Nieuwe Lekke Coniraiatt Koningin weigert huwelijk in Rome bij te wonen Elf doden bij 2 ongelukken in België In Laos zou alles nu toch weer bij het oude zijn Telefoontje XavieiUw dochter trouwt 29 april Duizenden carlisten naar „familiefeest Kardinaal Giobbe (84) naar voren geschoven Turken willen 24 gijzelaars doodschieten Soebandrio richt zich thans tegen Australië Commentaren Echtpaar schenkt mi ljoen voor restauratie kerk Directeur: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD «lijn hert in teghenspoet" Maandag 20 april 1964, 45ste jaargang Enkele buien Veranderlijke bewolking met plaatse lijk enkele buien. Matige tot vrij krach tige wind uit zuidelijke richtingen. Wei nig verandering in temperatuur. (Voor vervolg zie pag. 7) Abonnementsprijzen p.w. 0,78, 3,35, p.kw. 10,05 Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 TTET huwelijk van prinses Irene en de prins van Bourbon-Parma zal J- woensdag 29 april één dag voor de verjaardag van koningin Juliana in Rome in de basiliek van Santa Maria Maggiore gesloten worden. Het zal voor de Nederlandse prinses een eenzaam huwelijk worden temidden van duizenden Spaanse carlisten. Want noch koningin Juliana noch een ander lid van het Koninklijk Huis zullen getuige zijn van dit huwelijk. Koningin Juliana en prins Bern- va" de Nederlandse Koninklijke famili Prinses Irene heeft zaterdag een bezoek gebracht aan het modehuis Balmain in PÜfijs, dat opdracht heeft gehad haar bruidsjapon te maken. We zien de Prinses hier bij het verlaten van het huis; achter haar, gedeel telijk zichtbaar, Pierre Balmain. Vatikaan zwijgt nog steeds Monseigneur Giobbe. die door de familie de Bourbon-Parma naar voren is geschoven als de man die het huwe lijk zal inzegenen, is 23 jaar lang pau selijk internuntius in Den Haag ge weest. Hij is in 1958 naar Rome trokken en bekleedt daar nu (financiële) functie van datarius het pauselijke hof. Hij is 84 jaar oud en Italiaan. Het Vatikaan heeft nog niet gerea geerd op het bericht over het prinse lijk huwelijk. Kennelijk ziet men in het Vatikaan in, dat de betrekkingen met Nederland niet in gevaar kunnen worden gebracht. Ook daar is het doorgedrongen dat het huwelijk van prinses Irene vele gemoederen in beweging heeft ge bracht. De wereldpers houdt zich al maanden met de kwestie bezig. De keuze van de kerk van Santa Maria Maggiore een heel eind Fabrieken Zevenbergen In één oogopslag Laksheid van vakbeweging gestriemd pag. 2 Cals: waarom niet één spre ker? pag. 2 Oud-Engelandvaarders bij een pag. 5 VVD ziet het nog een poosje aan pag. 5 Nagedachtenis van Johan nes Post geëerd pag. 6 Wat gebeurt er met onze marine? pag. 7 Sport op de pagina's 8, 9 en 11 Vatikaanstad verwijderd zou er ook eventueel op kunnen wijzen, dat het Vatikaan zich officieel van het huwe lijk afzijdig wil houden. Afgezien hiervan kan echter gemeld worden, dat de kerk van Santa Maria Maggiore de grootste Mariakerk ter reld is. De kerk is in de vijfde eeuw bouwd en wordt soms de kerk St. Maria van de Sneeuw genoemd. Deze naam zinspeelt op de legende dat Romeinse patriciër en paus Liberius (357-366) op een warme augustusavond gelijk eenzelfde visioen hadden: Maria gaf hun de opdracht een kerk te bouwen op de plaats, waar het de volgende zou sneeuwen. In de zeventiende e heeft Paulus V nog een dubbele koepel by de kerk laten bouwen. In de kerk bevonden zich prachtige marmeren ren en een plafond van zuiver goud, enkele jaren na Columbus' reizen de nieuwe wereld uit Peru werd i genomen. Het rooms-katholicisme heeft nog verhaal aan de kerk verbonden, houtwerk zou afkomstig zijn van kribbe te Bethlehem. Ex-verdaehte in e Kodde-zaak Sientj neergestoken De taxichauffeur L. Hocbckc uit Vlis- singen Is ln de nacht van zaterdag op zondag voor een café op de Vlissingse Boulevard neergestoken. Badend in zijn bloed is h(j door een collega naar het ziekenhuis ln Missingen gebracht, waar men met vier mensen tot zondagmiddag heeft gewerkt om het leven van de heer Hoebeke te redden. Thans is zijn toestand minder zorgwekkend. De vermoedelijke dader van de aanslag, de Koudekerkse pensionhouder-autover huurder V. P. D. van de A. is. nadat alle toegangswegen van Vlissingen waren af gezet, door de Vlissingse politie gevan gen. Van de A. zat volgens de politie van Vlissingen „van onder tot boven" onder het bloed en hij had een vijl op zak. Hij ontkent echter de man te hebben neengestoken. De ruzie zou zijn ontstaan in café Victoria op de Boulevard en ging waar schijnlijk over de verkoop van een acte of over een schuld van Van de A. aan de heer Hoebeke. De ruzie werd met beider goedvinden buiten de deur voortgezet met het noodlottige gevolg. De heer Hoebeke heeft enige jaren geleden terecht gestaan als verdacht va moord op Sientje Kodde uit Nieuw- e St. Joostland. Hy werd vrijgcsprokei Deze moordzaak werd nimmer opge helderd. hard hebben de radicale en drama tische beslissing genomen de bruiloft van hun dochter niet bij te wonen kennelijk vooral ook om de drijven de en onhoffelijke houding van de familie de Bourbon-Parma. Deze familie bestond liet, Soestdijk zondagmiddag om half vijf uit Parijs op te bellen en de simpele mededeling te doen, dat de huwelijksdata 29 april was en de plaats van het huwelijk Rome. Spoedig volgde dan ook het ne gende officiële bericht: „De parti culiere secretaris van H.M. de Ko ningen deelt on5 desgevraagd mede, dat in de loop van hedenmiddag aan H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins der Nederlanden door de ouders van prins Charles Hugues de Bourbon- Parma is medegedeeld, dat het hu welijk van hun zoon met prinses Irene op 29 april in Rome zal wor den voltrokken. De particuliere secretaris van H.M. de Koningin deelt in aanslui ting hierop nog mede, dat de Ko ninklijke famile een aan deze mede deling toegevoegd voorstel om de huwelijksplechtigheid bij tc wonen ni-e4- hoeft—aangenomen." - De familie De Bourbon-Parma nam zoverre nog de geldende normen in acht, dat ze de huwelijksdatum offi cieel bekendmaakte na het telefoontje met Soestdijk. Het communiqué van de familie luidde als volgt: „Het secretariaat van Hunne Ko ninklijke Hoogheden prins Xavier en de prinses Madeleine de Bour bon-Parma maken officieel bekend, dat het huwelijk van Zijne Konink lijke Hoogheid prins Charles Hugo de Bourbon-Parma, graaf van Ma drid, hun zoon, met Hare Konink lijke Hoogheid prinses Irene van Oranje-Nassau zoals voorzien, vol trokken zal worden op 29 april 1964. De huwelijksinzegening naam van Zijne Heiligheid, paus Paulus VI, worden verricht in de pontificale baseliek van de Heilige Maria door Zijne Eminentie Paul kardinaal Giobbe, die hiertoe spe ciaal door de Heilige Vader is af gevaardigd." Geen overleg Hoewel een bericht van de familie De Bourbon-Parma, zo heeft de ervaring geleerd, nog niet als vast en zeker kan worden aangenomen, heeft het Vatikaan, waarmee de Nederlandse regering offi ciële relaties onderhoudt, nog niet op deze mededeling gereageerd. De Paus hult zich wat deze zaak betreft stilzwijgen, waarmee de regering in Den Haag in nieuwe verwikkelingen is ge- Dit is weer een gevolg van het feit, dat de schoonfamilie van prinses Irene geen enkele behoefte heeft getoond in deze belangrijke zaak deugdelijk overleg te plegen noch met Soestdijk, noch met Den Haag. vooral nu het Vatikaan in de zaak is betrokken. De familie legde ge brek aan gevoel van politieke verhou dingen aan de dag door de minister president onkundig te laten. Sprekend dat mr. Marijnen pas kennisnam de huwelijksdatum, toen hem van de zijde van de pers om commentaar •d gevraagd. Rome te komen. r vervolg zie pag. 6) Dit is kardinaal Paolo Giobbe, die. volgens het secetariaat van prins Xavier, het huwelijk tussen prinses Irene en prins Charles Hugues van Bourbon-Parma zal inzegenen. De baseliek van Maria de Meerde re in Rome, waar op 29 april a.s het huwelijk tussen prinses Irene en prins Charles Hugues van Bourbon-Parma zal worden voltrokken. In Belgisch Limburg zyn gisteravond by twee verkeersongelukken elf personen om het leven gekomen en vyf gewond. Op de weg BilsenGenk, onde rde ge meente Zutendaal, kwam op een kruis punt een oude personenauto afkomstig uit Genk in botsing met een tegenligger uit Asch. De auto uit Genk geraakte links van de weg, reed tejfen een boom, kwam weer op de rijweg en reed 150 meter verder rechts tegen een boom. Van de acht intittenden werden personen uit de wagen geslingerd. Zij ren op slag dood Van de vier overige inzittenden werden er drie dood ii wagen aangetroffen. De achtste is op weg naar het ziekenhuis overleden. De slacht offers, vijf mannen en drie vrouwen, wa. ren Turken, en woonachtig in Genk. In Mielen, nabij St. Truiden, zijn zon dagavond twee personenauto's met elkaar ln botsing gekomen. In een van de wa gens zaten drie mannen. Belgen tussen de twintig en drieentwintig jaar, die bij de botsing op slag dood waren en drie kinderen uit Leuven, die ernstig gewond werden. De slachtoffers kwamen uit Bergwaren. Papadopoulos beweert: Papadopoulos. de Grieks-Cypriotische minister van arbeid van Cyprus heeft verklaard, inlichtingen te hebben ontv gen volgens welke Turkse Cyprioten 24 tiriekse gijzelaars gedurende de volgende 24 uur zouden willen doodschieten. Deze gijzelaars zouden volgens de bewindsman door de Turken worden vastgehouden bU -bet dorp Kocbati op 18 km. van Nicosia. Papadopoulos heeft de bevelhebbers ae VN-strijdmacht op het eiland, generaal Gyani, hiervan in kennis gesteld. Gyani heeft d-arop contact gezocht met dr. Ku- chuk, de Turkse vice-president van Papadopoulos' aanklacht is door de Turkse Cypriotische minister van defen sie, Orek, bestempeld als „boosaardig" Orek voegde er aan toe dat de Grieken waarschijnlijk van plan waren een a; val te doen op de Turkse stellingen het gebied van Kochati „of zij willen hun geweten sussen over de 200 Turkse Cy prioten die nog steeds worden vermist" Premier Inonü van Turkije heeft tij dens zijn gesprek met Tomioja te staan gegeven, dat Turkije voor Cyprus geen andere oplossing zal aanvaarden dan een federaal stelsel. Er waren vanochtend aanwijzingen, at in de Laotiaanse hoofdstad Vien tiane de oude toestand is hersteld, zo als die was vóór de staatsgreep van gisterochtend. De door de rechtse troe pen van generaal Koeprasith Ahhay afgezette neutralistische premier Soe- vannah Phoema werd (op dringend Amerikaans verzoek) op vrije voeten gesteld. En de leiders van de staats greep zouden hun verontschuldigingen hebben aangeboden voor de poging, het coalitiekabinet van rechtsen, neu tralisten en communisten omver te werpen. Het is de vraag, of mislukking van de staatsgreep kan worden gesproken. Volgens de laatste berichten hebben de rechtse troepen tuatie nog stevig in handen. De staatsgreep van de rechtse troepen i Laos volgde gisterochtend op een za- De Indonesische minister van bui tenlandse zaken, Soebandrio, heeit Australië gewaarschuwd dat een oor log om Maleisië geen plaatselijke strijd worden. Hij zei dat in een ver klaring naar aanleiding van uitlatin- van zijn Australische ambtgenoot. Garfield Barwick, dat Australië r militaire hulp aan Maleisië zou verlenen en hij zou daarbij gewaar schuwd hebben dat Australië en de Verenigde Staten bij eventuele uil- gebreide gevechten niet aan de kant zullen blijven staan- Minister Soebandrio verklaarde voort*1 de indruk Ie hebben gekregen dat sii Garfield Indonesië met een oorlog be dreigde als het de eisen van Australië niet aanvaardt. „Wat ons betreft, zal Indonesië niet uit dit gebied (Maleisië) wegrennen. De verantwoordelijkheid voor een eventuele oorlog dient diuide lyk op Australië te worden gelegd en het zal zeker geen plaatselijke strijd wor den", aldus de Indonesische bewindsman, die deze verklaring zaterdag aflegde te genover journalisten. Hy zei voorts langzamerhand de in druk te krijgen dat Australië geen be lang stelde in een vreedzame oplossing maar dat het eerder Maleisië aanmoe digde geen regeling te aanvaarden die niet de volledige overgave van donesië zou inhouden. „Het verdriet ons zeer, dat Australië deze houding aanneemt in plaats zich te houden aan de algemeen in Azië heersende mening dat men geen verdeel. en-heers-politiek mag voeren", aldus Soebandrio. Hij voegde tenslotte er toe te hopen dat de kwestie-Maleisië door onderhandelingen op vreedzame vvy kon worden opgelost. Soevannah Phoema op vrije voeten terdag door Soevannah Phoema afgeleg de verklaring, waarin hij zijn aftreden aankondigde. Hij had in de Vlakte der Kruiken (die door de communisten wordt beheerst) met de leiders vah de rechtse linkse groeperingen in Laos, resp. generaal Phoemi Nosavan en prins Soc- •annoevong, onderhandeld over neutra lisering van Loenagg Prabang, de ko ninklijke residentie van Laos. De link en willen, dat de stad wordt gedemilita- iseerd en onder beheer wordt gesteld •an een politiemacht, waarin ook een communistische afdeling wordt opgeno- De rechtsen, die de macht in Loe nagg Prabang in handen hebben, voelen .laar niets voor. De besprekingen moes- mislukken. Soevannah Phoema keerde dan ook naar Vientiane terug met de bedoeling, de Koning zijn ontslag aan Arrestatie Gisterochtend kwamen de rechtsen in actie. Zy arresteerden Soevannah Phoema andere neutralistische leiders en vorm den het „revolutionaire comité van het nationale leger". In de loop van de dag las Soevannah Phoema voor radio Vien tiane een verklaring voor. waarin hy toegaf in de afgelopen twee jaren te hebben gefaald in zijn pogingen Laos te Hij zeide( te zijn afgetreden om een ander een kans te geven. „Aangezien het revolutionaire comité erin geslaagd is, de macht in handen te nemen, heb ik myn bevoegdheden overgedragen aan dit mité, nadat ik met het hoofd ervan gesproken. Niemand wilde hier echter genoegen mee nemen. De Ver. Staten eis ten het ongedaan maken van de staats greep en dus ook de vrijlating van Soe vannah Phoema. Toen de machtsoverne ming plaatsvond, bevond de Amerikaanse ambassadeur in Vientiane, Leonard Un- ger, zich in Saigon bij Dean Rusk, de Amerikaanse minister van buitenlandse Rusk zond Ungcr terug naar Vientiane en liet officieel weten, dat de Ver. Staten de staatsgreep afkeurden en zich zorgen maakten over bet feit, dat de Geneefse akkoorden van 1962 over de vorming een coalitiekabinet in gevaar werden ge bracht. De Amerikaanse minister sprak de vrees uit, dat de staatsgreep zou leiden tot een hervatting van de openlijke logsvoering tussen rechtsen, neutralisten en communisten. Ook Engeland, Frankrijk en de Sowjetunie ontplooiden gisteren grote diplomatieke activiteit. Dit alles heeft er blijkbaar toe geleid, dat de lei ders van de staatsgreep door de vrijlating van Soevannah Phoema de weg vooi compromis met dc neutralisten hopen open te houden. Of dit zal gelukken is een groot vraagteken, want de neutralis tische premier heeft in de afgelopen twee jaar veel meer rekening gehouden met de wensen van de communisten, dan die van de rechtsen. Donderdag zou Soevan nah Phoema met de koning van Laos voor bezoeken aan Frankrijk en Enge land op reis zijn gegaan. (Voor vervolg zie pag. 6) rpOT HET bittere eind volhardt de familie De Bourbon-Parma in haar streven de Nederlandse Ko ninklijke familie en het Nederlandse volk zo onaangenaam mogelijk te zijn. De oude markies, die de laatste weken in Parijs als spreekbuis en perschef van prinses Irene en haar verloofde optrad, heeft nu een toe lichting mogen geven op de verkla ring van prins Xavier. De heren heb ben getracht de pil te vergulden, maar zij zijn niet veel verder geko men dan een mislukte en voor ieder doorzichtige poging in die richting. Wat dit weekeinde is gebeurd is niet alleen ongehoord, maar het vindt ook nauwelijks zijn weerga tussen vors tenhuizen, voor een representant waarvan prins Xavier zich uitgeeft. Hij deelt mede, dat over de datum van de huwelijksvoltrekking van zijn zoon met prinses Irene is gesproken met de Koninklijke familie. Dat spre ken heeft zich volgens een ver klaring van Soestdijk beperkt tot een feitelijke mededeling van die datum. Prins Xavier vertelt dus ge woonweg een leugen. De meest elementaire normen van burgerlijk fatsoen gelden blijkbaar niet voor de familie De Bourbon- Parma. Kan iemand begrijpen, dat er in Nederland nog mensen zijn, die blijkens ingezonden stukken in dagbladen voor dit soort lieden enig begrip kunnen opbrengen en die bovendien nog beschermend de hand willen opheffen boven prinses Irene, die dit spel wenst mee te spe len? TAE huwelijksvoltrekking in Rome wordt een familie-aangelegenheid, zo wil prins Xavier ons wijsmaken. Misschien wil hij dat ook wel, maar of hij dat in zijn hand zal hebben is een heel andere vraag. Het begrip familie-aangelegenheid op zichzelf doet al erg vreemd aan in verband met een Prinses van Oranje, wier huis zulk een voorname plaats in neemt in de harten van de Nederlan ders. Maar erger is, dat de Prins op deze wijze meent het koningin Julia na of een der andere leden van het vorstenhuis mogelijk te maken de huwelijksvoltrekking bij te wonen. Het is een zeldzaam staaltje van na- iveteit en geeft blijk van een totaal ontbreken van inzicht in de verhou dingen, constitutioneel en feitelijk, tussen vorstenhuis en volk van Ne derland. Ons diepste respect gaat uit naar Hare Majesteit de Koningin, die niet geaarzeld h?eft het voorstel van prins Xavier om op 29 april naar Rome te komen van de hand te wij zen. Ook nu heeft zij haar moeder lijke gevoelens achtergesteld bij haar constitutionele verplichtingen. Haar hart zal die dag in Rome zijn, maar zij zal (hoe schraal deze troost wellicht zal zijn) zich gesterkt weten door het medeleven en het gebed van haar volk, dat in deze beproe vingen achter haar staat. TN deze hele affaire heeft niet voor de eerste maal het Vati kaan een zeer vreemde rol gespeeld. Niemand is er nog precies achter hoe daar de stukken liggen, omdat het Vatikaan zich in de diepste ge heimzinnigheid hult. Is de verkla ring van prins Xavier, volgens welke kardinaal Giobbe het huwelijk zal voltrekken, nu juist of niet? Uit het feit, dat het Vatikaan niets van zich laat horen, moet op dit moment wor den afgeleid, dat het zo is. Anders zou er ongetwijfeld wel een ontken ning zijn gekomen. Maar los van dit alles mag men toch wel veronder stellen, dat de paus zo langzamer hand er achter is gekomen, dat in Nederland en zeker ook onder grote groepen rooms-katholieken de stemming niet bepaald prettig is als gevolg van de geheimzinnigheid die men er ln Rome op nahoudt Men is geneigd zich af te vragen, of het dan toch waar is, dat een paus, als hem dat beter lijkt voor de rooms- katholieke kerk, met niets en niemand rekening behoeft te hou den. Men mag toch niet aannemen, dat zelfs de paus onder de ban is gekomen van de aspiraties van die familie De Bourbon-Parma! Van vergeetachtigheid kan geen sprake zijn. Alles wijst erop, dat hier wel bewust gezwegen wordt. Het is een wonderlijke coïncidentie, dat juist dit weekeinde oud-minister Cals heeft gepleit voor een nauwer sa mengaan van de rooms-katholieke en de protestants-christelijke politieke partijen in ons land. Daarbij moet van KVP-zijdc behoedzaam worden opgetreden, zo zei mr. Cals, om een samengaan psychologisch niet onmo gelijk te maken. Nu weten wij ook wel, dat dc heer Cals niet verantwoordelijk is voor dc handelwijze van het Vatikaan, even min als de KVP, Maar zal hij zelf het zo vreemd vinden, als velen con cluderen: Rome heeft twee aange zichten? De in Amersfoort getogen en geboren heer B. M. Pon sr. en zijn echtgenote hebben besloten, alle kosten over te ne men die de Hervormde gemeente in Amersfoort de komende zeven jaar moet dragen voor de restauratie van de be roemde St. Joriskerk. De notariële akte waarin een en ander is vastgelegd, is vanmorgen gepasseerd. De heer Pon heeft °P deze manier zijn zestigste ver jaardag een bijzonder tintje gegeven. De restauratiekosten die ten laste van de kerkvoogde komen, werden enige tijd geleden geschat op 700.000 gulden. Het is echter waarschijnlijk dat dc heer Pon, gezien de steeds stijgende kosten, niet veel minder dan een miljoen zal moeten fourneren voordat het werk voltooid is. Dc St. Joriskerk (ook vanwege z'n prachtige orgel beroemd) zal tijdens dc restauratic ook worden voorzien van ge brandschilderde ramen. Tussen de kerk voogdij en de heer Pon is overeengeko men. dat de kerk zolang Amersfoort nog niet over een eigen Stadsgehoorzaal beschikt tevens gebruikt zal mogen worden voor het geven van concerten en dergelijke. De Hervormde gemeente van Amers- foorts is al sinds 1959 bezig met het res taureren van de St. Joriskerk. Met de zuidzijde van het gebouw en de Boterhal is men inmiddels klaargekomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 1