Nieuwe I/eidse Courant
onverwacht
bij
verjaardag van Prins
Desnoods oorlog
voor de vrijheid
Tsjombe zeer geschokt
door moord op Sendwe
weerzien op Soestdijk
I Echtgenoot:
J verhinderd
I VOLKOMEN oiwerwacht is gister
avond prinses Irene in ons land
aangekomen om vandaag de 53ste-
Waarschuwing Johnson:
Provoceer Turkije
niet - de toestand
is explosief
Gasbron wordt getemd
Commentaren
Maandag 29 jund 1964, 45sto jaargang
Kreetoor: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh i* ghobleve*
mijn hort In teghenjpoet"
Koel weer
De Bilt verwacht tot dinsdagavond:
Wisselende bewolking met enkele
verspreid voorkomende buien. Krach
tige tot matige noordwestelijke wind.
Koel weer.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
(Zie voorts pagina 7)
I verjaardag van haar vader bij te wo
nen. Om kwart voor negen landde
Izij op Schiphol met een Belgisch
Vliegtuig. Om vijf minuten voor tien
sloot een gelukkige koningin Julliana
I haar dochter, die zij niet gezien had
na het dramatisch vertrek op 8
I april, in de armen. Zo onverwacht
I wias de komst van de Prinses, dat die
I Koningin, die met haar gezin op de
Piet Hein aan het spelevaren was op
het IJsselmeer, het nieuws oan tien
Ivoor zes via de radio vernam.
Zij liet toen direct koers zetten naar
Ide thuishaven Muiden, waarna een
I koortsachtige voorbereiding voor de
ontvangst kon beginnen
(Gekleed in een pastelgroene robe en 'n
vrolijk gekleurde hoofddoek verliet de
II Prinses die als Elisabeth Muller reisde
het Sabena-toestel. Ze zag er door
de zon gebruind en nerveus uit. In haar
I gezelschap bevond zich een jong meis-
s I je, volgens de passagierslijst, Carmen
t Soler, die haar secretaresse schijnt te
Izijn.
Toegejuicht door enkele honderden
n a mensen, die zich op de balustrades van
s de Schiphol/gebouwen hadden verzameld,
e verliet de Prinses het lijntoestel. Een
n I half uur voor de aankomst van hec
g I vliegtuig was op de luchthaven prinses
e Margriet gearriveerd in dezelfde auto
•1 I die de thuisgekomen Prinses in april
r naar Schiphol bracht. Prinses Irene
n I liep rechtstreeks naar de ontvangstka-
I I mer voor hooggeplaatste personen, waar-
a van de gordijnen waren dichtgetrokken,
I maar die in de gauwigheid was ver-
e- sierd met felgekleurde bloemen. Vijf ma-
I nuten later slapten de beide Prinsessen,
in de gereedstaande hofauto.
:n I Even voor tien uur kwam de wagen
ir I op paleis Soesttdijk aan, waar zich weer
st enkele honderden mensen voor de hek-
I ken hadden verzameld. De eersten van
I hen stonden er al uren. De beide Prin-
sessen stapten snel uit de auto en hol-
d, I den de trappen van het ppaleis op, waar
!r" de thuisgekomen Prinses zich met
a een sprong van blijdschap liet omhei-
zen door de Koningin, die achter de vi-
jj. trage op haar dochter stond te wachten.
er I Daar te verwachten was dat de ont-
°e vangst een emotioneel karakter zou dra-
en I gen> was er aandrang op de Koningin
te I uitgeoefend deze niet im het publiek te
doen plaatsvinden.
Problemen
le- I
is, I Voor de politie heeft de thuiskomst
er- 1 van de Prinses wel enige problemen
I i opgeleverd.
in De rijksrecherche was over de aan-
tot komst niet geïnformeerd. Wel was de
>eg IJ politie van Baarn aanwezig die ver-
es" i sterking kreeg1 van inderhaast van huis
I gehaalde marechaussees. Toen de beide
ran I Prinsessen door een haag van juichende
het pensen de paleistuin binnenreden, draai-
fer I de prinses Irene zich nog een keer
dei om naar het publiek en zwaaide char
mant. Tezelfder tijd doorbrak het pu-
vele terugkerende dag
jesmensen voor de hekken van het pa-
waren blijven hangen, het cordon
politie en marechaussee, en stroom
de op de paleistuin af. Zoals
I bliek,
ud, leis
itig
ier-1 Pland, betrok de paleiswacht snel
den tweede stelling achter de inmiddels ge-
de I; sloten hekken. Verdere maatregelen wa-
het ren niet nodig. Vijf minuten nadat de
feid I Prinses °P Soestdijk was aangekomen,
s er I stonden nog slechts enkele nieuwsgie-
pro-rige mensen voor de gesloten hekken.
,vde De echtgenoot van de Prinses liet via
ge-1 zijn secretariaat weten, dat hij verhin-
|_0°r derd was de reis van zijn vrouw mee
li te maken.
- I De 48-jarige mevrouw A. Mijers-Ben-
r I dei-s uit Cuyck is vanochtend door de
- sneltrein Roermond—Nijmegen aangeré-
I den. Zij was direct dood. Mevrouw Mijers
- I reed op haar fiets op een weg evenwij-
1 1 dig aan de spoorbaan tussen Cuyck en
Mook. Op een onbeveiligde overweg ver-
anderde ze van richting.
In één
oogopslag
TV-kerkdienst „over" Zuid-
Afrika pag. 2
Ds. Teeuwen overleden
pag. 2
Spanje (verder) verkend
pag. 5
Oswalds dagboek pag. 5
H.F.: Giulini, Schönberg
pag. 7
Sport (o.a. TT en Wimbledon)
pag. 6 en 9
Tijgerhaai maakt
kust onveilig
In de Noordzee, in de omgeving van
Terschelling, zwemt een tijgerhaai
rond, die normaal in de Indische wa
teren thuis hoort.
Zaterdagmiddag was een der directeu.
>n van rederij Doeksen van Terschel
ling, de heer J. Doeksen jr., in het
Thomas Smithgat een rubberboot met
aanhangmotor aan het proberen, toen
hij noordwestelijk van strandpaal vier
dacht een boei te zien drijven. Het bleek
geen boei te zijn, maar de rugvin van
een tijgerhaai, die ongeveer vijfenzestig
centimeter boven het water uitstak.
De haai is naar schatting zevei
zeveneneenhalve meter lang en heeft
twee gele strepen over de kop. Het
dier, dat bij de Robbenplaat op de
loer lag, kennelijk met de bedoeling
een rob te verschalken, liet zich niet
verjagen. Het gaf zo nu en dan een
klap met de staart op het water, dat
dan meters hoog opspatte.
De heer Doeksen heeft de redding-
dienst gewaarschuwd, die vandaag met
de reddingboot Carlot ging onderzoeken
of de haai nog in de omgeving
dier kan namelijk v
vaarlijk zijn.
Vannacht omstreeks twee uur ls.de
22-jarige Th, Keijzer uit Groenlo op de
Winterswijkseweg even voorbij de spoor
wegovergang in Groenlo bij een
keersongeval om het leven gekomen.
polis, in de staat Minnesota, verklaard, dat Amerika bereid is een oor
log te riskeren om zijn vrijheid te behouden. Hij zei voor een Zweeds-Ame
rikaans gehoor dat hij bij het streven naar vrede „noch zijn ambt noch
zichzelf' zou sparen. „Op het ogenblik zoals altijd, moet een land wil-het
zijn vrijheid behouden een oorlog riskeren. Als dit nodig blijkt zullen wij
dat risico nemen", aldus de Amerikaanse president.
Tezelfdertijd deed Johnson een be-
roen op alle Amerikanen te gehoorza
men. aan de wet op de burgerrechten.
„Een wettige regeling hangt af van
burgers die de "'et gehoorzamen", zo
voegde hij er aan toe.
De sleutel naar de vrede in ons land
is nu te gehoorzamen aan het grote ze
delijke bevel dat geen mens een ander
mens de vrijheden zal ontzeggen die
de grondwet schept, al de wet die deze
vrijheden bepaalt", aldus Johnson,
schad
Hij verklaarde voorts dat, hoewel
Amerika sterk genoeg is om zichzelf
Papandreou tot Makarios:
Prinses Irene, gekleed in een teergroen mantelpakje en een donkerrode
sjaal, kwam gisteravond op Schiphol aan. Naast haar een Spaanse
vriendin die de reis meemaakte.
Premier Papandreou van Grieken
land heeft gasteren in New York ge
zegd dat Turkse interventie op Cy
prus onvermijdelijk oorlog zal bete
kenen. Tegelijkertijd wees hij a-arts
bisschop Makarios van Cyprus met
drang op de noodzaak om elke pro
vocatie te vermijden».' In Londen
heeft premier Inönü op een perscon
ferentie verklaard dat de Turkse re
gering geen gewapende interventie
op Cyprus overweegt, maai1 wel vast
wil houden aan de verplichtingen die
De provinciale president van
Noord-Katanga, de 40-jarige Jason
Sendwe, die bij de bezetting van Al
berts-tad door de rebellen, tezamen
met drie andere politici is vermoord,
was degene die een einde heeft ge
maakt aan de regering van Tsjombe
over Katanga. Later werd hij ver
tegenwoordiger van de provinciale
regering in Katanga. Na een verzoe
ning met Tsjombe werd hij provin
ciaal president.
Sendwe moest vluchten voor de re
bellen die een aanval deden op Al-
bertstad. Hij werd het laatst gezien
toen hij buiten Albertstad door Kon
golese soldaten werd aangehouden. Er
zijn verschillende lezingen over de
moord. Waarschijnlijk lijkt dat Send
we en zijn drie medestanders werden
vermoord uit wraak voor de massa
moord op 200 anti-Sendwe opstande
lingen tijdens een korte revolte in mei
van dit jaar.
Tsjombe, die in Kongo ls terugge
keerd, toonde zich zeer geschokt. Hij
liet nogmaals uitkomen dat men in
Kongo niets wint met elkaar te be
strijden.
De Baloebekat-partij van Sendwe heeft
een commissie gevormd die Noord-Ka-
tanga nu moet besturen. De centrale
regering is verzocht de noodtoestand in
het gebied af te kondigen. De rebellen
hebben een groot deel van de kustlijn
met het Meer van Tanganjika in handen.
Nog een oude bekende is in Kongo
weergekeerd: Albert Kalonji, het afge
zette hoofd van Zuid-Kasai. Kalonji is
-twee jaar in Europa in ballingschap ge
weest. Hij verklaarde naar zijn land te
zijn teruggekeerd, omdat hij nog steeds
de Moelopwe (God-keizer) is. Hij blijft
zo zei hij tot zijn volk hem
onttroont.
Kalonji verklaarde met iedereen te
willen samenwerken, behalve met Nga-
loela, zijn aartsvijand en provinciaal
president van Zuid-Kasai. Volgens hem
moet een overgangsbewind de teugels
Neem geen risico-verf met
De verf met flexabiliteit*
in Kongo in handen nemen. Van dat
bewind zouden, behalve Kalonji zelf,
Tsjombe en Antoine Gizenga, de oud-
loemoembist, deel moeten uitmaken.
Gizenga zit overigens nog in de ge
vangenis. Premier Adoela zou hem zijn
vrijheid hebben aangeboden op v
waarde dat hij over verzoening wilde
praten. Gizenga weigerde.
grondwet van Kongo doorgegaan. Vol
gens de eerste tellingen heeft 87 pro
cent van de kiezers zich voor de
nieuwe wet uitgesproken. Twee man
nen hebben een bomaanslag gepleegd
op een stembureau in Leopoldstad.
Hier vielen 30 gewonden. Een onbe
kende gooide een handgranaat in een
restaurant waar een bruiloftsfeest aan
de gang was. Er werden 35 personen
gewond, onder wie vele vooraanstaan
de politici.
in de verdragen van Londen en Zü-
rioh neergelegd zijn.
Zowel premier Inönü als premier Pa
pandreou zullen nog deze week een be
zoek brengen aan president De Gaulle.
Het kan zijn dat dit voor de Franse pre
sident het startsein wordt om een bemid
delende rol in de brandende kwestie te
gaan spelen.. Zeker is d-at de besprekin
gen van beide premiers in Amerika niet
sprek, ook niet in de toekomst Amerika
overweegt nu secretaris-generaal Oe
Thant van de V.N. tussenbeide te doen
komen.
Een Turks blad weet te melden dat
Makarios en generaal Grivas, de voorma
lige Eoka-leider die weer in Cyprus is
opgedoken, spoedig een communiqué zul
len uitgeven waarin de vereniging van
Cyprus met Griekenland wordt aange
kondigd. Dit laatste is de politiek van
Grivas, maar Makarios houdt vast aan
Cyprische onafhankelijkheid met recht op
zelfbeschikking, een politiek die ook pre
mier Papandreou aanhang
Generaal Grivas is gisteren voor het
eerst sinds zijn terugkeer op het eiland
in het openbaar verschenen. Hy werd
luid 'toegejuicht door 10.000 Griekse Cy
prioten. Grivas noemde het recht op
zelfbeschikking de enige oplossing, maar
hij verzuimde er toch niet bij te roepen:
„Leve het vrije Griekse Cyprus van mor
gen".
Terwijl Grivas sprak werden Ir. een na
burig dorp weer schoten gewisseld tus
sen Grieken en Turken Een Turkse Cy
prioot kwam hierbij om het leven.
"DIJ de Rotterdamse Droogdokraaatschappij wordt op het ogenblik al koorts-
achtig gewerkt aan de opbouw van het hulpponton, dat over een dag of
tien onder leiding van Red Adair uit Texas, de bekende specialist op het ge
bied van wilde gas- en oliebronnen, in de Duitse bocht gaat proberen de
ontaarde gasbron, aangeboord door het booreiland „Mr. Louie" te dichten.
Zaterdagmorgen meerde het kale ponton afkomstig van het Rotterdamse ber
gingsbedrijf Van der Tak bij de R.D.M. af. Men begon onmiddellijk met de
eerste voorbereidingen aan boord van het platform om vanavond, wanneer de
uit Duitsland afkomstige apparatuur in Rotterdam aan zal komen, op volle
kracht te kunnen beginnen. Red Adair heeft in samenwerking met ir. R.
Escher van het ingenieursbureau Heerema (dat ook het REM-platform heeft
geplaatst) een ingenieus plan bedacht om de woeste gasbron bij Helgoland
te temmen. Volgens het plan zal er in recordtijd op het ponton (afmeting 70
bij 23 bij 5^) een complete cementfabriek worden gebouwd. Het gevaarte
wordt daarna met sleepboten naar de Duitse bocht gebracht waar men zal
proberen het boorgat van de Mr. Louie vol te storten met cement.
Tsjombe terug
De ex-president van Katanga,
Moise Tsjombe, is na zijn bal
lingschap uit België in Leopold
stad teruggekeerd. En kennelijk
met plezierOp de foto beant
woordt hij toejuichingen van het
publiek Nu het V.NAeger
Kongo gaat verlaten, neemt
hier en daar de spanning weer
toe. Weer zijn er tal van bespre
kingen tussen oude vrienden en
vroegere vijanden. Wat zal de
naaste toekomst brengen voor
het zwaar geteisterde land? En
welke rol zal Tsjombe gaan
spelen?
zijn bondgenoten te beschermen,
het de zaak van de vrijheid niet ver
der brengt door een beroep te doen op
de volledige macht het militaire ver
mogen om elk vraagstuk op te lossen.
In Zuid-Vietnam, zo vervolgde Jonh-
son, „zijn wij gewikkeld in een brute en
verbitterde strijd voor de vrijheid van
een vriend en wij zullen geweld gebrui
ken als dit helpt de vrijheid te bewaren".
Zaterdag heeft Johnson de F.B.I. op
dracht gegeven meer leden van de fe
derale politie naar Mississipi te zenden
om de rassenincidenten te bedwingen. In
een verklaring van het Witte Huis werd
gezegd dat de president deze maatregel
had genomen op aanbeveling van
voormalig hoofd van de Amerikaanse
inlichtingendienst (CIA), Allen Dulles,
die een dag tevoren aan Johnson rapport
had uitgebracht over het onderzoek dat
hij in Mississippi had ingesteld.
Johnson had Dulles voorts opgedragen
overleg te plegen met functionarissen
van de nationale raad van kerken één
van de groepen die een actie vodr gelfj
ke burgerrechten in Mississippi steunt.
Tenslotte zal de president trachten de
samenwerking tussen federale- en staat-
autoriteiten in Mississippi te verbeteren.
Al deze stappen waren door Allan Dul
les in diens rapport aanbevolen, zo is
door de perschef van het Witte Huis,
Reddy, meegedeeld.
In St Augustine (Florida), waar op
het ogenblik de rassenstrijd hevig
woedt, is het korps staatspolitie zater
dag eveneens versterkt. Er zijn daar
thans 230 politiemannen. Gouverneur
Bryant van Florida (voorstander van
de rassenscheiding) had daar vrijdag
opdracht toe te geven omdat er „een
duidelijk gevaar voor gewelddaden
bestond".
Gouverneur Paul Johnson van Missis
sippi, een vurig voorstander van de ras.
senscheiding, heeft vrijdagavond de boe
ren in zfjn staat verzocht naar de drie
jonge mannen te zoeken, die sedert
vorige week zondag worden vermist.
Vrouw vrijgesproken
van moord op
haar echtgenoot
De Bredase rechtbank heeft vanmor
gen de 61-jarige G. M. uit Goirle vrij
gesproken van de haar ten laste gelegde
moord op haar echtgenoot W. van Nue-
nen, die op 15 oktober van het vorige
jaar in Tilburg is overleden aan para-
thionvergiftiging. De vrouw werd
middellijk op vrije voeten gestold.
De officier van justitie had vijftien
jaar geëist.
Van Nuenen overleed na het drinken
van koffie tijdens zijn werk op een druk
kerij in Tilburg. De vrouw had tegen
over de politie en de rechter-commissa-
ris bekend parathion in de kruik met
koffie van haar man te hebben gedaan.
In het huis van bewaring in Middel
burg had ze haar bekentenis ingetrokken.
Plagende man kreeg
klap en kwam onder
passerende auto
De 25-jarige Utrechtse vertegenwoor
diger G. F. is in de afgelopen nacht
een vechtpartij in de Lange Elizabeth-
straat in Utrecht zwaar gewond in het
academisch ziekenhuis opgenomen.Zijn
belager, de 24-jarige zeeman Van de V.
uit Werkhoven, Werd door de politie ge
vangen genomen.
De vertegenwoordiger had na een café
bezoek de zeeman allerlei scheldwoorden
toegevoegd. Deze gaf de plagende
opeens een flinke klap, waardoor deze
achterover op het wegdek viel en door
een juist passerende auto werd gegrepen
en een eind werd meegesleurd.
De 44-jarige mevrouw S. Z. Boeree uit
Groningen is zaterdagmiddag bij het
oversteken van de Hereweg aangereden
door een auto, bestuurd door de 28-ja-
rlge in Haren woonachtige Amerikaan
W. E. C. De vrouw, die op de motorkap
terecht kwam, was vrijwel op slag dood.
T"\ ANKBAARHEID past ons, nu
vandaag in goede gezondheid
prins Bernhard zijn verjaardag vie
ren mag. Hij mag het doen in een
gelukkig gezin dat vandaag weer,
zij het voor korte tijd, geheel her
enigd is. Hij mag het doen temidden
van een volk dat er oog voor heeft,
hoezeer hij aan zijn positie inhoud
weet te geven.
Die positie Ls niet altijd gemak
kelijk. Zij is gebonden aan zekere
grenzen die met de staatkunde ver
band houden. Te groter waardering
moet men opbrengen voor de wijs
heid en tact die de Prins altijd
weer tcont te bezitten.
Voor onze Koningin, in het zware
en verantwoordelijke ambt dat zij
bekleedt, betekent de Prins een be
langrijke steun. Voor de Prinsessen
is hij een verstandig vader. En voor
heel ons volk is zijn persoonlijk
heid van betekenis, hetzij wanneer
hij binnen de landsgrenzen belang
rijke representatieve plichten ver
vult of brede gebieden des levens
doet profiteren van zijn waardevol
le adviezen, hetzij hij tot in verre
landen optreedt als bijzonder am
bassadeur.
FLEXA-Deoler
Fa. H. Schutte Zn
FLEXA DEALER
Herenstraat 34
Nieuwe Rijn 49.
VERFHANDEL IJ
OE(
OEGSTGEEST
KEMPENAERSTR 71
TELEFOON 50105
"pEN ieder die hem „voor het het
scherm" heeft gevolgd, zal on
der de indruk zijn gekomen van de
kerkdienst die gistermiddag over de
televisie is uitgezonden.
Onder de indruk van de wereld
wijde omvang der kerk. Onder de
indruk hoe ongebonden de kerk is
naar taal en naar huidskleur. Onder
de indruk, hoe gelijk zij Ls tegen
over het ene Woord van God.
Onze zendingsaandacht is zich al
lengs meer en meer gaan richten op
Afrika. Dat behoort ons te verheu
gen. Ook daar zijn miljoenen wier
hart hongert naar de boodschap van
vrede en verzoening. Ook daar is.
de eeuwen door, te weinig aan ver
kondiging van het evangelie ge
schied, maar ook daar is een begin
gemaakt waarbij de prille oogst ons
reeds vermag te ontroeren.
En wat kan treffender zijn dan
wanneer zoals nu in deze tele-
visiedienst het een Afrikaans
predikant is uit dat „donkere" Afri
ka die ons komt vertellen van het
Licht dat de wereld mag verblijden?
PR zijn aanwijzingen, dat de Twee-
de Kamer toch niet zonder meer
genoegen zal nemen met de weiger
achtige houding die de regering aan
neemt in de zaak van het televisie-
eiland.
De lezer kent het geval. Bijzon
der laat is de regering gekomen met
een wetsvoorstel. En nu stelt zij,
voor de zomervakantie die voor
de Kamer in de loop van de vol
gende week zou beginnen niet
meer te kunnen antwoorden op de
uit de Kamer gestelde vragen. Met
andere woorden: de behandeling zal
pas in het najaar worden voortgezet.
Maar intussen wordt dan, naar ver
moed moet worden, reeds uitgezon
den.
Het is ons onbegrijpelijk waar
om de regering, met het ambtelijk
apparaat waarover zij beschikt, niet
vlugger antwoorden kan. De situa
tie is er een van hoge urgentie. Kan
er in een democratisch beste! nim
mer een wet in kort bestek tot
standkomen? Dat zou niet best we
zen. Maar we geloven er niets van.
Het minste wat nu van de rege
ring gevergd mag worden is, dat zij
zich later niet, met een beroep op
dusgenaamd voldongen feiten, bij de
uitzendingen zal neerleggen. Die ze
kerheid behoort nu te worden ver
strekt.
TAE concentraties zetten zich voort.
In de Bankwereld, maar ook
elders. Twee gerenommeerde bladen,
de N.R.C. en het Algemeen Handels
blad, gaan .samendoen".
Onze indruk is, dat dit samengaan
van de beide bladen zich voorna
melijk zal beperken tot het tech
nische en het commerciële. Uit
drukkelijk is immers medegedeeld,
dat beide kranten haar eigen jour
nalistieke zelfstandigheid en haar
karakter zullen bewaren.
Wij nemen dus voorlopig aan, dat
het gewagen door het Algemeen
Dagblad overigens tot hetzelfde
concern behorende van eveneens
journalistieke samenwerking op on
juiste informatie berust, tenzij hier
aan beperkte vormen van samen
werking gedacht moet worden.
Over dat toegezegde behoud van
journalistieke zelfstandigheid en ka
rakter verheugen wij ons van har
te- Is het goed, dan vertoont iedere
krant een eigen persoonlijkheid; op
het behoud daarvan moet te sterker
worden toegezien in een tijd waar
in het alles concentratie schijnt wat
de klok slaat.
(«itQ
„Het was de moeite waard, om er
een middagje straf voor te heb
ben."
