Nieuwe Leidse Courant Rem op produktie kernexplosieyen Regering tegen ons huwelijk" BESLUIT JOHNSON EN CHROESJTSJEF: Ondergrondse proeven oorzaak ramp Alaska? Zwaardere straffen voor ongelukken na alcoholmisbruik Aprilgrap heeft succes bij Kamerleden Irene en haar verloofde: Automiljonair in verzekering gesteld Soevanna Phoema's regering blijft aan Commentaren f. DIEMES t Dr. E. DIEMES CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD „Stintv»jtigh i> ghebleven mijn hert in tegh»n»poet" r Dinsdag 21 april 1964. 45ste jaargang Plaatselijk buien Wisselende bewolking met plaatselijk enkele buien. Matige tot krachtige zuid westelijke wind. Iets lagere temperatu- (Voor vervolg zie pag. 7) Abonnementsprijzen 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05 Klachtendierist bezorging 18.00—19.00 AMERIKA en Rusland hebben gisteren ge'lij'ktijdiig medegedeeld, dat zij de produktie van kemexplosieven zullen inkrimpen. Later op de dag liet het Witte Huis echter ook bekendmaken, dat de Ver. Staten bij onder grondse kernproeven, die sedert oktober wan het vorig jaar werden ge houden (dus ma de omdertekenimg van bet gedeeltelijke kernstopverdrag) belangrijke inlichtingen hebben verkregen voor het ontwerpen van nieu we wapens en over de mogelijkheden daarvan. Zowel president Johnson als pre mier Chroesjtsjef lieten overigens duidelijk uitkomen, dat de inkrim ping vaai de produktie van kernex plosieven geen enkele invloed zal hebben op de bewapening van beide landen. Het besluit van Amerika en Rusland heeft de instemming van Engeland, dat soortgelijke maatrege len overweegt. Van Frankrijk wordt verwacht dat het op de gewone voet zal voortgaan, daar dit land een enorme achterstand heeft. Wat de ondergrondse kernproeven betreft werd voorts meegedeeld, dat er een kernlading tot explosie is ge bracht met een kracht, zoals nimmer tevoren op het Amerikaanse contingent had plaatsgevonden. In de berichten wordt (uiteraard) geen verband ge- PRESIDENT JOHNSON inkrimpen legd tussen deze enorme explosie en natuurrampen, die zich dit jaar heb- ben voorgedaan. Men zou zich echter kunnen afvra gen, of deze grote ondergrondse kern proef niet gezien moet worden als de voornaamste oorzaak van de aardbe ving in Alaska. Het zou interessant zijn te vernemen, wanneer deze explo sie heeft plaatsgevonden. Bekend is, dat de proeven worden ge nomen in de enorme woestijnvlakte van Nevada, een van de meest noordwestelijk gelegen staten van Amerika. Brieven De inkrimping van de produktie van kernexplosieven is een hoogte punt in de briefwisseling tussen Johnson en Chroesjtsjef. Deze cor respondentie begon kort na de ambtsaanvaarding van Johnson. Vijf weken geleden bleek, dat Amerika veel meer kernexplosieven maakte dan voor zijn veiligheidsbehoeften noodzakelijk was. Johnson besloot toen de produktie van Voor BATAVUS H. VAN MARWIJK ZIJLSINGEL 65 LEIDEN tel. 25356 In één oogopslag Professor Witte overleden pag. 2 Houd de cao in de bouw aan! pag. 2 Wat Doenitz ervan zegt pag. 5 Chefs sjouwden met de kof fers pag. 5 Morgen in New York: We reldtentoonstelling pag. 7 Met draaiorgel de wereld door pag. 9 verrijkt uranium aanzienlijk te verlagen. Hij stelde Chroesjtsjef van dit voorne men in kennis, in de hoop dat de Rus de tijd gekomen zou achten, een soortgelijk besluit te nemen. Er kwam echter geen antwoord. Vorige week liet Johnson de Sowjetunie weten, dat hij zijn besluit wereldkundig zoü maken. Tijdens het weekeinde kreeg hij bericht dat Chroesj tsjef het voorbeeld van Johnson zou vol gen. En zo werd hun besluit gisteren ge lijktijdig bekend gemaakt. Johnson maakte zijn stap bekend in een rede voor de jaarlijkse lunch van The Associated Press. De Amerikaanse produktie van plutonium zal met 20 procent en die van veredeld uranium met 40 procent worden verminderd. Chroesjtsjef In z|jn bekendmaking te Moskou ver klaarde de Russische premier, dat de vermindering van de produktie van kern explosieven tot stand kon worden ge bracht zonder de defensie van de Sowjet unie en de kracht van het schild van atoomraketten te verzwakken, „dat een waarborg betekent voor alle landen van de socialistische gemeenschap". Dit laatste commentaar lijkt te passen in zijn eigen speciale politieke situatie, omdat hij bij het bepleiten van ontwape ning en de vermindering van kernstrijd krachten voortdurend wordt aangevallen door de Chinezen, die hem er van be schuldigen, dat hij de verworvenheden van het socialistische kamp opoffert in een poging een vreedzame verstandhou ding met de Ver. Staten tot stand te brengen. Twee reusachtige kernreactors, die in de Sowjetunie in aanbouw zijn, zullen niet worden afgebouwd, aldus de premier. Controle Leiders in het Amerikaanse congres, voor wie de mededelingen van gisteren als een verrassing kwamen, verlangen in ternationale controle op de tenuitvoer legging door de Sowjetunie van een in ternationale overeenkomst, die zich ont wikkelt ter beperking van de produktie van splijtbaar materiaal voor kernwa pens. Een van de congresleden stelde het probleem aldus: „Als dit een stap be tekent op de weg naar'kernontwape ning, betekent het dan dat wij het denkbeeld van inspectie en verificatie hebben opgegeven? Gouverneur Roc kefeller, een van de republikeinen die dingen naar de kandidatuur voor het Amerikaanse presidentschap, heeft kritiek geleverd op de overeenkomst. Hij is van mening dat Amerika op deze wijze op een kwaad ogenblik wel eens met een tekort aan kernexplosie ven te kampen kan krijgen Op de Keukenhof is het weer (of nog) feest. Lentefeest, bloe- me nf eest. Ook de Italiaanse beeldhouwer Iginio Bolderie zal in feeststemming zijn, want zijn „Colonna 1,2,4, 5, 6, 101" wer den geplaatst midden tussen de kleurige perken. Of dat nu de oorzaak is van de late bloei van de vroege hyacinten weten we niet. Misschien durven ze niet te kijken naar deze kunstwerken, misschien voelen ze zich te nie tig vergeleken bij de forse „sten gels". In ieder geval, de Keuken hof heeft ook dit jaar zich aan de traditie gebonden een aantal moderne beeldhouwwerken te plaatsen tussen de bloemen pracht Geeft Nederland veel postzegels uit ..Sommige" leden van de Eerste Kamer is het opgevallen dat Nederland, althans in vergelijking met de omliggende lan den, veel vaker tot uitgifte van nieuwe postzegels overgaat dan andere landen. Zij vragen daarom in het voorlopig verslag over de begroting van de PTT hoeveel series in de laatste jaren door da PTT werden uitgegeven. De ministers van justitie en van verkeer en waterstaat voelen wel iets voor de invoering van hogere maximumstraffen voor verkeerson gevallen, veroorzaakt door alcohol gebruik. Zij menen echter, dat dit niet bij incidentele wetswijziging moet gebeuren, maar dat het voor keur verdient spoed te maken met het wetsontwerp nieuwe gedrags regels voor weggebruikers. Dit blijkt uit het antwoord dat de ministers Scholten en Van Aartsen hebben gegeven op schriftelijke vra gen van het Tweede-Kamerlid mej. mr. A. P. Schilthuis (soc.) over al coholgebruik en verkeersongevallen. Statistische gegevens over hef aantal verkeersongevallen, door alcoholgebruik veroorzaakt, zijn in hun totaliteit niet beschikbaar, zo schrijven deze bewinds lieden. Wel is bekend hoeveel onherroe pelijke veroordelingen jaarlijks worden "yERSCHEIDENE LEDEN van de Eerste Kamer hebben aan de minister van verkeer en waterstaat gevraagd of het werkelijk in het voornemen ligt om op de postzegels van 12 cent de beeltenis van de Koningin „zij het tijdelijk" te vervangen door die van de directeur-generaal van de PTT. Zij reageren met deze vraag in het voorlopig verslag over de begroting van de PTT opeen 1 april-grap in „Bedrijfsbanden", het personeelsblad van de PTT. uitgesproken wegens het veroorzaken van de dood of van zwaar lichamelijk letsel door schuld van bestuurders die onder de invloed van het gebruik van alcoholhoudende drank verkeerden. Ze zijn echter van oordeel, dat de be hoefte aan vernieuwing van het verkeers recht zich op dit punt niet duidelijk zo veel sterker d3n op andere punten doet gevoelen, dat hiervoor een incidentele wetswijziging voldoende gemotiveerd zou zijn. Zij geven er dan ook de voorkeur aan. voor wat het nemen van wettelijke maatregelen betreft, de aandacht te con centreren op de ontworpen nieuwe ge dragsregels voor weggebruikers en hc-t bedoelde wetsontwerp, met de verdere behandeling waarvan hunnerzijds zo veel mogelijk spoed zal worden betracht. Hierbij merken zij nog op, dat ook an dere dan wettelijke maatregelen ter be vordering van de veiligheid van het wegverkeer hun voortdurende aandacht hebben. Met name op het gebied van de voorlichting hebben voorts particuliere organisaties, zoals het Verbond voor Vei lig Verkeer, een belangrijke taak. naast die van de overheid, te vervullen. In artikel 36, derde lid, van de wegen verkeerswet is de zwaarste straf be dreigd welke ons recht voor schuldmis- dryven kent- Het daarin gestelde maxi mum van drie jaar gevangenisstraf is viermaal zo hoog als dat voor het ver oorzaken van dood door schuld in het algemeen en driemaal zo hoog als dat voor het culpoos teweegbrengen van een brand, ontploffing of overstroming met dodelijk gevolg. Voor opzettelijk begane ernstige mis drijven kent ons recht uiteraard hogere maxima, doch daarvoor legt de Neder landse rechter, in overeenstemming met de hier te lande bestaande inzichten en opvattingen omtrent strafrechtelijke beje gening, slechts relatief zelden een vrij heidsstraf van drie jaar of meer op. De verloofde van prinses Irene, prins Charles Hugues van Bourbon- Patrmia, heeft gisteren de Neder landse regering ervan beschuldigd, dat zij gekant blijft tegen zijn huwe lijk. En dat, verzuchtte hij, terwijl Irene niet alleen afstand heeft ge daan van elk recht op de troon, maar ook van elk vermogen en elk juweel, dat van het Nederlandse hof afkom stig is. De prins van Bourbon-Panma sprak zelfs over „sabotage" door de regering in Den Haag. Nog feller was het ver wijt van Charles Hugues aan het adres van de „bepaalde politieke groeperin gen in Nederland", die proberen het huwelijk onmogelijk te maken. „Dat is," zei de prins, „uitermate pijnlijk voor Irene en Tiaar ouders Dat is wreed." Van officiële Nederlandse zijde in Den Haag heeft men zich niet ver waardigd op deze uitlatingen te rea geren. De directeur van de Rijksvoor lichtingsdienst, dr. G-J. Lammers wie om commentaar werd gevraagd, ver wees alleen naar de uitspraak van de minister-president dat hij ndet via persberichten met de Prins wil disous- Geluk Het i 'as in het bekende pand aan de Marceau, dat het verloofde paar gisieren de pers ontving en de prins van Bourbon-Parma de gelegenheid aangreep om zijn beschuldigingen te uiten. Hij zat hand in hand met zijn verloofde op een bank en de verslaggevers konden Irene horen zeggen: „Ik ben gelukkig, omdat de liefde heerlijk is, en ongelukkig we gens de druk. waaronder mijn familie leeft." Even later nam het paar echter stelling tegen Soestdijk. De prins vloog op bü de bewering, dat koningin Juliana en prins Bernhard pas zondag op de hoogte waren gesteld van de huwelijks datum. Vijftien dagen voordat zij naar Mexico gingen, wisten zij de datum al, beweerde hij. zo het officiële bericht van de secretaris van de Koningin bestrij dend. Verscheidene keren tijdens het gesprek kwam de wat het verloofde paar noemde „onplezierige toestand" met Soestdijk te sprake. Dat SinS da*1 op deze manier: Moeder Een verslaggever merkte op: „Iedere moeder wij aanwezig z|jn b|j het huwelijk van haar dochter." Irene reageerde onmiddellijk: „Iedere dochter wil dat haar moeder bij haar huwelijk is." Haar prins leverde de volgende bijdrage aan het gesprek: „Ik houd van de Koningin. Z|j is een prachtige persoonlijkheid, maar haar regering staat haar in de weg en zij kan niet doen, wat ze wil. Zij wordt verscheurd door haar verlangen een goede moeder te zijn en haar plicht als monarch." Irene en Charles Hugues beweerden der, dat de Koningin als moeder de kant van haar dochter heeft gestaan zelfs toen ze dat openlijk als Koningin niet kon doen. „Zij zei ons onzegang te gaan, te trou wen en te doen, dat wij meenden dat juist was," deelde Irene nog mee En de prins van Bourbon-Parma voegde hieraan toe: „Het is onbillijk, dat ee "moeder wordt verhinderd naar hc huwelijk van haar dochter te gaan. (Voor vervolg zie pag. 8) De Wassenaarse autohandelaar Jan ran der M. (46) is gistermiddag na een verhoor door de Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD) in verzekering gesteld op verdenking van belastingont duiking. Het verhoor had plaats op het kantoor van de heer Van der M. in z|jn bedrijf aan de Wassenaarseweg. H|j is ingesloten op het politiebureau te Was- In verzekeringstelling Is mogelijk op verdenking van een delict waarop een straf van vier jaar of meer staat. Dit is o.m. het geval met belasting fraude. In verzekeringstelling geschiedt in het belang van het onderzoek. Programma défilé Koninginnedag komt spoedig Op de verjaardag van de Koningin zal volgende week in de tuin van pa leis Soestdijk weer het gebruikelijke défilé worden gehouden, zo heeft een woordvoerder van de R.V.D. desge vraagd medegedeeld. Het programma zal over een paar dagen bekend wor den gemaakt. Daarover wordt nu nog overleg gepleegd. De R.V.D.-woord- voerder wenste niet in te gaan op het gerucht dat prinses Irene en prins van Bourbon-Parma daarbij aanwezig zul len zijn. De minister van staat mr. E. N. van Kleffens heeft gisteren een bezoek ge bracht aan de Koningin op paleis Soestdijk. De R.V.D. kon omtrent de reden van dit bezoek geen mededelin gen doen. „De Koningin ontvangt re gelmatig mensen op het paleis, maar wat zij bespreken, wordt nooit bekend gemaakt", zei de woordvoerder. Regering: 29 april geen nationale feestdag De dag waarop in Rome het huwelijk wordt voltrokken tussen prinses Irene en prins Charles Hugues de Bourbon- Parma woensdag 29 april wordt geen nationale feestdag voor Nederland, zo heeft de regering gisteren besloten. De R.V.D. heeft desgevraagd verklaard dat besloten is op die dag geen vlaggen van de overheidsgebouwen uit te steken. Van officiële zijde zijn geen motieven voor dit besluit genoemd. Handelsmissie naar Peking vertrokken Gistermiddag is een uitgebreide Ne derlandse handelsmissie van Schiphol voor drie weken naar communistisch China vertrokken. Zij staat onder leiding van de heer Sidney J. van den Bergh, voorzitter van de Centrale Kamer vat Handelsbevordering, die deze reis naai de Chinese volksrepubliek heeft georga niseerd. Doel is de bevordering van d« handel tussen Nederland en Rood-China in de ruimste zin des woords. Ondanks staatsgreep in Laos Het Britse ministerie van buiten landse zaken in Londen heeft giste ren bekendgemaakt, dat de Laotiaan- se premier Soevanna Phoema uit Vientiane naar de royalistische hoofdstad Loeang Prabang is ver trokken om koning Savang Vatthana een lijst van de leden van zijn n we regering te overhandigen. Prins Soevanna Phoema zou behalve door generaal Phoemi Nosavan, de leider van de rechtse groeperingen in Laos, vergezeld zijn door enkele kopstuk ken van de militaire staatsgreep van zondag. PRINS SOEVANNA PHOEMA ...blijft;.. Hij heeft zelf vanmorgen verklaard dat z|jn coalitieregering ondanks de staatsgreep aan het bewind blijft. De koning schijnt hem er op te hebben ge wezen dat dit moet omdat deze regeling is gewaarborgd door de veertien landen die in 1962 de Geneefse overeenkomsten hebben ondertekend. In Laotische kringen in Bangkok (Thailand) meent men te weten, dat de rechtse legerleiders in Laos, die zich gisteren van de macht in Vientiane meester maakten, het plan zouden heb ben prins Soevanna te verzoeken, zich aan het hoofd te stellen van een nieuwe regering van rechtsen en neutralisten. De linksgeoriënteerden, die in de vorige alitie van Soevanna zitting hadden, 2 ren buitengesloten worden. Men ver derstelt voorts, dat als prins Soevanna het verzoek niet zou aanvaarden, Phoe Sananikone de waarschijnlijke kandidaat voor het premierschap is. Hij is de oom van generaal Koeprasith Abhay, de lei der van de staatsgreep. Phoei die in het verleden sterk westersgezind is geweest is enkele jaren geleden ook premier Laos geweest De toestand in Vientiane is volgens de hoofdstedelijke radio-omroep evenals el ders in het land zeer rustig. De radio heeft herhaaldelijk een communiqué uit gezonden van het revolutionaire comité omler leiding van generaal Koeprasith Abhay, waarin de redenen voor de staats greep zijn opgesomd: de coalitie-regering van Soevanna Phoema was er niet in ge slaagd de economische vraagstukken op te lossen en te zorgen voor het welzijn de bevolking, zoals gebleken was uit het mislukken van de onderhandelingen tussen de drie stromingen in Laos in de Vlakte der kruiken", aldus het commu niqué. "OOND de legerpredikantenkwestie heeft enige tijd publiciteitsstilte geheerst. Terwille van de goede zaak, de geestelijke verzorging van de strijdkrachten, hebben wij die stilte enkele weken lang niet willen ver breken. Een teveel aan publiciteit kan een zaak nog meer vertroebe- len. Intussen hoopten we, dat het C.I.O.-M. een uitweg uit de moeilijk heden zou weten te vinden. Het lijkt er nog niet op dat dit is gebeurd. De stilte, waarin het C.I.O.-M. hoopte tot een oplossing te komen, is thans verstoord door een brief van 62 voor aanstaande hervormden aan het mo- deramen van de synode, die in vier woorden kan worden samengevat: breek met de commissie. Het is geen kleinigheid! Op zichzelf moet het im mers als een groot goed worden be schouwd om de woorden van oud staatssecretaris Calmeyer te gebrui ken dat tien kerken, van remon strant tot christelijk gereformeerd, ten behoeve van de geestelijke ver zorging van de strijdkrachten samen werken. Breekt de Ned. Hervormde Kerk met het C.I.O.-M., dan komt zij in dezelfde positie als de Gere formeerde Kerken (Vrijgemaakt), die vijf legerpredikanten hebben, maar nochtans niet in de contact commissie vertegenwoordigd zijn. Voor mannen als de professoren Berkhof en Hoekendijk, vooraan staande oecumenici, die hun hand tekening onder de brief plaatsten, moet het een enigszins pijnlijke pa rallel zijn. Ongetwijfeld zijn we de tolk van talloze oecumenisch voelen de en op samenwerking gestelde christenen als we de hoop uitspre ken, dat het niet tot een breuk komt. Ook de interkerkeliike samenwer king on ander gebied zou er schade van kunnen ondervinden. T)E integratie van Europa in het algemeen mag niet zulke grote vorderingen maken, de integratie van de christelijke vakbeweging in Europa laat nog meer te wensen over. De conferentie van de Europese or ganisatie van het internationaal chris telijk vakverbond heeft dit vorige week wel duidelijk gemaakt. De rapporteurs en de verschillende sprekers lieten er geen twijfel over bestaan, dat in de ontwikkeling naar een geïntegreerd Europa de econo mische belangen tot nog toe beter zijn behartigd dan de sociale, of, zo als Met ter conferentie werd gezegd: de ondernemers hebben in „Brussel" tot nog toe meer voet aan de grond gekregen dan de werknemersvakbe weging. Hieraan is de vakbeweging zelf mede schuldig. De secretaris-generaal van de wereldorganisatie van het I.C.V., de heer A. Vanistendael stelde dit in zijn slottoespraak op bijzonder duidelijke wijze. De vakbeweging denkt nog teveel nationaal en te weinig Europees. Anderzijds kan niet ontkend worden, dat de verdragen voor de drie gemeenschappen (E.G.K.S., E.E.G. en Euratom) wei nig concrete richtlijnen bieden voor de Europese integratie op sociaal ter rein. Binnen de kring van het I.C.V. heeft men vorige week deze situatie duide lijk onder ogen gezien. De grootste betekenis van de gehouden confe rentie lijkt ons, dat de vakbeweging thans boven de veelheid van Euro pese problemen is uitgekomen en nu haar wensen duidelijk heeft gefor muleerd. Voor het eerst is ditmaal ook gespro ken over Europese vakbondsacties. Enkele actiepunten werden reeds aangegeven. In de eerste plaats wil men inhaken op de gedachten, die bij verschillen de Eurpocse instanties leeft, op korte termijn te komen tot een samenvoe ging van de uitvoerende organen van de drie Europese gemeenschap pen. Hiervoor zal namelijk een her ziening nodig zijn van de desbetref fende verdragen. Deze verdragsher zieningen nu wil de vakbeweging aangrijpen om tevens een duidelijk sociaal beleid op Europees niveau in de verdragen vast te leggen. Het lijkt inderdaad een goede zaak, bij de verwerkelijking van een ge ïntegreerd Europa de economische ontwikkeling gelijke tred te doen houden met de sociale. Ook rechtstreekse verkiezing van een Europees parlement, dat grote bevoegdheden zou moeten krijgen, is een taak, die de vakbeweging góed in het oog houdt Het I.C.V. stelt zich voor, langs deze democratische weg zijn principieel eigen geluid in Europa nog duidelijker te doen door klinken. Het is het goed recht van de leden der christelijke vakbeweging van dit kiesrecht in de toekomst ge bruik te maken mede ter verwezen lijking van hun sociale idealen. Naar onze mening zal men echter ook de kwestie van de mentale in stelling niet over het hoofd moeten zien. De vakbeweging zal er aan moeten wennen, meer Europees te denken en niet uitsluitend nationaal met nog een Europees aanhangsel. Zonder een bredere visie op de Euro pese werkelijkheid, zullen wijzigin gen in verdragen en instelling van een algemeen Europees kiesrecht niet veel helpen. Om deze Europese visie waar te maken, zullen er met name financiële offers gebracht moe ten worden. De conferentie van de Europese or- gamsatie van het I C V. heeft een stap willen doen in de goede rich ting, d.w.z. een stap in de richting van een ook sociaal geïntegreerd Europa. Mocht het de christelijke vakbeweging in de komende Jaren gelukken in deze richting voort te gaan, dan zal hiermee niet alleen het werknemers-, maar ook het al gemeen belang gediend zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 1