„SPANJE
camera
inruil
actie
geregeerd door
dertig miljoen
dictatoren"
Chaos in Kongo
neemt toe
Amerikaanse raket
met kernmotor
Nederlandse piloten
naar Noorwegen hi een tóe
Toenadering
tussen V.S. en
Roemenië
Geen revaluatie
Duitse mark
„Chroesjtsjef
wilde Stalin
vermoorden"
Muzikale kinderen
DINSDAG 2 JUNI 1964
Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen
FRANCO EN DE OPPOSITIE
HOOP OP
JONGE CLERUS
GEVESTIGD
MADRID, juni
Wie in Spanje voert oppositie tegen Franco? Het is een vraag,
die ik in Madrid op ontstellend korte wijze heb horen beantwoorden,
namelijk met een simpel: „Iedereen". De man, die dit zo kern
achtig zei, was zich er overigens wel van bewust dat de oppositie,
die hy bedoelde, in wezen weinig om het lijf had.
„Wij zijn zó individualistisch", verklaarde hij. „dat we ons
door niemand de les willen laten lezen. Spanje wordt in feite gere
geerd door dertig miljoen dictatoren, net zoveel dus als het be
woners telt".
i Spanje weinig eenheid is. Door de
eeuwen heen is dit het noodlot van het
land geweest; telkens weer heeft dit
tot politieke rampen geleid en bloedige
broedertwisten. Men kan Catalaan zijn mingen en verbeterde sociale vuui
en separist, Catalaan en Falangist, Ca- ningen in het vooruizicht zijn gesteld,
talaan en anarchist, Catalaan en mo
narchist, Catalaan en traditionalist
etc.. etc. Verticaal zowel als horizon
taal kunnen aanzienlijk meer scheids
lijnen worden getrokken. Een Cata
laanse monarchist voelt weer niets
voor een Madrileense monarchist, ook guardia civil, of staatspolitie
al zou deze achter dezelfde kroonpre- eventuele activiteiten uit
tendent staan. Men gelooft nu eenmaal voortdurend op de hoede. Zo
niet dat een niet-Catalaan rekening worden
met de specifieke belangen van Cat»-
lonië wil houden.
schatten, de onkerkelijkheid in Spanje
hand over hand toeneemt. Deze gees
telijken, die misschien nog in de min
derheid zijn. hebben oog voor de no
den van de bevolking. Ze streven naar
sociale lotsverbetering van de arbei
dersklasse, naar het terugwinnen van
verloren gegaan prestige ook. Niet
voor niets hoort men in gesprekken her
haaldelijk zeggen dat het hele Spaanse
volk achter de kerk aanholt: de ene
helft met een kaars, de andere helft
met een stok.
Baskische en Catalaanse priesters
hebben deze evolutie al in het open
baar ingeleid. Ook in andere delen van
vreden is over het loonneil en de be- Spanje is de jonge, idealistische cle-
r/mTnwn L drsvaTcat n - vwr rus doende het autoritaire reg.me
Iets bij de thee? DROSTE pastilles, altijd welkom
Iu Centraal-Kivoe, waar dej
militaire situatie de laatste dagen
aanzienlijk slechter is geworden,
is de uitzonderingstoestand afge
kondigd. De Kongolese regering
heeft de hulp van het V.N.-leger]
ingeroepen om de orde te her-
stellen.
De troepen van het Kongolese leger,
die met de verdediging van Boekavoe
waren belast, zijn volgens in Leopoldstad
aangekomen reizigers, door paniek be
vangen en hebben getracht de vlucht te
nemen naar Rwanda. De commandant,
kolonel Moelamba. kon slechts met
moeite een deel van zijn manschappen
in toom houden.
Amerikaanse transportvliegtuigen wor
den in gereedheid gehouden om ter ver
sterking Nigeriaaanse troepen aan te voe
ren. De regering van Leopoldstad heeft
voor Centraal-Kivoe een speciale com
missaris aangesteld, die de taak van de
provinciale regering heeft overgenomen.
Deze rooms-katholieke geestelijken
lopen niet al te veel risiko. De gerucht
makende kritiek van de abt van het
«jo-gr van M»«Se„a,
ten. Ze treden echter nauwelijks op de
voorgrond, want politiek meer besmet
te namen dan ..communist" en ..socia-
niets list" bestaan er in Spanje wel niet. De
of staatsnoliil- 1-
die hoek
CARLISME
In de beweging, die de laatste tijd
nog wel eens in Nederland is bespro
ken: het Carlisme met zijn deels ro
mantische, deels mystieke idealen,
komt het zelfde voor. Er zijn linkse en
rechtse Carlisten, er is een midden-
kleine staatsgevaarlijke
cellen" ontmaskerd dit zeggen al
thans de onder censuur gestelde Spaan
se kranten en de straffen, die voor
..subversieve daden" gegeven worden,
zijn niet mis.
hier het beste voorbeeld
De clerus wordt beschermd door het Con
cordaat. door pauselijke encyclieken en
door Rome zelf, dat gaarne zou zien dat
er een nieuwe wind in Spanje gaat
MERKWAARDIG
De intellectuelen
een van de oppositiehoeken. die se
rieus genomen moeten worden. Reeds
meer malen hebben deze hun stem
verheven in arbeidsconflicten, o.a. die
de kolenbekkens van Asturië. In hun
groep, er zijn er, die veel voor het adressen vroegen ze aandacht
Merkwaardig is voorts dat Franco,
die meent veel voor de rooms-katholie
ke kerk te hebben gedaan, er in heeft
nn getwijfeld toegestemd leden van de lekenorganisa-
ongeiwijieio üe Qpus Dei m zijn kabinet op te ne.
men. Ze vormen als het ware een stuk
oppositie aan eigen boezem, ook al is
hun politiek en religieus denken nog
conservatief
lengstuk
Huis Bourbon-Parma voelen, weinig
ook zelfs niets.
Bij deze, op versplintering in plaats informaties lang;
van eenheid gerichte ambities
wreedheden, die zouden zijn begaan, en
het feit, dat het Spaanse volk zijn
maties langs de weg van spon
tane geruchten" krijgt. Enkele orga-
sTuwJ' GÏmc»T."3te Franco ntatiei van oud-strijders en verschillen-
de kranten reageerden met een pers
campagne. Tientallen ondertekenaars ont-
heerst?doêt "ogënaaSd "fLSf.ï'v
links en naar rechts, 3
nu eenmaal is, niet al te moeilijk
de macht vast in handen te houden.
Hij verdeelt
concessies n
maar speelt eigenlijk uitsluitend de
een tegen de ander uit.
De monarchisten is de Caudillo tege
moet getreden door Spanje een konink
rijk, zij 't zonder koning, te laten. Ilij
gingen. De staat liet een gerechtelijk
onderzoek openen wegens ..versprei
ding
OPPOSITIE
halve de echtgenoot van prinses Irene De grootste oppositie, de oppositie ook
__0die Franco 't meeste vreest, komt uit
doch spreekt de rooms-katholieke kerk, die jarenlang
een hechte steunpilaar van de staat is
geweest. Vooral de jonge clerus, voor
die de grootste monarchisti- wie het apostolaat 't zwaarste weegt,
ziet met ontzetting aan hoe, ondanks al- noemd
i kathedralen en kerk- dien e
[ericht. Ze zijn het
0Je rooms-katholieke kerk,
evenals die honderden andere leden
van Opus Dei. die met de nodige socia
le bewogenheid in het trage, bureau
cratische overheidsapparaat werken.
Dat deze penetratie, die enige pro
gressiviteit inhoudt, een veelbetekenend
karakter draagt, blijkt wel uit de om
standigheid dat vier bewindslieden, die
Opus Dei aanhangen, in de opvoedkun
dige en sociaal-economische beleids-
sfeer werken. Het zijn de minisers van
handel, van onderwijs, van sociale za
ken en van huisvesting.
Ook de minister van buitenlandse za
ken, Carticlla, behoort tot dc avant-
gardistische, niet Falangistische jonge
ren. Het zelfde kan gezegd worden
van de staatssecretaris voor het ont
wikkelingsplan, Lopez Rodo. De laat
ste die een krachtfiguur wordt ge-
heeft hij elke reden tot actie ontno
men. Diens zoon. Don Juan Carlos
gehuwd met prinses Sophie van Grie
kenland heeft hij namelijk theore
tisch de beste kansen gegeven. Tot een
échte belofte schijnt het echter niet te
zijn gekomen. Daarvoor, zo vertelde
men mij, zijn té veel Spanjaarden in
hart en nieren republikein, of wel te
genstander van het herstel, of de herin
stelling van het koningschap.
De Falangisten. die Franco op het
paard geholpen hebben, en die de eni
ge, officieel toegelaten partij in Spanje
vormen, houdt hij zoet met mooie baan
tjes en schone woorden. Hoe vreemd
het ook klinkt, het Spaanse staatshoofd
heeft de Falange nooit de armslag wil-
5even, waarom deze vroeg. Juist door
it: het niet willen invoeren van de
fascistische levensbeschouwing en
maatschappijleer, krijgt de dictator uit
Falangistische kringen heel wat ver
wijten naar het hoofd geslingerd.
De arbeidersmassa, die o.m. onte-
Veel gepalaver ieder z'n eigen mening.
Examen doen?
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Tsjombe
Binnen vijf jaar gereed
Biedt FS vele
duren i
voordelen
Amerika werkt volgens
New York Times aan een betrek-
kelijk eenvoudige raket, die met
een kernmotor kan worden afge
schoten. Verwacht wordt, dat
het projectiel binnen vijf jaar
voor gebruik gereed zal zijn. De
„aanjagers" zullen worden ge
bruikt om een hogere rakettrap j
voort te stuwen. Zij zullen meer
dan 300 miljoen dollar uitsparen
voor ruimte-missies, waarvoor
men voornemens was, de con
ventionele hogere trappen te ge
bruiken.
Volgens het blad is het nieuwe van
de motor, dat de energie niet wordt
opgewekt door middel van gecontro
leerde kernreactie, maar door de
werking van radioactief plutonium
210 De voortstuwing zal niet met
krachtige stoten geschieden, maar
met een zachte duw, die weken kan
ruimteschip geleidelijk
naar grotere hoogten zal stuwen.
Degenen, die aan het plan werken,
zien ook een belangrijk bijvoordeel.
Voor de produktie van kernmateriaal
voor de raketmotor zou een groot ge
deelte van het werktekort bij de
atoominstelling te Hanford in de
staat Washington kunnen worden op
gevangen. Dit tekort aan werkge
legenheid is voortgesproten uit de be
slissing van president Johnson om
de produktie van plutonium voor het
vervaardigen van wapens te beper
ken.
Uit Elisabethstad wordt nog gemeld,
dat de Conakat-partij, die in juni 1960
ex-president Tsjombe van Katanga aan
de macht heeft geholpen, hem opnieuw
tot voorzitter heeft gekozen. Tsjombe
verblijft op het ogenblik in Madrid. De
Conakat voert een felle campagne met
het oog op de komende parlementsver
kiezingen en keert zich vooral tegen de
Afrikaanse volksbeweging van Evariste
Kimba.
Een aantal Belgen te Albertstad, de
stad in noordelijk Katanga, die eerder
door rebellen was overrompeld, heeft
hun onderneming verzocht naar Europa
te worden teruggezonden ..aangezien het
leven te moeilijk is geworden". De werk-
gevei-s zouden hun arbeiders echter op
grond van hun contracten toestemming
tot vertrek hebben geweigerd.
In radioberichten, die op het Belgische
consulaat zijn ontvangen, werd de toe
stand in Kivoe „gespannen" genoemd.
Maatschappijen hebben Kongolese spe
ciale commissarissen gevraagd, vrouwen
en kinderen te mogen evacueren met
speciale vliegtuigen, hetgeen werd ge
weigerd.
President Tito van Joegoslavië en zijr
echtgenote zijn gisteren in Helsinki
aangekomen voor een officieel bezoek
aan Finland. Op het vliegveld werden
zij begroet door president Kekkonen en
premier Lehto. In Helsinki was een zeer
grote menigte op de been om de bezoe
kers toe te juichen.
Esjkol in Witte
Huis: protest
van Arabieren
Lévi Esjkol, de Israëlische pre-
lier, die een officieel bezoek van
drie dagen aan Washington brengt,
is gisteren door president Johnson
op het Witte Huis ontvangen. John
son sprak zijn gast toe waarbij hij
onder meer zei, dat de V.S, zich be
wust zijn van de problemen die tus
sen Israël en zijn Arabische buursta
ten bestaan. Hij voegde er aan toe
dat het absoluut noodzakelijk is dat
deze problemen op vreedzame en
rechtvaardige wijze worden opgelost.
De Amerikaanse president bracht voorts
hulde aan de wijze waarop Israël vele
van zijn problemen op economisch,
technisch en wetenschappelijk gebied
heeft opgelost en hij verklaarde dat
de V.S. een bijdrage aan deze ontwik
keling zullen blijven leveren, met na-
me^op het gebied van de ontzilting van
Intussen publiceerden vertegenwoordi
gers van dertien Arabische staten in
Washington een gemeenschappelijke
verklaring ter gelegenheid van het be
zoek van Esjkol. Hierin waarschuw
den zij dat het bezoek van de Israë
lische premier ernstige gevolgen voor
de toekomst der Amerikaanse betrek
kingen kan hebben. Voorts wordt her
innerd aan de investeringen van Ame
rikaans kapitaal in de Arabische we
reld die voor de V.S. „aanzienlijker en
belangrijker" zijn dan die in enig niet-
Arabisch gebied van het Midden-Oos-
Twee Hongaarse broers, die in een
licht vliegtuigje naar Oostenrijk vlucht
ten, zijn maandag zwaar gewond door
dat hun toestel bij een noodlanding na
bij Scheibbs, in Neder-Oostenrijk, ver
ongelukte. Scheibbs ligt ongeveer hon
derd km van de Hongaarse grens.
Grootscheepse Navo-oefening
Nog t/m 6 juni a.s.
Uw oude camera is
750,10-of 15 -waard!
Informeer ernaar
bij uw fotohandelaar!
De V.S. hebben besloten de exportver
gunningen voor Roemenië in de meeste
gevallen af te schaffen. Verder zijn
m.i.v. gisteren dc legaties in Boekarest
en Washington tot ambassades verhe-
Roemenië heeft de laatste twee jaren
steeds meer blijk gegeven een eigen be
leid los van Moskou te willen voeren;
als onderdeel hiervan worden ook de
hier gevoerde besprekingen gezien.
Russen kwaad
De Sowjetunie lijkt intussen druk te
gaan uitoefenen op Roemenië met het
doel dit internationaal „onafhankelijk"
denkende land terug te brengen onder
de economische en politieke controle
van Moskou.
Een duidelijk teken hiervan leverde
het weekend op toen radio Moskou de
Roemeense eis van economische onaf
hankelijkheid een „opzettelijk perverse
houding" noemde. In een uitzending
in het Roemeens, op Roemenië gericht,
zond radio-Moskou deze aanval uit bin
nen twee uur nadat radio-Boekarest een
lang verslag had gedaan over de be-
arekingen in Washington tussen een
oemeense politieke en economische de
legatie en Amerikaanse regeringsautori-
West-Duitsland is niet van plan zijn
valuta op nieuw te revalueren. Karl
Guenther von Hase, het hoofd van de
persdienst van de Westduitse regering
herinnerde er aan dat kanselier Lud-
wig Erhard herhaaldelijk heeft ver
klaard dat hij een dergelijke maatregel
niet overweegt.
Kurt Schmuecker, de Westduitse mi
nister van economische zaken, heeft
zaterdag in een rede in Oldenburg ver
klaard dat enkele Europese landen wel
licht niet in staat zullen zijn vast te
houden aan het principe van vaste
valutakoersen vanwege inflatie. Een
woordvoerder van het ministerie van
Schmuecker heeft verklaard dat het on
juist was te veronderstellen dat dit be
tekent dat West-Duitsland zelf aan reva
luatie denkt.
Envcr Hodza, de eerste secretaris
generaal van de communistische par
tij van Albanië, heeft verklaard, dat
Chroesjtsjef in de late veertiger ja
ren een complot had beraamd tegen
het leven van Stalin.
Hodza beweert dat de Russische
premier Mikoyan hem dit heeft
teld. Hij heeft echter niet precies gezegd
wanneer hij van het complot vera
doch dit geschiedde vermoedelijk in
tijdens de topconferentie van com
nistische leiders, waarbij, het tot
openlijke breuk met Albanië kwam.
Hodza heeft Chroesjtsjef voorts ei
beschuldigd dat hij in de Sowjetunie
een zwarte terreur uitoefent van het
soort als door de mensjeviks en trots
kisten werd uitgeoefend na de Russi
sche revolutie.
Vanochtend vroeg vertrok van
de luchtmachtbasis bij Eindho
ven het 314ste squadron van de
Koninklijke Luchtmacht naar
Noorwegen om deel te nemen aan
een NAVO-oefening, die daar van
2 tot 20 juni wordt gehouden. Met
18 Thunderstreaks zullen de Ne
derlandse luchtstrijdkrachten
zich samen met eenheden uit En
geland, België en de Verenigde
Staten voegen bij de Noorse lucht
macht om versterking te bieden
bij een grootscheepse oefening
van de landmacht van diverse
NAVO-landen.
militairen van de Belgische. Italiaanse
en Britse landmacht. Van Amerikaan
se zijde zal aan deze airlift worden deel
genomen door in Europa gelegen eenhe
den van de landmacht en marine der
Verenigde Staten.
Doel van deze oefening, geordonneerd
door de opperbevelhebber in Europa,
generaal Lemnitzer, is de versterking
van de noordflank van het Navo-leger in
het geval dat de vijand hierop een aan
val zou doen. Het transport van man
schappen en materieel geschiedt in 150
vluchten met militaire toestellen van de
Belgische, Nederlandse, Engelse en
Amerikaanse luchtmacht. Van Neder
land uit zal materieel en grondperso
neel worden overgevlogen met vier Fok
ker F 7 Troopships.
De Northern Express, zoals deze oefe
ning heet. vindt plaats in het Noorden
Noorwegen in het gebied
Troms en staat onder leiding vj
Het betreft hier ccn troepenverplaat-j ce-admiraal van de Noorse m
sing door de lucht van ongeveer 6000 V. Storheill.
i do i
I In de Westduitse bier-
stad München wordt
maandag en dinsdag op
straat kosteloos melk
verstrekt in verband met
de internationale „melk-
dag" op 2 juni onder bet
motto „rijd veilig, drink
melk".
I De kleine bronzen zee
meermin aan de ingang
van de haven van Kopen
hagen, waarvan eind
april door vandalen het
hoofd was afgezaagd, is
gisterochtend hersteld en
weer op haar rots ge
plaatst. De burgemees
ter van de Deense hoofd
stad uitte zijn vreugde
over haar terugkeer door
bij het beeld een krans
neer te leggen. Doordat
de vorm van het in 1913
door Edvard Eriksen
vervaardigde beeld be
waard was gebleven, kon
het hoofd opnieuw wor
den gegoten en onzicht
baar op de romp wor
den bevestigd.
I Op het Centraal sta
tion in Amsterdam is
gistermiddag voor het
eerst het nieuwe type
TEE-trein uit Parijs ge
arriveerd. Met ingang
van dc nieuwe jaar
dienstregeling zal deze
Trans-Europa Express
worden onderhouden door
nieuwe Franse rijtuigen,
getrokken door een Bel
gische locomotief, die is
ingericht voor de net
spanningen in Frankrijk,
België en Nederland.
Omdat de voertuigen ge
golfde wanden van een
alluminium-alliage heb
ben, betekent dit een
„verfrissing" van de
treingezichten in ons
land.
I In Athene staken dui
zend taxichauffeurs uit
protest tegen het uitge
ven van 500 vergunningen
aan „illegale" collega's.
Drie chauffeurs die wei
gerden aan de actie mee
te doen, zagen hun auto
omgegooid.
I Sir Edmund Hilary, de
bedwinger van dc Mount
Everest, heeft gister
avond in Nieuw-Zeeland
meegedeeld dat hij in het
najaar een expeditie naar
het Ilimalaja-gebergte
zal leiden voor een eer
ste beklimming van de
6600 meter hoge Temser-
koe. De expeditie zal in
de eerste week van sep
tember uit Nieuw-Zee
land vertrekken en tegen
Kerstmis terugkeren.
Grote aandacht zal be
steed worden aan de fy
siologie van de mens op
grote hoogte, gezien de
grote energie van de(
plaatselijke Sjerpa-bevol-|
king.
1531. Van alle kunsten openbaart durei
alleen de muzikale begaafdheid zich vond.
reeds sterk in de kinderjaren, zij het
dan ook meestal uitsluitend in instru-
mentaal-technisch opzicht. Zeker, er
zijn ook kinderen uit wier potlood- het
krabbeltjes we menen te mogen
voorspellen dat er tekentalent aanwe
zig is, doch zelfs dc best geslaagde ren ki
tekenproeven van het grootste
staande genie kunnen nooit op
lijn gesteld worden met de rijpheid missen
die op muzikaal ge
bied zich bij jonge
kinderen kan open
baren. Zij slagen
er in met een ver
bazingwekkend mu
zikaal begrip de
composities van
grote meesters te
doorgronden en
te geven
TOCH IS
HET ZO!
eer hij zijn eigen operastijl
Ook van Schubert wordt verteld,
dat hij reeds vóór zijn 10de jaar
componeerde. Hij is misschien wel
meest kenmerkende voorbeeld
de geweldige muzikale schep
pingsdrang die zich in de jeugdja
ren kan openbaren, want toen hij 18
jaar was, had hij ongeveer 170 lie
deren, benevens een aantal opera's,
sonates gecomponeerd. In
dit opzicht heeft
Chopin hem waar
schijnlijk niet vcei
toegegeven; ook hij
zou reeds op S-ja-
rige leeftijd stuk
ken voor piano
hebben gecompo
neerd.
Vast staat, dat
hun technische vaardigheid blijkt op stammen uit m}'" t^n ChopbT 17
P'an t,CtsUan'I fLs voo,r jaar was- kunnen hieruit alléén
begaafde (maar niet geniale) vol- concluderen, dat deze werken later
wassenen vaak onbereikbaar is. in druk verschenen, want op die
Naast dit reproductieve talent doet leeftijd had Chopin al een hele reeks
zich soms ook scheppende muzikale composities in het openbaar re-
begaafdheid in de kinderjaren voor. speeld en toen hij drie jaar later In
Haydn behoorde bijv. tot die spaar- Wenen en Parijs optrad, was hij een
£ïSfi PW W}C "aast ül" reeds volkomen gerijpt musicus. Han-
strumentaai-technischc ook dc schep- del begon op zijn 11de jaar te com-
pende begaafdheid reeds vroeg aan poneren en ÏUelhoven h£?t z*i
üLU K°n °P 'ün Me s,c compositieprocven op 12-jarige
jaar reeds met componeren. leef(ijd Keleverd. Volgens kenners
Van Mozart wordt verteld, dat hij «aren Beethovens eerste composl-
reeds voor zijn 6de jaar stukjes voor ties volstrekt onbetekenend en ont-
dc plano heeft gecomponeerd, maar plooide zijn grootheid zich niet vóór
Wervan is helaas niets bewaard ge- zijn 25ste jaar. Iets dergelijks kan
bleven, zodat we rekening moeten van Johann Sebastian Bach worden
houden met de mogelijkheid van Ie gezegd, wiens orgelcomposltles uit
gendevorming. Uit zijn zesde levens- zijn 18de levensjaar in geen enkel
mênuétiü h I I e*n aanlal °Pzicht hel Renio dede" vermoeden,
menuetten bekend, zodat we ons hier Dit ter geruststelling van ouders
op steviger grond bevinden. Toen die in hun uil een valk willen zien'
bij 8 Jaar oud was, had Mozart bo
vendien al 6 sonates voor plano
viool en 3 symfonieën voor klein
kest op zijn haam staan! Zijn eerste spreken
opera schreef hij op elfjarige leef
tijd, maar het zou toch nog 14 jaar (Nadruk verboden).
