Nieuwe leidse Courant
Brand verwoest gelijktijdig
twee Zuidhollandse kerken
3 Hagenaars
op vakantie
omgekomen
Geen optreden tegen REM
op grond van zeerecht
Hervormde in Haastrecht
r.k. in Zoeterwoude
Kind onder
sneltrein
Akkoord O.-Duitsland
geen politieke „bom
Drieling in
vijf minuten
ter wereld
Eiland ook geen obstakel
voor de scheepvaart
Commentaren
Me1
(""O
Zaterdag 13 Juni 1964, 45ste
Directeur: F. DIEMER
1 Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh is gheblevea
mijn hert in teghenspoef
Afkoeling
De Bilt venvacht tot hedenavond:
Bewolkt met tijdelijk regen en ver
spreid onweer. Overwegend matige wind
draaiend naar zuidwestelijke richting.
Afkoeling.
(Zie voorts pag. 13)
p.w. 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05
(Van onze speciale verslaggever)
Merkwaardigerwijs zijn gistermiddag omstreeks dezelfde tijd (half
vier) twee kerken in de provincie Zuid-Holland vrijwel geheel in de
as gelegd. In Haastrecht brandde de eeuwen-oude hervormde kerk af,
terwijl een van de drie rooms-kalholieke kerken van Zoeterwoude even
eens een prooi der vlammen werd.
Een zwart geblakerde en holle
toren, wat muuresten en enkele
ijle gevels het was alles wat gis
termiddag overbleef van de Neder
lands Hervormde Kerk in Haas
trecht, die zulk een centrale plaats
in dit waterdorp innam. Binnen twee
uur werd het fraaie, uit de zeven
tiende eeuw daterende gebouw tot
een troosteloze ruïne; in minder dan
twee minuten brandde het hele dak.
De brandweer van Haastrecht, die
uit Gouda en De Vlist assistentie
ontving, bestreed het vuur met ze
ventien stralen, doch stond voor een
hopeloze taak. Daor het nat houden
De Hervormde kerk van Haast
recht, twee jaar geleden pas ge
restaureerd, stond gistermiddag
in brand. De toren met het klok-
kespel is omgevallen.
Bij een auto-ongeluk in Laon (Fr.)
zijn gisteren drie inwoners van Den
Haag om het leven gekomen: de be
stuurder de 58-jarige heer H. Mul
ler, de 38-jarige heer D. J. Molenaar
en de 82-jarige mevrouw W. Koning-
Broski. Zwaar gewond werden de
35-jarige mevrouw D. Molenaar-Van
Eldik en mevrouw A. G. Koning.
De heer Muller was op slag dood.
De heer Molenaar en de bejaarde
mevrouw Koning overleden in het
ziekenhuis in Laon, waar ook de beide
andere gewonden werden opgenomen.
Allen woonden aan de Assumburg-
weg in Den Haag en waren na een
vakantie van vier weken in Zuid-
Frankrijk op terugreis naar Neder
land.
Het ongeluk gebeurde vannacht om
half drie op de Route Nationale 44 in
het departement Aisne. De heer Muller
moet door het springen van een band
de macht over het stuur zijn kwijt
geraakt. Hij kwam op de linker weghelft
terecht en vloog met zijn auto tegen
een vrachtwagen. Deze wagen werd
bestuurd door de 22-jarige J. P. Milo uit
Bomain, en had als medeinzittende d»
34-jarige J. Calan uit Raches. Ook zij
werden ernstig gewond in een zieken
huis opgenomen.
De toestand der gewonden is rriet
levensgevaarlijk.
Bomen omhoog
De negenjarige Corrie Lazaroms uit
Oudenbosch is gisteren het slachtoffer
geworden van een spoorwegongeluk.
Direct nadat de spoorwegbomen van
de met de hand beveiligde overweg
Babij het station in Oudenbosch weer
in verticale stand waren getrokken,
Was zij met een aantal anderen de
overweg opgegaan. Het meisje werd
gegrepen door een sneltrein uit Roo-
«endaal, die reed in de richting Lage
Zwaluwe.
Het kind was op slag dood. Een pas
serende bromfietser werd eveneens door
de trein gegrepen en raakte zwaar ge-
Het is nog niet bekend, hoe het kwam,
dat de spoorbomen omhoog waren, toen
de trein passeerde. De overwegwachter
mocht op medisch advies niet worden
gehoord.
van muren en gevels, die het in eer
ste instantie hielden, konden verdere
instortingen worden voorkomen.
De kerk. die driehonderd zitplaatsen
telde en het bedehuis was van de uit
tweehonderd zielen bestaande Hervorm
de gemeente, brandde reeds twee keer
eerder uit (1896 en in de zeventiende
eeuw). Zij was voor 350.000 gulden ver
zekerd, het orgel voor 30.000 gulden en
de inventaris voor 20.000 gulden.
De toren, die eigendom is van de ge
meente, was tot gistermorgen voor 250.000
gulden ingedekt. Juist de dag tevoren had
het gemeentebestuur een brief naar de
verzekeringsmaatschappij laten uitgaan,
waarin deze som met 50.000 gulden werd
verhoogd Het was overigens een
routinebrief, want ook de polissen van
andere gemeente-eigendommen hadden
een toeslag van 20 tot 30 procent gekre
gen.
Kurkdroog
(Advertentie)
Mantels en Mantelkostuums van
bijzondere belijning en afwer
king vindt U bij Van Egmond,
Breestraat 173, Leiden.
Hooftstraat 88, Alphen a. d. Rijn
Hoewel men gisteravond laat nog met
de verhoren bezig was, stond de oorzaak
van de brand vast. Twee loodgieters, die
in een goot aan het solderen waren, zagen
plotseling enkele vonken, die uit hun
benzinelamp kwamen, in het dak schie
ten. Het kurkdroge riet van het pleister
werk vatte onmiddellijk vlam en stond
binnen enkele seconden in lichter laaie.
De houten kap, die al even droog was,
werd er door aangetast. Zowel naar be
neden als naar boven kreeg het vuur vrij
spel zijn verwoestend werk te verrichten.
„Zonde, zonde", jammerde Haastrechts
eerste burger, mr. J. W. Wegstapel, die,
evenals de commissaris der Koningin in
de provincie Zuid-Holland, mr. J. Klaa-
sesz, ter plaatse was. „De toren, die onder
Monumentenzorg staat, werd nog maar
twee jaar geleden gerestaureerd. Op het
carillon, dat er daarna in is aangebracht
en ook op de klok, waren we in Haas
trecht allemaal even trots. Het gezicht
van Haastrecht is door deze brand ernstig
geschonden. Het eerste wat men altijd
van de plaats zag, was de markante toren
van de Grote Kerk".
Van de Rijkspolitie
het loodgietersbedrijf, dat de dakgoten
-epareerde, niet de gebruikelijke, in de
Vuurwet verankerde voorzorgsmaatrege
len heeft genomen. De minimale bevei
liging: twee emmers water en een emmer
zand, was totaal over het hoold gezien.
Een en ander werd bevestigd door de
eigenaar van het leidekkersbedrijf, dat
liet kerkdak voor 40.000 gulden water
licht maakte.
(Zie ook pag. 3)
Het carillon van de kerk van
Haastrecht kwam bij de brand
naar beneden vallen. Brandweer
lieden brachten de klokken in
veiligheid.
IOok in Zoeterwoude ging een kerk in vlammen: de St. Johannes de
Doperkerk aan de Zuidbuurtseweg. De brandweer ging de vuurhaard
met veertien stralen te lijf. Alleen de toren kon behouden worden.
Russische positie in
West-Berlijn zelfde
Rusland en Oost-Duitsland hebben
gisteren in Moskou een verdrag van
wederzijdse bijstand getekend,
waarin de grenzen van de Oostduit-
se staat worden gegarandeerd en
West-Berlijn als een zelfstandigheid
wordt beschouwd. Het verdrag
geeft voorts de garantie voor onmid
dellijke Russische hulp in 't geval
van een aanval op Oost-Duitsland.
Het voorziet ook in samenwerking
tussen de twee landen op het ge
bied van de economische planning
en verdere ontwikkeling van de eco
nomische banden binnen de commu
nistische gemeenschappelijke markt,
Comecon
In het Brunssumse Sint Gre-
goriusziekenhuis is donderdag
avond een drieling geboren. Het
is de eerste drieling, die in dit
vier jaar geleden geopende zie
kenhuis het levenslicht aan
schouwde. De ouders, het echt
paar J. Theunissen-M. Curvers,
traden vier-en-een-half jaar ge
leden in het huwelijk. Zij wonen
in Schinveld en hadden tot nu
toe geen kinderen. De moeder
en haar drie dochters, die resp.
3100, 2900 en 2700 gram wegen,
verkeren in blakende gezond
heid. De bevalling duurde pre
cies vijf minuten. De meisjes
zullen de namen Yvonne, Sonja
en Monique krijgen. De vader is
chef van een constructiewerk-
plaats in Brunssum.
Prinses Margriet en prinses Christina
van Zweden zijn voornemens het gala
concert by te wonen ter opening van
het Holland Festival in het Kurhaus te
Schevcningen op maandag 15 juni 1964.
Bjj de ijzergieterij Becking en Bon-
gers te Ulft (Gld) is gisteren de 55-jarige
arbeider G. Vriezen uit Gendringen om
het leven gekomen. Het ongeluk ge
beurde in de afdeling gieterij, waar een
deel van de laadinstallatie naar beneden
(Van onze parlemenitsredactie)
FjE regering is niet van plan tegen het REM-eiland op te treden op
-L' andere gronden dan die, welke zijn aangegeven in het bij de
Tweede Kamer ingediende wetsontwerp „Installaties Continentaal Plat".
Dit blijkt uit het gisteravond (na de wekelijkse kabinetszitting) ver
schenen antwoord van staatssecretaris Van Es (marine) op de schrif
telijke vragen van liet Tweede-Kamerlid H. C. W. Moorman (kvp).
De bewindsman schrijft, dat naar het oordeel vande regering niet kan
worden gesproken van een inbreuk door de REM op de regel, dat het
gebruik van de vrije zee niet onredelijk mag worden belemmerd. De
regering acht voorts de plaatsing van REM-platform op zichzelf niet in
strijd met het volkenrecht, ook al neemt het een vaste plaats op zee in.
Voor het overige verwijst de rege
ring voor haar standpunt over de to
gen het REM-eiland te nemen maat
regelen naar haar wetsontwerp. Zij
grondt haar opvatting dat niet van een
inbreuk op de regels voor het gebruik
van de vrije zee kan worden gespro
ken, op de overweging, dat het plat
form als zodanig geen obstakel
vormt voor de scheepvaart. Immers,
de plaats van vestiging bevindt zich
aan de landzijde van de normale
scheepvaartroute en bovendien op
zeer korte afstand van een door een
lichtboei gemarkeerd wrak.
De directeur-generaal van het loods
wezen enz. zal de oprichters van het
platform meedelen, welke lichten en
geluidssignalen een voldoende waar
schuwing voor de scheep- en luchtvaart
zullen vormen. De REM heeft zich nl.
woensdag jl. per telegram tot genoemde
functionaris gewend met het verzoek
aanwijzingen te mogen ontvangen voor
de permanente signalen, die door het
platform zullen moeten worden gege
ven. Zfj deelde daarbij mee, dat het
eiland wordt voorzien van een voor
lopige verlichting en een voorlopige in
richting voor het geven van mistsigna-
len.
De minister van verkeer en waterstaat
zal zonodig de geëigende maatregelen
nemen om de luchtvaart te waarschu
wen. De plaats van het platform zal in
de zeekaarten worden aangegeven met
als bijschrift: Toren, radar kenbaar. Dit
is donderdag jl. aan de scheepvaart
meegedeeld. Een zeekaart, die de situa
tie ter plaatse aangeeft, is op de griffie
van de Tweede Kamer gedeponeerd.
Staatssecretaris Yan Es, die mede
namens de ministers Luns (buiten
landse zaken) en Scholten (justitie)
antwoordt, onthult dat de initiatief
nemers van de REM over het plaatsen
van het platform geen voorafgaand
overleg met hem, noch met de direc
teur-generaal voor het loodswezen of
enige andere regeringsinstantie heb
ben gepleegd-
Wei is geruime tijd geleden door
iemand, die naar eerst later bleek
aan de REM gelieerd was, aan een direc
teur van het loodswezen gevraagd, op
welke wijze veiligheidsvoorzieningen op
kunstmatige eilanden ten behoeve van
de scheepvaart getroffen dienen te wor
den. In antwoord daarop is toen ver
wezen naar de berichten aan zeevaren
den, waarin mededeling werd gedaan
van de voorzieningen, die voor het
booreiland „Triton" in 1962 werden ge
troffen.
De staatsecretaris geeft voorts een
aantal technische details over de plaats,
waar het fundament van het REM-
eiland op de zeebodem is gezet. Voor
wie het interesseert volgt hier zijn over
zicht.
De plaats bevindt zich op 52 gr 16
.in. 33,9 sec. N.B. en 4 gr. 17 min. 38,8
!C. O.L. en op 5 zeemijlen van het
dichtsbljzljnde punt van de laagwaterlljn
de Nederlandse kust. De diepte ter
plaatse bedraagt 16 meter bij laagwa-
terspring. De plaats van vestiging be
vindt zich plm. Vz zeemijl ten zuidoosten
van een wraklichtboei, die een zich
tussen de havens van Amsterdam en
tussen die boei en de vestigingsplaats be
vindend wrak markeert. Deze plaats ligt
ongeveer 2 zeemijlen ten oosten van de
die doorgaans door de schhepvaart
Rotterdam wordt gevolgd. Van de an
dere veelvuldig gebruikte routes is de
plaats verder verwijderd.
Het akkoord beschouwt Oost-Duitsland
en West-Duitsland als staten van gelijke
internationale waarde. Het verdrag werd
in het Kremlin, in aanwezigheid van
ruim zesduizend mensen, ondertekend
door premier Chroesjtsjef en de Oost-
iuitse partijleider Walter Ulbricht
Na de ondertekening zei Ulbricht
onder meer in een toespraak, dat het
akkoord „de onschendbaarheid van de
Oostduitse grenzen als een van de
voornaamste factoren van de Europese
veiligheid krachtig garandeert".
Chroesjtsjef. die daarna het woord nam,
verklaarde dat in het verdrag de prin
cipes zijn neergelegd waarop de Rus-
sische-Oostduitse samenwerking is ge
grondvest, met inbegrip van volledig»
gelijkheid en wederzijds respect.
De ambassadeurs van Engeland, Ame
rika en de Franse zaakgelastigde in
Moskou hebben, na van het akkoord te
hebben kennisgenomen, het Russische
ministerie van buitenlandse zaken laten
zijn, dat het nieuwe vriendschapsverdrag
tussen Rusland en Oost-Duitsland niets
verandert aan de verplichtingen en ver
antwoordelijkheden van Rusland in Oost-
Duitsland en in Berlijn.
Bondskanselier Erhard, die in Wash
ington besprekingen voert met president
Johnson, verklaarde dat het verdrag niets
bevat, „dat ons een schok geeft", maar
aan de andere kant menen de V.S.
West-Duitsland dat waakzaamheid moet
worden betracht. „Geen enkele eenzijdige
beslissing van de Sowjetunie kan de rech
ten van de drie Westelijke mogendheden
aantasten of de verplichtingen c
antwoordelijkheden van Rusland
deren, wat Duitsland en Berlijn betreft",
aldus Erhard. Uit gezaghebbende kringen
wordt vernomen dat Johnson en Erhard
het er over eens zijn, dat het Westen
vastberaden houding moet
tegen het zojuist tussen Rusland en Oost-
Duitsland gesloten akkoord.
In welingelichte kringen in Berlijn was
de eerste reactie, dat er geen element ls
dat een nieuwe crisis in Berlijn zou
kunnen veroorzaken. Niemand verwacht
te daar een ploitieke „bom"
Kremlin, die de moeite die gedaan wordt
om de vreedzame coëxistentie tc stabili
seren zou kunnen verijdelen.
Het schijnt dat Chroesjtsjef het belang
van het verdrag heeft willen verkleinen
door tot West-Duitsland vriendelijke en
minder scherpe woorden te richten. Hij
verklaarde namelijk dat Rusland met de
Bondsrepubliek in vrede wenst te leven.
Het zou onrechtvaardig zijn alle West
duitsers te beschouwen als mensen, die
op weerwraak zijn belust", aldus Chroesj
tsjef. die er aan toevoegde, dat er .^elfs
in de schoot van de Westduitse burgerij
mensen zijn die het gevaar van de poli
tieke vrijbuiterij van Bonn begrijpen".
In zijn toespraak trok de Russische lei
der fel van leer tegen het regime in
Peking. Hij uitte de beschuldiging, dat de
Chinese communistische leiders zich niets
aan van de versteviging van het socia
lisme gelegen laten liggen, maar dat zij
geleidelijk de eenheid van communis
tische landen ondermijnen en moeilijk
heden in de internationale politieke
arena veroorzaken.
r\/TET ontsteltenis zal men in
de krant van gisteren heb
ben gelezen, hoe in Duitsland een
geestelijk gestoorde dood en verderf
heeft gezaaid in een school vol
kinderen.
Een geestelijk gestoorde volgens
bepaalde berichten gaf hij zich uit
als een tweede Hitier. Moet men
hem daarom zien als een erfenis
van een verwarde tijd, gebonden
aan plaats en omstandigheden? Of
moeten wij aannemen, dat het zich
kan voordoen overal en altoos?
Wij weten dat dit laatste het ge
val is. Een mens is broos. Verwar
ring kan hem in bezit nemen.
Maar broos is hij ook doordat hij
van gevaren is omgeven. Tot op
het onverwachtst kan ons en de
onzen, ook onze kinderen, veel leed
overkomen, ook van de kant van
onze medemens.
Mededogen past ons jegens hem
die dit alles heeft aangericht, eer
bied jegens hen die slachtoffer wer
den. Maar belangrijker is nog, wan
neer wij ons door trieste ervarin
gen als deze bepaald weten bij de
menselijke beperktheid. Opdat wij
zouden leren af te zien van onszelf.
T\E politie in Den Haag heeft
erkend, dat in haar midden
een fout is gemaakt. Voor die er
kenning komt haar dank en waar
dering toe.
In onze menselijke samenleving
heeft de politie een zware en ver
antwoordelijke taak. Wanneer ook
wij nauwlettend plegen toe te zien
op de wijze waarop zij zich van
haar taak kwijt, dan toch wel met
name omdat de verantwoordelijk
heid van die taak daartoe noopt.
Altijd niettemin moet men zich be
wust zijn dat menselijke fouten
gemaakt kunnen worden.
Fouten zijn onvermijdelijk. Zij be-
ook te worden erkend. Dat blijkt
niet altijd gemakkelijk. Dat is voor
niemand gemakkelijk. Men is be
ducht voor verlies van prestige.
Maar het moet juist zo zijn, dat
erkenning van een fout aan het
prestige ten goede komt.
Dat laatste geldt allen die In het
publiek een functie uitoefenen. Het
geldt de politici, die het er niet
zelden moeilijk mee hebben. Het
geldt ook de politie.
Erkenning van een fout ls een
christelijke deugd. En alleen langs
deze weg kunnen we verder komen.
kent de geschiedenis van
de Nieuwe Linie ten onzent.
Enkele geestelijken, jezuïeten, heb
ben bevel gekregen van het hoofd
van hun orde hun medewerking aan
dit r.k. weekblad te beëindigen.
Daarom is wel weer actueel gewor
den de wijde strekking die de ge-
hoorzaamheidsplucht heeft, zoals
die binnen deze orde bestaat. Deze
konden weten dat deze mo
gelijkheid erin zat; die was als
het ware verdisconteerd in de
plicht tot gehoorzaamheid, zoals zij
deze destijds vrijwillig hadden aan
vaard.
Hoever deze plicht reikt, wel,
daarvan is 'men onder de indruk
kunnen komen tijdens het televisie
stuk dat deze week werd uitgezon
den en waarin geestelijken een ar
beid van nog onvergelijkbaar gro
ter betekenis zonder meer moesten
neerleggen.
Als protestant staat men dan toch
verbaasd. Dat aan een mens, zij
het hoofd van een orde, zulke be
voegdheden kunnen worden toege
dacht
Juist wanneer men, zoals in deze
tijd toch het geval is, elkaar beter
in het oog krijgt, stuit men op
wonderlijke zaken.
TN het verband van de wijde-
re wereld, zo moet men vast
stellen, maakt de Russische leider
Chroesjtsjef moeilijke tijden door-
Niet meer in de mate van voor
heen is zijn land een centrum van
middelpuntzoekende krachten.
Integendeel, van de grotere vrij
heid maken de satellietstaten ge
bruik, zowel om een slag om de
arm te houden in het conflict dat
hij heeft met Peking, als om na te
gaan welke mogelijkheden het Wes
ten biedt aan economie en aan cul
tuur.
Nog altijd kruipt het bloed waar
het niet kan gaan en het is nau
welijks aan te nemen, dat een tijd
als de onze, die zich zozeer ken
merkt door openheid en uitwisse
ling, ongemerkt aan de volken
ginds zou voorbijgaan.
Met het gevolg dat Chroesjtsjef
telkens weer op reis moet gaan,
telkens weer besprekingen moet
houden, en de allures moet aanne
men van een herdershond die zijn
zorgen heeft om de kudde bijeen te
houden.
De kwestie is natuurlijk: het zijn
geen schapen meer.
..Pap, u behoeft niet op te staan
Ik heb zelf in het donker een glat
water gehaald."
