Tweewieler-RAI in ieken van recreatie
Knuppel in hoenderhok
PRIMEURS
FEITEN EN CIJFERS
ZESTIEN JAAR GELEDEN:
Fiets werd mooier
en vooral lichter
Vouwfietsen
DONDERDAG 27 FEBRUARI 3064
»4J
(Van onze verkeersredacteur)
Het tkema, dat ten grondslag ligt aan de Tweewieler-
RAI, welke van 28 februari tot en met 7 maart wordt
gehouden, is het toeristisch gebruik van de fiets en de
gemotoriseerde tweewieler. Behalve de expositie van
de voertuigen met toebehoren wil men de bezoeker
laten zien wat er in eigen land en dus bereikbaar per
tweewieler zoal te beleven valt. Een bezoek aan het
Amsterdamse RAI-gebouw vormt zodoende een voor
proefje van het komende voorjaar.
Dat Nederland een tweewielerland is, weten we onder
tussen wel. Het statistisch beeld ziet er als volgt uit:
Motorfietsenpark: 82.000 in* 1963, 92.000 in 1962 en
102.000 in 1961.
Scooterpark: 74.000 in 1963, 71.000 in 1962, 68.000 in
1961.
Bromfietsenpark: 1.450.000 in 1963, 1.375.000 in 1962
en 1.275.000 in 1961.
Fietsenpark: ongeveer zes miljoen in 1963, een cijfer,
waar de afgelopen jaren weinig aan veranderd is.
Om met het laatste te beginnen: Na een flinke terug
gang in 1961-1962 veroorzaakt door het wegvallen
van exportgebieden is de rijwielverkoop het vorig
jaar weer met ruim 25.000 exemplaren gestegen. Jaar
lijks worden omstreeks 550.000 fietsen aan Nederlandse
afnemers geleverd, waarvan zeker twintig procent kin-
der- en jeugdrijwielen. De jonge generatie vormt een
steeds belangrijker wordende afnemerscategorie van de
Nederlandse rijwielhandel. Men begint op steeds jon
gere leeftijd te fietsen, hierdoor in staat gesteld door
de ouders.
Daar de in- en uitvoer van fietsen tegen elkaar op
weegt, kan de produktie van de Nederlandse rijwiel
industrie vrijwel gelijk worden gesteld aan de binnen
landse verkoop. Duidelijk is echter dat het betreffende
cijfer (550.000 stuks dus) niet de produktiecapaciteit
dekt. Deze bedroeg in 1959 bijna 700.000 exemplaren.
Schade wordt ondervonden door de stijgende importen,
zomede door het feit, dat een verloren afzetgebied als
Indonesië niet geheel kon worden gecompenseerd.
Na een tamelijk slecht voorjaar veroorzaakt o.m.
door de weersomstandigheden is de achterstand in
de bromfietsverkoop in de loop van 1963 vrijwel gebeel
ingelopen. De jaarverkoop bedraagt ongeveer 200.000
ZAKEN IN MOTOREN
EN SCOOTERS
NIET NAAR WENS
stuks, welke voor veruit het grootste deel afkomstig zijn
van Nederlandse bromfietsproducenten.
Er zijn tekenen, die er op wijzen dat de grootste groei
van het brommerpark in ons land achter de rug is.
Meer en meer zullen de aankopen de plaats innemen
van de versleten exemplaren, wat wil zeggen dat de
vervangingsvraag steeds belangrijker wordt. Het lijkt
verantwoord rekening te houden met een verdere jaar
lijkse groei van het bromfietsenpark met 50 a 75.000
stuks. Volgens deskundigen zal Nederland in 1970 on
geveer 1,9 miljoen brommers tellen.
Uit de afleveringsstatistiek van de RAI valt een stij
gende belangstelling voor de duurdere typen te consta
teren. Ruim 60 procent van de verkochte bromfietsen
valt in de prijsklasse boven 650 gulden meer dan de
helft hiervan was duurder dan 750 gulden!
Ondanks de toenemende buitenlandse concurrentie
beeft de Nederlandse bromfietsindustrie in 1963 haar
vooraanstaande plaats op de Europese ranglijst behou
den. Vóór West-Duitsland. Oostenrijk en Engeland
blijft Nederland, na Frankrijk en Italië, derde. Een
nieuwe mededinger heeft zich het vorig jaar op de Ne
derlandse markt aangediend, als gevolg van de vestiging
van de Japanse Honda-fabriek in België.
De wettelijke status van de bromfiets in het verkeer
ligt vast. Een „verfijning" van de keuringseisen is in
voorbereiding, waardoor het de gebruiker nog moeilijker
zal worden gemaakt de snelheid op te voeren. Goede
resultaten zijn reeds bereikt met de verlaging van het
maximaal toegestane geluidsniveau. De overheid is van
plan binnen het kader van de herziening van de hui
dige verkeerswetgeving een rijvergunning in het leveu
te roepen voor jeugdige bromfietsers en voor degenen,
die de 60-jarige leeftijd hebben bereikt.
In de motor- en scooterbranche gaan de zaken niet
naar wens. De totale verkopen, met name van de scooter,
liepen in 1963 nog wat terug en kwamen niet boven de
8.000 exemplaren uit. Opvallend is de gestegen import
van de lichte, goedkope motorfietsen met een kracht
bron van 50 cc. De 5075 cc klasse nam vorig jaar meer
dan de helft van de verkoop voor haar rekening.
De oorzaken van de achteruitgang in de motor- en
scooterbranche zijn bekend. We hebben hier te doen
met een combinatie van factoren. Enerzijds is er de
structuurwijziging in het personenvervoer, met andere
woorden: de massa-motorisering op vier wielen. Ander
zijds zijn er financiële belemmeringen, zoals de hand
having van de weeldebelasting, waardoor motorfiets
zowel als scooter relatief te duur zijn.
Met deze (houten)
moesten onze voorouders het doen.
gESTIEN jaar geleden kwamen de eerste brom
fietsen in ons land, toen nog deftig aangeduid
als „rijwielen met hulpmotor". Hun komst had de
uitwerking van de bekende knuppel in het hoender
hok. Al of niet deskundige motormannen verkon
digden prompt dat die dingen wel aardig waren en
dat we er ons in de na-oorlogse tijd van schaarste en versobering
even mee zouden moeten behelpen, maar dat we er ons toch niet al
te veel van moesten voorstellen.
Opvouwbare, zo men wil: demontabele fietsen.
TIEN JAAR RIJWIELRESEARCH
rijke fabrikanten uitgedacht en uitge
bracht. vooral in perioden van een
economische crisis. Steeds echter was
gebleken dat ze door gebrek aan be
trouwbaarheid en door onvoldoende le
vensduur tot teleurstellingen leidden.
Ook nu zou het weer bij een tijdelijke, kan zonder
uit nood geboren bevlieging blijven. de tegenwoordige
Hebben deze profeten gelijk gekre- schunlyk meer in-
gen? Ja. Want de oorspronkelijke op- gewikkelde brom-
zet de eigen fiets te motoriseren door fietsen In wezen
er een motortje aan te hangen, is vol- gemakkelijker te
ledig verlaten. Goed beschouwd kregen bedienen zijn dan
ze echter geen gelijk. De gedachte hun voorgangers,
door de constructie van een licht
Dit zijn allemaal factoren, die de be
trouwbaarheid, de levensduur, de vei
ligheid, het rijcomfort en de ge
bruiksmogelijkheden (duorijden, het
overwinnen van hellingen en tegen-
goede komen. Bovendien
Aan het zitcomfort van de berijder
en zijn passagiers wordt meer aan
dacht besteed door vermijding van
harde plekken op het zitvlak van de
buddyseat.
Er worden voorzieningen getroffen
om het benzine lekken door „klotsen"
bij volle tank te voorkomen: betere
vuldoppen en het aanbrengen van een
„golfbreker" in de vulopening.
Behalve het aanbrengen van
meer chroomversieringen, beho
ren tot de mode-verschijnselen de
opgebogen pijpen, een voorrem met
luchttrechter, zoals op racemotoren
wordt gebruikt, een uitvoering met
antenne en transistorradio en
als bijzonder nieuwtje een voet-
schakeling met twee versnellingen.
Een heel bijzonder aspect van de
Tweewieler-RAI is de vouwfiets,
die liefst in 21 merken is te zien.
De vouwfiets beter is mis
schien: demontabele fiets
Gaat de vouwfiets een nieuwe ver
schijning in Nederland worden? De
vraag is echter, of het publiek er
iets in ziet. Sommige vouwfietsen
hebben de vorm van een circusrij-
niet nieuw. Al in 1911 produceerde wiel, andere lijken weer op auto-
Fongers vouwfietsen voor het le
ger. Zowel in binnen- en buiten
land zijn in latere jaren verschil
lende versies verschenen, doch
geen ervan heeft het kunnen hou
den.
Eén
de duurdere brom- Zeven Nederlandse fabrikaten
n, de Kreidler Florettmet worden op de RAI geïntroduceerd.
peds. Slechts enkele zijn geheel ge
lijk aan de gewone fiets, of vallen
althans niet op.
De propaganda voor de vouwfiets
beweegt zich op vele fronten. De
vouwfiets, die in een auto meegeno
men ban worden dat is wel het
hoofdkenmerk! zou ideaal zijn
.vaardere e
enige échte vouwfiets),
"XL™*?
de
JJE herinnering, die vele Neder
landers aan hun fiets hebben,
dateert uit een periode, die een
jaar of tien achter ons ligt. De
rijwielindustrie beschikte toen al
over grote ervaring op grond van
j ondervindingen, die in de praktijk
waren opgedaan. Maar die erva
ring werd uiteraard mede ge
stuurd door de nogal conventio
nele opvattingen van de Neder
landse gebruiker, die aan de fiets
allereerst utiliteitseisen stelde. De
fiets moest ,^zwaar" zijn, omdat
zwaar" als een synoniem van
„degelijk" werd gezien. Een wel
willende rijwielhandelaar wilde
dan desnoods nog wel een handje
helpen door de zadelbuis met lood
vol te gieten
In de laatste tien jaar heeft men
de fiets wetenschappelijk „ontdekt".
Dit is vooral te danken aan de sa
menwerking tussen het bedrijfsleven
en het RAI-TNO Instituut voor Weg
transportmiddelen te Delft.
Daar is en wordt nog steeds
uitgebreide research verricht op het
gebied van buismaterialen voor fra
mes, op dat van voorvorken, velgen,
trapassen, cranks, kettingen, remmen,
kortom: op zowel de essentiële onder
delen van de moderne fiets als op de
toebehoren, die door de industrie voor
onderdelen worden geleverd.
voricen niets meer te verdienen. Bij de
moderne fiets is voorvorkbreuk prak
tisch uitgesloten.
De ervaring heeft ook geleerd dat
de duurzaamheid van materialen
allerminst recht evenredig is aan
het gewicht. Door kwaliteitsverbete
ring van de toegepaste materialen
en door wetenschappelijk vastge
stelde vormgeving konden aanzien
lijke gewichtsbesparingen worden
verkregen.
De gemiddelde sportieve fiets weegt
nu 16 k 17 kilogram. Tien jaar gele
den was dat nog 19 k 20 kilogram.
Roestvorming wordt tegenwoordig
door de moderne fosfateringsmetho-
den zo veel mogelijk beperkt. De ver
binding tussen fosfor en ijzer vormt
nu een dichte laag, die corrosie geen
kans geeft en tevens de hechting van
de lak op het materiaal sterk verbe
tert.
Opvallend is ook de kwaliteitsver
hoging van het chroom. De Neder
landse rijwielindustrie staat op dit
punt zeer sterk. Het voor-oorlogse cel
luloid stuur is nog slechts een herin-
i het vermoeiende ring van de auto-
trappen af te schaffen, heeft tot een matische koppe-
ontwikkeling geleid, die thans alleen al ling. Ook op laag
voor anderhalf miljoen Nederlanders geprijsde modellen
de oplossing van hun transportproble- bijvoorbeeld heeft
men betekent. de zogenaamde
staande pedaal-
I* startmethode bur-
rlOniGTS gerrecht verkre-
Na zestien jaar, waarin toch wel
het een en ander op het gebied van
prijzen is gebeurd, is het goed even
stil te staan bij twee pionier-merken,
die van de aanvang af hebben inge
zien dat het niet
hulpmotor" ging,
Wat zijn nu de
nieuwste ontwik
kelingen?
.rijwiel met veringen hebben
"nrn- ais regel hydrauli-
plete bromfiets. Het zijn Kaptein Mo- sche dempers. Met
bylette en Solex het oog op duorij-
De Mobylette EEG, de eenvoudigste den ziJn £e veer_
uitvoering van Kaptein, kost imomen- elementen voor de
tien procent muider dan bij achtervering forser
de introduktie, 'nu vijftien jaar gele
den. De prijs van de Solex is in al die
jaren gelijk gebleven. Met respectk-
EEG
uitgebouwd,
de afdichting ervan
zijn de Mobylette verbeterd. Men
creatie in de natuur willen zoeken,
v uj'' Fongers^De met Parkeerproblemen wor-
Germaan Phoe- stelen. Kampeerders en pleziervaar-
uermaan, Fhoe derg zol_,den er yeel aan hebben (de
natuur in, boodschappen doen), bin
nenschippers en kleinbehuisden (b.v.
geen stallingsproblemen meer) even-
de Solex de goedkoopste ziet steeds
Op de voor de
vouwfiets inge
richte stand kan
het publiek iets
van de technische
aspecten zien en
ook rondjes rij
den. Voorwaarden
voor een goede
montage zijn:
snelheid van han
delen, liefst zon
der gereedschap,
waarbij het stuur
in de juiste stand
dient te komen
en de verlichting
niet in de knel
mag raken. Het
stuur en het zadel
moeten verstel
baar blijven.
bromfietsen op de RAI.
Bij een produkt, waa:
zen tussen ƒ369 en 969 liggen, zijn
er vanzelfsprekend grote verschillen
uitvoering. Ook het verschil
elke zijde
bromfietsen met
de prij- dubbel stel veerelementen.
Het bij de „scharnierende" achter
vork optredende probleem van varia-
T..-Wj_. gewicht tie in de kettingspanning en daar-
belangrijk. De lichtste, op de RAI door extra belasting en dus snellere
>rfUt„„, 13 merken
Knijprem
Voorvork
Voordat men met de rijwielresearch
begon, was de gebroken voorvork een
gevreesd en veelvuldig voorkomend
verschijnsel. Er was in ons land een
vervangingsmarkt van 300.000 voorvor
ken per jaar en die braken ook wel
weer! Nu valt er aan vervangings-
Minister Luns naar
Noorwegen
De Nederlandse minister van buiten
landse zaken, mr. J. M. A. H. Luns,
zal op 10 maart tijdens zijn officieel
bezoek aan Noorwegen door koning
Olav in audiëntie worden ontvangen. De
koning zal de Nederlandse minister die
van 9 tot 12 maart op uitnodiging van
de Noorse regering een bezoek aan
Noorwegen brengt een lunch aanbie-
komen. De volgende dag zal hij vóór
de lunch bij de koning bezoeken bren
gen aan minister-president Einar Ger-
hardsen, minister van buitenlandse za
ken Halvard Lange en parlementsvoor
zitter Nils Langhelle, en een krans leg
gen bij het monument voor de Noorse
gevallenen in de tweede wereldoorlog
en bij de Nederlandse oorlogsgraven
to Cilo.
Bij de ontwikkeling van de lichtere
fiets greep men terug naar de knijp
rem, die het voordeel heeft van een
geringer gewicht. Teneinde het rem-
effect te verhogen werden ten opzich
te van vroeger verschillende verbete
ringen aangebracht. De knijpvelgrem
grijpt nu in een schaarbeweging om
de zijkanten van de velg, die voor
zien is van een profilering. Ook de
remblokjes hebben een kartering om
de wrijvingscoëfficiënt zo gunstig mo
gelijk te maken.
De knijprem vereist een extra nauw
keurige wielrichting. Deze wordt be
paald door de vlechtwijze van de spa
ken een onderwerp, waar RAI-TNO
lange en dure proefnemingen aan
heeft gewijd.
De bevestiging van de accessoires
is, vergeleken met vroeger, aan
zienlijk veiliger geworden. Dit slaat
niet alleen op de dynamo en de lamp,
maar ook op de bagagedrager en de
remstangen.
Actueel is de pedaal-reflector, die,
in verband met de te verwachten wet
telijke voorschriften, op de expositie
in verschillende variaties is te zien.
Deze en andere verbeteringen
hebben geleid tot verhoging van
het comfort, vereenvoudiging van
het onderhoud en beperking van
de storingen. Ook de verkeersvei
ligheid heeft winst geboekt. De
fiets is bijvoorbeeld lager gewor
den. Hij is daardoor beter han
teerbaar. We hoeven maar even
aan ons vroegere „ros" terug te
denken om te beseffen dat de „ho
ge stand", waarbij de voet maar
net de grond raakte, nu niet be
paald veilig kan worden genoemd
bij stoppen en balanceren.
Het blijft een feit, dat geleidelijk
aan veranderingen zijn aangebracht,
die de huidige bromfiets afgezien
van de eenvoudige typen, die
categorie kopers trekken -
heel ander niveau hebben geplaatst
dan de basis-ontwerpen uit de begin
periode. Aan het toenemen van het ge
wicht bijvoorbeeld hebben bijgedragen:
steviger frames en voorvorken, de for
sere uitvoering van de achtervering,
de meer-versnellingsmotoren, al of niet
voorzien van een geforceerde koeling,
de dikkere banden, de grotere brand
stoftanks, de royale afscherming en
beplating, de grote remmen en de
steeds vollediger en luxueuzer uitvoe-
bleem vervalt geheel door motorblok 7 j
t.n af-iVitArvnrlr tot een «+iif oeheel te niaart 'n net Amsterdam?e i\AI-ge-
gehouden. De openingstijden zijn:
het frame te bevestigen. In een enkel
eigen geval wordt van hydraulische dem-
op^ een ping gebruik gemaakt.
De geforceerde luchtkoeling wint
veld. In dit systeem wordt thans een
thermostaat toegepast, die, naar ge
lang de variërende bedrijfstempera-
ucu.ijowmtic.a- 22'500
for- tuur, de toevoer van koellucht rond de beslag n<
cilinder automatisch regelt.
Er worden zwaardere remmen ge
monteerd. Deze bezitten een over-ca
paciteit en zijn dus in staat het m
meerdere duizenden kilometers optre-
dende verlies an remmend effect op Oost-DuitsianiTJ
tijdens werkdagen van 10.00 tot 17.00 i
en van 19.30 tot 22.30 uur; tijdens we
enden van 10.00 tot 18.00 uur.
Er zijn 120 exposanten, die tezan
uit Nederland,
tie onderdelen i
deze RAI-tentoo
:n internationale collet
toebehoren completeer
telling.
te vangen.
Dc geëxposeerde merken zijn afkom
stig uit twaalf landen, te weten Nederland,
Italië, West-Duitsland, België, Frankrijk,
'den, Tsjecho-Slowakije,
egoslavië, Japan en de
Verenigde Staten.
B Tot de bijzondere inzendingen b«
ren o.m. een grote informatiestand van
ANWB, testapparatuur van het Verb
voor Veilig Verkeer, een centrum van
Stichting Kartiug Nederland, een mo
reparatiewerkplaats van de BOVAG,
stand rijwielcuriosa, terwjjl de
Vespa 50 cc S: 4 versnellingen, hy
draulische schokbrekers, spiraalveer-
versterking.
Vespa 90 cc: 8 versnellingen.
MOTORRIJWIELEN:
Greeves Challenger: crossmotor,
Brits, 93 kilo, 28 pk.
Maico Moto Cross: 250 cc, 98 kilo,
25 pk, tweetakt.
Maico Super Sport: 250 cc, 137 kilo,
25 pk, tweetakt.
Ariel Pixie: 50 cc, viertakt, kopklep-
pcr, 4 versnellingen, Brits.
Berini-Suzukl F 80: 50 cc, Pluvier
met Japanse motor.
24 pk, Ita-
28 pk,
viertakt, Honda-
twee cilinder,
i tiental t
ristische
tellin
De specificotie van de catalogus
vat de namen van 41 merken bromfie
en gemotoriseerde driewielers, 27 mei
Duitse minister
Sleeswijk-Holstein
verdronken
De minister van cultuur van c.
Westduitse Deelstaat Sleeswijk-Hol-
stein, Edo Osterloh, die sinds dinsdag
werd vermist, blijkt te zijn verdron
ken. Het ministerie van justitie in
Kiel deelde woensdag mee dat op
het lijk geen sporen van geweld zijn
aangetroffen. Het lijk van de 54-jari-
ge minister werd woensdagmorgen
door een voorbijgangster in de haven
van Kiel aangetroffen.
Osterloh was een christendemocra
tisch politicus die bekend stond om
zijn verzet tegen de nazi's. De politie
vermoedt dat hij zelfmoord heeft ge
pleegd. Osterloh was dinsdag na het
ontbijt te voet op weg gegaan naar zijn
ministerie. Hij was vorige week naar
tijn werk teruggekeerd nadat hij enige
tijd met ziekteverlof was geweest we
gens overspanning en uitputting. Zijn
medewerkers hadden opgemerkt dat hij
zich na zijn terugkeer niet goed kon
concentreren.
,en grondslag ligt aan een aantrekkelijke
prijsvraag onder het motto: „Toeristisch
Paspoort".
Een aparte groep op deze tentoonstel
ling van twee wieiers vormen de drie- en
vierwielers. Hun aantal is beperkt, maar
hun uitvoering is zeer gevariëerd. Ze be
horen tot drie categorieën: de autoscooter
voor personenvervoer, de lichte hesfclwa-
geotjes en de karts (uitsluitend voor
sport). Ondanks hun verscheidenheid heb-
t el kat
lotorfiets of
:ooter
Norton ES 400:
electrische starter. Engels.
Norton Atlas: 750 cc, tweccilinder,
52 pk. Engels.
Testi Telstar: 50 cc, viertakt Mo-
rini, 3 versnellingen, handschakeling.
De Tsjechische motorfiets CZ Is
voor 't eerst uitgerust met elektrische
starter. De Duitse scooter Heinkel is
voor 't eerst uitgerust met Storno-mo
bilofoon ten behoeve van politiewerk.
Ook voor bromfietsen en fietsen is de
primeurlijst lang, zó lang zelfs dat
we er geen plaats voor in konden rul-
„Grand Tourist"-fiets van Batavus
