President Johnson zit met een erfenis Samensmelting van Europa - organen Invloed van verkiezingen merkbaar Doden van kind begin euthanasie-program Zuid-Vietnam vraagt om uitlevering mevr. Nhoe Visa ook voor Joegoslavië afgeschaft Klaus opvolger van Gorbach voorgedragen SS-bewakers bedienden vrij willig „doodsmangeP* Werking zwaar water DINSDAG 25 FEBRUARI 1964 Kritiek is wel wat goedkoop... (Van een onzer redacteuren) HET zit president Johnson van de Verenigde Staten de laat ste tijd niet mee. Hij heeft heel wat kwesties, waar hij zich zorgen over moet maken. We noemen slechts Cuba, Panama, Cyprus, Vietnam en Maleisië, maar de lijst is in werkelijkheid veel groter. Drie maanden is Johnson nu aan het bewind. Het is een periode, die veel te kort is om een oordeel te kunnen geven over het optreden van de man, die zo onverwacht en onder zulke dramatische omstan digheden tot het hoogste ambt in de Verenigde Staten werd geroe pen. Daar komt nog bij, dat de Amerikanen zich thans midden in een verkiezingsjaar bevinden, waarin zij niets en niemand ont zien. Dit laatste ondervindt presi dent Johnson nu in toenemende mate. En omdat men hem op het terrein van de binnenlandse poli tiek niet kan treffen, is het inter nationale beleid van de president de inzet van de verkiezingscam pagne geworden. De (Republikeinse) tegenstanders van president Johnson grijpen alles aan wat zij maar kunnen om hem in gebreke te stellen. En zelfs zijn partijgenoten, die het niet met hem eens zijn en om de een of andere reden menen, zich tegen hem te moeten keren, herinneren veel zeggend aan de wijze, waarop de ver moorde president Kennedy de Verenigde Staten leiding gaf. De eerlijkheid ge biedt echter, op het volgende te wijzen, nl.: 1. dat de problemen waar Johnson mee tobt erfenissen zijn uit de Kennedy- periode en zelfs nog uit het Eisenhowe'r- tijdperk; en 2. dat president Kennedy op het ogenblik dat hij vermoord werd, in de Verenigde Staten een zeer omstre den figuur was. Dat men John Fitzge rald Kennedy blijft bewonderen om zijn karaktervastheid en om de grote moed, die hem als staatman hebben ge kenmerkt, is hartverwarmend. Onjuist zou echter zijn, als een der gelijke bewondering zou leiden tot het scheeftrekken van het beeld van de pe riode, die op het overlijden dy is gevolgd. Oorsprong Het is een feit, dat niemand kan te genspreken, dat geen van de problemen, die Johnson de laatste maanden hebben dwars gezeten, zijn oorsprong gevonden heeft in maatregelen, die Johnson zelf heeft getroffen. Bijna in elk geval zag de president zich geroepen, de politiek van zijn voorganger te verdedigen, wel ke op haar beurt weer werd bepaald door beslissingen uit de Eisenhowerpe- riode. Dit geldt in het bijzonder de kwe- tie Cuba. Maar het heeft ook betrekking op problemen als Vietnam. Maleisië en Panama, die alles te maken hebben met de maatregelen, welke in het Ken- nedytijdperk werden genomen. Men zal zich herinneren, dat de moeilijkheden in Zuid-Vietnam al bijzonder groot waren, toen Kennedy nog leefde. De gebroeders Ngo Dinli waren ai en kele weken dood, toen de aanslag op de Amerikaanse president werd gepleegd. En de verwarring, die de gebeurtenissen van de afgelopen drie maanden heeft gekenmerkt, kan moeilijk op rekening van Johnson worden geschreven. Maleisië is van hetzelfde laken een pakje. Deze kwestie heeft alles te ma ken met de verhouding tussen de Ver enigde Staten en Indonesië. Alweer moe ten we herinneren aan stappen, die in de Kennedyperiode werden ondernomen het Nieuw-Guinea-probleem op te van dc basis te bewerkstelligen en gaf opdracht, de basis zo spoedig mogelijk een eigen watervoorziening te geven. Goedkoop lossen. Niemand minder dan Robert 1 Kennedy, de als minister van justitie van de Amerikaanse regering deel uit makende broer van de vermoorde pre sident, begaf zich naar Indonesië en Ne derland om te bemiddelen. Het slot van het liedje was. dat ons land genoodzaakt werd voor de Indonesische eisen te te zwichten op voorwaarden, die in de Westelijke wereld over het algemeen met afkeuring werden begroet. Neder land bleek toen echter alleen te staan. i met vallen en opstaan uit te groei- t de staatsman, die naar menselijke I berekening te vroeg werd weggenomen. De kritiek op Johnson is dan ook erg goedkoop. Enerzijds dient zij om toch vooral te laten uitkomen, hoe groot de verdiensten van president Kennedy zijn geweest. Dit laatste moet echter moge lijk zijn, dachten we, zonder dat terwil- le hiervan de waarheid geweld wordt aangedaan. De grootheid van Kennedy ligt nl. niet in de vergelijking met het slagen of falen va nandere Amerikaan se presidenten. We wisten onmiddellijk na de dood van Kennedy al, dat hij en Johnson als president niet met elkaar j Zowel de Verenigde Sleten als Enge- vergelijken zouden zijn. En alle be land kozen de zijde van Indonesië in 1 ondenng. die we voor Kennedy als de koop, dat Soekaroo tevreden zou zijn. als President hebben opge- als hij westelijk Nieuw-Guinea eenmaal ""«tht, mag ons met doen vergeten, dat ln zijn bezit zon hebben. Zij bebben nu lhU laar m*5'! ondervonden, dat zij het mis hebben ge had. Indonesië En het is voor ons nog de grote vraag. Toen president Johnson tot de conclu- of de toestand in de wereld rooskleuri- sie kwam, dat de zaken in Zuidoost-Azië ger zou zijn geweest, als Kennedy nog de Verenigde Staten uit de hand dreig- in leven zou zijn. den te lopen, deed hij wat zijn voorgan ger ongetwijfeld eveneens zou hebben gedaan: hij zond Robert Kennedy naar dat deel van de wereld om te onder handelen met de staatshoofden van de drie betrokken landen: Indonesië, Ma leisië en de Philippijnen. Het was dui delijk, dat minister Kennedy terug zou komen met een plan, waarin zou wor den tegemoet gekomen aan de eisen, die Soekarno aan Maleisië had gesteld. In 1962 handelde president Kennedy volle dig volgens het advies, dat zijn broer hem na bezoeken aan Indonesië en Ne derland had gegeven. Soekarno kreeg toen zijn zin. Johnson heeft totdusver geen bereidheid aan de dag gelegd, de Indonesische president op diens wenken te bedienen. Het tegendeel ls het geval. Hij heeft er geen twijfel over laten bestaan, dat Soekarno ook de Verenigde Staten tegen over zich zal vinden, als hij agressie zou plegen ten opzichte van de jonge staat Maleisië. EEG-ministers in Brussel bijeen Politiek overleden president. Integendeel. Poli-1 tiek (ook internationale politiek) is de j kunst van het mogelijke. Dat geldt voor iedereen in gelijke mate. Kennedy be- i naderde deze politiek ellicht op meer j Panama Ook in Panama heeft Johnson te ma ken met een niet begerenswaardige er fenis, waar geen van zijn voorgangers in de afgelopen tien jaren iets heeft ge daan. We hebben daar al op gewezen ten tijde van de ernstige crisis, die zich in de Panamakanaalzone heeft voorge daan. Men kan Johnson nu wel voor de voeten werpen, dat hij met de Pana makwestie geen raad weet. In zulke ge vallen staan de beste stuurlui altijd aan de wal. Zo is het nu ook. Het was dui delijk dat de Amerikanen zich niet kon den veroorloven, zich zonder meer uit de kanaalzone terug te trekken. Maar dat hield in, dat zij stand moesten hou den en dat zij niet aan de conferentie- tafel plaats konden nemen, voordat aan de kant van Panama de redelijkheid weer de overhand zou hebben gekregen. In een explosieve wereld als de La tijns-Amerikaanse moest met de nodige omzichtigheid te werk worden gegaan, ook al met het oog op de invloed van de zijde van het Cuba van Fidel Cas- wetenschappelijke wijze dan de doorge winterde politicus Johnson. En de hui dige president houdt wellicht wat meer rekening met de mening van het Ame rikaanse Congres, dan zijn voorganger deed. Zo kan men zich afvragen, of Johnson er goed aan heeft gedaan, het besluit uit te voeren betreffende het stopzetten van de hulpverlening aan landen, die op de een of andere wijze TTANS HEFELMANN heeft glS- zaken blijven doen met het communis- IJL teren in Limburg fWest- tische bewind op Cuba. Het Congres e" in (vvebt- nam dit besluit 60 dagen voordat het Duitsland) waar hij terechtstaat, (ruim een week geleden) van krach» verklaard, dat het euthanasie- werd. Dat was enkele weken na de'XT -i moord op president Kennedy. program van de Nazi s geïnspi reerd is door het verzoek om een kind, dat ongelukkig geboren was, Hefelmann op euthanasie-proces: Tijdens oorlog staatsgeheim Bovendien heeft Johnson de hulp van het Congres nodig om de omstreden wet op de burgerrechten aanvaard te krij gen. Om nog maar te zwijgen over het feit, dat een niemand en niets ontziende verkiezingsstrijd hem in dit opzicht aan handen en voeten kan binden. Cuba Ook Cuba is eèn deel van de erfenis, die via Kennedy van Eisenhower afkom stig is. Kort voordat Kennedy president werd. zag Eisenhower zich gedwongen, de diplomatieke betrekkingen met het eiland van Fidel Castro te verbreken. Kennedy wist op een beslissend ogen blik in de wereldgeschiedenis de Sow- jetunie op Cuba tot de terugtocht te dwingen. Maar ook hij slaagde er niet in, het regime op dit eiland onschade lijk te maken. Het blijft gevaar opleve ren, zolang de Sowjetunie gelegenheid krijgt, een springplank naar de rest van het westelijk halfrond er van te maken. Men heeft Johnson verweten, dat hij te slap reageerde, toen Castro de water toevoer naar de Amerikaanse marineba sis Guantanamo op Cuba afsloot. Vooral de Republikeinse mededinger naar het Amerikaanse presidentschap Barry Goldwater, eiste dat Amerikaanse mari niers de kraan weer open zouden draai- Franse regering Erhard wil Zanzibar nog niet erkennen West-Duitsland zal alsnog het nieuwe bewind op Zanzibar niet erkennen, om dat dit reeds diplomatieke betrekkingen met Oost-Duitsland aangeknoopt heeft, zo heeft een officiële woordvoerder gis teren in Bonn meegedeeld. West-Duitsland had op 12 februari meegedeeld dat het diplomatieke be trekkingen met Zanzibar zou aanknopen. te mogen doden. De ouders van dit kind, dat drie ledematen mis te en bovendien geestelijk niet normaal was, hadden eind 1938 of begin 1939 een brief geschre ven aan Hitiers particuliere se- Icretariaat (Hefelmann behoorde tot de staf) met dit verzoek. Om streeks deze tijd, aldus Hefel mann die beschuldigd wordt van moord op 73.000 ongeneeslijke zieken, was men begonnen met het euthanasie-program. Hitiers lijfarts, Brandt, verleende zijn goedkeuring voor de moord op het jongetje na eerst overleg te heb- weet nog mets De Zuidvietnamese regering zou volgens berichten uit Saigon aan Frankrijk om de uitlevering hebben gevraagd van mevrouw Ngo Dinh Nhoe, de schoonzuster van de vroegere president van Zuid-Vietnam. Een rechter Saigon zou een bevel tot aanhou ding van mevrouw Nhoe hebben ondertekend. Een woordvoerder van de Franse ambassade in de Zuidvietnamese hoofd stad verklaarde gisteren tot dusver nog geen verzoek tot uitlevering te hebben ontvangen al had men op de ambassade wel onofficiële berichten vernomen. Volgens deze berichten wordt mevrouw Nhoe beschuldigd van het misbruik maken van openbare fondsen en het berokkenen van schade aan de nationale economie. De woordvoerder van de ambassade deelde later nog mee dat. voorzover hem bekend, Zuid-Vietnam en Frankrijk geen uitleveringsverdrag hebben. Mevrouw Ngo woont in Frankrijk sinds de staats greep in november vorig jaar. Onderzoek De militaire junta, die na de omwen teling van november werd - gevormd, heeft een speciale commissie ingesteld die een onderzoek moet instellen naar j de financiële aangelegenheden van de I familie Ngo. Op het ogenblik zit een I lid van de familie, Ngo Dinh Can. de vroegere goeverneur van de noordelijke provincies, gevangen. Hij is ernstig ziek en zal indien zijn gezondheidstoestand dit toelaat binnenkort terecht staan. Een ander lid van de familie Ngo, de katholieke aartsbisschop Ngo Dinh Thoec, wordt ook nog door het nieuwe regime gezocht. Hij bevond zich ten tijde van de staatsgreep in Rome ter bijwoning van het oecumenische concilie. Informeert zuslief naar 't hoofdgerecht? DE HOOFDSCHOTEL IS VLEES! Is véél vlees eten goed? Dat is in dit gezin geen vraag meer maar een weet! Veel vlees betekent veel smaak, veel kracht, puur gezondheid. Ook in de juskomVlees is meer waard dan U ver moedt, dan U betaalt. véél vlees... héél goed! Jjti eea &onte, hij, I Een verkoopster in een warenhuis in Mün- chen kon haar ogen niet geloven toen een jonge dame een zak vol kope ren munten op de toon bank leegschudde om daarmee haar bruidsja pon te betalen. Het in vijf jaar opgespaarde kleingeld woog ruim vijf kilo. Het tellen werd door een plaatselijke bankinstelling verricht. I Het personeel van de universiteit van Bir mingham, in Engeland, heeft aaii ruim 500 ge trouwde Britten ge vraagd hoe zij zich nu gevoelen wanneer hun vrouwen in blijde ver wachting zijn. Uit de nogal verrassende ant woorden bleek dat een aantal der toekomstige vaders in de letterlijke zin des woords met hun vrouwen „meeleed". Een groot aantal der on dervraagden leed in de periode van zwanger schap van him vrouwen aan ochtendziekte, ver minderde eetlust en tand- en rugpijn. I De Italiaanse politie heeft de postbode Gui- seppe Minutolo gearres teerd, die volgens haar zijn '-erk combineerde met zijn liefhebberij: postzegels verzamelen. De man zou al maanden hebben nagelaten brie ven uit het buitenland in zijn wijk te bezorgen. Dc postzegels gingen dan netjes in zijn verza meling. Minutolo wordt ervan beschuldigd post achter te hebben gehou den en deze te hebben vernietigd. I Twee echtparen zijn gisteren „op zoek naar pret en avontuur voor dat het te laat is" mei een kaag van 15 meter lengte uit de haven van Oakland, Californië, ge varen voor een reis, die hen naar zij hopen om de wereld zal voeren. Het initiatief ging uit van de 50-jarige juwe lier Hugh Corum. Twee weken voor Kerstmis plaatste hij een adver tentie voor een echtpaar om hem en zijn vrouw op de voorgenomen we reldreis te vergezellen. Zij kregen 200 brieven binnen. Het echtpaar Frost werd uitverkoren. I Een funktionaris van de Britse radio-omroep, Michael Peacock, heeft gisteren in Londen zegd dat volgend jaar herfst in Engeland tele visie-uitzendingen in kleuren zulle- worden verzorgd. Hierbij zou gebruik gemaakt wor den van het 625-lljnen systeem over het twee de televisienet BBC-2. dat op 20 april in ge bruik zal worden geno men. ben gepleegd met de directeur van de kliniek waar het kind werd behan deld. Hitler had toen de wens te ken nen gegeven, dat men een zelfde behandeling zou toepassen in alle ge vallen van ernstige mismaaktheid. Staatsgeheim Hefelmann had op bevel van professor Brandt een bijeenkomst belegd van func tionarissen. waarop dr. Linden van het ministerie van binnenlandse zaken voor stelde om alle gevallen van ernstige mis maaktheid aan te geven. Professor Brandt, aldus Hefelmann, stelde toen „passende richtlijnen" hiervoor op. De bijeenkomst was geheim, omdat men bang was voor de mogelijke uit werking van de besluiten op de publieke opinie in het buitenland. Toen ae oorlog uitbrak, zo vervolgde Hefelmann, werd het euthanasie-program een staatsge- i het oorspron- voerende organen van de drie Europese gemeenschappen is het belangrijkste agendapunt, dat de ministers van de zes EEG-lan- den op hun gisteren in Brussel begonnen tweedaagse besprekin gen hebben behandeld. Deze kwestie zal vandaag weer voor het eerst in de Europese minis terraad aan" de orde komen, waarbij twee rapporten zullen worden besproken: één over de fusie van de drie executieven en een tweede over de uitbreiding van de bevoegdheden van het Europese parlement. Wat de samensmelting betreft zijn de twee belangrijkste punten, het aantal 1 eden van de nieuw te vormen, samengesmolten, uit voerende commissie en de zetel i daarvan. Een meerderheid van de zes landen is voorstander van een beperking van het aantal leden tot negen zoals thans in de Europese commissie het geval is. Nederland is voorstander van een uit veertien leden bestaand uit voerend college. Een vraagstuk bij de zetel-kwestie is de compensatie, die Luxemburg ver langt indien de Hoge Autoriteit als ge volg van de fusie uit Luxemburg zou verdwijnen. Bij de bespreking van de uitbreiding van de bevoegdheden van de Europese assemblée zullen voorstellen van de Duitse bondsrepubliek. Luxemburg en Nederland aan de orde komen. Frank rijk verzet zich tegen elke uitbreiding van deze bevoegdheden. Onder voorzitterschap van de Belgi sche minister van buitenlandse zaken, Fayat. zullen de ministers eerst trach ten een oplossing te vinden voor de moeilijkheden, die door de Italiaanse rves zijn ontstaan in de besprekin- met Israël over een handelsverdrag genoemd land en de EEG. Sneller zouden de onderlinge douanerechten dan zijn verdwenen. De Westduitse minis ter Schmuecker hield een opvallend pleidooi voor harmonisatie en coördina tie van de conjunctuurpolitiek tussen de Zes, omdat economische stabiliteit in een van de lidstaten niet tot dat land kan worden beperkt. Hij nodigde de Europese commissie uit. op korte ter mijn voorstellen voor een geharmoni seerde conjunctuurpolitiek bij de mi nisterraad in te dienen. Onvoldoende Volgens de Nederlandse minister van economische zaken prof. Andriessen houdt het mandaat, waarmee de E.E.G.- commissie in Genève de Kennedy-on- derhanrielmgen moet gaan voeren on voldoende waarborgen in voor een po sitief eindresultaat van de onderhande lingen. voorzover dit van de E.E.G. af hankelijk is. Dit heeft de minister ver klaard in de Memorie van antwoord over de begroting 1064 van zijn depar tement aan de Eerste Kamer. De Joegoslavische federale com missie voor toerisme heeft maandag bekendgemaakt, dat de visa zijn af geschaft in het reisverkeer met de Be- neluxlanden. Tezelfdertijd is bekendgemaakt, dat in de toekomst groepen buitenlandse toeristen, die met bussen of treinen naar Joegoslavië komen, daar 72 uur zonder visum kunnen verblijven. Tot dusverre werd deze faciliteit slechts verleend aan groepen, die per vliegtuig of boot kwamen. Prof. W. Hallstein, voorzitter i. Uitvoerende commissie van de E.E.G., heeft de ministers in overweging gege ven, de douane-unie vier jaar eerder te voltooien, door de rechten per 1 ja- Het bestuur van de katholieke nuari met 20 pet. en op 1 januari 1966 Oostenrijkse Volkspartij heeft gisteren nog eens met 20 pet. te verlagen. Met het aftreden van kanselier Alfons het ingaan van de derde etappe van| Gorbach aanvaard en partijvoorzitter de uitvoering van het E.E.G.-verdrag j ar. Josef Klaus als zijn opvolger voor gedragen. Vandaag zal de 66-jarige kanselier officieel zijn ontslag bij pre sident Scharf indienen. Tenminste drie staatssecretaris heb- kelijke program voor het doden ke kinderen louter gebaseerd op begin-1 selen van medische ethiek. Maar een m,n,sters dergelijk program kon hij nu niet meer ben geweigerd plaats te nemen in een als juist en gerechtvaardigd beschouwen. kabinet onder dr. Klaus. Joodse arts in Auschwitz-proces: Honger dreef tot razernij TVE 60-jarige Weense arts, Otto -L' Wollken, heeft gisteren tijdens het Auschwitz-proces in Frankfort, de gruwelijke moordmachinerie van de SS als een „doodsmangel" beschreven. Dr. Wollken die als getuige optreedt verklaarde, dat deze „doodsmangel" nooit op gang zou zijn gekomen als niet tien duizenden bereid waren geweest de mangel te bedienen. „De schuld van de verdachten, zelfs als zij met hun eigen handen geen mensen zouden hebben gedood, is dat zij zich ter beschikking van deze moordmachinerie hebben gesteld", aldus de 60-jarige Joodse arts. Wollken, die als gevangene dienst deed in de „quarantaine-afde ling" van het Auschwitz-kamp, zei dat de kampbewakers „niet konden slapen als ze niet enkele gevangenen half dood of dood hadden geslagen. Zoals bekend staan 21 voormalige SS- kampbewakers en één „kapo" (be voorrechte gevangenein Frankfort terecht. „Pe.yeepse arts zei voorts dat het hem dikwijls niet werd toegestaan de ware doodsoorzaak van overleden gevangenen op te schrijven. „Als iemand van honger stierf, moest ik een hartkwaal opschrij- geacht om te werken, gingen naar de „quarantaine-afdeling" waar zij werden ingeënt tegen tyfus omdat het water in het kamp besmet was. Dr. Wollken verklaarde voorts dat de honger in het kamp tot razernij leidde. bevrijding woog hij slechts 38 kilo. menselijke gedaanten als en op de plek af om de soep uit de mod derte schrapen", zo zei de getuige ten slotte op het proces. de coalitie-regering als gevolg conflict tussen belangrijke groepen in de Volkspartij. Hij had felle kritiek te verduren gehad van een vleugel in zijn genoten, verweet. Politieke waarnemers verwachten dat het aftreden van dr. Gorbach belang rijke veranderingen In de regering tot gevolg zal hebben, ofschoon het vol gende kabinet waarschijnlijk weer een coalitie zal zijn tussen de Volkspartij en de socialisten. De Volkspartij bezet 81 van de 165 zetels in de Nationale Ver gadering, de socialisten 76. Drie gemaskerde mannen hebben gis teren op klaarlichte dag een overval gepleegd op een bank in een voorstad van Brussel. Hun buit bedroeg ruim 60.000 gulden aan Belgisch en buiten lands geld. Zij ontk%vamen in een auto, die in de ochtend bleek te zijn gestolen en gister avond in een verlaten straat werd te ruggevonden. De overvallers hielden het bankperso neel en omstanders met een handmi trailleur in bedwang. zo zei hij. Zelfselectie Over het uitzoeken van slachtoffers oor de gaskamers uit pas aangekomen transporten op de stations, zei dr. Woll ken dat deze zich in de eerste plaats „zelf moesten selecteren". Hun werd teld dat oude en zwakke mensen en «ce ders met kinderen apart moesten gaan staan omdat ze zouden worden doorge zonden naar een speciaal kamp. „Zij wer den echter direct vergast", zo verklaarde de getuige, die zei dat hij naar Frankfort was gekomen om te helpen bij het ach terhalen van de waarheid en dat hij niet met haat was vervuld. SS-artsen selecteerden daarna hun ove rige slachtoffers. Zij die in staat werden Ben Bella keert zich tegen Portugal Portugees Guinee. >p een bijeenkomst in Kissidougou in het binnenland van Guinee verklaar de hij dat geheel Afrika bevrijd moet worden van het „imperialisme en racis- TOCH IS HET zo: Zuiver zwaarwater heeft op wa terorganismen, zoals kikkervisjes, goudvissen, protozoën enz. een do delijke uitwerking. Ook tabakszaad bleek ln zuiver zwaarwater niet tot ontkieming te kunnen komen. Moe ten we hieruit concluderen, dat zwaarwater giftig ls voor dergelij ke planten, dieren en organismen? Dat zou een wat overhaast besluit zijn, want water met 30 pet. zwaar water bleek in deze gevallen geen enkel effect te hebben. Vele onder zoekers hellen daar- opvatting, dat zwaarwater bij de ze dieren, planten en organismen geen vergiftigingsver schijnselen ver oorzaakt, maar een verstoring van dc reactiesnelheden en evenwichten van de scheikundige verbindingen, die noodzakelijk zijn voor de levensprocessen (en als zo danig zouden we toch ook wel weer van vergiften kunnen spreken; het hangt er dan maar van af, welke omschrijving men voor het woord „gif" geeft). Hiermee is de zaak niet afgedaan, want gist blijkt ln 90 pet. zwaarwa ter viermaal sneller te groeien dan in gewoon water en een bepaalde schimmel, de Aspergilus, groeide op een voedingsbodem met een deel zwaarwater 16 maal zo weelderig als op een bodem die uitsluitend gewoon water bevatte. Tevens bleek een op lossing van zwaarwater van 1 op 2000 gunstig te werken op de groei van Spirogyra, maar bij een verdun ning van 1 op 1000 was geen enke le bijzonderheid te zien! Deze totaal verschillende werkin gen, waarvan men het wezen, noch de oorzaak begrijpt al zijn er na tuurlijk wel de nodige theorieën over opgeworpen mogen wat zonder ling klinken, maar de gemiddelde mens zal er niet erg veel betekenis a"an hechten, omdat hij nu eenmaal zelden wordt geconfronteerd met een Aspergilus of Spirogyra. Voor hem is het daarom belangwekkender, te weten, dat de Japanners Itoh, Inos- hita en Titani de werking van dund zwaarwater op tuberkelbacillen hebben onderzocht en duidelijk heb ben waargenomen dat de groei de bacteriekolonie door toeneming van dc concentratie werd bevor derd. Trouwens, verscheidene een- celligen blijken eveneens in slaat te zijn in geconcentreerd zwaarwater voort te leven. Wat hier achter steekt, is nog niet alt te maken, maar het lijkt geens zins onwaarschijnlijk dat dc verhou dingsgewijs geringe hoeveelheid zn water die in de he le natnur aanwezig is, een veel belang rijker rol speelt dan men aanvankelijk heeft kunnen ver moeden. In de biologie blijkt zwaarwater, dat als bouwsteen de zware water stof (deuterium) bevat, inplaats van gewone waterstof, met de massa- spektrometer gemakkelijk te volgen, zodat kan worden nagegaan of er uitwisseling plaats vindt van water in het lichaam van een vis. én het omringende water. Op dezelfde wij ze kan worden gecontroleerd, hoe water, door ons lichaam opgenomen, zich in het lichaam verspreidt en hoe lang het dunrt eer het weer verdwenen is, een onderwerp, dat we lange tijd geleden eens hebben aangeroerd. Zelfs heeft men ge meend de lotgevallen van een drup pel water, die bij Schaffhausen in het Meer van Konstanz valt, te kun nen volgen, maar dat schijnt ons een wel wat overdreven verhaal toe. Voor wie het interesseert, is het ove rigens belangwekkend genoeg te we ten, dat een glas water gemiddeld 13 dagen in het menselijk lichaam blijft. Dat is dus heel wat langer dan de man, die een biertje heeft gedronken, zou kunnen veronderstel len. Maar dc eigenlijke betekenis van zwaarwater ligt toch bij de kernfy sica. Daarover ef volgende keer. Nadruk verboden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 7