De lente brengt'n keur
van opgewekteplaatjes
ZONDAGSBLAD
nader toegelicht
Meesterwerken der
wereldliteratuur in
Amerikaanse uitgaven
Egojs,£.ss2s ÏÏSWJTSSiü-Si- 1SP^P
Sr r'mït ="4^ d5
DE KREKELS 788 DE EIEI
ZATERDAG 2 MEI 1961
Nu de lente zich heeft aan
gekondigd lijkt het aardig u
eens wat leuke, opgewekte
plaatjes te melden.
Wij beginnen met een aller
liefst, pretentieloos EP.'tje.
En bovendien, met de aan
schaf doet u een goed werk,
nl. steun aan de Diakonessen-
inrichting ,JBronovo" in Den
Haag. De zustertjes zingen
onder leiding van Arte Smit
en worden begeleid door Jan
van Weelden: Grébry's Le
Rossignol, Handei's ,<Dank sei
dir, Herrdiens „Art thou
troubled" en Jezus, mijn
Heiland" van Fleming. Nu
weten wij ook wel dat de beide
Handél-muzieken eigenlijk
aria's zijn. Maar in dit geval,
een kniesoor, die er op let!
Om nog even in de sfeer te
blijven, die van geen kniesoor te
willen zijn menen wij, daar
zijn de platen van de „Mastreech-
ter Staar", het vermaarde man
nenkoor uit Maastricht. Het be
staat nu al tachtig jaar en ter
ere daarvan heeft Philips in een
speciaal album het Jubileum Con
cert opgenomen (AG.04825L).
Stef Kleyn schrijft een geest
driftig artikel over de „Staar"
vooraf, mr. A. Minis bezingt de
schoonheid van Nederland's oud
ste stad, en bijzonder mooie foto's
maken deze inleidingen zeer aan
trekkelijk. Maar het gaat eigen
lijk om de plaat zelf en niet om
de entourage.
worden, dat het zelfs op een „def- Jules de Corte: Prettige Feestda-
tig concert" wel eens te horen is. gen (Philips P08089L). Jules de
Maar in de loop van de veertig Corte bezit het geheim de men-
Jaar is de „Rhapsody in blue" selijke zwakheden met een lichte
m steeds gestroomlijnder versie's spot te bekijken. Soms klinkt
gespeeld. Welnu Cor de Groot een bitterheid daarbij door, om
en Klaas vah Beek zijn terugge- dat de mens het nooit leert men-
gaan naar de originele versie en selijk, humaan te zijn. En dit ver
wat zij ervan gemaakt hebben, telt hij ons in kleine tafreel-
kan men beluisteren op het 45-t. tjes uit het dagelijks leven, wat
plaatje Philips 313 391 SF. Cor de navrant, wat dwaas, maar nooit
Groot speelt de pianopartij vir- kwetsend. Eigenlijk een plaat van
tuoos en heerlijk vinnig, maar een wijs mens!
Ger Natte speelt de beroemde kla-
rinetinzet zeker even goed.
Kolder
„Soeur Sourire", het nonnetje
uit het Dominicaner klooster te Nu dan de regelrechte spot Cn
E&SE2* door hj?ar hedjes regelrechte kolder! Er bestaat in Arean—Jacco
wereldberoemd geworden. Haar «Ir.'-m» a
platen behoren tot de bestsellers. cd'on»
Hier is een 25-cm. opname van schaP. da* z,ch het Lurelei-Caba-
gen door
—Ton va
Renesse.
het fraaie lied van „Pierlala",
wie ieder dacht dat hij dood v
ontbreekt niet,
Ook
"HE taak, de „moeilijke" kun- „Broadway Boogle-Woogfe"
U stenaar Mondriaan voor een "Victory Boogie-Woogie" wel de
groter publiek begrijpelijker te
aal-mens, die zo zeer zijn stem- acter historische benadering, de
pel op een bepaalde periode bezoeker-in-spe mogelijk kon-
heeft gedrukt, toegankelijker te schuw zou kunnen maken,
doen zijn voor een ieder die i
toch i
levensbijzonderheden
achttal liedjes '(Philips B ret noemt. Eric Herfst
14082 R): Ze zingt met een lieve, echtgenote Jasperina de Jong, Syl- ,fXJ üs SB -
haar^ gitaar via de Leur, Frans Halsema en Mannenkoor onder Jan Schaap Shell Mannenkoor onder
Ben Rowold zijn de leden en het zingt. Ton van Duinhoven zingt §chaaP- en bovenal het
'«R SeS°°.r fcPheuE£°r?-Uedat"Con„ry St™ tfa.tot en men kan met anders iets
blijde stem
(waarmee zij zich begeleidt)",
een bloem, over haar vriendinne-
tje uit Afrika (het is een missie- plaatje'
zuster) en in alles draagt ze haar
hrt""1.'n'.G°.d.lü"- A5'"1",' Hf fc;~mr^i;A*d7'weeïê'k'.nt apart
net ontroerendst m „Avec toi -AP<tiv«»r dan d* eerste- malle nieuwHRHBHP
„Pauvre devant toi". „Coeur de ijed;es als Thérèse als Call-girl". gel" van Cees Buddingh', waarop rieerd.
Dieu Blijdschap, dat God altijd voyage,, kolder als „Astro- Wim Terburg een geestige melo- rangementon,
!>01ht?rJS,vh^ar s!,eun en toever- „autenl^d" doen het uitstékend, die vond. en met het bekende „eigentijds" zijp
laat bbjft. het is de ongeveinsde E jaSDerina de Jong kan een Noordbrabantse
SISd^aki^nvaTo3' eCrlijk t^SS? zfj wordt een va" kwam een boer
mens, een kind van God. onze beste t>diseuses" te oorde- Maar "it al deze aardige lied'
aar wat zij hier doet. steken enkele
de beeldende kunst geïnteres- ^®ht
mooiste liederen ke melodie is de 18e eeuwse Des- seerd is, zag de heer C. B1?h» met overigens- geen andere be-
Mars). gezongen door het een van de wetenschappelijk doeling dan dat men het werk
Jap medewerkers van het Haagse van dit genie met andere ogen
Gemeentemuseum, zich ge- zal bekijken nu men tenminste
de achtergronden
de schutters", dat Conny Stuart
de' kdifktopSovertr^T'^orfrag"n1. lijkhedén waarvoor hij kwam ""^'be^km^sammKvï"'kan
U ziet. de keuze is zeer geva- te staan op eclatante w„ze heelt mS mdleï tot rend 1M3/M
„nieuwe" Mondriaan zich aan
kondigt endat dit proces om-
liedje „Daar sende ritme. Ik heb
Zwitserland", plezier J 1~"
als het
gevarieerd als de ar- weten te overwinnen.
'ie helemaal SÜH ul, llfU
het lichte dan- De bedoeling Mondriaan's schep- streeks 1907/ÓV voltrokken^
Maar dan moet er dus een ster-
top: Joan, de lyrische, klankscho- ke behoefte bestaan naar een ge-
Maria, de drama- loofsblijheid als die van Soeur
Dat zulke liedjes zo'n weerklank 'en mijns inziens de echte „tophits":
vinden bij de grote massa, lijkt WH ronden deze besorekine Conny Stuart met het zo gevoe-
verbazingwekkend, af met ee^ptoadS w'j al! Hull,ebroeck-liedje „Daar
T stak od nen morffen ppn ionv
misschien
Maar zij beiden staan
tische, fel expressieve.
Sourire!
Populair
De „Maslreechter Staar" dan
zingt onder leiding van Martin
Koekelkoren een populair pro
gramma: het Hallelujah van Han
del, Mozart's Ave Verum,
Brahms' Guten Abend, gut'
Nacht, Schlafe mein Prinz-
chen schlaf elh", walsen van Joh.
Stranss, operakoren, Russische
liederen (Dc twaalf rovers), ne
gro spirituals.
Het Is helemaal nog in de lie-
dertafelstijl en de keuze van het
repertoire is ook nog al aan
vechtbaar. Dat is het trouwens
ook op een 25 cm plaat uit de
Phillps-serie Klassieke klahkjuwe-
len 836701G2, stereo, ook in mono
verkrijgbaar), waarop hetzelfde
koor eveneens operakoren (uit
Wagner's Tannhauser en Flie-
cende Hollander, Gounod's Faust,
Verdi's Ernani en Weber's Frei-
schutz), alsook het Hallelujah en
Ave Verum plus O bone Jesu
van Palestrina en Handel's Las-
eia ch'io piangia uitvoert. Maar
wij zouden immers geen nurks
zijn en wie van krachtige man
nenkoorzang houdt „fris van de
lever", die kan hier zijn hart op
halen.
Een verzamelplaat van haar
grootste successen is nu gemaakt
(Decca DGL 800), en er staan
mooie foto's in het album. Daar
klinken ze dan, de aria „Casta hoeft te zijn, bewijst de plaat
diva" uit Norma, de Waanzinaria
uit Lucia di Lammcrmoor, dc
Klokjesaria uit Lahmé, de Jüwe-
lenaria uit Faust. de grote aria
uit La Traviata „Estrano", en tot
besluit komt de wals van Arditi
„II Bacio", pure bel-canto. Dit is
primadonnawerk!
Maar misschien vindt u al die
operamuziek toch eigenlijk geen
opgewekte kost: zo'n arme Lucia
di Lammermoor, zo'n arme Gil-
da, zo'n lieve arme Marguérite
ze komen allemaal droevig aan
hun einde!
Nu dan kan ik u wel wat
vrolijkers bieden. Wat zegt u van
een Johann Strauss Concert, ver
rukkelijke, meeslepende walsen als
„An der schonen blauen Donau",
„Rosen aus dem Süden", ,,Kai-
serwalzer" (voor mij de mooiste
wals van Johann Strauss), „Früh-
lingsstimmen". Een kostelijke
plaat (Philips AGL 04810) en dan
moet u de inleiding eens lezen
en de illustraties van het Wenen
uit 1845 eens bekijken.
„tophit" beschouwen,
„Een volk dat zingt(Philips
P600706R)Dit plaatje is uitgege
ven samen met de Nederlandse
Vereniging voor de Volkszang, die
v;; «.J..!j er een teksten- en melodieënboek-
S nol it je pïus toelichtingen heeft bijge-
daan. Zo kan men luisteren en te-
dat dit niet het^ eeval be' gelljk het betreffende liedjes mee-
rVH« lezen en vooral meezingen. Wel
nu de keuze van de tien volks
liedjes, genomen uit het gehele
Nederlandse cultuurgebied, van
het hoge Noorden tot het diepe
Zuiden (bij Duinkerken!), is voor
treffelijk gedaan en de presenta
tie is ronduit verrukkelijk. Eerst
de keuze: wie kent niet „Annema-
rieke" en „Mama, 'k wil 'n man
he". De dialogen worden gezoh-
stak op 'nen morgen
masseurken", het stoere matro-
■a***#*#*#*#*#*#*#
veel pingen „leesbaar" voor een gro-
deze plaat beleefd en tere groep dan de zogeheten hap- Mogen we de lezer thans uit
gaat ais py few^ te presenteren verwezen- nodlgen een imaginaire ronde
het niet hjkte Blok langs didactisch-educa- over de expositie te maken,
loslopen- tieve weg. Hij wist dusdoende de
luidkeels ontwikkelingsgang op duidelijke
wijze te traceren. terDIGQ
Koploper Welaan dan, reeds in de eerste
kleine zaaltjes zal men tegenover
de uitingen komen te staan van
kunstenaar, bij wie het maar
Laat Johann Strauss minister
president worden en er zal alom
tevredenheid heersen, zette de
tekenaar onder deze goedmoedige
Cachet
Koorzang
Wij blijven nog even bij de
koorzang. Graag willen wij nog
eens de aandacht vestigen op de
mooie langspeelplaat: het Der-
tlen-koren-concert. Lof zij den
Heer. den almachtigen Koning
der Ere (Philips AGL04826). een
keur van geestelijke liederen,
waarin door Haarlemse koren on
der Kees Deenik indrukwekkend
Gods lof gezongen wordt. Het is
helemaal een plaat om zelf mee
te zingen! En Kees Deenik laat
uitstekend zingen, in de maat,
zonder sentimentele verbreding.
Wie graag luistert naar de
prachtige koren uit Handel's Mes
siah, raden wij de 25 cm Decca-
plaat aan SWL8508 (stereo, ook
in mono), waarop door het Lon
don Symphony Orchestra and
Chorus onder Sir Adrian Boult
werkelijk voorbeeldig uitgevoerd
worden „And the glory of the
Lord", „For unto us a child is
born", „His Yoke is easy", „Be
hold the Lamb of God". .Lift up
your heads' „Hallelujah".
„Since by man came death" en
„Worthy is the Lamb... Amen".
De Wiener Symphoniker onder
Wolfgang Sarvalllsch spelen en zij
weten wel hoe een Weense wals
het allerechtste cachet moet krij
gen. Maar wie het nog beter weet,
dat is Herbert von Karajan. Op
een 45-toerenplaatje Decca CEP
5507 dirigeert hij de Wiener Phil-
harmoniker in de Ouverture en de
balletmuziek van Joh. Strauss'
„Die Fledermaus". Vanaf de eer
ste maat bruist het los, onweer
staanbaar, en wie onder déze mu
ziek zijn slechte humeur niet
verliest die is een hopeloze hy
pochonder. Tussen haakjes opge
merkt: Decca heeft de gehele
operette „Die Fledermaus" onder
Herbert von Karajan opgenomen.
En dan gaan wij tot besluit een
bezoekje afsteken bij de „lichte
muze". Kent u Gershwin's „Rhap
sody in blue"? Natuurlijk het
werk is misschien het eerste voor
beeld van „symfonische jazz" en
klassiek ge-
sinds 1924
Men ziet er dan ook een a:
tal fotomontages die kenner cca jvi
leek niet weinig nader tot de stro- al te z
ming brengen, waarvan Mondriaan doen en laten. Anders gézegd,"dë
destijds de grote koploper was. nog jonge Mondriaan ging, toe-
Eveneens toont luj aan gerust met een aanzienlijk talent
de kunstenaar in het algemeen, en een dj ernst eerbied
evolueerde van hetgeen hij vroe- voor zijn v£k
ger wai tot dat wat hij nu (vaak) I904 al dta »d ,„Vaar5 j„
Jeworden is, met het hier volgen- de Wejde" en Schuren
e rijtje: De Werkman: Het Ge- dee'')Wd?e%ijrmeSe"'S,ap'vo'S
nie, De Profeet, De Intellectueel, en onomstotelijk demonstreren.
De Ingenieui. Hoewel men hem in deze perio-
Van al deze groepen had Mon- de sterk getoucheerd en in de ban
driaan iets in zich en wie de ten- ziet van de toenmalige grote voor-
toonstellmg met aandacht bekijkt, beelden als Munch is er van ston-
zal de juistheid van deze bewe-de af aan een geheel nieuw
ring ervaren. geheel eigen aspect waarneem-
Molen
Pieter Cornelis Mondriaan werd baar, waarvan ivio.en aar
The Pioneers, door James Fen- de 7e maart 1872 te Amersfoort Gein" het eetuipenit; 1p„dT
imnrp Pfinnpr F.Pn hnpionHo rn. oohnrdn or. o.ro.-loorl to Mow Vnrlr Hoeveel Verdek is hij dan al
Wie in bezit wil komen van
meesterwerken der wereldlite
ratuur en gemakkelijk Engels vroegste periode de Amerikaanse deze twee jaartallen liggende pe-
leest, kan via de uitgaven van
The New American Library in McTeague, door Frank Morris, door de geweldige collectie wer- schilderde
Cooper. Een boeiende ro- geboren en overleed te New York Vciua-
de op 1 februari 1944: Van de tussen ,veer als het bewonderenswaardig
dere twee jaartallen liggende pe- ge doek „Boetderij bij
node geeft dese schouw een rijk drecht" onder zijn handen van-
beeld, daartoe in staat gesteld daa„ komt. De ïuministi,ch V|J.
eolleotie wer- .Boerenwoning"
ken die het Gemeentemuseum hoort, hoe geheel anders ook, toch
van dc meester bezit: met. wat nn<i u...-. V r
Een tragedie, die het leven
de hoofdpersonen in het San Fran- van de meester bezit: met wat nog bi deze jaren thuis ïn TP't
het fin-de-siècle be- Amerikaans aandoende uitbundig- algemeen zal dit vroegere werk
h.,d Van „r,„t .„r.k.n van „,e, „p wcerstande„ shSte„: ZIJfs
de bekende Signet Classics
reeks uitstekend bij blijven en
bovendien in ieder boek verze- schrijft. heid kan men gerust spreken
kerd zijn van nuttigt cn inte- The Tempest. Tllos Andronl- dè 8rootste °P di' «eb'ed- conventionele kijker zal
ressante beschouwingen van cus, Much Ado about Nothing,
autoriteiten op hun gebied, die ,F'iflrT>*dood S r nenueil der» wordt daFils'hij°tegeno™'r
Ham Shakesneare Vier werken dp «riVanticoKe, ''•jinlandsch
hij ziet
liam Shakespeare. Vier werken de ffiVanticehl"
met een voor- of nawoord de van _de grote Britse dichter, die Een verzameling die: in hoofd- komt te staan en hij ziet^Mom
uitgegeven werken begeleiden. 'n dit Shakespearejaar zeker snel zaak zijn bestaan dankt aan de driaan-s zoeken (en. vinden" ge-
Bieronder volgt een „verzicht vV
Eugenie Grande., door Honort Sr.V.ttïw'fevüJ11^^ «jS/f V^-
- b;!'d"d overzicht bijeen te bren- S verfi^tafe
het op de jvolle waarde
Conrad Kickcrt was de eerste
Hiiciann n-on vnnp p.. The Merry-Go-Round of Love
de revolutie vestigde and Selected Stories, door Luigi
de revolutie, vestigde pinandello Viiftien korte verha-
oorgoed de
i hetgeen de laatste tijd als
Signet Classic werd uitgege
ven:
And Quiet Flows the Don, door
Mikhail Sholokov. Dit boek, spe
lend in het Rusland
in 1928
deze begaafde schrijver.
Moll Flanders, door Daniel De
foe. Een vrouw in het zeventien
de eeuwse Engeland komt tot aan
zien. Een Brits binnenhuisje door
de schrijver, die door Robinson
Crusoë beroemd werd.
Peer Gynt, door Henrik Ibsen.
Het beroemde epos van de Noor
se dichter, dat diep geworteld
werken van de Franse auteur.
Pirandello. Vijftien korte verha
len van de hand van de Italiaan- 1934 de
se auteur, die zijn roem vooral „Ruit-gele strepen"
als toneelschrijver verwierf. j|
Mardi, door Herman Melville.
Een boek, dat Melville schreef,
voordat hij zijn grootste succes
had met Moby Dick, de geschie
denis van de witte walvis.
De thans in Parijs wonende te kunnen genieten Enhii^i 6
»nrad Kickcrt was de eerste is Km »2l !2aliT"
dit triumviraat, die reeduin me„ 2eker nfet
de Appelboom" uehunk. S
schapsbanden aan Mondriaan ver- ,,T)e rode
gelijkelijk rijke bezit in langdu
rig bruikleen aan het museum in
stond, waar het begrijpelijk
teder- _.Dan naar de andere grote zaal
The Golden Age and Dream stond, waar het bei'::i- Stilte
r oDays, door Kenneth Grahame, met de grootste zorg
de romantische folklore van The Octopus, door Frank Norris, heid gekoesterd wordt. waar men de kunstenaar" steetfs
zijn Scandinavische vaderland. Tess of the D'Urbervilles, door Dc dritte im Bunde ten slotte, verder voort ziet schrijden op weg
Thomas Hardy, zijn drie werken is ir. A. P. van den Briel, die naar de absolute stilte en stiil-
van allure, maar toch zullen zij in 1955 niet minder dan 16 wer- zuiverheid, ofschoon er ook hier
Europa minder belangstelling ken cadeau deed, waaronder de werken zijn („Stilleven met gem-
kken dan de overige hier ge- inmiddels wereldwijd bekende berpot"; „De griize boom" or
Bleak House, door Charles Dic
kens. Een aanval van de Britse
auteur op de rechtspraak van trekken dan de overige hier ge-
zijn land. en wel in het bijzonder noemde klassieken der wereldli- ».De rode wolk'
bij de behandeling van een erfe- teratuur.
niskwestie. J
ereldwijd bekende berpot"; "„De" grijze" boom" „n
..Zelfportret 1918") die niet de
minste moeite in appreciatie zul-
Strak tempo
Hier hoor men het „Hallelu
jah", zoals het gezongen be
hoort te worden, in het juiste,
strakke, allegro tempo en t met
de echte Handel-dynamiek. Ja
de Engelsen behoeft men niet
te leren hoe Handel te zingen.
Zij hebben een Handel-traditie
om trots op te zijn.
Sir Adrian Boult .gebruikt heus
geen klein koor en orkest, maar
alles blijft licht en stralend van
klank.
Voor Italiaanse operamuziek
moet men bij de Italianen te
recht. Zij brengen er een vuur en
tegelijk een speciale gevoeligheid
in, die misschien geen ander land
kan opbrengen. Het gaat Wel eens
niet al te zuiver erin toe. maar
het klinkt allemaal zo „echt". Op
de Decca-plaat DGL 801 zijn een
aantal beroemde koorfragmenten
samengebracht: het koor en or
kest van de Academia di Santa
Cecilia uit Rome onder Alberto
Eredc voert het merendeel uit.
en verder hoort men in het Klok-
kenkoor uit dc Paljas Mario del
Monaco.In het Kerkkoor uit de
Cavalleria Rusticana Giuletta Si-
mionato en Anna di Stasio, en in
het Zigeunerkoor uit de Traviata
Angela Vercelli en Dario Caselli.
Zoals u reeds uit deze kleine op
somming ziet, zijn de geliefdste
fragmenten gekozen. waaronder
ook o.a. het Slavenkoor uit de Na-
bucco en uit de Aida het Triomf-
koor en de Mars. Ja dat is
écht Italiaanse opera.
ontsnappen schoksgewijs
Voor wie in verdere feitelijkhe- len geven,
den geïnteresseerd is, moge nog
dienen dat Mondriaan van 1892— Een tussenzaaltie Is »wiM
1897 opgeleid werd aan de Rijks- het werk van b„"
academie te Amsterdam, waar- genoten met aan de wanden het
na hij o.a. in Brabant en her- werk van Bart van der Tort
haaïdehjk in Domburg ging wer- Theo van Doesburg, Nicholson en
het overige ingericht met de
aarde Rietveld meubelen:
dergelijke
de trant van Toorop -IM
ters die zich daar toentertijd "al waaraen.
mpp hielden: Wij schrijven In^het laatste vertrek kan men
ken, alvorens hij
impressionisme in
Breitner, overgaat tot
1-1 ET lezerspubliek is de demjsch gevormd fabrikant. Ed- vermomde ikfiguur, of anders de
11 zard, een keiharde uitzuiger, geschiedenis van een vrouw ge-
laatste jaren aan wonder
lijke titels voor romans en
dichtbundels gewend ge
raakt. Men zou een studie adellijk.'
het fabrieksbedrijf de schreven door
enige levensvulling is, en van
vrouw, het hele boek door
freule genoemd, telg van een
verarmd geslacht. Men denkt
dan 1908. Eerst omstreeks 1910 genieten van de onvolprezen"^
ziet men dan de strak gesty- kenkunst van de meester en hem
leerde werkwijze zijn intrede tevens als aquareliist van grote o^
doen die later zou lelden tot het de, bewonderen in „Boerenhofstel
cubisme. de-1905" „-"oeicnnoisie-
Als hij dan van 1911-1914 in Men begrijpt, dat de hierboven
noodzakelijk
sleutelro-
Het ontbreekt dit gezin materieel man omdat alle figuren léven,
aan niets. Ze leven in luxe, re'
zen overal heen in altijd wee
duurdere en luxueuzere auto';
zijn de verwende (en achter hui
rug verwenste) gasten
kostbaarste hotels, de
van de meest verfijnde winkels.
ook die welke even beschre
worden zonder dat ze in het ver
haal een duidelijke functie heb
ben. Zelfs de chauffeur-huis
man de knecht aan het eind van het boek
klanten maakt de indruk van naar de
werkelijkheid te zijn getekend.
kunnen wijden aan titels om
daarmee een bepaalde tijd te
karakteriseren. De moderne
titel verenigt dikwijls twee
zaken: iets absurds en de be-
a 7i rr7„ van ae meest vernjnae winiteis. wdTSexijniiciu ie
hoefte om op te vallen. Zoals Genegenheid onderling ontbreekt De verteltrant i:
er te veel lichtreclames zijn, ->- -
zo zijn er te veel boektitels.
Ze kunnen niet gek genoeg
klinken, als ze maar tot de llculK
lezende enkeling doordringen. do^^rasiTonden
De Krekels van de Ziel is een q
romantitelde auteur heet haar haat overmatig gescherpt
G. van de Walcheren en de ze ziet haar ouders als carica-
turen. Het verhaal schetst haar
naam van de Uitgeverij is ontwikkeling van kind tot vrouw.
J. M. Meulenhoff te Amster- Dat vrouw-zijn verovert
dam.
'olkomen. Het kind haat haar
ouders, ze kan de woorden va
der en moeder niet over de lip-
Een krijgen. De vader heet bij richting
aar Edzard en de moeder do
altijd omgeven
-hondjes, die
rouwelijk, dat de fictie
Nina als vertelster als mislukt
moet worden beschouwd. In de
richting van een sleutelroman, al
thans een overwegend aan de
werkelijkheid ontleend boek.
zen allerlei details die nooit
ik bedoel op literair niveau. De Dan is er het nieuwe Jeruza-
zinnetjes ontsnappen schoksge- lem, met de gouden straten.
wijs aan des auteurs borst, soms Dan Parijs gaat werken zal hij. na de gegeven "indicaties" injuazaKPmir
lang, soms kort. Om dc kortade- 7Wa,.to beïnvloeding van het cubisme te beknopt moesten zijn waar hei
migheid te compenseren eindigt j?. mouw ge- hebben ondergaan en verwerkt, een maar liefst 155 nummer* nJï
zeker een kwart van alle volzin- schudde meditatie, met veel wit, al spoedig tot een meer abstrac- vattende expositie geldt en
nen met een uitroepteken. Op £en snel doornemen van stichtely- te vorm geraken. lijkt niet ondienstig dit verdof
blz. 66 treft men er zelfs twee ke clichés, want de jongen wacht Tijdens de mobilisatiejaren ai te ronden met efn nlr
aan; daar staat: Jn de £ang al op de kopij. En 19141918 is de kunstenaar weer tigenswaardige punten waarvan hL"
tevens - en dat is heel vreemd in zijn vaderland te vinden, waar cltalogus gfwfe Wakt Z
Br ging ie,s totaal nis en SÉ
het duurde met lang af het boek bedient aan de onvolprezen kleufvlakken ontstaan 8 SSÏdS'tuS d""!,"!''?'
kwam zelfs zo ver dat ik voor Prikkelidyllen van Cornelis Veth, ri_ tï sehïï?"n nn a. Jer de ta,eI
de school en de kinderen mijn een verzameling parodieën die ik V)Q Stlll we bij de d'ngen, „die
bijmim elk beginnend auteur ter lezing comno*iMe „lehad hebben". De
aanbeveel. In Buffalo Bill, de Tijdens dit verblijf in Neder- toonstelling ppp™ 2 deze ten"
Held. y.an. het Wilde Westen, land richt hij met Theo van gesohiMorf ;g fpff-d 1S- w?rd
door toevlucht zocht
ouders!!
De schrij
mondeling verlener zijn.' 'maar van de goedkope sensatlelectnür Bari'van der "Lecie" hét"tijd! ze «ra ^nén'—ÏÏL0-6"
zijn tijd (een halve eeuw te- schrift ..De Stiil" nn mnnmnr, ken nog step
Brussel. Door het hele boek heen met uitschieters in de
goede
herinnering be- passages. Goed
enkele sublieme
door op een gegeven ogenblik halve dan dat het gedragen bl. 58
huis weg te lopen naar het wordt door dat
goed als
schrijven van het opwinden
de klok op bl. 6. de passage op
dliteit
elk beginnend auteur
aanbeveel. In Buffalo Bill,
Held van het Wilde Westen, land richt hij met Theo
boeiend steekt Veth de draak met de stijl Doesburg, Oud. Rietveld
Bart utm der Leck het tijd- ze tien lijnen en zestien Ideurriiik-
scnrift „De Stijl" op, waaraan ,n°£ steeds niet lang genoeg
hij zich in 1925. na een breuk am alles te zieS wat er
met Van Doesburg weer ont- ^Lniet zeSëen dat
trekt. 5T aclJ t dlt schilderij iets anders
reldoottog" Xdelf
composities me. lol h^uiter^e de Ueud- eTlS^eTf"zoS
belevenis kun-
schrijven is iets meer' (en ook v - -
ij- iets minder) dan spreken. Men rup- In dat soort boekjes ook die
kan het boek misschien het best fultus van het uitroepteken, de
een lange brief noemen, overwe- _rte zjnnetjes die nergens door-
gend geschreven in de praatstijl.
lopen, de sterke zaken die kreets-
gewijs worden verhaald. Onge
veer op deze manier:
Met de psychische krekels JU
kwestie wordt zoiets bedoeld als rjSte kent. Daar leeft ze een poos milieu,
de daimoon van Socrates. Dat met een Antilliaanse bokser, die en waaruit
was een soort hoedende macht, altijd verliest en zich dan
die hem van woorden en hande- drinkt. Edzard krijgt de lucht
lingen terughield, nooit tot iets haar verblijf in Parijs
gedachten- hotelpersoneel tegenovei
rijke
complex: haat tegen het eigen gasten, de tekening van de zalm-
Minder grillen
plaats. Over Joan Sutherland
behoeven wij niet veel meer te
vertellen. Zij staat wel minder in
het nieuws dan haar collega Ma
ria Callas, omdat ze niet zoveel
grillen en kuren er op na houdt.
intuïtie achter,
want zijn denken zei dan ja en
zijn intuïtie nee. Nina, de hoofd
figuur uit de roman die we hier
bespreken, heeft een daimoon die
precies andersom werkt. Zij
noemt die innerlijke stemmetjes
de krekels van de ziel, de inner
lijke muziek van niet zozeer het
hogere, als wel het echte, het
subjectief-beterc. Nina is de doch
ter uit het huwelijk van een aca-
dit adres loopt Nina
■if telkens een
te gaan le-
gevangen zit
zich abrupt be-
vrijdt. gehoor gevend aan het landschappelijke
sjirpsignaal va
brengt krekels doet
soort autobiografie denken dan
aan eeri artistieke creatie.
vissers op bl. 116. Subtiel
bl. 40 de beschrijving v;
landschappelijke stilte en een
de innerlijke overeenkomstig tafereel boven aan
blz. 189. Maar dikwijls, heel dik
wijls. herinnert de stijl aa
u. --meditaties in
niet bang maken!
Dat kunt u denken!
Met één schot legde hij zes -
die rode ellendelingen neer!
Dat gaf verwarring'
baas liet zich bePcrkte elementen (twee lijnen v'
wit vlak b.v.)
pal vóór de oorlog"(in" 1940 als' ders TernpvinH«„W m?° nergens an"
hij in Londen vertoeft) allemaal zullen nodig ziin ïïïfrfL® woordpn
weer wat gecompliceerder wordt, snreken pf* daarover te
De laatste levensjaren die hij SÏ*SbïleWe dje hanT
in New York slijt (van 1940- er reden ziin o™* w°°rden "1
1944) besteedt hij aan composi- te zit ton to de -ndnaan bij
ties, opgebouwd uit banden van Een men tog
kleine kleurvlakjes. waarvan al tl L o we ons maar
j*Ve gr?ag blJ aansluiten en die
het „ondergaan" van dit boeien-
krfHkenre helpen vergemak-
de De Sioux kozen de vlucht!
HEUS NIET
paalde i
be-
Het boek begint en* eindigt MERKWAARDIG
met Edzards sterven, volgens het
bekende procédé.
En nu Van de Walcheren.
(jooiuc souiuie-iiicunaiies in vroe- j,
gere kerkbladen, geschreven door boek op b.v. op
gevierde kerkelijke voorgangers.
blz. 54.
,Hoe ik dit i
Een trieste geschiedenis, een
door haat geïnspireerd verhaal,
gedragen door een onuitgespro
ken cynisme; misschien een sleu
telroman met een als vrouw
De kaft spreekt van „een over
rompelende prestatie van een
van Nederlands belangrijkste na
oorlogse schrijvers". Men heeft
hier te doen met een merkwaar
dig geval. Strikt genomen kan de
auteur helemaal niet schrijven,
deze manier:
Nee, ze hebben het mij heus leegte,
niet verteld! fk weet het!
Toch weet ik het precies. Heus!"
Ontelbare keren heb ik het Is dit literatuur, lezer?
meegemaakt. Altijd weer be- Ik weet het niet!
gon het liedje opnieuw. Heus niet!
Het behoorde tot dat luchtle- C. RIJNSDORP
dige, waarin ik opgroeide, die rfJ?„st^at' za} well'cht de hem oin-
ringende natuur door de ogen en
m het kleurengamma van Mon-
nfJfan ?e'^s als men zich
niet op dezelfde golflengte van de
bevindt, zal het moei-
deze dwingende
kunstei.„_
lijk zijn l...
macht te ontkomen!
GIJS KORDING
