Nieuwe leidse Courant
\avo heeft vertrouwen in toekomst
Produktie en uitvoer met
60-75 procent omhoog
Honderd doden bij
vier vliegrampen
MR. D. U. STIKKER: „IK DRAAG DE TOORTS OVER"
Bezorgdheid over gebrek
aan eensgezindheid
Vrouwen in optocht
naar Julianakazerne
MINISTER VRAAGT BEDRIJFSLEVEN:
Commentaren
Directeur: F. DIEMEB
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh is gheblevon
mijn her» in teghenspoet"
Dinsdag 12 mei 1964,45ste jaargang
Koeler weer
De Bilt verwacht tot woensdagavond:
Aanvankelijk nog weinig, later meer
bewolking met kans op wat regen.
Zwakke tot matige, aan de kust
vrij krachtige wind tussen zuid en .-sfc
Koeler overdag. (Opgemaakt om 11.15 u).
(Zie voorts pagina 7)
.J
0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05 Klachtendienst bezorging 18.00—19.00
(Van een onzer redacteuren)
T7EN ENORM applaus klonk op, toen mr. D. U. Stikker, secretaris-gene-
■Vd raai van Je Noordatlantische verdragsorganisatie, vanmorgen bij de
opening van de Navo-conferentie in de Ridderzaal in Den Haag als laatste
zijn redevoering had uitgesproken. De Nederlandse diplomaat, die binnen
enkele maanden zijn functie bij de Navo zal neerleggen, was geëindigd met
de woorden: „Ik draag de toorts over in het volle vertrouwen, dat dit grote
werk zal voortgaan, totdat Hij, Die de oorlogen doet ophouden tot aan het
einde der aarde, ten slotte Zijn volk de zegen van de vrede geeft".
Voor hem hadden mr. Luns, als Nederlands minister van buitenlandse
zaken en de heer Dean Rusk, zijn Amerikaanse collega, als erevoorzitter van
de Navo-ministerraad gesproken. In alle redevoeringen klonk dankbaar
heid door voor de belangrijke rol, die de Navo in de afgelopen vijftien jaar
in de wereld heeft kunnen spelen, bezorgdheid over het gebrek aan eens
gezindheid, dat de samenwerking binnen het bondgenootschap dreigt te
bemoeilijken, maar ook en vooral vertrouwen in de toekomst. Het sterkst
kwam dit tot uiting in de redevoering van mr. Stikker.
I De aankomst van de NAVO-
ministers nam enige tijd in beslag.
Hier arriveert de Belgische be
windsman Paul-Henri Spaak.
In de Ridderzaal: de Amerikaanse
minister Dean Rusk (naast gast
heer Luns gezeten) als
zitter.
iiüiiiiimiu
«dï a"5 Ervetf ml'Gofrte^ërii- voo'rtaan ook verbonden mag zijn met
ZTdte gisteren op de Ringbaan-Zuid stap op de weg „aar grotere eensgermd-
In botsing was gekomen met een brom- heid in de Atlantische wereld, welke zal
fietser. De 23-jarige duo-passagiere mej. bijdragen tot wederzijds begrip en
M. Staps uit Tilburg en de bromfietser draagzaamheid in de gehele wereld,
die geen voorrang zou hebben verleend,
moesten in het ziekenhuis worden op
genomen.
Mr. Luns, die de deelnemers aan de
conferentie namens de Nederlandse re
gering verwelkomde, nadat hij met
drie korte tikken met de voorzitters
hamer de conferentie had geopend, leg
de in zijn toespraak de nadruk op het
feit, dat de Navo na vijftien jaar
ondanks de meningsverschillen die er
zijn nog een hechte gemeenschap
vormt. Hij noemde dit om twee rede
nen een opmerkelijk feit, nl. 1. de ge
meenschappelijke belangen zijn op de
voorgrond blijven staan en 2. alle
Navopartners zijn er nog steeds
overtuigd, dat de ambities van de
munistische landen niet veranderd
zijn. Het karakter van de dreiging, die
van het internationale communisme
uitgaat, mag zijn veranderd,
voortbestaan van de Navo is buiten
elke twijfel.
Niettemin, aldus mr. Luns is het dui
delijk, dat de taak van de Navo
zeventiger jaren een andere zal zijn dan
die in de veertiger jaren. En het
nu wellicht reeds van belang, langzaam
maar zeker het. fundament, waarop de
organisatie rust aan een heronderzoek te
onderwerpen. De minister brak opnieuw
een lans voor interdependentie, onder
linge afhankelijkheid en voor
integreerde verdediging als de beste, die
de westelijke wereld kan hebben. Hij
pleitte voor meer wederzijds politiek be
grip om alle moeilijkheden, ook buiten
het machtsgebied van de Navo, gezamen
lijk het hoofd te kunnen bieden. Meer
consultatie en samenwerking zal nodig
zijn in het belang van de Navo en-de rest
van de vrije wereld. De minister besloot
zijn toespraak met het schetsen van
rol. die de Ridderzaal heeft gespeeld
de Nederlandse historie. Hij sprak de
hoop uit, dat dit historische gebouw
>ns land en in het bijzonder aan
dat van Den Haag, dat hij de prachtige
„hoofdstad" van Nederland noemde.
Hij noemde vier successen van de Navo
p: 1. sinds de oprichting van de Navo
erd geen grondgebied aan de com
munisten prijsgegeven; 2. in dagen van
grote spanning toonden de Navolanden
sterke eenheid; 3. achter het Navo-
schild konden de aangesloten landen
zich economisch snel ontwikkelen en
de politieke situatie binnen hun gren
zen stabiliseren; 4. er is een stevige
basis gelegd, waarop kan worden
voortgebouwd bij het streven naar op
lossing van het Oost-West-probleem.
Aan het slot van z(jn toespraak noem-
6 mr. Rusk de Nederlandse secretaris
generaal van de Navo, mr. Stikker, de
in wie het streven van de Navo
het best is gepersonlficeerd. Hij citeer-
n deel van een toespraak, die pre
sident Johnson kort geleden heeft ge
houden. Daarin zei de Amerikaanse
president, dat mr. Stikker op doeltref
fende en tot de verbeelding sprekende
Ijze leiding heeft gegeven aan het
werk van de Navo, by het zoeken naar
haar rol in een veranderende wereld
situatie. Daarbij ging hij uit van het feit,
dat de kracht van het bondgenootschap
afhangt van de collectieve nil van zijn
leden. Minister Rusk die meende na
mens allen te mogen spreken, die de
bijeenkomst in de Ridderzaal bijwoon
den bracht een eresaluut aan de se
cretaris-generaal, die hy vele gelukkige
jaren toewenste.
Mr. Stikker zei in zijn rede, blij te
zijn, dat de laatste co-nferentie var
ministerraad van de Navo, die hij als
secretaris-generaal mag meemaken, wordt
gehouden in het land. waarvan hij met
trots kan zeggen, dat het steeds een loy
aal en toegewijd lid van de Navo is ge
weest. Dit land is naar zijn mening meer
don welk ander in staat, als schakel te
dienen tussen de twee grote concepten,
die de westelijke wereld vandaag be
heersen: de Atlantische gemeenschap en
(Voor vervolg zie pag. 4)
Geen demonstratiemaar toch:
Morgenmiddag zal namens de be
weging „Women Strike for Peace"
aan de Julianakazerne in Den Haag,
zetel van de NAVO-conferentie, een
petitie worden aangeboden aan de
ministers van buitenlandse zaken van
de NAVO-landen. De beweging wil
in deze petitie getuigen van haar af
keer van de vrees voor de kern
wapens.
Ongeveer 200 leden van de beweging
zullen morgen om een uur van „Op
In één
oogopslag
Zaalbijbelbond in h©t goud
pag. 2
Pinksterboodschap Wereld
raad pag- 2
Instituut voor goede dien
sten pag. 2
Stikkers bazen pag. 5
Verzetsman terug uit Israël
pag. 5
Gelijke beloning nog dit jaar
pag. 5
Rem op REM pag. 7
Gemeenten bijeen pag. 7
Suurhoff boos op Aalberse
pag. II
Wemmers: „Werken en spa
ren worden gestraft" pag. 11
Gouden Wieken" in Scheveningen naai
de Julianakazerne vertrekken. Het ge
zelschap rijdt in bussen naar de Laan
van Clingendaal. Vandaar lopen de be-
toogsters via de Breitnerlaan tot aan de
Hanedoesstraat, die In de nabijheid var
de kazerne is. Een delegatie van vijl
zal zich naar de kazerne begeven, waai
de petitie in ontvangst zal worden ge
nomen door een ambtenaar van Buiten
landse zaken. Terwijl de delegatie hier
mee bezig is, houden de overige dames
zich onledig door (op het trottoir)
blokje om te lopen.
Naar aanleiding van de weigering
het ministerie van Justitie tot toelating
buitenlandse deelneemsters
organiseren demonstratie tegen dc
NAVO-kernmacht, had het organisatie
comité van de beweging de zwijgende
demonstratlctocht aanvankelijk uitge
steld.
De organisatrices waren zeer teleur
gesteld over de gang van zaken. (Gis
termiddag werden enkele deelneemsters
zelfs niet tot ons land toegelaten). Tij
dens een gesprek met vier dames van
net organisatiecomité met drie verte
genwoordigers van de Amerikaanse am
bassade in Den Haag werd naar voren
gebracht, dat de deelneemsters geen
enkele politieke bedoeling of binding
hebben. Men wil als huisvrouwen uit de
NAVO-landen getuigen van afkeer en
rees voor ieder kernwapen.
Het vrouwenoomitê zond ook een tele
gram aan de minister van justitie,
Y. Scholten.
Later werd bekend dat vreemdelin
gen, die willen deelnemen aan de „Wo-
Strike for Peace Conference" Ne
derland w e I binnen mochten komen,
op voorwaarde echter dat zij de open
bare orde niet zouden verstoren en zt
zich aan de aanwijzingen van de politie
houden. Dit is het resultaat vai
spreking die de leiding van de „Confe
rence" heeft gehad op het ministerie
van justitie.
Concurrentie
positie is reeds
In de periode van 1950 tot 1960 is
een reële economische groei van ge
middeld ruim 4 tot 5 procent ge
haald. Wij moeten proberen deze
lijn door te trekken, zodat tussen
1960 en 1970 een reële verhoging van
het nationale produkt met 50 procent
kan worden bereikt. Dit betekent,
dat de industrie haar produktie in
Met haar klasgenootjes uit de
vierde klas van het Amersfoorts
lyceum brengt prinses Christina
een werkweek door op een Gro
ningse boerderij. Het werk be
staat uit helpen op de boerderij
en uitstapjes maken naar zuivel
fabrieken en strokartonbedrijven.
Vanaf het station Loppersum
moesten zij de afstand tot Garst-
huizen op de fiets afleggen.
De twee-jarige Elsje een dochtertje
van het gezin VerheijenPeeters uit Uli-
coten, gem. Baarle-Nassau, is in
wasteil verdronken. Het ongeluk gebeur
de toen de moeder even weg was
wasgoed op te hangen.
verzwakt
(Van onze soc.-econ. redactie)
tien jaar met ruim 60 procent moet
uitbreiden, dat de export met 75
procent moet toenemen en dat een
gemiddeld accres van de investerin
gen nodig is van 60 procent, in de in
dustrie zelfs van 100 procent. Deze
grootscheepse taak heeft de minister
van economische zaken, prof. dr. J.
E. Andriessen, het Nederlandse be
drijfsleven hedenmiddag voorgehou
den in een rede tijdens de jaarver
gadering van het Verbond van Pro
testants-Christelijke Werkgevers in
het Kurhaus te Scheveningen.
De bewindsman wees er op, dat bij
het streven naar de vervulling van
deze taak vele relevante factoren in
het geding zijn, doch hij haalde vooral
twee strategische grootheden naar vo
ren, nl. de export en de investeringen.
Wat de export betreft verklaarde de
minister dat landen met een snelle ex
portstijging ook een snelle groei bezit
ten. De toekomst van de Nederlandse
export is in belangrijke mate mede af
hankelijk van een verdere expansie,
die in het buitenland te verwachten is.
o.a. in de E.E.G.
Een speciale gunstige factor voor -
land is over enige jaren het bezit i
het aardgas.
Minister Andriessen constateerde
echter, dat onze concurrentiepositie
belangrijk is verzwakt. Van 1954 tot
1964 zijn de industriële arbeidskosten
in ons land gemiddeld per jaar 2.5 pro
cent méér gestegen dan in concurre
rende landen, waardoor ons kosten
voordeel in grote lijn tot het verleden
behoort. De bewindsman zei dan ook
van mening te zijn, dat het noodzake
lijk is grote zorg te koesteren voor
concurrentiepositie. Bij zijn inko
menspolitiek dient Nederland, over
eenkomstig de aanbeveling van de
E.E.G., vooral te rekenen met zijn
reële produktiestijging.
Concentratie
Het is, aldus de minister, noodzakelijk
ns exportpakket te versterken o.m. door
erdere opvoering van de kwaliteit en
het uitbrengen van nieuwe produkten.
Daarom dient niet alleen per onderne
ming gestreefd te worden naar kwali
teitsverbetering en efficiencybevorde-
ring, maar ook gezamenlijk dient research
te worden aangevat en verdere spéciali
té worden ontwikkeld. In dit ver
band noemde hij vooral ook van beteke-
de groei naar grotere produktie-een-
heden en naar verdere concentratie. „Wij
mogen grotere economische macht niet
als on-christelijk afwijzen: bepalend
het gebruik ervan. Ik ben persoonlijk
niet zo angstig voor een machtsmisbruik
van grote concerns", aldus de bewinds
man van economische zaken.
Loper voor iedereen
Sprekend over de investeringen ging
minister Andriessen uitvoerig in op de
kritiek, die de laatste tijd van onderne
merszijde op zijn beleid is uitgeoefend.
(Voor vervolg zie pag. 11)
Oudste inwoonster
wordt 106 jaar
De oudste inwoonster van ons land,
mevrouw J. A. de Bree-Meyer te Hoog
kerk, wordt zaterdag 16 mei 106 jaar.
's Middags zal mevrouw De Bree reci
piëren in het verenigingsgebouw van de
Nederlands Hervormde kerk in Hoog
kerk. Mevrouw De Bree is nog zeer kras
Zy zal bijv. nog meedoen aan de tocht,
die de bejaarden uit Hoogkerk op 18 juni
ondernemen naar Tropenfauna in Oranje
woud.
y O is de regering dan nu toch geko-
men met haar wetsvoorstel dat
buitengaatse televisiezenders onmoge
lijk maakt. Het heeft wel even ge
duurd en daaraan hebben sommigen
vrijmoedigheid ontleend tot het ma
ken van plannen. Het kan hun nu
duidelijk zijn, dat ze beter doen te
stoppen.
Wie de bepalingen van het voorstel
leest en de toelichting waarvan zij
vergezeld gaan kan er zich alleen
over verwonderen, dat het zo lang
geduurd heeft. Aan de eerbied voor
het gezag is dit uitstel niet ten goede
gekomen. Voor het gezag is het be
ter, dat de wetgeving, voor zoveel
deze nodig is, een meer geliike tred
houdt met de behoeften van het
maatschappelijk leven. Daarop be
hoort het wetgevend apoaraat ook te
zijn ingesteld.
Blijft het onbevredigende feit dat
naar de zienswijze van onze regering
die afwijkt van andere, even de
mocratische regeringen dat anders
dan tegen uitzendende schepen niet
iets dergelijks zou zijn te onderne-
"PR HEERST onder velen onzer on
gerustheid over het lot dat de
Zuidmolukse verzetsleider dr. Sou-
mokil zou kunnen treffen. Hij is in
Indonesië ter dood veroordeeld, maar
er is nog de mogelijkheid van gratie.
In Indonesië heben de zaken een an
dere loop gekregen dan aanvankelijk,
ook van Nederlandse zijde wel, was
gedacht. Voor de geest stond een
Indonesische staat die federaal zou
zijn van opzet. Maar het is een een
heidsstaat geworden, iets wat velen
moeilijk hebben kunnen verwerken.
Tot hen behoorde ook dr. Soumokil
Wij kunnen niet aannemen dat hem
geen gratie zou worden verleend. Ook
niet uit de volgende overweging: de
betrekkingen tussen Indonesië en Ne
derland ontwikkelen zich op voor
beide verheugende wijze. Daarover
verheugen zich ook* onder ons mil
joenen. Het geldt hier een tere plant,
maar zij groeit. Wij moeten vrezen
dat- indien de veroordeelde het on
herroepelijke zou wedervaren, dit
hier moeilijk zou worden verwerkt.
Omgekeerd echter zou verlening van
gratie worden gezien als een aan
wijzing dat wij met elkaar op de
goede weg zijn.
VfERSTANDIG is het ook naar onze
mening, dat de regering in zo
verre is teruggekomen op aanvanke
lijke besluiten, dat thans ook buiten
landse vrouwen aan een vredescon
gres mogen deelnemen. Enige voor
waarde is nu: geen verstoring van de
openbare orde.
Wii achten dit een gelukkige oplos
sing. Ook wanneer men met ons van
gevoelen is, dat aan demonstraties
geen behoefte bestaat, is niet duide
lijk waarom over een eerbare zaak
als de vrede «"een congres zou kun
nen worden gehouden.
Op het punt van de toelaatbaarheid
van vreemdelingen heeft ons land
een traditie op te houden. Er moeten
wel zeer gegronde redenen zijn. zo
van die toelaatbaarheid wordt afge
weken. Ons democratisch bestel is
sterk genoeg, dan dat ook op dit punt
een te grote beduchtheid ons parten
zou moeten spelen.
Bovendien, hoewel wij voorstanders
zijn van de Navo, het is nu ook weer
niet zo dat zij voor ons de laatste en
hoogste wijsheid zou betekenen. Zij
dient trouwens om waarden te be
schermen. niet om van het genot er
van te heroven.
LOPERS
voor trap en gang
Smyrna loper
57 cm breed 24.—
70 cm breed 29,50
Vrijblijvend zenden wy U
de stalencollectie van
de mooie Klassieke dessins
of de moderne effen kleuren.
BULTHUIS
BOTERMARKT 23
Synode akkoord
met voorbereiding
legerpredikanten
Het moderamen van de generale
synode vam de Nederlands hervormde
kerk gaat geheel akkoord met het be
sluit dat het C.I.O.M. zaterdag heeft
genomen ten aanzien van de voorberei
ding van de aanstaande legerpred ikan-
voor hun arbeid. Het is hot mode
rn duidelijk, dat deze centrale
voorbereiding alleen betrekking heeft
op de militaire introduktie van de aan
staande legerpredikanten, zodat in geen
enkel opzicht vooruitgegrepen wordt op
de beslissing die door het C.I.O.M. ten
aanzien van de opleiding van de leger
predikanten zal moeten worden geno
men, nadat de commissie van onderzoek
(die door het C.IO.M. ingesteld werd)
haar rapport zal hebben uitgebracht
Gisteren zijn op een dag op viei
verschillende plaatsen vier toestel
len neergestort, waarbij ongeveer
honderd mensen om het leven zijn
gekomen. De vliegrampen gebeurden
op de Philippijnen; in Zuid-Engc-
land, Spanje en in de V.S.
Op de Philippijnen stortte een slraal-
transportvliegtuig van de Amerikaanse
luchtmacht, een C-135. neer op enige
honderden meters van de luchtmacht
basis Clark, ten noorden van Manilla.
Van de 83 inzittenden overleefden
slechts twaalf de ramo. De overleven
den zijn in een kritieke toestand in een
ziekenhuis opgenomen Van hen zijn er
inmiddels drie overleden Uit een voor
lopig onderzoek is gebleken, dat het toe
stel bij het neerstorten in aanraking is
geweest met een taxi. waarvan één in
zittende op slag dood was. Verder werd
iemand op het vliegveld dodelijk getrof-
In Spanje stortte een patrouillevlieg
tuig van de Amerikaanse marine met
tien man aan boord 40 km ten zuiden
van Cadiz m de Middellandse zee. Er
zijn geen tekenen van overlevenden. Het
toestel was voor een oefenvlucht opge
stegen van het marinestation Rot bij
Cadiz. Een Spaanse visser heeft gezien
dat de machine het water raakte en in
brand vloog.
Nabij Andover. in het zuiden van
Engeland, verongelukte een Vulcan-
straalbommeniwerper. Van de zes inzit
tenden zijn er vier omgekomen. De twee
anderen die met de schietstoel het vlieg
tuig hadden verlaten, zijn zwaar gewond.
Boven Seale in de Amerikaanse staat
Alabama raakte een legervliegtuig in
moeilijkheden, waardoor de piloot ge
dwongen was een noodlanding te maiken.
Het toestel werd ernstig beschadigd.
Twee mensen verloren hierbij bet l«veru
