„Curlew River": een
verbijsterend werk
Britten in Holland Festival
Sublieme weergave van
Moessorgsky-liederen
Protestantse opleiding
bejaardenhelpster in
Leiden succesvol
Bezorgd bestuur N.D.P.:
Aantal opiniebladen
loopt duidelijk terug
„Moet maar elders spelen
Kort geding wegens
hinder pianostudie
Niet om geld te lokken
maar om te helpen
Voorzitter van
ANGB bezorgd
over dagblad
concentraties
LI 19 NIEUWE LEIDSE COURANT
VRIJDAG 10 JULI 1964
WIJ zyn er niet uitgekomen. Met
de moeilijkheid (zo menen wij),
die Brittens nieuwste werk „Curlew
River" aan vele toeschouwers stelt
en zal blijven stellen. Wij merkten
althans, dat de mensen gisteravond
in de Willemskerk, waar „Curlew
River" door The English Opera
Group werd opgevoerd de Ko
ningin woonde incognito de voorstel
ling bij elkaar na afloop verbijs
terd aankeken. Het was alsof zij
zich afvroegen wat Britten met dit
werk bedoelde en of hij hier
yolkomen waarachtig was geweest.
Maar laten wij eerst iets over „Curlew
River" vertellen, deze „Parabel om ii
kerk opgevoerd te worden", zoals Britten
het voorschrijft. In 1956 bezocht Britten
Japan. Hij zag daar een No-spel „Sumi-
dagawa" en raakte zeer onder de indruk
van de merkwaardige oeroude No-tradi
ties in de voorstelling: eenvoudig verhaal,
eenvoud van stijl, uiterst langzame actie,
mengeling van monotore melodieën,
sproken woord en gezang, een bezetting
van uitsluitend mannen, die maskers
droegenDeze ervaring heeft lang
hem nagewerkt en zo rijpte in hem het
idee iets dergelijks te schrijven. Geen
pastiche van het Japanse No-spel natuur
lijk, maar een aansluiting bij wat i
Westeuropese cultuur als gelijkwaardig te
beschouwen is, nl. het Middeleeuwse reli
gieuze drama, een mirakel- of mysterie
spel, dat op het voorplein van de kerk,
maar ook in de kerk gespeeld werd.
De kern
De kern van het Japanse gegeven
de krankzinnig geworden moeder, die op
zoek naar haar verloren kind de i"
oversteekt en het graf van haar kind
vindt behoudt Britten, maar verder
laat hij het verhaal afspelen aan de
Curlew River (de „rivier van de wulp")
en in een kerk in Fenland, het veenland
in Oosb-Engeland. Een abt met een groep
monniken komen in processie de kerk
binnen^ zingend de Gregoriaanse hymne
„Te lucis ante terminum, Rerum Creator,
poscimus" (U, voor het vallen van de
avond, roepen wij aan, Schepper aller
dingen). Dan maken zich uit de monniken
de spelers los, de Reiziger, de Veerman,
de Krankzinnige Vrouw, die met plech
tige, bijna gewijde gebaren hun „toneel-
kleding" en hun „toneelmaskers" krijgen.
De abt leidt het mysteriespel in, waarvan
de kern ligt in „een teken van God's ge
nade", nL wanneer "de moeder bij het
graf van .haar zoontje de stem vai
Geest van het dode jongetje hoort: „Ga
w weg in vrede. De doden zullen op-
aan en op die gezegende dag zullen wij
kaar in de hemel weerzien".
Gods genade
Tn „Curlew River*' gaat het dus om
de genade Gods in 's mensen levei
dood, het gaat om
IVIO-diploma's in
Leiden uitgereikt
LEIDEN Onder grote belangstelling
had gisteravond in de Albert Schweitzer-
school aan de Oude Vest de uitreiking
plaats van de diploma's van de Stichting
IVIO te Amsterdam, die de leerlingen
van deze school in de afgelopen weken
hebben behaald. De heer C. J. de Graaf,
hoofd der school, verwelkomde o.a. de
heer B. Swanenburg, gemeentelijk in
specteur en de heer J. G. Wilterdink in
zijn functie van voorzitter van de Onder-
Wysadviesraad.
Fix-Brevet; C M van Klaveren, M
Bentveld, MAN Korenhof, Chr Christi-
aans, J C Siera, J van Tongeren.
Slêuteldiploma: I C Braamzeel, J G
Luiten, L E M van 't Oostende, R J W
Dekken, H P Blasink, G B Boers.
J J L Broers, J P M van Öam, J H Dreef,
J van Es, P C Heemskerk, J J van de
Linden. J S Siera. H Smit, J van Tonge
ren, J M Mast, E Neuteboom, O v d Poel.
J du Prie, J G Triest, A Brouwer, W
Brussee, T Freke, A Gijsman, J de Hom,
L Humme, S H van Iterson, A P Muller,
M J Muller, P F Otto, J M C P Smit, H
Stouten, G J Vermont, W F Vermont.
Afgewezen: 6.
Groot-Slcutcldiploma: H P Balsink; J
d Berg, J J L Broers, J P M van Dam,
J Dekker. P C Heemskerk. H J Van Heus-
den. A v d Heyden, C J Hundersmarck,
P Regeer, J C Siera, J Sieval, A W J
Spoormakers, J van Tongeren, J M Mast.
E Neuteboom, J du Prie, T J Bey, R J
van Dekken, A J Holverda, A Luiten, L
E M van 't Oostende.
Kantoorassistent: H F Hoogervorst, E
Klap, J C Kriek, A P Kromhout. S v d
Linden.
Leidse Geref. Gemeente
brngt beroep uit
LEIDEN De Gereformeerde Ge
meente heeft een beroep uitgebracht op
kandidaat F. Harinck te Goes. Zoals ge.
meld, heeft de eerder beroepen kandi
daat Weststrate bedankt; deze gaat nu
naar Meliskerke.
Lisser organist door
herberaad gehuldigd
LISSE De kerkeraad der Geref.
Gemeente heeft het feit herdacht, dat
de heer G. Segers 50 jaar organist is
van de kerk aan de Tulpenstraat. By
deze gelegenheid waren ook de echtge
note van de heer Segers en zijn kinde
ren aanwezig.
Ds H. van Gilst dankte namens kerke
raad en Gemeente de jubilaris voor het
feit, dat hij 50 jaar lang belangeloos de
gemeentezang heeft willen begeleiden.
Hij bracht in herinnering hetgeen wij in
de Bijbel lezen over de muziek en het
gebruik daarvan.
Als blijk van waardering voor het
werk als organist bood de kerkeraad
een boekenkast aan. De heer Segers
dankte hiervoor hartelijk. Hij had wel
iets gemerkt rond zyn jubileum, maar
zoiets moois had hij niet verwacht.
Het zoontje van de fam. Karstens in
de Kanaalstraat is gisteren bij het over
steken door een bromfietser aangereden.
Beide personen kregen medische l.ulp
van dokter Haase.
goede belofte, om de verzoening ons
geschonken door Christus' kruisdood
dus om het kernpunt, om de zin
van ons bestaan. Een ernstiger en die
per reikend thema bestaat er niet. Een
thema, dat men in alle waarachtigheid
belijden moet en waarmee geen spel te
spelen valt, d.w.z. men moet hier in
„Curlew River" niet alleen naar esthe
tische normen, maar ook en in de
eerste plaats naar religieus-ethische
normen zoeken. Heeft Britten hier in
alle oprechtheid en nederigheid zijn
geloof in Christus willen belijden (de
dood van het jongetje is als het „offer
lam") of heeft hij een Christelijk tint
je willen geven aan een geraffineerd
spel in Middeleeuwse trans? Heeft hij
„Curlew River" écht gemeend of
nietIs „Curlew River" goud of
is het doublé? En voor deze vraag heb
ben wij geen oplossing gevonden. Wij
zijn er niet uitgekomen.
Beivondering
Maar dit neemt niet weg, dat wij voor
.Curlew River" als kunstwerk de grootste
bewondering koesteren. Britten bereikt
met uiterst eenvoudige middelen een
gewone schoonheid, een ongelooflijk raffi
nement in de expressie mogelijkheden.
Uit de hymne „Te lucis ante terminum"
is het gehele stuk gegroeid (het sluit er
mee) en de melodiek toont dan ook
verwantschap. En wat hij uit de combi
natie van de zeven begeleidende instru
menten, fluit, hoorn, altviool, contrabas,
harp, slagwerk en orgel, haalt, is ronduit
verbazingwekkend en wellicht geniaal.
Soberheid
De opvoering geschiedde op een klein,
rond en oplopend toneel vóór de preek
stoel zonder decors etc. uiteraard
had inderdaad een middeleeuwse sfeer
i soberheid. Natuurlijk liet de algehele
uitbeelding niets te wensen over. Peter
Pears (the mad-woman), Don Garrard
(the abbot), John Shirley-Quirk (the
ferryman), Bryan Drake (the traveller)
waren de voornaamste medewerkers. Op
verzoek van de componist werd er na
afloop niet geapplaudisseerd.
Dra. H. E. Kokee—van den Berge.
Galina Vishnevshaja zong in Utrech t
ALINA Vishnevskaja en Mstislav volle de gelegenheid haar gevoel
dramatiek, vermengd met fP" n
Rostropovich bij de Russische
burgerlijke stand ingeschreven
het echtpaar Rostropovich gaven
gisteravond in het kader van het
Holland Festival een concert in het
Utrechtse Gebouw voor K. en W. De
sopraan bracht een uitverkochte
zaal tot verrukking met liederen van
Tsjaikowsky, Prokofieff en Moes-
sorgsky, de cellist-pianist vertolkte
de cello-suite no. 3 van Bach.
Reeds in de liederen van Tsjaikowsky
ontpopte Galina Vishnevskaja zich als
een zangeres met een natuurstem. -
keuze van deze liederen gaf haar ten
Eerste geslaagden afgeleverd
LEIDEN Elf gediplomeerde bejaardenverzorgsters. Dat is het vreug
devolle resultaat van het werk dat de plaatselijke afdeling van de Stichting
Prot. Opleiding Bejaardenverzorgsters twee jaar geleden begon. En der
tien bevorderde cursisten, die vorig jaar september de opleiding aan de chr.
nijverheidsschool voor meisjes „Boshuizen" aan de Toussaintkade begon
nen. Een goede start van dit belangrijke werk, die nog meer reliëf krijgt
door het succes van de cursus die in september begint: ruim 30 deelneem
sters. Dankbaarheid over de levensvatbaarheid van deze opleiding over
heerste dan ook op de bijeenkomst in de school, waar gistermiddag de ge
slaagden hun diploma's en insignes ontvingen.
Voorzitter van de Leidse SPOB, d(
heer W. G. Aldershoff, sprak na de ope
ning over het wat onzekere begin van de
is, toen het nog proberen en aftasten
was. Ook de moeilijkheden bij het zoeken
goede bejaardenhulp voor de steeds
geriefelijker wordende bejaardencentra,
bracht hij naarvoren. Daarom was hij
eens temeer verheugd over de gunstige
uitslag van de examens en over het suc-
:s van dc opleiding.
Mej. J. K. Wigboldus, die wegens ziek-
van de directrice dè cursus door het
laatste jaar heeft gebracht, reikte de
diploma's uit. Zij sprak haar bewonde
ring uit over de dames, die met een mid-
en avond per week de tweejarige
cursus naast haar dagtaak in de bejaar
dencentra hadden volbracht.
Veelbelovend
De heer J. Matse, penningmeester van
de landelijke SPOB, die tevens gedele
geerde was bij de examens, zei in zijn
toespraak niet alleen de geslaagden te
feliciteren, maar vooral ook de bejaar-
aan wie het geleerde ten goede
komt. Hij belichtte het feit, dat de SPOB
probeert niet alleen maar een vakoplei
ding te geven, maar ook de geestelijke
instelling vande cursisten te vori
Veelbelovend noemde hij de start
de Leidse cursus.
Na het officiële gedeelte kregen
de genodigden een kopje koffie. Een
staaltje van de goede sfeer op de cur-
sus gaf mej. Ada van Dijk, die na
mens de eerstejaars deg eslaagden in
dichtvorm toesprak als afscheid. De
collega's van haar leerjaar speldden
hierna de ouderejaars een zelf ge
kochte corsage op. De gediplomeer
den hadden voor cursusleidster zus
ter A. I. Ph. Jager en voor haar ver-
angster mevr. J. D. van Horssen-
Hammelburg bloemen gekocht,
feestelijke bijeenkomst, waarin
tweede „lichting" de cijferlijsten
kreeg uitgereikt, droeg een zeer ge
zellig karakter.
Namen
De geslaagden zijn: Inge van der Eykel,
„Avondzon", Rijnsburg: Janna Flikweert,
,,'t Oude Landt", Woerden; Jansjc P. de
Graaf, ,,'t Oude Landt" Woerden; Jane
van Leeuwen, Groenhoven, Leiden; Ca-
tharina L. Pouw-Mioch, Rijn en Vliet,
Leiden; Elizabeth C, van der Reyden,
Huize Vreewijk, Leiden; Johanne J. de
Rooy, Groenhoven, Leiden; Christina M.
Veen-Stikkelorum, Groene Kruis, Lei
den, Catharina M. D. van Werkhoven,
Rustoord, Lisse; Cornelia A. v. d. Zwan.
Groenhoven, Leiden; Gewiena Vermaas.
Sophiekehuis, Wassenaar.
Bevorderd varr eerste naar tweede leer
jaar: Johanna M. Baauw, 't Oude Landt,
Woerden; Bernardina N. Brans, Avond
zon, Rijnsburg; Wilhelmina T. Buys, He-
bron, Leiden; Sara Dikkerboom, Vree
wijk, Leiden; Alida van Dijk t Oude
Landt, Woerden; Maria P. Engelen, Gast
huis, Katwijk; Francina M. M. van Eijk,
Irene, Boskoop; Johanna van der Horst
P. C. Stidhting v. M. W. en Gezinsver
zorging; Elizabeth W. H. Ippel, Rustoord,
Lisse; Cornelia Noort, Avondzon, Rijns
burg; Maatje van Rijssel, Rustoord, Lisse;
Gerry Verkerk, Gezinsverz. mevr. Vuyk,
Ter Aar; Helena Voorhout, Irene, Bos
koop.
ARNHEM —De heer J. H. M. Berle-
mon uit Leiden slaagde voor de cursu:
Chemisch Vakman A.
niet
miskennen pathetische inslag tot uitdruk
king te brengen. Vier van de vijf Tsjai-
kowsky-liederen drukten verlangen uit
naar ongrijpbare verten met verborgen
ziels-conflicten. Expressiviteit bereikte
zij vrijwel uitsluitend met haar vocali-
teit, in haar voordracht demonstreerde
zij een toppunt van beheersing. Wonder
schoon bracht zij de serenade „Over een
kindje", hiermede veroverde zij de har
ten van alle aanwezigen.
Pure zang
In de liederen van Prokofieff de
monstreerde zij pure zang, zonder
mooimakerij of raffinement. Hoewel
zij technisch haar stem beheerst van
pianissimo tot forto zou haar vocaliteit
schoner uitgekomen zijn in een grotere,
akoestisch minder harde zaal.
Over hoeveel nuance-mogelijkheden zij
beschikt demonstreerde zij op meesle
pende. aangrijpende wijze in het lied
„De koning met de grijze ogen".
Mstislav Rostropovich begeleidde zijn
echtgenote en hij toonde zich hierin een
begeleider van bijzonder grote klasse. De
samenwerking was ideaal en zo ontston
den vertolkingen waarvoor het publiek
terecht ovaties bracht. Na deze liederen
nam Rostropovich de cello ter hand en
speelde in de intimiteit van deze zaal
een technisch perfecte, geheel boven de
materie verheven interpretatie van de
Defde Suite van Bach, zoals hij reeds
eerder in dit Festival heeft gedaan.
Ongelooflijk
Tot slot weerklonken de Liederen en
dansen van de dood" van Moessorgsky.
Ongelooflijk wat de sopraan hier wist te
bereiken, nimmer boorden we deze lie
deren in een dergelijk volmaakte, per
fect uitgebalanceerde, aangrijpende weer
gave. Adembenemend was het Wiegelied,
indringend en fascinerend. En wat een
voordracht in de Serenade, dat was van
een ongekende grootheid! Prachtig ook
Trepak. zo kan 't toch alleen door een
Russische zangeres weergegeven worden.
Grandioos ten slotte was De Veldheer,
groots en angstaanjagend. Ook hierin een
boven alle lof verheven begeleiding,
mede hierdoor een muzikale presentatie
op top-niveau! Een laaiend enthousiast
publiek bracht het echtpaar ovatie op
ovatie en één toegift was de beloning.
Elisabeth Schwarzkopf en Dietrich
Fischer-Dieskan waren in liederen-
recitals alleen in Amsterdam te be
luisteren. Galina Vishnevskaja alleen
in Utrecht. Dergelijke beperkingen
vallen de leiding van het Holland Fes
tival moeilijk te vergeven.
Adr. Hager
Drie inzendingen
voor Prix Italia
De Nederlandse Radio Unie zal drie
inzendingen verzorgen voor de zestiende
Prix Italia, die in september in Genua
wordt gehouden. In de afdeling drama
tische werken zal het hoorspel „De dood
van Federico", geschreven door Anton
Quintana, meedingen. Voor de categorie
documentaires werd het klankbeeld
„Amsterdammers over de tong" ingezon
den. Dit klankbeeld werd geschreven
door de Amsterdamse journalist Haye
Thomas en de regie was in handen van
Frans Evers. In de categorie stereofoni-
sche werken, die dit jaar aan de docu
mentaire is gewijd, zal de stereofonische
documentaire „The paper man" meedin
gen. Deze documentaire werd geschreven
en geregisseerd door J. v. d. Steen.
Dit jaar heeft de N.R.U. geen muziek
werk ingezonden voor de Prix Italia, om
dat Nederland in de jury voor deze ca
tegorie vertegenwoordigd is. Het Neder
landse jurylid is de heer A W. Hercken-
rath, hoofd van de muziekafdeling van
de Nederlandsche Radio Unie.
Geslaagden te Lisse
LISSE Uit Lisse zijn geslaagd: voor
diploma HBS-A Wim Rietveld; voor het
diploma machineschrijven Ria van Rooij-
en, Marry Buts, Elly Randsdorp, Ellen
Meiman, Toos Klein. Ans van Dijk, Wim
van der Meij. Theo van der Wiel, Tom
Broxterman, Ben van der Aart, Martien
Driessen, Kees van den Aardweg, Ellen
van den Aardweg, Aad Bon, Ineke Boot,
Ad van Dijk. Tonny Degger, Hannie
Heemskerk, Gerard Oude Veldhuis, Hen-
ny van Rooijen, Ad van Ruiten, Leo van
Ruiten, Frans Rusman, José Schoone,
José van Stein, Ina Straathof en Hans
Wilson.
Het bestuur van de Vereniging
„De Nederlandse Dagbladpers", kan
tzoais gemeld) de mening van d«
gering onderschrijven, dat op dit
ment in ons land een verscheiden-
heiu van landciyKe en regionale bla
den vcrschynt. De situatie wat de
concentratie in de dagbladpers be-
trett, vindt het echter bedenkelijker
aan in nel antwoord van de regering
op zijn nota wordt gesteld.
Er is duidelijk een teruggang gaande
in het aantal opiniebladen. Het bestuur
wijst er op, dat zich sinds 1 januari
1964 vier gevallen van opheffing of
centratie van dagbladen hebben voorge
daan (de verdwijning van „Ons Noor
den" in Groningen, het opgaan var
Nieuwe Tilburgse Courant" in „Het
Nieuwsblad van het Zuiden", de samen
smelting van „Het Eindhovens Dagblad"
en „De Nieuwe Eindhovense Courant",
de overname van „Het Helmondse Dag
blad"), terwijl voorts gewezen kan
den op de aanstaande fusie tussen „De
Nieuwe Rotterdamse Courant" N.V.
„Het Algemeen Handelsblad" N.V.
Velen kunnen nu al niet meer
krant lezen die ze wensen. Het bestuur
meent, dat het gevaar van verdere con
centratie in de dagbladpers tengevolge
van bedrijfseconomische omstandigheden
door de regering wordt onderschat. Het
bestuur vraagt zich af, of de regering
wel in voldoende mate de consequentie
heeft getrokken uit haar erkenning
het feit dat „het produkt van het dag
bladbedrijf een geestelijk goed is var
de eerste orde".
TV-reclame
Het bestuur acht de belangrijkste pas
sage in het antwoord van de regering
die omtrent de reclame in de televisie.
Het bestuur is van mening, dat de
zekering van de regering dat ze bij de
beslissing op dit stuk de rentabiliteit
van de dagbladpers in haar overwegin
gen zal betrekken, alleen inhoud heeft,
als de exploitatie van de reclame in de
televisie ook aan de dagbladpers wordt
opgedragen. Slechts op die wijze im
mers zal de dagbladpers zich een
pensatie voor de schade die ze daarvan
zal ondervinden, kunnen verwe
zonder dat een dergelijke compensatie
het karakter krijgt van een door de re
gering ongewenst geachte subsidie.
Voorts deelt het bestuur niet de me
ning van de regering dat het prijsbe
leid sinds ongeveer 1950 de dagbladpers
niet voor moeilijkheden heeft geplaatst.
Het wijst er op, dat de richtlijn, dat
alle kostenstijgingen, voortvloeiend uit
een uitbreiding, c.q. verbetering van d<
redactionele inhoud en technische outil
lage voor doorberekening in de abonne
mentsprijzen in aanmerking komen, pas
Voor de vice-president van
rechtbank van Amsterdam, mr. J.
Knottenbelt, heeft gisteren een kort
geding gediend over enerzijds
hinder die benedenbewoners van een
muziekstudent ondervinden van
diens dagelijks pianostuderen en an
derzijds de storende geluiden (slaan
Zwólsman zet bedoeling uiteen
Mijn familie houdt
aandelen vast
in handen
(Van een onzer redacteuren)
De heer R. Zwolsman heeft een
toelichting gegeven op het plan om
woningspaarbrieven van de Exploi
tatie Mij. Scheveningen uit te geven.
Deze uitgifte zal geschieden in stuk
ken van f 1UÜÜ a 100 pet.. Na 15 jaar
zal op elk stuk het dubbele of f 2000
worden terugbetaald. De eerste
tranche van deze lening zal f 10 mil
joen bedragen en opneming in de
beursnotering zal worden aange
vraagd.
Zy, die voor f 10.000 in deze lening
deelnemen, krygen het recht een huurder
te wyzen voor een in opdracht var
de E.M.S. gebouwde woning. De huurpry-
zen lopen uiteen van f200 tot f300 in de
maand. De E.M.S. heeft woningen in aan
bouw in Arnhem, Den Haag. Middelburg,
Nijmegen, Ryswyk (Z.-H.), Tilburg en
Waalwyk. Houders der stukken kunnen
deze te allen tijd op naam laten stellen,
waardoor zij de mogelijkheid verkrygen
behoudens goedkeuring door dc overheid
volgende huurders aan te wijzen en eeD
optie in geval van verkoop der woning.
Toewijzing der stukken met de daaraan
verbonden rechten geschiedt in volgorde
de storting. Tussen de storting en de
uitgifte zal een schuldbekentenis van
kracht zyn.
De heer Zwolsman zette uiteen, dat
deze uitgifte bestemd is voor hen die
tussen wal en schip vallen omdat zij
niet in aanmerking komen voor een
woningwetwoning en omdat de kosten
van een eigen huis te hoog zijn. Het
verschil tussen koopprijs en hypotheek
is nog te dragen, maar dan komt 5 tot
6 pet hypotheekrente nog vóór de bouw
voltooid is en daarna nog 3 pet aflos
sing. Bovendien is het onroerend goed
al zó in prijs gestegen, dat men grote
risico's loopt als men door overplaat
sing of andere oorzaken zijn huis moet
verkopen.
Voorts wil spreker de continuïteit
zekeren die nodig is voor systeembouw
van woningen, die meer comfort en i
zieningen bevatten en economisch langere
levensduur hebben. Hij meent dat ook
werkgevers hiervoor belangstelling heb
ben alsmede spaarders, voor wie de
spaarbriefvorm fiscaal van belang kan
zijn. Met het systeem is reeds een ge
slaagde proef genomen.
Hij sprak de hoop uit, dat het in geval
van verkoop dier gehuurde woningen dc
pryzen niet meer door de schaarste
den worden beïnvloed.
SLEUTELGELD
Het had hem verbaasd dat er ten
zien van deze spaarbrieven het woord
„sleutelgeld" gevallen was en voerde in
dit verband aan dat ook overheden thans
gelden h fond perdu storten en dat aan
nemers recht krijgen bouwkosten vooi
woningwetwoningen te verhalen op hui
zen in de vrye sector.
De rente van deze lening is gesteld op
spaarbankpeil omdat anders toch de rente
zou moeten worden doorberekend in de
huurprijs. Hoe groot de invloed van d<
uitgifte dezer spaarbrieven op de huur-
prys zou zijn, liet zich thans nog niet
berekenen. Ilierby is de rente voor de
rest van de financiering van invloed.
Wat de zekerheid voor de houders be
treft, zeide de heer Zwolsman dat hy zijn
best deed in jaarverslag en jaarvergade
ring een duidelijk inzicht in de stand van
zaken te geven. Hy zeide dat het doel van
de E.M.S. niet is kopen en snel verkopen
doch een zodanige structuur der zaken
op te bouwen, dat rentabiliteit en solva
biliteit altijd verzekerd zyn. Wat Zwols
man verkoopt is zijn produkt evenals
AKU doet en die objecten, welke verwor-
van zijn, niet passen in zijn plannen er
niet rendabel zijn. De daarbij vrijkomen
de gelden worden niet verdeeld, maar be
stemd voor rendabele exploitatie. De
liquiditeiten kan rnen snel beschikbaar
hebben omdat de onroerende goederen
laag belast zijn (40 tot 50 pet) door vele
winsten op verkoop van het produkt
door veel op lange termijn beschikbaar
geld tengevolge van een 5 pet hypothe
caire lening. De spaarbrieflening heeft
niet ten doel aan geld te komen, want als
men een plan begint, weet men dat het
geld reeds beschikbaar is.
Wat de zekerheid van een woning be
treft, zeide de heer Zwolsman dat als er
een huis wordt uitgekozen de spaarbrief-
houder tijdstip van de beschikbaarheid
van het huis en de prijs weet Hij gaat
geen spaarbrieven afgeven als hy niet
huis in uitvoering heeft of zeker is v
neer het gereed komt. Er komt geen
nieuwe tranche als die zekerheid niet be
staat. De deelnemer krijgt recht op een
speciale woning voor een speciale huur
der.
Wat de gang van zaken betreft, deelde
de heer Zwolsman mede dat in het eerste
halfjaar voor f40 miljoen gekocht is, of
f8!i min boven taxatie van 31 december
plus Investeringen. Hiervan was f 10 min
niet door E.M.S. zelf ontwikkeld, zoals de
panden aan de Kalverstraat en de Nieu-
wendijk. De resultaten zijn belangrijk
beter dan in bet eerste halfjaar van 1963
en de vooruitzichten voor gebeel 1964 zyn
zeer goed. Zelfs worden te verkopen ob
jecten aangehouden om te voorkomen,
dat de fiscus een te groot bedrag aan de
produktie onttrekt.
Wat de aandelenkoers betreft: Zijn
familie houdt de aandelen vast en hij
zelf moet zich bedwingen om niet
kopen. Verkopen is dwaas en de kleine
man wordt de dupe van de ongegronde
geruchten, aldus de heer Zwolsman.
De aankopen tot 30 juni bedragen f25
min, met kosten f27 min, waaronder ook
gronden voor het 6000 woningenplan,
saneringswijken. Hij acht het van belang
dat Den Haag snel een hart krygt De
plannen daarvoor zijn klaar en hierby
wordt rekening gehouden met bewoners
werknemers, zei de heer Zwolsman.
met deuren, bonzen, radio en t.v.
hard aan zetten) die deze buren ma
ken waarmee volgens de muziek
student getracht wordt zyn piano
studie te verhinderen.
Het voorstel van de president aan beide
partijen om door onderling overleg tot
een bevredigende regeling te komen
slaagde niet. Wel kwamen er twee
stellen uit de bus: ten eerste over uren
gedurende welke de muziekstudent wil
pianospelen en ten tweede inhoudende
dat de buren na zes uur 's avonds en
dags verschoond willen blijven var
pianospel van de muziekstudent. Mr
Knottenbelt vatte de kern van het geding
aldus samen: „Mensen, houdt op met
lawaai maken als ik speel. Houdt op met
spelen als ik lawaai maak".
De raadsman van de student, mr. F. M.
J. van de Loo, zei dat zyn cliënt zich
volkomen in een impasse bevindt in deze
situatie. Zijn studie dreigt erg achteruit
te gaan. Als zyn cijfers omlaag gaan,
loopt hij het gevaar dat hij zijn studie
beurs van de overheid prijs moet geven.
Bij zijn pianostudie, aldus de advocaat,
zal de muziekstudent weieens een „flinke
dreun moeten kunnen geven". De student
heeft indertijd met het oog op zijn studie
juist de hoogste flat genomen. Voorts ligt
zijn kamer een isolerende vloerbe
dekking en staat de vleugel op doppen
het doortrillen te voorkomen.
Probleem
De raadsman merkte nog op dat zyn
cliënt moet spelen voor zijn studie. Hij
begrijpt dat dit niet zo verschrikkelijk
plezierig is voor zijn buren. De student
:t uit naar mogelijkheden om elders
studeren, maar, zo betoogde zijn advo-
at, hy kan daar zyn studieprogramma
:t van laten afhangen. De Koninklijke
Nederlandse Toonkunstenaarsvereniging.
•van de student, de heerJ. Vischjager.
lid is heeft zich voor deze zaak geïnte
resseerd omdat het om een probleem gaat
•voor vele musici en muziekstudenten
zich geplaatst zien.
De raadsman van de benedenburen,
mr. G. B. Marcus, zei dat zijn cliënten
ontkennen nodeloos lawaai te maken
Herhaaldelijk hebben zij beleefd en
vriendelijk gevraagd zachter te spelen of
's avonds niet te willen spelen. Op een
onbehoorlijke manier had de student
hautain geantwoord, en hy had nooit
enige tegemoetkoming gedaan, zei de ad
vocaat. Het gebeurt herhaaldelijk, ook op
zondag, dat uisite van de student speelt
Volgens de advocaat maakt de studie van
de student het niet noodzakelijk dat h(j
uitsluitend thuis op zijn vleugel studeert:
Voor een aanzienlijk deel kan hij dit ook
bij zijn pleegmoeder thuis doen. Voorts
behoeft het geven van pianoles niet op
zijn vleugel thuis te gebeuren, dat kan
bij zij leerlingen thuis geschieden,
merkte de advocaat nog op. m
gedurende enkele jaren wordt gehan
teerd. De mededeling, dat deze gedrags
lijn ook in de toekomst gevolgd zal wor
den. acht het NDP-bestuur echter een
positief punt
Omzetbelasting
De NDP kon de mening van de re
gering niet delen, dat de financiële toe
stand van de Nederlandse dagbladpers
geen aanleiding zou geven tot het tref
fen van maatregelen op het gebied van
omzetbelasting op courantenpapier. Het
bestuur acht dan ook de bereidheid van
de regering de invoering te overwegen
van een vrijstelling van het couranten
papier van het basistarief van omzet
belasting van vijf procent van belang.
Het kan echter niet inzien, waarom de
ze vrystelling niet ten spoedigste kan
worden ingevoerd. En het betreurt dat
in het antwoord van de regering van
generlei tegemoetkoming sprake is ten
aanzien van de wensen van de dagblad
pers op het gebied van de by invoer
verschuldigde verhoging van omzetbe
lasting op courantenpapier van 3,5 pro
cent welk percentage in wezen over al
het courantenpapier moet worden be
taald op het gebied van het EEG-
buitenrecht op het courantenpapier, op
het gebied van tariefscontingenten de
stelling dat de prys van de binnenland
se producent door contingenten onder
druk zou komen te staan, acht het NDP-
bestuur niet juist op het gebied van
omzetbelasting en invoerrechten op gra
fische apparatuur en machines en op het
gebied van de regelen voor het adver
tentiewezen.
Het bestuur is van mening, dat de mo
gelijkheid toch moet bestaan en ook de
noodzaak aanwezig is. om althans op
sommige van deze punten alsnog aan
de behoeften van de dagbladpers te
gemoet te komen. Het NDP-bestuur
wacht de behandeling van het antwoord
van de regering in de Tweede Kamer
met grote belangstelling af.
Nederlandse grafische bond, de
heer A. M. van den Boogaart, heeft
gisteren in Amsterdam op het tiende
congres van de ANGB zyn bezorgd
heid uitgesproken over de toestand
in de Nederlandse dagbladpers.
Sprekende over de concentraties van
dagbladen in ons land mede aan de
hand van de cijfers die de voorzitter
van de Nederlandse dagbladpers onlangs
aan het licht heeft gesteld, zei de heer
Van den Boogaart: „Wie de gedachte
aan een teruggang in de conjunctuur niet
helemaal van zich af kan zetten, met
daaraan gepaard gaande daling van
reclame- en advertentieomzetten en
welk verstandig mens houdt daar geen
rekening mee? Ziet terstond de de
plorabele toestand waarin de dagblad
pers zal kunnen komen te verkeren. Dit
vervult ons met zorg.
De concentratie in het dagbladbedrijf
doet de werkgelegenheid zowel van
journalisten als van technisch personeel
afnemen verkleint de differentiatie van
oordeelsvorming en belemmert daardoor
de vrije meningsuiting. Ook de onafhan
kelijkheid van de adverteerders wordt
dubieus. Wy hebben daarom, in. het al
gemeen belang en in het 'belang van
gezond dagblad-bedryf, begrip voor
het verzoek van de N.D.P. en ook van
de Nederlandse organisatie van tijd
schriftenuitgevers aan de regering en
het parlement om herziening van over
heidsbeleid ten aanzien van de pers.
waarbij gepleit wordt voor vrystelling
van omzetbelasting op papier, voor ge
hele of gedeeltelijke afschaffing vara
invoerrechten op papier en voor herzie
ning van de prijsvorming van abonne-
ments- en advertentieprijzen."
De heer Van de Boogaart sprak zijn
voldoening uit over de bereidheid van
de regering de omzetbelasting op papier
voor de dag- en nieuwsbladen en boeken
af te schaffen Hij noemde dit een stap
de goede richting.
Tegen reclame-tv.
Spreker liet daarop volgen dat het ge
heel anders staat met het verlangen naar
reclame in de televisie, waarvan een
aantal dagbladondernemingen blijkt
geeft. Hij vermag het nut van de tele
visiereclame voor het publiek niet in te
i. Dc eenvoudige vorm ervan, de on-
gvraagd voorgeschotelde reclame op het
bioscoopdoek, is z.i. weinig minder dan
diefstal van tijd waarom geen bio
scoopbezoeker heeft gevraagd. Nu krij
gen wij daar nog de reclameman bij die
op elk door hem gewenst cn geschikt
geacht ogenblik onze huiskamer binnen
komt om ons te vertellen, dat wij zon
der dit of dat artikel niet meer behoor
lijk door het leven kunnen gaan. Spre
ker verbaast zich erover dat er zovelen,
ook iratelligenten, zyn die hier volkomera
onverschillig tegenover staan. „Wij ver
klaren ons uit maatschappelijk en uit
cultureel oogpunt tegen elke vorm van
reclame in de televisie en achten die
vorm bovendien een gevaar voor het
zelfstandig voortbestaan van dagbladen
ni tijdschriften alsook de vrije menings-
ting", aldus de voorzitter van de
■N.G.B.
Het „gehannes" met het REM-elland
noemde spreker „een veeg teken en wel
licht een gevolg van het werk van duis
tere machten die met alle geweld hun
zucht naar gewin, tegen de uitspraak van
ken par,ement to' wUlen verwezenly-
LI^?E verband met de viering
van het Heilig Avondmaal a.s zondag-
wordt zaterdag om half acht in de Her»
vormde kerk een avondgebed gehouden.
Voor de Evangelisatiekring De Wit
te Zwaan hoopt volgende week woensdag
om acht uur ds. Joh. Visser uit Amster
dam te spreken.
