De golvende essen
ZUIDWEST-BRABANT.-
MYSTERIEUZE SFEER
„Het land van herwaarts over"
in „d olde lantschap"
.AU/EL ZULLE
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 4 APRIL 1964
VIER TE WEINIG BEKENDE VAKANTIEQEBIEDEN
Onze speciale verslaggever heeft voor dit
Zondagsblad-in-vakantiesfeer vier vader
landse streken verkend, die weliswaar een
grote toeristische attractie zouden moeten
hebben, maar die door de vakantiegangers
nog te veel worden vergeten. Zijn im
pressies van deze vier tè weinig vakantie-
gebieden vindt U op deze bladzij. Hij
bezocht Drenthe, Twente, Zuid-West-Bra
bant en Zeeuws-VIaanderen, waar natuur
schoon en rust hand in hand gaan.
VAN TWENTE, RIJKDOM AAN LANDSCHAPPELIJKE SCHOONHEID
GOLVENDE essen, water
molens, oude boerenerven,
omzoomd door hoog geboomte,
havezaten, dorpen, rondom
kerken van eeuwen her, mo
derne steden met brede
parkaanleg, een grillig ri
viertje, beekjes, die uit de
grond opborrelen, een bevol
king, sterk in oude gebruiken.
Dat is Twente, het meest
oostelijk deel van Overijssel,
provincie met een rijk ge
schakeerd landschapsschoon.
De streek, waarin o.m. de
plaatsen Almelo, Hengelo en
Enschede liggen, is weliswaar
niet van toerisme ontbloot,
maar druk is het er nu ook
weer niet. Een ideaal gebied
dus om er eens wat in rond
te darren, als fietser, auto
mobilist, wandelaar, 't doet er
niet toe.
Een dicht net van wandel- en
fietspaden, zomede van autowe
gen, brengen de bezoeker door het
hele gewest. Er zijn jeugdherber
gen en tal van kampeerterreinen
en kampeerboerderijen. Er zijn
zwembaden, speeltuinen en wat al
niet. Hotels en pensions, ingesteld
op de meest verscheiden beurzen,
bieden aangename avond- en
nachtrust en goede maaltijden.
Steden
Van de drie grote, Twentse ste
den is Hengelo wel 't meest ge
havend uit de oorlog gekomen.
Geen reden overigens om er niet
heen te gaan. want de stad is
weer helemaal opgebouwd. Stede-
bouwkundige ..chirurgen" hebben
er weer een totaal nieuw hart in
gemaakt. Dit en de nieuwe „huid"
der moderne buitenwijken hebben
het karakter totaal veranderd.
Voor de oorlog „de minste onder
de groten" is Hengelo thans een
plaats geworden, die door zijn
ruime, pleinen eh markante gebou
wen aanspraak op de titel „city
zou kunnen maken.
Bij Oldenzaal, één van de oud-
ate plaatsen van Twente de
stadsplanvorm is nog altijd Mid
deleeuws! ligt Losser met zijn
historische boerenhuizen. De Lut-
te en het Lutterzand maken in
druk op de meest verwende toe
rist. Daar kronkelt de Dinkel door
een landschap van zandverstuivin
gen, heide, dennen en jeneverbes
sen. De Hel. het Duivendal en de
zeventig meter hoge Tankenberg
zijn alle plaatsen met een bijzon
dere bekoring.
Van Losser uit zijn uitstapjes te
maken naar Gildehaus en Bent-
heim beide plaatsen op Duits
grondgebied. Westfalen grenst
trouwens aan het hele gebied van
Twente. Dagtochtjes over de
Srens worden in het seizoen door
uizenden gemaakt.
Almelo is de verzorgingsstad
van een groot deel van Twente.
Het heeft een aantrekkelijk win
kelcentrum en gezellige markten.
In het Waaggebouw en 't Achter
hoes worden regelmatig exposi
ties gehouden. De hele zomer door
is er een Klank- en Lichtspel. Het
centrum van de stad ondergaat
thans een schoonheidsbehandeling
met de daaraan verbonden
wanorde van sloop en herbouw
om zich aan de eisen van het
moderne verkeer te kunnen aan
passen.
Kastelendorp
Diepenheira, 't dichtst bij de
Gelderse grens gelegen, is hét
kastelendorp van Twente. In
een krans liggen om de plaats
heen Het Warmelo (verblijf
plaats van de moeder van prins
Bernhard, prinses Armgard),
het kasteel Diepenheim, Het
Nijenhuis en Huize Westerflier.
Daarnaast bezit de plaats een
opvallende watermolen d'n
Halier met een molenkolk en
een theeschenkerij. De bossen
rondom de kastelen bieden een
industriestad Enschede vandaan.
Vakantie-pleisterplaats in optima
forma; ongerepte natuur bij Buur-
se en het ruige natuurreservaat
„Buurserzand".
Groen is je weide, omzoomd
door je dennen
Paars is je hei, aan de rand van
je vennen,
Je hemel een lachende lente.
Geel is de brem in 't wit van
margrieten
En alles omlijst door vergeet-
menieten,
Haaksbergen, Lusthof van
Twente.
nu^,rV,VrV"«Hir,i1|i''i,iP
Bloeiende anemonen in het Liesbos bfj Breda.
Het Lutterzand, een sandverstuivingsgebied nabij Loss
dichte bossen, waar men uren kan
dwalen, hetzij als wandelaar, of
als fietser.
Ootmarsum in Noord-Oost Twen-
typisch *e is een plaats van geurende
In Markelo, ten Westen van
Goor, leeft de folklore o.m. voort
in de boerendansen en het ver
vaardigen van „goastokken"
(wandelstokken). Dit typisch -- - - -
Twentse dorp plaatst de bezoeker dennen en van een eindeloos af-
telkens voor verrassingen, o.a. wisselend landschap. Men vindt er
door de afwisseling van oude boer- weide, heide en korenvelden, Sak-
derijen en moderne huizen, zon- sische boerenvestes, water- en
der dat er sprake van sfeeraf- windmolens en rijk versierde ge-
breuk is. Het is gelegen in een vels-
heuvelachtig gebied met talrijke Niet ver er vandaan ligt Tub-
vergezichten. Er staat een 167 bergen, verdeeld in dertien buurt-
meter hoge televisietoren, maar schappen en met een oppervlakte
niet ver er vandaan kan men op van vijftienduizend hectare. Een
de heide een schaapskudde aan- golvend gebied met veel bos en
treffen. een rijke verscheidenheid van
Enter, ten Oosten van Markelo. houtsoorten, met uitgestrekte hei-
werd pas de laatste jaren door develden en een zeldzame plan
toeristen „ontdekt". Het is een tengroei. Ook hier watermolens en
rustig plattelandsdorp met een boerenhoeven, waarvan de namen
aantal klompenmakerijen en veel, al in de tiende eeuw werden ge-
afwisselend natuurschoon. noemd. Bijzonder mooi
landschap J ji
Moderne autowegen en wat contouren. Het kunnen
spoorlijnen voeren van Rand- kerktorens zyn, bossen, een
stad Holland naar het Zui- eenzame hoeve, een land-
den, naar Brabant. Men is bouwwerktuig op grauwe
tegenwoordig in Antwerpen, bonken aarde,
voor men 't eigenlijk weet.
uer mooi is net
de buurtschappen over zoals net gebied be
zuiden de Moerdyk wel eens
i Reu-
Water en bossen dertigen. Mander
Wierden, slechts vijf kilometer Haaksbergen ten slotte, schil- wordt genoemd, ziet de jach-
aii Almelo vandaan, biedt aan derachtig gelegen in het Zuiden
het Twentekanaal veel mogelijk- van Twente, niet al te
i de tige reiziger weinig meer dan
ke streekvreemde kent de
deldorado's van „de Baronie":
de Vraggelse Heide onder Oos
terhout. de Strijbeekse Heide
bij Strijbeek, de Chaamse boS-
sen bij Chaam en het onverge
lijkbare Mastbosch onder Bre
da? Het toerisme is als de mo
de. Of iedereen is er door ge
raakt, of niemand, op een paar
enkelingen na.
Er is plaats, veel plaats, daar in
de Brabantse grensstreek, die
ingeklemd zit tussen de beide
Schelde's en de snelweg Breda-
Antwerpen. Men kan uren en
nog eens uren de eenzaamheid
beleven, zelfs in 't drukste zo
merseizoen. De zeewind ruist er
als het ware door de bossen;
gezellige, dikwijls zelfs vrolijke
steden en dorpen, bevinden zich
in de onmiddellijke nabijheid.
De Deltawerken, het eenkenni
ge, Zeeuwse eiland Tholen, het
is allemaal binnen „handbe
reik".
Het jubelstadje Bergen op Zoom
ligt op de heuvels aan de
rand van de zandstreek, aan de
zoom daarvan dus. De omge
ving is zonder meer prachtig
en bovendien van een haast ver
bijsterende schoonheid. In het
landschap is elke kleur te vin
den. En achter de heuvels, de
bossen, de heidevelden, de la
nen met rhododendrons en de
boerentuintjes met dahlia's
klinkt altijd het lied van de zee.
Plantage ligt tussen de Nieuwe
Dreef en de Bergse Dreef,
waar het zwaar beboste terrein
tevens heuvelachtig is.
Ook buiten de natuurreservaten
komen wandelaars en fietsers
(automobilisten desnoods) ruim
schoots aan hun trekken. Huij- Niet alleen Bergen
even rustig. Aan de ene zijde
van het dorp strekken zich de
vlakten en polders van de Oos-
terschelde uit; aan de andere
kant de bossen en de heiden,
de vennen en de licht golvende
korenvelden.
bergen is een ideaal vakantie
oord. waar weliswaar nog geen
hotels te vinden zijn, maar wel
kampeerterreinen en kampeer
boerderijen.
In Ossendrecht, niet ver van
Huijbergen, is het eveneens
goed toeven. De plaats is gele
gen op de overgang van het
Deltagebied en het Brabantse
plateau. De kom ervan, zome
de de gehuchten Calfven en Ha-
geland, zij nop vooruitspringen-
op Zoom,
ook Roosendaal ligt in da
nabijheid. Ten zuiden van de
ze stad, waar één-tiende deel
van de bevolking van de spoor
wegen leeft Roosendaal heeft
het langste spoorwegemplace
ment van ons land vindt men
de stille Rucphense heide en da
nóg stillere Buisscheheide. Bos,
hei en water het zijn de bes.
te componenten, die recreatie
gebieden de vakantieganger
kunnen bieden.
Veluwe «n he. Zuiden - dit
zijn golvend en voeten, stijglnd het «r°tc- «e.bied van de B«"
en dalend, langs akkers en
gaarden, langs wit gepleisterde
hofsteden, en langs puntfen, waar
men een verrassend uitzicht op
de Scheldevlakte heeft.
Putte, op de grens van België, is
al even mooi. Er zijn denne-
bossen en heidevelden^ zandver- „Ti<™iuizend bomen Tuisen in
de wind
de Prinsenplas-
stuivingen en schrale akkers.
Van de Galgenberg en de Hu-
zarenberg af kan
er gezellige en gastvrije ste- ken. Niet minder dan vijftig ko- heuvels. De Balloër-kuil: plaats
dorpen. In Dwingeloo staat lonies kap- of kokmeeuwen broe- van vroeg-Germaanse rechtsple-
den in deze „veentjes". Kleurige ging. Bungalowbedrijf.
libellen, die op glinsterende vleu- R„taen; Op de Eenderse heide
deren: grafheuveltjes uit prehisto- gels boven het wateroppervlak scheper met schapenkudde. Ah-
-'"v- Bungalows. Kamperen.
VT7IE Drenthe zegt, denkt
a^olï.dTitLcW.CïlSr.: d» machtige radio-telescoop.
wie „d olde lantschap hoort, msn kan |r tevens tumili bewon-
proeft iets van een mysteneu- -
ze sfeer. Het water van ka
nalen en vennen is donker.
Olie en turf twee soorten met onvergetelijke recreatiege- gras het geheel i
brandstof uit wel heel ver. bieden ge:tegend Niet alleen de
schillende tijden - ls van een Kv™
zelfde geheimzinnige jdeur. den in het wijde, nog bijna ..witte" Zo maar ee
De hunebedden, vier- tot vijf- hart. Het is er goed wandelen, tische centra:
duizend jaar oud er zijn er vooral ook goed fietsen,
in totaal 53; de vierenvijftig- Niet minder dan vijftien toe-
ste ligt net over de provincie- ristische rijwielroutes zijn in de
grens, in het Groningse Noord- mooiste gebieden uitgezet. Behal-
laren lijken ook de omge- ve rustige wegen, die van het ene
vi»g, te verstillen. De bomen ^dorp* "sp'ecia'aS "X.Vgdé S&!
zijn laag, de £r0"^en-SC™"* fietspaden, die geen auto in hun
de korhaan roept in de verte. nabijheid dulden. Van de geplan
de vierhonderd kilometer rijwiel-
De uitersten raken elkaar in pa(j js reec}s h<
Drenthe; elke verkenningstocht voit0oid, terwijl
-bessen, serzand.
n wolle- Havezaten.
sen com- sieen: In centrum der ge
meente het mooie Sl~»»ierzand. -n
het Noorden. bU Schoonoora. net
openluchtmuseum „De Zeven
greep uit toens- barken". Hunebedden. Paarden-
sportcentrum.
Westerbork: Een agrarische
gemeente met veel natuurschoon.
Zu^dlaren: Hondsrugdorp. Have
zaten. Watersport. Hunebedden.
Borger: Een Hondsrug-gemeen- Zwembad,
te met mooie uitzichtpunten. Elf Zuidwolde: Agrarische gemeen-
hunebedden, waarvan vijf, bij el- te. maar geen cultuursteppe.
reeds honderd kilometer kaar in het Bronnegerveld. Een Klein Zwitserland. De Falieberg.
het reste- prachtig recreatiegebied vormt De Wildenberg. Het Reestdal. De
wordt hierdoor een boeiend avon- rende gedeelte hard wordt ge- het uitgestrekte Drouwenerzand zandplaten in het vroegere
,erkt €n „Lunsven", in de bossen ten gebied behoren tot de oudst be-
Overweldigend is de schoonheid westen van het dorp. Zwembad en woonde gedeelten van Drenthe,
de Drentse vennen. Ze zijn openluchttheater. Bungalows. Grafheuvels.
In Drenthe zijn nog vier schaaps>
kudden. Op de foto de scheper van
de Kralose Heide.
idyllisch gelegen tussen donkere
dennen en sparren, of vormen een
harmonieus geheel met een gol
vende zee van paarse heidestrui-
Diever: Gelegen in de bossen van Zweeloo: Schilderachtig. Rijen-
zuidwest-Drenthe. Bekend door grafveld uit de tijd van de volks-
de openluchtopvoeringen van Sha- verhuizing. Mepperdennen. „Het
kespeares werken. In de bossen witter Zand". Zwembad,
het zwembad, het bungalowpark
Op negen kilometer afstand van
Bergen op Zoom, en van deze
stad gescheiden door
van groen, ligt één van aie
Brabantse plaatsen, waar geen
uitzichttorens zijn, geen toering-
car-ondernemingen, die rondrit
ten organiseren, geen groot-toe-
risme, zelfs geen berm-toeris-
me. Wel vindt men er intieme
rust, uitzonderlijke schoonheid,
absolute stilte. Deze plaats heet
Huijbergen: een aaneenschake
ling van bonte landerijen, fris
se weidevelden, uitgestrekt hei
degebied, witte zandheuvels en
een brede krans van bossen tot
ver in de rondte.
Drie natuurreservaten liggen er
omheen. In de richting Putte
vindt men de Grote Meren, in
de richting Wouw de Wouwse
Plantage en, even over de lands
grens, de vierhonderd hectare
grote Kalmthoutse heide.
De Wouwse Plantage mag nie
mand vergeten te bezoeken. In
het centrum ervan staat een
villa met verschillende wonin
gen in Zwitserse stijl. Straals
gewijs gaan hier boswegen naar
alle richtingen, zoals de Beu-
kendreef (Wouw), de Nieuwe
Dreef (Bergen op Zoom), de
Bergse Dreef (Hoogerheide), de
Huijbergse Dreef (Huijbergen)
en de Moerkantse Dreef (Kalmt-
hout). Het mooiste stuk van de
der
pen zien.
r de torens van Antwer-
bij hel- achter Effen t
sen,
de bremstruik bloeit waar 't
gordel En dan Woensdrecht, beter be- mastebos begint
n die kend als een militaire vliegba- en luide krekels krieken m de
sis en om deze reden niet altijd grassen
Oost-Zeeuws-Vlaanderen
het voorjaar. Prachtig
bosgebied en heidereservaat. zo
genaamde natte heide. Bungalow-
en kapipeercentra. Bosbad. Ha
vezaten.
Gasselte: Bij het Drouwenerzand
en bossen met -de mooie plas „Het
Hemelrijk". Niet Cadzand, niet Sluis, niet een ver-vlaamsing
Gieten: Zwembad en kampeer- Oostburg, niet Retranchement. Franse woord „course" en er
terrein in. respectievelijk bij het Wel Axe. we! Hulst, wel Zuid- worden wielerronden mee be-
Zwanenmeer. Uitgestrekte bossen dorpe wej Kloosterzande. Want doeld. Wat schaatsen heet
met zogenaamde verbergmgskm Zee^s.VUand„en mas da„ rijn „00r de Friezen, is wiel.
wielren-
„derde Zeeland" zijn, het nen voor de Vlamingen.
oostelijk deel ervan is nog on- Vlaanderland in Oost-Zeeuws-
bekender dan het westelijk deel Vlaanderen. Men vindt het er
met z'n mooie stranden. Ach, terug in vele facetten. En dan
Belgen komen er genoeg. De niet alleen in „het leutige",
grens is weliswaar een echte maar ook in het landschaps-
grens, maar Vlaanderenland schoon en in het culturele vlak.
oerbos. Bossen rondom. Zwem- gaat totaal onmerkbaar in Wat te zeggen van een bloeien-
bad. Kampeerterrein. Paarden- Zeeuws-VIaanderen over. Uit de „Camere van Rhetorica", zo-
markten. „Holland" daarentegen komen als Hulst die kent? Helemaal in
OdoornHondsrug-gemeente slechts weinig vakantiegangers de oude trant zelfs de „hooft-
mo°i? ver8ez'chten. Hune- over de Schelde. Zeker Oost- man" ontbreekt niet komt de-
Grote bossen met stille Zeeuws-Vla anderen is voor 99 ze vereniging jaarlijks met een
procent van de landgenoten aantal toneelopvoeringen, die er
maagdelijk gebied.
Havelte: Hunebedden. Het Ha
velterzand en de Havelterberg
In het Uffelveld het ven „Brande
veen", eigendom van de Neder
landse Vereniging voor Natuur
monumenten.
Norg: Hunebed. Restant
Zo kan hel zijn, daar aan de waterkant in Oost-Zeeuws-Vlaanderei
in Belgisch Vlaanderen. Er is Stil en mooi in de betekenis van
nog een „Reinaertspad"voe- het Vlaamse woord „schoon",
rend van Hulst via vele nijvere In Axel vindt men een zwem-
dorpen naar het Casteel van bad en de zogenaamde Kleine
Maupertuus in het hart van Kreek. In Zuiddorpe. Oude Mo-
V laander enland,. len, Heikant, Zaamslag, Bosch-
kapelle, Lamswaarde en Sint-
- - Blond is Oost-Zeeuws-Vlaan- Janssteen kan men de mooiste
mogen zijn, en die tot ver buiten deren, blond door het golvend wandelingen maken. Het is alle-
de eigen provincie een goede graan, en voor „Hollanders" o maal nog onontdekt, liefelijk
naam hebben. zo apart. In de Westerschelde, rustig.
HHi. In dat zelfde Hulst vindt men tussen Perkpolder - veerverbin- En welk een prachtig punt om
Roden: Veel natuurschoon. Zuiddorpe. En de „koers" is ook het monument van de be- ding met Kruiningen - en de in Vlaanderenland dagtochtjes
Jeugdherberg. Kampeerterrein. een evenement, dat slechts door kende en voor alles slimme Vos Belgische grens, ligt het ver- te ondernemen. Brugge Gent
Rolde: Landschappelijk zeer weinigen gemist wordt. Nooit Reinaerde, die zijn bakermat dronken land van Saeftinge. Het ze behoeven wel geen 'aanbeve-
aantrekkelijk. Hunebedden. Graf- gehoord van de „koers"? Het »s heeft in het zoete land van Waes is stil daar aan de waterkant, ling meer.
plekken.
Peize: Nog geen veertien kilo
meter van Groningen. Afwisseling
van landschap door het stroom-
dal van het Peizerdiep. de made-
landen en het wilde Bunnerveen.
