Signaal, Nederlands meest
geheimzinnige fabriek
Antirookactie is op
niets uitgelopen
Medewerking
aan Hawk en
Starfighter
Opfok van slachtdieren
levert geen gevaar op
?0iMccf
Wintermantels (rond 100)
hangen al gereed
L964
7
WOENSDAG 22 APRIL 1964
Cacaozwendel
Twee directeuren
blijven in arrest
De beide directeuren van het alge
meen controlebedrijf (A.C.B.) in Am
sterdam, de 57-jarige H. F. H. uit Bad
hoevedorp en de 64-jarige W. H. H. uit
Amsterdam, vorige week gearresteerd
onder verdenking van verduistering c.q.
opzettelijke heling van grote partijen
cacaobonen gedurende de afgelopen 3
jaar, blijven in hechtenis.
De officier van justitie, aan wie het
tweetal gisteren werd voorgeleid, heeft
van de rechter-commissaris een bevel
tot bewaring tegen de twee directeu
ren gevorderd, dat werd verleend. (Het
is zes dagen van kracht en kan een
keer met dezelfde termijn worden ver
lengd)
Het omvangrijke onderzoek van de
recherche der rijkspolitie te water in
Amsterdam is nog niet afgesloten. Bij
verschillende cacaoverwerkende fabrie
ken zijn nu tekorten vastgesteld bij de
afleveringen van partijen cacaobonen,
die het A.C.B. aan deze fabrieken in
de afgelopen jaren heeft gedaan. Een
groot bedrijf uit het zuiden des lands
heeft inmiddels reeds aanfigte gedaan
en is ook voornemens een civiele pro-
dure tegen het A.C.B. in te stellen.
Het onderzoek strekt zich ook uit tot
bedrijven in West-Duitsland en België.
De directeuren zouden de afgelopen drie
jaar naar schatting voor een bedrag
van f250.000 hebben verdiend door de
verkoop van partijen cacaobonen. Tegen
over de recherche hebben zij de ver
koop toegegeven, maar zij ontkennen de
verduistering.
Met speldje en politie het gebouw door
(Van een onzer verslaggevers)
Nederlands meest geheimzinnige
fabriek wordt hij wel genoemd. De
bezoeker, die er binnentreedt niet
dan nadat BVD-ambtenaren nauw
keurig zijn verleden zijn nagegaan
wordt er ontvangen door geünifor
meerde politieagenten, die hem een
speldje op de revers prikken als be
wijs dat hij „gescreend" is.
Van buiten ziet het er allemaal
nogal onschuldig uit: een modern
en strak gebouw even buiten Henge
lo aan een uitloper van de zoutvel-
den. Op de gevel de weinig zeggen
de naam N.V. Hollandse Signaalappa
raten. En achter de ramen hard wer
kende typistes, net als in ieder an
der kantoor.
Maar dring niet verder door want
dan stuit men op bergen militaire ge
heimen. Geheimen, die de directie zo
diep mogelijk in de brandkasten ver
bergt. Op bevel van onze eigen mili
taire autoriteiten én op die van
NAVO. De bezoeker zal overigens i
Sigarenwinkeliers constateren
(Van onze soc.-econ. redactie)
Het afgelopen halfjaar is voor de
sigarenwinkeliers in Nederland verre
van aangenaam geweest. Duidelijk
bleek dit vandaag op de jaarverga
dering van de Ned. Bond van Chr.
Sigarenwinkeliers. De heer P. J.
Dijk, voorzitter van deze organisatie
noemde in dit verband de wijzigin
gen in de tarieven van de omzetbe
lasting op sigaren en sigaretten en
de anti-rookcampagne. Naar zijn me
ning is deze campgane nu echter vrij
wel doodgelopen, omdat er weten
schappelijke publikaties zijn ver
schenen, die beweren, dat het roken
helemaal niet als eerste oorzaak ge
noemd moet worden van allerlei
kwalen.
Weinig waardering bleek de bonds
voorzitter te hebben voor wat radio, pers
en televisie in woord en geschrift over
deze zaak hebben ten beste gegeven.
Deze media zouden voor de toekomst al
leen nog maar op succes kunnen hopen,
wanneer zij weer „met iets nieuws kun
nen komen".
Door alle eeuwen heen is tabak als een
genotmiddel bekend geweest en er zijn
altijd mensen geweest, die dit produkt
hebben verfoeid, en zij zullen er ook wel
altijd blijven. Overigens werd in bonds
vergadering, die te Amersfoort werd ge
houden, geconstateerd, dat tot het einde
van het vorig jaar het gebruik van
Enkele buien
p het algemeen weerbeeld kwamen
in de afgelopen 24 uur geen grote
veranderingen voor. Het weer in onze
omgeving bleef onder invloed van een
depressie, waarvan de kern zich van
Ierland naar Schotland verplaatste en
tegelijkertijd minder diep werd. Zuid
westelijke winden voerden op de flank
van deze depressie wat koelere en on
stabiele lucht aan, waarin plaatselijk
buien voorkwamen. Een kleine storing
die zich van een depressiegebied op
het westelijk gedeelte van de oceaan
heeft losgemaakt, was vanmorgen ten
westen van het Engelse kanaal aange
komen. De storing koerst naar onze
omgeving en zal morgen de bewolking
en de buiigheid tijdelijk doen toene
men. In de temperatuur wordt niet
veel verandering verwacht.
HET
ZON EN MAAN
Donderdag 23 april: zon op 5.27. onder
19.51 uur; maan op 16.07, onder 4.53 uuc
Zondag 26 april: volle maan.
Hoogwater Schevenlngen
Donderdag 23 april: 1.05 v.m.; 13.28 n.m.
baksartikelen in Nederland nog is toe
genomen.
Succes
In zijn openingswoord besteedde de
voorzitter bijzondere aandacht aan de
nieuwe Tabakswet, die vorige week door
de volksvertegenwoordiging werd
vaard. De heer Dijk vermeldde niet
der enige trots, dat dankzij de activitei
ten van de bonden van sigarenwinke
liers art. 26 van de nieuwe Tabakswet
een wijziging heeft ondergaan, zodat al
leen zaken die rookartikelen verkopen
een sigarettenautomaat mogen exploite
ren. Een daartoe strekkend amendement
werd ingediend door o.a. de heer G. A
Kieft (AR).
De heer Dijk noemde dit een groot
succes, want zonder deze wijziging
art. 26 zou naar zijn mening het aantal
sigarettenautomaten in Nederland enorm
zijn uitgebreid. Ook het feit, dat de ban-
derollenbescberming in de nieuwe Ta
bakswet is opgenomen, stemde de heer
Dijk tot voldoening.
„Wanneer de organisaties er niet
ren geweest", aldus de heer Dijk,
deze gunstiger regeling in de wet beslist
niet uit de bus gekomen". Ook de mar
geregelingen, die met de sigaren- en
sigaretenindustrie tenslotte toch nog tot
stand konden komen, zag hij als een
duidelijk resultaat van de grote activi
teiten van de winkeliersbonden in deze
branche.
De heer Dijk trok het zelfs in twij
fel, of er zonder de activiteiten van de
bonden, wel een vestigingsbesluit voor
de sigarenwinkeliers was gekomen. Deze
sector zou dan wellicht geheel vogelvrij
zijn verklaard. Het recht en de noodzaak
van organisatie achtte de voorzitter
weer eens ondubbelzinnig bewezen.
De heer Dijk deed een beroep op de on
georganiseerden niet langer aan de kant
te blijven staan en alleen maar van de
resultaten van het werk te profiteren.
Voor de toekomst voorzag hij nog wel
we moeilijkheden, maar de organisa
ties zullen dan zo sterk mogelijk moeten
om ook hieraan het hoofd te kunnen
bieden.
HET WEER IN EUROPA
I Rapporten hedenmorgen zeven uur
uil s*
ë-c|£si B"S BÏ.Z*
Den Helder onbew.
I Helsinki
I Helsinki
Stockho
1 Oslo
Kopenli.
Aberdeen
Brussel
Luxemb.
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
Mtinchen
Zürich
regenbul
zw bew
h bew
rindstil 17 3
zover komen, want het halt van de be
wakers is onverbiddelijk.
Trouwens al zou men vrij kunnen
rondneuzen, dan nóg zou men er wei
nig sluiers kunnen wegnemen. Wat de
bezoeker zou zien zijn slechts details
zelfs de meesten van het 2800 rr
tellend personeel weten niet voor welke
grote puzzel zij hun eigen kleine stuk
je maken. De produkten (voor marine,
leger en luchtmacht) worden samenge
vat onder namen, die het geheim ver
borgen houden: vuurleiding voor kanon
nen, geleide projectielen, torpedo's ge
schut; radar-installaties, systemen voor
de luchtverdediging en de luchtbeveili-
ging. Zo wordt er onder meer de vuur
leiding voor de Hawk gemaakt en de
radar voor de Starfighter.
past aan de speciale wensen van
afnemer. In de militaire technieken
treedt zeer snel veroudering op. Daar
om kan men slechts kleine series pro
duceren. Wat niet wegneemt dat er d<
laatste jaren toch nog een omzet van
100 miljoen gulden wordt geboekt.
Philips
Export
Zegt dr. ir. A. de Graaff (een der
directeuren): er zijn in de wereld zeer
weinig particuliere bedrijven, die zich
zo op militaire produktie concentreren
als wfj; niet minder dan 95 procent van
onze produktie is militair, waarvan
driekwart is bestemd voor de export.
Die expot betekent voor de fabriek
een zware concurrentiestrijd. Vooral
met de V.S. Dit komt, zegt de heer
De Graaff omdat in Amerika de ont-
wikkelings- en de produktieopdrachten
meestal worden gescheiden. In Neder
land ligt dat anders. Daar zijn ont-
wikkelings- en produktiekosten vervat
één opdracht. Waar Amerika dus kan
leveren tegen prijzen op basis van pro
duktiekosten, moet Nederland daarin
ook zijn ontwikkelingskosten verreke-
Onze taak is dus aldus de heer
De Graaff, zo efficiënt mogelijk te
ken. Dat wij hier wel eens in slagen
blijkt uit het feit dat de Amerikaanse
•uurleiding-apparatuur
heeft gekocht
Nationalisme
Naast die concurrentie heeft de fa
briek te vechten tegen een toenemend
nationalisme. Politieke invloeden gaan
steeds sterkere mate een rol spelen
NAVO-bestellingen. Zo stellen de V.S.
de NAVO het principe, dat NAVO-
landen vor hun militaire uitrusting op
dit gebied een evengroot percentage
hun orders in Amerika moeten plaat
als het percentage dat de V.S. bij
dragen aan de NAVO (30 procent).
Dit heeft er toe geleid dat de Hol
landse Signaal thans zoekt naar eer
aanvaardbare combinaties
met andere landen. Maar dit is een
rovende zaak, aldus de heer
Graaf.
Trouwens ook in Europa zelf vormt
het nationalisme een moeilijk t
barrière. In een aantal landen zoals
Spanje, Noorwegen en Italië zijn de mi
litaire bedrijven staatsondernemingen.
In Frankrijk komt deze vorm welis
waar niet voor, maar daar denkt men
nationalistisch dat een buitenlandse
leverancier er vrijwel niet binnendringt.
Veel meer dan een civiele industrie
de Hollandse Signaal gebonden. Im-
ers, zij is niet vrij in de keuze var
haar afnemers. De klantenkring moe
zich beperken tot de NAVO-landen er
daarnaast een aantal politiek neutrale
landen, die in de wereldpolitiek voor
de NAVO aanvaardbaar zijn.
Bovendien moeten de produkten zich
aanpassen aan militaire concepties en
dat houdt in, dat een produkt nooit een
lang leven is beschoren en de uitvoerifig
regelmatig moet worden aange-
Ondanks die sterke gerichtheid op
het militaire blijft Hollandse Signaal
een particuliere onderneming. Wc«is-
waar heeft de Staat 2,5 miljoen gulden
van het 30 miljoen grote aandelenkapi
taal in handen, maar de rest is geheel
in bezit van een particulier bedrijf:
Philips. Tot deze vorm kwam mei
1947.
Voor die tijd werkte de onderneming
vrijwel geheel met Duits Siemens-kapi-
taal onder de naam Hazemeyer-Sig-
naai. Dit bedrijf werd opgericht vlak
na de eerste wereldoorlog toen Siemens
in Duitsland niet meer mocht produce
ren, althans geen militaire apparatuur.
Om de buitenlandse afnemers toch te
kunnen bedienen richtte Siemens toen
in Nederland Hazemeyer-Signaal op.
In 1945 viel deze onderneming als
vijandelijk vermogen onder het Be
heersinstituut, maar omdat men vond
dat een dergelijke industrie voor ons
land niet verloren mocht gaan werd
tot de huidige vorm besloten.
Niet op VVD-congres
Vragen aan minister
of objectiviteit van
NTS-joumaal
Ging de NTS-journaal-redactie objec
tief te werk toen zij afgelopen zaterdag
niet verscheen op het WD-congres in
Eindhoven?
Deze vraag stelde mevrouw Van So-
meren-Downer, liberaal lid van de
Tweede Kamer aan de minister van on
derwijs. kunsten en wetenschappen.
Hebben de jaarlijkse congressen der
politieke partijen objectieve nieuws
waarde?, zo vraagt zij verder.
Voorts wijst mevrouw Van Someren er
op, dat de NTS wel aandacht besteedde
aan het onlangs gehouden CHU-congres.
Het Kamerlid zegt, dat met de NTS-
journaaldienst afgesproken was. dat deze
naar Eindhoven zou komen. De teksten
waren tevoren toegezonden.
Nu de NTS niet verschenen vraagt
mevrouw Van Someren. indien minister
Bot deze gang van zaken onjuist acht, er
bij de NTS op aan te dringen, dat vol
strekte objectiviteit betracht wordt bij
het verslaan van politieke congressen.
Vier militaire parades
op Koninginnedag
Ter gelegenheid van de verjaardag van
de Koningin zullen in vier plaatsen in
ons land, namelijk in Amsterdam. Arn
hem, Breda en Kampen, op 30 april mili
taire parades worden gehouden. Dit jaar
rüdt er betrekkelijk weinig zwaar mate
rieel in de parades mee. Ook het aantal
parades is teruggebracht (vorig jaar wa-
verkoudheid? WITTE KRUIS
MAAKT U VLOT WEER FIT!
Geen hormonen in het voedsel
Minister Biesheuvel (landbouw en vis
serij) heeft de gedachte, dat de in Neder
land gevolgde methode van opfok van
slachtkalveren en slachtkippen o.m. zou
inhouden dat aan de voeding van deze
dieren voor de gezondheid van de
consumenten hoogst nadelige che
mische stoffen, met inbegrip van hor
monen en bepaalde medicijnen worden
toegevoegd, als onjuist van de hand ge-
Hij ziet ook niet in, dat in het licht
van de huidige ontwikkeling op het ge
bied van mestmethoden de Nederland
se dierenbeschermingswetgeving, die nog
kort geleden werd herzien, opnieuw aan
passing zou behoeven.
De bewindsman zegt dit. mede namens
staatssecretaris Bartels (sociale zaken en
volksgezondheid) en "minister Scholten
(justitie), in antwoord op schriftelijk^
Vakbonden niet
achter staking
bij KLM
De drie Nederlandse vervoersbonden
zullen geen gehoor geven aan de oproep
tot solidariteit, die de Amerikaanse vak
bond van transportarbeiders tot hen heeft
gericht in verband met de staking
170 leden van het grondpersoneel
de K L M. in New York.
Dit blijkt uit een communiqué vai
voorzitter van de bedrijfsgroep burger
luchtvaart van de Nederlandse bond van
vervoerspersoneel. de heer J. K. Post en
de personeelschef van de K.L.M., de heej
P. Schlingermann.
Zij hebben vastgesteld dat het geen
conflict betreft met betrekking tot de
loon- en arbeidsvoorwaarden van het
desbetreffende personeel. Op de achter
grond van het conflict speelt het door de
K.L.M. inschakelen van een andere firma
het verrichten van de afhandelings
werkzaamheden op het vliegveld te New
York
In hun beraad zün zij dan ook tot de
conclusie gekomen, dat vooralsnog geen
medewerking verleend kan worden aan
de staking, respectievelijk aan het wel
slagen ervan.
vragen van het Eerste Kamerlid dr. Fred
L. Polak (soc.). naar aanleiding van de
publikatie in Groot-Brittannië van het
boek Animal Machines (dierlijke machi
nes) van Ruth Harrison. Volgens het boek
zouden kippen, kalveren, varkens en an
dere dieren gekweld worden bij het
slachtklaar maken. Hiertegen kan worden
opgetreden op grond van de huidige die
renbeschermingsbepalingen, wanneer van
duidelijke onnodige kwelling sprake is.
aldus de minister.
Bij een op 24 juli 1957 in werking ge
treden verordening van het produktschap
voor veevoeder is de toevoeging aan vee
voeder van hormonen, antibiotica en me
dicinale preparaten in beginsel verboder.
Toegelaten is de toevoeging van bepaalde
aangewezen antibiotica aan bepaalde
soorten veevoeder en wel tot maximale
doseringen die zo laag zyn dat voor
zover nu bekend is, hiervan geen nadeel
voor de volksgezondheid zal zijn te ver
wachten.
Met het oog op de gevaren door toe
voeging van bepaalde stoffen aan het
veevoeder voor de volksgezondheid en
gezondheidstoestand van vee en pluim.
volgt de regering de ontwikkeling
sr nauwlettend, zo zei minister Bies
heuvel.
Of en in hoeverre de overige door Ruth
Harrison beschreven mestmethoden in
derdaad voor de dieren een kwelling zijn
door de aan deze methoden inherente
wijze waarop zij worden gehuisvest en
gevoed, is volgens de bewindsman een
vraag waarop een positief antwoord veel I
minder gemakkelijk valt te geven dan de j
schrijfster doet voorkomen.
„De zevende sluier"
niet te zien
De voor vanavond aangekondigde film
„De zevende sluier", door de NTS te
vertonen op het tweede net, vervalt
Hiervoor in de plaats komt eveneens
tussen 9 en 10.30 uur. de speelfilm
„Western Union" naar het gelijknamige
boek van Zane Grey gemaakt onder
regie van Fritz Lang.
Het is een klassiek Wild West-verhaal,
waarin de aanleg van de eerste tele
graaflijn van Omaha naar Salt Lake
City wordt uitgebeeld. De film is goed
gekeurd voor kijkers boven 14 jaar.
Voor de komende week zijn de vol
gende programma's, uit te zenden op het
tweede net. vastgesteld. Zondagavond
(26 aprill NCRV: 9 tot 9.30 uur „Joan
Sutherland zingt", een programma van
Engelse en Autralische t.v.-maatschap-
pijen in co-produktie vervaardigd. Daar
na een uur gezamenlijk programma van
AVRO. KRO. VARA en VPRO: directe
reportage van de Europese kampioen
schappen judo uit Berlijn.
Dinsdag 28 april: NTS. 9 tot 10.45 uur
speelfilm „Het verdeelde hart".
Zaterdag 2 mei: rechtstreekse uitzen
ding uit Hannover van de Europa-quiz
„Einer wird gewinnen" met Hans Joa
chim Kulenkampf en weer een deelne
mer uit Nederland erbij. Tijd van uit
zending: 8.15 tot 10 uur.
TV-documentoire over
Jehova's getuigen
In een televisiedocumentaire, uit te
zenden op dinsdag 29 april a s. tussen
9 15 en 9.45 uur. vraagt de AVRO aan-
dacht voor het wezen van de sekte
Jehova's Getuigen, welke omstreeks
1872 in de V.S. naar een idee van Char
les Taze Russell werd gesticht
De leer van de Jehova's Getuigen,
welke een onkerkelijk karakter heeft,
is over de gehele wereld verspreid en
een van de kenmerken is de intensieve
propaganda, welke wij ook in Nederland
kennen.
Roelof Kiers heeft nu een documen
taire gemaakt waarin o.m. wordt ge
toond op welke wijze de leden van
de beweging worden gedoopt, hoe de
vergaderingen worden gehouden, hoe
de plechtigheden verlopen en waarom
de aanhangers van deze beweging in
totaal ongeveer een miljoen en in Ne
derland alleen plm. 13.000 de thans
bestaande staten als „creaties van satan"
beschouwen en zich daarom tegen
dienstplicht, belastingwetten en andere
overheidsinstellingen verzetten.
„Als u 't mij vraagt"
blijkt succes te zijn
De makers van het NCRV-televisie-
programma „Als u het mij vraagt" heb
ben het natuurlijk niet kunnen laten,
gebruik te maken van de diensten van
het bureau Intomart om nu ook eens
een opiniepeiling te laten doen aan
gaande de waardering voor deze uitzen
dingen.
Het „rekentuig" heeft daarbij uitge
bracht, dat bet programma er best in is
gegaan bij de kijkers. Op de vraag:
„Wat is uw oordeel over dit program
ma?" antwoordden 63 pet van de 509
ondervraagden (boven 18 jaar en met
televisie thuis): goed; 30 pet zei: mid
delmatig, 5 pet: slecht en 2 pet had gecu
mening.
Tweede vraag: „Zoudt u voortzetting
op prijs stellen?" leverde de volgende
antwoorden op: 79 pet ja, 16 pet neen.
5 pet geen mening.
Zulk een uitslag (men kan het nu
eenmaal nooit iederéén naar de zin ma
ken) betekent een compliment voor het
programma. Op deze grondslag kunnen
de samenstellers gerust overwegen, de
reeks in het volgende seizoen voor te
zetten.
Commentaar
T~IE natuurkundeles in het Bredase
lyceum met dr. L. van Egeraat
in de klas slaagde niet zo best als
andere AVRO-uitzendingen onder de
titel Uit de school geklapt". Iedere
kijker kon zien, hoe het onderwerp
de communicatie van te voren
was gerepeteerd: de notities stonden
keurig op het bord en een foto van de
primitieve grammofoonplaat die (mg
eensin de les werd gemaakt, lag
al klaar om als geschenk aan de
gast te worden aangeboden.
Het kostte de leraar, ir. H. Mulder
telkens wat moeite om dr. Van Ege-
raat's toeristieker in zijn betoop
met de haren bij te slepen, maar dan
nam de ex-leerling dat betoog di
rect over en ging de les een heel
andere kant uit. Ook gedroeg de gast
zich niet als een meegaande figuur
in de klas, hij weerstond de leraar in
diens opvattingen over tele-commu-
nicatie en het kwam enkele malen
tot een wat opgewonden langs elkaar
heen praten, waarbij de klas min of
meer toekeek. Na een goedbedoelde
persoonlijke exclamatie van de gast,
die echter niet helemaal bij het mo
ment paste, toonde de Klas zich plot
seling agressief, maar toen kwam de
regisseuse Lucile de Mul ertussen en
maakte een abrupt slot aan de uit
zending. Jammer, want de replieken
begonnen juist interessant te wor
den. Hopelijk is er nog fiks nage
praat. Door de wat nerveuze sfeer
in de klas kreeg het programma een
wat ander maar ook wel levendiger
aanzicht en dat is op zichzelf niet te
versmaden.
Een nieuw, nogal onnozel filmverhaal
in de serie Naked city bracht de kij
ker al in Amerika, voordat in „con
frontatie" het tragisch relaas van aan
vedovende middelen verslaafde jonge
sn oudere mensen in de VS. ter
sprake kwam.
Het waren meer de onthullende ge
tuigenissen dan navrante beelden,
iie de kijkers zullen hebben opge
schrikt bij deze droevige toestanden.
De camera vermeed geen gezicht: in
tegendeel, er werd openlijk gefilmd
eu de patiënten kwamen zelfs met
een zekere graagte vertellen. Zij
toonden daarbij een zekere berustende
mentaliteit en verdedigden op merk
waardige wijze hi V „eer", waarbij
zij diefstallen op grote schaal om aan
het vele geld voor hun narcotica te
komen als onvermijdelijkincalcu
leerden.
Men kreeg met deze documentaire
eens te meer een indruk van de wijze
waarop de Amerikaanse televisie het
samenstellen van informatieve pro
gramma's aanvat: registrerend en
vrij objectief, wel signalerend maar
niet werkelijk aanklagend. En boven
al: zich niet verliezend in emotiona
liteit. Dat aspect van het programma
was mede interessant.
v«n«vo*4
(Van onze moderedactrice)
Het lijkt misschien wat pessimis
tisch om nu al over de winterkleding
te spreken, maar het is nu eenmaal
„JÜ bent er niet slechter aan toe dan heel
veel lui die nog allebei hun handen hebben,
Tjeerd
,Dat zal wel niet."
en ik wil je heus geen pluim op je
hoed steken maar je bent ook niet minder
waard dan heel veel van die lui. Misschien zelfs
meer."
„Denk je dat, Japie?"
„Daar ben ik zeker van!
„Dat zou ik dan liever van een ander horen
dan van jou," zei Tjeerd.
Japie Visser, schipper van het recherchevaar
tuig RP 6 de Zeemeeuw, meende ook wel te
weten van wie.
Er was een macht volk op de been, toen de
RP 6 langs de smalle, bochtige vaargeul tus
sen de hoge, bulterige zandbanken en kielplaten
door naar de haven kwam. Uit de verte moes
ten sommigen al gezien hebben, dat het bootje
van de recherche Jakob Thomsens botter sleep
te en dat zei genoeg. Ze hadden het elkaar toe
geroepen. Het ging als een lopend vuurtje door
het dorp. Iedereen liet zijn werk liggen. Man
nen en vrouwen stonden in drommen op de dijk.
De rijksveldwacht was er ook. Vier man, jonge
mannen met gladgeschoren gezichten en in strak
ke blauwe uniformen. Ze lieten niemand op het
Lange Hoofd. Pas toen de boot van de recherche
gemeerd lag en ze aan boord zouden gaan,
maakte de opperwachtmeester een gebaar, dat
Marthe van de meester maar even moest ko
men.
Marthe maakte zich nogal overstuur. Ze huil
de en z gaer geheel verslagen uit. Maar dat
was nu juist niet nodig. Ze zou zien, dat het
allemaal zo erg niet was als 't wel leek, zei
den de menson. Het kon zyn, dat Jakob een week
of wat de gevangenis inging.
„En wat hindert dat Als hij weer terug
is, is alles gauw genoeg vergeten."
„Maar de schande
„Ach, wat schande? Het is niet voor moord of
diefstal, dat ze hem opgepakt hebben
„Hoevelen zijn er niet, die gezeten hebben'
voor smokkelen."
„Ja, of voor strandroof, zoals het heet.
voor stropen! Mensen van wie je het niet zou
denken* De havenmeester zelf een beste
kerel. Hij kwam oorspronkelijk van een
van de eilanden. Toen hij jong was, had hij ge
varen. Eerst als stuurman, later als kapitein.
Kapitein op de grote handelsvaart. Maar toen
hij eens, tussen twee reizen, een paar dagen
thuis was, was hij wat gaan stropen. Iedereen
deed dat. Hij werd erbij gesnapt ook; door de
oude jachtopziener nog, een man op wie toch
eigenlijk ook niets aan te merken was. Om het
een of ander hadden ze woorden gekregen. Ze
hadden misschien allebei hun slechte dag. In
elk geval was het erop uitgedraaid, dat die
jonge kapitein de jachtopziener in een slenk ge
gooid en met het hoofd onder water gehouden
had. „Nu ga je eraan!" moet hij gezegd heb
ben. „Ik verzuip je!" Dat deed hij natuurlijk
niet. Hij zal het ook helemaal niet van plan
zijn geweest. Hij kreeg het zelfs opeens be
nauwd, waarschijnlijk nog benauwder dan de
jachtopziener het had en haalde hem uit het
water, sleepte hem op de over en bleef bij hem
zitten tot hij weer wat op zijn verhaal was ge
komen. Daar zou het ook wel bij zijn gebleven
als een stuk of wat arbeiders van Rijkswater
staat die bezig waren met een beschoeiing, niet
iets gezien hadden en te hulp waren gekomen.
Daar was er eentje bij die het later niet voor
zich kon houden en toen kwam er praat van.
zodat de jachtopziener wel procesverbaal moest
opmaken. Drie maanden had die kapitein gekre
gen. Het had ook drie jaar kunnen worden als
de jachtopziener niet voor de rechtbank ver
klaard had, dat hij zelf waarschijnlijk een beetje
ruw opgetreden was. Maar hoe dan ook, de an
der moest zijn drie maanden uitzitten. Daarna
ging hij weer naar zee. Geen mens heeft hem
er ooit op aangekeken. En niemand zoi
Jakob Thomsen op aankijken als hij een paar
weken gezeten had. Dat zeiden ze tegen Marthe
van de meester. Ze lachten erom. Ze zeiden,dat
het niet de moeite waard was om zorgen over
te maken. En Marthe wilde het wel geloven.
Ze hoopte alleen, dat Jakob Thomsen niet da
delijk zou worden weggebracht.
„Hij zal toch eerst nog wel even naar huis
mogen?"
En dat mocht niet. Die van de recherche en
de rijksveldwacht hadden hem graag laten
Ze hoefden niet bang te zijn, dat Jakob Thom
sen zich ergens uit de voeten zou maken, want
waar moest hij heen? Maar het kon
eenmaal niet. Het was niet verantwoord. Alleen
vonden ze goed. dat Marthe nog even bij hem
kwam in de hut aan boord van de RP 6.
Ze wilde het graag. Ze had hem zoveel te zeg
gen. Maar toen ze tegenover elkaar stonden,
zei ze niets. Jakob Thomsen ook niet. Ze keken
elkaar maar aan als een paar kinderen die iets
uitgehaald hadden, er verdriet van hadden en
het graag goed wilden maken maar niet wisten
hoe ze het goed moesten doen. Tot de opper
wachtmeester zei:
„Nou. Thomsen, neem nu maar afscheid van
je vrouw Misschien sturen ze je morgen al
weer naar huis."
Toen gaven ze elkaar bedeesd de hand.
„Dag, Jakob
„Dag Martbs.
En daarna gingen ze: Piebe Lap en Jakob
Thomsen. Tussen de politiemannen in. En tussen
al het volk door, dat zwijgend ruimte maakte.
Jakob Thomsen keek niet op. Piebe Lap wel;
die hield het hoofd omhoog. Als hij voorbij was,
keek iedereen hem na. De rijksveldwachters
hadden zijn handen op zijn rug geboeid. Hij was
klein en gedrongen, niet bijzonder dik, maar had
toch iets paffigs. Hij droeg een smerige, blauw
katoenen broek, waarvan de pijpen bij de
schachten van zijn laarzen ingestoken waren, en
een smerig blauw jasje, dat te strak over zijn
brede rug zat.
(Wordt vervolgd)
een feit. dat de confectie de collec
ties in deze maand samenstelt.
Gisteren zagen we een collectie
van een vrij jonge firma, namelijk
van de Amsterdamse Pivelli, gespe
cialiseerd in pakjes en mantels voor
matige prijzen.
Een wintermantel van rond hon
derd gulden in de winkel is bepaald
niet duur, zo dachten we tenminste.
Geen haute couture, maar wel dikwijls
originele ideeën, die op durf wijzen
van de jeugdige ontwerper van dit be
drijf, de heer Verlind. Bijvoorbeeld een
witte mantel met driehoekig voorpand.
De schouders breed, de driehoek uitlo
pend in de zoom. Drie knopen en een
groen wollen tres accentueren de lijn.
Een andere mantel in zwart had een
smal voorpand van rode pieds de pou
les en de pofmouwen een hoge smalle
manchet van dit rood. Als sluitingen
vrijwel steeds kogelknoopjes.
Soms echter was het knoopsgat heel lang
gemaakt en met satijn gepaspoilleerd,
een klein knoopje dan in de hoeken.
Veel steenzakken, zowel verticaal als
horizontaal; dikwijls de zakken hoog
in de taille gezet, waardoor de roklijn
verlengd wordt Er werd veel gewerkt
met heel smal zijden tres, dat langs
figuurnaden en zakken gelegd was. Bij
zonder aardig was ook de stikselgar
nering in het vierkant om de steekzak,
waardoor men de indruk krijgt dat er
enorme zakken zijn aangebracht.
De tailleurs: rechte rok met Diorplooi en
even afstaand vaaggetailleerd manteltje
vonden we iets minder geslaagd. Ze
waren erg „gewoon". Sommige mantels
hadden bontgarnering, maar zeer be
scheiden. Aardig waren de kleine ronde
kragen van stof met eén smal randje I
bont juist langs de hals.
Koninklijk diner voor
Internationale hof
De Koningin en de Prins zullen van
avond op paleis Huis ten Bosch een
diner aanbieden aan de leden van het
Internationale hof van justitie.
Heilskwartler 19.30 Radiokrant
19 50 Orgelspel (gr) 20.00 Wolga-Kozakkcn-
koor: Oude Russische liederen (gr) 20.10
Klass orkestmuziek 20 40 De boer In Euro
pa. lezing 20.50 Orkesten-Gala (opn) stc-
reofonische uitzending 21.30 Shakespeare
(1564—1964): Nederlands kamerkoor en
voordracht 22.30 Nws 22 40 Avondoverden
king 32 55 Vervolg Shabespeare-herden-
klng 23 30 Lichte gram 23.55—24 00 Nws.
Hilversum II, 298 m. 19 00 Muziek voor
kinderen (gr) 19.10 Artistieke staalkaai
19.40 Jacques Offei
uit het Parijs der
Nws 20.05 Licht orkes.
De Jonge Jan, monologenspel 21.35 Piano
en viool: klass en moderne muziek 22 00
Machten in onze economie, klankbeeld
22 30 Nws 22.40 Balans: actuele kroniek
22 55 Lichte gram 23 10 Jazzmagazine 23.55
vanavond
wedstrijd Zürich—Real
pauze: NTS-journaal). KRO- 21.45 Br
punt NTS: 22.04 NTS met were!dtele\
KRO: 22.30 Epiloog.
Experimentele uitzendingen op het t
Programma voor morgen
Hilversum I. 402 m. KRO: 7.00 Nws 7 10
Morgengebed 7.15 Ouvertureradio
voor vroege mensen 7.55 Overweging 8 00
Nws 8 15 Tulpen rallye 1964 8 20 Lichte
gram 8.50 V d huisvrouw 9.35 Waterstan
den 9.40 Schoolradio 10.00 V d kleuters
10.10 Muziek -
orkestwerken (gr 10.3'
lelodlecn (gr) 14.40 Geeft acht op
aitaal I
Lichte gram 18.15 Sportrubriek 18.30 Licht
ensemble: muziek uit de twintiger jaren
18.50 Socoaal perspeklief, lezing.
Hilversum II. 298 111 AVRO: 7 00 Nws
7.10 Ochtendgym 7.20 Lichte gram VPRO
7 50 Dagopening AVRO: 8 00 Nws 8 15
Programma-overzicht en lichte gram 9 00
Ochtendgym 9 10 De groenteman 9 15 Cu
rieuze bezettingen: klass kamermuziek
(gr) 9 40 Morgenwijding 10 00 Lichte gram
10 50 V d kleuters 11.00 Huishoudelijke za
ken. praatje 11 15 Gevar muziekprogramma
(gr) 1200 Licht ensemble met zangsolist
zing 12.43 Licht instrumental i
Nws 13.15 Mededelingen, eventueel actueel
of gram 13.25 Beursberichten 13 30 Dans-
orkest en zangBolisten 14.00 Vrouwenkoor
cn pianobegeleiding 14 30 lm Welssen
Rössl'. operette (verkorte uitvoering) 15.30
Orgelconcert: oude muziek 16 00 Van vier
tot vijf, een radioprogramma in een Note-
dop 17 00 V d jeugd 17.55 Gesproken brief
18 00 Nws 1815 Eventueel actueel 18 ">0
Uitzending van dc Christelijk Historische
Unie: Landbouwpolitiek
TELEVISIE
AVRO: 15.00 V d vroi
—16.15 V d kinderen.
Hiei
lid
