Nieuwe Leidlse Courant Moskou wil front tegen Chinezen Drie hoge Russen uit de partij Amerika blij met regime-Mazzili Overeenstemming over zes punten Milde Chroesjtsjef in Boedapest 5Communisten moeten de rijen sluiten Soebandrio vertrokken „Bevredigende resultaten" Koningin gaat N.S. bezoeken VS en Panama openen overleg kanaalgeschil Commentaren Telstar-tv Japan-Europa CHRISTElIJK-NATtONAAL DAGBLAD .Jtantvastigh m gheblavM mifo hert In taghanspoaf" Zaterdag 4 aprfl 1964, 45ste jaargang Nog steeds koud Zwaar bewolkt met plaatselijk nog re- een of motregen. In het /.uiden hier en daar mist in de ochtend. Noordoostelijke wind. zwak in het zuiden en vrij krach tig in het Waddengebied, elders meren deels matig. Aanhoudend koud weer, maar in Limburg iets zachter. (Zie voorts pagina 7) Abonnementsprijzen p.w. f 0,78, p.m. 3,33, p.kw. 10,05 PREMIER Chroesjtsjef heeft gisteravond verklaard, dat de pogingen van de Chinese communisten verwarring te stichten in de internationale communistische beweging, moeten worden bestreden door het versterken van de eenheid tussen de communistische partijen in de gehele wereld. Wij streven naar eenheid, in het bijzonder nu er een openlijke revisie is van de hoofdlijn der communistische politiek zoals vastgesteld in 1957, aldus de Sowjet-premier. Hij legde deze verklaring af in Boedapest in een toe spraak ter gelegenheid van de 19de verjaardag van de Hongaarse be vrijding. Gezien de heftige Chinese aanvallen op de premier was diens milde toon opvallend. In plaats van een tegenaan val in te zetten, scheen de partijleider zich te verdedigen tegen de Chinese be schuldigingen dat „Moskou's politiek van vreedzame coëxistentie het Ameri kaanse imperialisme steunt". Chroesjtsjef merkte slechts op, dat als gevolg van de Chinese aanvallen de communistische partijen de rijen zullen sluiten en sterker uit het conflict te voorschijn zullen komen. Hij was echter van mening dat ..nieuwe organisatie vormen" moeten worden gevonden voor de correlatie van de buitenlandse poli- Don Jaime stelt voor: Verkiezingen over opvolging Franco Don Jaime, hertog van Segpvia. heeft gisteren generaal Franco het recht be twist, een nieuw staatshoofd te benoe men. Het Spaanse volk moet zich vol gens hem in vrije verkiezingen over de opvolging van Franco kunnen uitspre ken. Don Jaime gaf in zijn woonplaats, Parijs, een communiqué uit waarin hij verklaart: „Ik ontzeg generaal Franco het recht, over de toekomst van het Spaanse volk te beslissen". Hij zegt voorts, zich bij voorbaat aan de wil van het Spaanse volk te onderwerpen. Don Jaime is de oudste zoon van wij len koning Alfonso XII van Spanje. Hij deed in 1933, toen hy nog doofstom was, afstand van zijn rechten op de troon, maar kreeg in 1949 zijn stem terug waar door deze rechten volgens hem weer zijn hersteld. Generaal Franco heeft de successie rechten van don Jaimes broer, Don Juan erkend, maar men gelooft alge meen dat diens zoon, prins Juan Car los, het eerst in aanmerking zal komen voor de troon. Bemanning RB 66 maakte „grove navigatiefout" Volgens de Amerikaanse luchtmacht is het Amerikaanse verkenningsvlieg tuig van het type RB66, dat op 10 maart j.l. boven Oost-Duitsland werd neerge haald, door een defect kompas en een j navigaitiefout uit de koers geraakt. In een rapport van de commissie van onderzoek staat dat een „grove navi- gatiefout" in het n-1 kompassysteem er toe heeft geleid dat de bemanning ge- loofde in de juiste magnetische koers te vliegen, terwijl dit niet het geval was. Een andere factor was, volgens het rapport, het gebrek aan complete coör dinatie bij de bemanning, die heeft na- gelaten met de andere beschikbare in- strumenten de juiste positie van het vliegtuig te controleren. De twee bemanningsleden die niet hun basis te Toul-Rosiercs in Frankrijk I „vliegbeoordeling9raad zal uitmaken werden gewond, kapitein David Holland en kapitein Meivin Kessler, zullen na- gaan of zij weer deel mogen uitmaken van vliegtuigbemanningen. I Harold Welch, ligt nig in het hospitaal te Wiesbaden. Weinig steun Opvallend is, dat de Russische premier tot nu toe weinig commentaar van ande re communistische partijen heeft gekre gen. Slechts de Hongaarse en de Oost- duitse communistische partij hebben zich officieel achter Chroesjtsjef geschaard. De Italiaanse communistische party de grootste in West-Europa heeft zelfs laten weten zeer gereserveerd te staan ten aanzien van het op korte ter mijn bijeenroepen van een internatio nale conferentie over het ideologische geschil- Mario Alicatea, lid van het partijsecre tariaat, schrijft in het partijblad Unita, dat aan een dergelijke bijeenkomst zorgvuldig onderzoek dient vooraf te gaan om de standpunten van de ver schillende partijen nader te leren ken nen. Het zou de laatste weken zijn ge bleken, aldus Alicatea, dat van de West- communistische partijen alleen Frankrijk en België gunstig te genover een dergelijke conferentie staan. Wat de Hongaarse steun betreft: als belangrijk gebaar van dankbaarheid je gens de Hongaarse premier en partij leider Janos Kadar, kende Chroesjtsjef de Hongaarse leider twee van de hoog ste Sowjetonderscheidingen toe: de orde Lenin en de gouden ster van held de Sowjetunie. Slechts één andere partijleider heeft deze twee onderschei dingen ontvangen nl. Walter Ulbricht. Inmiddels heeft de lang uitgestelde Russische tegenaanval op communistisch China (in het rapport van Moskou's grote ideoloog Soeslof en een zeven pa gina's tellend hoofdartikel in de Prawda) vele westerse diplomaten ervan over tuigd, dat de breuk in het oosterse blok bijna onherstelbaar is. Voedsel aan deze veronderstelling geeft o.m. de stilzwij gende Chinese afwijzing van Russische voorstellen voor een reeks ontmoetingen, die dit jaar nog zouden moeten leiden een communistische topconferentie In één oogopslag Kamerleden bijna slacht offer van mystificatie pag. 2 Werknemers als „mensen" zien pag. 5 „Der Stellvertreter" pag. 7 Programma van het Staats bezoek aan Mexico pag. 9 Nederland won ook van Por tugal met 3-0 pag. 11 en zes pagina's ZONDAGSBLAD Afwijzing (in het najaar). De Chinese reactie hier op was slechts een intensivering van de kritiek op premier Chroesjtsjef. Verscheidene zegslieden in het ooster- blok hebben echter nog hoop op een overbrugging, hoewel zij toegeven, dat en ernstige kloof is ontstaan. Chinees wilde niet groeten... De Chinese militaire attaché in Boedapest was de enige die niet salueerde toen Sowjetpre- mier Chroesjtsjef zich gisteren, na een krans te hebben gelegd bij een Hongaars gedenkteken, naar zijn auto begaf. Andere communistische attaché's in uni form sprongen in de houding en brachten de militaire groet toen de Russische leider langs hen liep, maar de Chinees bleef ge woon staan, met de handen op de rug. Chroesjtsjef beantwoord de de groeten grijnzend. Hij gaf geen teken dat hij de houding van de Chinees had opgemerkt. De Indonesishe eerste vice-premie minister van buitenlandse zaken, Soebandrio, is hedenmorgen 9 uur Schiphol naar Parus vertrokken, werd uitgeleide gedaan door minister mr. J. M. A. H Luns. Door spoorivegslaking: Nederlanders pas 24 uur later uit Italië De Ned. ReLsvereniiging meldt dat de ongeveer 600 reizigers uit Rome en Genua, diie aanvankelijk zondag 5 april in ons land zouden tnugkeren, eerst op maandag 6 april, dus 24 uur later, zullen aankomen. Dit tengevolge van de spoor wegstaking in Italië, die morgenavond eindigt. Vanmiddag is in een in het stadhuis in Deventer gehouden buitengewone algemene ledenvergadering van het Deventer landbouwcorps Prins Bemhard geïnstalleerd als ere-voorzitter van dit corps en is de vice-voorzitter van de Europese economische gemeenschap, dr. S. L. Mansholt benoemd tot erelid. De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken, Dean Rusk, heeft gisteren verklaard, dat zijn regering bereid is met het nieuwe bewind in Brazilië samen te werken en de no dige hulp te verstrekken voor de economische en maatschappelijke ontwikkeling van dat land. Rusk zei dit in zijn wekelijkse persconferen tie. De bewindsman ontkende, dat de V.S. een aandeel hebben gehad in de gebeur tenissen in Brazilië, die volgens hem het gevolg 2ijn geweest van ernstige onge rustheid over de extremistische koers van de regering-Goulart. De omwente ling heeft zich volkomen grondwettelijk voltrokken en erkenning van de nieuwe regering door Amerika is niet nodig, al dus Rusk. Hij voegde er aan toe het on waarschijnlijk te aohten. dat het interim- bewind in Brazilië zich aan een bepaal de politiek zal binden vóór de verkie zing van een nieuwe president. Uit Rio de Janeiro, de Braziliaanse hoofdstad, wordt vernomen dat vier com munistische Chinezen zijn aangehouden, die in het bezit waren van documenten over opleiding voor guerrillaoorlog. Bo vendien hadden zü een bedrag van veer tig miljoen cruzeiros (ruim 235.000 gul den) by zich. Dc vier Chinezen hebben intussen bekend dat zij gucrrilla-strüders hebben opgeleid in het gebied van Santo de Jubuiba, in de staat Rio de Janeiro De politie maakte later bekend dat zy een lijst met namen van Braziliaanse ge neraals, die vermoord moesten worden, in beslag had genomen. Op deze lijst kwam o.a. de naam voor van generaal Kruel, de bevelhebber van het tweede leger, die de jongste opstand heeft ge leid. Het hoofd van de politieke recher che deelde nog mee, dat er bewijzen zyn van inmenging door Russische en Cu baanse ambassades, die contacten onder hielden met linkse vakbonden. Volgens radio Montevideo is mevrouw Goulart, dc jonge echtgenote van de af gezette president, gisteren op het vlieg veld van Melilla, 32 km van Montevideo, aangekomen met haar beide kinderen. Tegenover de autoriteiten van het vlieg veld zou zy hebben verklaard, dat baar echtgenoot zich nog in Brazilië bevindt. In de Prawda, de krant van de Russische communistische partij, werd gisteren een redevoering van de partij-ideoloog Soesloj gepubli ceerd. In deze rede maakte Soeslof hekend, dat de voormalige vice- premier Lazar Kaganovilsj (links), ex-premier George Malenkof (mid den) en de vroegere minister van buitenlandse zakenVyatsjelaf Molotof (rechts) uit de communis tische partij zijn gestoten. Communiqué van ministers (Van onze parlementsredactie) AN het eind van minister Soe- bandrio's driedaags bezoek aan ons land hebben de Indonesische be windsman van buitenlandse zaken en zijn Nederlandse ambtgenoot Luns gezamenlijk een communiqué Nu officieel De voormalige Russische minister van buitenlandse zaken, Vatsjeslaf Molotof, is tezamen met ex-premier George Malenkof en de vroegere eerste vice-premier Lazar Kagano- vitsj uit de Russische communisti sche partij gestoten. Dit is gisteren onthuld in de toespraak van partijsecretaris Soeslof. die in de Prawda werd gepubliceerd. De drie voormalige Russische leiders vielen in 1957 in ongenade omdat zij lid waren van de anti-partij groep. Het is de eerste erkenning dat zij uit de partij zyn gestoten. (Reeds sedert 1961 waren er berichten geweest, waar in werd gemeld dat zij uil hun plaatse- •Üke partijen waren gestoten en in ja nuari 1962 kregen steden, dorpen, ge bieden en scholen die naar hen werden genoemd, andere namen) „In vele gevallen had Molotof ge tracht om zoals men dat noemt roomser te zijn dan de paus", zo zei Soeslof. Molotof had zijn goedkeuring gehecht aan lange gevangenisstraffen die aan weduwen van gehuiverde partij leden waren opgelegd. In één geva! had Molotof zelfs by een naam op de lijst ,.vmn" geschreven, dat is de maximale straf', aldus Soeslof. Samen met Stalin had hij doodstraf fen. die andere weduwen van gezuwcr- de functionarissen waren opgelegd, goed gekeurd. uitgegeven, waarin zij verklaren, dat hun diepgaande en openhartige be sprekingen en onderhandelingen „op de meest hartelijke wijze zijn ge voerd en dat zij bevredigende resul taten hebben bereikt". De ministers zijn van mening, dat hiermee „een gezonde basis is gelegd voor de nieu we betrekkingen tussen de beide landen". „Het is gebleken", aldus het communiqué, „dat er bilateraal geen politieke geschilpunten zijn, die de ontwikkeling van vriendschappelijke betrekkingen belemmeren". De zes punten, waarover tijdens het overleg overeenstemming werd bereikt (en die wij in ons blad van gisteren reeds aanstipten), vat het communiqué als volgt samen: j „Besloten werd dat zo spoedig moge lijk nog dit jaar tot uitwisseling van ambassadeurs zal worden overgegaan. hebben een eenkomst ondertekend, waarir vastgelegd dathun regeringen tech nische samenwerking tussen beide landen zullen bevorderen. Deze menwerking zal omvatten de uitwis seling tussen beide landen van nis en ervaring in ruime zin. al dan niet vergezeld van materiële hulp. In het kader van de overeenkomst zul len experts beschikbaar kunnen wor den gesteld en concrete projecten van uitgebreide technische bijstand kun nen worden uitgevoerd. De overeen komst sluit ook de mogeiykheid ir tot het wederzijds verlenen van fel lowships voor aanvullende studie. De ministers beschouwen deze overeen komst als een bélangrijke algemene basis waarop een toekomstige samen werking ter bevordering van de we tenschappelijke en economische voor uitgang, kan worden ontwikkeld. (Voor vervolg zie pag. 7) De ministers van buitenlandse zaken van Indonesië en Neder land, dr. Soebandrio en mr. Luns, hebben gisteren in Den Haag een verdrag ondertekend, waarin is vastgelegd, dat hun regeringen technische samen werking zullen bevorderen. Op de foto: even een blik van ver standhouding voor de beslissen de pennestreek. Koningin Juliana zal in de maand sep tember ter gelegenheid van het feit dat 125 jaar geleden de eerste spoorlün Am sterdam—Haarlem werd geopend, een bezoek brengen aan het bedrijf van de Nederlandse spoorwegen. De directie van de N.S. heeft voorge steld de Koningin eerst te ontvangen op haar hoofdkantoor te Utrecht, waar na voorts bezoeken zullen worden ge bracht aan een rangeerterrein, een werk plaats. een trajekt, dat met modern ma terieel wordt bereden, en enkele stations. Tijdens haar werkbezoek zullen perso neelsleden van N.S. van hoog tot laag aan Hare Majesteit worden voorgesteld. Engelsen op Cyprus weer beschoten Naar een VN-woord voerder heeft meegedeeld, hebben gisteren Griekse Cyprioten geschoten op Britse VN- mililairen, die trachtten in te grüpen in een incident tussen Turken Grieken in het dorp Ayos Theodorus. in het noordwesten van Cyprus. Dit is het tweede geval van deze aard sinds de komst der VN-troepen op het eiland. Ook in drie andere dorpen hebben zich incidenten tusssen Grieken en Turken voorgedaan. Daarby werd een Turkse Cyprioot gedood en liepen twee Turkse en één Griekse Cyprioot verwondingen op. Intussen heeft de VN-bemiddelaar Tumioja een beleefdheidsbezoek ge bracht aan president Makarios De Finse diplomaat, diie gisteravond op Cyprus arriveerde, wil ook een bezoek brengen aan de Turks-Cyprische a president. Fazil Kutsjuk Amerika en Panama hebben giste ren een overeenkomst gesloten die voorziet in herstel van de diploma tieke vertegenwoordiging en in het openen van overleg inzake hun ge schil over het Panamakanaal-ver drag. Dit is door de Peruviaan De Lavalia. die de overeenkomst tot stand heeft gebracht, in Washington bekendgemaakt. De Lavalle is voor zitter van de Raad van de Organi satie van Amerikaanse staten. In een gezamenlyke verklaring word onder meer gezegd, dat beide landen besloten hebben zonder verwijl ambas sadeurs te benoemen die ..zonder beper king of vooraf te stellen voorwaarden' een snelle oplossing voor het geschil zul len zoeken. President Johnson heeft in verband met de overeenkomst, op korte termijn de congresleiders bij zich ontboden, oir hen over de bijzonderheden van het ver drag op de hoogte te stellen. Afgevaar digden van de Amerikaanse nationale veiligheidsraad waren ook op de verga dering in het Witte Huis aanwezig. De Amerikaanse president heeft na d« conferentie de oud-minister van finan ciën, de jurist Robert Anderson, benoemd tot speciaal ambassadeur om met de Panamese regering het geschil inzake het kanaal-verdrag te onderzoeken. Johnson zei na afloop: ..Dit is werkelijk een grote dag voor het Amerikaanse volk, voor Panama, voor heel het Wes- teiyk halfrond en voor alle vredelieven- TJET is nu dus zeker, dat mr. Stik- ker zal aftreden als secretaris generaal van de Navo- Het laatste jaar waren er reeds enkele malen geruchten geweest, volgens welke de heer Stikker om gezondheidsredenen zijn functie wilde neerleggen. Hij heeft dan nu zelf zijn voornemen tot aftreden bekendgemaakt. Algemeen zal dit heengaan als een verlies voor de vrije wereld worden beschouwd. De Navo heeft in de drie jaar. dat mr. Stikker optrad als secretaris-generaal, een niet ge makkelijke periode doorgemaakt. Er waren momenten, waarop het leek alsof dit schild van het vrije Westen niet veel langer zijn toch nog altijd zeer noodzakelijke functie zou kun nen blijven uitoefenen. Daarbij den ken wij dan niet alleen aan het op treden van de Franse president De Gaulle, die. hoewel hij de Navo zeer beslist niet wil ontbinden, in de praktijk toch een zekere uitholling van dc organisatie in de hand heeft gewerkt, maar ook aan de levens grote tegenstellingen tussen de Navo- bondgenoten Griekenland en Turkije vanwege Cyprus. Wanneer men daarbij voegt de ge volgen, welke de ontspanning in de verhouding tussen Oost en West heeft op de algemene geestesgesteld heid in de vrije wereld, dus ook op de instandhouding en de ontwikke ling van de Navo, dan zal men be grijpen, dat deze periode haar speci fieke problemen meebrengt De heer Stikker heeft zijn functie op zijn eigen wijze vervuld. Hij is een geheel andere persoonlijkheid dan zijn voorganger, dc Belg Spaak. Van „vuurwerk moesf en moet mr- Stik ker niets hebben. Hij had en heeft niet vaak behoefte op de voorgrond te treden. Zijn werk voor de Navo was even degelijk en doordacht als zijn activiteit op velerlei gebied voordat hij tot deze hoge post werd geroepen. Nu zijn gezondheid hem niet langer toelaat de Navo te dienen willen wij uiting geven aan ons diepe respect voor de w ijze, waarop hij zijn taak heeft vervuld. HEJ Ls no& een vraag, of radio Caroline in de ether zal komen- Met het bij dit soort onderwerpen behorende tam tam is enkele dagen geleden aangekondigd, dat deze „pi ratenzender" voor de Britse kust commerciële programma's zou gaan verzorgen. De organisatoren van ra dio Veronica lieten al spoedig weten, dat zij niet bang zUn voor concur rentie en dat er bést plaats is voor dit eveneens illegale zusje. Nu hebben de Britse posterijen da Internationale Unie voor Telecom municatie in Genève ingeschakeld en de kans bestaat, dat in het gun stigste geval radio Caroline van de Panamese vlag op een andere vlag moet overschakelen. Lukt dat niet. dan staat het nog te bezien of het radioschip de ether onveilig zal kun nen gaan maken. Deze gang van zaken roept In ons land enkele vragen op. Wij hebben radio Veronica. Daarvan is bekend, dat het bijzonder moeilijk is haar uit te schakelen met gebruikmaking van wettelijke bepalingen, zelfs als straks mogelijk een wet in werking zal treden, waarbij televisie-uitzen dingen vanaf een platform voor de Nederlandse kust worden verboden. Er wordt dan gesproken van „ver kregen rechten". Nuchter geredeneerd rijst de vraag waarom van Nederlandse zijde niet dezelfde weg is (of kan worden) ge volgd als in Engeland. Heeft men (zoals de Engelsen dat nu doen) zich ooit gewend tot de directeur- generaal van de posterijen in het land. waarvan de vlag door het schip wordt gevoerd Volgens de interna tionale voorschriften is die directeur- generaal verplicht een onderzoek in te stellen naar de zendvergunning. Zelfs als een „piratenschip" een ge heime vlag voert moet het mogelijk zijn erachter te komen welke vlag dit is. Er zijn tenslotte niet zoveel landen, die zich met dit soort zaken inlaten. Franse ambassadeur in Peking benoemd De keus van de Franse regering voor de post van ambassadeur in Peking is nu definitief gevallen op Lucien Paye. thans Frans ambassadeur in Dakar (Senegal). Apn de regering van communistisch China is om goedkeuring voor de be noeming gevraagd. Lucien Paye is rector van, de univer siteit van Dakar geweest en was voor hy benoemd wend tot Frans ambassa deur in Senegal, minister van onderwijs. KASTEN Hogewoerd 99 Leiden Tel. 22536 Op 16 april om 22 uur Westeuropese tijd zal voor het eerst een rechtstreekse televisieuitzending van Japan naar Europa plaats hebben. De uitzending, die 20 minuten duurt, wordt geralyeerd door de Amerikaanse communicatie satelliet Telstar 2. Het Franse ontvangststation in Plumeur-Bodou (Bretagne) zal de uitzending opvangen en via Eurovisie doorzenden. Het programma wordt in het Frans gesproken en zal boodschappen bevatten van de Japanse premier Hayato Ikeda en de minister van postzaken Sjinzo Koike.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 1