herwen en Aerdt
i begraven en die op 20 juni 1959
op IJsselstein waren herbegraven. Het
gebleken dat het hier gaat om de
vlieger Rudolf Schmid die een maand
voordat hij verongelukte de leeftijd van
21 jaar had bereikt.
Bij de voorwerpen die bij de resten
in deze jongeman werden gevonden
bevond zich een cirkelvormig stukje
mentaal, iets groter dan een Nederland
cent en blank van kleur. Er stonden
letters op, maar die waren nauwelijks
meer te lezen. Het leek op een munt
stuk maar men had nog niet eerder
zulk geld gevonden en daarom werd
die mogelijkheid af geschreven. Wat was
het dan? Een soort talisman wellicht??
t was drukkend in IJsselstein
weinig bomen groeien en waar
alles zinderde van de broeihitte. Kapi-
L. J. Timmermans, die al sinds
de leiding heeft daar, zag 'op de
ontblote borst van een van de daar
werkende studenten iets blikkeren in
de zonnestralen. Het leek verdraaid
1eel op het metalen plaatje van vlie
ger Schmid. „Wat heb jij daar om je
hals hangen?" „Oh, dat is een soort
talisman". „Laat-es zien. Staat er wat
,Ja: „I love you" staat er rond-
Het metalen plaatje van Schmid werd
bij gehaald en gezamenlijk kon men
i randschrift ontcijferen: Ich liebe
Dich". Ook dat was weer opgelost.
TE ZWAAR
In het verleden is stellig in vele ge
vallen niet al te voorzichtig omgegaan
met de berging en overbrenging. De ge
allieerden hadden veelal haast, de
krijgsgevangenen die waren ingescha
keld bij het opgraven, transporteren en
herbegraven keken meestal ook niet al
te nauwkeurig op een goede lijkbezor
ging toe. Het gebeurde veelvuldig dat
een naar hun mening te zware dode
het eerste het beste nabijzijnde graf
lieten verdwijnen in plaats van het lijk
op de aangegeven plaats neer te laten.
Ook bij de berging èn opruiming van
naderhand gevonden wrakken van
tanks en vliegtuigen is niet altijd voor
zichtig omgegaan met voorwerpen, kle
dingstukken, plaatjes en dergelijke. Het
vermoeden bestaat dat er ook door
particulieren niet altijd is en wordt
meegewerkt. In sommige gevallen wor
den wrakstukken als schroot verkocht,
zonder dat een van de officiële instan
ties is medegedeeld over het vinden er
Inmiddels gaat men op IJsselstein
voort de duizenden „onbekenden" te
registreren. Van elk wordt alles nage
gaan en opgeschreven: de lengte van
het lijk, het gebit, de beenderen, breu-
in armen en-of benen, schedelbouw
Gisteren nog trof men een ridder
kruis van het ijzeren kruis aan. Dat is
;n aanwijzing die een identificatie al
eer een stuk kan vergemakkelijken.
Maar niet alleen deze vijf- a zesdui
zend „onbekenden" leveren werk voor
kleine groep consciëntieus arbei
dende Nederlanders. Er liggen op ver
scheidene plaatsen in ons land nog stof
felijke resten. Niet alleen van Duitsers,
maar ook van Amerikanen, Engelsen.
Canadezen, Australiërs. Nederlanders.
Over sommige graven kunnen ingewij
den jarenlang zwijgen als het graf. zo-
Is in Maasbracht is gebleken. Vele ri-
ieren in ons land zijn de graven ge-
'orden van oorlogvoerende, illegale
werkers.
Ook het toeval brengt nog veel
aan het licht. Zoals enige jaren in
van onze rivieren voor anker
gaand schip. Toen de schipper het
anker wilde ophalen bleek het vast te
zitten aan een tank. Een toevallig in
de nabijheid zijnde drijvende kraan
erd ingeschakeld en deze zette kor
te tijd later een Duitse tank aan wal.
Er bevonden zich de resten in van
drie Duitsers, een zelfs voor deskun
digen onvoorstelbare hoeveelheid gra
naten en veel machinegeweermunitie.
verwachten valt dat by de
voortgaande drooglegging van hel
IJsselmeer een groot aantal vlieg
tuigwrakken van oorlogvoerende par
tijen zal worden gevonden. Vele daar
van zullen nog stoffelijke resten be
vatten.
Tn het zwembad De IJzeren Man te
Eindoven is gisteren de 17-jarige N.
William uit Sheffield in Engeland ver
dronken. De jongen was bij een be
vriende familie in Eindhoven met va
kantie.
Koningin Juliana, prins Bemhard en
prinses Beatrix zijn gisteren per auto in
Porto Ercole aangekomen voor een
vakantieverblijf in hun villa aldaar.
Afkoeling in
aantocht
fiEN hogedrukgebied waarvan het
centrum vrijdag boven de Duitse
bocht lag is bezig af te nemen- Een
deel ervan verwijdert zich over
noord-Duitsland naar het oosten een
ander deel naar Scandinavië. Op de
oceaan breidt een ander hogedruk
gebied zich langzaam in de richting
van de Golf van Biscaje en zuidwest
Frankrijk uit. Tussen deze twee hoge-
drukgebieden bevindt zich een sto-
ringsgebied, dat zaterdagmorgen zuid
west Engeland naderde .Verwacht
moet worden dat dit morgen dicht bij
ons land zal komen, waardoor aan de
huidige periode met grote warmte in
west-Europa in Frankrijk werd het
vrijdag plaatselijk 39 gradenin Zuid-
Limburg was het zaterdagmorgen om
9 uur reeds 30 graden een einde
zal komen. De weeromslag welke met
onweersbuien gepaard zal gaan, zal
zich in ons land het eerst n zuid
westen, het laatst in Groningen vol
trekken.
Orgelconcert in Santpoort
Zon en maan
Zondag 19 juli: zon op 4.43 onder
20.49; maan op 16.32 onder 0.59.
Maandag 20 juli: zon op 4.44, onder
20.40: maan op 17.38 onder 1.22.
Vrijdag 24 juli: volle maan
HOOGWATER SCHEVENINGEN
19 juli: 11.14 v.m.; 23.49 n.m.
20 juli: 12.26 v.m.; n.m
Prins Bemhard is gisteren
zoals gemeld per helikopter
naar het vliegkamp Valkenburg
gevlogen om daar het vaandel
uit te reiken dat bij Koninklijk
Besluit van 18 augustus 1962 aan
de Marine Luchtvaart Dienst is
toegekend. Op de foto reikt hij
liet vaandel over aan schout-bij
nacht-vlieger J. L. den Hollan
der, vlagofficier van de M.L.D.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
cemburg onbew
windstil 32 16
windstil 32 16
windstil 32 15
nnw 3 30 17
windstil 27 U
vindstil 36 19
ino i 30 17
vindstil 36 22
vindstil 32 13
Nu de Haarlemse orgelacademie
haar cursus is begonnen onder lei
ding van Nederlandse maar vooral
buitenlandse organisten, ligt het
voor de hand, dat de docenten
hun kunnen laten horen op de con
certen, die rondom het Haarlemse
orgelconcours zijn georganiseerd.
Gisteravond speelde in de nieuwe
hervormde kerk „De Hoeksteen" te
Santpoort op het in 1961 gebouwde Van
Nulpen-orgel de Italiaanse organist
Luigi Ferdinando Tagliavini. Daar
Tagliavini aan de Haarlemse orgelaca
demie de klassieke Italiaanse en Spaan-
orgelliteratuur doceert lag het voor
de hand, dat zijn programma voor het
overgrote deel bestond uit Italiaanse
en Spaanse orgelwerken van o.a. Fres-
cobaldi. Dotmenico Soarlatti en Juan
Cabanilles.
Dit concert heeft echter nogal wat
vragen opgeroepen: Hoewel de Sant-
poortse kerk „De Hoeksteen" niet een
zo sterk materiële geest ademt als de
Adventkerk te Aerdenhout, was tocb
de sfeer van nuchterheid, die ook ia
Aerdenhout by het concert dat Hans
Haselböck daar gaf, ook hier aanwezig,
zodat de vraag gesteld kan worden ol
dergelijke ruimte© wel geschikt zijn
voor concerten.
Nu betreft een andere vraag het
spel van Tagliavini. Ook hij is, even
als Hans Haselböck. in de eerste
plaats een technicus, als organist zelfs
een opvallend vingervlug speler. Maar
men kan vragen of het technisch be
naderen zonder meer ook muziek op
levert. Ik meen naar aanleiding van
het concert van gisteravond te moe
ten concluderen: Bij Tagliavini niet
Ondanks het feit, dat wellicht mu
ziekhistorisch verantwoorde interpreta
ties waren te beluisteren, miste zijn
spel het muzikanteske, de levende
adem. Alles klonk even nuchter en
droog, nog verergerd door de kerk
ruimte.
Deze zakelijke benadering stoorde het
minst by virtuoos geschreven of door de
organist als zodanig opgevatte werken
zoals, byvoorbeeld, de korte klavecim
belachtige Sonates van Scarlatti
Storend werd dit bij de uitvoering
van de Baehwerken, het koraal
„Schmücke dich O liebe Seele" en
Praeludium en Fuga in a.
Het koraal, dat Schumann leerde
kennen door de uitvoering, die Men
delssohn er van gaf, is een bij uitstek
lyrisch stuk, dat deze nuchtere bena
dering in het geheel niet verdroeg
en de aandacht van het publiek dan
ook niet kon vasthouden. Praeludium
en Fuga in a leed vooral onder een
zeer hoekige manier van spelen, die
juist voor een Italiaan zo verwonder
lijk is, want dit stuk is zo geheel en
al in Italiaanse vloeiende stijl ge
schreven-
Gezien de resultaten, die op concer
ten in moderne ruimten en moderne
orgels zUn gegeven van klassieke wer
ken, moet men zich afvragen of het
ter'wille van de orgelkunst niet aan
beveling zou verdienen in de toekomst
zUn toevlucht te zoeken tot klassieke
kerkgebouwen en klassieke orgels, die
aJi.w. een tegenwicht kunnen vormen
tegen deze overigens niet alleen in de
orgelspeelkunst op te merken verzake-
ïyking.
Willem Talsma
DROMEN
Een vrouw uit de Bondsrepubliek.
?ele jaren op zoek naar het graf
kwam ten slotte ook naar
ÏJsselstein. Zij had niet de hoop dat
(het geheim daar zou kunnen worden
kmtraadseld. Daar kwam nog bij dat
pij in vele dromen het graf had „ge-
pien" in de Sowjetunie.
Zij kwam op het bureau waar de
(kleine staf zetelt die voor het Neder
landse ministerie van defensie het kerk
hof beheert en onderhoudtln 'n gesprek
in de Nederlandse militairen
aanleg van dit grote kerk-
[hof af met de berging en identificatie
bezig geweest, noemde de vrouw
jenige specifieke kentekenen van haar
legde een aantal portret-
Deze gegevens, gevoegd bij antwoor
den op een veertigtal vragen, waren
voor de Nederlander aanleiding op-
Onderzoek naar
fraude in Parijs
bij KLM
De procureur-generaal te Amsterdam,
heeft aan de dienst luchtvaart der rijks
politie op Schiphol opdracht gegeven te
onderzoeken of de K.L.M.-vertegenwoor-
diger in Parijs, J. P. van E„ zich schuldig
heeft gemaakt aan verduistèring in
dienstbetrekking. Daarbij zal ook moeten
blijken onder de competentie van welk
parket deze zaak valt. Waarschijnlijk is
het Den Haag. de laatste woonplaats van
betrokkene in Nederland.
Zoals bekend is Van E. begin juni op
staande voet ontslagen na een gebleken
kastekort van f 90.000. Volgens de K.L.M.
heeft de maatschappij geen aangifte ge
daan om het de man niet onmogelijk te
maken een nieuwe werkkring te vinden
en hem in staat te stellen het geld terug
te betalen.
Daar de K.L.M. ook na het openbaar
maken van deze feiten noch in Frankrijk
noch in Nederland aangifte heeft gedaan,
is hier thans sprake van een ambtshalve
ingesteld justitieel onderzoek.
Op een nacht zwaaide de wind uit het hart
van de oosterstreek naar het noorden over. blies
heftiger, blindde de sterren met een macht van
grauwe, laag boven de aarde aanvarende wol
ken, zwol tot een tempeest, gierde victorieus
over de lege velden, over Damme, rammelde
aan de ramen, de luiken, zwiepte langs de pan-
ningen en bedaarde eerst tegen de morgen. En
als pastoor Poncke, die het geweld van de wind
oversliep. 's uchtends in de groezeling opge
staan was en een ruit beademde, zag hij ver
rast sneeuw blanken op de daken van Damme
en sneeuw op de velden, alwaar zij wit ver
schemerde naar de verte Schóón! Schóón!
knikte hij en het speet hem dat het niet nog
lichter was. Maar, bedacht hij, dan zal het al
weer ras bederven, zullen de mensen de zui-
verte schennen. Heer, houd de wereld gelijk zij
thans is: ongerept, lijk nieuw geschapen geen
ménsen, alstublieft geen ménsen
Goêmorgen, zegde bij voldaan in de keu
ken komend, het heeft gesneeuwd, Katrij-
ne!
Bah. allegaar vuilte.
Katrijne, Katrijne. misprees haar pastoor
Poncke, gij taalt aldus bij ontstentenis van
poëzie in u, vrouwelijke poëten zijn zeldzaam
en hebt ge ze, dan zijn ze bijster onbetrouw
baar ik noem u een zekere heidinne Sappho
van Griekenland en zwijg verder over haar.
Hebt ge zulk een sneeuwpluiske al eens be
zichtigd? Het is een bouWwerk van subtijlighe-
den .een kantwerk zo kunstig en geen ju
weel, al kwam het regelrecht uit de hand van
een meester gelijk Benvenito Cellini. Sneeuw vuil
te heten! Hoe komt g'erbij! Niets ken ik puur
der. De sneeuw bedekt zelfs de mesthoop
dat is de diepe zin van de sneeuw.
Na deze belering begaf pastoor Poncke zich
naar de steenput. Zijn voeten zegen in de ver
se sneeuwlaag tot over de enkels, en telkens
gaf de sneeuw dan een lichte zucht. Pastoor
Poncke akerde water voor Socrates en steven
de naar de stal.
Goêmorgen, mijn vriend. Weet ge al, dat
er sneeuw gevallen ligt? Ik zie de sneeuw
gaarne, en gij, Socrates? Katrijne heeft er geen
aasje begrip van. Hier, drink. Ge hebt het
warm in uw huis, mijn vriend stromatten
LEVEN EN DADEN
van
PASTOOR PONCKE
van Damme (n Vlaanderen
door JAN H. EEKHOUT
sluiten uenwaam af. Zullen wy na de mis een
rondeke door de sneeuw brevieren? Ik heb er
danig lust in. Zo maar een endeke de buiten
in. Het landschap zal ons ongetwijfeld bekoren.
Sneeuw, sneeuw zo wijd als het oog reikt:
Kuisheid
ge
de kop te draaien naar het deurgat
waart 'tgeen ik zeg althans een indruk er
van. De moeshof is één gaaf wit, behoudens de
prenten van vogelpoten en katteklauwcn, welke
ik op mijn gang hierheen waarnam. Het leven
leeft van de dood, Socrates-vriend. Ware God
er niet, ik zou het leven wreed noemen. Maar
het is nu eenmaal mijn particulier gedacht, dat
gij-lién onnozele dieren alle de hemel verwerven
zult enlichter dan een menselijk schepsel.
Ik ga, Socrates. Het luidt voor de mis.
Pastoor Poncke vertrok.
Na de mis verstreek nog een geruime tijd eer
hij thuiskwam voor het ochtendmaal met Ka
trijne. Eindelijk verscheen hij toch.
Uw eike is hard, meldde Katrijne hem,
peinst ge, dat ik met eikes toveren kan?
Katrijne, wat zijt ge kribbig, 't Zal dooi
de sneeuw komen. Wat de éne verblijdt, een
ander bijt. Ik ben een eindweegs de kokertrap
van de toren ingeklommen tot aan het twee
de luchtgat. Sneeuw, aloveral sneeuw, Katrijne
heel Vlaanderen besneeuwd. Daar moest nu
een beetje zon over stromen. Dat kómt nog.
Hoe alles zich opmèrkelijk aftekent tegen de
sneeuw: tronken, twijgen, afrasteringen, kraaien.
Ik kon er mij niet zat genoeg aan zien. En
verlaten, Katrijne1 Geen kind, geen ziel.
(Vervolg van pagina 1)
Op de zeshonderd campings in ons
land, die, naar normen van de Kampeer-
raad, aan de sanitaire eisen voldoen, kon
vanmiddag nog nauwelijks plaats worden
gevonden. Men puft er overigens van de
hitte, vooral op die kampeerplaatsen, die
in. of nabij bos gelegen zijn.
In de jeugdherbergen, de kampeerboer
derijen en de bungalowparken is de druk
te vaak onbeschrijfelijk. Degenen, die
geen plaats hebben besproken en zo maar
wat zijn gaan avonturieren, lopen het
risico nergens onderdak te krijgen. De
uitspanningen, vooral die met terrassen,
doen zaken die alle records slaan, om
dat de dorst van het massale toeristen-
leger vrijwel onlesbaar is.
De vakantie van de bouwvakkers, de
metaalarbeiders etc. valt gelukkig niet
samen met die van soortgelijke beroepen
in Duitsland. Bijzonder veel binnenko
mend verkeer is er dan ook niet
In het zuiden van Zeeland worden
vooral Zeeuws-Vlaanderen en de wijde
omgeving van het Veerse meer, met Bel
gen overstroomd.
Het beeld op Schiphol verschilde wei
nig niet dat in een toeristenplaats, die op
volle toeren draait. Charter-vliegtuig n»
chartervliegtuig vertrok naar het zuiden,
waar het vandaag overigens niet warmer
was dan bij ons. Ook de lynvliegtuigen
zaten boordevol. Wie vanmorgen en van
middag de meeste passagiers vervoerden,
de KLM of Martins Air Charter, was niel
bü benadering te zeggen.
Vlaanderen is heel en al bedekt met een smet
teloos ammelaken alhoewel, uw dis is mij
liever en gerieflijker. Katrijne-dochter doch
nooit zó schoon, in de betekenis, welke kunste
naars aan dit woord hechten, verstaat ge? Ik
rep niet van properiteit. Uw properiteit is bo
ven alles verheven en zij is een kostelijke ver
dienste. Het eike valt mee. geloof. Ik wilde bre
vieren, maar het is toch te kil. Ik ga mijn tijd
aan studie besteden. Een mens kan zich niet
genoeg met wetenschap verrijken mits hij
zich zelf is. Want wetenschap, Katrijne-dochter,
vergaart men niet zonder gevaren
Een luttel naderhand zat pastoor Poncke in
de boekerij over Flavius Josephus gebogen. Om
trent de elfde stonde serveerde Katrijne hem
zyn wijn. Zij vond hem met de handen op de
rug voor het venster staan en hij had zich niet
bewogen bij haar binnenkomst. Zij plaatste bot-
glas naast de Flavius. Pastoor Poncke
buiten, in
de vlokkenval. Want het was begonnen te sneeu-
kijkt, Ge hebt slechts" verroerde geen lid,tuurde star
Katrijne, kom bij mij voor het venster
fluisterde pastoor Poncke welhaast, volhardend
in zijn strakke houding.
Wattc? vraagde Katrijne in onbegrip.
Nu wendde pastooor Poncke het aangezicht
een luttel in Katrijne's richting en zeide op
vreemde, op ontroerde toon:
Het sneeuwt naar bóven!
Eh
Héé. ontviel het pastoor Poncke nu. het
is voorbij Maar ik durf het u beëdigen. Ka
trijne-dochter, dat het daareven naar bóven
sneeuwde. Kom hier en zie toe. Mogelijk ge
schiedt het wéér.
Katrijne voegde zich bij hem, keek toe op
de sneeuwing.
Uit een windstille lucht dwerelde de sneeuw
dicht en in grote vlokken neerwaarts.
Ziet ge niets? polste Poncke zijn dienst
maagd.
Niemendal.
Sneeuwt het naar boven of naar beneden?
Gij praat zo zonderling, eerwaarde Hoe
zou de sneeuw anders vallen dan naar bene
den?
(Wordt vervolgd)
vanavoné
commentaar 21.15
VARA-Bandshow? gevar muzikaal pro
gramma 22.00 Lichte orkestmuziek (gr)
22 15 Muzikale comment aartjes 22.30 Nws
22 40 Actualiteiten 22.55 Zij die van de zon
ieven. licht vakantieprogramma 23 311
Lichte orkestmuziek en zangsoliste (ste-
reofontsche uitzending) 23 5521.00 Nws.
Hilversum II. 298 m. 19 00 Nieuws 19.10
Actualiteiten 19 22 Sportperlscoop 19 30
Stereofonische uitzending: Kamerorkest cn
solisten: klass muziek 20.30 Raaien maar!
muzikaal spelletje 2130 Onze kinderen en
het middelbaar onderwijs, lezing (III)
21 45 Lichte gram 32 15 Wereldoorlog I. do
cumentair programma over de Eerste We
reldoorlog 22.30 Nieuwe 22 40 Tekenen des
jrek 23.10 Stereofonische ultzcn-
4.00 Nieuws.
■navond
VARA: 19.30 Vrij.
Neef is eij half mi
NTS- 20.00 J(
TV-f!lm
VARA: 20.20 Achte:
NTS: 20.45 Les Surf6, zang
■oep. VARA: 21.10 Perry Mason - Chan
ge. TV-f
.43—22.50
Programma voor zondag
Hilversum I. 402 m. VARA: 3 00 Nieut
nirtmededelingcn en posUluivenberk
n 8 IS Voor het platteland 8.30 Weer
en weer. gevar programma 9 45 Gees
k leven, toespraak 10.00 Klass kann
uziek (gr) 10.30 In gesprek met
erair vraaggesprek 11.00 Promenade-i
1964) 13 50 Boekbespreking J4 35 Wei
congres van de Jeunesses Musical et
Amsterdam: Nationaal Jcugdorki
derne muziek
tlsch progi
Discobal:
17.30 Vm
slagen er
tel).
d'Europc, toeris-
imma 16.00 Dansorkcst
16.30 Sport jfg
VARA: 1700
9.30 Korte kerkdler
lolly.
ber 1.--
In de literatuur? voordracht 22 10 Licht
ensemble met zangsollsten 22.30 Nieuws
22 40 Actualiteiten 22.55 Klass cn mo
derne kamermuziek (gr) 23.55—24.00 Nwa.
Hilversum II. 298 m. KRO: 8.00 Nieuws
8.15 Klass gram 8 25 Inleiding Hoogmis
8.30 Hoogmis 9.30 Klass gram 9.45 Nieuws.
IKOR: 10 00 Kerkdienst van de Evange
lische Broedergemeente U.00 Vraag en
antwoord ]1 '0 Oecumenisch nieuws. KRO
1-1.15 Klass en moderne kamermuziek 12.00
In het land van de dichter, litem
2.20 Ballrc
lorkest i
ing 129
Holland Festival 1964: Residentie-oi
iek CONVENT VAN KER
KEN": 17.00 Chr Gereformeerde kerkdienst
IKOR: 18 15 Het Credo in verschillend
muzikaal gewaad 18.30 Mensen, lezing
13 45 Gram 18 50 De kerk aan het werk:
actualiteiten van het kerkelijk erf 19 00
De Open Deur. NCRV: 19 30 Vocaal en
semble. koor. trompet en orgel: geestelijke
liederen 20.00 Nieuws 20 03 Meditatie
KRO: 20.15 Lichte orkestmuziek 20.40 Ope-
Iden 22 00 Moderne
22 25 Boekbespreking
ondgebed 22 50 Fran-
:htc gram 23.55—31.00
TELEVISIE
NTS. 19.30 Week journaal
naai 20.00 Sport in beeld.
Bonsolr mes souvenirs: zanj
2100 Hoogspanning op kabel
21 50 Amsterdams Kunstmaa
solist: Franse populair-kl
locumentaire. NTS: 22 50
Programma voor maandag
inden. VPRO: 9 40 Ik heb uw
nummer niet. overdenking VARA: 1000
Lichte gram 11.00 Nieuws 11.02 Voordracht
11 25 Omroeporkest: moderne muziek 12 05
- (stereofonische uitzending)
g van 31 febr. Jl; 14 30 Dc-laat-
ninuten, hoorspel 15.50 Licht pia-
st instrumentale begeleiding (gr)
uws 1602 Zestig minuten voor
zestig, programma voor oudere
1 Oude liedje»
listen 18 00
18 30 Gram
zangsolisten
Hilversum II. 298 m. NCRV: 7 00 5
7 10 Dagopening 7.20 Lichte
- *ÏC
o
de huisvrouw 10.10 Moderne or-
nuziek (gr) 10 30 Rondom het Woord:
logische etherleergang 11.05 Lichte
i 12.00 Tourlng-Club: toeristische tips
6 30 Viool en r -
luziek 17 00 Voor de kleuters 17 15 Kln-
•rlltdjcs (gr) 17.30 Lichte Kram 17 50 Rc-
gerlngsultzcndini
door dr G D t
