ralux
coup
Geslaagde militaire
in republiek Gabon
R.k. instanties hielpen
Hefelmann oiitvlueliten
Vruchteloze pogingen tot
samenstelling van i
jury
Sant
Tsarapkin: westers plan
niet te verwezenlijken
Amerika verleent niet
langer militaire liulp
Sterreiiscliieten
5
WOENSDAG 19 FEBRUARI 1964
ROOKNIET/^
Smeenk pellets^™
Lekker en verfrissend f O 65
Verkrijgbaar bij de bet
Voor vluchtelingenzaken
Ernst Lemmer
volgt Kriiger op
President Mba
gearresteerd
Ernst Lemmer, die in het kabinet van
dr. Konrad Adenauer minister was voor
vraagstukken geheel Duitsland betref
fende. is gisteren door bondskanselier
Erhard benoemd tot minister voor
vluchtelingenzaken. Hij volgt in deze
Uit officiële Franse bron werd latei-
gemeld, dat M'ba in een door het
comité opgestelde verklaring zijn af
treden had bekendgemaakt. In de ver
klaring werd voorts gemaand tot kalm
te en werd aan prefecten en sous-prefec
ten verzocht de orde in alle gebieden
t i Ti? r i !te handhaven. In Libreville, de hoofd-
In de Westafrikaanse republiek stad. was het heel rustig. Overigens is
Gabon, een voormalige Franse ide staatsgreep in volledige rust en or-
kolonie, heeft zoals wij giste-1 Veeïgfs'termiddag door Radio-Libre-
ren in een deel van onze edities ville omgeroepen bericht, dat in Yaoen-
J ™eds hebben gemeld - in de "SfTrSmSl' plI.C'i»
functie Hans Kriiger op, die aftrad toen nacht van maandag op dinsdag het binnenland verzocht ,,alle politieke
ÏXengem2st bijmeenktsiiactiaaii nafi"? een staatsSreeP plaatsgehad, die Persoonlijkheden" daar te a„esteren,
rechtshof in bezit Polen^ook zijn" voor- aan einde maakte aan het regime I
gan8e, op dit departement, oberlanden van president Leon M'ba. een p'°
is een paar jaar geleden tussentijds af-Onderluitenant Daniel Mbene maakte!
getreden vanwege zijn nazi-verleden. ö100t voorstander van een nauwe gisteren op een persconferentie bekend
De 65-jarige Lemmer, die in 1948 uitband met Frankrijk en president dat het comité besloten had de macht j
Oost- naar West-Duitsland vluchtte en np Onnlle jrPn rovnlutinnoiv 111 handen te nemen om te voorkomen j
die bekend staat als fel tegenstander h-tGn ,,revolUtlOnail i dat de oppositie wellicht bloedige on-
van het communisme, was voorheencomité van het leger onder lei-1 lusten zou veroorzaken. Er zal een I
ook enige tijd minister voor de P T T. din°' van de Daraöhutistpnlnitp lv°orlopige regering worden gevormd,
Lemmer is evenals Krüger lid van de öt paraonuusxenmite waarvan geen enkel lid van het voor-
Christen-Democratische partij. nant L/SSOne Valere en de luite- malige bewind deel zal uitmaken. De-
Inant van de gendarmerie Monbo,
jheeft de macht in handen geno-
Jmen.
De president, die nogal dictatoriaal
koning Paul van Griekenland de 'f™dat hu dbor
dracht gekregen tot het vormen van 1 het comite gedwongen werd ontslag te
een nieuwe regering. Hij zou zijn kabinetI nemen, samen met zijn ministers en de
waarschijnlijk vanavond al samenge- \voorzitter van Nationale vergadering
-g-u 'gearresteerd.
STEEK N PLUIM OP UW HOED: SPAAR Het euthanasie-proces:
Beklaagde had
Papandreou.
van het centrum
verkiezingen heeft
steld hebben.
heeft
Dat is 'n Amstelman!
llSSr
regering zal onder toezicht staan
luitenant Monbo. Mbene legde er ten
slotte de nadruk op dat de buitenland
se politiek van Gabon geen enkele wij
ziging zal ondergaan.
Eerder op de dag was in een commu
niqué meegedeeld, dat alle politieke ge
vangenen onmiddellijk in vrijheid zul
len worden gesteld en dat de openbare
vrijheden zijn hersteld.
Oppositie
Zondag a.s. zouden in Gabon
zingen worden gehouden. De
ste tegenstander van M'ba is Jean Hi-
laire Aubame, die verschillende rege
ringsfuncties heeft bekleed, doch later
naar de oppositie is overgegaan. Auba
me heeft vele malen openlijk verklaard
de volgende president te zullen
Gun uzelf een groeiend spaartegoed. Goed. Want
uw spaargeld is goed voor alles. Ga naar de spaarbank
waar men u óók gaarne van dienst is met andere
bankzaken, zoals rekening-courant, deviezen voor uw
reizen, kredieten, hypotheken en bemiddeling in ef
fectenzaken. Meer dan 1000 banken en bijkantoren.
De spaarbanken met volledige bankservlce.
Proces-Ruby in volle gang
Vier kandidaten
afgewezen
Het is echter niet bekend of de op
standelingen voorstanders zijn van de
oppositie onder leiding van Aubame of
van radicale elementen in de partij van
M'ba.
Gabon is het negende Afrikaanse land.
waar in de afgelopen veertien maanden
staatsgrepen of pogingen daartoe heb
ben plaatsgehad. De opstand is voorts
de vijfde geslaagde coup van de laat
ste veertien maanden en de zesde, die
door militaire elementen werd beraamd.
De economische toestand van Gabon,
dag op 17 augustus 1960 onafhankelijk
werd, is bevredigend.
Politieke koers
Leon M'ba was de eerste president
Sinds hij aan het bewind kwam. voer
de hij enkele reorganisaties in zijn
regering in. laatstelijk op 17 januari,
toen hij zijn minister van arbeid.
Meye, ontsloeg. Op 21 januari ontbond
M'ba de Nationale Vergadering, met
het doel de oppositie alle mogelijk
heid tot meningsuiting te ontnemen.
Zijn politieke vijanden beschrijven de
62-jarige president als geslepen, voor
zichtig en sterk pro-Frans. M'ba heeft
altijd een onafhankelijk politieke koers
voor het Afrikaanse land met zijn
420.000 inwoners gewild. Hij is altijd
tegen het concept van een federaal
bestuur voor de Franssprekende ge
bieden van West-Afrika geweest.
Gisteren is te Dallas het proces
begonnen tegen de plaatselijke
nachtclub-eigenaar Jack Ruby,
die de vermoedelijke moordenaar
van president Kennedy, Lee Har
vey Oswald, heeft doodgeschoten,
toen deze naar een andere gevan
genis werd overgebracht.
Zowel de openbare aanklager
als Ruby's verdedigers zijn er
op de eerste dag van de zitting
niet in geslaagd een uit twaalf
leden bestaande jury samen te
stellen. Tot dusver zijn reeds
vier kandidaat-gezworenen afge
wezen omdat zij bevooroordeeld
zouden zijn.
Een door de politie op maandag
gearresteerde man. Glass, legde giste
ren een merkwaardige verklaring af.
Hij zou van een vrouwelijke vredes-
reehter de opdracht hebben gekregen
Jack Ruby dood te schieten
Rottings-proces
Een van Ruby's verdedigers. Belli, be
gon de zitting met de ondervraging
van een kandidaat-gezworene, een ze
kere Hilliard Stone. Stone, een illu
strator, wilde geen rechtstreeks ant
woord geven op de vraag, hoe hij te
genover de doodstraf stond. „Het is
moeilijk te zeggen of de maatschappij
het recht bezit iemands leven te ne
men. Maar ik acht het wel juist dat
de maatschappij zich van ongewenste
elementen kan ontdoend. Ik zou dit
willen vergelijken mei het werk van
een chirurg, die ook tot taak kan heb
ben een door een verrottingsproces]
aangetast lichaamsdeel te verwijde-
ren", aldus Stone.
Afgewezen
Stone zei ook dat hij in een televisie
uitzending het neerschieten van Os- j
wald door Ruby, op 24 november had
gezien. Prompt werd daarop door ver- 1
dediger Belli de eis gesteld dat Stone
niet als gezworene zou worden aan-
vaard en wel op grond van de Tex-
aanse wet, waarin is bepaald dat ie
mand. die het plegen van de misdaan
heeft aanschouwd, niet als gezwore-:
ne kan optreden.
'eze eis werd echter door rechter Joe
Brown afgewezen.
Daarop werd de volgende kandidaal-
lezworene, de 58-jarige huisvrouw C.
Jherry, ondervraagd.
Mevrouw Cherry verklaarde, in ant
woord op vragen van de openbare
aanklager, dat zij weliswaar de moge
lijkheid van doodstraf niet uitgescha
keld wilde zien, doch dat zij er zich
eventueel mee zou kui.nen verenigen
indien een moordenaar onder bepaalde
omstandigheid tot een voorwaardelij
ke straf zou worden veroordeeld.
Eater werd vernomen dat Ruby's ver
dedigers ook mevrouw Cherry na een
ondervraging van zeven kwartier door
ben en de openbare aanklager, als mo
gelijk jurylid hebben afgewezen,
ben vierde gezworene de 22-jarige me
vrouw Lundberg werd door rechter
Brown gediskwalificeerd, omdat bij de
ondervraging bleek dat zij reeds over
tuigd was van de schuld van Ruby.
De rechtbank moet uit enkele hon
derden kandidaten een twaalf leden
tellende jury samenstellen.
De maandag in de Texaanse stad Dallas
gearresteerde 39-jarige David Glass
lit Beatty (Oregan), legde gisteren
•en merkwaardige verklaring af te-
verslaggevers. Glass zei: „ïvie- j
Rose Goefer, vrederechter te
Albuquerque, Nieuw-Mexico. heeft mii
in juli 1963 verzocht Jack Ruby dood
te schieten". ,.Zij zei toen tegen mij:
Lee Oswald zal president Kennedy
vermoorden. Het is noodzakelijk Ru'oy
uit de weg te ruimen, voordat deze
Oswald vermoordt". Ik ben hier ech
ter niet gekomen om Ruby te doden,
doch uitsluitend om de procureur-
generaal in te lichten over de opdracht
die mevrouw Goefer mij had gegeven,
Cestoord?
Lfgezien van deze vreemde verklaring
wees niets in het gedrag van Glass
erop dat hij geestelijk gestoord zou
zijn. De politie zal evenwel een on
derzoek naar zijn geestelijke vermo
gens instellen. In de autefvan Glass zijn
pamfletten aangetroffen, waarui; een
anti-communistische en een ar.ti-semi-
tische geestesgesteldheid sprak.
„Me-
Veróverend fris
after
shave
lotion
absoluut geen
vooroordelen
De 57-jarige landbouwkundige,
dr. Hans Hefelmann, die beschul
digd wordt van medeplichtigheid
aan moord in de nazi-tijd op
70.000 volwassenen en 3.000 kin
deren voor het merendeel gees
teszieken heeft op de eerste
dag van het euthanasie-proces
de Westduitse stad Limburg ver
klaard, dat rooms-katholieke
geestelijken en de lekenorganisa
tie „Caritas" hem in 1948 gehol
pen hebben uit Europa naar Ar
gentinië te vluchten. Hefelmann
is tot 1955 in dat land gebleven
Hefelman getuigde met zwakke,
nauwelijks hoorbare stem hoe hij in
194S naar Oostenrijk vluchtte, omdat
de geallieerden de opsporingen van
mensen, die van oorlogsmisdaden wer
den verdacht, met steeds meer kracht
ter hand namen. Na de oorlog ver
wachtte hij geen rechtvaardigheid
.Daarna ben ik door de orga.
nisatie Caritas met raad en daad bij
gestaan naar Argentinië vertrokken",
aldus Hefelmann.
Dr. Hefelmann zei ..beslist geen voor-
oordelen'' te hebben gehad. Hij vertel
de, dat, toen hij in Argentinië woonde,
hij daar in een boekhandel gewerkt
had, waarvan de klanten „voor 75 pro
cent uit Joden bestonden". ,,Ik zei te
gen de eigenaar, toen hij mij in dienst
nam. dat ik absoluut geen vooroordelen
had en dit was ook in de Hitler-tijd zo",
zo vertelde de beklaagde voor de
rechtbank. Naar zijn zeggen had hij in
Buenos Aires veelvuldig kontakten ge
legd met Duitse Joden. ..Ik maakte ook
vrienden onder hen".
Overtuigd
i terug-
iaar dit
moeilijk geweest omdat hij niet
genoeg geld bezat. ,,Ik wilde ook in
ieder geval wachten, tot de Duitse recht
sprekers weer baas in eigen huis zou
den zijn". De landbouwkundige was in
1955 naar Duitsland teruggekeerd. Hij
gaf zich in 1960 bij de Westduitse poli
tie aan nadat een jurist hem had ge
zegd, dat hij kon vertellen dat hij
„een overtuigd voorstander van de ge'
nadedood" was geweest.
Alleen
De 70-jarige Paul Lescynsky, wiens
broer in 1940 het slachtoffer werd van
het euthanasie-programma, heeft ala
particulier een aanklacht ingediend.
Gisteren noemde hij de namen van
de rechtbanken van de bezettende verscheidene artsen die volgens hem
machten in Duitsland. ..Ik ben nog betrokken zijn geweest bij de moorden
I en die hij vervolgd wil zien De presi:
dent van de rechtbank, Adolf Wirtz, zei
steeds van mening, dat vele vonnis
sen, die bij de processen wegens oor
logsmisdaden in Neurenberg werden
uitgesproken, niets met recht te maken
hebben", aldus Hefelmann.
Geen vooroordelen
hem dat enkele van deze artsen al c
leden zijn, dat een aantal anderen reeds
veroordeeld is en dat tegen de overigen
een gerechtelijk onderzoek gaande is.
Dr. Hefelmann zat alleen in de be
klaagdenbank, hoewel oorspronkelijk
vier mensen berecht zouden worden. Da
De beklaagde verklaarde voorts dal voornaamste beklaagde Heyde. hing
de oorlotr naar Wenen was ce *lch ver'eden week op in zijn cel, Al-
vlucht en daar aanklopte bij de d5ur Ired Tillmaim viel enkele dagen daar.
van de apostolische nunt.us. Daar kreeg 'oor uit de achtste verdieping van een
je raad „aar Argentinië ot Peru ie J
1ZONING Boudewijn en konin
gin Fabiola van België zijn
na een lange reis door het Verre
Oosten teruggekeerd op het
vliegveld van Brussel. In de
ontvangsthal van het vliegveld
geeft koningin Fabiola lachend
een hand aan kinderen, die haal
bij de thuiskomst toejuichten.
Hevige aardbeving
op de Azoren
Op alle eilanden van de binnenste
groep van de Azoren zijn de afgelopen
twaalf uur weer aardschokken waarge-
genomen, zo meldt het Portugese pers-
oureau Ani Hiertoe behoren de eilanden
Terceira, Graciosa. Pico, Sao Jorge en
Fayal
De schokken waren het hevigst op de
laatste twee eilanden. In Belas (Sao Jor
ge) is opdracht gegeven tot de evacuatie
van het ziekenhuis omdat men vreest
dat het zal instorten.
De bevolking van zes dorpen op Sao
Jorge die na eerdere aardschokken was
geëvacueerd, keerde inmiddels naar hun
huizen terug. Op het eiland zijn 47 huizen
beschadigd en enkele ingestort.
De aardbeving werd gevolgd door on
weer en storm met windsnelheden tot
120 kilometer per uur. Men vreest voor
een vulkanische uitbarsting.
Uit New York wordt gemeld dat de
commandant van de Amerikaanse strijd
krachten op de Azoren om hulp heeft
gevraagd voor schepen die zich in de om
geving van de Azoren bevinden.
Pakistan zal de kwestie-Kasjmier
volgende maand opnieuw in de Veilig
heidsraad aan de orde stellen. Dit heeft
de Pakistaanse minister van buitenland
se zaken. Bhoetto. gisteren in Londen
medegedeeld. Zoals gemeld, heeft de
Raad maandag besloten de kwestie
voorlopig ,.in de ijskast te zetten".
V,S.-voorstellen afgewezen
Weinig kans op
compromis
De Sow jetunie heeft gisteren in
Genève bij monde van delegatie
leider Tsarapkin, de Westelijke
voorstellen voor een geleidelijke
ontwapening in drie fasen van
hand gewezen als zijnde „niet te
verwezenlijken". Tsarapkin voegde
er aan toe dat er weinig kans
schijnt te bestaan op een com
promis tussen Oost en West.
De Russische afgevaardigde ver
klaarde na de bijeenkomst tegenover
de pers dat er geen vooruitgang in de
richting van algemene ontwapening
kon worden geboekt, voordat de VS
het beginsel aanvaarden van vernieti-
Engeland, Frankrijk, Zuid-Slavië
De Verenigde Staten hebben gis
teren bekendgemaakt, dat zij de
uitvoering van de programs voor
militaire hulp aan Engeland,
Frankrijk en Zuid-Slavië hebben
gestaakt, omdat schepen en vlieg
tuigen van deze landen nog steeds
bij de handel op Cuba zijn betrok
ken. De omvang van de hulp die nu
wordt gestaakt, is slechts gering.
De Amerikaanse maatregel vloeit
voort uit een bepaling van het wets
voorstel inzake hulp aan het buiten
land, dat in december loerd goedge
keurd. Volgens deze bepaling moet de
militaire en economische hulp worden
30,5 miljoen dollar voor militaire bijstand
en 100.000 dollar voor economische hulp.
De economische steun aan Zuid-Slavië is
geraamd op 113,5 miljoen dollar. Voor
Spanje zou 31,8 miljoen dollar voor mi
litaire hulp en 29.2 miljoen dollar voor
economische steun zijn bestemd. Ma
rokko ten slotte zou 75 miljoen dollar
economische steun ontvangen. Het be
drag voor de militaire bijstand aan dit
land is nooit bekendgemaakt. Overigens
zijn bovenstaande cijfers ook niet afkom
stig uit officiële bron.
Naar een woordvoerder van het State
Department meedeelde, hebben, buiten
de genoemde vijf. alle landen zich naar
wensen van de V.S. gevoegd. Hij zei dat
de militaire hulp aan Engeland, Frank
rijk en Zuid-Slavië bestond uit „de zeer
kleine rest van regelingen voor militaire
opleiding cn verkopen".
De Amerikaanse woordvoerder wilde
Amerika gevlucht.
Zuid-
Indonesië moet
terugtrekken
Maleisië twijfelt aan de waarde van
het voortzetten van de vredesonderhan
delingen met Indonesië, omdat president
Soekamo verklaard heeft zijn strijd
krachten niet uit Maleisisch Borneo te
willen terugtrekken, aldus een gisteren
in Koeala Loempoer uitgegeven regc-
voorstel voor een gecontroleerde be- j rin£sverklar'nfr- Maleisië meent dat een
perkmg van het aantal en de typen E"tan£.KKPJan,?.t
strategische kernraketten, omdat de guerrillastrijders terugtrekt. Indonesië
middel- uil dat niet doen voordat een politieke
regeling is getroffen.
produktie van raketten
grote reikwijdte hier buiten zou vallen.
Een woordvoerder van de Amerikaan
se delegatie noemde de opmerkingen
van Tsarapkin na de vergadering „niets
nieuws". ..Wij hebben dat allemaal al
eerder gehoord. De Russen zullen meer
feiten moeten produceren en hun voor
stellen behoorlijk moeten toelichten voor
dat wij iets verder kunnen komen".
De Canadese afgevaardigde, generaal
Burns, vroeg Rusland openlijk te ver
klaren hoeveel intercontinentale ballis
tische raketten het in haar bezit heeft,
daar de Amerikaanse cijfers bekend zijn
en men ter conferentie een Russisch voor
stel voor vernietiging van raketten be
spreekt.
Francesco Cavalletti, de Italiaanse af
gevaardigde bij het ontwapeningsover-
leg, verklaarde tenslotte dat het kern-'
schild van het Westen zou verdwijnen
indien de Russische ontwapeningsvoor
stellen worden aangenomen.
verf 1 en lak
De Maleisische vice-premier, Abdoel
Razak. had deze bestandsvoorwaarde toe
gevoegd aan het gezamenlijke communi
qué. dat vorige week na de ministersbij
eenkomst in Bangkok werd uitgegeven.
In de verklaring van het ministerie
van buitenlandse zaken van gisteren
wordt gezegd dat de Indonesische minis
ter van buitenlandse zaken, dr. Soeban-
drio. had beloofd dat hij op 12 of 13
februari het besluit van president Soe-
karno ten aanzien van de voorwaarde
van Razak zou meedelen.
„Sinds het einde van de bijeenkomst
van Bangkok is van Indonesische zijde
niets meer verilomen. Daarentegen wordt
gemeld dat dr. Soebandrio intussen ver
klaard heeft dat de Indonesische troepen
niet uit Maleisische gebieden zullen wor
den teruggetrokken voordat een politieke
regeling van de Maleisische kwestie is
getroffen Hij zou ook gezegd hebben
verbindingsofficieren naar Bangkok te
zullen sturen om ervoor te zorgen dat
de Indonesische guerrillastrijders op Ma
leisisch gebied worden bevoorraad", al
dus de verklaringen.
In het afgelopen jaar zijn in Frank
rijk bij verkeersongevallen 10.227 perso
nen om het leven gekomen. Er vonden
in totaal 178.957 ongelukken plaats,
waarbij bijna een kwart miljoen men
sen verwondingen opliepen. In 1962 von
den 10.125 personen de dood in het ver
keer en werden ongeveer 230.000 Fran-
gewond.
regelen" hebben getroffen
komen, dat hun schepen en vliegtui
gen deelnemen aan de handel met
Cuba.
Engeland ontvangt al sinds 1958 geen
economische hulp meer van de V.S. Voor
militaire hulp aan Engeland is voor het
jjaar 1963-1964 11.2 miljoen dollar uitge
trokken. Voor Frankrijk zijn de cijfers;
de uitsluitingsmaatregel vallen, tewjjl
vele schepen uit deze landen bü de
handel op Cuba waren betrokken. Hij
volstond met de verklaring, dat deze
landen „passende stappen" hebben
dernomen.
Jjfx daafce hjjj,
I Een bruidegom-in-spe
is gisteren in de stad
Elpitiya (Ceylon) na
eerst het hart van een
meisje te hebben gesto
len er ook nog met haar
portemonnee vandoor ge
gaan, en wel toen zij op
het punt stond de huwe-
lijksacle te onderteke
nen. De ouders van het
negentienjarige meisje
zetten een achtervolging
In op de vluchtende
„bruidegom", maar hij
wist te ontkomen. In de
beurs zat ruim vierhon
derd gulden.
I Mevrouw Elsa Nilsson
uit Nilivaara in Zweden
ten noorden van de pool
cirkel heeft een nieuw
record gjevestigd door
voor de derde maal ach
tereen te bevallen in een
taxi, en bovendien in tel
kens dezelfde, op weg
naar het ziekenhuis in
Gaellivare. „Ik ben er
onderhand aan gewend",
aldus chauffeur Nillson,
„tijdens de bevalling
rijd ik langzaam maar
zo gauw liet gebeurd is,
op topsnelheid", zo voeg
de hij er aan toe.
I De Zweedse bank
heeft ter identificatie en
eventuele restitutie een...
rattennest toegezonden
gekregen dat bestond uit
stukgeknaagde bankbil
jetten voor een waarde
van ruim vierduizend
gulden, die in een plas
tieken doos in een kel
der opgeborgen waren
geweest.
De Beatles gaan hun
eerste film maken,
waarin ze zes nieuwe
liedjes zullen zingen. De
vier jongemannen, Rin-
go Starr, George Harri
son, Paul McCartney cn
John Lennon, zullen hier
voor samen een bedrag
krijgen van 100.000 Eng.
pond (één miljoen gul
den). Op 2 maart wordt
met de opnamen begon
nen, nadat de Beatles
terug zijn van hun Ame
rikaanse toernee. De
voorlopige titel is „Bea-
tlemania'' (Beatle-ma-
nie), maar dit zal waar
schijnlijk nog wel veran
deren voor de film in
juli op het publiek wordt
losgelaten.
I Tijdens het weekeinde
V.S.-troepen eind
1965 weg uit
Zuid-Vietnam
hebben tientallen inwo- De Amerikaanse minister van defensie,
ners van drie dorpen inRobert McNamara, heeft twee weken
het Engelse graafschapgeleden op een geheime bijeenkomst mei
Berkshire brieven gekre- de commissie voor de strijdkrachten uil
gen op officieel uitziend 'Jet Amerikaanse Huis van Afgevaardig-
papier, waarin stond dat ,ver,klaard.' n°2 steeds hoopt
radio-actief afval van de Verenigde Staten tegen het eind
raaio-acuei af\al van van 1965 het merendeel van hun mili-
het instituut voor atoom- tan- personeel in Zuid-Vietnam kunnen
onderzoek te Harwell, I terugtrekken, zo werd eerst gisteren be
de omgeving had be-1 kend. Op vragen van de leden der com-
smet. De dorpelingen missie antwoordde hij, dat de Verenigde
werden uitgenodigd een Staten zijns inziens niet de grootste last
„urinemonster" in een v00r de oorlog in Zuid-Vietnam op zich
Sr°L'l' Fjune"rX"cC„Heolr,,S„rdn,c0afö„,5^
tuut. De brieven ka"
getekend door de amb-
tenaar, belast met voor-j Twee mannen hebben zich meester
komen van straling vangemaakt van een particulier vliegtuig en
Harwell. De politie stelt I d.e P^oot gedwongen naar Havana te
een onderzoek in naar y'ieg^;' m|ldt radiostationWiod
deze irran die naniekJü Amerikaanse straaljagers
heeft gezaaid onder de "l tevergeefs de tweemotorige
Soïp'sbVwonit». ^Whui.' onderscheppen, aldus
1445) Het is voor niemand een ge
heim, dat zeelui op min of meer ge
regelde tijden sterren schieten om
zich op de hoogte te stellen van de
plaats waar het schip zich op dat
moment bevindt Die plaatsbepaling
is riet zo erg ingewikkeld, maar
vrij vervelend om onder woorden te
brengen, zodat we daarvan ijlings
zullen afzien. Het belangrijkste is,
dat de officier die deze bezigheid
verricht, twee gege
ben. dus de hooate
moet weten, om
zich op het aard
oppervlak naar be
horen te kunnen
oriënteren. Hij
mag zijn aandacht
natuurlijk wel aun
méér sterreu
schenken, maar
twee ls toen wel het minimum
waarmee hij kan volstaan.
Het is welhaast overbodig hieraan
toe te voegen, dat die hele sterren-
scliicterij geen enkele zin heeft, in
dien de tijd een onbekende faktor
De astronomische al- dan kunm
conde precies weet, hoe laaf hij zijn
waarneming heeft gedaan.
Dit alles heeft me, eerlijk gezegd,
altijd wat overdreven toegeschenen;
een oordcel dat waarschijnlijk deels
ls voortgesproten uit het feit dat Ik
een dubbelovcrgehaalde landrot ben.
maar voor een ander deel valt
verklaren uit aangeboren slordigheid.
Wat zou het nu eigenlijk voor
schil uitmaken, indien de dienstdoen-
moet heb- de officier op zijn chronometer keel
en zónder door te
tellen de hoogte
de ster aflas! Er zal
misschien een paar
seconden tijdsi
schil zfjn, maar
dan nog?
TOCH IS
HET ZO!
Nu is inderdaad
een paar seconden,
al zijn het er 5, een
te verwaarlozen be-
aar de eeuwigheid,
c kunnen ze een verschil
,5 km uitmaken. Zi
manakken bevatten nl. nauwkeurige
gegevens over de bewegingen van
zon, maan en planeten, maar boven
dien ov de posities van een aan
tal heldere sterren, die echter alle
betekenis voor de zeeman verliezen,
Indien hij niet weet hoe laat het is.
Kent hij echter de hoogte van en
kele sterren bij een gegeven tijd,
dan kan hij zijn positie gemakkelijk
aflezen in de almanakken die hem
ten dienste staan.
Dit alles gaat overigens gepaard
met een griezelige nauwkeurigheid.
Even vóór de ster wordt geschoten,
kijkt de officier op zijn chronometer,
en terwijl hij zorgdraagt dat de beel
den ln de sextant samenvallen telt
hij de seconden onverdroten door,
«odat hij op het moment dat de af
stand wordt afgelezen, tot op de se«
drag, gemeten
Maar op
van bijna
schip om assistentie verzoeken,
zou de kapitein attent moeten zijn op
La- bepaalde zandbank, of een rif,
die paar kilometers, te
voorschijn getoverd door enkele se
conden tijdsverschil, de ondergang
van schip cn bemanning betekenen.
Hoe we op zo'n groot bedrag te
recht komen, is gemakkelijk ln te
zien. wanneer we ons realiseren, dat
oen punt op de evenaar in één se
conde een afstand van 463 m. af
legt. Een fout van 1 sec. geeft aan
de evenaar dus een fout in de plaats
bepaling van 463 m. wp'k bedrag ech
ter kleiner wordt, naarmate men
verder van de evenaar is verwijderd.
Vindt u het overigens niet merk
waardig, dat 463 m juist zee
mijl is? Integendeel, het kan cn
mag niet anders!
(Nadruk verboden).
