Nieuwe Leidse Courant
Nieuw consulair akkoord van
Amerika en Rusland
Invasie van
carlisten
in Rome?
SJOUKJE BRAK RECORD
K.L.M. boekt weer
wat minder verlies
Dat bedoelde MacArthur
WEER TEKEN VAN ONTSPANNING?
KLM kiest 14
mei nieuw
bestuur
Uitwisseling van wegens
spionage veroordeelden
Verwarring in NAVO
schuld van Amerika
Commentaren
tl"
:n
Hr«ctour. f. DiEMEB
Hoofdredactwr; Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
»SUntv*ftigh it ghabUvM
mijn hert in teghentpoef'
Woensdag 22 april 1964, 45ste jaargang
Weinig verandering
Wisselende bewolking met plaatselijk
enkele buien. Matige, overdag af en toe
vrij krachtige zuidwestelijke wind. Wei
nig verandering in temperatuur.
(Voor vervolg zie pag. 7)
ƒ3,35, p.kw. 10,05
Klachtendiensf bezorging 18.00—19.00 uur
Prins b.g. commissaris
In een vergadering van prioriteits
aandeelhouders van de KL.M. zijn
vanmorgen onder meer voordrachten
opgesteld voor de samenstelling van
de raad van commissarissen. Hierover
wordt 14 mei in een vergadering van
aandeelhouders beslist
De voordrachten (waaruit tien perso
nen moeten worden gekozen) vermel
den: oud-premier dr. J. E. de Quay,
H. A. M. van den Dries, secretaris-gene
raal van financiën, oud-minister H. T
Hofstra, prof. mr, P. Sanders, rar,
Burgerhout, mr. W. Blaokstone, oud
minister drs. J. W. de Pous, prof. dr.
P. A. J. M. Steenkamp, J. W. F. Backer,
oud-directeur-generaal Rijksluchtvaart
dienst, J. M. Fentenier van Vlissingen,
staatsraad M. Ruppert, W. J. Kruys,
directeur-generaal Rijksluchtvaartdienst,
jhr. mr. E. van Lennep, thesaurier-
generaal van financiën, mr. C. J. G. J.
Vinkesteljn. secretaris-generaal verkeer
en waterstaat.
Verder wil men door een statuten
wijziging bereiken dat prins Bernhard
als buitengewoon commissaris wordt
benoemd.
De 15-jarige Gerrie Janssen uit
Neer (L) die gisteren per fiets onderweg
was van Roermond naar huis te Nunhem
is door een bestelauto aangereden. Zij
werd ernstig gewond en is later over-
wanneer een Amerikaan in Rusland wordt gearresteerd, de Ameri
kaanse consul hiervan in kennis wordt gesteld en toestemming wordt
gegeven, de man in de gevangenis te bezoeken. Hierdoor wordt de weg
gebaand voor ondertekening van een consulair akkoord met de Russen,
waarover langer dan een half jaar is onderhandeld. Mogelijk om hun sou
plesse te bewijzen, hebben de Russen toegestemd in een uitwisseling van
voor spionage veroordeelden.
Aan een grenspost in Berlijn is de
Britse zakenman Greville Wynne
uitgewisseld tegen de Russische
spion Molody, alias Gordon Lons
dale, zo wordJt van welingelichte
zijde vernomen.
Wynne werd in mei 1963 wegens
spionage tot adit jaar gevangenis
straf veroordeeld. Met het voorar
rest mee heeft hij anderhalf jaar ge
zeten. De Engelsen hebben in de uit-
wiseling toegestemd omdat Wynne
ziek is. Molody kreeg in 1961 in Lon
den 25 jaar.
Sommige specialisten kunnen moei
lijk geloven, dat de Russen deze con
cessie werkelijk zullen doen. Zij heb
ben zich altijd op het standpunt ge
steld, dat een arrestant geen contact
met de buitenwereld dient te hebben;
in het bijzonder niet wanneer hij ver
dacht wordt van misdrijven tegen de
staat. Aangenomen wordt, dat de Rus
sen zoveel belang hebben bij een con
sulair akkoord, dat zij de Amerikaanse
eis ten slotte maar hebben ingewilligd.
Een van de redenen, waarom Moskou
70 graag een akkoord wil houdt verband
met het feit. dat Amerikaanse burgers
van Russische afkomst vaak hun gehele
Vloot wordt al kleiner
(Van een onzer verslaggevers)
TAE KLM en het rijk zijn een over-
eenkomst aangegaan, waarbij is
bepaald dat mócht het bij de maat
schappij tot een faillissement komen,
de Staat zich zal achterstellen bij
alle andere crediteuren. Dit akkoord
is gesloten op verzoek van de nieu
we directie. Dat de maatschappij
failliet zou gaan is echter een vol
ledig theoretische zaak. Aldus de be
drijfsdirecteur financiën, mr. A. H.
van Gelder, die op een persconferen
tie het jaarverslag over 1963 toe
lichtte.
Er zijn tekenen die erop wijzen dat
de KLM weer duidelijk „in de klim"
is. Werd over het afgelopen jaar 20
min. gulden minder verlies geboekt
dan in 1962 ook de cijfers van het
eerste kwartaal van dit jaar zijn
weer een stuk beter dan die over de
zelfde periode van het vorige jaar.
Theoretisch zit de KLM zo goed als
aan de grond, zo moest de directeur
toegeven.
Het vermogen bedraagt nu nog slechts
30 miljoen en daarop kan een bedrijf
als de KLM niet draaien. Er zullen
daarom pogingen moeten worden ge
daan om dit kapitaal uit te breiden,
een verheugend teken in dit verband
is de nogal opzienbarende stijging van
de koersen van KLM op de Newyork-
se effectenbeurs.
Stond eind december nog voor slechts
11,6 miljoen van de 45 min. particu
liere aandelen nominaal uit, thans be
draagt dit ruim 16 miljoen. De KLM
is optimistisch, zo bleek wel uit de
woorden van mr. Van Gelder, die zei
te hopen in 1966 winst te kunnen ma
ken. Volgend jaar hoopte hij „quitte"
te kunnen draaien, terwijl voor dit jaar
een aanzienlijk kleiner verlies dan ir
het afgelopen jaar wordt verwacht
De KLM heeft goede hoop geen ge
bruik te hoeven maken van f 50 mil
joen liquiditeitshulp van het rijk. Van
de f 375 miljoen garantie voor lenin
gen heeft de maatschappij thans f 250
miljoen opgesoupeerd.
Een belangrijke klap voor de KLM
het verlies van de Biak-lijn geweest
die jaarlijks ongeveer f 57 min. bin
nenbracht. Het is niet mogelijk geble
ken deze derving aan inkomsten volle
dig te compenseren door het aantrek-
van vervoer elders in de wereld,
naarmate het jaar vorderde,
slaagde men daarin beter.
Indien men het Biak-vervoer uit de
cijfers voor 1962 en 1963 elimineert
dan blijkt dat de vervoersinkomsten
het tweede halfjaar 1963 f 36
of wel 14 pet hoger waren dan in 1962
Dit komt mede door het op de in mei
vorig jaar heropende dienst op Djakar-
geboekte succes, dat boven ver
wachting was. De vooruitzichten op de-
lijn (en op de lijnen naar het Ver-
Oosten in het algemeen) zijn zelfs
nog gunstiger.
(Voor veirvolg zie pag.
In één
oogopslag
De jeugd van tegenwoordig
pag. 2
Een gif gasfabriek in Ame
rika pag. 5
Anti-rookactie vastgelopen
(zeggen winkeliers) pag. 7
Signaal: geheim! pag. 7
Nu alweer: wintermantels
pag. 7
Tulpenrally pag. 9
Maak foto's over de krant
Biaklijn
nalatenschap aan bloedverwanten ij
Sowjetunie legateren. Zonder consulaire
vertegenwoordiging is het echter n
lijk. aanspraak op een dergelijke erfenis
te maken.
Intussen zijn er meer reacties los ge
komen op de mededelingen van Rusland
en Amerika, dat zij de produktie var
kernexplosieven zullen inkrimpen. Se
cretaris Oe Thanit van de Verenigde Na
ties noemde het akkoord een duidelijk
Strijd tegen zwart loon
Metaal akkoord over
afwijkpercentage
(Van
redactie)
Werkgevers en werknemers in
metaalindustrie zijn erin geslaagd de
moeilijkheden die waren ontstaan
rondom de overeengekomen differentia,
tie van de vier procent in de beloning,
te boven te komen. Nadat het overleg
in de Vakraad aanvankelijk volkomen
vast was gelopen en zelfs de looncom-
missie van de Stichting van de Arbeid
ztch met deze affaire moest bemoeien,
is de vakraad gisteravond laat zelf tot
een oplossing gekomen over deze in
gewikkelde affaire.
De oplossing komt er op neer dat d<
werkgevers ten slotte berusten in he
standpunt van de vakbeweging. Van
instemming kan moeilijk gesproken
den. De werkgeversvertegenwoordigers
bleken principieel niet van standpunt
veranderd, maar ter wille van de goede
gang van zaken willen zij het vakbewe
gingsstandpunt een kans geven en wordt,
nadruk gelegd op de individuele
antwoordelijkheid van de ondernemers
voor de ziwarte loonvorming.
kanselier Erhard van de Duitse bonds
republiek steunt het besluit, maar wijst
er op, dat dit nog geen ontwapening
betekent. Van Franse zijde heeft men er
de nadruk op gelegd dait het besluit niets
in de feitelijke situatie in de wereld ver
andert, omdat de betrokken landen vol
doende kernexplosieven overhouden voor
htm bewapening. De Britse premier Dou
glas Home veklaarde in het Lagerhuis,
dat de Britse produktie van kemexplo-
sieven geleidelijk aan zal worden beëin
digd.
„Prinses Irene heeft voor haal
rooms-katholieke geloof en haar lief
de voor Spanje al zoveel offers moe
ten brengen, dat ze nu met de loyali
teit van haar Spaanse aanhangers be
loond moet worden". Deze zin komt
voor in een gisteren in Madrid ver
spreide oproep van het centrale se
cretariaat van de carlisten in Madrid.
In deze oproep worden de leden van
de beweging opgewekt om 29 april
naar Rome te gaan om het huwelijk
van de Nederlandse prinses bij te
wonen.
Het secretariaat spant zdch zee
om zoveel mogelijk carlisten naar Rome
te krijgen. Natuurlijk begrijpt men wel,
dat niet iedereen naar Italië kan gaan,
..omdat de tijd van voorbereiding zo kort
is". „Maar", aldus de oproep, „wie
in de gelegenheid is, moet toch op
minst bloemen sturen".
Ook beijveren de carlisten zich om
de traditionele bijeenkomst op de berg
Montejurra in Navarra op 3 mei een
succes te maken. In de oproep wordt er
dan ook op aangedrongen mee te doen
aan de demonstratie.
„Wij weten nog niet of prinses Irene
en haar verloofde aanwezig zullen zijn.
Maar we hopen van wel. Het zou een
mooie gelegenheid zijn om te tonen hoe
zeer we met het verloofde paar mee
leven", zeiden gisteren vooraanstaande
carlisten.
Deze leiders verwachten, dat 50.000
tot 75.000 Spanjaarden aan de demon
stratie zouden meedoen.
Lente, Keukenhof, plaatjes van lieve kindertjes ïn bloembollenvelden
Enfin, in ieder geval krijgen we nu regelmatig uit het gehele land be
richten binnen, dat het niet alléén in de bollenstreek lente is! Inderdaad
bleken in de Betuwe, rond Eist de boomgaarden al in bloei te staan,
getuige dit zonnige plaatje.
Republikeinen in FS in rapport:
JgEN Amerikaanse groep republikei
nen, onder wie generaal Lauris
Norstad, voormalig opperbevelhebber
van de NAVO, diens voorganger ge
neraal Alfred Gruenther en dr. Mil
ton Eisenhower, broer van de ex-
president, heeft een rapport gepubli
ceerd over de NAVO, waarin wordt
verklaard dat er in het Atlantische
bondgenootschap een zekere verwar
ring heerst
generaal Douglas MacAr
thur, die op 5 april op 84-
jarige leeftijd is overleden,
in 1952 aan de toenmalige
president Eisenhower een
plan hebben voorgelegd,
waarin werd voorgesteld
een ultimatum aan Rusland
te stellen met de eis tot
neutralisaties van gevaar
lijke punten in de koude
oorlog, daar Amerika „N.
Korea zou zuiveren van vij
andelijke strijdkrachten
met behulp van atoom
bommen".
Het plan van de overleden
generaal voor beëindiging van
de Koreaanse en de koude
oorlogen hield voorts in, dat
van Rusland zou worden ge-
eist akkoord te gaan met de
hereniging van Noord- en
Zuid-Korea en van Oost- en
West-Duitsland. Voorts de
gegarandeerde neutralisatie
van Duitsland, Oostenrijk, Ja
pan en Korea, terugtrekking
van alie buitenlandse troepen
uit Duitsland, Japan en Ko
rea en een wijziging van de
Amerikaanse en Russische
grondwetten, teneinde de
oorlog te verbieden „als in
strument van de nationale
politiek".
Het tijdschrift meldt voorts
dat het plan ter sprake is
gebracht in een vraaggesprek
tussen MacArthur en de jour
nalist Bob Considine, dat na
de dood van de generaal werd
gepubliceerd. Considene gaf
echter geen bijzonderheden.
Life schrijft voorts, dat
John Foster Dulles, in
wiens woning te New
York de ontmoeting tus
sen Eisenhower en Mac
Arthur zou hebben plaats
gevonden, het plan lof
toezwaaide. Dulles, die
later minister van buiten
landse zaken onder Eisen
hower werd was echter
van mening dat Ike eerst
een jaar de tijd moest ne
men om zijn positie als
president te consolideren.
MacArthur zou op de
verklaring van Dulles
hebben geantwoord, dat
het prestige van en vrij
heid van Eisenhower aan
het begin van zijn ambts
periode als president het
grootst zouden zyn.
Twintig maanden voor die
tijd was MacArthur door pre
sident Truman teruggeroe
pen van zijn post als bevel
hebber in Korea, omdat de
generaal het niet eens was
met de politiek van Truman
om een beperkte oorlog te
„In de twintig maanden na
de terugroeping van Mac
Arthur hadden de Chinezen
hun basis in Mantsjoerlje in
belangrijke mate en boven
alles hun symbolische sterk
te in de ogen van de wereld
versterkt, omdat de V.S. er
niet in waren geslaagd hen
te verslaan, aldus Life. Toch
konden zij nog verdreven
worden en dat wisten de Rus
sen wel. Daarom deed Mac
Arthur het voorstel voor een
topconferentie tussen Ike en
Stalin, waarop Eisenhower
met de genoemde eisen op
tafel moest komen.
MacArthur was de mening
toegedaan dat het waarschijn
lijk noodzakelijk zou worden
het vermogen van rood Chma
om een moderne oorlog te
ontketenen te neutraliseren,
door Mantsjoerije te bombar
deren en een invasie door
Chinese nationalisten te steu-
Het was de laatste poging
van MacArthur om invloed
uit te oefenen op de Ameri
kaanse politiek, aldus Life
in een hoofdartikel onder
de titel: „Dit is wat Mac
Arthur werkelijk bedoel
de".
De Amerikaanse ambassadeur in
ons land, John S. Rice, heeft de
Linnaeushof in Bennebroek offi
cieel heropend. In de speeltuin, die
bij het park hoort, maakte de am
bassadeur een ritje op een pony,
waarbij hij geflankeerd werd door
de Haarlemse bloemenmeisjes.
VERFHANDtt
OEGSTGEEST
KEMPENAERSTR 11
TELEFOON 50105
FLEXA-Dealer
Fa. H. Schutte
Zn
FLEXA verkrijgbaar bij
IHerenstraat 34
Nieuwe Rijn 49.
reikt ..zijn de kiemen van ontbinding
op weg dit bolwerk van bescherming
van de vrije wereld te ondermijnen",
aldus het rapport.
„De Amerikaanse leiding scheen
zeiend en onsamenhangend, nam veel
meer haar toevlucht tot improvisatie dan
tot het scheppen van sterke en duurzame
banden, gegrondvest op wederzijdse ach.
ting tussen gelijke en souvereine lan
den", zo staat er in het rapport.
Het vertrouwen in de boezem van het
bondgenootschap moet worden hersteld,
aan beide zijden van de Atlantische
Oceaan. Daarvoor wordt vereist dat de
Verenigde Staten voortgaan met het
dragen van de zwaarste materiële lasten.
Onze bondgenoten willen werkelijke
deelneming, een werkelijk aandeel ii
belangrijke beslissingen die voor allen
worden genomen. Zij hebben er allen
recht op dit te eisen, in plaats
slechts op de hoogte te worden gesteld
van beslissingen waarop zij geen invloed
kunnen uitoefenen, en te worden
raadpleegd" over beslissingen wan
men sleohts met hun advies rekening
houdt voorzover dat met de inzichten
van de Verenigde Staten overeenstemt.
De republikeinse groep, het „Comité
van republikeinse burgers" zegt voorts
dat de NAVO-landen eensgezind moeten
blijven en niet apart bijzondere betrek
kingen met de Sowjetunie moeten aan
knopen.
Wat Frankrijk betreft constateert het
rapport dat ,,het duidelijk is dat de
betrekkingen zodanig zijn verslechterd
dat het bondgenootschap zelf in gevaar
gekomen". Er moeten praktische maat
regelen worden bestudeerd om aan
Frankrijk en andere landen dat gevoel
van onafhankelijkheid te geven zonder
welk president De Gaulle het bestaan
van een werkelijk bondgenootschap
mogelijk vindt.
Castro: desnoods
geweld tegen
U-2 vliegtuigen
President Johnson heeft gezegd dat de
Verenigde Staten de Cubanen en „hun
vrienden" hebben laten weten dat iedere
Cubaanse actie om de Amerikaanse ver
kenningsvluchten boven Cuba te beëin
digen „zeer ernstig" zal worden opgevat
De president deed deze mededeling
de rozentuin van het Witte Huis, wi
hij zich onderhield met een groep op be-
gevaar bjj opime-onderzoekin-
gen is al vlug. dat men de
resultaten ervan als volstrekte waar
heden aanvaardt, als het eind van
alle wijsheid. Men zal deze resulta
ten echter in het algemeen slechts
mogen zien als een indicatie, als een
tendens in een bepaalde richting.
Zulk een indicatie kan overigens dik
wijls niets aan duidelijkheid te wen
sen overlaten. Wij zeggen dit met
het oog op de uitkomsten van een
steekproef, die het Nederlands Insti
tuut voor Publieke Opinie heeft ge
organiseerd met betrekking tot het
oordeel over de beheersing van de
prijzen. Het meest interessant zijn
naar ons gevoelen de antwoorden op
de vraag, of de minister van econo
mische zaken ook het recht dient te
hebben de verkoopprijzen van grond
en huizen te beheersen. Van de on
dervraagden sprak 79 procent zich
uit vóór het verlenen van deze be
voegdheid. 11 procent was tegen en
10 procent zei geen oordeel te heb-
ben.
Wij hebben zo de indruk, dat deze
uitkomst vrij aardig de mening van
het Nederlandse volk zal weergeven.
In ons goede vaderland kennen wij
(gelukkig) niet het instituut van het
referendum, maar het zou bepaald
niet uitgesloten zijn, dat, als er over
dit onderwerp een referendum zou
worden gehouden, de uitslag daarvan
niet veel zou afwijken van de uit
komst van deze steekproef.
Zoals men weet heeft de socialisti
sche fractievoorzitter in de Tweede
Kamer, dr Vondeling, een initiatief
voorstel ingediend om minister
Andriessen ook de bevoegdheid op
het punt van de prijsbeheersing van
grond en huizen te verlenen. Wij
geven onmiddellijk toe. dat de indie
ning van zo'n voorstel heel wat ge
makkelijker is dan de effectuering
daarvan. Van verschillende kanten is
opgemerkt, dat, wanneer dr. Vonde
ling zijn zin zou krijgen, geen trans
acties meer tot stand zouden komen
en, als dat nog wel het geval zou
zijn. op een ontstellende wijze met
geld „onder de tafel'* zou worden
gewerkt. Prof. Zijlstra heeft in dit
verband ook de opmerking gemaakt,
dat er waarschijnlijk meer bereikt
kan worden met de stringente toe
passing van bepaalde artikelen in de
wet op de ruimtelijke ordening. De
kwestie is dus druk in discussie.
Nu kan men zeggen: laat de zaak
toch vrij, er wordt al of niet ten
onrechte in ons land al genoeg
aan banden gelegd. En als iemand
voor een huis een flinke prijs over
heeft, dan gaat het toch niet aan
hem de aankoop te verbieden. Het
zij toegegeven: het onderwerp is veel
gecompliceerder dan zij op het eerste
gezicht lijkt- Als gezegd wordt, dat
eventueV prijsmaatregelen gericht
zijn tegen het onverantwoorde op
treden van een bepaalde categorie,
dan rijst de vraag: wie maakt uit
wat onverantwoord is en wie zegt
welke prijs te hoog is? Het risico
van beheersing der prijzen van grond
en huizen is, dat de goeden het met
de kwaden moeten bekopen en dat
het bijzonder moeilijk zal zijn met
een bepaalde maatregel alleen de
excessen uit te snijden.
Tegenover dit alles staat echter, dat
vandaag aan de dag niemand met
een normaal, redelijk salaris meer
in staat is een behoorlijke woning te
kopen. Laat dan de categorie, die
zich met grond- en huizenspeculaties
bezig houdt, klein zijn, het gevaar
is reëel aanwezig, dat deze categorie
het algemene prijspeil gaat bepalen.
En daarvan wordt een veel grotere
groep de dupe. Of zoals prof.
Zijlstra suggereerde de wet op de
ruimtelijke ordening het geëigende
middel is hier in te grijpen dient op
z'n minst nauwkeurig te worden
onderzocht.
Neem geen risico...verf met
De verf met flexabiliteit*
'extra speling voorde doe-het zeiver
zoek zijnde vertegenwoordigers van pers
President Johson zei het noodzakelijk
te achten dat de Verenigde Staten ver
kenningsvluchten blijven uitvoeren om
op de hoogte tc blijven of er raketten
naar Cuba worden verscheept
„Wij zullen de vluchten moeten hand
haven", zo zei hij.
Premier Fidel Castro heeft gewaar
schuwd dat Cuba niet langer schendin
gen van zijn soevereiniteit door Ameri
kaanse toestellen zal dulden en laten
doorschemeren dat geweld gebruikt zal
worden om een einde aan dergelijke
vluchten te maken.
WERELDKAMPIOENE Sjoukje Dijkstra heeft in de V.S. onverwacht een
snelheidsrecord gebroken door binnen vijftig minuten van de plaats
Oranje in New Jersey naar het vliegveld Idlewild bij New York te rijden,
zodat ze haar vliegtuig naar Engeland, waar ze moest optreden, nog juist
kon halen.
Met colléga-wereldkampioen Manfred Schnelldorfer trad zij in een ijsshow
op ten bate van het kinderziekenhuis in Oranje. Sjoukje voerde ook een
kur uit samen met Schnelldorfer „maar dal doen ne alleen maar voor de
grap. We hebben ook in Berlijn al samen gereden", vertelde zij in de pauze.
Direct na haar tweede optreden, rende Sjoukje met haar schaatsen aan de
ijshal uit, om met politie-escorte in recordtempo naar het vliegveld te rijden.
De schaatsdemonstratie in Oranje had voorts een Nederlands aspect door
de aanwezigheid van de Amsterdamse goodwill-delegatie. Namens de delegatie
overhandigde de Amsterdamse wethouder drs. J. M. den Uyl een Oranje vlag
aan de burgemeester van Oranje, die de heer Den Uyl de sleutel van zijn
stad gaf.
