Besluit Home uitstel van executie OMDAT ZOVEEL MANNEN Plan Europese commissie tot bestrijding inflatie Na Macmillan is er niets veranderd Thailand fel gekant tegen neutralisatie Zd.-Vietnain ...en vrouwen) AAN DE SIGAAR GAAN Uw Kunstgebit Kinderen werden tegen de muur gegooid /#i eeft éLoafce Kij, Paard voor 23 cent DINSDAG 14 APRIL 1964 Als er niets bijzonders gebeurt: Het is dan ook de moeite waard. Want (benoeming tot premier voorgedragen, toen Wilson Gaitskell was opgevolgd, j En hiermede ontnam Macmillan de bleek de Conservatieve partij van Mac- partij dus eigenlijk meteen weer de mo- millan aan een grote innerlijke ver-gelijkheid om een werkelijk nieuw be- dceldheid ten prooi te zijn gevallen, die gin te maken, haar wel eens noodlottig zou kunnen "orde"' Jongeren macmillan Hoe dan ook. de vervanging van Mac millan door Douglas Home had (Van een onzer redacteuren) Nadat de Britse socialisten de gele- i deren gesloten hadden, begrepen de DE Britten zullen dus voor-Conservatieven, dat zij iets moesten Ionia- nog niet naar de doen om uit de impasse te geraken, stembus gaan. Premier D„u glas Home gaat zijn eigen weg. jen ^ie culmineerden in de wat al Hij heeft zich niet gestoord aan pikante Profuno-Keeler-Ivanof-affa: de bezwaren van velen van zijnMacmillan zag zich tenslotte genood gedrongen op zo snel mogelijk te houden verkiezingen. Voorts had h\j de leiders van de in de oppositie zynde Labourpartij een grote teleurstelling be zorgd. Want Harold Wilson en de zijnen hadden langzamer hand al op een stembusstrijd in de maand juni gerekend. Hun reeds begonnen verkiezings campagne komt nu geheel op losse schroeven te staan. Want het kan nu nog tot november duren, voordat de verkiezin gen gehouden behoeven te wor den. Wel moet geruime tijd van tevoren het parlement worden ontbonden en de datum worden bekend gemaakt. Maar dat kan nog bijna een half jaar duren. In die tijd krijgen de Britse Conservatieven nog gelegen heid, hun positie in het land te verbeteren. Of dit laatste zal gelukken is een groot vraagteken. In de eerste plaats hebben de Conservatieven te kampen met een zekere regeringsmoeheid. Zij zijn nu al bijna dertien jaar achtereen aan het bewind. In die periode werd het land achtereenvolgens geleid door Winston Churchill, Anthony Eden. Ha rold Macmillan en op het ogenblik dus door Douglas Home. die voor diens be noeming tot premier nog Lord Home heette en minister van buitenlandse za ken was. De voorgangers van Douglas- Home hebben allen min of meer gepro fiteerd van het feit, dat zij te doen had den met tegenstanders, die met elkaar overhoop lagen. Clement Attlee moest vanwege de grote deining binnen de La- -1 ViilMie er hii neerleC- aan toe was. De grote rebel Aneurin Bevan over leefde de strijd om dc macht niet en hetzelfde was tenslotte het geval met Hugh Gaitskell. die de meningsverschil len binnen zijn partij wist bij te leg gen, maar in het zicht van de haven door de dood werd weggenomen. Verzoening Toen Gaitskell stierf werd verwacht, dat de Labourpartij opnieuw in verschil lende kampen uiteen zou vallen. De „troonpretendenten", van wie Harold Wilson en George Brown de belangrijk ste waren, vlogen elkaar in de haren. Maar op het ogenblik, dat de parle- mentsfractie van de Labourpartij de nieuwe leider had aangewezen, bleek de vrede al getekend te zijn. Brown legde zich bij zijn nederlaag neer en totdus- ver zijn er geen tekenen geweest, die er op wijzen, dat er grote onenigheid bestaat in de gelederen van de socia listen. Vanzelfsprekend zijn er wel span ningen binnen de Labourpartij. Die wor den echter binnenskamers gehouden om de partij naar buiten een zo stevig mo gelijke positie te kunnen geven. lijk te stellen voor de weinig benijdens waardige positie, waarin de regerings partij verzeild was geraakt. In feite het echter het gehele Britse kabinet, dat gefaald had en dat de consequenties uit dit falen had moeten trekken. Douglas Home: enorme opdracht Politiek is echter een hard bedrijf. Het belang van de Conservatieve par tij was niet gediend met het in gebreke stellen van haar belangrijkste leiders omdat het aftreden van het Britse ka binet, gevolgd door ontbinding van parlement en het uitschrijven van nieu we verkiezingen ongetwijfeld in dat sta dium de socialisten aan de macht hebben gebracht. Niet Butler Macmillan liet zich vrijwillig vooi leeuwen gooien. Hij greep het feit, dat een operatie hem maandenlang op actief zou stellen, aan om zich aftre den verklaarbaar te maken en bood op die wijze zijn partij de gelegenheid, met een schone lei te beginnen. Toen bleek echter pas. hoe groot de verdeeldheid onder de Conservatieven was. De wijze, waarop Douglas Home premier is ge worden. spreekt in dit verband boekde len. Richard Butler, de man wiens or ganisatietalent Churchill in 1951 aan de macht had gebracht en die in januari 1957 prompt op advies van diezelfde Churchill werd gepasseerd, toen een op volger voor Anthony Eden moest wor den gekozen, werd vorig jaar opnieuw genegeerd, toen Macmillan het veld Door de persoonlijke interventie van Macmillan (toen nog in een ziekenhuis vertoevend) werd niet Butler, maar Dou glas Home aan koningin Elizabeth ter ZO AVO-conf erende in Manilla: De Gaulles plan onderwerp van discussie negende conferentie van de ZOAVO (de Zuidoost-Aziatische verdragsorganisatie) te Manilla heeft de Thaïse minister van bui tenlandse zaken, Thanat Kho- man, zich gekant tegen de voor stellen van Frankrijk om Zuid- Vietnam te neutraliseren. Dit zou betekenen dat men dit land over levert aan zijn aanvallers uit het noorden, aldus Thanat Khoman De Gaulles voorstel om Noord- er, Zuid-Vietnam Cambodja en Laos te neutraliseren zal wel één van de v naamste onderwerpen van discussie op deze conferentie worden en de kwestie van de toelating van Maleisië tot de ZOAVO naar het tweede plan dringen. Frankrijks minister van bui tenlandse zaken. Couve de Murville. meende dat er op deze conferentie, die maar een paar dagen duurt, geen oplossingen voor alle problemen vonden zullen worden. De Amerikaanse minister van buiten landse zaken. Dean Rusk, zei dat Ame rika Maleisië verwelkomt als het resul taat van „een positieve en progressieve ontwikkeling". De V.S. maakten zich t.ornstige zorgen" over de tegen de nieu- federatie geuite dreigementen. Rusk sprak verder over de communistische infiltratie in Laos en Zuid-Vietnam. Amerika had echter moed geput uit de „krachtige reactie" van de Zuidvietna- regering tegen de communistische terreurcampagne. Lord Carrington. Brits onderminister m buitenlandse zaken, zei tenslotte dat Engeland er in Zuid-Oost-Azië naar streeft, dat Laos, Cambodja en Vietnam zich kunnen ontwikkelen als bedoeld door de Geneefse conferentie van 1954 en 1962. Lid van dc ZOAVO zijn Ame rika, Engeland. Frankrijk. Nieuw-Zee- land, Pakistan. Australië, de Philippij- en Thailand. weinig politieke betekenis. De Conserva tieve partij werd niet de tot de verbeel ding van de kiezers sprekende partij, die zij had kunnen zijn. wanneer aan jongere politici als Reginald Maudling en Edward Heath een kans zou zijn ge boden. En de Conservatieve partij neemt in Engeland nog steeds de weinig aan trekkelijke positie in, waarin zij vorig jaar ook al genoegen moest nemen, toen Macmillan nog aan de leiding stond. De vrij kleurloze Douglas Home spreekt ze ker niet tot de verbeelding van de be volking. En als er geen bijzondere din gen gebeuren, is zijn besluit, de verkie zingen pas in de herfst te doen houden, slechts een uitstel van executie. Buitenlanders besteden 760 min. in ons land De besteding van buitenlandse toeristen in Nederland is van 1955 tot 1964 toegenomen van 230 miljoen tot 760 miljoen gulden, die van Ne derlandse toeristen in het buiten land in dezelfde jaren van 270 mil-; joen tot 800 miljoen gulden." Dit verklaarde gistermiddag de staats secretaris van economische zaken drs. J. A. Bakker, in Marcanti te Amster dam op de landelijke ledenvergadering van de federatie van Nederlandse orga nisaties voor het personenvervoer (FNOP). toen hij sprak over de toe stand van het midden- en kleinbedrijf in Nederland met name in de branche van het personenvervoer. ..Deze stijging in de toeristen-besteding zal zeer zeker ook zijn weerslag hebben gevonden in het autoverhuurbedrijf', aldus de staatsse cretaris. Hij pleitte voor samenwerking! tussen overheid en georganiseerd be- drijfsleven. De FNOP vierde op deze ledenver- j gadering tevens haar derde lustrum. Ter gelegenheid daarvan werd de ver-1 gadering gevolgd door een diner en la ter op de avond door een one-manshow van Wim Sonne veld. Onder de ongeveer 200 aanwezigen be vond zich o.m. de directeur-generaal van verkeer en waterstaat. Piëta in veilige ha ven Neiv York Even een paar adviezen om onbekommerd te genieten: De Piëta, de bekende beeldengroep van Michelangelo voorstellende Ma- ria met in haar armen de dode De economische omstandigheden zijn Christus> is gisteren jn New York aangekomen. De groep zal ten toon in Engeland op het ogenblik vrij gun stig. De verwachting bestaat, dat deze economische opleving in de herfst nog niet ten einde zal zijn. Niemand rekent er echter op, dat zich tegen die tijd een economisch wonder zal gaan vol- Liberalen Bovendien moeten de Conservatieven het ook niet in de eerste plaats hebben van het al dan niet „aanslaan" van de socialistische propaganda. Deze is uiter aard wel van belang bij de verkiezingen. Totdusver is echter gebleken, dat de resultaten, die de Labourpartij bij Tus sentijdse Lagerhuisverkiezingen heeft geboekt, op zichzelf niet zo geweldig In vrijwel de meeste gevallen heb ben de socialisten een overwinning te danken gehad aan het feit, dat de klei- Liberale partij verhoudingsgewijs veel stemmen wegkaapte bij de Conser vatieven. Bij het districtenstelsel krijgt de partij die de meeste stemmen be haalt, de parlementszetel. De Liberalen, die in bijna geen en kel geval zelf iets aan hun stemmen winst hebben, bezorgden steeds de soci alisten nieuwe zetels. Dit zou ook het geval geweest zijn, als binnenkort La gerhuisverkiezingen zouden zijn gehou den. Het zal wellicht nóg zo zijn, als de stembusstrijd in november wordt uit gevochten. De speling, die Douglas Home zich zelf nog heeft gegeven, zal hij volledig moeten gebruiken om zijn partij tot een hecht gesloten formatie te maken, die opnieuw tot de verbeelding van de Britten weet te spreken. De Conserva tieve partij moet niet alleen duidelijk maken, dat de weg, die de socialisten willen gaan, nooit tot het doel kan lei den, dat zij de kiezers voor ogen stel len. Zij moet echter ook de ontevre denheid weten weg te nemen onder de genen, die niet op de Labourpartij wil len stemmen en daarom maar hun toe vlucht nemen tot de Liberale partij hetgeen tenslotte toch weer op steun de socialisten neerkomt. worden gesteld in het paviljoen het Vaticaan op de wereldtentoonstel ling in New York. De reis over de Atlantische Oceaan werd gemaakt aan boord van het Ita liaanse passagiersschip Christoforo Co lombo. Vandaag zal de metalen kist waarin het kunstwerk schokvrij is verpakt, van het sloependek van het lijnschip op een bark worden getakeld, die voor het ver voer naar het tentoonstellingsterrein op Long Island zal zorgen. Drie sleepboten met spandoeken met het opschrift „New York verwelkomt de Piëta" begeleidden de Christoforo Co lombo naar de aanlegplaats aan de oever van de rivier de Hudson, terwijl een hefschroefvliegtuig van de politie boven het schip vloog. Hoe houdt U de gehele dag Hel stevig op zijn plaats? let is niet nodig, dat U anast heeft, dat Uw lebit losschiet bij het eten, lachen of niezen! een weinig Dentofix - 's morgens op de gebitsplaat gestrooid - houdt Uw gebit on wrikbaar op zijn plaats en doet U alle vroe gere ongemakken vergeten. Verkrijgbaar in discrete, neutrale plastic flacons,pri|s f.2,35, bij apotheken en drogisterijen. Ministers in principe akkoord Nederland zit met het bouivbeleid De ministerraad van de Euro pese economische gemeenschap heeft gisteren in Brussel zich in grote lijnen akkoord verklaard met voorstellen van de Europese commissie tot bestrijding van het inflatiegevaar in de Zes en de sta bilisatie van de economische toe stand. De voorstellen zijn een eerste stap naar een coördinatie van de conjunctuurpolitiek van de Zes. De volgende maatregelen worden overwogen: 1. De zes nationale regeringen moe ten een absolute prioriteit geven aan het streven Getuige op Auschwitz-proces: begin 1965 het evenwicht tussen prijspeil en produktiekosten te her stellen. 2. Zij dienen een liberaal invoerb* leid te handhaven. 3. De overheidsuitgaven dienen voor zover mogelijk te worden beperkt tot een stijging van 5 procent per jaar. 4. Indien dit laatste niet mogelijk is dienen fiscale maatregelen te wor den genomen. 5. Het beleid in de staatsschuld moet zo weinig mogelijk inflatoir zijn. 6. De kredietpolitiek moet worden be perkt. 7. Er dient een inkomstenpolitiek te worden gevoerd, waarbij het tionale inkomen zoveel mogelijk de reële produktiestijging benadert. 8. Van het bouwbeleid mag geen in flatoire druk uitgaan. 9. Gezamenlijk overleg over tekorten op de betalingsbalans. De prinaipiële instemming met dit einde 1964, programma betekent overigens niet dat op alle punten goedkeuring is ver kregen. Vrijwel alle ministers hadden wensen, die in een gedetailleerd rapport zullen worden uitgewerkt. Nederland dat bij de debatten was vertegenwoordigd door de ministers An- drie3sen, Witteveen, Veldkamp en Bies heuvel en staatssecretaris De Block, plaatste een vraagteken bij de wijze waarop een dergelijk programma moet worden uitgevoerd. Met name vroeg mi nister Andriessen zich af of de nationale weg moest worden gevolgd, met inbe grip van goedkeuring door de parlemen- De 48-jarige Pool Erwin Ols- zowka heeft gisteren, als getuige in het Auschwitz-proces in Frankfort, verklaard dat bij de evacuatie van het kamp in janu- opdracht, die veel ari 1945 de twee beschuldigden, verbeeldingskracht cn ondememlngs- W,m Boger en Oswald Kaduk, geest vergt. En het is de vraag, of die bij premier Douglas Home gevonden |Per aa§ ^en minste Vijftig gevan- zuüen worden. Hij zal er zelf in de gen hadden vermoord. Onver- komende maanden het antwoord op moe- getelijk noemde de getuige de 'dag in 1943 waarop 12 kampbewo ners waren opgehangen. Boger en Kaduk hadden de gevangenen niet alleen mishandeld doch wa ren ook als beul opgetreden. Olszowka steunde de verklaringen van de vorige getuigen inzake het neer schieten van het 23-jarige Joods meisje, Lilli Toffler, door Boger. Toff- ler had een liefdesbrief geschreven aan een Poolse gevangene. Deze brief was onderschept, zo vertelde de ge tuige, en uit duizenden gevangenen moest het meisje de man aanwijzen aan wie de brief gericht was. Zij liep hem echter voorbij en deed alsof zij hem niet kende. Zonder hiertoe op dracht gekregen had Boger toen het meisje doodgeschoten. „De man aan wie de brief was gericht woont nog in Polen en lijdt aan een psychose om- Nieuwe muur bij post Charlie Oostduitse grenswachten zijn gister ochtend bij de controlepost Charlie aan de Berlijnse sectorgrens begonnen een nieuwe muur te bouwen, die bestand is tegen tanks. Een gepantserde vrachtauto, een waterkanon en een ziekenauto wer den tijdens dit werk in gereedheid ge houden. „Checkpoint Charlie" wordt voor het doorlaten van buitenlanders gebruikt. De muur zal 1.80 meter naar het westen worden opgeschoven. Totnutoe stond de op Oostberlijns gebied. President Mba aan winnende hand Het ziet er naar uit dat de partij van de president Leon Mba de verkie zingen die in Gabon zijn gehouden zal winnen. Bij de voorlopige telling van de stemmen van negen kiesdistricten in de Westafnkaanse staat bleek dat de partij van president Mba. het demo cratische Gabonese front, op zijn minst 70 procent meer stemmen heeft behaald dan de oppositiepartij. Maar in Libreville zelf wezen de voorlopige tellingen uit dat daar de op- positiepartij meer stemmen behaalde I dan de partij van de president. I In een Romaans graf, dat onlangs in de Hon gaarse staalstad Dunauj- vros is gevonden, be vond zich een gemum mificeerd lijk van een vrouw die ongeveer 1.600 jaar geleden daar zou zijn begraven. In de kalkstenen sarcofaag werden ook een kussen, een krans van vlecht werk en een doosje, waarin waarschijnlijk schoonheidscrème had gezeten, aangetroffen. I Vandaag wordt voor de vijfde maal het schriftelijk verkeers- examen voor het voort gezet onderwijs gehou den. Bijna 20.000 leerlin gen van scholen uit ruim 20 gemeenten doen dit examen, dat wordt ge organiseerd door het Verbond voor veilig ver keer. Aan dit geheel op basis van vrijwilligheid en uitsluitend schrifte lijk examen nemen over het algemeen leerlingen van het tweede leerjaar van het voortgezet on derwijs deel, een prakti sche rijproef is er dus niet aan verbonden. Op 22 april zal in Am sterdam de eerste inter nationale bijeenkomst van de kauwgomindus trie worden gehouden, waarop vertegenwoordi gers van deze bedrijfs tak uit tien Europese landen aanwezig zullen zijn. De bijeenkomst is belegd op initiatief van de sectie kauwgomfabri kanten van de Neder landse vereniging voor de suikerwerken cn cho- coladeverwerkende in dustrie. Doel is een ge dachtewisseling over mo gelijke harmonisaties in de levensmiddelenwet geving met betrekking tot kauwgom. I De Deense bevolking zal naar schatting op grond van de huidige statistieken in 1967 tot een aantal van 4.919.300 zielen zijn toegenomen, tegen 4.655.800 vorig jaar, en tegen 1970 zal ongeveer twaalf procent van dc bevolking ouder dan 65 jaar zijn. Twee ontsnapte gevan genen uit de gevangenis in East Church, 80 km ten oosten van Londen, hebben niet lang van hun vrijheid genoten. Een vrachtwagenbe stuurder die de twee ontsnapten in zijn auto nam bracht hen regel recht naar het politie bureau. De chauffeur was namelijk op de hoog te met de ontsnapping van de twee lieden. dat hij zich schuldig acht aan haar dood", zo verklaarde de Pool. Een andere Poolse getuige, oud joor Josef Piwko, die bijna twee jaar in Auschwitz doorbracht, verklaarde dat hij op zekere dag had gezien hoe vrou wen en kinderen in het zigeunerkamp verschrikkelijk werden geslagen en in vrachtwagens werden gedreven. Hij had gezien dat Boger de zigeunerbarakken doorzocht en kinderen onder hun bedden weghaalde. „De SS'ers smeten de kin deren naar Boger. Eerst sloeg hij hen, toen nam hij hen bij de voeten en sloeg hen tegen de muur. Vijf of zes kinde ren behandelde hij op deze wijze. Ik werd misselijk en reed terug naar mijn barak", aldus Piwko. Hierna werd Boger gevraagd of hij iets te zeggen had. De gewezen SS'e antwoordde: „Ik heb niets te zeggen....' Gemini-voertuig in atmosfeer verbrand Het ruimtevoertuig „Gemini" dat vo rige week woensdag in een baan om d aarde werd gebracht, is zondagavond boven het zuidelijk deel van de Atlanti sche Oceaan in de atmosfeer terugge keerd en verbrand. Dit heeft het Ame rikaanse bureau voor lucht- en ruimte vaart (NASA) medegedeeld. Zoals we zaterdag reeds uitvoerig schreven, betekende de lancering van deze eerste (nog onbemande) ruimte capsule die 3.2 ton woog eer nieuwe stap in de ontwikkeling van de Amerikaanse ruimtevaart. De ruimte reis van het Gemini-voertuig heeft kor ter geduurd dan men aanvankelijk Regering in Bonn: Trettner geen schuld aan bombardement on Rotterdam Het Westduitse ministerie van defensie heeft een verklaring van 39 bladzijden uitgegeven ter verdediging van generaal Heinz Trettner, de nieuwe opperbevel hebber van de Westduitse strijdkrachten, tegen de Oostduitse beschuldigingen dat hij deelgenomen heeft aan wreedheden tijdens het derde rijk. Het ministerie noemde de beschuldigin gen „vals en lasterlijk". In het bijzonder werd ontkend dat Trettner deelgenomen had aan het bombarderen van Guernica tijdens de burgeroorlog in Spanje, dat hii meehielp aan het bombardement van Rot terdam of dat hij meegewerkt had aan de invasieplannen van Noorwegen, Dene marken en Kreta. Verder werd weersproken dat Trettner, terwijl hij generaal was in Italië, verant woordelijk was voor het bestraffen van partisanen Deze beschuldiging werd ge daan door communistische leden van het Italiaanse Huis van Afgevaardigden. De drie afgescheiden lutherse kerken van Duitsland, die zich niet stellen onder het gezag van de synode van de Evange lische Kerk van Duitsland, zijn van plan een fusie aan te gaan. Het zijn de Oud- lutherse Kerk, de Vrije Evangelisch-Lu- therse Kerk en de Onafhankelijke Evan- gelisch-Lutherse Kerk. Zij tellen respec tievelijk 38 000, 15.000 en 20.000 leden. Het plan om een fusie aan te gaan werd eind vorige week bekendgemaakt in Hannover. I op de bijzondere positie van Nederland voor het bouwbeleid. Zowel Frankrijk als Italië achtten de maatregel om de stijging van de over heidsuitgaven tot 5 procent per jaar te beperken een te vergaande maatregel, terwijl Bonn bezwaren maakte tegen de voorgestelde beleidslijn voor de inkom stenpolitiek. De regering in Bonn wil namelijk de belasting voor de midden groepen verlagen om een meer gelijke belastingdruk te verkrijgen. De Duitsers zijn van mening dat een dergelijke be lastingverlaging nauwelijks van invloed zou zijn op de conjuncturele ontwikke ling. Volgens de laatste berichten zijn 250 mensen omgekomen en 570 gewond door de wervelstorm, die zaterdag heeft ge woed in het district Jessore van Oost- Pakistan. De gouverneur van Oost-Pakistan, die een bezoek aan het getroffen gebied heeft gebracht, vertelde dat hij in de van de storm geen menselijk wezen lig spoor van begroeiing meer heeft Hoogste rechter van Ivoorkust beraamde moord Een gewezen president van het hoog gerechtshof van Ivoorkust, Emest Boka, heeft zich opgehangen nadat taü had be kend een aanslag op het leven van de landspresident, HouphouetBoigny, te hebben beraamd. Dit is door president Houphouet-Boigny in de Nationale Vergadering meegedeeld. De speciale bijeenkomst werd bijgewoond door drie r.k. bisschoppen, mohamme daanse leiders, verscheidene diplomatie ke vertegenwoordigers en Europese in gezetenen. De president las een brief voor. waarin ook Boka enkele bedriegerijen bekende uit de tijd toen hij minister was en meedeelde dat hij betrekkingen med bepaalde communisten heeft onderhou- Boka is ruim een jaar geleden als pre sident van het hooggerechtshof ontslagen. Dit was na de ontdekking van het eerste komplot tegen Houphouet-Boigny. De president zei, dat Boka zich heeft laten leiden door voorspellingen van me dicijnmannen. Ook de leiders van twee vroegere komplotten stonden onder in vloed van wonderdoeners. Een kok van het peridentiële paleis had zich bereid verklaard de president op bevel van Boka te doden. President Houphouet-Boigny riep de bevolking op zich niet met zwarte kunst Aardschok eiste leven meisje Als gevolg van de aardschok die van Zuid-Slavië trof, is een 13-jarig meisje om het leven gekomen. Meer dan 70 personen liepen verwondingen op. Volgens het seismologisch instituut in Belgrado bevond het epicentrum van de beving zich ongeveer 200 km ten westen van Belgrado, halverwege Za greb. Op de Richter-schaal, waarvan het maximum twaalf bedraagt, sloeg de wijzer uit tot acht. schok te doen. In Slavonski Brod werden 30 perso nen gewond van wie 10 ernstig. Dertien gebouwen werden verwoest, terwijl de energievoorziening uitviel. Dit was ook het geval in Novi Sad, een plaats op ongeveer 84 km te noordwesten van Belgrado. Radio-Boedapest meldde dat een aard beving Szekszard, ten zuiden van Boe dapest. had getroffen waarbij het plaat selijke hoofdkwartier van de communis tische partij werd beschadigd. Ook werden maandag twee aardschok ken gevoeld aan de Italiaanse oostkust. Zondagavond vernielde een aardbeving nuren van een kerk in Ariano Ir- pino, in de omgeving van Napels. 1492) Van Plinius zijn geschriften bewaard gebleven, waarin een an tieke prijscourant voorkomt. Al thans, hij geeft een algemeen over zicht van de prijzen, waardoor we weten, dat ten tijde van de Ro meinse republiek de chef van po litic, Manius Marcus, graan aan het volk liet leveren voor de prijs van 1 as per schepel. En Terentius Var- ro vertelt, dat in de tijd van Mc- tellus' zegetocht niet alleen rogge voor 1 as per sche pel te koop was, maar dat men voor dat bedrag ook een kan wijn, 30 pond gedroogde vijgen, 10 pond olie of 12 pond vlees kon ko pen. waarbij we uiteraard van allerlei neven-faktoren moeten afzien. Dan stellen wc in dc eerste plaats vast, dat in de Middeleeuwen in het Graaf schap Holland gerekend werd met ponden, schellingen en penningen, maar dat er ook een andere reken munt in gebruik was, die de (Vlaam se) groot werd genoemd en gelijk stond met 8 penningen. De gouden gulden die in 1388 door hertog Al- brecht werd geslagen, gold 40 groot, en ondanks het feit dat de gulden een zilveren munt werd TOCH IS ZO! Zoals bekend, gin gen in latere tij den 16 as in één denarius en wer den 12 denarii opgenomen in de se- lidus, die Constantijn dc Grote in het begin van de vierde eeuw in voerde. Die solidus telde 4,55 gr, zuiver goud en zou volgens de hui dige goudprijs op bijna 23 worden gewaardeerd. We gaan nog even door, want zoals we een vorige maal hebben verteld de solidus en dinarius waren ook in dc Frankische tijd en zelfs in de middeleeuwen hier te lande onder dezelfde benamingen gangbaar en vormden de grondslag voor de schelling en de penning. Van de waarde van dc solidus in de Merovingse tijd kunnen we enigszins een indruk krijgen uit de Saliscbe wetten, waarin voor diefstal van een paard geschat op 6 solidi een boete van 45 solidi wordt gecist. De waarde van een lam werd be rekend op 7 denarii. Laten we nu eens trachten het paard uit de Merovingse tijd en de 12 pond vlees uit dc tijd van dc Ro meinse republiek te betalen met de Nederlandse gulden van vandaag, verzwakte, bleef zjj steeds de waarde van 40 groot be houden. Maar de pennin gen, waarvan er dus 320 in een gul den gingen, kunnen we ook als ge- evolueerde denarii beschouwen. Het Frankische paard van 6 solidi, of 72 denarii, zou in guldens gerekend dus 72/320 gulden hebben gekost of btfna 0.23. En aangezien voor een paard thans zeker 1000 moet worden be taald, is de munt ten opzichte van het paard in ongeveer 1500 jaar ttfd gedaald tot minder dan 1/4.000 van haar waarde De 12 pond vlees uit de Romeinse tijd biedt ons soortgelijke vergelij kingsmogelijkheden. Daar werd des tijds 1 as voor betaald, dus 1/16 de narius, d.w.z. 1/16 Hollandse pen ning, of 1/128 groot, of 1/5120 gul den. Momenteel achten we ons ge lukkig voor 12 pond vlees gemid deld 50 te mogen betalen, zodat de munt ten opzichte van het vlees Ln ongeveer 2000 jaar tijd is ge daald tot ongeveer 1/250.000 deel van de waarde van destijds! Lijkt het u niet passend, thans eens de vraag onder ogen te zien, hoe lang een mens zonder eten kan? Nadruk verboden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 5