politieke gevangenen teil Spanje? Escorteren door VS gestaakt Weer rassenrel in Alabama Jjh eea &a*t£e Lord Beaverbrook (85) overleden AEG Binnen zes weken al ontwerp Air Union Politiemannen vermoord in Casablanca Chinees papier WOENSDAG 10 JUNI 1961 Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen .RISICO VOOR DE STAATSVEILIGHEID" INVLOED BALLINGEN WORDT OVERSCHAT Vaandel wijding Madrid, juni VERBANNEN Dat Spanje politieke gevangenen heeft, is genoegzaam bekend. En dat deze ongelukkigen vaak elke openbare procesvorm onthou den wordt, durft zelfs Franco niet te ontkennen. De Caudillo be schouwt hen als een risico voor de staatsveiligheid". Hij is er vóór alles op uit de rust en het evenwicht in zijn land te bewaren wie als balling naar de Kanarische In zijn militaire dictatuur het leger is per saldo de voornaamste Eilanden^ wordt gestuurd^ ^niaar steunpilaar komen de rechten van de mens, zoals deze zijn ge deponeerd bij de Verenigde Naties, op een veel lagere plaats. Overigens zet Franco niet alle i „staatsgevaarlijke elementen" ach-; ter slot en grendel. Al naar gelang het gewicht, dat hij hun toekent, verbant hij uit stad, streek, of land. Hoeveel politieke gevangenen telt het Spanje van Franco? Het juiste aantal blijft een goed bewaard ge heim, wat betekent dat er alleen maar schattingen over kunnen wor den gemaakt. Voorzichtige ramingen spreken van dertien- tot vijftienhon derd, onder wie ook enkele vrouwen. Hun verblijfplaatsisde kerker van Burgos, Ocana of Carabanchel. Vooral het gevangeniscomplex van Burgos is berucht, omdat zich daar in nog republikeinse tegenstanders uit de Burgeroorlog bevinden. De Spaanse politieke gevangenen kunnen in drie categorieën worden verdeeld: 1. De reeds hierboven genoemde socialisten, communisten en anar chisten, die al zo'n kwart eeuw ge kluisterd zijn. 2. Personen, die in latere jaren wegens „staatsondermijnende ac ties" en „subversieve daden" van hun vrijheid werden beroofd. 3. Intellectuelen en arbeiders, die een belangrijke rol bij de stakingen van de afgelopen jaren hebben ge speeld. Hoewel er verschillende malen amnestie is verleend in vroegere jaren was het aantal politieke ge vangenen veel groter weten ve len van de thans nog gekerkerden dat zij nooit zullen vrijkomen, zo lang Franco tenminste leeft. De Caudillo beschouwt hen als zijn ge vaarlijkste tegenstanders, gen blij zijn dat ze in de dagen, on- blootgesteld? De tegenstanders van middellijk na de Burgeroorlog, niet Franco, vooral die in het buiten- de kogel hebben gekregen, zoals met land, zeggen van wel; woordvoer- ders van het regime daarentegen, de minister van voorlichting, Iribarne, voorop, ontkennen dit met klem. dan moet men toch wel een klinken de naam, of staat van dienst hebben is, alles bij elkaar, nog niet zo slecht af. Men woont in een villa, die door de staat beschikbaar wordt gesteld. Men kan zijn gezin laten overkomen en men kan gaan en staan, waar men wil, zolang men tenminste geen voet op het vaste land van Spanje zet. Verbannen te worden naar het buitenland is bepaald een zwaarde re straf. Twee jaar geleden werd de ze de christen-democratische lei der Gil Robles opgelegd voor zijn aabdeel in het zogenaamde Manifest van München, de plaats, waar i honderd Spaanse ballingen, onder in spiratie van de dichter en historicus Salvador de Madariaga, een anti- Franco-front vormden. Van die met elkaar, maar toch ook weer tegen elkaar werkende politi- ci-in-ballingschap moet men anders niet te hoge verwachtingen hebben. Hun invloed op het huidige Spanje en hun aanhang onder de Spaanse Bevolking wordt wel eens overschat. In de „Unie van Democratische Macht", die tijdens de „samenzwe ring van München" werd opgericht, zitten slechts twee, duidelijke politie ke groeperingen. De eerste omvat de gematigd rechtse christen-de mocraten; de tweede de gematigd linkse, doch anti-communistische so cialisten. Alle andere groepjes, die vertegenwoordigd zijn, zijn zonder meer duister. Hoewel Gil Robles monarchist is hij was zelfs lid van de „kroon raad" van de vader van Don Juan Carlos zijn de rechtse monarchis ten niet in de „Unie van Democra- andere wreedheden tische Macht" georganiseerd. De D Beaverbrook is gisteren on-! het gemenebest en onlangs nog een verwacht overleden. De dagblad-1 campagne gevoerd tesen toetreding van Engeland tot de E.E.G. Het leverde her- eigenaar en politicus, van cana- haaldelijk kritiek op West-Duitsland en dese geboorte (zijn werkelijke i was speciaal gekant tegen de aanwezig- is William Maxwell Alt-1 lo?»"Maï"„ lord Be,- lichamelijk, of geestelijk gemarteld, BLUNDER Unie wil namelijk niet bij voorbaat erkennen dat de monarchie de enig mogelijke staatsvorm na de dood van Franco is. Zij baseert zich op „totale oppositie tegen het huidige regime", doch wil de fun- Het proces tegen de communisten leider Julian Gimau terechtge- steld wegens daden, bijna een kwart h^rverUaard: de abt van het Benedictijnenklooster van Montserrat in zijn bekende kri tiek op de Spaanse politieke leiders i ieder geval dat damentele instellingen van het land geleden begaan richtte de aandacht van de wereld weer met alle rancune op de Spaanse dicta tuur. Het was een psychologische blunder van de eerste orde, die min of meer door het regime is erkend. Na de felle protesten zou Franco tenminste hebben beloofd oproerige lieden niet langer voor grotendeels in 't geheim werkende militaire tri bunalen telat endagen. Het gewo ne burgerlijke strafprocesrecht zou ook op hen van toepassing moeten „Ik heb altijd grote interesse ge had, en dat heb ik nog, voor het lot van politieke gevangenen, wier bestaan een van de pijnlijkste aspecten van dit regime vorjnt. Wat mij op dit moment bijzonder bezig houdt zijn die niet-gelovige gevangenen in de gevangenis van Burgos, die cellulaire straffen ge kregen hebben, omdat zij hun ge weten volgden en weigerden de mis bij te wonen". Niemand hoeft te twijfelen aan i een volksstemming overlaten. De vrees is gewettigd dat de ze Spaanse oppositie in het bui tenland slechts door nood ge dwongen een eenheid vormt. Zodra er mogelijkheden zijn. zal elke groep voor zich de macht in Madrid trachten over te nemen, wat, gezien het Spaanse karak ter, verklaarbaar is. was een boodschap van sir Winston Churchill met we de krantenmagnaat nauwe vriendschapsbanden onderhield. ken), die nog kort geleden zijnverbrook een dochter, Janet Gladys. vpriaardacr vierde over- z'in weduwe de voormalige lady oosxe verjaaraag vieroe, ovci Marcia Dunn met wie hlj verieden leed in Zijn landhuis te Cherkley,jaar in alle stilte was getrouwd, na. ten westen van Londen, waar inBeaverbrooks zoon verklaarde: „Zijn f riidood zal geen verschil uitmaken voor de de afgelopen Vijftig jaar allen Express-bladen: Ik zal de leiding daar van naam in de politieke, artis- van op mij j ournalistieke wereld van Engeland gaarne kwamen voor ongedwongen gesprekken en ook voor kuiperijen. In de oorlog speelde hij in sir Winstons rege ring een grote rol als minister van vliegtuigproduktie, in welke functie hij nauw betrokken was bij de luchtoorlog met Spitfires en Hurricanes. Lord Beaverbrook was misschien de meest dynamische persoonlijkheid in de Britse journalistiek sinds lord North- cliffe. Als man van schier onbeperkte energie en uithoudingsvermogen, on danks de handicap van een chronische astma, maakte hij één van de meest verbazingwekkende carrières van deze tijd. Als zoon van een presbyteriaans geestelijke vergaarde hij in Canada als financier een fortuin. Hij was miljonair toen hij op 30-jarige leeftijd in Engeland arriveerde. Als politicus mislukte hij in zijn campagne voor vrijhandel binnen het Britse rijk. Maar hij bleef onge schokt. Nog in 1954 gaf hij in een tele visie-programma toe. gefaald te hebben, maar hij verzekerde dat een ander het na hem met succes zou proberen. Onconventioneel AUTOMATIC TOASTER f69.50 Voorzitter conferentie verwacht: Maar Nederland de kwestie van de standaardisatie het vliegend materiaal van de zes maatschappijen. Het vraagstuk daarbij was. dat er enerzijds algemene over eenstemming bestaat over het beginsel daarvan, doch dat anderzijds de maat schappijen een eigen verantwoordelijk heid hebben voor de keuze van het ma teriaal. In het voorlopige akkoord wor den deze twee overweingen in acht geno- mHet vliegend materieel zal trouwens tot de competentie behoren van het uit voerend orgaan van Air Union, dat uit vertegenwoordigers van de maatschap pijen bestaat, i is minder optimistisch Hoewel men zich van Neder landse zijde minder optimistisch toont over het verloop van de nieuwe besprekingen over de op richting van Air Union is gister middag in Brussel de verwachting uitgesproken, dat over een zestal weken aan de regeringen van de zes landen van de Europese ge meenschappen een ontwerp-con- ventie kan worden voorgelegd. De verwachting- werd uitgesproken door de voorzitter van de conferentie, de secretaris-generaal van het Belgi sche ministerie van buitenlandse za ken, baron J. van den Bosch. Na af loop van de tweede dag van de con- ferentie, die wordt bijgewoond door D ambtelijke vertegenwoordigers va de „zes" en afgevaardigden van d zes maatschappijen zei hij, dat ,,i ieder geval vóór de zomervakantie de voorbereidende werkzaamheden; moeten worden beëindigd. „De maat- De Parijse „wurger", de onbekende schappijen moeten op korte termijn die per telefoon een brief aan de Pa niet tot de commissie, die uit regeringsvertegenwoordigers van Frankrijk, Duitsland, Italië en de drie Benelux-landen zal bestaan. Een ander agendapunt was het „ge reserveerde luchtverkeer", dat aanvan kelijk bij de eerste besprekingen in 1958 en 1959 van de gezamenlijke pool zou worden uitgesloten. Dit betreft het lucht net tussen de aangesloten landen en de voormalige koloniën, in het bijzonder tussen België en Frankrijk enerzijds en hun vroegere gebieden in Afrika ander zijds. België verklaarde zich echter thans bereid ook dit verkeer in Air Union onder te brengen. Frankrijk ech ter wenst een bepaalde overgangster- Parijse „wurger zwakzinnig zij aan toe zijn", voeg de hij hier aan toe. Vandaag, de laatste dag van de be sprekingen van deze week. zou de moei lijke kwestie van de verdeling van het gezamenlijk door de Air France Luft hansa, Alitalia, Sabena. KLM en Luxair te verrichten luchtverkeer voor de eerste keer weer aan de orde komen tussen regeringsvertegenwoordigers na het be sluit van vorig jaar november om de impasse in het overleg te doorbreken. Dit vraagstuk is de afgelopen maan den op drie vergaderingen besproken door vertegenwoordigers van de zes maatschappijen. In het gisteren door de president van de „Sabena", G. Perier, daarover uitgebrachte rapport zijn ech ter geen definitieve conclusies opgeno men en worden, naar baron Van den Bosch mededeelde, evenmin cijfers ge noemd. RESERVE Dat van Nederlandse zijde minder op timisme aan de dag werd gelegd komt o.m. voort uit het feit, dat van Italiaan se zijde een grote reserve is getoond over het voeren van een gemeen schappelijke luchtvaartpolitiek in de Air Union. De voorzitter van de con ferentie verklaarde echter, dat bij de formulering van dit onderwerp nieuwe punten naar voren zijn gekomen, die naar de mening van de Italiaanse af gevaardigden hun volmachten over schreden en voorafgaand overleg met de regering in Rome noodzakelijk ma- Een van de punten, waarover giste ren een voorlopig akkoord werd bereikt, naam conservatief was viel hij de partij nogal eens af. Hij oefende kritiek op het socialisme en sprak tezelfdertijd smalend over geërfde rijkdom. Hoewel zelf van adel verhulde hij niet, dat hij niet veel ophad met de aristocratie. Hij was een persoonlijkheid met veel 1 tegenstrijdigheden. Velen haatten zijn politieke denkbeelden en methoden. Ve le anderen voelden een diepe achting Op hevel van Soevanna Phoema Verkenningen door De grootste ly Express, is spreekbuis va an zijn kranten, de Dai- tot het laatst toe de zijn onomwonden poll- Of dit thans ook gebeurt, blijft een deze woorden. En ook niet open vraag. Geruchten die in Spanje omstandigheid dat „cellulair" in moeilijk, of helemaal niet te toetsen Spanje met alle mogelijke bijkomsti- vonnist werden. militair tribunaal ge- beeld, het zich bevinden in volsla gen duisternis, ja, zelfs de ketens, politieke gevangenen of de kluisters. Politie bestookt kerk vol negers met traangas Een leger van politieagenten en brandweerlieden heeft gisteren in Tuscaloosa ^Alabama) enkele uren lang een verbeten gevecht geleverd met enkele honderden negers, die zij in een kerk hadden opgesloten. Het gevecht ontstond toen een aantal negers na een dienst de kerk uitstormden en een rassenbetoging wilden be ginnen. De politie hield hen echter nog geen straat verder tegen en dwong hen terug te keren naar de kerk. Met stenen en flessen bekogelden de opgeslotenen het politieleger. dat al spoedig begon te rug te gooien. Zelfs een waterkanon werd in stelling gebracht. Toen ook dat niet hielp, bestookten de agenten de kerk met traangasbommen. Hoestend en proestend kwamen de ne gers eruit te voorschijn en verspreidden zich in alle richtingen, achtervolgd door de politie. Zeker tien negers en een agent wer den gewond. 35 betogers werden gear resteerd onder wie ook de leider, de ne gerpredikant T. Y. Rogers, directeur van het actie-comité Tuscaloosa. De de monstraties in Tuscaloosa duren al bij twee weken. Amstel prachtpïls man...wat lekker! gaan Dc vluchten van bewapende Amerikaanse straaljagers boven Laos z(jn vandaag stopgezet. Dit heeft de neutralistische premier van dit land, prins Soevanna Phoema, bekend gemaakt. Hjj verklaarde te hebben voorgesteld, de onbewapende Amerikaanse verkenningsvliegtuigen door Loa- tiaanse straaljagers te laten be schermen. Intussen heeft communistisch China het Poolse voorstel van de hand gewe zen, in Zwitserland een conferentie over Laos te doen houden, waaraan slechts door zes landen zal worden deelgeno men. Die landen zijn Engeland en Rus land (als voorzitters van de vorige con ferentie over Laos), India, Canada en Polen (wier vertegenwoordigers zitting hebben in de Internationale controle commissie) en Laos (dat door de drie groeperingen in dat land vertegenwoor digd zouden worden). Thas blijkt, dat de Sowjetunie China heeft laten weten, dat zij instemt met het Chinese denkbeeld, de volgende maand in Cambodja, een internationale conferentie over Laos te houden. Uit Peking wordt thans gemeld, dat de be sprekingen ook in Genève gevoerd kun nen worden, maar niet in Vientiane, de hoofdstad van Laos, omdat deze stad m West-Duitsland heeft ermee inge stemd Groot-Britannië een müjoen pond te betalen als schadevergoeding voor dc j Britse slachtoffers van de nazi-vervol ging. zo heeft de minister van buiten-] landse zaken R. A. Butler meegedeeld, i I Een kip van mevrouw Giuseppina Zanetta heeft gisteren een ei gelegd met gekleurde nummers erop. De nummers waren 4, 7, 5 en vier andere die mevrouw Zanetta zij woont in Novara (Italië) niet bekend wilde ma ken. Zij verklaarde die geheim te willen houden omdat zij de nummers wil uitspelen in de Lot to, de Italiaanse staats loterij. I Op bevel van de art sen zal de dr de Beatles, Ringo Starr, een dag langer in het ziekenhuis doorbrengen. Ringo die aan een keel ontsteking lijdt had ge hoopt vandaag uit het ziekenhuis te worden ont slagen. Hij was van plan meteen naar Australië te vertrekken om zich daar bij de andere leden van de groep te voegen. Het Engelse dagblad de Daily Mirror heeft beweerd de grootste op lage in het westen te hebben bereikt met een dagelijkse verkoop van 5.018.000 exemplaren. Dit cijfer vertegenwoordig de de gemiddelde dage lijkse verkoop van de Daily Mirror over de vo rige maand. I De 19-jarige Lyn An derson uit Fort Worth, Texas, is een rijzige bru nette, die dieren boven mensen en grotten boven huizen verkiest. Maar de mensen willen Lyn haar gang niet laten gaan. Zij heeft geprobeerd aan de beschaafde wereld, die zij niet begrijpt en die haar niet schijnt te be grijpen, te ontkomen door met haar twee hon den en één kat in een grot aan de oever van de Lake Worth te wonen. De politie die dit ont dekte nam maatregelen door, toen zij weg was, al haar bezittingen weg te nemen. Nu zoekt Lyn naar een andere plaats waar zij haar eenzame leven kan leiden- In tussentijd woont zij in bij een vriendin. Het gehele Marokkaanse politie-appa- raat is ingeschakeld bij het opsporen van de moordenaars van zeven politie mannen. Zondag werden de lijken gevon den van drie leden der politie van Casa blanca. die erop uit waren gezonden om in een woning in de stad huiszoeking te doen naar verborgen wapens. De lijken van de vier anderen werden dinsdag ge vonden, twee op een strand en de twee andere dicht bij een verkeersweg. Alle zeven slachtoffers waren met een ma chinegeweer om het leven gebracht. Volgens het Marokkaanse ministerie in voorlichting is één der moordenaars •n zekere Ahmed Agouliz. die in maart jongstleden bij verstek ter dood werd veruiirdeeld wegens deelname aan een; complot tot het vermoorden van koning, Hassan. Ook een der slachtoffers zou! om dezelfde reden bij verstek tot de 'doodstraf zijn veroordeeld. Uit Londen komt het Bericht, dat En geland de publikatie betreurt van een Russisch ontwerp-rondschrijven over de Amerikaanse activiteiten in Zuid-Viet- nam. Het ontwerp was aan Engeland toe gezonden met de bedoeling, dat beide landen als voorzitters van de in Genéve gehouden conferentie over Indo china) een gemeenschappelijk rondschrij ven zouden doen uitgaan. De beweringen in de Russische nota worden niet door Engeland gesteund, aldus is officieel in Londen bekend gemaakt. rijse politie en pers verklaard heeft de moordenaar te zijn van de twee weken geleden ontvoerde elfjarige Luc Taron, voor wie hij toen losgeld had gevraagd maar niet gekregen, is een zwakzinnige en een poseur, aldus het rapport van vijf psychiaters, die het handschrift van de ontvangen brieven hebben onder zocht. Nog maandag dreigde de onbe kende in een telefoontje aan een radio station opnieuw te zullen toeslaan als men hem met 400.000 francs deed loeko- Volgens de dokters moet de betrokke ne enkele jaren geleden een geestelijke schok hebben gehad waardoor hij zich van de maatschappij uitgesloten ging voelen en zich als vijand tegenover haar stelde. Voor daden als de moord op Luc Taron zou hij die maatschappij willen „straffen". Het zou overigens gaan om een ontwikkeld persoon van goede af komst en behoorlijk intellectueel peil. Een honderdtal politiemannen blijft in middels naar de man zoeken. Amerikaan wil onschuld van Oswald bewijzen De Amerikaanse advocaat Mark Lane heeft bekendgemaakt dat in Londen een commissie is ingesteld die wil aanto nen dat president Kennedy niet door Harvey Oswald is vermoord. Lane zal morgen in Londen nieuwe feiten over de moordaanslag meedelen. „Ik doe dit in Londen", zei hij, „omdat de Ame rikaanse pers niet bereid is een ande re dan de officiële lezing te publice- Lane is voorzitter van de „Commissie van Amerikaanse burgers", die een eigen onderzoek naar de moord instelt. In de Britse zustercommissie hebben zitting de toneelschrijver John Arden, de toneelcriticus Kenneth Tynan, de filmregisseur Tony Richardson. de kunstcriticus sir Herbert Read, de schrijvers sir Compton Mackenzie en J. B. Priestly en het socialistische parle mentslid Michael Foot. 1537) Toen de Arabieren in 753 Sa markand veroverden, namen zij cci aantal Chinese arbeiders gevangei die juist een jaar tevoren in dc stat waren aangekomen om te werken ii de pas opgerichte papierfabriek. Zo als u weet, was het geheim van rh papierfabricage in 105 n. Chr. ont dekt door de keizerlijke ambtcnaa; Tsai Loen, die bemerkt had dat eei :zels pen, moerbeibast, hennep en gras ge maakte pap, een vlies ging vormen. geschept en het wa ter gelegenhcic kreeg er uit te lo pen. Dit vlies moest voorzichtig van de zeef worden afgenomen ging bleef er een vel over, dat met aluin of een andere stof kon worden geëffend, waardoor een goed be schrijfbaar oppervlak ontstond. In dat jaar was dus het materiaal geboren dat door ons later als pa pier zou worden aangeduid. Maar er zouden nog heel wat eeuwen moe ten verstrijken, eer het zo ver was, want de Chinezen wisten hun octrooi goed te bewaren en behielden het mo- leiddc. (Zoals we vroeger reeds ver teld hebben, werden ook extra dunne soorten vervaardigd die met postdui ven verzonden werden, omdat in die tijd ook dc luchtpostbrief al bekend Was de Arabische beschaving ons in dit opzicht dus vele stappen vóór, wc dienen te bedenken, dat dc Chi nezen in die tijd al een paar eeuwen Zang papieren ser retjes gebruikten, een praktische op- tossing voor het tex- tielvraagstuk, waar toe w'ü pas in onze tijd hebben kunnen besluiten. We kun nen de afstand, die onze beschaving van het oosten scheidde, nog wat sterker accentueren, door ons de primitieve samenleving in on ze gewesten voor te stellen omstreeks het jaar 1000. toen er van comfort en w eelde nog geen sprake was. Een voudige houten woningen vormden dc behuizing, waarin een lompe tafel en ruw houten banken of krukken liet enige meubilair uitmaakten. De kle ding i zelf at van arbeidsverdc- luwelijks sprake en nopolie, tot zich dat geval met die bijkans iedere hoeve stond op zich- arbeiders in Samarkand voordeed, zelf. Eenvoud en grofheid waren dan Toen raakten ook de Arabieren met ook het kenmerk van dc meeste pro- de papierfabricage bekend trouwd. zodat in 793 dc eerste pa pierfabriek in Bagdad kon worden ge- dat in bouwd. ketje Het is verwonderlijk, hoe snel het pakt o papier in de Arabische wereld popu lair is geworden. Omstreeks 800 uit ten sommige briefschrijvers hun ver ontschuldiging, Indien zij nog van pa pyrus gebruik moesten maken en om streeks 900 waren in Bagdad 7 stan daardformaten voor papier inge voerd, omdat dc verscheidenheid van formaten, die voordien op dc markt verschenen, tot allerlei moeilijkheden Maar stelt u zich nu eens voor, dergelijk gezin een pak- zou worden afgeleverd, inge- vereenkomstig onze methoden, d.w.z. ingepakt in papier. Zou dit niet sterk detoneren? Desondanks zou het mogelijk zijn geweest, want in die tijd gebruikte men in Egypte reeds pakpapier, terwijl wij nog niet eens aan het schrijfpapier toe waren. Er had bovendien nog een bankbiljet bij gevoegd kunnen zijn! -Nadruk verboden). H. Petition.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 5