-DE DOKTER aan 't woord Engels invoeren in collegezaal Een kanttekening Conferentie kerkleiders gisteren geopend NKV: Geen behoefte om eenheid te forceren Een woord voor vandaag „Arbeidstekort" bij de rechterlijke macht DRINGEND VERZOEK i ZONNEBRIL 2 DINSDAG 23 JUNI 1964 1 C.N.V.: GEEN FIXATIE LOONBELEID jyjET betrekking; tot dc gerichte adviesaanvrage van de regering aan de Sociaal-Economische Raad over het optrekken van de AOW-uitkcrin- j gen, de verlaging van de belastingen, de verdere verhoging van de huren in de toekomst en de loonpolitiek voor 1965, heeft het bedrijfsleven 2ieh uiteraard nog onmogel k een definitief standpunt kunnen bepalen. Eerst, moet deze veelomvattende adviesaanvrage grondig bestudeerd worden en pas daarna zal het bedrijfsleven tot bepaling van een standpunt kunnen overgaan. Een enkel geluid met betrekking tot dit advies wordt echter al gehoord en wel uit de kring van de werknemersvakbeweging. De heer J. van Eiber- gen, voorzitter van het CNV, heeft in het openbaar reeds verklaard, dat! het voor de vakbeweging onmogelijk is zich voor 1 augustus al vast te i leggen op een bepaald loonbeleid voor 1965. De CNV-voorzitter staat daarbij de gang van zaken in 1963 voor ogen, die inderdaad niet zonder verrassingen is geweest. Het lijkt onwaarschijnlijk, dat onze economie zich op loongebied dergelijke verrassingen thans opnieuw kan permitteren, maar zeker is dat een vooruitlopen op de feiten gevaarlijk is. De regering heeft in haar gerichte adviesaanvrage gesuggereerd, dat er voor 1965 slechts twee procent ruimte zal zijn voor loonsverhoging. Sommi Dr. Coggan onthult gedenkplaat Op initiatief van Bijbelgenootschap gen hebben hieraan al de conclusie verbonden, dat dit gelijk staat met een I TV loonstop voor 1965. Hier kan echter tegenover gesteld worden, dat begin \-) 1963 de ruimte slechts 1,2 procent bedroeg en men toch nog tot een loons verhoging van 2,7 procent is gekomen. Een belangrijke factor, die bij al deze overwegingen niet vergeten mag worden, is de nog steeds onverminderd voortdurende spanning op de ar beidsmarkt. Het kon inderdaad wel eens moeilijk blijken de lonen in de hand te houden bij loonsverhogingen van enkele procenten. Het loonbeleid in Nederland heeft thans geleid tot wegwerking van een groot deel van het zogenaamde zwarte loon. Bij het verdere beleid zal gewaakt moeten worden tegen situaties, die de zwarte loonvorming weer bevorderen. Afwijzing van wat grotere loonsverhogingen dan enkele procenten, zoals de regering in haar gerichte adviesaanvrage thans suggereert, zou bij de huidige span ningen op de arbeidsmarkt een dergelijke situatie kunnen oproepen. Dezer dagen is immers de toonhoogte al weer aan de orde gesteld in de vakraad voor de metaalindustrie. De afkerigheid van de vakbeweging om zich in dit stadium op centraal niveau reeds uit te laten over het gewenste loonbeleid in 1965 is daarom niet onbegrijpelijk. Achter deze wat voorzichtige houding schuilt geen streven naar een verder opvoeren van de toonhoogte naar een minder verantwoord niveau, maar een streven om door tactvol beleid de loon stijgingen in de hand te houden zonder dat al te ver uitgeschoten wordt boven wat economisch mogelijk is. 52 aartsbisschop van York, dr. F. Donald Coggan, heeft gisteren in aanwezigheid van kerkvertegenwoordigers uit vijf tig landen uit alle delen van de wereld in de buitenmuur van de Engelse kerk op het Begijnhof te Amsterdam een gedenkplaat ont huld, waarop vermeld staat dat Weekend-party? DROSTE pastilles altijd welkom! Mr. Klaasesz in Groningen: ris der Koningin in Zuid- Holland, heeft gisteravond in Groningen gepleit voor het in voeren van het Engels bij een deel van de colleges, om daardoor het contact over de grenzen te vergemakkelijken, en voor het stichten van een super-universi teit, ergens in Nederland „bij voorbeeld in een der nieuwe Zui derzeepolders". Mr. Klaasesz, die oud-rector is van het Groninger studentencorps „Vindicat atque polit", deed deze suggesties in een feestrede ter gelegenheid van het zeventigste lustrum van de rijksuniversiteit in Groningen. Hij achtte een grotere beweeglijk heid. nodig van hoogleraren, weten schappelijke staf en studenten en signaleerde dat om prestigeredenen allerlei vergaande specialismen aan verschillende universiteiten w den onderwezen. Dit brengt zijns ziens hoge kosten met zich m Waarom geen benoeming van één hoogleraar aan meer universiteiten, zo vroeg mr. Klaasesz zich af. Een super-universiteit mr. Klaasesz sprak van een universitas universita- tum zou hoogleraren, wetenschappe lijke staf, afgestudeerden en ouderejaars studenten de kans moeten geven zich in een sfeer van rust en concentratie te wijden aan eigen studie en de moge lijkheid moeten geven zich in onderling contact te bezinnen op de hogere waar den en de samenhang der wetenschap. HOOG GENOTEERD Mr. Klaasesz merkte op dat Gronin gen. lang de kleinste universiteit, bezig is de andere voorbij te siteit en studentengemc een goede naam. Het begint ook in het westen ,,bon ton" te worden de kinde ren naar het noorden te sturen. Hoog leraar en studenten, hoezeer door de de cijfers intussen tot voorzichtigheid (1.000 studenten in 1920, 5.300 nu, 6.000 volgend jaar, 10.000 in 1970). Mr. Klaasesz sprak de wens uit dat de studentenwereld als totaliteit i vendige discussie er in mag slagen de vorm te vinden, die het mogelijk maakt de tegenspeler en gesprekpartner vi overheid te zijn. MIDDAGS De officiële feestelijkheden van studentencorps waren 's middags inge zet met een plechtigheid in de A-kerk, die werd bijgewoond door honderden re ünisten die tevoren hun glorieuze in tocht hadden gemaakt in Groningen. De rector van Vindicat, de heer P, J. H. Kapteyn, hield een rede waaril een schets gaf van de huidige stand zaken van het oudste Nederlandse stu dentencorps. Hij betrok daarin de demo cratisering van het onderwijs ei da wordt zijn taak huis te bieden voor elke student die "il, een open huis. De verwezenlijking schept echter gro te financiële problemen. De overheid stelt, dat zij het bestaan van gezellig heidsverenigingen waardevol acht. Laat haar dan ook een financieel helpende hand uitsteken, aldus de heer Kapteyn. De voorzitter van de reünie-commis sie, dr. J. de Graaf, beantwoordde de toespraak en ging in op de sterke groei van het corps en de realistische aanpak van de huidige situatie. Hij zei dat voor de werkzaamheid van het corps ergens optimum zal liggen, dat door te gro te en vooral door te snelle groei zal inboeten, maar dat het anderzijds be langrijk is dat de toestromende massa jonge studenten wordt opgevangen. Heil zoeken bij eigen formatie Behandeling op concilie Verklaring over geboorteregeling is gereed (Van onze kerkredactie) Naar prof. dr. B. Haering uit Rome heeft medegedeeld, ligt een verklaring over geboortenregeling klaar voor be handeling in de derde zitting van het concilie. Zij vormt een onderdeel van het schema dat handelt over de kerk in de moderne wereld. De verklaring spreekt zich volgens prof. Haering niet uit over de midde len tot geboortenregeling. ,,Dat zou niet juist zijn. Zij behandelt slechts de ge boortenregeling onder het geëigende as pect van verantwoord ouderschap". De verklaring trekt niets terug van het kerkelijk verbod op voorbehoedmid delen, wel zal zij een pastorale hulp be tekenen, zo heeft prof. Haering gezegd volgens een verslag in de Volkskrant. ,,Na het concilie zal het onmogelijk zijn de gevallen te verwarren van hen, die eigenmachtig uit puur egoïsme hun kindertal inperken met alle mogelijke middelen, en degenen die serieus het beginsel van verantwoord ouderschap toepassen en ondanks hun goede wil alleen maar eerbare middelen te ge bruiken, soms uit menselijke zwakheid falen. Deze laatsten zullen de grote lief de en het begrip van de kerk ondervin den", aldus prof. Haering. in deze kerk in 1814 het nu 150- jarig Nederlands Bijbelgenoot schap werd opgericht. Dr. Coggan feliciteerde het NBG in zijn functie van president van de wereldbond van bijbelgenootschap pen en vice-voorzitter van het Brits en buitenlands bijbelgenootschap. Daarna opende hij in de kerk in te genwoordigheid van burgerlijke en kerkelijke autoriteiten de interna tionale kerkleidersconferentie. Het NBG nam het initiatief voor deze conferentie, die tot 26 juni in het seminarie van de Nederlandse Her vormde Kerk ,,Hydepark" te Drie bergen wordt gehouden. Dr. Coggan is ook voorzitter van deze conferen tie, die 120 deelnemers telt die ko men uit alle confessies van het chris tendom: protestanten, orthodoxen en rooms-katholieken. Meer dan de helft der deelnemers is afkomstig uit de zogenaamde jonge kerken in Azië, Afrika en Latijns-Amerika. Als taak van de conferentie zag dr. Coggan het bestuderen en uitwerken van een nauwere samenwerking tussen de kerken en de bijbelgenootschappen. De bijbelgenootschappen moeten door het feit dat zij de Bijbel vertalen en publiceren meer en meer als het ware de handen van alle christelijke arbeid worden. Deze eis is, aldus dr. Coggan, in een tijd van bevolkingsexplosies en snelle ontwikke ling 'van bepaalde landen waarbij tien tallen miljoenen mensen leren lezen, dringend. Hij karakteriseerde als belang rijkste opgaaf voor kerken en bijbelge nootschappen in de tweede helft der twintigste eeuw het gebruik van pers, radio en tv om die nieuwe lezers met de bijbelboodschap te bereiken. Het is nog nooit voorgekomen dat ker kelijke leiders van oecumenische en niet-oecumenische, orthodoxe en rooms- katholieke kerken bij elkaar kwamen. Aan de conferentie wordt van Nederland se zijde onder anderen deelgenomen door kardinaal Alfrink, prof. dr. H. Berkhof, prof. dr. J. Blauw, prof. dr. J. C. Groot, dr. E. Emmen, mrg. P. J. Jans (bisschop van de oud-katholieke kerk in Deventer), dr. G. P. H. Locher. ds. J. R. Wolfensberger, ds. G. H. Wolfensberger (studiesecretaris van de Wereldbond van bijbelgenootschappen)de algemeen voor zitter en de algemeen secretaris van het NBG. ds J. H. Sillevis Smitt en mr. F. L. S. F. baron van Tuyll van Seroosker- ken. Tot de buitenlandse deelnemers be horen o.a. de voorzitter van het Indone sische biibelsenootschap, Drof. Mulia, ds. D. J. Lui je, bisschop in Hannover, en de voorzitter van het Kameroens bijbelge nootschap, ds. E. Mallot. Een kwart der deelnemers zijn functionarissen van belgenootschappen. Na de opening maakten de deelnemers een boottochtje door de Amsterdamse grachten dat hun werd aangeboden door het gemeentebestuur van de hoofdstad. Vervolgens werd een bezoek gebracht aan de tentoonstelling „De wereld van de biibel" in het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Gisteravond werden de deelnemers door het rijk en de gemeente Amster dam ontvangen op een receptie in 1 Rijksmuseum. Beroepingswerk NED. HERV. KERK Beroepen te Hansweert: B. van der Lelie te Buurmalsen; te Maassluis (vak dr. L. van Hartingsveld): E. H. Kalkman te Waddinxveen te Nieuw-Dordreeht (toez.): G. D. Harmsen te Zandeweer (Gr.). Aangenomen naar Wagenborgen P. C. Snoep te Nieuwe Pekela, die bedankte nor Vrouwenparochie. Bedankt voor Garijp: H. Engelsma te Twello; voor Alblasserdam (wijkgem. Ill): dr. J. de Bruyn te Leeuwarden; voor Lunteren (vak. K. van der Pol): J. H. Cirkel te Huizen iNH). GEREFORMEERDE KERKEN Beroepen te Enumatil: dr. J. H. Becker te Nieuwerkerk (Z.). Bedankt voor St. Laurens: D. C. Firet te Gees (Dr.). CHR. GEREF. KERKEN Aangenomen naar Dordrecht-C: D. Slagboom te Urk. Internationale week op De Voorhof „Ik zeg u, dat er alzo blijdschap zal zijn in de hemel over een zondaar, die zich bekeert, meer dan over negenennegentig rechtvaardigen, die geen bekering nodig hebben" (Lucas 15:7). Het is de gelijkenis van het verloren schaap. De herder gaat met honderd schapen 's morgens op pad en plotseling ontdekt hij, dat er een schaap is verdwenen. Wat nu te doen? Eén ding staat voor hem vast: hij zal het schaap vinden. En hij zoekt en hij zoekt, totdat hij het heeft gevonden. Het is niet moeilijk zich de vreugde voor te stellen, die er bij de herder is. Hij heeft het teruggebracht bij de kudde, in de veilige stal. Zo nu doet Jezus met de afgedwaalde mens. Hij laat hem niet in de. steek, Hij keert zich niet van hem af, Hij zoekt en zoekt, totdat Hij hem heeft gevonden. Het is het onnoemelijk grote, dat God zich om die ene mens bekommert. Het is het voor de mens onbegrijpelijke, dat hij tot de ontdekking komt: Hij bemoeit zich met mij, ik ga voor Hem niet onder in de massa, ik besta voor Hem. Ik zeg u, dat er alzo blijdschap zal zijn in de hemel over een zondaar die zich bekeert. Blijdschap in de hemel over mij, over mij alleen. Wie kan het bevatten! Jezus zoekt en zoekt naar dat ene schaap, dat is afgedwaald en door de wolven dreigt te worden verslonden. Een geweldig perspectief. Hijwil mij aannemen, hoe groot mijn dwalingen ook zijn geweest, ik kan altijd naar Hem toegaan, Hij zal mij, als een herder zijn schaap, in de armen sluiten en er zal vreugde zijn om mij! ment Chrétien pour la Paix) seert het instituut Kerk en Wereld in het gebouw ,,De Voorhof" te Drieber gen een internationale studieweek voor jonge volwassenen van 25 juli tot 1 augustus. Het thema van deze week zal zijn: democratie. Het ligt in de bedoeling in deze stu dieweek een aantal aspecten van de de mocratie aan de orde te stellen. Het programma is zo samengesteld, dat naast de vereiste informatie de gele genheid bestaat tot een eigen visie op de problematiek. Prof. dr. W. Banning zal spreken over: „Hedendaagse vormen van demo cratie". Verdere onderwerpen zijn: De füosofische en historische ont wikkeling van het begrip democratie en de gestalten, die daarmee samen hangen. De democratie op Europees De democratie in het grootbedrijf (hieraan is een excursie verbonden). Het verband tussen christelijk ethos en democratisch leven. Welke actuele gevaren bedreigen de democratie? Er is plaats voor 55 deelnemers. De jongeren van 18 jaar af worden ver wacht uit o.a. Engeland, Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Italië en de Be nelux. Op de conferentie wordt Frans, Duits, en Engels gesproken. Beheersing van één der talen is noodzakelijk. Ter gelegenheid van het bon der dvijf tig jarig bestaan van het Nederlands Bijbelgenootschap heeft de aartsbisschop van York (Engeland), dr. F. Donald Cog gan, gisteren een gedenkplaat onthuld aan de gevel van de Engelse kerk aan het Begijnhof in Amsterdam. Een groot aantal kerkelijke leiders woonde de plechtigheid bij. Wij lezen vanavond Spreuken 28 vers 1 tot 14. Dineetjes? DROSTE pastilles, altijd welkomi Financiële positie verbeterd De minister van justitie, mr. Y. Scholten, heeft gisteren op een bijeenkomst van het Amsterdams juridisch genootschap „Notariële Vereniging" in de hoofdstad ge zegd dat er thans een schaarste be staat aan goede kandidaten voor de zittende en voor de staande magistratuur, voor rechter en voor ambtenaar van het openbaar ministerie. Er zijn echter voor tekenen die erop wijzen dat het aanbod van jonge juristen over enige jaren ruimer zal worden. Het is bijzonder gelukkig, aldus de minister, dat de financiële positie van de rechterlijke macht in de laatste ja ren aanzienlijk is verbeterd. De jonge jurist die zonder praktijkervaring elders opgedaan, in dienst treedt, ontvangt eeD salaris van ruim 10.000 gulden per jaar. Het rechterssalaris lig thans in de or de van groote van 25.000 gulden. De rechtersfunctie is een beginfunctie en de salarisniveaus in de hogere füncties lig gen thans boven de 30.000 gulden, de 40.000 gulden en de 50.000 gulden. Voor jonge rechters staan drie promoties open: vice-president van een arrondisse mentsrechtbank, raadsheer in een ge rechtshof en kantonrechter eerste klas se. De ervaring leert dat de juristen die van het begin af tot kantonrechter worden benoemd, kantonrechter blijven. VAKANTIEADRESSEN uitsluitend via de uit de krant geknipte bon MINSTENS EEN WEEK TEVOREN aan ons op te geven. DE DIRECTIE I (Van onze soc.-econ. redactie) De heer J. A. Middelhuis heeft gisteren in de bondsvergadering van het Ned. Kath. Vakverbond, enkele ogenblikken voor zyn af treden als voorzitter, verklaard, dat de vakbeweging in Nederland een produkt is van een heel ei- gen klimaat en met een eigen sfeer. De werknemers zijn b(j ons gebaat met een vakbeweging gesplitst naar levensbeschou wing. De heer Middelhuis meen de zelfs dat het in de Nederland se verhoudingen, althans voor lopig, beter is, dat er een afzon derlijke r.k. en prot. chr. vakbe weging bljjft bestaan. Ook het socialistisch georiënteerde NW noemde hij een constructieve zaak. Stuk voor stuk waardevolle gegevenhe den, aldus de heer Middelhuis. Sprekend over het bisschoppelijk dement, waarbij het voor r.k. verboden is lid te zijn van een socialistische or ganisatie, merkte de heer Middelhuis op, dat al zou dit mandement worden losgelaten, dit geen invloed zal hebben op de houding van het NKV ten opzich te van de andere vakcentralen. Het NKV heeft thans niet om loslating van dit verbond gevraagd, evenmin als des tijds bij de afkondiging. De geestelijk adviseur van het NKV, rector J. Doesburg, constateerde, dat bij sommige leden van het verbond een kleine aardbeving is ontstaan na het ge sprek over een soepeler praktijk inzake de verbodsbepaling met betrekking tot het lidmaatschap van het NW. Deze besprekingen zijn echter nooit in een richting gegaan, aldus rector Does burg, waarbij de r.k. verbanden opge lost zouden kunnen worden in een gro ter nationaal geheel. De heer Middel huis is nooit zover gekomen en de heer Doesburg meende, dat de nieuwe voor zitter van het NKV, de heer P. J. J. Mertens, ook nog niet zover is. Deze opvatting is onjuist, omdat zij hoog tot laag niet leeft. KAMPIOENEN Het NKV heeft er geen behoefte aan een eenheid te forceren, die eenvoudig nog niet leeft. De r.k. vakbeweging in haar geheel ziet nog heil in de eigen formatie. De heer Mertens zal daarom nog wel menig jaar voorzitter zijn van het NKV. Ik ben geen profeet, aldus leen Tsjech. Sommige rooms-katholieken blijken bang voor te grote eenvormigheid in de kerk, maar zij worden te weinig af geschrikt door monsterachtige machts combinaties op het economische en so ciale terrein. Hier staan zij eenheids structuren voor als echte eenheids kampioenen. Blijkbaar hebben deze mensen nog nooit gehoord van de moeilijkheden in andere landen, waar deze eenheid wel bestaat. De heer P. J. J. Mertens werd door het verbond met algemene stemmen tot voorzitter gekozen. De heer Middel huis constateerde in zijn afscheids speech. dankbaar hoewel niet tevreden, dat tijdens zijn voorzitterschap het le dental was gestegen van 330.000 tot 430.000. De heer Mertens begon zijn nieuwe functie met het richten van een dankwoord tot de heer Middelhuis, die hij roemde om zijn collegialiteit en so Vidariteit. Laatste dienst in kerkje Evang. Broedergemeente Zondagmiddag werd in de kerk van de Evangelische Broedergemeente te Gan- zee in Suriname de laatste dienst ge* houden. Het kerkje zal met het gehele dorp worden verzwolgen door het water ran het stuwmeer van Afobaka. Ongeveer 500 mensen, waaronder vele lasten uit Suriname's hoofdstad, w< ien deze ontroerende dienst bij. De dienst, waarin ds. Breeveïd van de E.B.G. voorging, werd besloten met het Onze Vader in de Saramaccaanse taal. Even later werd de klok, die in dit bos negerdorpje vanaf 1879 heeft gebeierd, neergehaald. Tot slot volgde een stille omgang over het kerkhof waar vele ge lovige inwoners en velen die het woord Gods gepredikt hebben, hun laatste rust plaats vonden. Ook de inwoners van enkele omliggen de dorpen woonden de plechtigheid bij. Kerkelijke leiders in Genève bijeen Een aantal kerkelijke functionarissen uit Oost en West zijn in Genève bijeen voor een gedachtenwisselin^ over ont wapening. De bijeenkomst is georgani seerd door de Oecumenische Raad van Kerken. Onder de deelnemers bevinden zich de Nederlanders prof. Patijn, dr. Visser 't Hooft en de heer Pelt. Voorts zijn aanwezig de metropolist Justin uit Roemenië, de Moskouse metropoliet Ni- codeme, aartsbisschop Noth uit Dresd> twee Amerikanen, een West-Duitser Minister Scholten heeft verder ge zegd dat reeds enige tijd de vraag in studie is of de basisopleiding die thans bestaat uit drie fasen van elk maximaal twee jaar, door te brengen op griffie, op een parket en buiten de rechterlij ke macht, korter zou kunnen worden. Het nut daarvan zou zijn een grotere wervingskracht en een eerder beschik baar komen van opgeleide jonge juris ten. Het nadeel is dat verkorting een op pervlakkige kennismaking met de werk zaamheden in de tijd van de basisoplei ding zou betekenen. Nummer Jong Gereformeerd Getuigenis voor buitenkerkelijke mensen (Van onze kerkredactie) j De Bond van gereformeerde jeugd verenigingen heeft ook dit jaar weer een speciaal zomernummer van zijn or gaan „Jong Gereformeerd" samenge steld, dat bestemd is voor verspreiding onder de jeugd om haar stof te bieden een gesprek met de buitenkerkelij ke mens. Deze „stof" zal zij dit keer niet al leen behoeven te putten uit het geschre vene, want dat besloot in totaal maar drie (van de 28) pagina's tekst. Op de overige bladzijden zijn keurig verzorg de foto's afgedrukt, die verschillende mensen In beeld brengen, mensen met een eigen kijk op het leven, mensen met hun persoonlijke moeilijkheden, mensen ook die onbezorgd in de wereld staan. Het geheel is opgebouwd rond het bekende lied van Jules de Cortes: „Ik zou weieens willen weten, waarom zijn de mensen zo moe? Misschien door hun jachten en jagen, of misschien door hun tienduizend vragen. En ze zijn al zo lang op weg naar de vrede toe, daar om zijn de mensen zo moe". Op bijzonder aansprekende wiize wijze wordt de jeugd met het Evangelie geconfronteerd. Al die mensen trekken aan het oog van de lezer voorbij, tot dat de aandacht gevraagd wordt voor de laatste afbeelding: een foto van een reproduktie van de gekruisigde Heiland. „Gek eigenlijk" zo stelt de schrijver, ,dat we met grote oren naar de men sen om ons heen luisteren en de Man van de laatste foto maar laten pra ten...". Ook hier geldt: enkele foto's kunnen meer doen dan vele pagina's tekst. Een duidelijker getuigenis voor de buitenkerkelijke mens is moeilijk denk baar. Vragen »p medisch gebied zenden aan de redactie van ons blad met linksboven op de envelop* „Medische rubriek". Antwoord op vragen vnn algemeen belang wordt In deze rubriek gegeven, vragen waarvan de beantwoording niet langs deze weg gewenst Is, geschiedt per brief. Hoewel volgens de kalender de zomer deze week zijn intrede zal doen, hebben we reeds van zoveel zon kunnen genieten, dat een artikeltje over de zonnebril over tijd lijkt. Doch de slechte zonne- ervaringen van de vorige jaren én het feit dat de felste zonnebestraling in de zomer plaats vindt, hebben ons doen besluiten toch nog iets over de zonnebril te schrijven, in de hoop dat er nog ruim schoots zonnebestraling voor de zomer 1964 ver wacht kan worden! Dat de bescherming van onze ogen tegen de zon niet iets is van de laatste tijd, leert ons de over levering dat reeds door de Romeinse keizer Nero smaragdstenen voor de ogen werden gehouden, wanneer hij o.a. in een amphitheater 'spelen bij woonde. Ook de oude Egyptenaren gebruikte ge kleurde edelstenen voor de ogen. Met deze stenen of met de hedendaagse zonnebril wordt één doel nagestreefd: Het verminderen van de ultraviolette- en infrarode bestraling van ons net vlies, opdat verblindingsverschijnselen voorkomen worden, Hoe komen deze lichtstralen op ons netvlies. Daarvoor zullen we allereerst wat moeten uitwei den over de bouw van ons oog. Onze oogbol is opgebouwd uit drie vliezen, waar van het buitenste aan de voorzijde doorzichtig is, het hoornvlies. Het middelste vlies is het regen boogvlies, die aan het oog de voor ieder typische kleur geeft. In het midden is een opening, de pupil. Het binnenste vlies is het netvlies. Het licht kan dit netvlies bereiken door de pupil, en de oogkamer, waarin zich een helder vocht bevindt. Het netvlies kan men beschouwen als een „projectiescherm waarop de beelden worden geprojecteerd en via de oogzenuw aan de hersenen worden doorgegeven, waar ze bewust worden gemaakt. Wanneer een sterke lichtstraal ons oog treft, rea geren we daarop door de pupil, die door een kring- spiertje is omgeven, te vernauwen, terwijl we bo vendien onze oogspleet versmallen. Om de beelden in de buitenwereld toch zo volledig mogelijk te ob serveren, kunnen we tegenwoordig naar onze zonne- bril grijpen, waardoor de pupilvernauwing beperkt kan blijven. Daarbij is het echter een vereiste, dat de zonnebril aan bepaalde eigenschappen voldoet, waarbij de absorptie van bepaalde lichtstralen en de weergave van het beeld belangrijk zijn. Er zijn vele „zonnebrillen" die aan deze eisen niet voldoen, een reden waarom sommige artsen huiverig staan tegen over het gebruik van de zonnebril in het algemeen, omdat er dan zelfs schade aan de ogen kan ont staan. Over het algemeen vangt een goede zonne bril ongeveer 40 tot 70 pet. van het licht weg, ter wijl nog sterkere zonnebrillen alleen voor sneeuw en op grote hoogte worden gebruikt. Door de ver schillende kleuren waarin zonnebrillen in de handel worden gebracht, worden ook de beelden „ver kleurd", zo zal alles wat rood is door een groene - vooral zonnebrü als zwart gezien worden, en alles wat groen is wordt door een rode zonnebril ook als zwart gezien. Met deze eigenschappen moet men - in het verkeer dus wel rekening houden! Vroeger werden de meeste zonnebrillen v kleurd plastic of gias gemaakt, althans door i gekleurd. Tegenwoordig maakt men brillen, waar van slechts een dun laagje is gekleurd. Voordeel i hiervan is, dat ieder, die normaal al een bril draagt, een tweede kan aanschaffen met de normale breking, die bovendien voorzien is van een gekleurd laagje. De nieuwste brillen zijn de zgn. polaroid brillen, waarbij een breking van het licht door de buitenste lagen van het glas teweeg wordt gebracht. Deze brillen voldoen over het algemeen uitstekend, om dat de ultraviolette en de infrarode stralen voldoen- de worden geabsorbeerd, wat over het algemeen met gekleurde glazen niet het geval is. Bij de ge kleurde glazen wordt het gehele licht gedempt. Wanneer men gele glazen gebruikt, krijgt het beeld toch een semi-zonnig karakter. De moderne onderzoekingen zijn er op gericht zo j min mogelijk verkleuringen te doen ontstaan, terwijl j de beelden voldoende lichtsterk moeten blijven. Over het algemeen moet gezegd worden, dat men slecht» een zonnebril mopt dragen wanneer daadwerkelijk de belichting voor de ogen storend gaat werken. Dat J betekent ook dat men 's avonds geen zonnebril moet j dragen, wat als modeverschijnsel? nogal eens gezien wordt. Over het algemeen zijn de beste kleu- ren voor een zonnebril: bruinachtig, blauwgrijs of groen. En dan maar hopen, dat we In onze vacantie veel zon zullen krijgen! Maar uw zonnebril alleen dragen J als het nodig is!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 2