DRUM
DE DOKTER aan 't woord
1975
Weduwen van CNV-leden
behouden alle rechten
ANORAKS
■gggswqr»]»]»ia«isnTgsi
benadering
problemen
Synode GereiKerken
vrijgemaaktbegonnen
ChefarineA
Ds. J. A. Vink
praeses
Een woord voor vandaag
Tractement en pensioen
moeten worden herzien
Hoe denkt minister over
HALF ZWAAR-HEEL LEKKER!
liquidatie van K.L.M.?
MIDDELEN TEGEN
VERSLAPPING
DINSDAG 7 APRIL 1964
ANDERZIJDS
KRIJGSMACHTPREDIKANTEN
Nu de kwestie omtrent de posi
tie van de legerpredikanten de
laatste weken zo in de belangstel
ling staat, geeft kolonel J. C. Zui-
dema, voorzitter van „Appèl", de
Nationale christelijke officieren
vereniging, in het orgaan van de
ze vereniging een beschouwing
over het ontstaan en het doel van
de instelling van de „Evangeli
sche Verzorging" van de krijgs
macht en over de opdracht van
de Evangelisch verzorger zelf.
Een opdracht, die niet inhoudt,
dat de krijgsmachtpredikant moet
optreden als een soort moraalsof-
ficier en die dus „nuttig" is voor
de krijgsmacht. Wat dan wel de
opdracht van de krijgsmachtpre
dikant moet zijn laat kolonel Zui-
dema in zijn artikel, waarvan wij
hieronder enkele citaten laten
volgen duidelijk uitkomen:
HET was wel terdege te doen
om de boodschap van het Evan
gelie te brengen in de Krijgsmacht
als het gezagsinstituut ..par excel
lence" van de Overheid! Het viel
in een periode, waarin een strenge
scheiding tussen Kerk en Staat werd
doorgevoerd, waarin de bewindvoer
ders op velerlei gebied, dus ook
in de Krijgsmacht, door de ..rede"
werden geleid en zeer libertijns
dachten, een tijd. waarin men het
..geloof" alleen maar goed achtte
voor de zolder, op zondag, en in
de kerk.
Maar dit geloof moest met alle
macht buiten de Krijgsmacht ge
houden worden!
Welk een tegenwerking ondervon
den de voorvechters voor een
..Evangelische Verzorging" niet in
de aanvangsjaren dezer eeuw! De
ze Evangelische Verzorging alléén
stond hen voor ogen en hield hun
gedachten gevangen! Het brengen
van het heilige aalmoes van de
Blijde Boodschap, de vergeving der
zonden en het uitzicht op een eeu
wig leven! Vanzelfsprekend volgde
hier ook op het tweede Grote Ge
bod. en werd getracht, de weder
zijdse verhoudingen tussen gezags
dragers en aan dit gezag onder
worpenen een wat milder cachet
te schenken.
De predikanten, die gewapend
waren met de enige troost in leven
en sterven". En gekleed, aanvan
kelijk als burger en toegerust met
de distinctieven van Majoor, zijnde
dus de balk met één ster beide aan
gebracht op de revers van de jas.
En een militaire pet op het hoofd!
Men schijnt ook nog te hebben
overwogen, om deze predikanten
hun taak te laten verrichten, ge
kleed in de geklede ..lange" jas.
voorzien van oranje sjerp, met de
hoge hoed op, waaraan een oranje
kokarde!
Talrijk waren de grappen, die
hierover in de krijgsmacht ..op
voet van oorlog" gemaakt werden.
Hoe moest het nu met deze aldus
geklede predikanten, wanneer het
eens onverhoopt werkelijkheid zou
worden? Zouden zij. aldus gekleed,
dan toch nog vallen onder de be
scherming van de Conventie van
Genève?
Dies werd het uniform voor hen
ingevoerd, en in hun militaire waar
digheid werden zij met de rang van
majoor gelijkgesteld.
Waarom de officiersrang en
nog wel die van majoor? Opdat de
ze predikanten daarmede entrée
zouden verkrijgen in het officiers
corps dat voor het overgrote deel
afwijzend stond tegenover het nut
van dit Instituut, en vooral in zijn
jongere garde niet kon nalaten zich
laatdunkend uit te laten.
bestaan vertrouwd te maken. En
bepaald niet, om hem van de zen
dende Kerk los te maken en te
doen vervreemden! En evenmin,
om afstand te creëren tussen deze
predikant en de eenvoudige sol
daat!
Het dichter bij elkaar komen van
Kerk en Staat heeft meegebracht,
dat de Kerk zich een taak zag ge
steld ten opzichte van de Staat,
en ook, en zeer zeker aangaande
het gezagsinstituut van die Staat
bij uitstek, de Krijgsmacht!
Waar nu de Kerk als de ge
meenschap van gelovigen niet
alleen des Zondags openstaat en
een boodschap heeft, doch op eiken
dag en elk uur richting in het leven
van deze wereld moet helpen be
palen. aan dit leven klank en kleur
moet verlenen, heeft zij wel ter
dege mede een stem in het Kapit-
rijke stem!
Maar van hoedanige toon? Zal
zij de taak van de Krijgsmacht in
dit ons land. waarvan de regering
nog steeds een Christelijke signa
tuur draagt Wij, Juliana. Konin
gin bij de Gratie Gods! helpen
verlichten door con amore mede
te werken aan de uitvoering hier
van? Door duidelijk te verstaan de
opdracht van de Overheid, name
lijk ervoor te waken, dat de aan
haar zorgen toevertrouwde onder-
gerust leven"
alle godza-
danen ,,J_ 1
kunnen leiden, liefst
ligheid?" Zal de Kerk de door haar
af te vaardigen bedienaren van het
Goddelijk Woord in deze zin be
ïnvloeden. zodat deze ook in volle
klaarheid deze zijde van hun taak
in de Krijgsmacht zien? Namelijk
de aan hun evangeliserende zorgen
toevertrouwden erop te wijzen, dat
het Overheidsambt in dit land nog
erkend mag èn moet worden als
een door God gegeven instituut. En
dat dit Overheidsambt ondermijnd
is. wanneer aan deze Overheid de
volle beschikking over haar zwaard
macht d.i. de Krijgsmacht
ontvalt? In welke laatste richting
sommige predikanten, werkzaam in
deze krijgsmacht zouden willen
gaan, gevoed als zij worden door
bepaalde stromingen in zekere ker
kelijke denominaties?
de hoofdtaak heeft te
a in de uitoefening van
de Geestelijke lees Evangelische
Verzorging in de Krijgsmacht,
Kerk of Overheid naar onze me
ning zonder twijfel de Kerk al
tijd dient deze onze Overheid
waakzaam te blijven, dat het tot
haar wezenstrekken behorende in
stituut van de Krijgsmacht in de
uitoefening van zijn preventieve
taak niet wordt tegengestaan door
het optreden van de hiervoor ter
beschikking gestelde zielszorgers.
Zelfs wanneer de Kerk de volledi
ge vrijheid bezit gelijk zulks te
onzent het geval is! om zonder
onderscheid des persoons en van
overtuiging, predikanten af te
vaardigen naar en in de Krijgs
macht. dan is de Overheid in zulk
een geval niet verantwoord zulke
predikers onder alle omstandighe
den hun gang maar te laten gaan,
daar deze Overheid een totaal af
zonderlijke. volmaakt onafhankelij
ke taak in dit opzicht heeft! Wel
dient hier onmiddellijk de vraag
gesteld, of de Kerk het wel zover
behoort te laten komen' Of zij
niet in haar taak als werkzame
gast op het terrein van de Over
heid haar begrenzing in deze taak
dient te kennen en in acht te ne
men. Om zodoende mede de zuiver
eigen opdracht van de Overheid
te eren en te respecteren.
elke woensdag
Jangensmarkt
P/Uwzoon blijftkurkdroog
"in deze anorak, die hij aan
belde kanten kan dragen:
de ene kant is van water
dicht nylon, de andere
van Hawilene (de polyes
ter wondervezel). 'n
Hazewind model, dat u
alléén bij p&c kunt kopen!
Tnteresse van vrouw voor vakbeweging
,v.„ Praktische
bestuur heeft de algemene
vergadering van de Vrouwen
bond van het C.N.V. vandaag be
sloten voor weduwen van voor
malige CNV-leden voortaan de
rechten te doen gelden die ook
golden tijdens het leven van de
man. Het hoofdbestuur bereikte
hierover reeds overeenstemming
met een vertegenwoordiging uit
het CNV-bestuur. De CNV-
vrouwenbond heeft daarmee voor
zijn leden een bijzondere positie
weten te bereiken, die nog niet
geldt voor de vrouwenbonden van
NW en NKV.
De rechten die weduwen van CNV-
leden ontvangen omvatten o.m. het ju
ridisch advies, het gebruik maken van
de vakantieoorden, steun ontvangen
van het fonds Draagt Elkanders Las
ten. oplossing van eventuele pensioen
moeilijkheden, het ontvangen van het
orgaan van het CNV „De Gids" enz.
De Vrouwenbond is organisatorisch
(nog), niet verbonden met het CNV,
al vallen in de toekomst wellicht nog
pogingen in deze richting van de bond
te verwachten. Zo heeft de Vrouwen
bond thans geen vertegenwoordiging
in de Verbondsraad van het CNV.
De J)ond, die vanmorgen te Utrecht
in jaarvergadering bijeen kwam, be
staat jaar en.telt ongeveer 2000 le
den. Het ligt in de bedoeling zoveel mo
gelijk vrouwen, van CNV-leden in deze
bond samen te brengen om op eigen
wijze te spreken over de zaken, die de
vakbeweging bezig houden. De CNV-
Vrouwenbond staat hiermee niet een lid
maatschap van de Christen-Vrouwen
bond of van de Chr. Plattelandsvrouwen-
bond in de weg.
De vrouwen van de CNV-leden willen
de vakbeweging wat praktischer bena
deren, zo verklaarde de presidente van
de bond, mej. p. van der Meulen. Een
blijk hiervan is bijv. de prijzenaktie,
die de bond heeft georganiseerd. Gedu
rende drie maanden zullen de afdelin
gen van de bond prijsvergelijkingen
toepassen. Het resultaat hiervan wordt
daarna aan het hoofdbestuur en aan de
bevoegde CNV-instanties doorgegeven.
Samen met alle andere vrouwenbon
den is de CNV-Vrouwenbond vertegen
woordigd in het Ned. Vrouwencomité en
maakt de bond ook deel uit van de Ned.
Huishoudraad. De presidente van de
CNV-Vrouwenbond verzorgt het secreta
riaat van de Ned. Huishoudraad.
In haar openingsrede verklaarde mej.
Ds. Van Bruggen
ging voor in
bidstond
(Van een onzer verslaggevers)
yANMORGEN om negen uur is in
Rotterdam de generale synode
van de Gereformeerde Kerken (vrij
gemaakt) begonnen. Maandagavond
was in het kerkgebouw aan de Kui
persstraat een bidstond belegd, waarin
J. van Bruggen uit Assen praeses
van de vorige synode voorging.
meenten, meer niét. Daarmee moeten zij
rekening houden zodat net werk door
geloof wordt gedaan. du,s onder leiding
Meulen vanmorgen, dat de CNV-
en de gelegenheid gegeven moet
worden mee te denken over de vraag
stukken van de vakbeweging, omdat ook
de vrouwen overtuigd zijn van de grote
waarde speciaal van de chr. vakbewe
ging. lyiej. v. d. Meulen meende dat het
niet meer mogelijk is de vrouw hier
buiten te houden, omdat ook zij haar
verantwoordelijkheid wenst te beleven.
(Advertentie)
Belangrijke vooruitgang
bij bestrijding van pijn
en griep!
Vier middelen In één labiel doen wonderen
zonder de maag van streek ia makenI
De kennis van pijnbestrijding is in de loop
der jaren groter geworden. Er is vastge
steld waar en hoe pijn ontstaat en men
heeft geleerd pijn te meten. Men heeft kans
gezien de werking van één der oudste
pijnbestrijders door toevoeging van nieuw
ontdekte middelen belangrijk te verster
ken en veiliger te maken, zodat ook zij die
een gevoelige maag hebben zonder be
zwaar Chefarine „4" kunnen gebruiken.
S^sS^^EXSIE^iJSÊÊIIÊtÊL
De generale synode van de Gerefor
meerde Kerken (vrijgemaakt) heeft
vandaag zijn moderamen gekozen.
Voorzitter werd ds. J. A. Vink te
Amersfoort. Tot assessor werd gekozen
ds. D, Deddens te Leeuwarden. Eerste
scriba werd ds. H. Bouma te Assen, en
tweede scriba ds. N. Bruin te Rotter-
dam-Charlois.
voorganger van de zogenaamde
roepende kerk. Hij heette m een zeer
kort woord alle afgevaardigden wel-
3 - r -- kom. Hij zei dat de vreugde getem-
-h7*~ wl - P T Perd werd döor het karakter van vele
vaardigden en oolr ^Iet de eer *8an bukken die ter tafel zullen komen.
Christus. Daarom moéten we smeken om i -Uit schier alle particuliere ressor-
de genade van God. ten onzer 'kerken zijn zaken naar art.
31 van de Kerkenordening aan de orde
„Bovendien, aldus ds. Van Bruggen,
ts nodig erkenning der besluiten. BU de
kinderen Gods zal dat vanzelf gaan.
maar er zUn ook anderen." Hierbij wees
ds. Van Bruggen op de beleggers van
een aparte gebedssamenkomst in Gro
ningen die vanavond gehouden zal
gesteld, waaronder verscheidene, die
ons ganse kerkelijke leven beroeren."
Er staan vele appelzaken op de agen
da. Ds. Veldman hield de afgevaardigden
voor dat een appèl een middel der liefde
is om anderen tot bekering te brengen,
dat juist de vele herhaalde appèls
zonden liggen, hetzij bij
verootmoediging.- maar deze moet uit-
1 Bruggen zijn preek. Kaan vanuit de bij voorbaat beloofde
staan uit dankzegging en smeking.1 geschonken (volgens ds. Veldman reeds
Voordat we gaan bidden moeten we! synode werd lanmorgen ge- bij vrijmaking in 1944) vergeving,
dus weten waarvoor we Hem danken opend door de predikant van Rotter- Laat deze boetepsalm der reformatie uw
en wat we van Hem willen vragen.dam-Delfshaven, ds. A. Veldman, de arbeid stempelen, zo zei hij.
Het antwoord hierop geeft God zelf
in zijn Woord.
Ds. Van Bruggen meende het gevon
den te hebben in 2 Cor. 8 23. Dit
schriftgedeelte laat zien hoe Paulus Titus
en twee afgevaardigden van gemeenten
naar Corinthe zendt om daar toezicht te
houden op een inzameling. Als belang-
Steeds valt het weer op hoe Jezus verwijst naar het geschre
ven woord. Hij doet dat bij de ontmoeting van de twee mannen
op weg naar Emmaüs en Hij herhaalt het korte tijd later in de
kring van de discipelen en degenen, die bij hen zijn. Het valt
hun zo moeilijk te geloven, dat de dood werkelijk overwonnen
is. Zij schrikken geweldig en menenals Jezus in hun midden
verschijnt, een geest te aanschouwen. Pas als Hij iets gegeten
heeft komen zij wat tot rust. Dan begint Jezus te vertellen, dat
er geen enkele reden bestaat zich te verwonderen of de schou
ders op te halen. Hij opent de Schriften 'én Hij toont aan $at
alles wat over Hem is geschreven in vele oude boeken nu
werkelijkheid is gewordenDe evangelist Lucds zegt, dat Jezus
hun verstand opende, zodat zij de Schriften begrepen. Hij
maakt de Schriften als het ware doorzichtig. Hij toont aan,
dat het goed en met overgave lezen van die Schriften tot een
zeer wonderlijke ontdekking voert. Hij rekent af met moge
lijke opvattingen als zou Zijn komst en dood en opstanding
een onverwacht en nauwelijks te geloven incident zijn. Wie
Christus losmaakt van de Schriften de man van smarten,
over wie de profeet Jesaja sprak bijvoorbeeld zal met Hem
geen raad weten. Hij opent het verstand van de discipelen,
zodat zij gaan begrijpen. Dit openen is niet het leren van een
soort rekensom, die moet kloppen. Het is veel méér: het is
laten zien langs welke weg God Zich verzoent met de mensen.
Het lijkt, of Jezus tot de discipelen zegt: Ziet u wel, dat Ik
die weg ben?
Wij lezen vanavond: 2 Kronieken 15 vers 1 tot en met 19.
Bond, van Ned. predikanten bijeen
De voorzitter van de Bond van Ne
derlandse predikanten, ds. L. H. Rui
tenberg, heeft gisteren op de 42ste
jaarvergadering van deze bond in
Utrecht de predikantspensioenen
en met name die in de Nederlands
Hervormde Kerk aan de orde ge
steld.
Hij memoreerde, dat de tracte-
mentsregeling in de Hervormde
Kerk tot nu toe „onvermijdelijk" ge
baseerd is geweest op "staatkundige,
economische en theologische gron
den. De theologische gronden domi
neerden hierbij, volgens hem, niet.
Het leven van de predikanten, 'aldus
ds. Ruitenberg, is ingebed in de huidig->
structuur van de maatschappij en niet
in de structuur van het komende Gods
rijk. Hij meent daarom, dat ernaar ge
streefd moet worden, de verschillen
tussen de tractementen van de predi
kanten zo klein mogelijk te maken. Hij
staat op het standpunt, dat de zoge
naamde „dénivellering" die wordt toe
gepast bij de diverse salarisregelini
van de ambtenaren, door de kerken
moet worden nagevolgd.
Pensioen is uitgesteld tractement.
betoogde ds. Ruitenberg, en derhalve
zullen bij uiteenlopende tractementen
ook de pensioenen onderling verschil
len. De tot nu toe geldende regeling
van gelijke pensioenen voor alle emeri
tus-predikanten is volgens hem ..uit ar
moede" geboren.
De Bond van Nederlandse predikan
ten die momenteel bijna 2.000 leden
uit verschillende kerken telt stelde
aan het slot van zijn vergadering
programma op voor 1964, daarbij werd
onder meer uitgesproken, dat in verband
met de synodale voorschriften inzake de
minimumtractementen en de aanpas
sing van het pensioen daaraan, de in
deling van de predikantsplaatsen in
groepen gewenst is. De bond wil het
aantal groepen voor de Nederlands
Hervormde Kerk echter tot drie beper
ken en het verschil tussen deze drie
groepen zo klein mogelijk maker
De bond vindt voorts, dat voor ker
ken en predikanten de tijd gekomen is
om het vraagstuk van de kleine ge
meenten op te lossen.
Verder werd aangedrongen op een
vaste vergoeding van ten minste ƒ500
per jaar voor representatie-, transport-,
administratie- en telefoonkosten.
Dringend gewenst acht de bon het
ten slotte, dat aan de predikanten perio-
Beroepingswerk
toez C. den Boer te Sliedrecht.
Aangenomen naar Scharnegoutum-
Loënga: J. J. Nijenhuis te Buren (Gld.i;
naar Lutten itoez.): F. Gerbrandy te
Vrouwenparochie.
Bedankt voor 't Harde: C. den Boer te
Sliedrecht: voor Garijp: Jac. Smit te Ee;
voor Eindhoven-Woensel (11de pred.pl.):
K. v. d. Sloot te Pietersbierum en Wijnal-
dum; voor Zwaagwesteinde (Frl.): J. W.
Zimmerman te Uskwerd en Rottum.
GEREF KERKEN
Beroepen te Boornbergum en Kate-
hemmen: P. J. Westerneng te Oosterzee.
Aangenomen naar Gorredijk-Korte-
zwaag: B. Smilde te Grootegast; naar
Meeden (Gr.): A. J. Kampherbeek, kand.
te Katwijk a. zee. die voor Eemmer-Com-
pascuum en Pieterburen - Schouwerzijl
bedankte.
CAN. REF. CHURCHES
Beroepen te Orangeville: W. W. J.
Vanoene te New-Westminster (uit een
tweetal met J. Mulder van Carman).
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Rotterdam-Z W. C La-
main te GrandrRapids, Mich. (USA).
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam-Kralingen: W.
Heerma te Nunspeet.
Bedankt voor Drachten: J, Kievit lm
Noordeloos.
Benoemd tot onderwijzer(es) te Almelo:
mej. A. Koopmans te Buitenpost: te Alphen
a/d Rijn: de heer P. M. Overvliet te Wou-
Kampen: de he
teeg: te Kam-
Nijboer-Vosjan. aldaar: te
- T. J. M. Tillema te Hee-
en mej. C. Visser te Haar-
te Zetten: de 1
dus een eer van ChristusT
De glorie van Christus wordt in hen
I dus gezien. Ds. Van Bruggen wees er
verder op hoe nódig kerkelijke corres
pondentie is en hoe moeilijk dat is.
Ootmoed
Om de gemeenschappelijke taak te
dienen vereist bij de afgevaardigden en
bij de gemeenten ootmoed. Hij zei „Zie
niet op de mannen en niet op de ge
meenten die hen hebben afgevaardigd,
maar op de glorie van Christus. Hij heeft
vele gemeenten en houdt ze bijeen. Hier
voor moeten we Hem danken."
de „smeking" zei ds. Van Brug-
tigheid, inzicht, wijsheid, geloof, hoop.
zelfverloochening en kennis der Schrif
ten. Zij zijn afgevaardigden van de ge-
Scheuring in de
Servische kerk
Voor dc eerste maal in de geschie
denis heeft zich in de Servisch-Ortho-
doxe Kerk een scheuring voorgedaan,
veroorzaakt door het voormalige hoofd
van het Amerikaansc-Canadesc bisdom
van deze kerk, bisschop Dionysius, zo
deelde de heilige synode van de Ser-
vlsch-Orthodoxe Kerk vrijdag mee. Dc
synode is van 27 februari to* 7 maart
J.l. te Belgrado in
Zij heeft, aldus een communiqué, be
sloten Dionysius zijn bisschoppelijke
waardigheid te ontnemen ..wegens het
breken van de bisschopseed, ongehoor
zaamheid, het bewerkstelligen van een
schisma en het leiden van een leven,
een geestelijke onwaardig".
Dionysius, een vroegere Servische
monnik, werd voor de tweede wereld
oorlog aan het hoofd van het^ Noordame-
Voorl. verslag Verkeer en Waterstaat
endea ais de redactie van om
envelop: «.Medische robrieL".
I gemeen belang wordt In di>«
weg gewenst Is, geschiedt per brief.
De minister van verkeer en
ergadenng bijeen waterstaat, mr. J. van Aartsen,
verwacht dat de raad van com
missarissen van de K.L.M. in mei
opnieuw zal zijn samengesteld.
De bewindsman deelt dit mee in
antwoord op vragen van het
Tweede-Kamerlid Posthumus
(soc.). Ook in het gisteravond
versohenen voorlopig verslag van
Libertyviiie, de commissie van rapporteurs uit
in de Amerikaanse staat Illinois. In mei
van het vorig jaar werd Dionysius ge- de Le;f?te Kamer over de begro-
schorst hangende een onderzoek naar ting 1964 van verkeer en water-
v."d£i staat word' op in-
opstand" tegen de kerk. In augustus
werd hij uit zijn ambt ontzet.
Volgens het vrijdag in Belgrado gepu
bliceerde communiqu was op een bij
eenkomst van de Amerikaans-Canadese
„tak" te Libertyville in november j.l.
besloten tot afscheiding van de Ser-
visch-Orthodoxe Kerk in Zuidslavië. Ar
chimandriet Kovatsevitsj was gekozen
gegaan.
Gevraagd wordt onder meer, welke
stappen de minister denkt te doen om
hetzU een fusie van de K.L.M. met een
combinatie van voldoende krachtige bui
tenlandse maatschappijenhetzij de li
quidatie van de K.L.M. te bevorderen.
Ook de minister moet, zeggen enkele le-
el de overtuiging hebben gekre-
Volgens het jaarboek voor 1964, uitge
geven door de Nederduits Gereformeer
de Kerk van Zuid-Afrika is het totaal
aantal belijdende leden, dat vorig jaar
met 22.377 toenam, nu 1.082,363. De
kerk telt 917 gemeenten.
Verleden jaar zijn er vijf nieuwe ge-
tot waarnemend bisschop, besluiten die gen dat het voor een klein land als Ne- meenten gevormd in Noord-Transvaal,
volkomen in strijd waren met het ca-1 derland praktisch niet meer mogelijk is Kaapprovincie, drie in de Oranje Vrij-
nonieke recht en dan ook van nul en zelfstandig een luchtvaartmaatschappij te1 staat en in Natal en Zuid-West-Afrika
gener waarde zijn, 1 exploiteren. beide een.
Vermindering van prestatie als gevolg van
j een bepaalde constitutie, van overbelasting, ver
moeidheid, ouderdomszwakte, vertraagde gene-
i zing en dergelijke, is een veel voorkomende
klacht waarmee patiënten bij de huisarts ko-
men. Vooral ook bij slopende en slepende ziek-
ten wordt regelmatig gevraagd op welke wijze
te bevelen de patiënt „opgesterkt" kan worden. Wanneer
'de patiënt niet direct ziek of bedlegerig is, wor
den wel oefentherapieën of massage of ook wel
bad- of luchtkuren geadviseerd, doch deze zijn
over het algemeen weggelegd voor financieel
draagkracïitigen. Veel vaker wordt geadviseerd
de patiënt zo goed en zoveel mogelijk te laten
eten. Helaas ontbreekt echter bij dc meeste
Men is zwabke patiënten juist de eetlust, zodat ook dit
algemeen van gevoelen dat" dit onder- ?d.vi« weini£ heeft. En tvat dc medicijnen
crp de nodige zorg verdient. i betreft waren we tot voor kort ook al niet veel
-verder. Wel werden er regelmatig allerlei „ver-
Cprpfnrmpppilp KorL sterkende medicijnen" voorgeschreven, doch o0k
CIOI C.IC lYL Ilv deze hadden weinig of geen resultaat.. Men
meende dat een tekort ajan vitaminen veel zwak
tetoestanden deden ontstaan, en terecht gaf men
daarom allerlei vitaminen in hoge doses, soms
zó hoog, dat het lichaam teveel kreeg, met even
eens nadelige gevolgen.
Vele leden achten het
de raad van commissarissen der K.L.M.
een beperkte samenstelling te geven.
Zoals bekend zijn enige tijd geleden acht
namen bekendgemaakt van personen die
in de raad zitting zullen hebben. Twee
commissarissen moeten nog worden be
noemd.
Veel aandacht wordt voorts geschon
ken aan de personeelsproblemen waar
heeft te kampen. Men is
de K.L.M.
van Z.-Afrika telt
miljoen leden
Tegenwoordig weten we echter, dat zwaktetoestan
den niet alleen door tekort aan vitaminen worden
veroorzaakt, doch Rog veel meer door een ondoelma
tige eiwitstofwisselirig. Het lichaam lijdt in vele ge
vallen aan een overmatige eiwitafbraak hetgeen zich
kan uiten in een energieverlies. Het is duidelijk
dat de verliezen moeten worden aangezuiverd. In
vele gevallen is het lichaam daar niet toe in staat,
vooral bij de reeds genoemde slopende ziekten,
waaronder ook kanker moet worden genoemd. Het
aanleggen van extra reserves van eiwitten is in de
ze gevallen dan ook zinvol.
Het is begrijpelijk, dat de eenvoudigste weg om
eiwitten toe te dienen, de maaltijd is. De voeding
moet bestaan uit mager vlees of magere vis. min
stens twee ons per dag. Verder moet 1 liter melk.
eventueel gedeeltelijk te vervangen door yoghurt
of pap gegeven worden, terwijl ook 30 gram jonge
40 plus kaas en een ei in staat zijn dc eiwitresei
ves in ieder geval op peil te houden. Om de vitami
ne C niet te vergeten: 250 gram groente en 2 portie?
fruit horen er ook bij De voeding mag in ieder
geval niet te vet zijn; margarine of boter is betei
dan rundvet of reuzel. Ook cantharellen of cham
pignons zijn gunstig.
Doch zoals gezegd ondervindt de voeding noga)
eens wat problemen bij de toediening. Daarom mo
gen we ons gelukkig prijzen, dat er tegenwoordig
medicijnen in de handel gebracht zijn, die „eiwit
sparend" werken, met andere woorden: zij houden
de eiwitten in het lichaam vast, en bevorderen de
eiwitopbouw. Deze medicijnen zijn in vele gevallen
verbonden aan vitaminen, omdat tekorten aan vita
minen nogal eens parallel gaan met tekorten aar
zitten. Wat de vitaminen betreft, tekorten kunnen
tstaan bij eenzijdige voeding, of bij ondoelmati
ge bereiding van de voeding, waarbij kan worden
gedacht aan bedrijven waar voeding wordt ver
strekt. aan eenzamen met eenzijdige- of blikvoeding,
aan bejaarden, of aan hen, die om welke reden
dan ook hun voeding niet voldoende kauwen. Ook
kinderen die veel snoepen, of zuigelingen die ver
keerd worden bijgevoed, kunnen slachtoffers zijn
van een tekort aan vitaminen. In andere gevallen
lemen de darmen om de een of andere ziekelijke
reden de vitaminen niet voldoende op.
Wat de eiwitten betref' zien we. dat het lichaam
naar een evenwicht streeft. Worden er veel eiwit
opbouwstoffen aangeboden, dan zal het overschot
gebruikt worden voor weefselopbouw, is er een te
kort dan slinkt de eiwitvoorraad, en de uitingen
daarvan zullen in 't algemeen slapte, tekort aan
initiatief, vatbaarheid en vermagering zijn. Een ge
zonde moet fer daarom naar streven steeds ongeveer
l gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag
te gebruikeru laat staan een zieke of slappe patiënt.
Nu is het echter zo, dat de voornaamste leveran
ciers voor de energie de vetten en de koolhydraten
zijn. Deze kunnen gemakkelijk zonder omzetting
gestapeld worden De eiwitten die we gebruiken,
moeten echter eerst afgebroken worden, om daarna
op een andere wijze wederom opgebouwd te wor
den. geschikt gemaakt voor het lichaam. Eventueel
kunnen de eiwitten worden gebruikt als energiele
verancier. doch omgekeerd kunnen de vetten en kool
hydraten nooit de eiwitten vervangen bij de weef
selopbouw. Het zal daarom duidelijk zijn, dat de
eiwitten belangrijk zijn voor ons bestaan, met name
voor hen, waar het op de weefselbouw of handha
ving aan komt: de kinderen, de zwangeren. de zie
ken, en de (te) hard werkenden. Veelvuldig wor
den tegenwoordig eiwitsparende medicamenten toe
gediend bij zwakte- en uitputtingstoestanden door
welke oorzaak ook ontstaan. Het zal echter in alle
gevallen de arts moeten zijn, die nagaat of het me
dicament inderdaad mag worden gebruikt, omdat er
wel enige overigens niet te belangrijke bijwer
kingen aan vast kunnen zitten.
