Tuomioja een figuur van groot formaat Moeilijke en „opwindende" opdracht Oude Verhouding tussen Bonn en Moskou nog slechter Amerika: „Laten we praktisch zijn LIG* iant Buitenlandse steun niet beknotten De stam der Zots r m .9 DONDERDAG 26 MAART 196* :tie Als bemiddelaar naar Cyprus sen Grieken en Turken, ook wat de politieke samenwerking op regeringsni veau betreft. Nu is het zo. dat de Griekse Cyprioten onder leiding van president Makarios van mening zijn, dat de grondwet van 1960 heeft opge houden te bestaan. Een standpunt, dat op z'n zachtst uitgedrukt, nogal aan vechtbaar is. De Turkse Cyprioten heb ben zich in de afgelopen vier maanden echter ook gedragen op een wijze, die uitgelegd zou kunnen worden als een erkenning, dat bedoelde grondwet vol tooid verleden tijd was geworden, zij het dan, dat hun motieven van geheel andere aard waren, dan die van de Griekse Cyprioten. Deze laatst en wilden van de grond wet af, nnulat zij de Turkse minder heid bevoordeelde en het de Griekse meerderheid onmogelijk maakte, beslui ten te nemen die niet naar de zin van de Turken waren. De vertegenwoordi gers van de Turkse bevolkingsgroep hebben zich totdusver niets meer van de grondwet aangetrokken, omdat zij slechts in een verdeling van het eiland heU zien. Ander vlak (Van een onzer redacteuren) I~\E heer Sakari Severi Tuo- mioja, die tot VN-bemid- delaar op Cyprus is benoemd, is niet zomaar een Fins diplo maat, die nu plotseling in het middelpunt van de belangstel ling komt te staan. Hij heeft zijn land op allerlei belangrijke posten gediend, ö.a. als minis ter-president. Nu gaat hij vol gende week naar Cyprus om een bijzonder moeilijke taak O? zijn schouders te nemen. Zelfs wanneer zowel Grieken als Tur ken bereid zouden blijken, aan de con- Want Tuomioja gaat niet naar ferentietafel te gaan zitten om op ba- dit door striid verscheurde SIS, van de ,oes,and zoals die voor de ifi-ii iV ,siri-ia onlusten van de tweede helft van de- Mlddellandse zee-eiland om in comber bestond, dan is het nog de opdracht van de Verenigde |vraa8. of men iets dichter bij elkaar Naties een regeling voor het Cyprische probleem uit te wer ken. Zo eenvoudig liggen de! zaken niet. Van de Finse diplo-1 maat wordt verwacht, dat hij beide bevolkingsgroepen van j het eiland dichter bij elkaar brengt, zodat het mogelijk wordt, een voor alle betrokken partijen aanvaardbare oplos sing te bereiken, die het le ven voor alle Cyprioten, of zij nu van Turkse of van Griekse afkomst zijn, leefbaar maakt. lorde De grote moeilijkheid is echter, dat sloten de Griekse bevolkingsgroep zonder meer ÏLEN aanneemt, dat Tuomioja naar Nicosia WOL zal komen om de regering van de r. ER eiland-republiek fdie sedert de onlusten KIN in december uit louter Grieken bestaat! enz terzijde te staan bij uit. de weg ruimen is bê van de oorzaak van de moeilijkheden litste van de afgelopen maanden. Het is ech ter de vraag, of de Finse bemiddelaar or.. een dergelijke positie zal accepteren, aaou Jn dp perste plaats is de mogelijkheid 'bepaald niet uitgesloten, dat hij begint te streven naar herstel van de situatie, zoals die bestond, voordat de gevechten tussen Grieken en Turken iedere vorm 1 van samenwerking onmogelijk maakten. Dat zou betekenen, dat de Cyprische regering opnieuw uit Grieken en Tur ken 7.ou gaan bestaan, dat de Turks-Cy prische vice-president Kuchuk als zoda nig in de regering zou terugkeren en dat opnieuw de vraag actueel zou worden, of de in 1960 voor het eiland ontworpen grondwet (die Kuchuk het recht van veto In buitenlandse aangelegenheden gaf) nog van kracht Is of niet. Het is een moeilijke opgave voor de heer Tuomioja, die op 29 augustus 1911 in Tampere (Finland) werd geboren. Nadat hij rechten had gestudeerd aan de universiteit van Helsinki, was hij van 1937 af werkzaam bij het bankwe zen. Later stortte hij zich als lid van de Liberale partij in de politiek. Hij bekleedde verschillende posten op het ministerie van financiën, totdat hij in 1943 werd benoemd tot president, van de Bank van Finland. Van 1944 tot 1945 was hij minister van financiën. Tot 1949 was hij in overheidsdienst werkzaam en vertegenwoordigde hij zijn land bij de Wereldbank. Toen Kekkonen als verte genwoordiger van de Agrarische partij in 1950 een kabinet vormde, werd Tuo mioja minister van handel. In het der de kabinet van Kekkonen werd hij mi nister van buitenlandse zaken. Eind september 1952 werd hij weer president van de Bank van Finland. Hij stond toen al geruime tijd bekend als de be langrijkste economische deskundige van zijn land. Aan zijn optreden is het me de te danken geweest, dat de herstel betalingsverdragen met de Sowjetunie vlot konden worden afgewikkeld. Premier Tuomioja luistert •■EIS Grondwet Dit probleem zal ongetwijfeld heel j spoedig ter tafel komen, omdat van Tuomioja mag worden verwacht, dat 1 hij zal streven naar een vergelijk tus- zou komen. Het zou Inhouden, dat Ku chuk opnieuw als vice-president ir functie zou treden en dat hij als zoda nig allé rechten zou mogen opeisen, die hem volgens de nog bestaande uit 1960 daterende grondwet toekomen. Een ge sprek tussen Tuomioja en de Cyprische regering zou daardoor onmogelijk den. vanwege het meningsverschil, dat tussen de Griekse en Turkse leden daarvan bestaat. De bemiddelingspogin gen van Tuomioja zullen dan ook op een ander vlak plaats moeten vinden. Hij zal zich moeten verstaan met de representanten van de twee bevolkings groepen. Daarbij is het duidelijk, dat gestreefd moet worden naar het opstellen van een nieuwe grondwet, waarbij de rech ten van dc Turkse minderheid op zo danige wijze zijn geregeld, dat deze zich veilig weet en dat de ontwikkelin gen op het eiland niet langer stagne- otKUYPERl upr°eft. de moutwijn Gromiko en Prawcla verbolgen CD De betrekkingen tussen de Sow jetunie en West-Duitsland zijn op het ogenblik bijzonder slecht. Zo- wel minister Gromiko als het i Russische partijblad Prawda heb- j ben dit dezer dagen nog eens met j zoveel woorden gezegd. Gromiko besteedde in Helsinki aandacht aan een uitlating van bondskanse- I lier Erhard, dat West-Duitsland nooit zijn rechtmatige aanspraak op de oostelijke Duitse gebieden zal opgeven. werk onmogelijk te maken Overigens wordt Russische burgers de toegang tot de ambassade bijzonder moeilijk ge maakt. Iedereen die geen gegronde re den voor zijn bezoek kan opgeven, wordt onmiddellijk weggestuurd. Maar mede met het oog op het feit dat de betrekkingen tussen beide landen op het ogenblik zo slecht zijn (Rusland beschuldigt er West-Duitsland van de ..meest agressieve staat" te zijn), wordt elke kritiek op het Westduitse beleid nauwkeurig onderzocht Gromiko vroeg zicli af of er op een gegeven ogenblik niet eens iemand in Duitsland aan de macht zal komen die herziening van de Duitse grenzen door middel van oorlog zoekt. „Het zou niet de eerste keer zijn", aldus de Rus sische minister. Hij benadrukte nog I eens dat dc kwcstie-Duitsland voor dc Sowjetunie een levensprobleem is. t MEMEL.... De Prawda kritiseerde het werk van de Westduitse ambassade in Moskou, die zoals bij verdrag overeengekomen, zich bezig houdt met Russische burgers van Duitse afkomst die naar West- Duitsland willen repatriëren. De ambas sade wordt ervan beschuldigd contact te zoeken met bewoners van Klaipeda 'het voormalige Memel), hun geld te geven en hen probeert over te halen om te repatriëren. Verder is de Prawda ver bolgen over het feit dat in post van de ambassade oude Duitse namen voor plaatsen in het gebied worden gebruikt De ambassade stelt op het ogenblick een onderzoek in naar de Russische be weringen. Men wijst cr op dat alleen ge vallen geholpen worden die zelf om in lichtingen en om financië6le steun heb ben gevraagd. Nog enige duizenden mensen zouden op vertrek wachten en dit zou de Sow jet- autoriteiten een doorn in het oog zijn. hoewel niets wordt ondernomen om dit Nadat Kekkonen in november 1953 was afgetreden, wees president Paasiki- vi (die na diens overlijden door Kek- konen werd opgevolgd) tot minister- j president benoemd. Tuomioja vormde ten slotte een zakenkabinet, dat zou aanblijven tot de verkiezingen, die in juli 1954 gehouden moesten worden. Er deden zich echter voor die tijd al weer1 moeilijkheden voor en in mei 1954 zag Tuomioja zich genoodzaakt de leiding uit handen te geven. Na de verkiezingen word hij benoemd j tot Fins ambassadeur in Londen, waar hij tot 1957 bleef. In april van dat iaar benoemde VN-secretaris-generaal Dag Hammarskjoeld hem tot leider van het secretariaat van de Europese economische commissie van de Ver enigde Naties in Genève. op welke post hij de bekende Zweedse economische deskundige prof. Gunnar Myrdal op volgde. Op verzoek van Hammarskjoeld vervulde hij in dienst van de volkeren organisaties nog enkele belangrijke op drachten. o.a. in Laos. Later werd Tuo mioja Fins ambassadeur iij Zweden, op welke post hij zich nog bevond, toen secretaris-generaal Oe Thant een be roep op hem deed als bemiddelaar naar Cyprus te gaan. Opwindend Tuomioja verklaarde gisteren, over tien dagen met zijn nieuwe werk te willen beginnen. Hij zei vol verwach ting uit te zien naar wat hij ,.een heel moeilijke maar opwindende taak" noem de. De bemiddeling op Cyprus zal vol gens hem zeker veel moeilijker zijn dan een soortgelijke taak. die hij na mens Hammarskjoeld in Laos op zich nam tijdens de burgeroorlog in 1959. Van de Finse regering heeft hij zes maanden verlof gekregen om zijn mis sie op Cyprus uit te voeren. Hij achtte het te vroeg, een voorspelling te doen of deze periode lang genoeg zal zijn om zijn taak naar behoren te kunnen vervullen. „Niemand kan voorspellen, hoe lang het zal duren", zei hij. Gevraagd of hij optimistisch is over het te bereiken resultaat, antwoordde hij glimlachend, dat van hem verwacht wordt, dat hij optimistisch Is. Hij is nog nooit op Cyprus geweest, maar heeft zowel Griekenland als Turkije be zocht. Tuomioja spreekt geen Grieks en ook geen Turks. Wel spreekt hij uit stekend Engels en in deze taal zal hij dan ook wel onderhandelen met de Cy prioten, die een Brits onderwijssysteem hebben. Van spraak verwarring' hoeft dus geen sprake te zijn... En geen wonderniemand wil gekreu keld achterblijven bij correcte collega's. Terlenka kostuums staan borg voor góed-staan heel de dag. Sterk, kreuk- herstellend en plooihoudend. Dat eist u. Dat gééft u: IN VELE PRIJSKLASSEN Het is alléén Terlenka met het Terlenka etiket, want alléén de artikelen die A.K.U. goedkeurt verkrijgen het merk Terlenka. Artikelen die niet aan de A.K U.-eisen voldoen zullen veelal onder een soortnaam zoals polyester in de handel komen. GEKONTROLEERD PUBLIKATIE VAN AK.U., ARNHEM De conferentie in Genève Realistische rede van Ball Deze wereldconferentie moet el r°7idy.hnndel^n, mn* de, de betrekkingen tussen de indus- trielannden en de ontwikkelings landen in praktische begrippen uitdrukken, zo heeft de Ameri kaanse minister Ball gisteren in Geen zilveren dollars meer Tot grote consternatie van een lange rij wachtende kopers heeft de Amerikaanse schatkist gisteren plotseling de vérkoop van zilveren dollars stopgezet. Er zijn nog drie miljoen muntstokken in voorraad. Verklaard werd dat de grote munten ie in de kluizen: zijn gebleven een spe ciale waarde hebben voor muntenver- zamelaars en dat er geen eerlijke ma nier bestaat om ze te verkopen. Mee gedeeld werd dat het congres over de volgende maatregel zal beslissen. De run op zilveren dollars versnelde de vorige week toen bekend werd dat de schaflkist zijn kluizen had geopend die zilveren dollars bevatten die in de tachtiger jaren zijn gemunt en die nooit in omloop zijn gebracht. Voor muntenverzamelaars hebben deze stuk- een waarde van twee dollar of per stuk. Krachtige Kost voor het Kind! Veroverend fris... after shave lotion Nieuwe advocaat voor Jack Ruby Hubert Winston Smith, hoogleraar in de rechtswetenschappen aan de univer siteit van Texas, heeft zich op verzoek van de familie van Jack Ruby bereid verklaard zich te belasten met. diens verdediging in hoger beroep, als op volger van Percy Foreman die zich na een conflict met de familie Ruby heeft teruggetrokken. De nieuwe verdediger zal geen hono rarium verlangen voor zijn werkzaam heden ten behoeve van Jack Ruby, die kortgeleden ter dood werd veroordeeld wegens het doodschieten van de van moord op president Kennedy verdachte Lee Harvey Oswald. een realistisch getinte toespraak in Genève gezegd. Naar zgn me ning zijn er drie voorwaarden voor een verhoging van de ex port-inkomsten van de zgn. ai landen en wel: O verlaging van invoerrechten op de export van ontewikkelingslanden. vooral door de zgn. Kennedyronde, waarbij deze landen kunnen delen inj deze verlaging, zonder tegenprestatie: ..Enkele algemene gedachten moeten wij niet uit het oog verliezen", aldus Ball. „De economische ontwikkeling van elk land is een samenstel van onderling afhankelijke factoren. Zij mag niet uit sluitend van globale gezichtspunten uit bestudeerd worden. Vaak betreft het een voor elk land eigen verschijnsel, dat ingewikkeld en moeilijk is. zals het vroeger voor de industrielanden was. In al onze landen wachten bepaalde verlangens op verwezenlijking. Wij maken echter ook deel uit van een saamhorige wereld, die gekenmerkt wordt door gemeenschappelijke ver plichtingen en verantwoordelijkheden. Elk van ons heeft belang bij het welzijn van de anderen." Naar verluidt zfjn dc Amerikaanse voorstellen by de meeste afgevaardig den van de ontwikkelingslanden vr|j gunstig ontvangen. Vele delegaties uit Afrika. Azië en Latjjns-Amerika be schouwen Ball's rede als een construc tieve bijdrage tot de oplossing van problemen rondom handel en ont wikkeling. Rusk naar Formosa De Amerikaanse minister van buiten landse zaken. Dean Rusk, gal op 16 en 17 april een bezoek brengen aan Formo sa voor besprekingen met. nationalistisch Chinese leiders over het behoud van de vrede en veiligheid in het verre oosten", zo maakte het State Department gis teren bekend. Van 13 tot 15 april zal de Amerikaanse bewindsman de minis terbijeenkomst van de Z.O.A.V.O. (de Zuidoost-Aziatische verdragsorganisatie) Manilla bijwonen. Maxwell Taylor: De voorzitter van de commis sie van Amerikaanse gezamenlij ke stafchefs, generaal Maxwell Taylor, heeft gisteren in het Congres de gevolgen van de be perkingen, die het Amerikaanse programma voor militaire hulp aan het buitenland waren opge legd .ernstig" genoemd. De Ame rikaanse commandant waar schuwde dat He doelmatigheid van de Amerikaanse strijdkrach ten in Azië langzaam maar ze ker achteruit zou gaan" en de de fensie-strategie een ernstige te rugslag zou ondergaan. Generaal Taylor stelde zich achter de minister van defensie, Robert Mc- Namara, die bij de commissie voor bui tenlandse zaken van het Huis van Af gevaardigden sterk had aangedrongen op goedkeuring van de aanvraag van een miljard dollar door president Johnson, bestemd voor het nieuwe pro gramma voor militaire hulp aan het buitenland. McNamara zei nadrukkelijk dat de Verenigde Staten van plan zijn „elk no dig bedrag voor economische hulp, mili taire opleiding en logistieke steun" die nodig zijn voor het handhaven van de onafhankelijkheid van Zuid-Vietnam. te verlenen. McNamara zei dat de Turkse en Griek se strijdkrachten In hun mogelijkheden sterk zjjn beknot door gebrek aan uit rusting. De communistische strijdmach ten niet ver daar vandaan hebben hun militaire kracht juist vergroot en daar door is „dc toestand aan de zuidelijke flank van de NAVO inderdaad teer ern stig". Hij zei dat generaal Lemnitzer. de ge allieerde. opperbevelhebber van Europa, erop had gewezen dat het vraagstuk niet zozeer werd gevormd door de gevechts kracht van de strijdkrachten van Grie kenland en Turkije, maar door gebrek aan uitrusting, die de landen zelf blijk baar niet kunnen bekostigen. De Sowjet unie heeft veel bijgedragen tot de mo dernisering van de Bulgaarse strijdkrach ten en deze voorzien van Russische tanks. Meer bijzonderheden wilde MaNamara in het openbaar niet verstrekken. Italië lanceerde vanaf platform Italië heeft gisteren met succes een klein ruimtevaartuig gelanceerd vanaf een platform in de Indische Oceaan. Het. was voor het eerst dat een ruimte vaartuig van een dergelijk platform werd gelanceerd. Deze lancering is als voorbereiding bedoeld voor het plaatsen van een sa telliet in een baan rond de aarde vanaf hetzelfde platform. Het platform lig) verankerd dicht bij de evenaar op 10 km van de kust van Kenia. De ItaUaanïf regering heeft bekendgemaakt, drit Hft. ruimtevaartuig, dat geheel gevuld wïs met instrumenten, een hoogte van 250 kilometer bereikte en een afstand van 300 km, in oostelijke richting boven de Indische Oceaan. Het werd aangedreven door een twee-traps raket. ht e&ft donte \i^ I ln België worden op hel ogenblik voorberei dingen getroffen om hel hoofd te bieden aan de Paasdrukte, die naar wordt verwacht opnieuw wereldrekords zal mee brengen. Om de verkeers stroom in goede banen te leiden zullen dit jaar 8.000 manschappen van de rijkswacht, uitgerust niet 3.000 voertuigen en een hefschroefvliegtuig, wor den gemobiliseerd. Langs de grote wegen en op verkeersknooppunten zul len ambulances gereed staan. I In Venlo raakte iemand aan zijn gelaat gewond toen hij de hem per post toegezonden krant uit de postbus wilde nemen. Dc man opende het deurtje en toen hij Opwipte om in het vakje te kijken of er wat in lag. wierp de sorteerder op dat moment juist de dikke krant in het vakje. Normaal stuit de krant tegen het ge sloten deurtje, doch nu ving het gezicht van de niets vermoedende post bushouder de klap van de krant op. Hij liep een oogkwetsuur op. I In Salisbury, Zuid-Rho desië, tracteert het Rode Kruis elke Afrikaan die een liter bloed afstaat op een pint bier. Deze actie maakt deel uit van een campagne van het Rho- desische Rode Kruis om Afrikaanse ziekenhuizen in de omgeving van het industrie-gebied Harare te helpen. Deze zieken huizen ondervinden moei lijkheden hij hun pogin gen om voldoende hoe veelheden bloed in voor raad te krijgen. De 28-jarige Japanse prins, Yosji. de jongste zoon van keizer Hirohito zal op 30 september in het huwelijk treden met de 23-jarige Hanako Tsoe- garoe, een dochter van een graaf. Dit is gisteren door het keizerlijke hot bekendgemaakt. De offi ciële verloving zal op 14 april plaatshebhen. Hana ko krijgt intussen een opleiding voor prinse twee maanden zal duren, j zo werd bekendgemaakt. Het blad Nieuws, een gezamenlijke uitgave van diverse Kamers van Koop- j handel in Nederland, meldt dat de winkelcen tra die in Amerika in de buitenwijken van grote steden zijn ontstaan, om dat er in de buitenwijken geen parkeermogelijkheid meer was, thans in hun huidige vorm uict meer voldoen. De parkeerter reinen die bij deze centra werden aangelegd zijn zó uitgestrekt, dat de be zoekers toch nog hele den te voet moesten leggen en daardoor centra gingen mijden if- Zeg het met bloemen 14781 Uit vorige afleveringen zult u zich hopelijk herinneren, dat dc zigeuners tegen het einde van de middeleeuwen in West-Europa zijn verschenen. We hebben toen ge tracht aannemelijk te maken dat de zigeuners verwanten zijn van dc Jats, die vele eeuwen vóór Chr. bij de monding van de Indus woonden en die daar momenteel nog verblij ven. Tussen dc middeleeuwen en de grijze oudheid ligt echter nog een aanzienlijke kloof, die we moeten trachten te over bruggen teneinde inzicht te krijgen in de vraag, wan- bleef echter Intact en werd veer een eeuw later r.6 sterk, dat zij in slaat waren tegen de Arabie ren te rebelleren en hun legers zwa re nederlagen toe te brengen. Man nen. vrouwen en kinderen van dc Zots vochten allen met dezelfde ver betenheid, zodat de Arabieren ge dwongen waren legers uit het derland te laten komen om de op stand te bedwingen. Er volgde een serie vele leden van de stam der Jats in het buitenland zijn terecht gekomen om hun bestaan verder als zigeu ners te slijten. Europese bronnen staan voor zo ver bekend hiervoor niet ter beschik king. Gelukkig zijn er echter Ara bische kronieken, waarin het een en ander staat opgetekend dat ons wel licht van dienst kan zijn. De Ara bieren spreken nl. over het volk der Zots. wonende aan dc monding van de Indus. Dat moet een vrijheidslie vend volkje van veehouders zijn ge- weest, die zich niet door de Arabie ren het juk lieten opleggen, zodat deze nieuwe veroveraars gedwongen waren een soort pact met hen te sluiten. De Arabieren kwamen ech ter al spoedig tot de ontdekking dat deze verdragspartners niet erg be trouwbaar waren, zodat dc Mos lims zich In het Jaar 710 gedwon gen zagen een groot aantal van de ze weerbarstige luitjes gevangen te nemen en naar de oevers van de Tigris en naar Koerdlstan te trans porteren. Zes jaar later werd dit spelletje herhaald (waarbij we hele maal in het midden laten, of de Arabieren dit spel wel zo dood-eer lijk hebben gespeeld als zij In hun kronieken voorgeven), en nu wer den de gevangenen naar Antiochië gebracht. De kern van de stam der Zots TOCH IS HET ZO! nederlagen en dc Zots moesten capitu leren, waarna we derom een deel van de stam werd weg gevoerd naar an dere streken. Dat was in 834, toen in Bagdad drie dagen lang feest werd ge vierd vanwege dc overwinning van de Arabieren op de Zots, van wie 27.000 gevangen mannen, vrouwen en kinderen in triomf door do poor ten van de stad werden gevoerd met bestemming Ainzerba. Alnzerba werd 20 jaar later door dc Byzantijnen op de Arabieren ver overd, zodat de Zots in het jaar 856 in dc Europese gezichtskring zijn gekomen. De Byzantijnen stonden destijds in het Nabije Oosten hekend als Roms, of Roems dus eigen lijk Romeinen, denk aan het Oost- Romeinse Rijk! en het merk waardige is. dat ook de zigeuners zich enige eeuwen later Roms zoo- Om een lang verhaal kort te ma ken: door velen wordt de veronder stelling geuit, dat de stam aan de Indus, door de Arabieren Zoto ge noemd, dezelfde is als de Jats, over wie we u eerder hebben gesproken, en dat door de Arabische deporta ties in de 8ste en 9de eeuw grote delen van dit volk op drift zijn ge raakt en via het Byzantijnse Rijk tn Europa zijn beland. Is het voorgaande een aanvaard bare en redelijke veronderstelling, de identificatie van zigeuners en Hongaren is dat zeker niet. H. Petition Nadruk verboden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 9