D-DAY VERRASTE DUITSERS V0LK0MEK
„De zee was te ruw, de storm te hevig"
Hij was de eerste
Luxemburgers
ter stembus
Eisenhower nam enorme risico's
los boven Normandië
Hel van vuur barstte
ZATERDAG 6 JUNI 1964
Van invasie tot victorie heet het volledige rapport over de oor
log in West-Europa van de hand van generaal Dwight D. Eisenho
wer, de man die de uiteindelijke verantwoordelijkheid had voor de
gehele operatie. Aan dit boek. dat kort na het beëindigen van de
oorlog verscheen, ontlenen wij het authentieke verhaal over de
eerste dagen van juni 1944.
..Juni 1944." zo schrijft Eisenhower.
..aanschouwde de krachtigste winden en
ruwste zeeëen. die de laatste twintig
jaar in het Kanaal waren waargeno
men. Vanaf de eerste juni ontmoetten
mijn bevelhebbers en ik elkaar dage
lijks om tezamen de voorbereidingen
voor het laatste ogenblik te behande
len en de weersvoorspellingen in ont
vangst te nemen, waarop onze eind
beslissing betreffende het ondernemen
van de aanval moet berusten.
De voorlopige D-day was 5 juni,
maar de meteorologische voorspellin
gen. die de derde binnenkwamen,
waren zo ongunstig dat ik op
onze vergadering in de morgen van
de vierde besliste, dat een uitstel van
op zijn minst 24 uur noodzakelijk was.
Op dat tijdstip was een deel van de
Amerikaanse aanvalsmacht. reeds uit
gevaren naar het Kanaal maar er
stonden zulke zware zeecn, dat de
schepen gedwongen werden om rechts
omkeert te maken en beschutting te
zoeken. In de ochtend van 5 juni ver
toonden de omstandigheden in het Ka
naal een lichte verbetering en de voor
spelling voor de volgende dag gaf een
straal van hoop. Een tijdelijke opkla
ring werd verwacht, beginnende de vijf
de. laat op de dag en durende tot de
volgende morgen, met afnemende wind
en een gebroken bewolking, niet lager
dan 3000 voet Tegen de avond van de
zesde werd echter een terugkeer van
sterke winden en ruwe zeeën voorspeld
en het zag er toen naar uit dat deze
omstandigheden voor onbepaalde tijd
zouden voortduren.
LAATSTE DATUM
De laatst mogelijke datum voor de
invasie bij de huidige getijden was 7
juni, maar een verder uitstel van 24
uur tot dan was ondoenlijk., daar
de marinebombardementsstrijdkrach-
ten. die reeds op de derde van hun
noordelijke bases naar de havens wa
ren uitgevaren, zouden hebben moe
ten terugkeren om opnieuw te bunke
ren en zo zou het gehele schema van
de operatie in de war gestuurd wor
den. Derhalve zag ik mij voor de be
slissende keuze geplaatst: de risico's
te nemen verbonden aan een aanval
gedurende een waarschijnlijk slechts
gedeeltelijke en tijdelijke onderbreking
in het slechte weer. of wel een uitstel
van de operatie voor verscheidene we
ken totdat getij en maan weer gun-
ONHERROEPELIJK
De vijfde juni. om vier uur nam
Ik het uiteindelijke en onherroepelij
ke besluit: dc inval in Frankrijk zou
de volgende morgen plaats hebben.
Zoals de gebeurtenissen uitwezen,
was het besluit de aanval te onder
nemen op een tijdstip dat het weer
zo onvast was in hoge mate debet
aan de verrassing die wij bereikten.
De vijand was namelijk tot de con
clusie gekomen dat elke expeditie
over het Kanaal onmogelijk was, zo
lang de zeeën zo hoog liepen en daar
zijn radarinstallaties tengevolge van
onze luchtaanvallen bulten werking
waren gesteld, maakte zijn daaruit
voortvloeiende onvoorbereidheid op
onze aanval de moeilijkheden die wij
ondervonden meer dan goed.
Het weer was met de enige de lan
dingen omgevende omstandigheid, die
met de verwachtingen van de vijand
in strijd was. Klaarblijkelijk hadden
de Duitsers aangenomen, dat wij on
ze aanval slechts zouden doen wan
neer het nieuwe maan was en bij hoog
getij en dat wij bij de keuze van de
plaats voor de hoofdaanval de onmid
dellijke nabijheid van een goede ha
ven zouden kiezen en steile rotsen,
zandbanken en gevaarlijk water zou
den vermijden. In werkelijkheid vie
len wij kort na laag tij aan, toen de
maan vol was. Wij landden ver van
grote havens en op sommige punten
onder aan steile rotswanden en de wa
teren hadden zulke sterke stromingen
dat Duitse deskundigen ze onbevaar
baar voor landingsvaartuigen hadden
verklaard.
ONWEZENLIJK
Toen de nachtelijke bommenwerpers
In de vroege uren van de zesde juni
hun werk voltooiden voer de geallieer
de zeevloot naar de Franse kust. De
overtocht had. zoals een admiraal rap
porteerde iets onwezenlijks, zo volko
men ontbrak ieder teken dat de vij
and besefte wat er gebeurde. Vanwege
het slechte weer vertoonden zich geen
Duitse schepen. Wij bereikten een
graad van tactische verrassing, waar
op wij nauwelijks hadden durven ho-
De overneming van de bevelvoering
in Frankrijk door veldmaarschalk Rom
mel tijdens de winter 1943-44 werd ge
kenmerkt door een enorme verster
king van de verdedigingswerken. Dat
duurde tot op de dag van onze inva
sie. maar de vijand was nog lang niet
gereed met zijn programma. Er wa
ren wel versperringen aangelegd, be
staande uit stalen ..zee-egels", vier-
vlakken. houten palen en gebogen
spoorstaven, de meeste niet aange
hechte mijnen, maar hoewel deze hin
dernissen niet te onderschatten vielen,
beantwoordden zij toch bij lange 'na
niet aan de Duitse verwachtingen. Op
de stranden* lagen weinig mijnen en
hun uitgangen waren dikwijls aange
geven. zodat ze voor onze troepen niet
al te lastig waren.
UITPUTTING
TWINTIG jaar geleden, op de vijfde juni 1944 om vier uur in de
morgen nam generaal Eisenhower het definitieve besluit: de
inval in Frankrijk zou de volgende morgen plaats hebben, on
danks de ongunstige weersomstandigheden. Het punt dat het meest
in het oog springt is het verrassingselement van de aanval; de
Duitsers hadden de invasie op een andere plaats en op een ander
tijdstip verwacht. Vandaag, nu in het destijds deerlijk gehavende
Normandië weer nieuwe huizen staan en bijna niets meer herinnert
aan de verschrikkingen van juni 1944, schenken wij aandacht aan
een vermetele invasie die werd geleid door een man die risico's
durfde te nemen.
Niemand sprak, iedereen stond aan dek te roken en probeerde de
schepen te tellen, maar in het Kanaal kon je niet tellen, alleen de
schepen die dicht b\j je voeren waren te zien. maar dat waren er
genoeg." Dat is het originele onderschrift bij deze foto die een
Amerikaans persfotograaf maakte toen hij de eerste troepen verge
zelde.
Dat was D-day, de eerste dag.
Niemand kon vermoeden dat er toen
nog zoveel dagen van verwoede
strijd zouden volgen voor de Duit
sers op 5 mei 1945 tot het inzicht
kwamen dat hun niets anders over- -*
bleef dan de onvoorwaardelijke ovèr- 4
gave.
De eerste soldaten verlaten de
landingsvaartuigen om zich
de woedende branding te stor-
ten. Velen hebben niet eet
vaste wal bereikt, die er
kwamen waren toen al uitge-
In het groothertogdom Luxemburg zal
morgen een nieuw parlement, bestaande
uit 56 afgevaardigden, worden gekozen.
Er zijn ongeveer 200 000 stemgerechtig
den. De huidige Kamer telt 52 leden: 21
christelijk-socialcn, 17 socialisten, 11 libe
ralen en 3 communisten. De verkiezingen
van vijf jaar geleden leverden aanzien
lijke winst op voor de liberalen Chrlste-
lijk-socialen en liberalen vormden daar
na een regeringscoalitie onder leiding
van Pierre Werner (christelijk-sociaalt.
De liberaal Eugène Schaus was daarin
vice-premier en minister van buiten
landse zaken. De socialisten en commu
nisten vormden de oppositie.
Politieke waarnemers voorzien een
lichte teruggang voor de liberalen ten
cunste van de socialisten. Een nieuwe
coalitie van christelijk-socialen en socia
listen wordt daarbij mogelijk geacht.
WAT is D-day? Dat wisten wij in
het vertrapte Westen en dat wisten
onze Duitse onderdrukkers: invasie
dag voor West-Europa. Maar wan
neer die dag zou komen is een van
de best geheim gebleven afspraken
van de laatste oorlog geweest. De
Duitsers sidderden voor de onthul
ling, wij leefden er naar toe. Op 6
juni 1944 werd het grote geheim ont
sluierd. 's Nachts om twee uur
werd de eerste klap toegebracht die
de Atlantic Wall in weinige dagen
gevolg dat er in archieven en op mi
nisteries een serieuze speurtocht naar
de werkelijke eerste op touw ts gezet.
Na een heel minitieus onderzoek is
dan uiteindelijk gebleken dat de eerst
bevrijde burger in Europa monsieur
Gondrée moet zijn, de herbergier van
een afgelegen schipperskroegje aan
het. Canal de Caen a Mer. In de nacht
van 5 op 6 juni 1944 werd bij door
zijn vrouw gewekt. Zij meende in
brekers gehoord te hebben. Monsieur
Gondrée trok op onderzoek uit. maar
na enkele minuten begaven alle rui
ten van zijn café het. Onder het oor
verdovend lawaai van machinege
weren wist hij zijn vronw en kinde
ren in de kelder te drijven. Na een
half uur bedaarde het helse lawaai
en toen de caféhouder voorzichtig
naar buiten gluurde, zag hij vier
Engelse parachutisten voor zijn ver
nielde zaak staan. Met uitgestrekte
armen liep hij op de mannen toe en
de eerste bevrijde Europeaan om
helsde vier zwartgemaakte onbeken
de militairen.
zou splijten. De 82-ste en 101-ste
Amerikaanse en de zesde Britse
luchtlandingsdivisie werden tussen
Cherbourg en Caen neergelaten vlak
voor de muur van beton en staal.
Ruim een uur later kon men el
kaar in het invasiegebied niet meer
beschreeuwen vanwege het lawaai
van een van de grootste luchtbom
bardementen die ooit zijn uitge
voerd. De zon was nog maar nau
welijks op of de vuurmonden van de
?norme armada die zich voor de
Normandische kusten had samenge
trokken barstten los. Dat was om
half zes in de morgen. Tegen zeven
uur was het ogenblik aangebroken
waarop het strand bestormd kon l
worden De deuren van de landings
schepen gingen open en met donde
rend geweld vielen de eerste tanks
en afdelingen infanterie op Europa's
vasteland aan. Dat was de eerste
golf, daarna volgde aanval op aan
val. ondanks de onstuimige zee en
het wanhopige vuren van de enkele
nog intact gebleven kustbatterijen.
Reeds voor D-day was namelijk de
strijd in de lucht beslist. De Luft
waffe heeft zich dan ook nauwelijks
laten zien boven het terrein van de
strijd, zij was reeds weggevaagd.
Toen de nacht weer viel over Nor
mandië hadden de eerste, de vierde
en de 29-ste infanteriedivisie, de
82-ste en de 101-ste luchtlandingsdi
visie vaste voet gezet op het conti-
te een volmaakt vakmanschap. Des
ondanks werden landingsvaartuigen
door de golven op het strand geslin
gerd en vele kleine schepen liepen vol
water, voordat ze konden aanleggen.
Andere werden geworpen op en lek
geslagen door van mijnen voorziene
onderwater-versperringen. Tal van
manschappen werden bij het waden
door de branding van de voeten ge
slagen en verdronken en zij die het
droge haalden waren vaak de uitput
ting nabij. Ondanks alle moeilijkheden
verliepen de landingen volgens plan.
Aan de operatie, de grootste in haar
soort, namen 1662 vliegtuigen en 512
zweefvliegtuigen van het Amerikaanse
commando deel en 753 vliegtuigen en
355 zweefvliegtuigen van R A.F. groe
pen. Toen het eenmaal goed was door
gedrongen dat het verrassingselement
succes had. werden er op willekeurige
plaatsen ontplofbare schijnparachutes
neergelaten. Dat was ook de reden dat
de vijand eigenlijk pas goed reageer
de tegen de middag
Gedurende de eerste zes
dagen van de operatie wer
den 326.547 manschappen,
54.186 voertuigen en 104.428
ton voorraden over de stran
den aan land gebracht. Op
I J jijfli was het stadium aan
gebroken voor de veldslagen
van de volgende twee maan
den gedurende welke het lot
van Frankrijk en Europa be
slist zou worden."
Onder oorverdovend vuur hebben
geallieerde troepen in het eerste
bruggehoofd het spits afgebeten.